- 1 gün önce
Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00Efendim sabah kahveniz başladı. Günaydın.
00:02Ulu Önderimiz'e baş öğretmenimiz Mustafa Kemal Atatürk'ün bir sözü var diyor ki
00:07Cumhuriyet sizden fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister.
00:12Bugün öğretmenler günü. Kutlu olsun efendim. Sabah kahveniz başladı. Hoş geldiniz.
00:19Efendim sabah kahveniz devam ediyor. Güzeller güzeli konuğum, klinik psikolog İlayda Sadi. Hoş geldiniz.
00:25Hoş bulduk. Nasılsınız? İyiyim. Siz nasılsınız?
00:27Görüşmeyelim. Görüşmeyelim. Çok iyiyim ben. Sizi gördüm daha iyi.
00:30Aynı şekilde. Uzun süredir görüşmemiş gibiyiz değil mi?
00:34Dedim ama Sıza ya biraz hızlı olursak hızlı görüşebiliriz dedim. Hatırlatırım.
00:38Şimdi bugün tuvalet eğitimini konuşacağız.
00:40Önemli bir süreç. Geçirdiğim zamanı hatırlıyorum.
00:45Buralardan geçtiğim için çok mutluyum ama geçmek üzere olanlar var.
00:48Ki onlar da tuvalet eğitimi için en uygun yaşı merak ediyorlar.
00:53Şimdi şöyle bilimsel olarak baktığımızda en uygun yaş aralığı 18 ve 36 ay arasındaki skala.
00:59Ama burada tabii ki her çocuğun hızına göre hareket etmemiz gerekiyor.
01:04Kimisi mesela 2 yaşında tuvalete hazır hale gelirken, kimisi 3 yaşında hazır hale geliyor.
01:09Biz burada eğer fazla baskıcı bir tutum sergilersek çocukta tuvalet eğitimi reddine kadar gidebiliriz.
01:15O yüzden çocuğun hızına göre hareket etmemiz gerekiyor.
01:17Bir de zaten çocuk tuvalet eğitimine hazır olduğumuz sinyallerini veriyor bize.
01:21Şimdi bu uygun yaşta ama bir de eğitim sürecine, bu tuvalet eğitiminin sürecine başlama yaşı var.
01:26O süreç ne zaman olmalı?
01:272 yaşında başlatıyoruz genelde.
01:292 yaşında başlatıyoruz.
01:30Ay nasıl acaba şimdi neler söyleyeceksiniz acaba çok merak ettim.
01:33Peki tuvalet eğitiminde çocuğun hazır olduğunu gösteren bir işaret var mı?
01:38Şimdi şöyle psikolojik olarak zaten onu anlıyoruz ama bunun dışında görmemiz gereken işaretlerden biri şu.
01:44Çocuk 2 saat ve daha uzun süre kuru kalıyor olması lazım altının.
01:48Tabii şimdi mesela dışkısını ve idrarını yaptığında bezindeki o rahatsızlık veren hissen rahatsız olması gerekiyor.
01:57Mesela hazır olmayan bir çocuk rahatsız olmaz.
02:00Ama o çocuk rahatsız olduğunu dile getirebiliyor olması lazım aynı zamanda.
02:03Basit yönergeleri anlayabiliyor olması lazım.
02:06Anne tuvaletim geldi gibi kendini ifade edebiliyor olması lazım.
02:10Bu şekilde zaten bunları gördüğümüz zaman çocuk hazır diyebiliyoruz.
02:15Aynen öyle.
02:15Şimdi bir de bunun yöntemleri var tabii ki tuvalet eğitiminde.
02:18Yöntemler bize biraz söyleyin bu yöntemlerden bir şey.
02:21Şimdi en çok tavsiye ettiğimiz kademeli yöntem dediğimiz bir yöntem var.
02:25Burada önce çocuğu lazımlıkla tanıştırmamız gerekiyor.
02:28Mesela ben en çok şunu tavsiye ediyorum.
02:30Bir mağazaya veya dükkana gittiğinizde çocuk kendi lazımlığını kendi seçsin.
02:34Bu çok önemli.
02:35Yani orada çünkü o motivasyonu da desteklemiş oluyoruz.
02:38Hem de özgüvenine katkı sağlamış oluyoruz.
02:40Kendi beğendiğini seçsin.
02:41Bilsin mi onun ne işe adını?
02:42Tabii tabii bilsin.
02:43Zaten hazır hale geldiği zaman bunu yapacağız.
02:46Yani hangisi gözüne ilk hoş gelirse ilk hangisi dikkatini çekerse biz onu götüreceğiz.
02:52Diyeceğiz ki istediğini seç.
02:54Burada çünkü onu aslında teşvik etmiş oluyoruz.
02:56Ben ne yaptım biliyor musunuz İlayda Hocam?
02:58Hani bizim normal bildiğimiz büyük klozetler var.
03:00Onların küçüğünden yapmışlar.
03:02Aynısı evdekinin aynısı.
03:03Sifon sesi çıkartıyorlar diye çocuk korkmaya başladı.
03:08Ben bunu oturmam demeye başladı.
03:10Kendim göz zevkine...
03:11Çocuklar zaten tuvaletten çok korkuyorlar.
03:13Bir de o ses çıkartınca su sesi çıkartıyor.
03:15Su yok ortada.
03:16Çocuk ne olacağını şaşırdı.
03:18Su yok.
03:18Yani çok bambaşka bir şey oldu yani.
03:21Evet bu sonrasında...
03:22Çok özür diliyorum.
03:24Sonrasında lazımlığını seçtikten sonra tanıştırıyoruz.
03:26Ve buna bir alışma süreci var tabii ki.
03:29Sonra ilk olarak yapacağımız şey gündüz bezini çıkarmak.
03:32Akşam bezimiz kalmaya devam ediyor ama.
03:34Çünkü çocuklarda gündüz idrar kontrolü daha kolay oluyor akşama göre.
03:39Bundan sonra akabinde gelen süreçte de akşam bezini çıkaracağız.
03:43Hatta şöyle bir oyun tavsiyesi vereyim ben.
03:45Çünkü olabildiğince oyunlaştırırsak daha kolay ilerler süreç bence.
03:49Örnek veriyorum.
03:50Sabah gündüz bezini çıkardık.
03:52Artık akşam bezini de çıkarıyoruz diyelim.
03:55Mesela temiz bezleri, evde kalan o temiz bezleri evin odanın köşelerine saklasın anneler.
04:00Ve çocuğa şu şekilde bir teklifle gitsinler.
04:03Hadi bakalım anneciğim ben şimdi bezleri sakladım.
04:05Odanın evinin her yerine bezler var.
04:07Ve biz şimdi seninle onları bulacağız.
04:09Bu bir işte macera, bir hazine avı gibi düşünebiliriz bunu.
04:12Ve bir torba tutacağız.
04:15Evin bir köşesine koyacağız veya ortasına.
04:18Topladığımız bezleri de bu torbanın içine atacağız.
04:21Ve sonra bezlere veda edeceğiz.
04:23Bay bay diyeceğiz artık deyip.
04:24Mesela aslında işte topladıkça skor sayacağız.
04:27İşte sen bir tane topladın, ben iki tane topladım deyip.
04:30Onları sonra torbaya güzelce doldurup.
04:33Birlikte bir ucundan sen tut, bir ucundan ben tut deyip.
04:35Birlikte mesela çöpe doğru artık veda vakti gelmiştir diye.
04:39Kendi boğulup koyduğu için de üzülmeyecektir belki bu durum.
04:42Oyunlaştırdığımız için ki zaten hani aşama aşama, kademe kademe geldiğimiz için bu noktaya.
04:47Aslında zaten biz çocuğu burada psikolojik olarak da hazırlamış oluyoruz.
04:50Hem de oyunlaştırmış oluyoruz.
04:51Yani eğlence de oluyor aslında.
04:53Tabii bu aşamada çocuk eğlenirken annenin sabrı tükenebilir.
04:57Ya da tutar.
04:58Bunlar çok önemli iki kavram.
05:00Çok net olması lazım annenin.
05:03Yani mesela şunu yapanlar var bazen duyuyorum ve görüyorum.
05:07Sabah bezi çıkardı diyelim mesela.
05:09Evde bez takmıyor çocuk ama dışarıda takıyor mesela.
05:12Bu kesinlikle olmamalı.
05:13O saatlerde.
05:14Yani o bez çıkıyorsa hangi gün aralı olursa olsun hiç fark etmez.
05:17Bir daha o bez sabah çıktı mı sabah takılmayacak.
05:20Akşam çıktıysa akşam takılmayacak gibi.
05:23Tutarlı olmak çok kıymetli.
05:24Çünkü çocuğun kafası karışır zaten.
05:26Peki en sık karşılaştığımız zorluklar ne olacak bu eğitim?
05:30Tuvalet eğitimi reddi.
05:32En çok karşılaşacağımız şey bu.
05:33Çünkü şöyle söyleyeyim.
05:36Tuvalet biraz daha çocuklarda kontrol bende algısını yaratan bir konu.
05:41Mesela dışkıyı bu yüzden tutar çocuklar.
05:43Çünkü dışkıyı işte o tuvalete bırakma anı, sifonu çekerken mesela onun gidişi görme anları çocuklar için çok korkunç bir şey bu.
05:50Onların gözünden düşünsenize mesela.
05:52Hani biz tamam okeyiz ama onlar için çok korkunç bir şey bu.
05:56Yani o yüzden o sürece alışmaları birazcık zaman istiyor.
06:00Ama olacak.
06:03Olacak.
06:04Lütfen telaşlanman olacak.
06:05Yani reddedebilir çünkü kontrol onlarda olsun.
06:08Evet.
06:08Güç bende diyor ben ne zaman istersem o zaman yapacağım.
06:11Ama red konusu olan bir süreç.
06:14Sabırlı olmamız lazım.
06:14Entatik yaklaşmamız lazım.
06:16Anlayışlı olmamız lazım.
06:17Ve en önemlisi o yaşadığı duyguyu kabul etmemiz lazım.
06:20Bu eğitimde ceza ya da ödülle belki ilerleyebilir miyiz?
06:24Şimdi ceza vermek demek zaten çocuğu çok kaygılandıran bir davranış.
06:29Cezayı hiçbir alanda ben tavsiye etmiyorum.
06:31Burada yapabileceğimiz şey şu olabilir.
06:33Olumlu pekiştireçler vermek.
06:35Mesela çocuk işte denedi, yaptı diyelim.
