Born to be Wild by GMA Public Affairs - Dailymotion

GMA Public Affairs

Watch the playlist Born to be Wild by GMA Public Affairs on Dailymotion

Transcript

00:00Sa Gubat, kapansin-pansin ang mga nagkukumpulang nila lang na ito sa puno.

00:13Hindi raw ito maaaring gambalain.

00:17Lalo na't kapag nakagat ng insektong ito, posibleng malagay ka raw sa alangan.

00:22Itong taon lang naman, may isang babae sa Malungon ang namatay dahil sa sting ng bees.

00:37Sariwa pa sa alahala ng residenteng si Joanna Bayong kung paano binawian ang buhay ang kanyang labing siyam na taong gulang na anak na si Kisil.

00:45Pagka alas 3 sa kadlawon, may mokaw siya sa kuwa, kagipaakda siya ang putsukan.

00:48Pagkaakuan na ito, pagkataon-taon, bidala na mo siya sa ospital, dito lang.

00:53Wala na siya kaibot sa ospital, patay na siya.

00:56May allergy umano sa kakatambubuyog ang kanyang anak.

00:59Ipaak naman ito siya katulong abesis, pero matabang, madali man na mo sa ospital.

01:05Sabi niya sa'ya, mapatambala na mo, mauling araman siya, usay.

01:09Magliso doon siya ginhawa.

01:10Ano lang niya iso yan, ipadala doon sa ospital.

01:13Naaman ko yun na mauhag, dito.

01:14Pwede, kanang murag mga, kung ano sila ba, kanang mga saag lang siguro nga buyog.

01:20Paliwanag ng biologist na si Dr. Cleofa Cervantia,

01:24posibleng nagkaroon ng matinding allergic reaction mula sa kadang ng bubuyog si Cricel.

01:30Kapag yung mga bubuyog ay nakatusok, hindi naman sila nangangagate.

01:35So, they sting.

01:37Mayroong venom o di kaya lason, yung stinger na yun at yung lason na yun,

01:44ang dahilan kung bakit pwedeng mamatay ang isang tao.

01:48Lalo pa, may mga tao na sobrang allergic dito sa mga vivino.

01:55Pagka natusok ka ng mga bubuyog, actually, depende kung saan ang bahagi ng katawan.

02:01Ngayon kung muscle, doon sa laman, hindi masyado ang kanyang efekto.

02:08Ngayon, kung matiyempuhang ka sa ugat.

02:12Labis na hinagpis ni Joan sa pagkamatay ng kanyang anak.

02:18Gusto niya, mam, makapag-aaral para makaluwas ng biskalisod.

02:31Ang mga stinging bee ay nagtataglay ng lason, habang ang mga stingless bis naman ay wala.

02:40Kapag natusok ng stinging bee, posibleng mamula at mamaga ang bala.

02:46Maaari rin makaranas na kirap sa paghinga at mabilis natibok ng puso.

02:50Muna mong gagawin, aalisin mo yung tusok na yun.

02:54And we call it the stinger dahil nandun yung venom.

02:58Kung ikaw ay malapit doon sa may halaman, dahon, takluban mo agad yung sugat na yun.

03:04Yung butas na yun dahil yung bee venom, meron siyang substance o alarm substance

03:10na maaamoy nung kasama noong tumusok sa'yo.

03:16Isang kolon niyan, di ba? Ang laki-laki.

03:18Kaya susugurin ka noong ibang kasamahan niya.

03:23Sa Alabel Sarangani, makikita ang hile-hile ng mga bahay.

03:28Dito, inaalagahan at pinaparami ang mga na-rescue na bubuyog.

03:362022 rao nang maging on-call pagdating sa mga bubuyog,

03:39ang beekeeper na si Charles Estopasio.

03:43Ang kanyang misyon, magparami at mag-rescue umano ng mga bubuyog.

03:47Paano na nagumpis niya yung pagkakahihilig mo sa mga bees?

03:51Since bata ako, mahilig na ko talaga ako sa mga hayop.

03:53Kahit mga exotic animals.

03:55So, isa na ho yung bees na na-curious ako kung paano naproproduce yung honey.

04:00Sa kanyang tatlong hektare ang lupain,

04:03nag-aalaga siya ng stingless bees.

04:05Pubuksan natin yung ibang mga hypes para makita yung loob, kung ano ho yung pinakaiba.

04:10Magsusuot tayo nito.

04:11Sabi niya, bakit gano'n nagsusuot pa sila ng cover, e, stingless nga yung bees.

04:15No, it's because the bees can go inside the nose and the ears.

04:30Yung munggo-munggo or yung clustered brooding na stingless bees,

04:33ito sila, ayan, mapapatsin niyo yung mahiahin talaga.

04:36So, these are two different species, no?

04:38Iba-tambay sa labas, gusto nila, nasa labas nila.

04:42And then, they're protecting the hive already.

04:44Yan po yung propolis po, ginawa nila sa entrance.

04:49Parang kakaiba yung itsura na you would think kung wala kang kaalam-alam talaga sa pag-bubuguyo,

04:56you would think na parang ano siya, something dangerous.

04:59Yes.

05:00Wala yung sticker, no? Talagang.

05:03Wala, sila lang, ayan, very sticky.

05:06So, ito po siya.

05:07Oh my God.

05:08So, this is the brood po. Ito po yung itlog niya.

