- 15 hours ago
- #islamisahsiyet
- #degisimtv
- #tefsir
- #islam
- #kuran
İslami Şahsiyet "Tefsir İlminin Doğuşu, Gelişimi ve Kaynakları"
Tefsir İlmi Nedir ve Hangi İhtiyaçlardan Doğmuştur?
Kur’an-ı Kerim’in Anlaşılmasında Tefsir İlminin Rolü Nedir?
Tefsir İlmi Tarihsel Süreçte Nasıl Gelişmiştir?
Tefsir İlmi Hangi Metodolojik Yaklaşımlara Dayanır?
Tefsir İlminin İlk Kaynakları Nelerdir?
İslam Düşüncesinde Tefsir İlminin Önemi Neden Büyük?
Hz. Peygamber’in Sünneti Tefsir İlmini Nasıl Etkilemiştir?
Sahabe ve Tabiin Dönemlerinde Tefsir İlmi Nasıl Şekillenmiştir?
İlk Yazılı Tefsir Çalışmaları Hangi Özelliklere Sahiptir?
Tefsir İlminin Farklı Mezhepler ve Coğrafyalar Üzerindeki Etkisi Nedir?
Geleneksel ve Modern Tefsir Yaklaşımları Nasıl Farklılık Gösterir?
ve daha pek çok soru ve konu ile yayında...
İslami şahsiyeti oluşturan ve onun devamını sağlayan esaslar büyük bir saldırı altında.
Şahsiyeti oluşturan esaslar nelerdir, şahsiyetimizi nasıl koruyacağız?" gibi pek çok soruya cevap bulacağınız “İslami Şahsiyet” programı Serdar Yılmaz ile sizlerle. #İslamiŞahsiyet #DeğişimTv #tefsir #islam #kuran
Tefsir İlmi Nedir ve Hangi İhtiyaçlardan Doğmuştur?
Kur’an-ı Kerim’in Anlaşılmasında Tefsir İlminin Rolü Nedir?
Tefsir İlmi Tarihsel Süreçte Nasıl Gelişmiştir?
Tefsir İlmi Hangi Metodolojik Yaklaşımlara Dayanır?
Tefsir İlminin İlk Kaynakları Nelerdir?
İslam Düşüncesinde Tefsir İlminin Önemi Neden Büyük?
Hz. Peygamber’in Sünneti Tefsir İlmini Nasıl Etkilemiştir?
Sahabe ve Tabiin Dönemlerinde Tefsir İlmi Nasıl Şekillenmiştir?
İlk Yazılı Tefsir Çalışmaları Hangi Özelliklere Sahiptir?
Tefsir İlminin Farklı Mezhepler ve Coğrafyalar Üzerindeki Etkisi Nedir?
Geleneksel ve Modern Tefsir Yaklaşımları Nasıl Farklılık Gösterir?
ve daha pek çok soru ve konu ile yayında...
İslami şahsiyeti oluşturan ve onun devamını sağlayan esaslar büyük bir saldırı altında.
Şahsiyeti oluşturan esaslar nelerdir, şahsiyetimizi nasıl koruyacağız?" gibi pek çok soruya cevap bulacağınız “İslami Şahsiyet” programı Serdar Yılmaz ile sizlerle. #İslamiŞahsiyet #DeğişimTv #tefsir #islam #kuran
Category
📚
LearningTranscript
00:00Euzubillahimineşşeytanirracim, Bismillahirrahmanirrahim, Elhamdülillah, Esselatu ve Selamu ala Resulillah, Amma'at, Esselamu aleyküm ve Rahmetullahi ve Berekatuhu.
00:15Kıymetli kardeşlerim, bugün İslami şahsiyet derslerimizde İslam kültür hazinesinin en önemli ilimlerinden birisi olan tefsir ilmine değineceğiz.
00:26Tefsir ilmi nedir, nasıl doğdu, nasıl gelişti, tefsirde müfessirlerin üslubu nelerdir ve tefsirin kaynakları gibi konularda önemli bazı husus hakkında değerlendirmelerde bulunacağız inşallah.
00:42Öncelikle tefsir nedir diye baktığımızda alimler arasında farklı tanımlamalar yapılmış olsa da en genel anlamıyla Kur'an ayetlerinin ve lafızlarının beyanı ve açıklamasıdır.
