Natatanging bulaklak na Rafflesia, nasilayan sa Kalinga! | Born to Be Wild - video Dailymotion

GMA Public Affairs

Aired (August 3, 2025): Isang pambihira at hindi inaasahang pagkakataon dahil isang Rafflesia banaoana ang namataan ni Doc Nielsen Donato sa Kalinga na saktong namumulaklak. Endemic ito at sinasabing masuwerte ang makakita nito dahil isang beses lang sa isang taon lang ito namumulaklak. Panoorin ang video!

Transcript

00:00Kada taon, isang beses lang masisilayan ang ganda nito at limang araw lang tumatagal sa kagubatan.

00:12Higira, pero tila sunerte kami.

00:20Samantala, ang halamang ito, kahuwig ng isang pichel at kairaw nitong sumalok ng halos isang basong tubig.

00:30Pero hindi lang ito basta halaman.

00:33Dahil sa loob nito, naninirahan ang makukulay at malilit na insekto.

00:47Woohoo! I love it yung lugar natin ngayon.

00:53Simula ng ating pag-detreak.

00:54New place, high altitude, we expect different looking wildlife.

01:01Sa lugar na ito, para kaming maliliit na nila lang.

01:06Pakay naming matuntun ang mga halaman na minsan lang sa isang taon kung magpakita.

01:12At tahanan umano ng mga maliliit at kakaibang insekto.

01:16Wow!

01:23Look!

01:24Look at this! So pink!

01:27Ang bababa ng mga bulaklak dito. Ang ganda!

01:30Ang ganda ng blooms niyo.

01:32Wala siyang odor.

01:35Maya-maya pa, mukhang kailangan naming huminto sa gitna ng kagubatan.

01:41Sir, sir, ano yun? Ano n'yayari?

01:46Waka-warming. Ano bang yun, sir, siguro?

01:48Itong lugar na ito, hindi siya masyado napupuntaan.

01:52It's why may mga escort tayo.

01:54Okay. Patuloy na kasi nawalan yung putukan.

01:59Tinabot kami ng halos limang oras sa paglalahan.

02:06Matuntun lang ang kumpul-kumpul na picture plan.

02:09Ito na. Ito na yung hinahanap natin na picture plan.

02:15Ayun, no. Pasukin ko na dito.

02:18Ayun, no. Mga tuyo na.

02:20No wonder, kirap tayong hanapin kasi patapos na yung kanilang bloom.

02:26Walang tiyak na kondisyon kung saan tumutubo ang picture plan.

02:31Pero madalas daw itong makita sa mga kagubatang hindi pa umano sira.

02:36Not known ang kalinga for, especially yung balbalasan for picture plant.

02:43In fact, sa ating Coast Digital Flora of the Philippines, wala pa dyan nakalagay na kalinga.

02:48Ang picture plant, kaya umanong kumain ng mga insekto.

02:52Carnivorous yan.

02:55And ito, nakita natin, medyo natutuyo na.

02:59Brown na siya, no.

03:01So, may laman pa rin tubig.

03:03Ito naman yung fresh pa, no.

03:06Hindi pa siya natutuyo.

03:09And ang ganda, you look at the lips.

03:10It's reddish and then this is the lid.

03:12And let's see.

03:13Ito naman.

03:14Ito.

03:15Oh, mayroong insect na na-trap sa loob.

03:20Wow.

03:21Look at that.

03:23Ang likot-likot na mga laman ng picture plant na ito.

03:28Kasi mukhang monster.

03:30So, busog na busog yung mga picture plant dito.

03:32Kaya ang gaganda nila.

03:33So, dyan sila kumukuha ng nutrients sa mga nadadigest nila.

03:40Hindi lahat ng mga insekto rito pagkain ng picture plant.

03:43May ilan na nakikitira na.

03:48Ang beetle na ito, naabutan naming hirap umakyat palabas ng halaman.

03:55Habang ang ilan, pinipiling maiwan at magpahinga.

04:01Ang mga linta naman, dito na nagpaparami.

04:08Malapit na ata tayo.

04:09Dito sa nag-bloom na refresh siya.

04:14And I'm really excited.

04:16Kapansin-pansin ang naglalaki ang mga puno.

04:21Bunga raw ito ng masigasig na pagpapantay ng tribong banaw sa kanilang protected area.

04:27Solid.

04:34Look at this.

04:36How tall this tree fern is.

04:38Ang ganda niya.

04:41Siguro nasa mga 25 feet ang taas ng tree fern na ito.

04:48Ah, refreshing.