05:13Ilang saglit pa, nagpakita sa amin ang kanyang reyna.

05:18Ayan po yung queen. Nagpakita ang queen.

05:20Ayoo, yun yung reyna.

05:21Reyna.

05:22So, yan ang bee queen ng stingless bees.

05:26So, ito po, sample po, ayan po, is honey pots.

05:33So, this is what we called cerumen. So, ito na po yung honey.

05:36Dito na yung honey.

05:36Yes.

05:37Subukan natin, titikman natin dito.

05:40So, ayan po, yung coating niya, ayan yung mispropolis.

05:43So, we called it cerumen po.

05:47Medyo maasim na, no?

05:48Oho.

05:49Medyo maasim yung lasa niya.

05:52Eto, sure ka?

05:54E, try niya rin po.

05:55Sure ka, 100% wild.

05:57Ah, ito sure and pure.

05:58Parang may kalamansi.

05:59Di ba?

06:00Parang ganyan yung ano, yung parang bag nagtimpla ka ng matamis na matamis, tapos sagay mo ng kalamansi.

06:05Ang mga stingless bees ay walang kakayahan na manusok.

06:09Pero, kaya umunon itong mga gat gamit ang maliliip na panga o mandibals.

06:15It's either mga swertihan tamakita ang queen or ikuanyod natin, shumanuman.

06:19Si Charles, isa raw sa palaging tinatawagan kapag may naliligaw mo ng bahay ng bubuyog sa mga kabahayan.

06:31Kaya nang mabalitaan na may mahigit na dalawang dangkal na koloni ng bubuyog sa kubo ng residente na si Tatay Leonardo, agad kaming sumaklolo.

06:40Ang negotyo nyo ayang manggahan.

06:43So kasi pag manggahan, every now and then kailangan nyo mag-spray, di ba?

06:47Ang akong lisap para mawala yung pestay, di ba?

06:50In the process, namamatay yung mga bubuyog.

06:54So buti bumabalik sila.

06:55Kung wala nang manggahan, spray ng mangga, bumabalik sila.

06:58Bumabalik talaga sila.

07:01Mga one year.

07:02Matagal na ko yan si dito, sir.

07:04Minsan mawala kasi nag-spray kami.

07:06Isa yan sa mga kalaban ng mga bubuyog, not just here in your place, but in the rest of the world.

07:13Yung pag-spray ng insecticide, napaka-importante ng bubuyog.

07:18Lalo na sa inyo dito, flowering trees.

07:21Ito ang kauna ng beses na makakapag-rescue ako ng mga bubuyog.

07:25Ayun, tako saan.

07:27Ayun, no.

07:28What's the best thing to do?

07:29Kasi tulad doon dito, kung wala namang nakaka-istorbo, okay lang sana ito.

07:34Hayaan mo na lang?

07:35Oo, hayaan na lang.

07:35Pero kasi nga, dahil na-request din ho nila, nakunin na lang.

07:38Dahil nga, nung naging aware sila about sa bees, so naawa sila kasi nga mga pepohan sa spray.

07:44Mamamatay sila sa spray, di ba?

07:48Mahanda na naming binuksan ang kawayan.

07:51Ayun, no.

07:52Rude and honey.

07:54Ayun, yun yung mga babies.

07:56Yes.

07:57Ano natin makiwanan nila yung babies pag kinuha mo yung queen?

07:59So, mangyayari ho nyan, ang pag-rescue natin, kukunin natin buo.

08:03Ah, tapos ito transfer natin dito sa bamboo.

08:07Sige.

08:12So, these are their babies, no?

08:19Sorry, sorry.

08:20Ay, kabubuhay pa ito?

08:22Yes po.

08:24So, ito yung mga baby nursery, ito yung mga imbakan ng pagkain.

08:27So, ayan, makikita ho natin yung orientation.

08:35So, sundin lang natin.

08:37So, makikita nyo, pollen ang sa harapan.

08:40Pollen ang harapan.

08:41Pollen ang harapan.

08:42Ito yung source of protein din nila.

08:45Ang mga nakakolekta namin colony, pansamantala muna namin iiwanan sa kubo.

08:52Dito ko muna ho siya ilalagay for the meantime.

08:54Kasi, dapat, bumalik ko yung mga lumabas.

08:58So, ito yung entrance nila kanina nilagay dito, parang tinakpan ata.

09:02So, ayan ho siya.

09:04So, ilalagay lang natin.

09:07Dahil nga, nako-confuse pa sila kung saan.

09:09Kasi dito, established nila.

09:10So, dahil bago ito, mangyayari, hayaan muna natin sila na makapagsettle dyan.

09:15So, bigyan ko muna ng mga at least a day or two.

09:18Then, after that, hintay na naman mag-gabi.

09:21Then, dadali na nyo.

09:23Matapos ang dalawang araw,

09:25na nakapasok na lahat ang mga bubuyog sa kawayan,

09:29pwede na itong dalhin sa farm.

09:31Maraming salamat sa panonood ng Born to be Wild

09:34Para sa iba pang kwento tungkol sa ating kalikasan,

09:37mag-subscribe na sa GMA Public Affairs YouTube channel.

19-anyos, binawian ng buhay matapos ma-sting ng bubuyog | Born to be Wild

Category

Transcript

Born to be Wild

Recommended