06:38Hemen bir sözlü geri bildirim vermemiz gerekiyor.
06:40Olumlu bir şekilde.
06:41Bak sen bunu yaptın, sen bunu başardın.
06:44Affedin sana gibi bir olumlu geri bildirim.
06:46Veya mesela daha böyle somutlaştıracak olursak minik minik stikerler.
06:51Mesela diyelim lazımlığına yaptı tuvaletin istediğimiz gibi.
06:54Hemen odasına bir köşe belirliyoruz.
06:56Bir stiker köşesi.
06:57Sen tuvaletini yaptın.
06:59Affedin sana bu stikerü sen kazandın.
07:01Çünkü sen başardın bunu deyip stiker yapıyoruz.
07:03Ama burada önemli olan şey şu.
07:06Hediyenin veya işte ödülün hiçbir şekilde maddi boyutu olmaması lazım.
07:10Öyle mi?
07:10Mesela şey gibi değil.
07:11Mesela şu cümle olmaması lazım.
07:13Tuvaletini yaparsan sana çikolata alacağım.
07:16Bu yanlış.
07:16Sana istediğim bir şey alacağım.
07:17Bu çok yanlış.
07:18Sağseye yok.
07:19Sağseye kesinlikle yok.
07:20Çünkü orada bir şart koşuyoruz.
07:22Bunu yaparsan bu olacak.
07:23Ama yapınca bir tebrik.
07:24Ama sen bunu yaptığın için stiker aldın dediğimiz zaman daha manevi bir ödül oluyor bu.
07:30O yüzden maddi ödülü desteklemiyoruz.
07:31Yine aynı şey aslında ama direnç gösterdiğinde böyle panik nasıl yapacağız?
07:36Tamamen sakin kalıyoruz.
07:37Önce bir derin nefes alıyoruz anneler olarak.
07:40Biz derin nefes.
07:40Derin nefes kesinlikle bir.
07:42Çünkü annelerde de tahammül seviyesi çok azaldı.
07:45Onları da anlayabiliyorum kesinlikle ama olabildiğince zaten kimseden yüzde yüz performans beklemiyoruz.
07:50Hiç böyle bir beklentimiz yok.
07:52Olabildiğince pürüzsüz ilerlemeye çalışalım.
07:54Sakin olacağız.
07:56Anladığımızı göstereceğiz.
07:58Empati yapacağız.
07:59Çünkü onun yaşadığı duyguyla bizim yaşadığımız duygu çok farklı.
08:03Az önce de dediğim gibi bu çok korkunç bir olay onlar için.
08:06O yüzden anlayışlı bir şekilde, tabırlı bir şekilde beklememiz gerekiyor.
08:10Çocuğun hızına göre ilerleyeceğiz.
08:12Bu çok önemli.
08:12En önemlisi çocuğun hızına göre ayak uydurmak.
08:14Evet.
08:14Şimdi gece eğitimi ile gündüz tuvalet eğitimi arasında bir fark var.
08:17Nedir?
08:18Şimdi gündüz idrar kontrolü çocuklarda daha kolay oluyor.
08:21Gece çok daha zor oluyor.
08:23O yüzden zaten en son aşama olarak gece bezi çıkartıyoruz hayatımızda.
08:28Ama gece bezi çıkardıktan sonraki tavsiyem de şu olur.
08:32Yatmadan önce, bir buçuk iki saat önce sıvı alımını durdurmamız lazım.
08:38Yoksa zaten yatağa yapabiliyorlar.
08:42Ama zaten şöyle bir şey var.
08:43Tam olarak mesane kaslarının oturması genelde 3-4 yaş aralığını buluyor.
08:47Bu yüzden biz 5 yaşa kadar 6 ıslatmayı, gece 6 ıslatmayı normal karşılıyoruz.
08:51Öyle mi?
08:52Tamam.
08:52Aileler panik yapmasın.
08:53Yok panik yapmasınlar.
08:545 yaşa kadar normal karşılıyoruz.
08:56Bıraktıktan sonra hemen bitmiyor.
08:58Saygı da bir iki kere yapmıştı.
09:00Evet normal.
09:01Sonra ağlamaya başladı.
09:01Orada zaten önemli olan karşındığımızdaki çocuğu utanç duygusu içine sokmamak, kızmamak.
09:07Gece tuvalet gelince ağlamaya başladı mesela.
09:09Yapmıyordu ama ağlıyordu.
09:11Yapmak istiyordu çünkü.
09:12Yapmak istiyorum demek.
09:13Biz o ağlayınca hemen anlıyorduk, hemen tuvalete koştur koştur.
09:16Peki şimdi bir de hijyen çok önemli.
09:18Tuvalet eğitiminde hijyen nasıl olmalı?
09:20Şimdi tuvalet eğitimi zaten başladığı zaman aslında hayatımıza mahrumiyet kavramı da giriyor burada.
09:26Şimdi hijyen olduğu zaman da aslında çocuğa burada en önemli şey rol model olabilmek.
09:30Ben her zaman şunu tavsiye ediyorum.
09:32Anne veya baba hiç fark etmez.
09:34Çocuğu ile birlikte lavaboya girip çocuğuna rol model olmalı.
09:39Çocuğuna göstermeli.
09:40Neyi nasıl oluyor, nasıl yapması gerekiyor.
09:42Çünkü çocuk görmediği bir şeyi veya güven duyduğu kişiden gördüğü zaman o zaman daha iyi oturtuyor kafasında.
09:48Mesela el yıkama temizliği olsun, ön arka temizliği olsun bunları ebeveyn gösterebilmeli, anlatabilmeli.
09:54Ve tekrar söylüyorum ama oyunlaştırarak biraz daha yapmak gerekiyor.
09:58Mesela el yıkamayı öğreteceğiz ya.
10:01Böyle işte sabunladık ellerimizi.
10:02Sabun köpük işte birbirimize atıyoruz.
10:04Böyle sabun yolluyoruz, köpük yolluyoruz.
10:06Biraz daha böyle oyumsal, şarkı söylüyoruz mesela gibi.
10:09Biraz da oyun kattığımız zaman işin içine daha keyifli oluyor.
10:12Tuvalesini bile eğlenceli hale getirmiyoruz.
10:14Bir kitabı o esnada oyuncakların, kitapların rollerini soracağım.
10:18Eğitimde bunların da bir rolü var.
10:19Tabii ki.
10:20Şimdi bunun üzerine zaten yazılmış çok fazla kitap var.
10:23Çocuk kitapları var.
10:24Bunları zaten olabildiğince birlikte okusun ebeveynler çocukları ile birlikte.
10:28Hem burada kaliteli zamanı da eklemiş oluyoruz tek olarak.
10:31Aynı zamanda oyuncakları rol model olarak da kullanabiliriz ebeveyinden yanı sıra.
10:37Mesela çocuğumuzun çok sevdiği bir oyuncak olsun.
10:40Bir ayıcık.
10:41Ayıcığı aldık.
10:42Götürüyoruz ayıcığı lazımlığa.
10:44Bak görüyor musun?
10:45Ayıcık da tuvaletini yapıyor şimdi.
10:46Bak izle bak nasıl yapıyor, nasıl mutlu gibi.
10:49Sifona basıyor şimdi.
10:50Bak gördün mü?
10:51deyip mesela oyuncağı da rol model olarak kullanabiliriz.
10:55Veya kuklaları kullanabiliriz.
10:57Parmak kukla olur, el kuklaları olur.
11:00Ya bu tamamen aslında bizim kafamızdaki hayal dünyasında birazcık kalmış bir şey.
11:03Biz de bye bye ödüyorduk şey kakalara.
11:06Evet.
11:07Hadi bye bye de, bye bye de.
11:08Kızım bye bye diyordu.
11:09Başta bir endişeleniyordu onun gitmesi.
11:11O gidişi onlar için çok korkunç bir şey.
11:14Ama sonra onun gitmesi gereken yer o gibi düşününce bye bye hani kurtulduğun gibi.
11:18Mesela şunu soranlar çok oluyor.
11:19Nereye gidiyor bunlar?
11:21Ama bak onu sormamıştı saygı ama bye bye hani bunun yapılması gereken bir şeymiş gibi algılamıştık.
11:27Peki şimdi ebeveynin rolleri de çok önemli burada.
11:30Sabrıdan bahsettik, tutardan bahsettik.
11:32Onunla oyun oynayacak dedik.
11:34Başka var mı bir şey ekleyeceğimiz buna?
11:36Ya aslında en temel şeyleri saydık yani sabırlı olması lazım.
11:39Az önce de dediğimiz gibi tutarlı olması lazım.
11:42Bir gün takıp bir gün takmamak olmaz.
11:44Çünkü çocukların beyni bizim gibi çalışmıyor.
11:46Çocukları aynen öyle daha basit düşünmemiz lazım.
11:49Yani çocuk orada zaten kafasını karıştırmamak ya amacımız daha basit bir yoldan gitmek ya.
11:54Tutarlı olmamız bu noktada o yüzden çok önemli.
11:57Rol model olursak güveni de aşılamış oluruz.
11:59Zaten oyunu da katıyoruz işin içine.
12:01Eğlence de var.
12:02Tadından yenmez bence daha ne olsun.
12:04Daha ne olsun.
12:04Aynen öyle.
12:05Tadından yenmez dediğimiz konu.
12:06Çok bebeğinlere de görev yüklememek lazım aslında bence.
12:09Duygusal durumların eskiler mi?
12:11Eğer ki çok baskıcı bir şekilde yaklaşırsak otoriter bir tutum veya öfkeli bir tutum sergilersek mesela diyelim dışkısını veya idrarını altına kaçırdı.
12:22Bazen görüyoruz sert tutumlar olabiliyor.
12:26Orada mesela çocuk zaten kaygılı.
12:29Daha çok kaygı eklemiş oluyoruz üstüne ve bu sefer bu duygu durumda şuraya kadar gidebiliyor nokta.
12:34İşte tuvalet reddi, idrar veya dışkı tutma, kaçırma, bilerek kaçırma mesela bunları görebiliyoruz.
12:42Ama burada tekrar aynı şeyi söyleyeceğim ama çocuğun hızına göre gitmemiz gerekiyor.
12:47Ve en önemlisi tekrar altını çiziyorum ebeveynin tutumu ve sabrı.
12:51Çok önemli.
12:52Gerçekten aslında hepsi bundan geçiyor.
12:54Şimdi aslında asıl mevzu kreşe de başladıktan sonra dış etkenler diyelim.
12:59Ya da diğer anneanne, babaanne daha çok torununa kıyamayan bir kesim.
13:03Onların bu eğitimdeki rolü ne?
13:05Kreşler de öyle.
13:06Evet.
13:07Şimdi şöyle kreşleri biraz daha anneyle eş zamanlı olarak düşünebiliriz.
13:12Çünkü okulda çok vakit geçiriyor çocuk ev dışında.
13:16Burada aslında yapmamız gereken şey şu bir takım halin çalışması.
13:20Bir tam hali yani olması gereken bu eş zamanlı gitmesi gerekiyor.
13:24Şimdi evdeki o düzenin okulda da devam ediyor olması gerekiyor.
13:28Aslında o yüzden burada ebeveynle öğretmenlerin irtibat halinde olması gerekiyor ki çocuğun o rutini, o düzeni değişmesin.
13:36Az önce de söylediğimiz gibi şimdi evde bez takan bir çocuk okulda çıkarıyorsa.
13:40Sıkıntı.
13:41Burada çok büyük bir sıkıntı var zaten.
13:43Aynen öyle ve bu dediğiniz gibi süreci geciktiren bir şey.
13:46O yüzden takım çalışması hali.
13:49Aslında çok sorun var ama son sorum olsun.
13:51Tuvalet eğitiminde başarıyı nasıl ölçeriz?
13:54Bu başarı ölçülecek bir durum değil bence.
13:58Yani burada önemli olan şey çocuğun kendini yeterli hissetmesi.
14:01Yani biz burada kesinlikle başarıyı ölçmüyoruz.
14:04Başardığın tuvalet eğitimini falan diye bir şey yok.
14:07Yani kesinlikle yok.
14:08Hani anneler arasında bazen oluyor çünkü böyle.
14:10Bizimki ne zaman bıraktı, bizimki çoktan bıraktı falan.
14:12Evet oluyor ama bu kesinlikle bir başarı ölçtüğümüz bir durum değil.
14:16Çocuğun hızı önemli burada.
14:18Çocuk hazır mı değil mi bu önemli ve biz çocuğun o psikolojik halini yıpratmadan bu süreci tamamlamak istiyoruz.
14:24Tabii ki annelerinin de yıpranmaması gerekiyor bu noktada.
14:27O yüzden kendini yeterince iyi hissetme ve kendini yeterli hissetmesi çok önemli burada çocuğun.
14:33İşte eğer başardık dememiz gerekiyorsa çocuk kendini yeterli hissettiği zaman evet başardık diyebiliriz o zaman.
14:40Burada önemli olan şey çocuğun iyi hali.
14:43Peki tam da bu burada öğretmenler gününde değil mi?
14:48Aslında bu çok öğretici şeyler söylediğiniz için çok teşekkür ediyorum.
14:52Ben çok teşekkür ederim.
14:53Başka bir bölümde yine güzel konular konuşmak üzere.
14:56Sizlerle vedalaşırken biz tabahtahvelerimiz tazeliğe devam edelim.
15:03Efendim sabah kahveniz devam ediyor. Yanında çok kıymetli diyetisyen Yıldız Melek Aksoylu var.
15:08Hoş geldiniz.
15:08Hoş bulduk.
15:09Bize neler getirdiniz? Bugün piknik var galiba yaşadık.
15:13Bugün bütün yemeklerimi topladım geldim.
15:15Gerçekten böyle. Şey bizim Nermin'in mutfağına döndü burası.
15:18Faydalı faydasız ne varsa hepsini aldım.
15:21Faydalı faydasız.
15:22Öyle şeyler de var.
15:24Hep şimdi konuşacağız.
15:25Burada gördüğünüz gibi birçok çeşit mesin var.
15:29Sağlıklı olanları da görüyorum.
15:30Hocamın dediğiyle sağlıksız olanları da görüyorum.
15:32Bakalım hangileri var ama.
15:34Öncelikle biraz sohbet etmek isterim.
15:35Hoş geldiniz. Şerefler verdiniz sabah kahvemize.
15:38Şimdi diabet nedir?
15:41Şimdi diabet ne?
15:43Diabette benim kan şekerimi kontrol eden metabolizma bozuluyor vücudumda.
15:47Ben bunu kontrol edememeye başlıyorum.
15:49Ya insülünüm yok ya da insülünüm var.
15:51Bunu kullanamıyorum.
15:52Yani üretiyorum ama ürettiğim şeyi kullanamıyorum.
15:56Burada ne başlıyor?
15:57Diabet başlıyor.
15:58Tabii ki direkt öyle birden başlamıyor.
16:00Çeşitlerine göre değişiyor.
16:02Ama geliyorum diyor.
16:04Peki çeşitleri neler?
16:05Şimdi diabeti biz şu şekilde ayırıyoruz.
16:07Tip 1 diabet.
16:08Tip 2 diabet.
16:10İnsülün direnci ile başlayan aşamalar var.
16:13Şu an son zamanlarda tespit edilen tip 1 ile tip 2 arası lada diabet dediğimiz.
16:19O da çok farklı bir konu.
16:20İleride değineceğim.
16:21Bir de gestasyonel diabet.
16:23Gebelerimizde karşılaşılan.
16:24Haa çeşitleri bu arada.
16:27Evet çeşitleri var.
16:29Bu şekilde sınıflandırabiliriz diabet.
16:31Peki geliyorum der dediniz ya belirtileri var oysa ki.
16:35Şimdi şöyle tip 1 diabet doğuştan oluyor.
16:38Daha sonradan da olabiliyor.
16:40Ama genelde çocuk yaşlarda tespit ediliyor.
16:42Ya da ilerleyen gençlik yaşlarında tespit edilebiliyor.
16:45İnsülün hiç yok.
16:46Yani ben insülüne bağımlıyım.
16:48İnsülün kullanmak zorundayım.
16:50Tip 2 diabet öncesinde insülün direnci ile başlıyor.
16:55Daha sonra yapılan testlere göre tip 2 diabete çeviriyor.
16:58Gestasyonel diabet de hamilelik, gebelik sürecinde ortaya çıkıyor.
17:03Takip gerekiyor.
17:04Düzel edebiliyor.
17:05Gelecek için diabet riskini de arttırabiliyor.
17:08Tip 1 ile tip 2 diabet de bunu doktorlar belirliyor.
17:12Birbiri arasında geçişli olabiliyor.
17:14Net tanı koymak için testler yapmak gerekiyor.
17:16Ama bir şekilde ben geliyorum diyor.
17:19Tabii.
17:20Birçok belirtileri alıyor.
17:22Ve mutlaka kontrollü olmak lazım.
17:25Şimdi bizim ülkece çok merak ettiğimiz bir şey var.
17:28Fazla kilo mutlaka diabeti tetikleyen bir şey mi?
17:31Ya da işte obazite ya da ideal bir kilo var mı?
17:34Şöyle söyleyeyim.
17:35Şimdi ideal bir kilo var.
17:36İdeal kilo neye göre var?
17:37Aslında ideal yağ oranı dediğimiz şey var.
17:40Herkes illa şu kiloda olacak diye bir şey yok.
17:42Beden kitle indeksini bazen devre dışı bırakıyoruz.
17:46100 kilo 2 kişiyi düşünelim.
17:48Biri çok kaslı, diğeri çok yağlı.
17:50Aynı boylarda mı bunlar?
17:51Aynı boy, aynı kilo.
17:52Ama orada bizim için önemli olan aslında ideal kilodan çok ideal yağ oranı.
17:56Yağ oranı yani.
17:57Evet.
17:57Mesela yüksek kilolu bireylerde evet diabet riski artıyor.
18:02Ama yüksek kilolu olup diabeti olmayan da var.
18:04Evet hepsini öyle sinirlendirmeyiz.
18:06Aynen.
18:06İdeal kilosunda olup yine diabet olan var.
18:09Zayıf olup yine diabet olan var.
18:11Çok haklısın.
18:12Hani her zaman kilolu kişi, diabetli kişi değil.
18:16Hani zayıf kişi de sağlıklı kişi değil diabet olarak değerlendirdiğimde.
18:19Bunu nasıl hesaplayacağız şimdi?
18:20Şimdi şöyle bir takım testler yapılıyor.
18:22Bunu dahiliye ya da endokrin doktorlarımız yapıyor.
18:26Açlık kan şekerine bakılıyor.
18:27Tokluğa bakılıyor.
18:28Gerekiyorsa yükleme yapıyorlar.
18:30İnsinin direncine bakılıyor.
18:31HbA1c'ye bakılıyor.
18:32Bazı parametreleri ayırmak için pankreastan salgınlanan C peptidlere bakılıyor.
18:38Aslında bunu ayıran şey tip 1 tip 2.
18:40Evet orada ayrım başlıyor.
18:41Yani burada pankreas devreye giriyor.
18:43Benim pankreasım insin üretiyor mu?
18:45Üretmiyor mu?
18:45Aslında o teste bakılıyor.
18:46Evet bunlar hep testlerle bakılıyor.
18:48O yüzden hani karar verme aşamasında bu testler çok önemli.
18:52Tanılar bu testlerle konuluyor dediniz ama doktor hangi doktorlara yapıyor?
18:55İç hastalıkları doktorları ya da endokrin doktorları.
18:58Tabii ki siz diyelim ki kadın doğumcuya gittiğiniz şekeriniz yüksek çıktı.
19:01O da sizi gerekli yerlere yönlendirecektir.
19:03Ve ondan sonra tedaviye başlayacaktır.
19:06Tabii ki ona göre tedavi oluyor.
19:07Şimdi diyelim diyabetim.
19:09Yani ben şimdi diyabetim diye ekmeği, makarnayı, işte böyle karbonhidratlar kesmek zorunda mıyım?
19:15Evet en can alıcı soru.
19:16Can alıcı soruya geldik.
19:18Hoca da baktı.
19:19Dedi ki burada can alıcı şeyler var.
19:21Şimdi herkes her şeyi yemek istiyor.
19:24Ben de her şeyi yemek istiyorum.
19:25Ben de istiyorum.
19:25Allah söyleyeyim deyince de çok sinirleniyorum.
19:27Şimdi burada önemli olan aslında neyi ne zaman yediğiniz, neyle neyi yediğiniz.
19:34Öyle mi?
19:34Evet.
19:35Ben diyabetim diye ekmeği kesmek zorunda değilim.
19:38Ben diyabetim diye pirinci kesmek zorunda değilim.
19:41Allah Allah.
19:41Ama sağlıklı seçimlerle versiyonlarını değiştirebilirim.
19:44Allah aşkına ekmeği ne yersek sağlıklı olur.
19:46Mesela şöyle söyleyeyim.
19:47Bazı besinleri yan yana getirdiğinde daha riskli.
19:51Veya bazı besinleri sıcak ya da soğuk tükettiğimde daha farklı.
19:55Ne diyorsun ya?
19:56Örnek vereceğim.
19:57İki tane örnek vereyim.
19:58Hadi hemen gel de örnekler.
19:59Topluğun çok sevdiği patates.
20:00Patatese bayılırız.
20:01Havuç.
20:02Havuç.
20:03Haşlıyorsunuz.
20:04Şekeri daha yüksek.
20:06Sıcak olarak tüketildiğinde.
20:07Piştiğinde.
20:08Buyur.
20:08Çünkü içindelerinde nişastadan yüksek sebzeler.
20:11Nişasta su çekiyor.
20:13Ve şekeri daha da depoluyor.
20:15Evet.
20:15Soğuyor.
20:17Eski formuna dönüyor.
20:18Mesela çok patates tüketmek isteyen bir diyabet hastası salatayla birlikte bir patates salatası tüketebilir.
20:25Soğuk mu olması gibi?
20:26Soğuk olarak.
20:27Tüketmek.
20:28Havuç.
20:28Haşladığınız soğuk veya salatasını direkt yiyebilir.
20:31Evet.
20:32Yani toplumda son zamanlarda çok karşılaştığım şey insanlara havuç yasaklanıyor.
20:36İnsanlar gidiyor.
20:38Bilinç olarak biz de bunu almaya çok hazırız.
20:40Havuç yasak bana şekerimi yükseltiyor ama ben Petty Burr bisküvi yiyorum.
20:45Gofret yiyorum.
20:46Çikolata yiyorum.
20:48Ama bu yasak.
20:49Böyle bir sistem yok.
20:50Böyle bir şey olabilir mi?
20:53Bu yasakken bisküvi yemek ne kadar sağlıklı olabilir ki?
20:58Aynen öyle.
20:59Mesela şöyle örnekler vereceğim.
21:02Pirinç.
21:02Evet.
21:03Evet.
21:05Ne ile neyi tükettiğim de çok önemli.
21:07Ben pirinç aldım.
21:08Yanına patates yemeyi yaptım.
21:11Yanına bir de meyve suyu içtim.
21:13Şekerimin zıplamamasının şansı yok.
21:16Burada şeker zıp zıp horon.
21:19Şu üçlüye dikkat.
21:20Aynen bu şekil.
21:21Mesela örnek veya pirinç yerine makarna da olabilir.
21:24Ya da şu.
21:25Gittim bir de üstüne kuru meyve tükettim.
21:28Ooo tane olsun.
21:30Şeker zıpladı.
21:30Hadi bakalım.
21:31Şimdi bunların hepsini tekil tüketebilirsiniz.
21:35Hiç problem yok.
21:36Süper.
21:36Bakıldığında.
21:38Daha sağlıklı seçimleri de olabilir.
21:39Mesela iki çeşit makarna getirdim.
21:42Biri daha yüksek lifli.
21:44Biri daha az lifli.
21:46Yüksek lifli olanı da tercih ederseniz sanki.
21:48Daha tercih edebiliriz.
21:49Diabet hastası için.
21:50Etmeniz de gerekir yani.
21:51Normal bireyler de daha tercih edebilirler.
21:53Hani lifli besinleri.
21:54Evet.
21:55Bu besinleri farklı şekilde eşleştiriyorum.
21:58Makarna gitti.
21:59Kuru meyve gitti.
22:00Meyve suyu gitti.
22:02Pirinç pilavı yaptım.
22:03Yaptım.
22:04Ve kepekli pirinç kullandığımı düşünelim.
22:06Yanına biraz et aldım.
22:08Salata aldım.
22:09Ve yoğurt aldım.
22:11Patates de gitti mi?
22:12O da gitti.
22:12Kalada bilir.
22:13Pirinç yerine patates fırını aldım.
22:15Soğuttum.
22:15Fırın.
22:15Fırın.
22:16Tamam.
22:17Et, patates, salata ve yoğurt dörtlüsündeyiz.
22:19Şu dörtlüğe bak.
22:20Şimdi az önce aldığım öğünde benim kan şekerimi tavan yaparken.
22:24Evet.
22:25Bunda gayet dengeli salınımdayım.
22:28Bizim istediğimiz bu aslında.
22:29Görüntü olarak da bana dengeli geldi biraz.
22:32Diabette istediğimiz bu.
22:33Makarna ekmek yiyemezseniz değil.
22:35Her öğün aldığınız karbonhidrat.
22:38Besinlerin tek başına bir karbonhidrat şeker değerleri var.
22:42Bir de bir araya geldiklerinde topluca bana yükledikleri karbonhidrat var.
22:46Problem burada başlıyor.
22:47Bir şey gibi değil mi?
22:47Çocuklar bir araya gelince çıldırıyor ya.
22:49Tek çocuk evet.
22:51Bak tek çocuk okey ama böyle bir araya geldim hepsini birbirine bizim şekerimiz uçturuyor gerçekten.
22:55Aynen durum böyle.
22:55Bu öyle bir şey yani.
22:56Tamam bu süper.
22:58Peki bir de dikkat etmeniz gereken gıdalar var.
23:00Şimdi evet belli başlı dikkat etmeniz gereken lifinden tamamen ayrılmış meyve suları.
23:06Aa bu.
23:06Evet.
23:07Buyursunlar.
23:07Bunu çok önermiyoruz.
23:09Ben illa meyve suyu içmek istiyorum diyorsanız.
23:11Buyurun mandalinayı, elmayı lifini kaybetmeden atın, su atın, blandıra.
23:16O şekilde tüketin.
23:17Bu doğal haliyle su haline getirin.
23:19Hiç lifini kaybetmeden çok canınız istiyorsa tabii ki biz hani kendisini daha çok öneriyoruz.
23:26Veya bal reçel tarzı basit şekerler.
23:29Çok seviye olabilirsiniz.
23:32Az miktarda tüketmenin hiçbir sakıncası yok.
23:34Fakat ben bunu alıp kaşık kaşık tüketiyorsam benim şekerimin yükselmemesinin mümkünatı yok.
23:38Bu da evet.
23:40Aynen.
23:40Tam da bu esnada şeyi sormak istiyorum.
23:42Şekersiz.
23:43İşte zero şeker.
23:45Ya da tatlandırıcı.
23:46Bunlar gerçekten masum mu isimleri kadar?
23:48Şimdi limitli tüketildiğinde problem olmayabiliyor.
23:53Fakat tatlandırıcıların içsel yapıcı dediğimiz laksatif etkileri var.
23:57Siz 100 gram tüketmeniz gereken şeye gidip 500 gram tüketiyorsanız tuvaletin yollarından ayrılarsınız.
24:05Güzel.
24:06Yani diyor ki abartmadan.
24:07Yani abartmadan kullanılabilir.
24:09Kaşık kaşık yani nasıl olsa tatlandırıcı var değil.
24:11Mesela illa reçel seviyorsanız şeker kullanmadan da reçel yapılabilir.
24:15Kendi suyuyla.
24:16Kontrollü olarak tüketilebilir.
24:18Hani diyabet hastalarına bu seçenek sunulabilir.
24:21İlla yasaklamaya gerek yok.
24:23Veya soğuk, şeker içeren soğuk çaylar.
24:28Soğuk çaylar.
24:28Asitli ürünler.
24:30Bunlar risk oraba.
24:31Bunları çok istemiyoruz.
24:33Lütfen yüksek sesle dinleyeceğiniz şeyler olduğunu unutmayın.
24:38Özellikle diyabetle bir savaşı olanlar için çok kıymetli bilgiler veriyor sevgili diyet izleyenimiz.
24:45Peki diyabet için ideal ana ara öğün.
24:49Bizim şey önemli.
24:49Şimdi şöyle standartta 3 ana öğün 3 ara öğün diye bir sistem yok.
24:55Herkesin ana öğünü de değişir ara öğünü de değişir.
24:58Neye göre değişecek?
24:59Bu kişinin yaşam tarzı önemli.
25:00Spor yapıyor mu?
25:01Durumu ne?
25:02Kadın mı?
25:03Erkek mi?
25:03Kaç yaşında?
25:04Evet.
25:05Kas kütlesi nasıl?
25:06Kasım düşükse diyabet olmaya adayım.
25:10Kasam diyabet adayıyım.
25:12Çünkü vücutta glikojen dediğimiz depolarım sadece kaslarımda ve karaciğerimde var.
25:17O da şey yeri törlüyor galiba.
25:19Yani benim karaciğerim 100 gram karbonhidrat da depoluyorsa kasım bunun 3-4 katını depoluyor.
25:23300-400 gram depoluyor.
25:24Kasım azsa ve kasım bunu kullanıyor.
25:28Azsa depom da yok, kullanma alanım da yok.
25:31Kullanmadığım şeyi ne yapacağım?
25:32Kanda serbest bırakacağım.
25:34Bu defa ne oluyor?
25:35Yağlanıyorum.
25:36Yağ dokumu artıyor ve insin direncim artıyor.
25:39Burada başlıyor.
25:41Kan şekerimi nasıl dengede tutarım?
25:43Az önce verdiğim örnek kan şekerini dengede tutmak için çok iyi bir örnekti.
25:50Fakat şöyle, sabah kalktınız, kontrolsüz öğünleri karbonhidrat planlamak gerekiyor.
25:57Birincisi karbonhidrat alacak mıyım, almayacak mıyım?
25:59Alacaksam kaç gram alacağım?
26:00Her besinin içerideyi kendi karbonhidrat ve lifi var.
26:03Sabah kalktım, beyaz ekmek aldım.
26:06Beyaz ekmek.
26:07İçine reçel sürdüm.
26:09Aman.
26:09Gittim.
26:11Öğlen sadece makarna yedim veya pirinç yedim.
26:14Pirinç yedim ya da makarna.
26:15Makarna da bu.
26:16İkinize tek bir meyve yedim.
26:17Tamam.
26:18Akşam da geldim, patates yedim.
26:20Tamam.
26:21Burada kan şekerini kontrol edebilmemeyim mümkün altı yok.
26:23Mümkün mü değil?
26:23Mümkün altı yok.
26:24Dur bakayım, şu yemekten et yedin mi, et yemedim.
26:27Sürekli, mesela bu, sağlıklı bir bireyi de diyabete...
26:31Yoğurt da yok.
26:32Bu nereden bakarsan bak, herkesi bulacak bir şey.
26:35Sağlıklı bir kişide de diyabete yabatıyor.
26:38Evet, neden olabilir.
26:40Fakat ideal karbonhidrat dediğim şey ne?
26:43Nedir?
26:43Sabah karbonhidratımı aldım.
26:45Yanında ekstradan farklı şeyler var.
26:47Öğlen karbonhidrat olarak makarna seçtim diyelim ki...
26:50Bu kepekli mi?
26:51Bu da kepekli.
26:52Tamam.
26:53Bu kepekli, beyaz ekmek de var.
26:54Beyazı iptal ettim.
26:55Evet, çok beyaz şeyleri tercih etmiyoruz aslında.
26:58Mesela sabah ekmek yedim.
27:00Öğlen karbonhidrat seçimimden makarna aldım.
27:02İşte akşam da toplumumuzun çok tüketmediği kara buğdayı aldım diyelim.
27:05Kara buğdayı aldık.
27:06Her öğün ben eşit miktar karbonhidrat almış oldum.
27:09Fakat ben bir öğünde 100 gram karbonhidrat alıp...
27:11Diğer öğünde 0 gram, diğer öğünde de 100 gram alıyorsam...
27:13Olmaz.
27:14Burada bir dengesizlik başlıyor.
27:15Kan şekeri ne desin buna?
27:16Ya da bazen uzun süreli aç kalınca da...
27:18Özellikle gece aç yatıp sabah yüksek şekerle uyananlar.
27:22Eyvah eyvah.
27:22Burada da karaciğer metabolizmasıyla alakalı.
27:25Hani sabah şekerim niye yüksek çıkıyor?
27:26Ben gece bir şey yiyemiyorum.
27:28Bu çok kötü.
27:28Durumuyla çok karşılaşıyoruz.
27:29Bu çok kötü.
27:30Evet, uzun süreli açlıklarda şeker bozuluyor.
27:33Çünkü kastakini kullanıyor, karaciğerdakini kullanıyor.
27:35Geriye bir şey kalmıyor.
27:36Kendisi üretiyor.
27:37Çok kıymetli bilgiler.
27:39Süren de bitiyor ama bir sorum daha var.
27:40Glisemik indeks ve yük.
27:43Bu kavramlara hangisine dikkat etmeliyiz?
27:45Şimdi bu glisemik indeks tek başına...
27:48...bir şeyde, bir besinde ne kadar karbonhidrat var?
27:50Bana onu ifade ediyor.
27:51Yükte bir öğünümde ne kadar karbonhidrat alıyorum?
27:55Mesela iki dilim ekmek yedim.
27:56Sıkıntı yoktu ama dört dilim yedim.
27:58Glisemik yükten dolayı ben diyabeti olumsuz etkilemiş oluyorum.
28:01Aslında tek başına glisemik indeksi değerlendirmiyoruz.
28:05Yükle beraber.
28:05Bir öğününü toplam değerlendiriyoruz.
28:08O yüzden mesela sabah sadece yumurta yedi.
28:13Yumurta yedi.
28:13İyi bir seçim.
28:14Yanına poğaça ekledi.
28:15Bu ikisinin kan şekerindeki etkisi, üzerindeki etkisiyle...
28:20...yanına bir tane salatalık domates eklediğinde...
28:23...ki etkisi çok farklı.
28:25İyi mi, kötü mü?
28:26Çok iyi.
28:27Çünkü sebzeler kan şekerinin yavaş yükselmesinde.
28:30Hem lifli hem glisemik indeksi düşük.
28:32Zaten yumurta da protein.
28:34Yani eğer illa biz poğaça yemek istiyorsak...
28:37...yemek istiyorsak...
28:39...yanına düşük glisemik indeksi ve proteinli öğünlerle dengeleyelim.
28:42Çünkü bununki yüksek zaten.
28:44Poğaçanınki yüksekse düşüklerle.
28:46Beyaz un yerine daha tam buğdaylı, çavdarlı, kepekli unları...
28:50...durumunuza göre bu kişiye göre çok değişir.
28:52Ben öğünde et yedim, makarna yemek istiyorum.
28:55Yerine kepekli makarna tercih edip...
28:57...et makarna yemekle yine yanına bir sebze eklemek çok farklı.
29:00Tavuk eti de olur ama değil mi bu?
29:02Tabii ki.
29:02Tavuk da olabilir, et de olabilir, balık da olabilir, köfte de olabilir.
29:06Mesela yağ grubu.
29:07Kesinlikle her öğün eklenmeli.
29:09Yağ.
29:09Evet, yağ grubunda ne var?
29:11En basit, sabahları kettiğimiz zeytin.
29:13İşte kuru yemişler var.
29:15Normal zeytinyağı var.
29:17Evet.
29:17Kullandığımız.
29:18Bunu yiyorum ben.
29:19Cevizi yesen malı kızıyor musunuz diyetisyenler?
29:21Yok, niye kızıyor musunuz?
29:22Ne kadar yediğinize bağlı.
29:24Doğru.
29:25Nece bir kase yerseniz...
29:26Olmaz.
29:27Olmuyor.
29:27Abartmayın diyorsunuz.
29:28Aynen öyle.
29:29Programın buradaki bölümünde sizi uğurlayacağız.
29:32Tamam.
29:32Bunları bize bıraksanız.
29:34Bizi iyiye iyiye.
29:35Herkese afiyet olsun.
29:36Sabah kahvenizi.
29:36Bilsemik indeks ve yükü hesaplayarak yiyin.
29:38Hesapladın, amul kadar getiriyorsun.
29:39Hocam yani bundan da bir şey olmaz demeyin.
29:42Aynen öyle.
29:43Biz sabah kahvemize devam ediyoruz efendim hocam uğurlarken.
29:46Efendim sabah kahveniz devam ediyor.
29:51Yanına çok kıymetli hocam ortopedi ve travmatoloji uzmanı operatör doktor Evren Fahmi Atayvar.
29:56Hoş geldiniz.
29:57Hoş bulduk efendim.
29:57Zaten title'ınız muhteşem.
30:00İsminiz de kalabalık.
30:01Sunucuları hiç düşünmeden bu kadar title maşallah.
30:04Bu masus öyle koyduk.
30:06Bilerek yani bu şey yapılmış gibi.
30:08Ama bu işin altından kalkacağım.
30:11Eminim.
30:11Ben kalkabilir miyim sizin karşınızda?
30:14Siz muhteşemsiniz hocam.
30:15Bugün serebral palsi konuşacağız.
30:19Tam olarak nedir?
30:20Hangi yaşta ortaya çıkar?
30:22Serebral palsi hani Türkçeleştirirsek serebrum beyin, palsi felç, beyin felci.
30:31Tabii ben ortopedi doktoruyum.
30:33Beyin felci biraz daha nöroloji veya beyin cerrahisi gibi düşünülebilir ama genelde etkilenen bölge beynin motor fonksiyonlarını kontrol eden bölge.
30:45O yüzden işte iskelet sistemi arazlarıyla daha çok günlük yaşamı kısıtlıyor.
30:53O yüzden ortopedi de bu işin direk içine girmiş oluyor.
31:00Hangi yaş grubunda?
31:01Serebral palsi genelde genelde yeni doğan döneminde oluşuyor.
31:06Hayatın ilk iki yılında oluşuyor.
31:09İlerledikçe işte hareket kabiliyeti gelişmesi gerektiği şekliyle gelişmiyor.
31:17Ve bunların ortaya çıkması sonrası elini kolunu kullanma kabiliyetinde azalmalar veya hiç gelişmeme, yürüyememe gibi bir takım karşımıza problemlerle geliyorlar.
31:30Zaten iki yaş artık yürümeye ve konuşmaya da başladığımız yaş ya, başlanılan yaş ya.
31:35Evet daha o dönemde yani karşımıza çok daha somut problemlerle çıkmış oluyor ama aslında hayatın ilk iki yaşında oluşuyor bu beyindeki problem.
31:48Peki aileler ilk nasıl fark ediyor?
31:51Neleri fark etmeli?
31:52Şimdi bir çocuğun normal gelişme bir süreci var.
31:59Bu gelişme süreci 3 aylıkken başını tutabilir, 6 aylıkken destekli oturabilir, 8 aylıkken desteksiz oturabilir, işte 10 aylıkken tay durabilir, 11 aylıktan itibaren de yürümeye başlar, sıralama ve yürümeye başlar.
32:13Bunların herhangi birinde gecikme veya normal bir uzvun olması gereken gevşeklikte veya sertlikte olmaması, çok sert veya çok gevşek olması durumu aileyi tabii bu konuda alarmı geçiriyor.
32:32Takip eden doktor daha erken buluyor, hatta yeni doğan döneminde de doğumun şekline göre, doğum esnasında gelişen risklere göre aile zaten doğumdan itibaren genelde bilgilendirilmiş oluyor.
32:48Son yıllarda belki daha da bilinçliyiz.
32:51Tabii.
32:52Ya şimdi geçtiğimiz günlerde yine çok kıymetli, sizden kıymetli olmasın bir hocam dedi ki hani hocam bilmemek, mutluluk muydu?
32:57Her şeyi bilince de bu sefer aksiyetik mi aileler olduk biz acaba?
33:01Mesela en yaygın özelliklerini merak ettim, belirtilerini.
33:05Valla şimdi o konuda bilmeyle ilgili bizim de komik bir trajik bir anımız vardır.
33:11Benim eşim de çocuk doktoru, profesör.
33:13Çok sevgiler olsun.
33:15Bizim kendi kızımız olduğunda iki aylık ilk aşılarını yaptırdık.
33:24Gece ateşlendi.
33:25Biz panik olduk.
33:27Ne yapacağımızı bilemedik hakikaten.
33:29Hadi kalk gidelim dedik yani ben dedim annem bilir ona gidelim.
33:33Biz iki doktor çocuğu.
33:35Ay çok güzel ya çok güzel bir hareket.
33:37Tabii bu ateş biz fazla bildiğimizden dolayı acaba işte boğmaca aşısının beyin iltihabı komplika milyonda bir olanda gelişti mi falan.
33:49Şimdi tabii o konuda bilmeden normal yaşantı devam ediyor.
33:54Bildiğinizde çok kurcalıyorsunuz.
33:56En yaygın belirtileri nelerdir hocam?
34:00Şimdi tabii tipleri var.
34:03Genelde hani tiplere daha sonra gireriz.
34:06Onlar daha biraz da ayrıntılı konu.
34:08Genelde hareket kabiliyetinin olması gereken şekliyle gelişmemesi.
34:14Ya hızlı mı yavaş mı?
34:16Yavaş.
34:17Yavaş.
34:17Yavaş gelişiyor.
34:19Yani geride.
34:20Tabii ki geride.
34:21Peki doğum sırasında yaşanan herhangi bir komplikasyon buna neden olur mu?
34:27En sık sebebi zaten.
34:29Neden?
34:30Beyin hayatın ilk iki döneminde gelişiminin büyük kısmını tamamlıyor.
34:36Ve o dönemde oksijensiz kalmaya en duyarlı olduğu dönem.
34:40O dönem mesela ben 5-6 dakika oksijensiz kalsam tekrar oksijen almaya başladığında hayatımda çok fazla değişiklik olmayabilir.
34:52Benim beynimin çok küçücük bir alanında bir hasar verir ama o benim günlük yaşantıma yansımaz.
34:57Ama o gelişme döneminde çok daha oksijensizliğe duyarlılar.
35:02Ve o dönemde birkaç dakikalık oksijensiz kalma beyinde çok büyük bir alana etkiliyor.
35:09O da çocuğun genelde hareketiyle ilgili olan kısımda olduğu için direk çok bariz bir ailenin de dikkat ettiği
35:20veya çocuğun gelişiminde arkadaşlarıyla uyum sağlayamayacak bir pozisyona düşürüyor.
35:27Tanı nasıl konuluyor testler?
35:30Şimdi ilk önce hikaye tabii.
35:32Tanı'nın ilk oyduran şey zor doğum, piramatüre doğum, erken doğumlar, doğum esnasında işte mekonyum erken çıkması,
35:43erken suyun boşalması, suyun bebek tarafından aspire edilmesi, doğum sonrası, bunlardan dolayı kıvöz ihtiyacının olması gibi durumlarda
35:53durumlarda zaten doğumu yapan meslektaşlarımız aileyi uyarıyorlar.
35:58Biz yani böyle bir ihtimal, böyle bir risk olduğuna dair ve ondan sonra da zaten çocuğun gelişimi bu riski göze alarak o yönde takibi yapılıyor.
36:11Ondan sonrasında tabii gelişim nörologları, beynin hangi bölgesi etkilenmiş, ne kadar etkilenmiş onu bulmaya çalışıyorlar.
36:26Bizler işte o aşamada gelişen kontraktürlerin veya işte kol bacaktaki kullanamama problemini nasıl aşarız sorusu üzerine ortopedi devreye giriyor.
36:39Ortopediyle birlikte de fizik tedavi devreye giriyor.
36:43Aslında cevabı da çok biliyor gibiyim ama kalıtsal mıdır cerebral palsi?
36:48Şimdi çoğu zaman kalıtsal değildir.
36:50Birkaç cerebral palsiye sebep olan özel sendromlar vardır.
36:55Onlarda tabii kalıtsallık aranabilir.
36:57Ama genelde problem zor doğum, erken doğum.
37:05Yani dolaylı kalıtsal diyebiliriz.
37:06Hani bazı işte yine genetik durumlar veya annenin aldığı...
37:10Anne zor doğuruyordur hep.
37:11Evet, annenin aldığı mevcut infeksiyonların doğuma olan etkisi gibi bir takım şeyler olabilir ama genelde bunu bir net kalıtsal hastalık grubuna sokamayız.
37:23Mesela ama doğumdan doğuma da fark ediyorum.
37:25Mesela benim annem her ikisini normal doğum yapmış bir anne olarak.
37:28Birini çok, beni çok çok zor doğurmuş.
37:30Mesela kardeşimi çok kolay doğurmuş.
37:32Ki ben 1 kilo 250 gram doğmama rağmen.
37:35Şimdi annenin de bazen doğumdan doğuma değişebiliyor.
37:39Tabii ikinci doğum biraz daha şanslı çünkü doğum kanalı nispeten genişlemiş oluyor.
37:45Peki tipleri var mı?
37:48Var.
37:49Burada beynin etkilenen bölgesine bağlı olarak etkilenen alan farklılığını oluşuyor.
37:59Yani tek kol etkilenmiş olabilir, tek bacak etkilenmiş olabilir veya bedenin sağ yarısı etkilenmiş veya sol yarısı etkilenmiş veya her taraf etkilenmiş olabilir.
38:09Bu etkilenme bölgesine göre bir sınıflama var.
38:14Etkilenen uzuvdaki işte spastik yani kasılıp kalma gibi olan var.
38:22Atonik hiçbir kuvveti olmayan, pelte gibi yatan bebekler var.
38:27Veya işte sıçramayla veya yılanvari küçük böyle kıvrılma hareketleriyle giden ataksik, distonik tipler var.
38:36Buna göre bir takım tiplere ayrılıyor.
38:41Bu tipler bizim açımızdan tedavi etmede önemli.
38:46Yani en yüz güldürücü olan spastik olanlar.
38:49Orada kasların kasılması var.
38:51Çünkü bir kas kuvveti var.
38:52Biz onu yönlendirebiliriz.
38:54Yani o kas kuvvetini olmayan kas kuvvetinin yerine transfer edebiliriz.
38:59O dengeyi sağlayabiliriz.
39:00Ama atonik tipte hiçbir kas kuvveti yok.
39:03Çünkü onda şu an için yapabileceğimiz çok fazla bir şey yok.
39:07Spastik tiplerin yüz güldürücülük oranı atoniklere veya hipotoniklere göre daha fazla.
39:13Daha iyi.
39:14Çünkü en azından bir kas var ve kuvvet uygulanabiliyor.
39:16Tabii onu yönlendirebiliyor.
39:17Hatta çok da güçlü olabiliyorlar değil mi o durumda?
39:19O zaten daha sonrasında kemikte deformiteleri o kasın fazla gücü.
39:23O kadar kasmış ki.
39:23Peki şimdi her zaman bir zeka geriliği olur diyebilir miyiz?
39:29Hayır.
39:30O bence çok güzel bir soru.
39:32Bence günün de en anlamlı sorusu.
39:35Altın soru mu?
39:36Çünkü yanlış biliniyor.
39:37Evet.
39:38Şimdi sokak jargonunda hani biz çocuk yani spastik misin oğlum falan denirdi.
39:45Bu zeka ile ilintili algılanır.
39:48Oysa spastisite spazmdan gelir.
39:51Yani kasılıp kalmadan gelir.
39:54Beyin yani zeka gelişim, aritmetik gelişimle ilgili herhangi bir şey yoktur.
39:59Aksine ben bunu yıllardır anlatmaya çalışıyorum.
40:03Her insanda hayatta kalma refleksi vardır.
40:07Hani görme problemi yaşayanlar çok iyi duyarlar.
40:10O yüzden de genelde çok iyi kulakları vardır ve çok da iyi ses sanatçısı olurlar.
40:18Neden?
40:18Çünkü hayatta kalabilmek için iyi duymak zorundadırlar.
40:21Bir şey yokturmuş.
40:21Tabii göremedikleri eksikliği duyarak kapatırlar.
40:26Bu spastik veya cerebral palsili çocukların bir çoğunda da hareketle ilgili kendini koruma
40:33veya hayatta kalabilme kabiliyetinin azalmasını, zekasını arttırarak geliştiriyor.
40:42Onu o şekilde kapatıyor.
40:43O yüzden çoğu zaman yaşıtlarından aslında daha zekidir.
40:49Ama sorun şu, hareket kabiliyetinin bizim toplumsal yaşam standartlarımızdan farklı olduğu için yanlış algılanırlar.
41:00Ve zekayla ilişkilendirirler.
41:03O yüzden de çok şükür şimdi insanlar daha bilinçlendi.
41:09Ama bundan 40 yıl önce, 30 yıl önce o çocuklar atıl bırakılmış.
41:16Ve dışlanmış bir durumda.
41:18Öyle bir hastam vardır benim aile bırakmış, 6-7 çocuklu.
41:23Bana getirdiklerinde 31 yaşındaydı.
41:26Çocuk kendi iki dirseğiyle kendi okuma yazmayı öğrenmiş, bilgisayar kullanmayı öğrenmiş,
41:33internette site açmayı öğrenmiş.
41:36Sonra şirketlere ben işte böyleyim, sizin sitenizi yapabilir miyim diye mailler atmış.
41:42Onlar tamam demişler ve o kendisini bırakmış, ilgilenmemiş, böyle olduğunu en azından kabullenmiş ailenin geçimini sağlıyordu.
41:53O yüzden hakikaten bunları ihmal etmemek gerekiyor.
41:57Zeka ve duygusal anlamda aslında belki birçok yaşıtından daha üstünler.
42:04Erken tanıyışa yarar mı?
42:05Çok, çok.
42:08Şimdi son döneme kadar bir tıbbın da bence eksik bildiği bir nokta vardı.
42:14Biz hep şöyle öğrendik.
42:17Vücutta kendini en az yenileyen, tamir eden doku sinir dokusu.
42:22Oysa bugün geldiğimizde, işte ben bunu 10 yıl önce falan nöral eveykinin,
42:28yani uyuyan sinirlerinin uyanması şeklinde tanımlamıştım.
42:32Şimdi işte nöroplastisi de diyorlar, beynin burası arızalıysa, yanında arızalı olmayan bir yere aslında arızalı olan yerdeki yapamadığını formatlayabiliyor.
42:49Böylelikle sonradan öğrenebiliyor bunları.
42:52Elini kullanmayı, bacağını kullanmayı öğrenebiliyor.
42:56Bu bilgi son 5-6 yılda çok hızla gelişti ve bir umut da oldu.
43:03Yani bu serebral palsili çocuklar için bir umut oldu.
43:07Tedavide birçok şey var kullandığımız, fizik tedavi de dahil, rehabilitasyonu dahil, işte yürüteçler falan.
43:13Bunlar nasıl bir süreç?
43:15Aslında toplu bir süreç bu.
43:16Yani buradaki hedefimiz bir kere, en sondaki hedefimiz, şu an biz bir manken yaratalım, bir sporcu yaratalım, vaadinde değiliz.
43:27Şu anki hedefimiz ailesi, onlara uzun ömürler verse ama onlar yanından ayrıldığında,
43:34kendi temel ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar mobilize olan, yani hareketlendirebildiğimiz hastaları pozisyona getirmek.
43:43Amacımız bu.
43:44Evet, hedef bu.
43:45Bunun için de sağlamamız gereken iki şey var.
43:49Bir tanesi kasların dengesini sağlamak.
43:53İkincisi o kasların, dengesi sağlanmış kaslarla o uzuvların düzgün bir şekilde çalışma pratiğini elde etmek.
44:03Burada kasların dengesini sağlamak için ameliyatlarımız var, botoks uygulamaları var.
44:09Botoks uygulaması ama kalıcı değil, tekrarı gerekiyor.
44:13O yüzden biraz daha belki geri planda tutulabilir.
44:20Kazandığımız uzvu koruyabilmek amacıyla işte ortezlerimiz, afoydu, dafoydu bunlar var.
44:27Bir de o beyinde hani nöroplastist de dedim ya, burası arızalıysa buraya öğretelim.
44:35Burada sürekli tekrar ettirecek fizik tedavi var.
44:40Yani burada ana sorun, bu da önemli bir şey.
44:44Beynin onlar gri cevherini, ya hepimiz önce gri cevheri kullanırız.
44:50Gri cevher okulun, sınıfın tel gözlüklü inek çocuğudur.
44:56Ama topa vuramaz, beceriksizdir.
44:58Anladım.
44:59Beyaz cevher ise aritmetikle falan alakası yoktur.
45:02Ama cevval bir çocuktur.
45:04Koşar, toplayıyor, oynar, sapanla bir en ufak şeyi vurur.
45:08Bu da cevval çocuktur.
45:10Şimdi biz hareketlerin, bisiklet kullanmayı da önce gri cevherle başlarız.
45:14O yüzden sürekli düşeriz.
45:16Ama tekrar ettikçe beyaz cevheri alırız, otomatiğe almış oluruz.
45:21Ondan sonra hiç düşünmeyiz.
45:22Ben 54 yıldır yürüyen bir adamım.
45:25Ama bana deseniz ki, podyumda böyle bir 200 kişi izlerken yürü, ben tökezlerim.
45:31Çünkü tekrar ben düşünerek yapayım diye onu gri cevheri alırım.
45:36Serebral pahasıdaki sıkıntılardan bir tanesi de, gri cevherden beyaz cevheri alamıyorlar.
45:42Ha anladım.
45:43Fizik tedavi orada çok faydalı.
45:45Sürekli yürütmek.
45:46Hatta ben ailelere diyorum eve, bir paralel bar alın, içine koyun, yürüsün.
45:51Adımlamayı, sürekli adımlasın.
45:55Yani adımlamayı düşünerek yapmaktan çıksın, otomatiğe alsın.
45:59Böylelikle o yürüdüğü zaman, düşünmeden yürüdüğünde normal yürüyecektir.
46:05O yüzden fizik tedavide de işte bu, hem nöroplastisi de beynin başka yerine format atma,
46:11hem de o gri cevherden beyaz cevheri otomatiğe alma anlamında çok kıymetli.
46:16Çok teşekkür ediyorum.
46:17Gerçekten sizin söyledikleriniz de çok kıymetli.
46:19Müsaade ederseniz buradan da bir selam göndermek isterim.
46:21Benim çok kıymetli abim.
46:23Çılgın Sedat olarak tanıyorsunuz.
46:24Sedat, canım çok...
46:26Sıraç bizim gözümüzün önünde büyüyen bir Serebrer Payser.
46:28Bir yaşından beri...
46:29Sizinledir belki de bilmiyordum.
46:31Tesadüf oldu bakın çok da iyi oldu.
46:33Buradan Sıraç'ı da çok öpüyorum.
46:34Özlem ablacığım seni de öpüyorum.
46:35Evet Özlem.
46:36Seni de çok öpüyorum.
46:38Kulaklarımız çınakmış olurum.
46:39İkisini vakfetti Sıraç'a ama geldiğimiz nokta hakikaten çok sevindirici.
46:44Evet öyle ben de görüyorum.
46:46Bana arada bir videolarını yolluyorlar çok mutlu oluyorum.
46:49Böyle ikimiz de o zaman selam göndermiş olalım.
46:51Sıraç'ı da çok çok öpmüş olalım.
46:52Ben kıymetli hocamı uğurlarken size sabah kahveleri tadilin geliyorum efendim.
46:56Evet şimdi programımın az solisti benim güzeller güzeli hocam.
47:03Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Meral Kozakçoğlu-Özekici.
47:07Hoş geldiniz hocam.
47:08Hoş bulduk Gülcan'cığım.
47:09Nasılsınız?
47:10Çok teşekkür ederim.
47:11Sen nasılsın?
47:11Ben de iyiyim.
47:12Her zamanki gibi çok şıksan.
47:14Sizinle hiç bu konuda konuşamayız yani.
47:17Siz şıklıkta gerçekten başkalsınız.
47:19Muhteşemsiniz.
47:20Şimdi bugün sizinle herkesin doğru bildiğini sandığı
47:23ya da herkesin aklına böyle gelen değişik ama cevaplarının yanlış bildiği sorular olabilir.
47:29Bunları soracağım.
47:30Tamam.
47:30Bakalım gerçekten cevaplarını doğru mu biliyoruz ya da bilinen yanlışlar mı var?
47:35Mesela boyun ve sırt ağrısı hakkında konuşacağız.
47:39Ağrım varsa mutlaka ciddi bir omurga hastalığın vardır algısı.
47:45Doğru mu?
47:45Tabii ki bu yanlış.
47:46Doğru bir algı değil.
47:47Yani insanın boyun ağrısı ya da sırt ağrısı varsa mutlaka omurgasıyla ilgili bir problemi olduğunu
47:53göstermez bu.
47:54Yani omurga problemi derken işte boyun fıtığı, sırt fıtığı, bel fıtığı ya da işte belde kayma,
48:01kanal darlığından bahsediyorum.
48:03Hani omurganın kendisiyle ilgili, eklemleriyle ilgili ne olabilir?
48:08Bu yumuşak dokudan da kaynaklanabilir.
48:10Yani kas spazmı olmuştur, ters bir hareket olmuştur.
48:13Ama geçmiyorsa?
48:15Bazen geçmeyebilir de yani diyelim ki kas spazmı oldu siz dikkat etmediniz bir takım şeylere.
48:22Yani birkaç günde bu kendi kendine geçmeyebilir de bazı ters hareketler.
48:25Hocam bir mesela yazın bir klimanın altında yatıyoruz dört gün gerçekten geçmiyor mesela.
48:30Evet.
48:30Doğru mu?
48:32Mesela buna omurgamızda sıkıntı var diye miyiz?
48:34Klimanın altında yatmak hakikaten çok tehlikeli bir şey aslında.
48:37Evet.
48:38Bakacak olursak.
48:40Çünkü kas spazmları oluştuğu zaman her zaman kolay açılamayabiliyor bakıldığında.
48:46Kronikleşebilir de yani.
48:48Yani şöyle klimaya bağlı kas spazmı tedavi olduktan sonra aslında çok kronikleşmez bakıldığında.
48:55Ama tekrarlayan dediğim gibi tekrarlayan işte klimalar mesela bazen bakıyoruz iş yerinde de işte masanın arkasında klima var.
49:05Masa sağında solunda klima var.
49:07O zaman insanın ağrısız olma ihtimali yok.
49:11Yani bir gün boynu ağrır bir gün omuzu ağrır bir gün sırtı ağrır tabii ki geçmez.
49:16Peki boyun ve sırtı ağrıyorsa yani tamamen dinlenmek mi gerekir geçmesi için?
49:20Evet şimdi şöyle ani ağrı olduğu zaman mümkün mertebe ilk iki gün istirahat veriyor.
49:27İlk iki gün yani ilk iki gün çok fazla zorlamamak gerekiyor.
49:32Şimdi bazen şöyle oluyor işte ağrı olunca insanlar ağrım var.
49:36Hadi ağrımı azaltmak için spor yapayım ya da daha hareket yapayım düşüncesine kapılıyorlar.
49:41Halbuki ağrı olduğu zaman insan ne spora gider ne işte kendisini zorlar.
49:46Tam tersine istirahat etmek gerekir işte ağrı kesiciler alınabilir bir takım topikal pomatlar kullanılabilir.
49:53Ama iki üç gün iki üç günde geçmediği zaman o zaman mutlaka bir hekime müracaat etmek gerekiyor.
49:59Zaten biz artık Bircancım bel fıtığı ve boyun fıtığında da eskiden olduğu gibi öyle bir hafta yatın on gün yatın yok.
50:07İki üç gün maksimum yatılabiliyor.
50:09Daha sonrasında çünkü uzun süreli yatmalar kasları zayıflatıyor.
50:15Kasların dengesini bozuyor.
50:17Onun için de çok uzun süre yatmamak lazım.
50:20Yatmamak lazım bazen çok uzun yatmak da o pozitürü bozabilir değil mi hocam?
50:22Tabii ki.
50:23Peki fıtık oldum kesin ameliyat olmalıyım algısı.
50:28İşte o çok yanlış bir algı.
50:30O inanılmaz yanlış bir algı.
50:32Çünkü yapılan araştırmalarda gösterilmiş ki saptanan fıtıkların yüzde sadece dört ya da beş tanesi ameliyata gidiyor.
50:43Düşünün o kadar düşük.
50:44Yani o kadar düşük bel ve boyun fıtıklarında.
50:48Düşünün ki yüz hastanın saptandı.
50:50Bunun dört tanesi beş tanesi ameliyata gidiyor.
50:53Bizde orantan tersi.
50:54Yani kalanı kalanı fizik tedavi ya da ilaç tedavisiyle düzenliyor.
50:59Yani ekstürde her ne dediğimiz sekiz süre her istediğimiz çok büyük fıtıklar.
51:04Ameliyat olması şart olan fıtıkların sayısı yüzde dört ila beş çok düşük oran.
51:09Peki ağrım varken egzersiz yapmam bana zarar verir mi?
51:12Verir.
51:13Ağrınız varken kesinlikle egzersiz yapmamalısınız.
51:17Doğru egzersizi bulursak?
51:18Şimdi şöyle onu mutlaka hekime gidip eğer hekim önerirse yapmak gerekiyor.
51:23Şimdi mesela diyelim ki siyatelci var herhalde.
51:27O zaman kalçayı biraz esnetmek gerekiyor.
51:29Biz o zaman esnetme egzersizleri veriyoruz.
51:32Ama kendi kendine işte internette, televizyonda ya da bir yerlerde gördüğümüz,
51:37Instagram'da gördüğümüz işte bel boyun ağrısı egzersizlerini kullanmamalıyız.
