Skip to playerSkip to main contentSkip to footer
  • 5/18/2025
Aired (Date): Para makabuo ng pamilya, kailangang magtulungan ang mga ibon sa paggawa ng kanilang pugad. Sa isang hardin, nakita ni Doc Nielsen Donato ang dumadaming chestnut munia o maya na tila nahanap na ang tahanan nila. Pero hindi lahat ng ibon ay gano’n ang kapalaran—'yung iba, nababaril pa raw bago pa makabalik sa pugad at makapangitlog. Panoorin ang video.

‘Born to be Wild’ is GMA Network’s groundbreaking environmental and wildlife show hosted by resident veterinarians Doc Nielsen Donato and Doc Ferds Recio. #BornToBeWild #GMAPublicAffairs #GMANetwork

Watch it every Sunday, 9 AM on GMA
Network. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.

Category

😹
Fun
Transcript
00:00Abala ang lalaking lumlawin o braminikite sa pag-ikot.
00:10Naganap ng materyales sa gagawin niyang pugad.
00:19Mano-mano niya itong binubuo.
00:23Kaya todo bantay rin ito.
00:25Huwag lang mahuhulog o masira ang pugad sa puno.
00:31Sa pagbuo ng kanilang pamilya, kailangan ng matibay na halili.
00:38Tinatanaw rin niya kung may banta sa kanilang tahanan.
00:43Katuwang niya rito ang kanyang may bahay.
00:47Ang pugad na ito, magsisilbing tahanan ng paparating nilang inakay.
00:52Excited na ang mag-asawang ibon.
00:57Nang biglang...
01:01Mabuo pa kaya ang ilang pamilya.
01:04Sa liblib na halamanan,
01:15sa muntin pangarap ang nabubuo.
01:18Ang soon-to-be parents ng mga ibon na chestnut munya.
01:26Asikasong-asikaso ang maliit nilang pugad.
01:32Nagtutulungan ang mag-asawa.
01:37May kumukuha ng materyales.
01:40At may nag-aayos ng pugad.
01:44Ang sweet...
01:46Sana all.
01:47Ang soon-to-be parents ng mga ibon na chestnut munya.
01:58Asikasong-asikaso ang maliit nilang pugad.
02:02Nagtutulungan ang mag-asawa.
02:07May kumukuha ng materyales.
02:12At may nag-aayos ng pugad.
02:16Ang sweet...
02:18Sana all.
02:22Ang mag-partner na yellow-vented bulbul gusto rin makitira sa puno.
02:28Pero wala ng space para sa kanila.
02:32Deadman naman ang sunbird.
02:35Dahil focus lang siya sa paglilinis ng katawan.
02:40Look at the beak.
02:42Pahaba siya.
02:43At yan yung pinapasok niya dun sa bulaklak para makakuha ng nectar.
02:51Ang ganitong eksena,
02:53malayang napapanood ni na Emily sa loob ng kanilang bahay.
02:56Mga ilang linggo pa lang na nagagawa yan.
03:01Yang nestnut.
03:05Di sinasadya.
03:06Gumawa sila ng design ng bahay na may salamin.
03:10Ang description ko dito is parang they have a live wild laboratory for birds.
03:16Dahil binibisita to ng mga iba-ibang species ng mga ibon.
03:21Nagsimulang dumating ang mga ibon sa kanilang mini-garden
03:25noong 2016.
03:28Mayroon kasi itong tanim na prutas gaya ng atis.
03:32Ano yung pinaka-naka-interesting na panoorin dito sa mga ibon dito sa bintana?
03:37Ang gawa nilang ng mga bugad.
03:39Iyon po yung interesting na pinaparod namin kung paano nila gagawin.
03:46Paano nila isesape yung itlog nila.
03:49Napansin nilang matalas dumalaw rito ang mga chestnut munya o mayang pula.
03:56Ang ibon na ito minsan ang naging pambansang ibon ng Pilipinas.
04:03Hanggang sa maipasa ang titulong ito sa Philippine Eagle taong 1995.
04:09Ito yung pinaka-common na ibon na buwibisita sa kanila, yung chestnut munya.
04:15At gumagawa sila ng pugad dahil pag-summer, yan yung peak ng kanilang breeding season.
04:22Naisipan ang may-ari na maglagay ng artificial nest
04:26bilang tulong sa mga ibon para doon sila mag-nest.
04:30Pero so far, nakita niyo na ba silang gamitin yung mga pugad na yan?
04:36Ang gusto nila yata ay yung sarili nilang gawa.
04:42Balitan yung sitwasyon ano, mga tao ay nakakulong tapos itong mga ibon ang nasa labas.
04:47Sila yung ating pinapanood from an enclosed area.
04:52Makikita mo yung lalaki, mas malaki ang pangatawan
04:57compared doon sa babae.
04:59But otherwise, parehong-parehong itsura nila.
05:02Oh, kita mo yung tuka niya medyo bluish gray.
05:06Yung ulo niya is black.
05:08Tapos yung katawan is parang chestnut
05:11kaya sila tinawag na chestnut munya.
05:14Munya is like a type of maya.
05:17Kahit ang alagang pusa na si Ash,
05:25hindi ito mahawakan.
05:27Sa munting hardin nakatira ang malilit na ibon.
05:31Pinaghahandaan ang pagsisimula ng pamilya.
05:35Hindi uso sa mga ibon ang single parent.
05:39Dahil kung wala ang isa, hindi maubuhay ang mga inakay.
05:43Paglabas ko ng bahay, napansin kong hindi pala kami nakikita ng mga ibon sa loob.
05:51Merong advantage and disadvantage ito.
05:53One, it makes it an illusion na parang malawak itong mga puno na ito, mga vegetation.
06:01Maraming na didisgrasya din ang ibon dito.
06:05Nakakala nila malalim sa paglipad nila.
06:09Sumasarpok sila.
06:11Nakakatulong itong mga barriers ng mga puno na ito.
06:13Dahil instead of them flying through and through, maglaland muna sila dito.
06:19Para maiwasan ang pagbangga ng mga ibon sa salaming, may bilin ang mga eksperto.
06:25Pwede po sila maglagay ng mga stickers, mga decals, mga mirrors.
06:29Nung mirror na nakaharap dun sa birds para ma-break natin yung reflection.
06:35Merong parang old nest dito.
06:37And look, kung gaano katsaga nilang wenevealed itong nest na ito.
06:43It's made of grass.
06:45Very cozy itong nest na ito.
06:47May talahib, may mga tambo.
06:51Ang chestnut mo niya, kayang mang-itlog ng hanggang itong itlog.
06:56Pero, hindi sa lahat ng pagkakataon, mabubuhay lahat ang mga itlog.
07:01Oh my gosh! May mga patay na fledglings, oh.
07:06Ayan, oh.
07:08Oh dear, look at the skull.
07:10So mukhang months old na.
07:13Siguro, gawa ng bagyo.
07:15Kaya nagkaganyan na matay, inabandon ng mga parents.
07:18So ganyan talaga ang buhay sa mga wild, sa mga buhay ilang.
07:23Survival of the fittest, elimination of the weak.
07:26Yung mga sadyang malalakas lang ang kayang mabuhay.
07:31Pero yung mga mahihina, may mga kapansanan,
07:33sila yung napupunta sa mga prey.
07:39Minsan, ang magkakapatid naman na ibon ang nagpapatayan para mabuhay.
07:45Nuhulog nito ang kapatid na ibon sa pugad.
07:50Ang nahulog na ibon, kadalatan na mamatay dahil sa gutom.
07:59Pikit matang, hinahayaan ito ng magulang na ibon para matira ang malakas na anak.
08:05Pero ang mas kinatatakutan daw ng bawat magulang,
08:16ang tunog na ito.
08:19Patay na nang makita ko ang white-eared brown dove na binaril umano gamit ang holen.
08:30Isang uri ng ibon, sa Pilipinas lang matatagpuan.
08:35Si June, hindi niya tunay na pangalan ang may-ari ng barili.
08:39Itong paghahunting, ano ba yan? Halap buhay niyo o libangan?
08:43Pangulam lang.
08:44May hila lang pangulam.
08:46Tsamba lang.
08:47Yung ginamit mong bala, natangay pa yung lamang.
08:52Sayang lang at hindi na ito makakabalik sa kanyang pamilya ng buhay.
08:56Bago kami umalis, ipinaliwanag ko kay June kung bakit importante ang mga ibon sa kanilang lugar.
09:05Pag hindi natin na-educate yung mga tao na huwag na natin i-hunt ang mga ibon na ito,
09:11mauubos din sila.
09:13Nangako naman si June na hindi na niya ito uulitin.
09:17Hirap daw na kasi makakuha ng pagkain sa kanilang lugar,
09:21kaya niya daw ito nagawa.
09:26Sa ngayon, the long wait is over para sa mag-asawang Brahminikai.
09:33Ang mahigit dalawang linggo nilang paghihintay,
09:38sulit na sulit na makita ang kanilang mga supling.
09:47Maraming mambanta sa kanilang buhay.
09:50Ang pagmamahal at pag-aalaga ng mga magulang na ibon,
09:55babaunin ng kanilang inakay.
09:58Hanggang sa pagtanda at pagbuo ng sarili nitong pamilya.
10:03Maraming salamat sa panunood ng Born to be Wild.
10:10Para sa iba pang kwento tungkol sa ating kalikasan,
10:13mag-subscribe na sa JMA Public Affairs YouTube channel.

Recommended