01:00Arap dilinde tefsir kelimesi fesara kökünden türemiş bir kelime olup lügatta manası beyan ve açıklama anlamlarına gelir.
01:11Isılah olarak da dediğimiz gibi Kur'an ayetlerinin açıklanması anlamındadır.
01:17Bir de Kur'an ayetlerinin açıklanması noktasında kullanılan tevil kelimesi vardır.
01:25Hatta bazı alimler bu kelimeleri aynı manada kullanırlar, tefsir ve tevili.
01:32Ancak tefsir ile tevil kelimeleri arasında bir fark vardır.
01:35O da şudur, tefsir lafız ile kastolunanı açıklamaktır.
01:40Yani Kur'an'da geçen lafızların ve terkiplerin manalarını açıklamaktır.
01:46Tevil ise mana ile kastolunanı açıklamaktır.
01:52Yani lafızlar ve terkiplerden oluşan ayetlerin bir manası vardır.
01:57İşte bu mananın tam olarak ne ifade ettiğini, neyi beyan ettiğini, neye işaret ettiğini açıklamaya tevil denilir.
02:07Evet kardeşlerim, malum olduğu üzere Kur'an Arap diliyle inmiştir.
02:12Dolayısıyla kelimeler de Arapçadır.
02:14Ki Rabbimiz Kur'an'ın Arabiyen, Arapça bir Kur'an olarak indirdik buyurmaktadır.
02:21Dolayısıyla ilk indiği dönemlerden beri Araplar Kur'an'ı okuyorlar, belagatının gücünü idrak ediyorlar ve manasını anlıyorlardı.
02:33Ancak Arapların tamamı Kur'an'ı işittikleri zaman onu icmali veya tavsili olarak anlayabilecek güçte değillerdi.
02:42Çünkü Kur'an'ın Arapça belagatıyla inmiş olması bütün Arapların onun kelimelerini ve cümlelerini anlayabilmelerini gerektirmez.
02:52Zira herhangi bir dilde telif edilmiş her kitabı o dili konuşanların tamamı anlayamaz.
02:59Öyle değil mi?
03:00Yani bir kitabı anlamak için sadece dil bilmek yeterli değildir.
03:05Bir kitabı anlayabilmek için kitabın kullandığı dili, lisanı bilmekle beraber kitabı anlayabilecek derecede akli seviyenin kavrama gücünün de bir arada bulunması gerekir.
03:19Dolayısıyla Kur'an indiği zamanda bütün Araplar Kur'an'ın bütün kelimelerini ve cümlelerini anlayabilecek durumda değillerdi.
03:29Akli seviyelerine, kapasitelerine göre Kur'an'ı anlamada farklılık arz ediyorlardı.
03:38Bu nedenle sahabe efendilerimiz Kur'an'ı anlamada ve tefsir etmede Arap diline vukufiyetlerinde zeka ve kavrama seviyelerindeki farklılıkları nedeniyle
03:52Kur'an'ı tefsir etme ve anlama gücünde de farklı bir konumdaydılar.
03:57Yani Kur'an'ın kelimeleri aynı olmasına rağmen bütün Araplar manasını anlamıyorlardı.
04:04Mesela Hazreti Ömer bir gün Minber'deyken Nahl Suresinden bir ayet okudu.
04:11Bu ayette tahavvuf kelimesi geçince Hazreti Ömer bunun ne anlama geldiğini sordu.
04:18Ve Hüzeyl kabilesinden bir adam ona o bizim dilimizde bizim lügatımızda noksanlaşmak anlamına gelir dedi.
04:27İşte bunlar gibi sahabelerin bazılarının bilmediği kelimeler de vardı.
04:35Aynı şekilde Kur'an'da Arap dilinin lafızlarını ve üssüplarını bilmekle de anlaşılamayacak birçok ayet vardır.
04:44Bunları anlayabilmek için bazı lafızlara ait bilgilere sahip olmak gerekir.
04:51Yine birçok ayeti anlamak için de nüzul sebepleni o ayetin inme vakalarını da bilmek gerekir.
05:00Velhasıl Kur'an'da dinin aslıyla akide ile ilgili olarak özellikle Mekke'de inmiş anlamları tamamen açık muhkem ayetler vardır.
05:09Ahkam usulünü ilgilendiren ayetler de vardır ki bunlar genellikle Medine'de inmiş olan ayetlerdir.
05:16Özellikle muamelat, ukubat ve beyinelerle ilgili ayetler bu gruptandır.
05:22Kur'an'da anlamları insanlara kapalı olan müteşabih ayetler de vardır.
05:28Özellikle bünyesinde birçok anlamı barındıran veya işte tenzih akidesi ile çeliştiği için görünür manasından başka anlama götürülmesi gereken ayetler bu türden ayetlerdir.
05:43Tabi ki sahabe radiyallahu anh'ın efendilerimiz Arapçayı en iyi bilen insanlar olmalarından dolayı Kur'an'ı anlamada en fazla onlar güç sahibiydiler.
05:56Çünkü onlar Kur'an'ın indiği dönemdeki olaylara şahit olmuştular.
06:02Ancak buna rağmen yani Arapçaya olan mukufiyetlerine ve Resulullah Aleyhissalatü Vesselam'la beraber olmalarına rağmen
06:16sahabeler Kur'an'ı tefsirde ve anlamada birbirlerinden farklı konumdaydılar.
06:24Bu sebeple sahabe efendilerimiz arasında bazıları tefsirde çok daha fazla öne çıkmışlardır.
06:33Mesela sahabeler içerisindeki en meşhur müfessirler Ali bin Ebi Talip, Abdullah İbni Abbas, Abdullah İbni Mesud ve Ubey bin Kab gibi sahabeler olmuşlardır.
06:49Ve tefsiri, tefsir ilmini en çok besleyenler de işte bu dört kişi, bu dört sahabe olmuştur.
06:57Bu kişilerin Arap diline iyi bir şekilde vakıf olmaları, Arap dilinin üssüplarını kuşatabilmeleri,
07:07Kur'an ayetlerinin indiği olayları o bilmelerine imkan verecek şekilde Allah Resulü ile birlikte olmaları,
07:16işte manaları en güzel şekilde birbirine bağlayacak ve doğru sonuçlar çıkarabilecek biçimde güçlü bir akla ve zekaya da sahip olmaları,
07:29onları tefsirde en bariz, en önde kişiler haline getirmiştir.
07:35Aynı zamanda bu kişiler Kur'an'ı anlamadaki içtihatlarında da ön plana çıkmışlardı.
07:44Bu nedenle bu kişilerin tefsirleri, tefsir çeşitlerinin en üstünü sayılmıştır.
07:52İşte özellikle bu dört sahabenin tefsir noktasında meşhur olmasından dolayı,
07:59onlardan sonra birçok kişi kendi görüşlerini onlara esnat etmişlerdir.
08:05Onlar aleyhinde yalan sözler söylemişlerdir veya onların söylemedikleri sözleri tefsirlerine sokmuşlardır.
08:15Bu nedenle bu kişilerin adına zikredilen tefsirlerinde birçok uydurma şey bulmak mümkündür.
08:23Dolayısıyla güvenilir bir rivayetle bu kişilerden gelen tefsirler en kuvvetli tefsirlerdir.
08:31Güvenilir kişilerden gelmesi şartıyla.
08:35Ancak bunların dışında onların söyledikleri sabit olmadıkça tabii ki uydurma rivayetlerin alınması caiz değildir.
08:47Tabii bu kişilerin tefsirlerindeki uydurma haberlerin alınmasından sakınmak demek,
08:57onların tefsirlerini okumaktan sakınmak anlamında, manasında değildir.
09:02Bu manaya gelmez.
09:04Nedir?
09:04Sadece tefsirlere giren bu konuların uydurma konular ve ifadeler olduğu için
09:13onların alınıp amel edilmemesi anlamına gelir.
09:19Yine kardeşlerim, malum olduğu üzere sahabeden sonra tabi'in nesli geldi.
09:27Onlardan da bazıları, sahabeden bu zikrettiğim dört kişiden ve diğer sahabelerden tefsir hakkında yaptıkları rivayetlerle meşhur oldular.
09:38Mesela Mücahit, Atabin Ebi Rabah, Abdullah İbni Abbas'ın kölesi İkrime ve Said Bin Cübeyr.
09:51Bunlar tefsirde tabi'nin en meşhurlarındandır.
09:54Lakin tabi ki alimler tabi'inden olan bu kişilere ne kadar güvenileceği hakkında da ihtilaf etmişlerdir.
10:06Mesela rivayet yönünden en az rivayet edeni bunların içerisinde olmasına rağmen
10:14onların en güvenilir olanı Mücahit'dir denilmiştir.
10:19İmam Şafi, İmam Buhari gibi bazı imamlar ve muhaddisler onun tefsirine itimat etmişlerdir.
10:26Ancak bir kısım alimler ise Mücahit'in tefsirde ehli kitaba sorduğunu söyleyerek
10:36doğruluğu ve güvenilirliği hakkında ittifak etmelerine rağmen
10:41onun sözlerini alıp amel etmede tereddütlü davranmışlardır ya da titiz davranmışlardır.
10:50Keza yine kardeşlerim Atabi Nebi Rabah ve Said Bin Cübeyr güvenilirlik ve doğruluk açısından
11:00ön plana çıkan tabi'indendir ve hemen hemen hiç kimse bunları eleştirmemiştir, taan etmemiştir.
11:08Yine ikrime ile alimlerin çoğu güvenilir ve doğru bir kimse olarak kabul etmişlerdir.
11:16İşte mesela Buhari ondan rivayette bulunmuştur.
11:20İşte İbni Abbas'tan en fazla rivayette bulunan kimseler bunlardır.
11:27Bunların yanında İbni Mesud'un talebesi Mesruk bin El-Ecda gibi
11:33işte Tabi'inden yine Katada bin Diyame gibi tefsirde meşhur olmuş alimler ve kimseler de vardır.
11:41Bu kimseler Arap lügatında, Arap şiirinde, Arap tarihi ve nesepleri hususunda
11:49çok mükemmel ve geniş malumatlara sahiptiler.
11:54Onun için bu alimlerin tefsirleri hep muteber görülmüştür.
12:03Tabi'in asrından sonra ise gelen alimler özel bir metoda göre tefsir kitapları telif etmeye başladılar.
12:14Neydi bu metot?
12:15Bu metoda göre müfessir işte ayeti zikrediyor.
12:20Ardından da ayet hakkında sahabeden ve tabi'inden gelen rivayetleri senediyle naklediyorlardı.
12:28Bu metodu uygulayanların en meşhurları işte Süfyan bin Uyeyne, Vakı İbn-ül Cerrah ve Abdurrazzak ve bunlar gibi diğer alimlerdir.
12:40Ancak bu alimlerin tefsirleri bize bir bütün olarak maalesef ulaşmadı.
12:46İşte Taberi tefsiri gibi bazı tefsir kitaplarında onların tefsirlerinden bazı sözler bizlere ulaşmıştır.
12:56Onlardan sonra ise kardeşlerim işte Ferra, sonra Taberi, daha sonra da asırlar boyunca çağımıza kadar her asırda çıkan müfessirler birbirlerini takip etmiştir.
13:11Ve her dönemde müfessirlerin tefsir üssupları ve tefsir yöntemleri de birbirinden fark ulaşmıştır.
13:20Mesela sahabe efendilerimiz Kur'an ayetlerini ya kendi içtihatlarına dayanarak ya da Resulullah Aleyhisselatü Vesselam'dan işiterek tefsir etmişlerdir.
13:33Çoğu zaman ayetin nüzül sebebini ve kimin hakkında indiğini de açıklamışlardır.
13:39Onlar bir ayetin tefsirinde ayetten anladıkları sözlük anlamını açıklamada böyle çok kısa ifadelerle yetiniyorlardı.
13:51Mesela İbn-i Abbas Kasas suresinde geçen
13:55Elbette Allah seni dönülecek o yere döndürecektir ayetini buradaki yerin Mekke olduğu şeklinde açıklamış ve bununla yetinmiştir tefsirinde.
14:07Eğer ayetin nüzül sebebini ve kimin hakkında indiğini de zikrederlerse o zaman daha çok bir açıklama yapmış oluyorlardı.
14:15Mesela Ebu Hureyre işte muhakkak ki sen sevdiğini hidayete erdiremezsin ayeti hakkında
14:22bu ayet işte amcası Ebu Talib'in Müslüman olmasını isteyen Allah Resulü Aleyhissalatu Vesselam hakkında inmiştir diyerek
14:31sebebini zül bildirmiştir.
14:35Ve sahabeden sonra gelen tabiinde sahabenin bu türden tefsirlerini işte bizlere rivayet ettiler ve bizlere ulaştırdılar.
14:45Tabiinden sonra gelen alimler ise Yahudi ve Hıristiyanlarla ilgili haberleri de naklederek tefsirde bir genişlemeye sebep olmuşlardır.
14:56Daha sonra ise her asırda ve her nesilde müfessirler Kur'an'ı tefsirde birbirlerini takip ettiler ve her dönem tefsir sahasını bir önceki dönemi oranla
15:08daha da genişlettiler.
15:10Mesela bazı müfessirler hükümler çıkarmak için Kur'an ayetlerini ele almışlardır.
15:16Başka bir kısım işte kendi mezhebi görüşlerine göre ayetleri tefsir etmeye başladılar.
15:22Diğer bir kısım işte fıkıhta, kelam ilminde, belagatta, sarf ve nahirde kendi görüşlerini ispatlamak için Kur'an ayetlerini tefsir etmeye başladılar.
15:33Dolayısıyla sahabe asrından günümüze kadar geçen süre içerisinde çeşitli asırlarda yapılan tefsir çalışmaları incelendiğinde
15:43her asırdaki tefsir çalışmalarının içerisinde bulundukları çağdaki ilmi hareketlerden etkilendiği,
15:53o çağda bulunan görüşlerin tefsirlere yansıdığı görülmektedir.
15:58Yine ilk başlarda tefsir ilmi hadisten bir parçaydı ve hadis bölümlerinden bir bölümdü.
16:07Hadis malum İslami bilgilerin tamamını bünyesinde toplayan geniş bir sahayı oluşturuyordu.
16:15Hadis ravisi fıkhi bir hükmü içeren bir hadisi rivayet ettiği gibi Kur'an'dan bir ayeti tefsir eden bir hadisi de rivayet ediyordu.
16:24Hicre 2. asra gelince müellifler bir konu ile ilgili birbirine benzer hadisleri toplayarak diğerlerinden ayırmaya başladılar.
16:36İçeriğinde fıkıhla tefsirle ilgili bilgileri barındıran hadisler birbirlerinden ayrıldı.
16:44Böylece hadis, siyret, tefsir ve fıkıh gibi ilim dalları doğdu.
16:50Tefsir ilmi diğer ilim dallarından ayrı olarak okunan bağımsız bir ilim dalı haline geldi.
17:00Ancak başlangıçta tefsirler Kur'an ayetlerinin o mushafta sıralanışı gibi düzenli bir şekilde bir sıra takip ederek yazılmamıştı.
17:12Aynı hadiste olduğu gibi çeşitli ayetlere ait tefsirler dağınık bir şekilde bulunuyordu.
17:22Hadis ilmi ile tefsir ilmi birbirinden ayrılıncaya ve başlı başına bir ilim dalı haline gelinceye kadar bu durum aynen bu şekilde devam etti.
17:36Tefsir bağımsız bir ilim dalı halini aldıktan sonra Kur'an tefsiri bugün bildiğimiz o mushafın tertibine göre
17:48Kur'an'dan her bir ayetin veya ayetlerden her bir parçanın tefsiri düzenli bir şekilde yapılmaya başlandı.
17:58İşte Kur'an'ı ilk defa ayet ayet tefsir eden ve birbiri ardına bunları sıralayarak bir tefsir ortaya koyanlar
18:09Hicri 127'de vefat eden Süddi, Hicri 150 yılında vefat eden Mukatil bin Süleyman, Hicri 207 yılında vefat eden Ferra'dır.
18:22Ferra'dan sonra ise işte malum Hicri 310'da vefat eden Meşhur İbni Cerir et Taberi gelir.
18:31Daha sonra Kur'an'ı kamil bir sıralama ile düzenlenmiş eksiksiz kitaplarda tefsir eden müfessirler birbirlerini takip ettiler.
18:41Tefsir alanında yazılmış bu eserleri dikkatlice incelediğimizde müfessirlerin tefsirde farklı yöntemler takip ettiklerini görürüz.
18:53Onlardan kimi Kur'an'ın yüceliğini ve diğerlerinden farklılığını anlatabilmek için
19:00tefsirinde Kur'an'daki işte belagat çeşitlerine, anlamlarına, üsluplarına daha çok önem vermişler ve
19:11tefsirlerinde belagat yönü ağırlık kazanmıştır.
19:15Mesela meşhur Keşşaf isimli tefsirin sahibi Zemahşer'i işte bunlardandır.
19:21Yine kardeşlerim tefsiri Kebir ismiyle meşhur olan Fahrettin Razi gibi bir kısım müfessirler ise
19:31tefsirlerinde işte akaid kaidelerine, işte asılsız haberlerle mücadeleye önem vermişlerdir.
19:41Ahkamül Kur'an isimli tefsiriyle meşhur Cassas diye bilinen Cassas lakabıyla bilinen
19:48Ebu Bekir el-Razi gibi bir takım müfessirler ise tefsirlerinde ahkam ayetlerine ve bu ayetlerden
19:58hükümlerin istimbatına çıkarılmasına önem vermişlerdir.
20:03Ve şerri hükümlerin ele alınmasını tefsirlerinde önpleme çıkarmışlardır.
20:08Yine kıymetli dostlar işte hazin tefsiri gibi bir takım tefsirlerde ise geçmiş kavimlerin
20:18kıssalarını inceleyerek tarih ve İsrailiyata ait kitaplardan öyle dilediklerini Kur'an
20:26kıssalarına ilave edilmiş şeriata muhalif olup olmamasını işte Kur'an'ın kat'i ayetleriyle
20:33çelişip çelişmediğini araştırmadan, incelemeden değerli değersiz duydukları her şeyi
20:40tefsirlerinde toplamış olanlar da vardır.
20:45Keza yine El-Beyan tefsirinin sahibi Tabersi, Et-Tibyan tefsirinin sahibi Tuğsu gibi bir takım
20:55müfessirler ise kendi mezheplerinin görüşlerini desteklemeye önem vermişler ve ayetleri
21:03bağlı oldukları Şia mezhebinin görüşlerini destekleyici bir şekilde tefsir etmişlerdir.
21:11Bir kısım müfessirler ise tefsirde hiçbir tarafa bakmadan Kur'an'ın anlamlarını ve hükümlerini
21:20açıklamaya önem vermişlerdir.
21:24Bu müfessirlerin tefsirleri tefsirde temel tefsir kitapları olarak itibar görür.
21:30Ve tefsirde ve diğer konularda bu müfessirler de imamlardan sayılırlar.
21:38İşte Taberi'nin, Kurtubi ve Nesefi'nin tefsirleri bu türden tefsirlerdir.
21:45Ancak kıymetli dostlar 20. asırda ve o çöküş asrının sonlarında yazılan
21:54Muhammed Abdu, Tam Tavi, Cevheri, Ahmet Mustafa El-Meragi ve bunlar gibi daha birçoklarının
22:04yazdıkları tefsirler ise hiçbir şekilde muteber tefsirlerden sayılmaz ve onlara güvenilmez.
22:12Neden? Çünkü bu kişilerin birçok ayet tefsirlerinde Allah'ın dinine açıkça saldırılar vardır.
22:21Örneğin Muhammed Abdu'nun tefsirinde işte Allah'ın indirdikleriyle hükmetmeyenlerle ilgili
22:29Maide suresindeki ayetleri tefsir ederken Hindistan'da yaşayan Müslümanların
22:35İngiliz kanunlarını almalarına ve İngiliz yargı hükümlerine boyun eğmelerine cevaz verdiği görülmektedir.
22:45Keza yine bu zikrettiğim gibi çağdaş birçok tefsirlerde açıkça küfür fikirleri ve akideleri mevcuttur.
22:55Kimisi meleklerin varlığını inkar eder, kimisi cinlerin ve şeytanların varlığını inkar eder,
23:00kimisi işte cennetin dünyada olduğunu zikreder gibi bu tarz İslam dışı fikirler ve düşüncelerde mevcuttur.
23:09Bu tarz tefsirlerde hiçbir şekilde İslam kültüründen olan tefsir ilminden sayılmazlar ve muteber kabul edilmezler.
23:19Velhasıl kardeşlerim dediğimiz gibi tefsir ilmi sahabe asrından beri belirli esaslar üzerine gelişerek devam etmiştir.
23:32Muteber olan tüm tefsirlere baktığımızda müfessirlerin belirli kaynaklar üzerine tefsirlerini oluşturduklarını görürüz.
23:44Nedir bu kaynaklar, tefsir kaynaklar dediğimiz şeyler?
23:48Bunlardan birincisi Resulullah Aleyhissalatü Vesselam'dan nakledilen tefsirdir.
23:54Mesela Resulullah Aleyhissalatü Vesselam'ın orta namazı ikindi namazıdır dediğinin rivayet edilmesi gibi.
