Jak telewizja oszpeciła bloki w całej Polsce?

tvfilmy

Przełom lat 80. i 90. był dla Polski niezwykle interesujący, ale nie tylko ze względu na upadek PRLu. Z naszej perspektywy bardzo ciekawy wydaje się okres wprowadzania telewizji satelitarnej. Kiedy to nagle Polacy otrzymali niesłychane dotąd możliwości kontaktu ze światem. O tym jak telewizja z kosmosu ogarnęła cały kraj opowiemy w tym odcinku.  --- ✔ Instagram tvfilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/ ✔ Nasz serwis filmowy: https://filmomaniak.pl/ ✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl

Transcript

00:00Yyy...

00:01Jest sygnał?

00:02Dalej nic.

00:03A teraz?

00:04Brak sygnału...

00:05A nie, czekaj, czekaj, czekaj...

00:07Już nie ma.

00:08No, no wiedziałem, że tak będzie.

00:10Trzeba było wziąć kablówkę.

00:11Mówiłem, mówiłem.

00:12Nikt mnie w tym domu nie słucha,

00:13nikt nie stanuje czy jakiś niemieckich kanałów.

00:15Dobra, mamy, mamy.

00:16Wszystko zielone jest.

00:17Gitara już leci.

00:18Dobra, no.

00:19Wiedziałem.

00:20Można, można.

00:21No i znowu czerwone.

00:30Tak się składa, że zostałem wychowany na telewizji satelitarnej

00:38i odkąd pamiętam, w zasadzie ona mi towarzyszyła w moim dzieciństwie.

00:42Miałem ją zawsze od cyfry plus po NC plus,

00:46przez jeszcze telewizję N, aż do cyfrowego Polsatu.

00:50Generalnie rzecz biorąc takich najbardziej jaskrawych wspomnień,

00:53to dobrze pamiętam, kiedy moi koledzy posiadający zwykłą kablówkę

00:58po 21.00 nie mogli oglądać dalej Cartoon Network,

01:02ponieważ wtedy kanał zamieniał się w TCM.

01:05Zupełnie nikomu niepotrzebny kanał dla dorosłych,

01:08którego nie wiem nawet czy dorośli oglądali.

01:10W tym czasie, ja po 21.00 mogłem rozkoszować się doskonałymi animacjami,

01:15jak Krowa i Kurczak, Jamłasica, Zło w Potrawce,

01:19czy Mroczne Przygody i Lego i Mandy.

01:21Relacja.

01:22Chociaż i tak pozostaje we mnie jakaś trauma,

01:25że niektórzy nie mogli cieszyć się tymi wszystkimi dobrodziejstwami po 21.00,

01:30dokładnie tymi, co ja.

01:40Oglądacie Państwo TCM.

01:42Telewizja satelitarna na początku tego wieku była w Polsce rarytasem,

01:48takim w miarę przystępnym, ale jednak nie tak zupełnie dla wszystkich

01:52i moim zdaniem wiąże się z nią bardzo ciekawa historia,

01:55którą chciałbym Wam przedstawić jako jeden z moich technicznych filmów,

01:59które bardzo lubię dla Was robić.

02:01Tak więc chyba najlepiej jak zaczniemy od początku,

02:04takiego ogólnego, gdzie potem przejdziemy do naszej lokalnej historii.

02:08Sama telewizja satelitarna pojawiła się na świecie już w latach 60-tych,

02:13ale to naprawdę totalne początki i daleko temu było do komercyjnej usługi.

02:18Ta natomiast pojawiła się po raz pierwszy dekadę później w Stanach Zjednoczonych

02:22i jednym z pierwszych kanałów był Homebox Office,

02:25czyli po prostu HBO.

02:27TBS i CBN również się tam pojawiły.

02:29Natomiast było to rozwiązanie bardzo kosztowne,

02:33od 5 do nawet 10 tysięcy dolarów,

02:36a same czasze potrafiły osiągać 5 metrów średnicy.

02:39Cena natomiast szybko spadała, tak samo jak rozmiary talerzy,

02:42a przy okazji rosła liczba kanałów.

02:44Już na początku lat 80-tych cena za taki system potrafiła wynosić tylko 2 tysiące dolarów.

02:49Przenosząc się do Europy warto zapamiętać jedną datę.

03:02Dokładnie to 11 grudnia 1988 roku,

03:06bo to właśnie wtedy została wystrzelona pierwsza prywatna europejska satelita z kosmodromu w Gujanie.

03:12Astra 1A należąca do luksemburskiego operatora obejmowała Europę Zachodnią

03:18i częściowo Polskę.

