- 2 gün önce
TARLADAN SOFRAYA UZANAN BESİN YOLCULUĞU
Tohumdan hasada, tarladan tezgaha Anadolu’nun bereketli topraklarında yapılan tarımın tüm aşamaları “Topraktan Sofraya” ile Ülke TV ekranlarında izleyicisiyle buluşuyor. Geçmişten geleceğe her dönemde önemini koruyan tarımı geliştirmek için kullanılan yöntemler, tarımın zenginleştirilmesi ve ürünlerin hasatı Zeynep Tor’un sunumuyla Topraktan Sofraya ile ekrandaki yerini alıyor.
Zeynep Tor, “Topraktan Sofraya” ile sofralara gelen besinlerin yolculuğunu Ülke TV ekranlarına taşıyor. Türkiye’nin yedi bölgesinden üreticiler, çiftçiler, toprak ve ürün için emek verenler, bereketli topraklarda yetiştirdikleri ürünleri Ülke TV ekranlarında tanıtıyor. “Topraktan Sofraya” tarımda kullanılan tohumlardan, ürünlerin hangi dönemlerde ne şekilde yetiştirildiği ve nerelere dağıtıma çıktığına kadar tüm aşamalarını izleyenleriyle paylaşıyor.
Kaliteli üretim ve sağlıklı ürünler anlayışla yola çıkan program Topraktan Sofraya her pazar 18.00’de Ülke TV’de.
Tohumdan hasada, tarladan tezgaha Anadolu’nun bereketli topraklarında yapılan tarımın tüm aşamaları “Topraktan Sofraya” ile Ülke TV ekranlarında izleyicisiyle buluşuyor. Geçmişten geleceğe her dönemde önemini koruyan tarımı geliştirmek için kullanılan yöntemler, tarımın zenginleştirilmesi ve ürünlerin hasatı Zeynep Tor’un sunumuyla Topraktan Sofraya ile ekrandaki yerini alıyor.
Zeynep Tor, “Topraktan Sofraya” ile sofralara gelen besinlerin yolculuğunu Ülke TV ekranlarına taşıyor. Türkiye’nin yedi bölgesinden üreticiler, çiftçiler, toprak ve ürün için emek verenler, bereketli topraklarda yetiştirdikleri ürünleri Ülke TV ekranlarında tanıtıyor. “Topraktan Sofraya” tarımda kullanılan tohumlardan, ürünlerin hangi dönemlerde ne şekilde yetiştirildiği ve nerelere dağıtıma çıktığına kadar tüm aşamalarını izleyenleriyle paylaşıyor.
Kaliteli üretim ve sağlıklı ürünler anlayışla yola çıkan program Topraktan Sofraya her pazar 18.00’de Ülke TV’de.
Kategori
📺
TV ve DiziDöküm
00:00Ziraat Bankası sunar
00:04Yedisuyun fasulyesi, kığının cevizi, karlovanın buğdayı,
00:26suyundan toprağına bereket dolu bal diyarı Bingöl topraklarındayız.
00:32Tarımın ve hayvancılığın sadece bir üretim değil, bir emek değil, bir kültür olduğu bu topraklarda.
00:38Bakalım insanlarımız nelerle nasıl uğraşıyor? Gelin birlikte görelim.
00:42Avrupa Birliği coğrafi işareti ilk ve tek Türk balıyız biz.
00:56Bu Avrupa Birliği coğrafi işareti.
00:58Darlarımıza çok güveniyoruz.
00:59Çok çalışıyoruz darlar, çok güzel çalışıyor.
01:02Güldar domatesinin bir dalı koptuğu zaman o kokuyu 150-200 metre etrafına yayılabiliyor.
01:07İnsanlıkta bağımlılık yapıyor, böyle söylüyor.
01:09Kim istemez bu güzel domatesi?
01:11Bu kavurma sırları var, özel bir eti var.
01:14Bingöl'ün coğrafyasına borçlu.
01:15Şimdi eti boşaltacağız ya.
01:18Aynen öyle.
01:18Buldar domatesleriyle birlikteyiz.
01:20Melemelliktir, kurutulmuş domatesimiz.
01:23İç yapısı böyle, çok güzel kokuyor.
01:25Kavurmamız pişmek üzere.
01:26Bakalım mı bir?
01:27Bakalım.
01:28Füyünü koyuvermiş, yavaş yavaş çekilmeye başladı.
01:31Besin elementlerince zengin bir toprak.
01:34Böldüğünüzde boğumsu bir yapı var.
01:35Ayırt edici bir özelliktir.
01:37Potasyum oranını gösteriyor.
01:38Coğrafi işaretimizi aldık.
01:40Yaklaşık 140-150 yıldır o zamandan beri kullanıyorlar bu tohumu.
01:48Bingöl, guldar yani Akdurmuş köyünde bir domates bahçesindeyiz.
01:54Çok özelliği olan bir domates, guldar domatesi.
01:57Ve Bingöl'ün coğrafi işaretli bir ürünü.
02:00Guldar domatesinin üretimi ve özellikleri hakkında bilgiyi,
02:04üretici ve köyün muhtarı Mahmut Bahadır'dan öğreneceğiz.
02:08Mahmut, nedir guldar domatesinin özellikleri?
02:11Görmüş olduğunuz şeklinde sürekli esinti var.
02:14Rakamı yüksek, soğuk suyuyla, doğal suyuyla ve yanmış tamamen doğal gübrelerle,
02:20hayvan gübrelerle üretiliyor bunlar.
02:22Hassas bir domatestir.
02:23Kabuğu çok ince değil mi?
02:24Kabuğu çok ince yakamıyken bu şekil, tam yetişmemiş olduğu şekilde kabuğu sert.
02:30Evet, yetiştik de kabuğu inceltiliyor.
02:33Yani diyorsun ki, guldar domatesine özellik veren içinde bulunduğu coğrafya ve mikroklima özellikleri.
02:42Peki biz şu an kaç rakımdayız?
02:45Yaklaşık 1500-1600 rakamlarındayız.
02:48Yani Bingöl'e göre 5-600 metre daha yukarıdayız.
02:51Ve toprağımız çok özel diyorsun.
02:54Toprağımız çok özel, karı toprak verimi yüksek olan.
02:57Suyumuz çok özel diyorsun.
02:58Suyumuz direkt ben kaynak sularından bir çıktığı ortalama 1500 metreden bahçelerimize ulaşıyor.
03:05Peki ne zaman ektin sen bu domatesi?
03:08Mayıs ayında ekim yapılıyor.
03:09Yaklaşık bir 10. aya kadar devam ediyor.
03:12Şimdi gördüğünüz gibi sonbaharındayız.
03:15Domateslerin bitmiş durumunda.
03:17Yani sonbahara doğru 10. ayın iklim şartlarından dolayı sonbahara doğru hava sıcaklığı devam ederse verim 2 ay olur.
03:25Karı düştüğü zaman da 10. ayına kadar.
03:28Kar yağına kadar devam ediyor yani o kadar bereketli.
03:32Peki hasat ne zaman başlıyor?
03:33Hasat 8. ayda başlıyor.
03:355. ayda ekimini yapıyoruz.
03:373 ay sonra başlıyor.
03:383 ay sonra yaklaşık bir 75 gün yaptığımız çalışma sonu 75 ile 3 ay içerisinde 90 gün içerisinde hasat toplanabiliyor.
03:46Sen ne kadar arazide ekiyorsun guldar domatesini?
03:49Guldar'da olsa yaklaşık bir 5 dönüm falan ekiyorum.
03:52Her sene aynı öyle mi?
03:53Evet yani belli kriterlere göre.
03:55Burada mı satıyorsun yoksa başka yere gidiyor mu?
03:57Genelde talep dışarılardan geliyor.
04:00Nereden geliyor mesela?
04:00İler arasında bilinen gelip de damak tadına bakan yurt dışına da kadar dahi.
04:05Yurt dışına da gönderiyorsunuz.
04:07Evet yurt dışına da.
04:07Şimdi damak tadına bakıldığı zaman aroma eşimi ismini o damak tadı alan bir daha bırakmıyor.
04:12Kim istemez bu güzel domatesi diyorsun?
04:14Çünkü tamamen doğal.
04:16Normal yetişen domateslerden farklı doğal üretilmesi, yanmış hayvan gübresi, aromasıyla damak tadı bir başka olur.
04:24İnsanlıkta bağımlılık yapıyor.
04:25Öyle söyleyeyim.
04:26Evet durmayı bilemiyorsun.
04:28Ye hep ye ye.
04:29Çerez gibi değil mi?
04:30Aynen.
04:30Sürekli yemek istiyor insan.
04:32Hani bir sebze değil de bir meyve gibi.
04:35Doğrudur.
04:35Ben zaten domatesi çok severim.
04:37Bunun daha özel bir tadı var.
04:39Domateslerden sulak yani bu tam daha yetişmemiş olmasında da ben böyle bir keseyim.
04:43Küçük orta boylarda.
04:47Bu şekil.
04:48Çok güzel.
04:49Bu olmamış daha.
04:50Olmamış.
04:51Dolu yani bu genelde bu tarz tercih ediliyor.
04:54Tam pişmemiş olan zaten normal bahçeye girdiğin zaman hafiften bir aroma eşkimesi dalına değdiğin zaman o aroma eşkime kokusu geliyor.
05:02Limon sıktığın zaman, limon patladığı zaman aroma eşkime kokusunu veriyor.
05:06Çapa yaptığımız zaman da bu şekil taze iken bir dalı koptuğu zaman o kokuyu 150-200 metre etrafına yayılabiliyor.
05:17Böyle bir kokusu var.
05:18Doğanın kokusu var.
05:19Domatesin kokusu var.
05:20Limon gibi kokuyor sanki.
05:23Ekşim trak kokuyor.
05:24Bu da şu an ekşidir değil mi?
05:25Daha ekşidir.
05:26Evet, eşki.
05:26Isırayım mı?
05:27Evet.
05:30Bayağı ekşi.
05:31Evet.
05:32Çok hoş.
05:33Eşki olmasından dolayı insana dokunmuyor.
05:36Yedikçe yiyersin geliyor.
05:37Taze, çok freş bir kokusu var.
05:39Evet.
05:39Çok canlı, insanın ağzında hoşluk yaratan bir tadı var.
05:43Çok güzel bir domates gerçekten ve de çok sulu.
05:45Herkese tavsiye edelim zaten tadında bakan yediği zaman bir daha bırakılmıyor.
05:51O damak da devam ediyor.
05:52O yüzden talep oluyor.
05:53Dışarıdan da talep bayağı var.
05:54Ulaşması zor sadece bizler için.
05:57Domatesin hastalıkları olur ya, bu bölgede oluyor mu?
06:00Bu bölgede fazla olmuyor.
06:02Çünkü genelde sıcaklık yerlerde oluyor.
06:04Doğal olarak yaptığımız zaman görmüş olduğunuz etrafımız hep ormanla kaplı.
06:09Mevcut köyümüzün bulunduğu konu %80-%85'i ormandır.
06:14Dışarıda kalansa %15-%20 civarında bahçelerimizdir, tarlalarımızdır.
06:20Bu damak tadını vermesinin sebebi temiz oksijen, temiz havası olması, kaynak sularımızla, buz gibi suyla sulaması, aromasını oradan alıyoruz.
06:29Çevrede meşe ağaçları var.
06:32Evet.
06:32Diş budak var sanırım değil mi?
06:34Başka neler var?
06:35Genelde çoğunlukla meşe ağacı.
06:37Çok teşekkür ederim.
06:38Ben teşekkür ederim.
06:39Bereketli olsun.
06:39Bingöl'ün Akdurmuş köyünde, Zazaca Guldar köyünde Guldar domatesleriyle birlikteyiz.
06:51Yanımda adaşım Zeynep ve Gülseren var.
06:55Şimdi Guldar domatesi nasıl yetişiyor, neler yapılıyor Guldar domatesinden onları anlatacaklar bana değil mi?
07:01Evet.
07:02Şimdi nereden başlayalım?
07:04Önce Guldar domatesinin kendinden başlayalım.
07:07Ne kadar güzel bir domates bu böyle.
07:09Çok seviyor musunuz siz de?
07:11Tamamen et değil mi?
07:13Evet et gibi.
07:14Lifleri, damarları yok.
07:16Çekirdeği de çok değil aslında.
07:18Fazla değil.
07:18Neler yapıyorsunuz peki siz bu güzel domatesten?
07:21Salça yapıyoruz, kuru domates, meze yapıyoruz, sos yapıyoruz, kahvaltılık, ayrı temezelik.
07:28Ne var bunun içinde bu kahvaltılık?
07:29Onun için maydanoz var, zamsak var, biber var, baharatları karıştırıyorlar tercihe göre.
07:35Bu günlük mü yoksa korunabiliyor mu?
07:37Korunabiliyor, kışlık da korunabiliyor.
07:39Sabahları kahvaltılık da açabiliyorsun, günlük de kullanabiliyorsun.
07:42Yani dolaba koyduğumuz zaman kavanozla dayanıyor, dayanık.
07:46Kışlık olabiliyor.
07:47Evet, kışlık olarak dayanıklanır.
07:49Bu konserve.
07:50Bu konserve'dir yani zebze, güveçli.
07:53Yani içinde domates var, patlıcan var.
07:55Domates, bir de patlıcanı var, her şey var.
07:57Bunda?
07:58Bu sostur, bunun içinde maydanoz var, sarımsak var, biber var, sostur.
08:03Kışın kullanılır.
08:04Yani kışın bunu yemek yaparken mi kullanılır?
08:06Yok, yemekler yanında bırakıyoruz.
08:08Yani sos olarak kullanıyoruz.
08:12İçinde domates, biber, maydanoz var.
08:15Bunlar, bir de sarımsak var içinde.
08:17Bunda?
08:18Bu da melemenliktir.
08:20Sabahları falan.
08:21Yumurta kıracağız için de yiyeceğiz kış günleri.
08:23Aynen, kış günleri için.
08:25Bu da kurutulmuş o?
08:26Bu da kurutulmuş domatesimiz.
08:28Kışın kuru zebzeyle çok tercih ediyoruz.
08:31Biber, patlıcan kuruttuğumuz zaman içinde hazırlıyoruz tercihlerimizdir.
08:36Salatası yapılıyor biliyoruz?
08:37Evet, salatası da yapılıyor.
08:39Her tercihte nasıl seviyorsanız öyle tercihler yapılıyor.
08:41Yani yemekte de kullanıyorsunuz değil mi?
08:43Aynen.
08:44Bu nedir peki?
08:45Bu salça, günlük kullandığımız salçalarımız.
08:48Bu uzun ömürlük.
08:49Bu böyle bir yıldan fazla da kalabilir.
08:52Bir iki yıldan da kalabilir bozulmaz.
08:54Bu da yeni çıkardığımız şeyler.
08:56Bunlar böyle bir ay, iki ay kullanılabilir salçalarımız.
09:00Aralarındaki farkı söyleyebilir misin?
09:02Bu daha böyle sulu, daha tam böyle güneşte az kurutulmuş.
09:06Bu uzun ömürlü.
09:08Çok böyle sert, hani böyle uzun şeyde, zaten fark edersen şeyde.
09:14Katı.
09:14He, katı.
09:15Katı olduğu için bozulma da olmuyor.
09:17Bunu bir yıl, bir buçuk yıl, iki yıla kadar da kullanabiliriz.
09:20Hiçbir şey olmuyor.
09:21Nebikü falan herhangi bir şey olmuyor.
09:23Çünkü güneşte doğal güneş ışınlarıyla kuruduğu için daha uzun ömürlü oluyor.
09:28Ben anladığımı söyleyeyim.
09:29Şimdi bu çok süzülmüyor.
09:31Bu daha böyle, bunu daha yeni çıkardık, süzülmemiş.
09:34Bunu böyle iki, üç ay içerisinde bitirmek zorundayız.
09:37Eğer bunu daha çok süzersen, daha çok güneşte bırakırsak bu oluyor.
09:42Aynen.
09:43Biraz da tuzu fazla oluyor galiba değil mi bu?
09:45Evet, tuz da fazla şey yapıyoruz.
09:47Peki bu ortadakini?
09:48O da aynı, bununla aynı.
09:50Taze, o da taze.
09:52Bir tane kesebilir miyiz beraber?
09:53Tabii, tabii.
09:55Şu kırmızıyı keselim isterseniz.
09:57Tamam, buyurun.
09:57Böyle ortadan keseyim.
09:59Nasıl keseyim Zeynep?
10:00Ortadan keseyim, çet değil.
10:02Ben böyle kesebilirim.
10:03Tamam, o da o fark etsin.
10:04Şimdi biraz mevsim geçmiş durumda, Ekim ayındayız.
10:09Bunlar artık son domatesler.
10:11Evet, son ürünlerimiz.
10:13Guldar domatesinin iç yapısı böyle.
10:17Bir de koklayayım.
10:18Çok güzel kokuyor.
10:19Siz çok tüketir misiniz domatesi?
10:21Evet, olmazların olmazı.
10:23Her yemekte, her ara öğünlerde, her şeyde kullanırız yeriz yerde.
10:27Yani yemeklerde kullanıyorsunuz, salata olarak kullanıyorsunuz.
10:31Her şeyini yaparız.
10:32Peki işçiliğini ne yapıyor musunuz?
10:33Ben yapmıyorum.
10:35Zeynep yapıyor, onlar üretiyor.
10:36Eşim mi yapıyor?
10:37Aynen.
10:38Çok teşekkür ediyorum bilgiler için.
10:39Sağ olun.
10:40Bereketli olsun.
10:40Size teşekkür ediyoruz.
10:41Hoşçakalın.
10:42Guldar domatesinin özelliklerini daha detaylı öğrenebilmek için yetkili isimlere başvurduk şimdi.
10:59Bingöl İl Tarım Müdürlüğü'nden Bitkisel Şube Müdürü Veysel Kıtara ve ziraat mühendisi Ahmet Bozaba ve üretici Mehmet Bahadır.
11:09Bahadır ve muhtarımız Mahmut Bahadır'la birlikteyiz.
11:13Tohumundan toprağına, havasından suyuna Guldar domatesini iyice inceleyeceğiz değil mi Veysel Bey?
11:19Evet.
11:19Ben önce Guldar köyünün yani Zazaca Guldar olan yeni isminin aktörmüş olan köyün toprağının özelliklerini öğrenmek istiyorum.
11:29Nasıl bir toprak ki bu? Bu kadar güzel bir lezzet çıkabiliyor bu topraktan.
11:34Toprağımıza genel olarak baktığımızda tınlı bir toprak yapısına sahip.
11:38Bunun dışında toprağın besin elementlerinde zengin bir toprak.
11:42Yani burada şöyle örnek verecek olursak 12.25 kilogram bölü dekar fosfor oranı, 8 kilogram bölü dekar potasyum oranı var.
11:51Ben bunları anlamakta zorluk çekiyorum.
11:53Yani bu birimler hep gram olarak söylenmez mi?
11:57Yok dekar olarak söylediğinde kilogram olarak söylenebilir aslında.
12:00Öyle mi?
12:00Ama yine de oransal olarak baktığımızda çok yüksek oranlar bunlar.
12:04Şimdi diyeceksiniz ki peki bunlar ne işe yarıyor burada?
12:07Evet.
12:07Bu toprak içerisindeki fosfor miktarı bitkinin saça kök gelişimini hızlı bir şekilde etkilediği ve büyüttüğü için bitki hızlı bir şekilde büyüyor ve hastalığa mukavemeti güçlü oluyor.
12:18Fosfor nedeni.
12:19Evet. Bunun dışında potasyuma da baktığımızda yine meyveye tad ve aromasını veren bir elementimiz bu da.
12:27Ama fosfor ve potasyum tüketici açısından da insan sağlığı açısından da çok faydalı.
12:34Kabaca benim bildiğim kalp damar sağlığına, kemik gelişimine ve sindirim sistemine iyi gelen elementler değil mi bunlar?
12:42Tabii tabii. Bir de burada köyümüzde doğal olarak yetişicilik yapıldığı için hiçbir şekilde dışarıdan ekstra bir bitki koruma ürünü girmemektedir.
12:50Bunun yanında çiftçilerimiz Ekim'den hemen önce dekara ortalama 4 ile 6 ton kadar da yanmış doğal hayvan gübresi olarak nitelendirdiğimiz gübreyi de serperek toprağı daha da zenginleştirip geçirgenliğini ve yumuşaklığını arttırıyorlar.
13:04Peki o zaman guldar domatesinin sırrı toprakta mı tohumda mı?
13:09Hem toprakta hem tohumda hem de mikroklimolojik bir bölge olmasından kaynaklı.
13:15Üçü birbirini tamamlıyor.
13:15Tabii tabii bunlar tamamı tamamlayıcı unsurlar.
13:19Mesela biz buradan guldar domatesini alıp fidesini başka bir bölgeye diktiğimizde aynı özellikleri taşımamaktadır.
13:25Ve bunun yanında buradaki bütün işlemler elle yapılmaktadır.
13:29Tohum elle çıkarılıyor, ekim elle yapılıyor.
13:32Daha sonra şaşırtma tekrar elle dikim yapılarak bu bitki meydana getiriliyor.
13:36Yani hiçbir şekilde fabrikasyon yok ve yakınlarda ağır ve aktif bir sanayi de olmaması buranın tamamen doğal bir ortam olmasına sebep oluyor.
13:46Organik bir üretim zaten değil mi?
13:48Zeynep Hanım özür diliyorum ben de bir ekleme yapayım Veysel Bey'e.
13:52Veysel Bey'in dedi ya 4 ile 6 ton arasında yanmış çiftik güvesi kullanıyoruz.
13:57İşte o toprağın organik madde oranı yükseltiyor.
13:59Özellikle köy tipi domateslerde işte organik madde oranı yükselince hem sağlık açısından hem de berimlik açısından büyük bir avantaj sağlıyor zaten.
14:08Guldar domatesinin bu köyde yaygınlaşmasında çok emeğiniz varmış öyle duydum.
14:14Neler yaptınız? Nasıl bu ürüne coğrafi işareti alabildiniz?
14:182019 yılında bir ekip kurduk coğrafi işaret.
14:21Ekibi kurduk sağ olsun o süreçte muhtarımız, üreticimiz Mahmut Bey çok yardımcı oldu bize.
14:27İki lokasyonda deneme parsellerimizi kurduk.
14:29Kurduğumuz parsellerde aldığımız ürünlerin kimyasal analizlerin, morfolojik analizlerin neyi?
14:34MİN Üniversitesi laboratuvarında aldık. Aldıktan sonra da işte bilimsel makale çalışmalarımızı yaptık.
14:39Sonra dosyamızı tamamladık. 2023 yılında da patent kuruna başvurduk.
14:43Temmuz ayı itibariyle de coğrafi işaretimizi aldık.
14:45Guldar domatesi şimdi bu köyde yetişiyor. Bu köyün çevresinde yetişiyor.
14:49Başka bir yerde de yetişebiliyor mu denendi mi?
14:53Bu köy tek değil, yedi köyümüz var bizim.
14:55Öyle mi? Yedi köy. Bu bir bölge yani.
14:57Tabii ki bölge. Akdurmuş köyümüz var, Yeşilköy köyümüz var, Haziran köyümüz var, Çiçek Eyle köyümüz var, Altın Işık köyümüz var.
15:04Balpanar köyümüz var, bir de Az köyümüz var.
15:06İşte bölge olarak Guldar bölgesi domatesi olarak Guldar domatesi bölgesi deniyor.
15:10Yani muhtarımızdan sağ olsun işte yaşlı eşrafımızdan oturduk.
15:14Coğrafi sınırımızı o şekilde belirledik.
15:16Bu tohumu kim buldu?
15:18Atatoğumu bunlar.
15:19Ne zamandır ekliyordu?
15:20Yaklaşık 140-150 yıldır işte Mahmut Beylerin bu saydığımız yedi köyün dedeleri ta o zamandan beri kullanıyorlar bu tohumu ve muhafaza ederek bu günümüze kadar geldi bu tohum.
15:31Mahmut eski yıllarda nasıl üretiliyordu Guldar domatesi? Hani senin atalar hep üretmişler ya eskiden beri.
15:37Benim yaşım yaklaşık şu anda 46 yaşındayım.
15:40Çocukluğumdan beri bizim köyümüzde 80'li geçimi domates üzeriydi.
15:44Eskilerde dedem ve babalarım döneminde köyün ortak şeklinde yaptığı ekim kamyonlarla çevre ilere gönderiliyordu.
15:52O kadar çok?
15:53Evet. Yani kamyonlarla günlük 3-4 tane kamyon köyümüzden çıkıyordu hasat döneminde.
15:59Bu hasat döneminin tepe derpe düşmeye başladı.
16:03Üretim mi azalmaya başladı?
16:05Üretim azalmaya başladı. Pazarlama alanı olmadığı için üretim şeyi fazla dışarı götürmedi.
16:10Ben çocukken sabah namazında yaklaşık eski arabalar yoktu. Yollarımız pek yoktu.
16:16Eşek sırtıyla yaklaşık köyden 30-30-40 tane eşekle Bingöl Pazarlama alanlarına götürüyordum.
16:23Eşeklerle köyden Bingöl Pazarına domates taşıyorsunuz doğru mu?
16:26Doğrudur.
16:27Sonra kamyon dönemi geldi.
16:28Sonra kamyon dönemi çıktı. Araba dönemi çıktı. Eşekler devre dışı kaldı.
16:34Yaklaşık Bingöl merkezimizden 5-6 kilometre uzakta sabah namazından kalktıktan sonra köy pazarlama alanlarında müşterilerimize ulaştırıyorduk.
16:43Sonra azaldı mı?
16:44Sonra da azaldı. Yavaşça potansiyel düşmeye başladı.
16:48Mevcut eskiden olduğu şekil 2018-2017 yılında San Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Atatohu'na sahip çıkın Emine Hanım'ın başkanlığında Şanlıurfa Haranova'sında düzenlediği bir festival toplamayla oradan biz yol aldık.
17:04İlham aldınız.
17:05Evet ilham aldık.
17:06Emine Hanım'ın festivalinden ilham alarak yola çıktınız.
17:09Şanlıurfa Haranova'sında doğal 12 tane ilden katıldık.
17:13Bingöl'den biz birkaç tane işçifçi tarım müdürlüğümüzle beraber katıldık.
17:17Ve 2019 yılında tarım ve üniversiteyle yaptığımız çalışma sonucunda yaklaşık köyümde hektar olarak 10-12 hektar ekip yapılıyordu.
17:27Şu anda yaklaşık 50-50-60 hektar alanına kadar ulaşmışız.
17:32Gelip gördüğünüz gibi damak tadı mühteşem.
17:34Yani herhangi bir nadir bulunan bir damak tadı.
17:36Yani vücuda verdiği gıda hem sağlık yönünden hastalıklara çok şey geliyor.
17:41Vücudun besini çok güzel besliyor.
17:44Onun için şifalı bir bitki diyebiliriz.
17:47Şifalı bir domates, zebze diyebiliriz.
17:50Bu damak tadını alan kişi bırakamıyor.
17:54Alışkanlık bu da yapıyor.
17:55Peki Veysel Bey, guldar domatesi kabuğu ince bir domates ya.
18:00Bu nakliyesini ve raf ömrünü etkileyen bir şey mi?
18:04Aslında çok ince olduğu söylenemez.
18:07Orta kalın olarak nitelendirdiğimiz bir özellikte.
18:10Bu nakliye ve raf ömrünün de çok olumsuz bir etkisi yok.
18:14Hatta damakta da yapışmayan bir etki bırakıyor.
18:17Şöyle de böldüğünüzde buğumsu bir yapı var.
18:20Kumlu.
18:21Buğumsu, kumlu bir yapı var.
18:23Biz buna buğumsu diyoruz.
18:24Bu da aslında potasyum içeriğinin ne kadar zengin ve yüksek olduğunu göstermektedir.
18:29Öyle mi?
18:30Tabii bu guldar domatesi için ayırt edici bir özelliktir.
18:33Yani coğrafi işarette bu geçen ayırt edici bir özelliktir.
18:37Yazın ortasında da siz bunu şöyle elle ikiye yardığınızda böyle boğumsuz bir yapı vardır.
18:42Bu da potasyum içeriğinin aşırı fazla olduğunu göstermektedir.
18:46Yani şu kumlu görüntü sizin buğumsu dediğiniz görüntü potasyumu gösteriyor.
18:53Potasyum oranını gösteriyor.
18:55Ben Ankara Ayaş domatesi de meşhur bir domates.
18:59Onda da aynı özellik vardı.
19:01Bu buğumsuluk vardı.
19:03Ve şöyle bir dipnot geçelim.
19:05Bu tipteki domateslerin tat ve aroması çok yüksek olur.
19:08Daha lezzetli ve güzel olur.
19:10Çok teşekkür ediyorum bilgiler için.
19:11Biz teşekkür ederiz.
19:12Umarım, dilerim daha çok arazilere ekilir, daha çok pazarlanır ve yöre insanına katkıda bulunur.
19:29Bingöl Arıcılar Birliği Dolum Tesisinde Bingöl Valisi Sayın Doktor Ahmet Hamdi Usta Bey ile birlikteyiz.
19:36Bingöl'deki arıcılığı ve bal üretimini konuşacağız.
19:39Bingöl doğası çok harika bir doğa, çok yüksekte bir doğa ve çok çeşitli bitkileri var.
19:45Sanırım balının da en önemli etkenlerinden biri bu.
19:49Biraz bize bu konuda bilgi verebilir misiniz?
19:51Evet, öncelikle bize bir fırsatı verdiğiniz için sizlere çok çok teşekkür ederek başlamak istiyorum.
19:56Çok doğru bir giriş yaptınız.
19:58Bingöl, atadan, babadan beri arıcılığın en güzel yapıldığı memleketlerden bir tanesi.
20:03Bunu da siz de ifade ettiğiniz özellikle bitki örtüsünün ve mikroklima açısından tabiatının çok önemli bir katkısı var.
20:10Bizde yaklaşık 109 tanesi endemik, Bingöl'e özgü olmak üzere yaklaşık 1000 tane endemik ürünümüz var bizim.
20:161000 tane bitki.
20:17Tabii, 1000 tane bitki var.
20:18Bunun 109 tanesi endemik.
20:20Bunun yanında bir de yüksek dağlarımız var.
20:22Bizim balımızın kalitesindeki en büyük unsur yüksek rakımlı tepelerdeki bu endemik türlü bitkilerden arıların bu polenleri alması, faydalanması.
20:29Dolayısıyla Bingöl balına ayrıcalık kazandıran, özellik kazandıran da bu.
20:34Bu yükseklik her zaman her şeye bir lezzet katıyor değil mi?
20:38Kesinlikle.
20:39Özellikle yüksek kesimlerdeki bu endemik türlü bitkiler yüksek kesimlerde oluyor.
20:44Her yerde olan bir bitki değil.
20:45Yüksek kesimlerde, yüksek rakıma dayanıklı bitkiler olduğu için ağlarımız hem o yüksek rakımlı tepelerdeki bu endemik bitki türlerinden faydalanıyor hem de çeşitlilik fazla olunca Bingöl balına özel bir aroma, özel bir tat katıyor bizim balımızın özelliği bu aslında.
20:58Bingöl'ün iklimi çok sert, kışları özellikle çok sert.
21:02Kısa bir süre yaz ve bahar yaşıyor.
21:06Arılar bu arada yeterli gıdayı alıyorlar demek ki değil mi?
21:09Yetiyor yani o kısa durumu.
21:11Kışı nasıl geçiriyorlar acaba?
21:12Kışıda arıcılarımız da bizim diğer arıcılar gibi sıcak memleketlere göç ediyor.
21:17Arılarını götürüyorlar, puanlarını götürüyorlar ama normal mevsimde Bingöl'de arı mevsim başladığı zaman bize getiriyorlar arılarını tekrar memlekede ve yüksek rakımlı tepelerde herhangi bir katkı maddesine ihtiyaç duymadan
21:27biz bu anlamda arılarımıza çok güveniyoruz, arılarımıza yaptırıyoruz balları.
21:31Çok çalışıyor sizin arılar, çok güzel çalışıyor.
21:34Peki Bingöl'de ne kadar arıcı var, ne kadar bal üretiliyor?
21:38Aslında Bingöl eskiden beri bu işi yapan bir il ama zamanın asayış güvenlik açısından işte dağlardaki sıkıntılardan dolayı belli müddet arıcılık bir sekteye uğradı, bir stabil gitti.
21:49Ama son yıllarda asayışın güvenliği sağlanılması ile beraber bizim arıcılıklar bir patlama haline geldi.
21:54Bunda da Bingöl'ün bütün dinamiklerinin ortak bir hedefe doğru kilitlenmesi etkisi var.
21:59Şu anda bizim 2024 yıl rakamlarına göre yaklaşık 180 bin civarında kovanımız var bizim ve de 2025 yıl rakamları tam belli değil ama 2000 ton civarında da bir ürünümüz olacak.
22:11Özellikle son 3-5 yılda rekolte birdenbire önceki yıllarla kıyaslanmayacak şekilde arttı.
22:16Bunda arıcılığın hem binişli bir şekilde yapılması daha sonra devam edeceğim.
22:20Çok değişik faktörlerinde ortak hedefe kilitlenmesinde katkısı var bu anlamda.
22:24Bu arada polen üretiyoruz, 44 ton bal mümü üretiyoruz, 32 kilogram arı sütü üretiyoruz, propolis üretiyoruz.
22:32Yan ürünlerde üretiyoruz tabii ki.
22:34Şimdi Bingöl arıcılığı, balcılığı sadece Bingöl ve yurt içinde değil Avrupa tarafından da tescil görmüş bir ürün değil mi?
22:43Evet, onu ben size sürecini anlatayım.
22:45Şimdi 2016 yılında Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla bazı üniversitelerin bölgesel kalkınma odaklı iktisat üniversitesi yapılması konusunda bir karar alındı.
22:54Ve 2017 yılında da Bingöl Üniversitesi tarım ve havza bağlı kalkınma alanında bir pilot üniversite seçildi.
23:00Bunda da iki tane temel unsur vardı.
23:01Bunlardan birincisi odaklanması gereken bizim üniversite arı ve arıcılık ürünleri, arı ürünlerine odaklanacak.
23:06İki, ekonomik değeri yüksek bitkilerin tespit edilerek bunların değerlendirilmesiydi.
23:12Tabii bu ikisine baktığımız zaman arıcılık zaten bizim bildiğimiz olan.
23:16İki de ekonomik değeri yüksek olan bitkiler de demek işte endemik türlerin olması demek.
23:20İkisi de birbiriyle örtüşünce arıcılıkta bizim üniversiteyle beraber bir ima kazandık.
23:24Ne oldu?
23:25O yıldan 2025 yılına kadar bizim ürünlerimiz özellikle uluslararası yarışmalarda yaklaşık 15'e yakın ürün aldı.
23:33Ödül aldı.
23:33İşte altın ödüller, platin ödüller, bunun zamanında birincilik, ikincilik ödülleri aldı.
23:38En son 49. Apimondia.
23:41Apimondia'da bu arıcılığın Oscar'ı diyebiliriz.
23:43Orada mesela Bingöl'ü temsil eden 5 tane üründen birisi bizim Bingöl balıydı.
23:48Peki biz buna nasıl geldik?
23:50Öncelikli olarak şu anda Bingöl balı, Türkiye'de Avrupa Birliği coğrafi işareti ilk ve tek Türk balıyız biz.
23:57Yani bunu biliyorsun Avrupa Birliği'nde bir belge almak, bir selfie çok zor, prosedürleri çok fazla.
24:02İşte üniversitemizle beraber 2022 yılında üniversitemiz önce uluslararası coğrafi işareti aldı.
24:072024 yılında çalışmalara devam ettik.
24:102024 yılında Avrupa Birliği coğrafi işaretli balımızı aldık.
24:13Ve bu Avrupa Birliği coğrafi işareti de bal ile beraber bizim o süreçle beraber zaten arıcılık yeme kazandı.
24:19Ve çok da hem kovan başına verimlilik, hem üreticinin bilinçlendirilmesi, hem ekonomik değer kazandırılması özellikle coğrafi işareti balımıza.
24:28Ki şu anda biz ulusal bir market zincirle beraber valimizin öncülüğünde bir protokol de yaptık.
24:35Arıcılarımızı sertifikalandırdık.
24:37Arıcılarımız ürettikleri ürünleri üniversitelerimizin laboratorlarını tescil ettiriyor.
24:41Sertifika alıyor, akletli olduktan sonra bunlar biz ulusal market zincirle beraber İstanbul'daki, Ankara'daki, büyük şehirlerdeki yaklaşık bin tane ulusal market zincirdeki raflarda üreticimizle kaliteli balımızı buluşturduk.
24:53Buna da devam edeceğiz.
24:54Yaklaşık şu anda 5,5 ton civarında bir balı biz bu şekilde tüm Türkiye çapındaki marketlerde üreticinin istifadesine sunmuş durumdayız.
25:01Yani herhangi bir satış sıkıntısı yok.
25:03Kapış kapış gidiyor Bingöl balı.
25:05Kesinlikle yani bunda tabii bizim üreticimizin bilinçlendirilmesi çok önemliydi.
25:09Biz dediğim gibi bu tek başına bir faktör değil.
25:12Valimizin koordinasında Arıcılar Birliğimiz, Tarım Ormanı İl Müdürlüğümüz, belediyemiz, üniversitemizle beraber ortak hedefe kilitlendik.
25:19Ortamın da müsait olması ile beraber biz öğreticilerimiz özellikle coğrafi işaretiyle balımızı alınca artık dışarıdaki insanlar bize ulaşmaya başladılar.
25:26Bingöl balının içeriği çok zengin.
25:30Bu içerikte gevenin, kekiğin, dağlardaki kekiğin, beyaz yoncanın çok önemi var.
25:37Yani sağlık için bal zaten çok önemli ama Bingöl balı daha çok önemli.
25:42Kesinlikle yani şu öncelikle şuradaki şu coğrafi işaretler çok önemli.
25:47Bu Avrupa Birliği coğrafi işareti.
25:49Şu anda Türkiye'deki tek bu coğrafi işareti sahip bal biziz.
25:52İlk ve tek balız.
25:53Bu coğrafi işareti sizin balınıza bir özellik katıyor, bir yöniklik katıyor.
25:58Artık bu ne demek?
25:59Bu coğrafi işareti gören bu bal dünyada örneği olmayan bir bal demek.
26:03Ne büyük gurur.
26:04Evet bu aynı zamanda bize büyük bir sorumluluk yüklüyor.
26:06Üreticimize de sorumluluk.
26:07Neden sorumluluk yüklüyor?
26:08Eğer biz bu kaliteyi düşürdüğümüz zaman, olumsuz bir geri dönüş olduğu zaman sadece Bingöl değil, Türkiye'de kaybederiz.
26:15Dolayısıyla biz üreticilerimizi çok iyi bilinçlendiriyoruz.
26:18Gün ve gün sertifikalı anlaşmalı çiftçilerimiz artıyor.
26:22Üniversiteye, laboratuvarlarımıza düşük miktarlarla testlerini de ücretsiz yaptırıyoruz.
26:27Geçen yıl mesela 1500-1550 tonun 2000 tona çıkmasının arkasında yatan gerekçe bu.
26:33Arkadaşların para kazandıklarını gördükçe daha fazla bizimle çalışmaya devam ediyorlar.
26:38İlçe bazında bakacak olursak, balcılıkta arı yetiştiriciliğinde öne çıkan ilçeler var mı?
26:44Tabii rakımla ilişkilendirirsek bunu daha çok rakımın yüksek.
26:47Yedüsü, Yayladere, Ki'ı, Adaklı gibi ilçelerimizin kuzey ilçelerimizin daha yüksekte.
26:52Ama oralarda nüfus az.
26:54Bal üretimi var ama nüfus da az.
26:56Daha çok böyle Bingöl merkezde zaten rakım olarak yüksek.
26:59Ki Bingöl merkezde yapıyoruz arıcılarımızın çoğu Bingöl merkezde ama arlarını yine yüksek kesimlere götürüyorlar.
27:05Yani Adaklı'ya götürüyorlar.
27:06Bizim Bingöl dağlarımız var, Şerafettin dağlarımız var.
27:09Yüksek rakımla tepelere götürdükler için Bingöl'ün tamamında bu rekorateye bakmamız lazım bizim.
27:14Bingöl'ün havası temiz, suyu temiz, toprağı temiz.
27:18Dilerim böyle hep temiz kalır.
27:19Geleceğe yönelik arıcılık ve bal üretimiyle ilgili projeleriniz var mı?
27:23Tabii ki.
27:24Şöyle önce şundan bahsedeyim.
27:26Bingöl il olarak tarım, hayvancılık, arıcılıkta çok tecrübeli bir il.
27:30Yani anadan babadan gelen usullerle bu işi çok yapan bir yer.
27:33Dediğim gibi yıllarca bir takım asayiş işleriyle bunlar sekteye uğramış.
27:37Ama şu anda şükürler olsun yaklaşık 5 yıldan beri çok huzur ve güvenlik içerisindeyiz.
27:41Meralarımıza dönüşler başladı, dağlarımıza dönüşler başladı.
27:44Son 22 yılda 85 milyon TL arıcılık sektörüne para ayırmışız.
27:4985 milyon TL.
27:51Bunun 74 milyon, 75 milyon TL'si daha çok hibe ve desteklerden oluşan karşılıksız katlanma.
27:57Bunun 43 milyonu da son 2 yılda verildi.
28:00Arıcılıkla ilgili patlama son 2 yıldaki bu coğrafi işaret almamızla beraber, huzur ortamıyla beraber oldu.
28:06Bizim bunu da şu anda yapmak istediğimiz şu, tarımda, hayvancılıkta, arıcılıkta.
28:11Biz arıcılıkta mesela kovan başına verimliğini arttırmayı istiyoruz.
28:14Hayvancılıkta hayvan varlığı başına elde ettiğimiz süt verimini ve et verimini arttırmak istiyoruz.
28:21Tarım alanında bilimsel metotlarla bilim başına alınan ürünü arttırmak istiyoruz.
28:25Bu arada bizim arıcılar birliğimiz, koyun keçi yetişçiler birliğimiz ve damızlık hayvan yetişçileri birliğimiz de buna çalışıyoruz.
28:31Biz de proje olarak bütün bu çalışmanın önünde valilik olarak bizim koordinasyonumuzda yürüyor bütün işler.
28:37Ve bütün aktörlerle beraber ortak hedefe kitlenip Bingöl'ü bir yerlere taşımaya çalışıyoruz.
28:42Özellikle bu tarım, hayvancılık ve arıcılık konusunda Bingöl'ü biz marka haline git.
28:45Fiyatın yaptığımız iş, mukayesele üstünlük teorisine göre de en iyi yaptığınız işle başarılı olursunuz.
28:50Biz bu konuda çok iddialıyız.
28:52İnşallah Türkiye'de Bingöl'ü tarım, hayvancılık ve arıcılıkta lider il konumuna getireceğiz inşallah.
28:57Biz valilik olarak bu işlerin katalizörüyüz, lokomotifiyiz ama arkamızda çok değişik sektörlerin, kurumların desteği var.
29:04Arıcılar birliğinize çok çok teşekkür ederim.
29:06Üreticilerimize, arıcılarımıza çok çok teşekkür ederim.
29:09Onlara ben hep şunu diyorum, arkadaşlar biz arlarımıza güveneceğiz, balığı arlara yaptıracağız.
29:13Kendimize müdahale etmeyeceğiz diyoruz.
29:15Onlar da bizim sözümüzü, onlara çok teşekkür ederim.
29:18Üniversitemize çok teşekkür ederim ki bu özellikle havza ve tarım, havza, balık, kalkınma modeli arıcılığa çok büyük destek veriyor endemik bitkilerle.
29:24Ona çok teşekkür ederim.
29:26Tarım, Orman, İl Müdürlüğümüze çok çok teşekkür ederim.
29:29Bir de Bingöl halkına teşekkür ederim.
29:31Sizlere de çok teşekkür ederim.
29:32Biz de sizlere teşekkür ediyoruz, Bingöl halkına teşekkür ediyoruz.
29:35Çok sağ olun, bize bir fırsatı verdi.
29:37Sağ olun.
29:47Bingöl'de, Bingöl'ün meşhur coğrafi işaretli çoban taşı kavurmasının sırlarını kavurmanın üstadı Doğan Koç'tan dinleyeceğiz.
29:56Doğan Bey, bu kavurma çok meşhur, çok meşhur da neden meşhur bu kadar?
30:00Bu kavurma sırları var, özel bir eti var ve coğrafyanın verdiği güzel bitkiler var.
30:07Yani Bingöl coğrafyasına borçlu aslında özellikle.
30:10Evet, Bingöl'ün coğrafyasına borçlu meşha ağaclarını seven keçinin yavruları.
30:16Yani bir ve iki yaşında.
30:17Çepişler.
30:18Çepiş ve oğlak dediğimiz oğlak bir yaş.
30:21Yani sekiz bir ay çepiş dediğimiz bir ve iki arası olan keçinin erkek yavrularından meşhur dağda gördükleri en güzel otu hangisi onu yiyen hayvan.
30:33Seçerek yiyen hayvan.
30:34Tabii seçerek yani insanoğlu nasıl bir eti bir kaliteyi arıyorsa keçi de dağda böyle en kaliteli keçi ve keçinin yavrusu en kaliteli en güzel ot hangisi onu yer.
30:45Yani insanlar adına seçim yapıyor bir anlamda değil mi?
30:48Tabii, kral gibi bir et.
30:49Tabii o seçerek yiyor, biz de seçerek yiyoruz.
30:52Ya tabii biz de seçerek yiyoruz ama her şeyin bir kıvamı vardır.
30:56Her şeyin bir damat tadı vardır.
30:58Her şeyin bir özü vardır.
31:00Bu bölgenin özü de keçidir.
31:02Ve keçinin etidir, yağıdır.
31:05Bu öz yavaş yavaş da kayboluyor.
31:07Olması gereken öz budur.
31:09Yani bölgeye has olan bir hayvandır.
31:11Lezzet.
31:12Özellikle büngör coğrafyasının özelliğiyle kullandığı bir ettir.
31:15Bu kavurmanın en önemli özelliklerinden birisi de kemikli olması sanırım değil mi?
31:20Tabii kemikli olması, kemikten ziyade on numara doğranması ve hijyen bir şekilde alınması.
31:26Yani burada sinir bulamasın, burada lif bulamasın.
31:29Burada bu etin içinde sade orijinal pirzola, kaburga ve lop et bulabilirsin.
31:36Her biri ayıklanmış durumda.
31:37Tabii orijinal bir şekilde ayıklanmış ve hijyenik bir şekilde doğulanmış bir et.
31:42Orada kavrulacağı yağı görüyorum.
31:44Tabii burada buyruk yağı ve iç yağı var.
31:46Burada da tüzümüz var.
31:48Ve bu etin normalde çok sert olması gereken bir et.
31:51Yani normal şartlarda evde pişiremezsin.
31:52Keçi eti sert olur denir.
31:54Tabii yani keçi inat olduğu gibi eti de inattır.
31:59Ama burada biz bunu en kıvamlı şekilde, en güzel bir şekilde lokum gibi yapıp servis yapıyoruz.
32:06Yani Türkiye'de en meşhur ve bir numara olan bir et ve bir kavurma.
32:11Bunun sırrı da doğranmasından kaynaklanır.
32:13Hem doğranması ve göz nuruyla pişmesi var.
32:16Yani sade çok pişirirsen dağılır, az pişirirsen sert olur.
32:20Ama o şekil bir kavramda pişiyor ki servis yaptığın zaman insanlar tadına doymuyor.
32:26Şimdi üç malzememiz var.
32:27Yağımız, etimiz ve tuzumuz.
32:29Başka bir şey yok.
32:30Orjinal, evet yok.
32:30Ve Çetin bize yardımcı olacak bu konuda.
32:32Tabii.
32:33Başlayalım mı o zaman?
32:34Yağımızı koyuyoruz.
32:35Peki bu yağları nasıl elde ediyorsunuz Doğan Bey?
32:38Hayvanın böbrek üstü yağı ve kuyruk yağı oluyor.
32:41Herhalde çok büyük değiştiriniz var.
32:44Tabii biz bu kavurmayı sadece sıcak servis de yapmıyoruz.
32:47Biz Türkiye'nin her yerine paket kavurma olarak da gönderiyoruz.
32:50Soğuk kavurma gönderiyorsunuz.
32:52Tabii biz bunu hem dana hem olak olarak paketleyip Türkiye'nin her yerine 20-25 yılından beri paketleme işine de girdik.
33:00Ve Türkiye'nin her yerine de gönderiyoruz.
33:03Ve bu olak eti aslında 1981'de var.
33:051963'de yaptığımız bir Erzurum yolunda bir işletmemiz vardı.
33:09Ve 1981'de de bu olak eti başladı.
33:13Aslında babam tarafında Çobantaşı köyünde bir yol üstü Erzurum yolunda bir tesis topraktan bir tesis yapılıyor.
33:20Küçük bir tesis.
33:20Tabii artı oteli var.
33:22İşte yol üstü geçen kamyonlar hayvan sayıda.
33:25Eskide hayvanlar yol üstü geçerdi.
33:27Kamyonlarla insanlar gelirdi.
33:28Yani araba otobüs falan yok.