24:04Yani burada işte o Kur'an'da geçen orta namazı ifadesinin ikindi namazı olduğu bizzat Allah Resulü'nden rivayetle tefsir edilmiştir.
24:14Yine Hz. Ali'den işte şöyle dediğinin rivayet edilmesi gibi Resulullah Aleyhissalatü Vesselam'a
24:23Kur'an'daki büyük haç günü hakkında sordum o da kurban günüdür dedi diye rivayet edilir.
24:33Keza yine Resulullah Aleyhissalatü Vesselam'a işte Musa Aleyhissalam o iki müddetten Kur'an'da geçen o iki müddetten hangisini seçti diye sorulduğunda
24:42o da buyurdu ki en fazla ve en güzel olanını şeklinde cevaplandırması işte bunlara birer örnektir.
24:52Ancak bu nevi rivayetlerin sahih kitaplarda geçtiği, sahih senetlerde geçtiği kesinlikle bilinmedikçe kaynak olarak güvenilmesi caiz değildir.
25:04Çünkü birçok hikayeci ve uydurmacı kimseler bu tür rivayetlere çok şeyler katmışlardır.
25:13Bu nedenle bu çeşit rivayetlerde Allah Resulü Aleyhissalatü Vesselam'ın sözlerine çok fazla yalan katıldığı için
25:22bunlar tefsir kaynağı olarak çok hassas araştırılması gereken haberlerdendir.
25:30Bu nedenle müfessirlerin tefsire dair gelen rivayetlere çok güvenmedikleri
25:37ve gelen haberlerin sınırında kalmayarak kendilerinin görüşler ortaya koyduklarını görürüz.
25:45Yine daha sonra tefsir konusunda Resulullah Aleyhissalatü Vesselam'dan gelenlere sahabeden gelenler de ilave edilmiştir
25:58ve ortaya çıkan bu nakledilen tefsire daha sonra da tabiinden tefsir hakkında gelen rivayetler de ilave edildi.
26:08Ve nakle dayanan bu türden tefsirler de zamanla bir önemli çoğalma ve gelişme meydana geldi.
26:17Bu çoğalma hem Resulullah Aleyhissalatü Vesselam'dan hem sahabeden ve hem de tabiinden gelen nakillerin, rivayetlerin tamamını bünyesinde topladı.
26:29Böylece bu birikim yalnız başına tefsir olmaya yeterli hale geldi.
26:36Yani bu rivayetler, bu nakiller o kadar çok birikti ki sadece bunları toplamak, toplanması bile başlı başına bir eserin tefsir olmasına yeterli bir hale geldi.
26:50İşte 1. asırda telif edilen o tefsir kitapları adeta tefsirin bu çeşidiyle sınırlı kaldı.
26:58Tefsir kaynaklarından bir diğeri ise kardeşlerim reydir yani görüştür.
27:06Bu tefsirde içtihat olarak da isimlendirilir.
27:10Müfessirler Arap dilini ve onun ifade ediliş şekillerini bildikleri gibi cahiliye şiirini, Arapça kelimeleri ve bu kelimelerin anlamlarını da biliyorlardı.
27:23Yani kendilerinde sahihliği kabul görmüş ayetin nüzul sebeplerine de vakıf olarak bu vasıtalara ve özellikle Arapça ilmine önem vermek suretiyle kavrama gücünün ve içtihadının müfessiri götürdüğü noktaya göre Kur'an ayetlerini tefsir ediyorlardı.
27:46Yani rey ile Kur'an'ı tefsir etmek demek ayet hakkında kişinin dilediğini ve nefsinin arzu ettiğini söylemesi demek değildir.
27:58Rey ile Kur'an'ı tefsir etmek demek şiir, belagat, Arap edebiyatına dayanmak ve aynı zamanda Resulullah Aleyhissalatü Vesselam zamanında cereyan eden olaylar,
28:10Nebi Sallallahu Aleyhi Vesselam'in karşılaştığı düşmanlıklar, çekişmeler, hicret, harp, fitneler ve bu esnada ortaya çıkan olaylara karşı
28:21Uygulanması gereken hükümlere Kur'an'ın verdiği cevapları da dikkate alarak Kur'an'ı tefsir etmektir.