51:43Çünkü bunların bir kısmı omurga içi basıncı arttırdığı için ağrı olduğu dönemde esleme egzersizleri yapmak gerekir.
51:51Ona da insanın kendi kendine karar vermesi imkansız.
51:56Yani yanlış.
51:57Evet.
51:57Şimdi kambur durmak sadece estetik açıdan kötüdür.
52:00Sağlığa bir zararı yoktur diye bir algı var.
52:02Bu doğru mu?
52:03Bu da inanılmaz yanlış bir algı.
52:05Hayır şimdi üstelik işin kötü tarafı kambur durmanın postür bozukluğu dışında yani şimdi postür bozukluğu tabii ağrı yapıyor.
52:15Evet çünkü kamburlaştığınız zaman kaslar gerildiği için bağlanma yerlerinden otomatikman zaten ağrı oluyor.
52:23Desteği az olduğu için mi, eklemleri korumadığı için mi, eklemlerde de dejenerasyon oluştuğu için.
52:28Ama bunun dışında en önemli şey problem kamburlaşılınca kaburgalar öne doğru hareket ettiği için akciğer ve kalbi sıkıştırıyor.
52:38Aslında 50'li yaşlarda, 60'lı yaşlarda kalp ve akciğer problemlerinin en büyük sebeplerinden bir tanesi kamburluk, postür bozuklukları.
52:48Çünkü akciğer yeterince faaliyetini yapamıyor.
52:53Kalp de sıkışıyor.
52:55Onun için de kamburluk çok kötü bir şey.
52:57Sadece estik açıdan değil.
52:58Her açıdan, sadece ağrı açısından da değil, iç organ açısından da yani kalp, akciğer, mide, bağırsak sistemini peşan eden bir durum kamburluk.
53:09Onun için de bununla hep söylüyorum çünkü çok gençlerde de kamburluk var.
53:14Çok baktığınız zaman işte mesela hızlı boy uzuyor diyelim ki bir anda bir çocuk hızlı 10 santim atıyor bir yazın, 20 santim atıyor.
53:21O zaman kastetilince destek olamadığı için bir bakıyorsun uzamayla beraber kamburlaşıyor.
53:28İşte o zaman hemen tedbirini önceden almak lazım.
53:31İlla yaşlanınca kamburlaşılır algısı da yanlış böylelikle bunu da öğrenmiş olduk.
53:35Şimdi yaşlandıkça sırt ve boyun ağrısı artar.
53:38Yaşlandığım için artar.
53:40Evet.
53:40Bu doğru mu?
53:41Şimdi yaşlandığı için sırt ve boyun ağrısı ama tabii insanlar ileri yaşlara giderken sırt ve boyun ağrıları tabii ki gençlere nazaran daha fazla olur.
53:50Çünkü sebepleri daha fazla.
53:52Yani kireçlenmeler, kemik erimeleri bunlar hem eklemlerde de jenerasyon hem kaslarda zayıflık yarattığı için ve kemik erimeleri.
54:01Sonrasında tabii ki sırt ağrıları kaçınılmaz oluyor.
54:07Boyun ağrıları da aynı şey.
54:08Zaten sırt ağrısı olduğu zaman boyun ağrısı da oluyor beraberinde.
54:12İnsan kamburlaştığında ve sırt ağrısı olduğunda omuzlar da öne doğru gittiği için boyun, boyun da öne doğru gidiyor.
54:19İsteriz.
54:20Yani aslında mekanizma bozuluyor baktığımız zaman.
54:22Postür bozuluyor.
54:23Postür mekanizması bozuluyor.
54:25Onun için de ileri yıllara, yaşlara giderken ağrılar artar evet.
54:29Artabilir.
54:30Evet.
54:30Peki röntgen ya da MR'da herhangi bir şey çıkmadı.
54:33O zaman benim ağrım psikolojik.
54:35Bu doğru mu?
54:36Doğru değil tabii ki.
54:37Çünkü röntgen de, yani şöyle söyleyeyim, röntgen de zaten sadece kemik bir eklem ortaya çıkıyor.
54:44Oradaki problemler ortaya çıkıyor.
54:45Yumuşak doku, kaslardaki, bağlardaki, tendonlardaki sorunlar ortaya çıkmıyor.
54:50Bunlar gerçi MR ile ortaya çıkıyor.
54:53Hani boyun sırt şeydeki.
54:55Ama dediğim gibi bunların dışında da problemler olabilir.
54:59Onun için hani ağrımız olduğu zaman ve bu birkaç gün ve sonrası devam ediyorsa mutlaka bir fizik tedavi uzmanına müracaat etmek lazım.
55:09Eğer insan düşmüşse, travma varsa o zaman tabii ortepediste gitmek lazım.
55:14O başka bir durum.
55:15Biliyorsun bu işin dahiliyecisi biziz.
55:18Cerrahda ortepedistler.
55:20Doğru.
55:20Onun için de evet doğru yönlendirilirse sonuçta o aranda başarılı olur tabii ki.
55:26Peki sırtı ya da boynu kütletmek hiçbir zararı yoktur.
55:30Omurgayı rahatlatır.
55:31Bu algı doğru mu?
55:32Doğru değil.
55:34Sırt ve boynu devamlı kütletmek iyi bir şey değil.
55:36Devamlı.
55:37Eklem açısından mesela parmakları kütletmek de çok iyi bir şey değil.
55:41Parmak eklemlerinin daha erken dönemde dejenerasyonla kireçlenmelerinin artışına yol açabilir.
55:49Eklemleri çok sık sık kütletmek iyi bir şey değil.
55:52Eğer bir eklem çok fazla hani kütletme ihtiyacı varsa bir eklemde o eklemin çevresindeki kasların dolaşımını düzenlemek,
56:01kaslı fazlımı açmak ve eğer zayıfsa o kası güçlendirmek lazım ki eklemi daha çok stabilize etmek lazım.
56:08Hani o zaman o kütürdetme ihtiyacını hissetmezsiniz.
56:12Çünkü o kütürdetme ihtiyacı ondan kaynaklanıyor.
56:15Rahatlatıyor insana kısa bir sürede olsa.
56:17Evet işte o rahatlatmaya kanıyoruz sanki faydalı bir şeymiş gibi değil.
56:21Halbuki diyor hocamız.
56:22Peki bir algı daha var.
56:23Sert yatak bütün ağrılara iyi gelir, bele iyi gelir doğru mu?
56:29Evet.
56:29Şimdi eskiden yani hekimler de bel ağrısı, boyun ağrısı olanlara, bel fıtığı, boyun fıtığı olanlara yerde yatın diyorlarmış.
56:38Ama sonradan görüldük ki yerde yatmak yani çok sert yerde yatmak kas spazmını daha çok arttırıyor.
56:45Onun yerine semis ortopedik dediğimiz yataklarda yatmalıyız.
56:49Niye çok yumuşak?
56:51Evet yani mesela full ortopedik de yani full ortopedik bir yatak da son derece aşırı sert bir yatak da ağrıyı arttırabilir.
56:59İçine göçtüğünüz bir yatak da ağrıyı arttırabilir.
57:03Çünkü omurga eminimle besleniyor.
57:05Etraftan eminimle besleniyor.
57:07Yani siz mesela bir su dolu su yatağına ya da mesela böyle hani hareketli yatağa çok yattığınız noktada korkunç kötü kalkabilirsiniz.
57:17Gerçekten öyle olabilir.
57:18Çünkü omurga beslenemediği için.
57:21Onun için uyku çok önemli.
57:22Yani günde 8 saat uyku uyuduğunuz zaman omurganız besleniyor.
57:26Eminimle besleniyor.
57:28O yüzden yatak çok önemli.
57:29Onun için yatak da çok önemli.
57:31Yastık da çok önemli.
57:33Evet.
57:33Peki hocam.
57:34İyi dinlenmiş kalkmak lazım.
57:35Ben size eğer mesela sabahleyin yorgun kalkıyorsanız, iyi dinlenememiş kalkıyorsanız mutlaka yatağınızda yastığınızda bir sorun var demektir.
57:45Ya da odanın sıcaklığında bir problem var demektir.
57:47Ya da kocadır.
57:49Bir şaka yaptım ya.
57:52Peki.
57:53Daha önce aslında konuştuğumuzu hatırlıyorum.
57:55Evet.
57:55Çantayı tek omuzda taşımak zararlı mıdır?
57:58Çok ağır bir çantayı tek omuzda taşımak zararlı.
58:03Özellikle gelişme döneminde tek omuza taşıdığımızda omurgada skolyoz yani yana eğilip ortaya çıkabiliyor.
58:12Onun için artık son yıllarda dikkat etmişsindir çocuklara yani biz de çocuklarımıza da yani hep sırt çantaları şey yaptık hep verdik.
58:21Sırt çantalarıyla okula gittiler.
58:23Tabii sırt çantalarıyla okula giderken de yine de sırt çantasının çok ağır olmamasına dikkat etmek gerekiyor.
58:31Evet çok ağır sırt çantası da iyi değil.
58:33Peki masa başında işim var ama dik oturuyorum hep dik oturuyorum bir sıkıntı olmaz değil mi diye sormuşlar.
58:39Yani masa başında dik durabiliyorsanız bir problem olmaz tabii ki.
58:43Ama burada önemli olan mesela diyelim ki bilgisayar başında çalışıyorsunuz boşlukta devamlı olmamak lazım.
58:52Yani koltuğa boyun sırt ve belinizi dayamalısınız.
58:55Dayanarak çalışırsanız daha iyi olur.
58:59Boşlukta zaten konforlu da değil.
59:01Konforlu da değil tabii ki.
59:03Ve özellikle mesela belde bir bizim hani bir lordozumuz vardır.
59:08O otururken bir boşluk yaratır.
59:10Kadınlarda özellikle lordoz biraz daha çukur.
59:13Onun için de onu desteklemek için böyle minik ince yastıklar konabilir.
59:17Çok teşekkür ediyorum kıymetli bilgileriniz için.
59:19Ben teşekkür ediyorum.
59:20Biz Neren Hocam'la bugünü kapatıyoruz.
59:22Yarın yine aynı saatte görüşürüz.
59:24Hoşçakalın.
Önerilen
58:54
|
Sıradaki
59:18
58:44
58:52
59:44
58:31
58:51
1:01:27
1:01:13
1:01:18
58:49
58:49
58:16
1:01:16
57:42
1:05:34
1:00:05
1:00:13
59:53
1:12:22
1:00:16
57:08
1:31:21
1:33:14
1:34:01
İlk yorumu siz yapın