33:30Yok.
33:30Yıl kaç?
33:311963.
33:3263.
33:32Tabii ondan sonra 1981'de, 82'de de kardeşimi bir kaza geçirmişti.
33:371982'de de kaza geçtiğinde ben ortaokulu bitirdim ve geldim işletmeye geçtim.
33:43Ve bu olak eti de serveni öyle başladı.
33:47Öncesi tepsi tava vardı.
33:48Bizim fırında orijinal yine meşah ağacında yapılan tepsi tavalarımız var meşhurdu.
33:53O şu an yine devam ediyor.
33:56Bu olay eti de 1981'de başladı.
33:581981'den bu yani de olay etini korumak yapıyoruz ve yani Türkiye'nin bir numarası diyebilirim.
34:04Coğrafi işaret alırken zorluk çektiniz mi ya da neler yapıldı coğrafi işaret alabilmesi?
34:08Tabii coğrafi işaretin en önemli bunun devamlığıdır.
34:12Yani biz fürdürebiliriz Türkçesi diyor ama devamlık esastır.
34:16Yani sen bir işi devamlı aynı şekilde aynı etten aynı kaliteden yapabiliyor musun?
34:21Yani devamlık esastır.
34:23Yani şimdi sen işletmecilik de hile buradayla bir iş yapamazsın.
34:27Yani bizim çok aslında coğrafi işaret bizi çok ileri iten bağlamıyor.
34:31Yani ben çok coğrafi işarete bağlanacak bir işletmeci değilim.
34:36Zaten ürünün bu diyorsunuz.
34:38Aynen biz kaliteye önem veren yani ete değer veren insanlara da önem veren insanların sağlığında önem veren bir işletmeyiz.
34:46Ve bu işletmeyi de devamlı ileri gütmeye devam ediyoruz.
34:49Ben Türkiye'de nerede bahsedersem Büngöl dediğin zaman bizim bu kavurmanın ismi geçer.
34:54Meşhurdur.
34:54Evet.
34:55Çoban taşı kavurması.
34:56Doğan Bey yağdan dumanlar çıkmaya başladı.
34:59Yağımız eridi ve etimizi bırakabiliriz.
35:02Nasıl anlıyoruz tam olduğunu?
35:04Yağın sıcaklığı var.
35:06Görünüyor belli diyorsunuz.
35:07Et atıp deneyecek misiniz?
35:08Tabi tabi bir et yavaş yavaş kavurmaya başladığı zaman kendi kendine.
35:12Rengi değişiyor.
35:13Tabi kızarmaya başladı mı tamam.
35:15Yağ tamamdır.
35:16Şimdi eti boşaltacağız yağ.
35:18Aynen öyle.
35:19Peki ölçü ne oluyor?
35:20Ne kadar yağ?
35:21Ölçü yok.
35:21Ölçü yok.
35:22Yok.
35:22Şu eti bırakacağız komple.
35:24Göz kararı.
35:25Tabi tabi yok eti yeterli.
35:26Ne kadar yağ ne kadar et?
35:28Bu yak bu ete yeterli.
35:30Görenler karar versin.
35:32Tabi tabi.
35:32Bu yak ete ancak yetiyor.
35:36Ne kadar pişme süresi var bu kavurmanın?
35:38Bu kavurma bir buçuk saatte pişiyor.
35:40Kendi yağında kendi suyuyla pişiyor.
35:44Ve en son kısık bir ateşle bunu dengeliyoruz.
35:48Dillenme süreci var bir de öyle mi?
35:50Tabi tabi kısık ateşte onun böyle lokum hale gelmesini sağlıyoruz.
35:55Peki o yumuşaklık nasıl sağlanıyor?
35:58En son şu an önce kaynamaya başlıyor kaynadıktan sonra suyu bırakacak kendi kendine suyunu bırakacak.
36:05Suyunu bıraktıktan sonra yavaş yavaş kısıyoruz kıstıktan sonra tuzunu atacaksınız.
36:11Bu tuzun bir özelliği var mı?
36:13Normal iotlu tüz.
36:14Kaya tuzu falan değil.
36:15Yok kaya tuzu yasak.
36:17Neden?
36:18Valla bırakmıyorlar kullanıyorlar.
36:19Coğrafi işareti olarak mı bu?
36:20Yok gıda tarım bırakmıyor.
36:22Kapağını koyacağız.
36:24Peki neden yasak olduğunu öğrenebilir miyim biliyor musunuz siz?
36:26Valla böbreklere zararlı olduğunu söylüyor.
36:28Olduğu için öyle mi?
36:30Haa bilmiyordum.
36:31Evet.
36:32Hep kaya tuzu kullanın kaya tuzu kullandın derler mi?
36:34Yok eskiden kullanırdık tadı güzel diye.
36:37Sonra işte böbreklere zararlı olduğunu söylediler.
36:40Hem bundan hem paketleme kullanmıyoruz normalde iotlu kullanıyoruz.
36:42Hiçbir yerde kullanmıyordunuz yani.
36:44Ben ilk defa öğrendiğim için şaşırdım.
36:47Tarım ilde onaylı işletme olduğumuz için gıda mühendisleri gelip kontrol ettiği için söyledikleri için söylüyorum.
36:54Yani kendi kafamızdan bir şey söylemiyoruz.
36:55Yani belki bazı ürünlerde kullanılıyor bazı ürünlerde kullanılmıyor olabilir.
36:59Ama demek ki kaya tuzu kullanırken bir düşünmek lazım ve araştırmak lazım.
37:05Ya ben şahsen tercih ediyorum ama devlet koyduğu kanunlara uymak zorundayız.
37:09Yani evde ben de kaya tuzu alayım alayım diye uğraşıyorum da şimdi düşüneceğim bir.
37:14Bakalım mı?
37:16Karıştırmayacağız daha değil mi?
37:18Yok kavurmamız şöyle kaynıyor.
37:21Kaynadıktan sonra böyle hafif hafif karıştıracağız.
37:25O yumuşaklık doğrama ve pişirme tekniğiyle mi alakalı sadece?
37:30Evet doğrama ve iyi bir şekilde göz nuruyla, göz tahminiyle pişmeyle alakalı.
37:36Kıvamını iyi yakalamakla alakalı.
37:39Yani o ateşin kısıklığı önemli.
37:41Kaç dakikada pişeceğini, pişti pişmediği o hepsi göz nuruyla olan şey.
37:46Peki siz aynı zamanda üreticilik yapıyor musunuz?
37:48Tabii ben asıl mesleğim tarım ve hayvancılık.
37:53İşletmeci bağımdan gelen ve tarım ve hayvancılık ve anı sanayi.
37:57Hem üretiyorsunuz hem pişiriyorsunuz hem ticaretini yapıyorsunuz.
38:01Hem üretiyoruz hem himalat yapıyoruz hem satıyoruz.
38:04Nasıl bir çiftliğiniz var? Kaç hayvanınız var?
38:07Ben normalde küçük baş sezonluk alıyoruz.
38:11Üreticilerden topluyorsunuz.
38:12Tabii tabii üreticilerden alıp hem kesiyoruz hem topluyoruz.
38:15Ama normal besi yerim ayrı.
38:17Kendi besi yeriniz aynı.
38:19Peki o zaman biraz bekleyeceğiz herhalde değil mi?
38:21Evet.
38:22Bekleyeceğiz. Bu et pişecek.
38:25Pişmeden olmaz.
38:33Doğan Bey kavurmamız ne aşamada acaba?
38:36Kavurmamız pişmek üzere.
38:38Bakalım mı?
38:38Bakalım kavurmamız biraz sonra suyunu koyuvermiş değil mi?
38:43Tabii tabii suyunu koyuvermiş yavaş yavaş çekilmeye başladı.
38:47İşte damar tanımda biraz sonra ateşini de biraz kısacağız ve yavaş yavaş yağ binecek.
38:52Su köpürüyor ya o köpükleri alıyor musunuz?
38:55Burada köpürme yok.
38:56Yok olmaz mı?
38:57Yok köpürme yok.
38:58Sadece bu ette köpürme olmaz.
39:00Olmaz mı?
39:01Hiç olmaz.
39:01Yani binde bir olmaz.
39:03Köpürük olmaz bu et.
39:04Neden?
39:04Hani genelde köpürür ya et.
39:06Aslında bu ette hiç köpürük olmamış.
39:08Gerçek için çok önemli bir soru sordunuz.