04:50This is it.

04:54Roughly siya na hinahanap natin.

04:57Kung anong ganda ng bulaklak na ito.

05:01Ganong kahirap.

05:03Ganong kahirap para mahanap siya.

05:05Ito na yung mga tinatawag na kiss the knee.

05:08Ang gula sa lupa.

05:19Malambot.

05:21Nandito na tayo.

05:22Finally.

05:23Oh my gosh.

05:25Wow.

05:26Kakaibang sayay na raramdaman ko para makita itong rafli siya.

05:32Oh my gosh.

05:35Nandito na siya.

05:36Wow.

05:46Look at this ha.

05:48The rafli siya.

05:49I've been with born for 18 years.

05:54And this is my first time to see it.

05:57A full bloom, non-wilting rafli siya.

06:02Hindi lang basta rafli siya ito no.

06:04Ito ay endemic dito sa kalinga.

06:08Kaya nung na-discover ito, pinangalanan nila ito ng rafli siya banawana.

06:13Ang rafli siya ay isang uri ng parasitic plant.

06:18Nabubuhay ito sa pagkuha ng sustansya mula sa host plant kung saan ito nakadikit.

06:25Kilala rin ito sa napakatapang na amoy na ginagamit nito para makaakit ng mga insekto.

06:31Usually, matagal na yung seven days na naka-bloom.

06:35Ika-fifth day, unti-unti na siyang mangingitin.

06:38Kaya napakaliit ng window of time para mo ma-observe yung isang blooming rafli siya.

06:45Kaya kung manakakita ka ng rafli siya in bloom, napakaswerte mo na.

06:50Sa Pilipinas, mayroong labing limang species ng rafli siya.

06:55Karamihan sa mga ito, nabubuhay sa mabababang parte ng kagubatan.

07:01Kaya kakaiba raw ang species ng rafli siya na aming napunan ayon sa mga eksperto.

07:07Maraming mga pagkakaiba.

07:09Una, syempre yung locality.

07:11Itong banawana, sa kalinga lang makikita.

07:14Karamihan sa mga rafli siya, sa mababang elevation lang.

07:17Itong rafli siya banawana na nakita nga sa kalinga, 1,300 plus siya.

07:22And then of course, morphology.

07:25Tingitingnan natin yung laki.

07:27Na itong rafli siya banawana, isa ito sa pinakamalaki.

07:31Makakapon, boots pala.

07:33Pero ngayon, nagbublong na siya.

07:38Ano pa, very musky pa ang smell niya.

07:41Pag umamoy na siya in a few days, mag-ano siya ng amoy na parang nabubulok.

07:48So it attracts the carrion fly.

07:51Parasitic nga pala ito.

07:53Tubo-tubo siya sa mga area kung saan na nakikiagaw siya ng nutrion sa mga ibang halaman.

08:01Nanganib ng maubos ang mga raflisya.

08:04Dahil apektado raw ang pagtubo nito sa pabago-bagong klima at pagkasira ng kagubatan.

08:10Carrion flies, ang primary pollinators ng raflisya.

08:16Ito rin ang unang pupunta sa raflisya kapag nangangamoy na ito.

08:21Sa bagong bloom na raflisya, mayroon kaming nakitang cricket o kuliglig na tila naghahanap ng pwesto.

08:28Samantala, ang gagambang ito, nagawa pang maglambitin sa loob ng raflisya.

08:38May species kasi sa ekosistem, may kanya-kanyang role yan.

08:43Maaring hindi pa natin alam yung beneficyo niya sa tao,

08:47pero definitely may benefit siya sa ibang biodiversity within that ekosistem.

08:54Sa ganda ng kagubatan ng Balbalasan-Balbalan,

08:58binansagan ito ng mga eksperto bilang Green Heart of Cordillera.

09:03Kasi geographically, yung Kalinga is nasa center of the Cordillera Mountain Ridge.

09:11Kaya siya yung heart.

09:14Green kasi alam natin, ito yung very known, exceptional yung diversity dito.

09:21At dito, ang dami pa dito, mga old growth forest.

09:26And we thank the Banao for that.

09:29Sila talaga yung Banao tribe, sila talaga yung nag-protect niyan.

09:33Maraming salamat sa panonood ng Born to be Wild.

09:36Para sa iba pang kwento tungkol sa ating kalikasan,

09:40mag-subscribe na sa JMA Public Affairs YouTube channel.

Natatanging bulaklak na Rafflesia, nasilayan sa Kalinga! | Born to Be Wild

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended