Aired (July 27, 2025): Dalawang tarsier na na-rescue sa Sarangani ang susuriin ni Doc Ferds Recio. Makabalik pa kaya ang mga ito sa wild? Panoorin ang video.
00:06they have seen the little ones that they call themselves a male.
00:16But they are different from these two males.
00:19They are like,
00:20They are like,
00:21They are like,
00:30The two, the two, the two, the two, the two, the two, the one.
00:48Kung di nakasabit sa maliit na kulunga na gawa sa alambre.
00:53It's a story of a resident that's what's going on in the village.
01:01While she was in the village,
01:04she saw that she had two animals in the village.
01:08Why do you have two animals here?
01:10I saw it, sir.
01:12I saw the animals in the village.
01:16When I came back, I saw the animals in the village.
01:21Nasa itaas sila.
01:23Hindi nakuha sa aso.
01:24Mataas man sila
01:26Hindi namin niya sinadyat, sir, kun ikulong namin
01:29Kasi yung mal, alam ko
01:31sa DNR, bawal yan.
01:34Sa pangalawang araw na nasa pangangalaga
01:36ni tatay inumanta ang dalawang tarchir,
01:38hindi rin na sinaktan ang mga ito.
01:41Yung isa doon nakita ko po may sugat sa ilong.
01:43May nasugat sa ilong, sir.
01:45Yung alambre na ano namin sa kulong,
01:48gusto niya maglabas.
01:49It's really nice to see it.
01:51It's really nice to see it.
01:53It's close to the Ugoi.
01:57Do you know that it's a special spot?
02:01It's close to 180 degrees.
02:05It's close to the Ugoi.
02:09It's close to the Ugoi.
02:13It's close to the Ugoi.
02:15It's close to the Ugoi.
02:17Malapit ng banganib o near-threatened ang kanilang bilang.
02:21Isa sila sa mga pinaka-unique na primates sa mundo.
02:25Nag-evolve sila para magkaroon ng parang kakaibang habit
02:30na sanay na sanay silang tumaluntalon sa mga gubat.
02:35Kinukulong natin sila.
02:36Nilalabag natin yung RA 9147 na batas,
02:39which is yung Wildlife Resources Conservation and Protection Act ng Pilipinas.
02:44So, depende sa kung anong uri ng hayop yung kukunin nyo,
02:48huhulihin nyo o papatayin nyo,
02:50may iba't ibang kaparusahan para doon.
02:52Ang Tarchir ay endemic species na matatagpuan lamang sa buhol,
02:56Samar, Leyte at Mindanao.
02:58Ang dalawang mal na tinulungan ni Tatay Lumanta,
03:02tinawag niya sa kinawukulan.
03:04Agad kong sinuri ang mga ito.
03:06Kailangan namin kuhanin natin ito.
03:08Oh, two days na sila dito eh.
03:11Bago lumubog ang araw,
03:12unti-unting minumulat ng Tarchir na ito ang kanyang malalaking mga mata.
03:16Dokturnal o mas aktibo kasi ang mga ito sa gabi.
03:26At oras na para maghanap siya ng pagkain.
03:31Pero mukhang hindi niya ito magagawa.
03:34Dahil nakakulong siya kasama ang kanyang kaibigyang Tarchir na sugata naman ang mukha.
03:39Para muling magkampanahan ang dalawang Tarchir na ito ang kanilang papel sa kagubatan,
03:47gaya ng pagkain ng maliliit na eksekto,
03:51kailangan tulungan namin na muling nakabalik ito sa kanilang natural natirahan.
03:58If I'm not mistaken,
04:00baka ito yung unang pagkakataon ko na makakapag-release ng Tarchir back into the wild.
04:05Okay, bumi natin patagalin na i-stress na ito eh.
04:10Madaling ma-stress ito mga mal,
04:12and they don't do well in captivity.
04:14So kung halimbawa may plano kayong mag-alaga ng mga ganito,
04:17it's not gonna succeed.
04:19They eat a variety of insects, hindi sila mabubuhay.
04:22And they need a lot of movement.
04:25Mailap at sensitibo ang mga Tarchir.