28:31Yani rey ile Kur'an'ı tefsir etmekten kasıt, müfessirde Arap dili ve olaylar hakkında var olan o bilgileri,
28:39delalet ettiği manaları anlamak vasıtasıyla Kur'an'ın cümlelerini anlamaktır.
28:45Bunun için de rey tefsiri, içtihat ile tefsir şeklinde isimlendirilmiştir.
28:53Tefsirde gördüğümüz, tefsirlerde gördüğümüz üçüncü kaynak ise arkadaşlarım İsrailiyat'tır.
28:59Malum Yahudilerden ve Hıristiyanlardan bazıları İslam'a girdi.
29:04Bunlar arasında Tevrat ve İncil hakkında alim olan kimseler de vardı.
29:09Tabi Yahudilerden birçoğunun İslam'a girişleri samimi bir şekilde değildir.
29:16Çünkü Yahudiler Hıristiyanlara oranla Müslümanlara daha fazla kin ve düşmanlık besliyorlardı.
29:24Bu kimselerden İsrailiyata ait birçok haber Müslümanlar arasına sızdığı gibi
29:30ayetlerin açıklamasını tamamlamak için Kur'an tefsirine de sızdı.
29:37Böylece İsrailiyat akılları ve eğilimleri etkisi altına almaya başladı.
29:43Ve birçok Kur'an ayetini işitenler bu ayetler çevresinde İsrailiyat'ın etkisiyle sorular sormaya başladılar.
29:52Mesela Ashab-ı Kehf'in köpeğinin kıssasını işittiklerinde köpeğin hangi renk olduğunu sordular.
29:58İşte Bakara suresinde geçen Sığır'ın bir parçası ile ona vurun ayetini duyduklarında
30:06işte o onunla bazısına vurdukları şey ne olduğunu sormaya başladılar.
30:12Keza yine Musa Aleyhisselam ve Salih Kul kıssasında onun kim olduğunu sordular.
30:18Ve böylece bu soruların cevaplarıyla ilgili hikayeler Yahudilere ve Hıristiyanlara ait haberler peş peşe sıralandı.
30:28Zira bir kısım alimlerin de bu tür sorulara cevap vermeleri ve bu konudaki bilgileri elde etme arzuları
30:36onları Tevrat'a ve Tevrat'ta bu konular hakkında yazılmış olan açıklamalara götürdü.
30:45Kötü niyetle İslam'a giren Yahudilerden nakledilen bu haberler, hikayeler, uydurma şeyler
30:51böylece iyi niyetle de olsa tefsirlere sokuldu.
30:56Müslüman olan Hıristiyanlardan bir kısmı da İncil hakkındaki hikayeleri ve haberleri bu şekilde tefsirlere soktular.
31:06Ancak bunlar Yahudilerin tabi sokuşturduklarından daha azdır.
31:11İşte böylece hikayeler ve haberler hakkında söylenen birçok şey tefsirde büyük bir yığın meydana getirdiler.
31:21Bunları tefsirlere sokanlarında en meşhurları işte Kabül Ahbar, Vehb bin Münebbi, Abdullah bin Selam gibi kimselerdir.
31:31Böylece müfessirler nezdinde İsrailiyat, kıssalar ve diğer haberler tefsir kaynaklarından bir kaynak haline geldi.
31:41İşte kıymetli dostlar tefsir ilminin doğuşu, gelişimi ve müfessirlerin takip ettikleri yöntemler ve tefsirin kaynaklarıyla ilgili hususlar genel hatlarıyla bu şekildedir.
31:54Rabbimiz tefsir ilmiyle ilgili güzel ve bereketli eserler ortaya koyan bu tüm kıymetli alimlerimizden razı olsun.
32:04Ve bizler için de bu eserlerden en güzel şekilde istifade edip Kur'an-ı Kerim'i en sahih şekilde anlamayı bizlere nasip eylesin.
32:15Amin. Allahümme amin.
32:16Kardeşlerim böylece bu dersimizin de sonuna geldik.
32:19Bir sonraki programımızda buluşmak ümidiyle hepinizi Allah'a emanet ediyorum.
32:25Esselamu Aleyküm ve Rahmetullahi ve Berekatuhu.
Recommended
37:25
|
Up next
42:29
37:58
40:08
37:59
38:52
34:39
38:52
25:12
9:49
47:35
38:34
44:20
12:06
6:32
9:06
11:23
6:52
8:57
12:11
16:24