39:10Yani bu doğal et olduğu için normalde besi hayvanlarında köpürük olur.
39:14Hayvanın beslenmesini gösteriyor.
39:17Tabii.
39:17Burada çok yağlı olan bir et değil.
39:19Normal kendi özel yağıdır.
39:20Bak köpürük bulamazsın.
39:21Köpürük olduğu zaman etraflarda köpürük olur.
39:24Kara et.
39:25Tabii.
39:25Kara et derler ya.
39:27Yani böyle alacağın köpürük bunda olmaz.
39:29Yok evet.
39:30Zaten şu aşamada olması lazımdı değil mi?
39:33Tabii tabii.
39:33Bu dava şaş suyunu bırakmış.
39:36Yağ kalacak.
39:37Ve şu an tabii çekilmeye başlayan bir et şu an.
39:40Köpürük olduğu zaman şuralarda köpürük olur.
39:42Kavurmamız pişiyor.
39:43Sizin Bingöl'de yaptığınız başka işler de var.
39:47Onları öğrenebilir miyiz?
39:49Çok faal, aktif bir insansınız.
39:51Evet.
39:51Ben aslında üretici bir insanım.
39:52Ticaret Odası Meclis Başkanı'yım.
39:54Damızlık Sırı Yetişleri Birliği Başkanı'yım.
39:57Bingöl'de yani bölgemizde insanların köylerde göç vermemesi,
40:02şehire gelmemesi için köyde üretim olup şehirdeki esnafımızla rahat para kazanabileceği bir metoda çalışıyoruz.
40:11Öyle bir sisteme dönüşsün istiyorsunuz.
40:13Dönmüşüz.
40:14Yani şu an köylerimizde, üç bölgemizde süt sorunu çözülmüş.
40:19İnsanlar rahat sütünü satabiliyor.
40:22İşte buna istinaden rahat gelip silajlık mısırını alabiliyor.
40:26İşte bunun altyapısını, devletin destekleriyle biz bu sorunu yüzde seksen beşlere kadar çözmüşüz.
40:35Ve insanlar rahat sütünü satabiliyor.
40:37İnsanlar rahat silajını alabiliyor.
40:39İnsanlar bir evine bir para kazanabiliyor.
40:42Ve bu göçü, Bingöl'e köyden şehire göçü önlüyoruz.
40:46Evet, engellemiş oluyoruz.
40:47Önlemeye çalışıyoruz.
40:48Yani siz sadece kavurma üreticisi değil, aynı zamanda hayvan üreticisi, aynı zamanda birlik başkanı, damızlık birlik başkanı, aynı zamanda ticaret odası meclisiyiz.
41:03Ben Bingöl'de, yani ben üreticiyim, ben sahadayım, ben çok koltuk sevdalısı bir insan değilim.
41:09Sahada çalışan, işte çiftçimiz kazansın, devletimiz büyüsün, Bingöl'ümüz büyüsün ve devletimiz büyüsün, ekonomi iyi olsun mantıkıyla çalışanız.
41:18Toprağı ekiyorsunuz, mısırımızı üretiyorsunuz, hayvanımızı yetiştiriyorsunuz.
41:23Tabii ben şu an kendim, çiftliğimde dışarıda alacağım yüzde beş de değil.
41:27Buğdayımı kendim ekerim, silajımı kendim ekerim, içerim, yoncamı kendim ekerim, kendim sulatırım, kendim içerim.
41:35Yani elemanım olmadığı için, bölgeni aslında…
41:37Onu da yaparım diyorsunuz.
41:38Tabii tabii, yapıyorum zaten.
41:40Yapmıyorum değil, yapıyorum.
41:41Çalışan eleman bulamıyoruz.
41:43Yani çalışan insan yok.
41:45Bingöl'de de var mı iş gücü sıkıntısı?
41:47Bölgede eleman bulamıyoruz.
41:48Ben şu an Afgan çalıştırıyorum.
41:50Çiftliğimde Afgan eleman çalıştırıyorum.
41:52Çünkü kimse hayvancılığa, bölgede besleme bakışı çok daraldı.
41:57Teşvik gerekiyor ve mera hayvancılığını desteklemek gerekiyor.
42:00Tabii ya, hem mera hayvancılığı, hem teşvik gerekiyor ve Türkiye'nin tarım ve hayvancılığa çok büyük bir önem vermesi gerektiğini düşünüyorum.
42:06Büngöl'ün yüzde 52'si hayvancılık yapıyor, yüzde 15'i tarım yapıyor.
42:10Büngöl'de büyükbaş, küçükbaş kavurma anlamında 25 milyara yakın bir para girdisi var.
42:17Çok önemli bir sektör.
42:18Büngöl'de katma değeri yüksek olan hayvancılıktır.
42:22Değil mi?
42:22Tabii bizim Büngöl'de Şerefettin Dağları dediğimiz Karlıva bölgemizde büyük bir mera var.
42:27Soğuk sular, Büngöl ismi Büngöl'ün Şerefettin Dağları'ndan ve Karlıva'dan gelir.
42:34Oradaki göllerden, muzul göllerinden geliyor.
42:37Ve çok endemik bitkisi var, çok doğal bitkileri var.
42:41Şimdi kavurma aslında sağlıklı bir gıda oluyor.
42:45Arkadaşlar soğanla salatasını da getirirler.
42:47Bu söylediğimiz Zaza Aspirin'i, yani Zaza Aspirin'den soğandır.
42:50Bir tür antibiyotik deniyor aynı zamanda.
42:53İçerdiği değerler açısından çok sağlıklı.
42:55Orada kavurmamız kaynıyor, pişmeye devam ediyor.
42:59Altı daha kısılacak mı bu şekilde devam edecek?
43:02Kısıyoruz, şu an yavaş yavaş ateşimizi kısıyoruz.
43:06Ama bu şekil yavaş yavaş suya bitirecek, yağa oturacak.
43:0920 dakika dinledikten sonra servis yapıyoruz.
43:12Yani onun biraz daha işi var ama bize hazır pişmiş kavurma geldi burada.
43:16Evet, kavurmamız 20 saat devamlı var.
43:194 saat işletme kapalı.
43:2220 saat devamlı servis yapılıyor.
43:25Sabah kahvaltısı da bile kavurma, kahvaltıda bile veriliyor.
43:29Kahvaltıda bile kavurma veriliyor.
43:31Peki halkın böyle bir talebi var mı?
43:32Gidiyor o zaman.
43:33Bizim halkın talebi zaten şu an bizim bu servis kavurmamızdan ziyade paket kavurmamızı.
43:39Türkiye'nin her iline gönderiyoruz.
43:41Ve hepsine servis yapılıyor.
43:42Kendi yumurta vuruluyor.
43:44Ciddi bir şekilde bir talebi de var.
43:46Yani böyle 70'lerin tadı var ya, o devam ediyor.
43:49Yani bu zazaların ilacı bu.
43:51Diyarbakır bölgesinde şu an güzel bir soğanımız yetişiyor.
43:54Bu bölgede aslında önce batıdan gelirdi, şu an Diyarbakır'dan geliyor.
43:58Yaklaştı.
43:59Yakında Bingöl'e de gelir.
44:01Ya tabii tabii şimdi bölgemiz çok önemli bir bölge.
44:04Bingöl işte Doğu Anadolu'nun göbeğinde, Güneydoğu, Karadeniz bölgesi, İç Anadolu'ya Doğu Anadolu'nun ortasındaki bir ilimiz.
44:12Böyle gerçekten kavşak noktası.
44:15İnsanlar Bingöl'ü özdeşitilmesinin en büyük nedenlerinden biri kavurmadır.
44:19Kavurma.
44:19Yani Bingöl'ü dediğin zaman çoban taşı kavurması bir numara.
44:24Önce gelir.
44:25Siz de bu sağlıklı gıdayı böyle sıcacık ve soğanıyla birlikte yemek isterseniz ya da kendiniz yapmak isterseniz ya da Bingöl'de yemek isterseniz ya da evinize gelmesini isterseniz Bingöl'de üretiliyor.
44:38Buyurun bereketli olsun.
44:40Sevdiklerinizle güzel paylaşımlarınız olsun.
45:12Ziraat Bankası sundu.
Önerilen
47:57
|
Sıradaki
47:32
47:43
42:24
45:54
45:32
42:58
43:39
43:35
44:40
46:57
44:19
43:46
40:00
46:11
46:47
46:01
42:37
43:30
46:04
45:18
45:25
41:09