04:28Kaya kung magkatagal sa kulungan,
04:30ay posible itong mamatay.
04:33Limang minuto lang mula sa kabahayan,
04:36ay nakahanap na kami ng lugar kung saan i-re-release ang dalawang Tarchir.
04:41Ang sabi sa amin,
04:43dito lang i-release kasi wala naman talaga access tayo dito sa pababa.
04:47Kasi itong slope na ito, ravine na.
04:49Bangin!
04:51So very dangerous.
04:53At saka itong area na daw na yan,
04:55kadalasa nakikita na nila dito,
04:57nakahang yung mga mall.
04:59Kasama natin sa pag-release yung DNR Centro Glan.
05:03Katulong natin ngayon para sa pag-release itong mga Tarchir na ito.
05:07Halika!
05:09Halika!
05:11Halika baby!
05:15Makakapit siya eh.
05:17Halika dito, halika dito!
05:19Ayan yun, isa.
05:21Mas masiglo yung isa eh.
05:25It's time to go!
05:27It's time to go!
05:29Ayan!
05:31Yun! Nice!
05:33Dali-dali itong makyad sa puno.
05:41Sa wakas, malaya na ang Tarchir na ito.
05:44Hello!
05:46Bago i-release sa wild alisa pang Tarchir,
06:00nilinisan ko muna ang sugat sa kanyang mukha.
06:04Okay be!
06:06Pari ka dito!
06:10Labas ka na oh!
06:14Sige na!
06:16Jump na ikaw!
06:18Ang cute no!
06:20Look at that!
06:22Boy!
06:24Napaka cute!
06:26Unog na ng mata!
06:28Yes bebe!
06:30Hindi naging madali ang pag-release sa pangalawang Tarchir.
06:35Ayan!
06:36Dito ka!
06:38Oo!
06:44Doon na!
06:46Come on! Come on!
06:48Ayaw!
06:52Siguro na natin ako confused.
06:54Ito nga yun!
06:56Yes yes yes yes yes yes!
06:58Jump mo na jump!
07:00Dito mo yung tingan niya gumagalaw iba ibang direksyon oh!
07:03Yes!
07:04Tinatansya niya ng mga lugar sa paligid.
07:10Ang dami ng food na naghihintay sa'yo!
07:12Mahigit tatlongpong minuto na ang lumipas.
07:17Ayan!
07:18Nasabit ba yung tamo?
07:19Nasabit?
07:20Nasabit dyan?
07:21Ayan!
07:22Ayan!
07:23Nasabit naman ata eh!
07:28Ayan na!
07:29Ayan!
07:30Ganda!
07:31Nice!
07:32Nice!
07:33Very good!
07:35Nice!
07:39Very nice!
07:41Ay ay!
07:42Ayun pala yun!
07:44Ayan!
07:45First time ko naka-encounter ng mal o tarsier na ganong kalapit.
07:53I think first time ko rin na mag-release ng tarsier.
07:58Yung isa, nung nirelease natin, immediately kumapit sa puno, umakyat, tapos naghanap na, umalis na agad.
08:06The other one, the female, they say, took a while.
08:11Tinignan nyo muna yung paligid.
08:12Stayed with us for maybe a good 30 minutes.
08:15For a while there, I thought baka hindi na siya lalayo o hindi na siya pupunta sa forest kasi parang baka may masama pa karamdam niya and all that.
08:23But she proved that's wrong kasi nakita mo nagtatalong pa siya dun. Tumingin pa sa atin hanggang sa...
08:33Yun!
08:34Pumunta na siya dun sa gubat kung saan siya talaga nakatira.
08:37And hopefully, baka pagparami pa sila dito sa gubat.
08:41Sana mapreserve pa nila yung remaining habitat ng mga tarsier at mga iba pang mga wildlife na naninirahan dito.
08:50Ang tunay na tulong sa hayop ay ang pagbabalik sa kalikasan kung saan sila malayang nabubuhay.
09:00Maraming salamat sa panonood ng Born to be Wild.
09:02Para sa iba pang kwento tungkol sa ating kalikasan, mag-subscribe na sa GME Public Affairs YouTube channel.
Be the first to comment