03:20Te fale, które widzicie oznaczały jak duży talerz był wymagany do odbioru sygnału.

03:24Generalnie w Polsce telewizję satelitarną można było mieć trochę wcześniej,

03:28bo w okolicach drugiej połowy lat 80-tych,

03:31choć trudno znaleźć informacje na ten temat,

03:34ale pierwszą europejską satelitą telekomunikacyjną był EUTELSAT-1F1,

03:39który zaczął swoją pracę 12 października 1983 roku.

03:45Choć prawdę mówiąc nie mogłem znaleźć żadnych informacji,

03:48czy to już wtedy Polacy mogli mieć dostęp do telewizji satelitarnej,

03:52czy dopiero przy kolejnych seryjnie wystrzeliwanych w 1984, 1987 i 1988 roku.

03:59Któraś z nich musiała nią być?

04:01Być może nawet wszystkie pokrywały Polskę w jakimś stopniu.

04:04W każdym razie warto tutaj zaznaczyć, że nie były to satelity prywatne,

04:08a należące do Europejskiej Agencji Kosmicznej,

04:11a także EUTELSAT-u, który do 2001 roku był organizacją międzyrządową.

04:16Wracając do Polski i możliwości w krainie PRL-u,

04:19zakup systemu odbierającego telewizję z kosmodromu był holendarnie drogi,

04:24bo około 2000 dolarów bez kosztów instalacji.

04:28No a wiecie, polska pensja wynosiła wtedy 35 dolarów.

04:32Więc ci, którzy mieli trochę szczęścia i przyjaciół z rajku,

04:36to mogli liczyć, że ktoś im taką kontrabantę przewinie.

04:39Natomiast machina rządowa, której nie podobały się wielkie talerzy na blokach,

04:43czy domach, próbowali utrudnić dostęp do zachodniej telewizji,

04:47ustawiając absurdalne przepisy.

04:49No ale tak naprawdę chodziło o to,

04:51żeby obywatele nie oglądali treści ze zgniłego zachodu.

04:54Po całym procesie instalacji zawsze przychodził smutny pan w prochowcu

04:58ze służby bezpieczeństwa na kontrolę.

05:00Sprawdzić, czy wszystko jest tak jak powinno,

05:03a jeżeli nie, no to wszystko od nowa.

05:05Domyślacie się oczywiście, że całe to przedsięwzięcie skutkowało tylko korupcją,

05:10dlatego też nikogo praktycznie nie było stać na taką formę telewizji.

05:21No ale wróćmy do Astry 1A, czyli do 1988 roku.

05:33Przełomowy moment dla Europy, w tym również i dla Polski,

05:36ponieważ na warszawskim Ursynowie powstała telewizja Porion,

05:39lokalna niemalże amatorska telewizja mieszcząca się w piwnicy bloku,

05:43na ulicy Meander 15.

05:45W zasadzie to była jedyna w tamtym momencie nierządowa telewizja,

05:48nie mająca żadnych wpływów rządowych,

05:51bo Komitet Centralny w ogóle olał temat i nie przejmował się specjalnie działalnością tej telewizji

05:57w czasach gasnącego PRL-u, co oznacza, że w ogóle mieli bardzo dużo wolności twórczej.

06:03Poza kanałem telewizyjnym oferowali telewizję kablową,

06:06która tak naprawdę była satelitarna.

06:08Różnica polegała na tym, że nie trzeba było posiadać indywidualnego talerza,

06:12a jeden na bloku wystarczał dla wszystkich użytkowników,

06:16dzięki czemu można było mieć dostęp do niezależnej lokalnej telewizji informacyjnej,

06:20a co najważniejsze wszystkich kanałów zagranicznych, takich jak MTV Europe czy Sky Channel.

06:26Popyt na Ursynat był tak ogromny, że nie byli w stanie podłączać wszystkich mieszkań na czas

06:31i tę lukę zagospodarowały mniejsze, znacznie mniej profesjonalne firmy,

06:35które również oferowały dostęp do kanału satelitarnego.

06:39Tak, nie przesłyszeliście się, użyłem liczby pojedynczej,

06:43ponieważ kanał, który został wybierany, nie był wybierany tylko przez widza jednego konkretnego,

06:48a przez wszystkich widzów w danym bloku, którzy zbierali się i oglądali to,

06:53co zostało wybrane przez tak zwanego, można powiedzieć, operatora,

06:57który najpewniej siedział gdzieś w piwnicy, gdzie można było przełączyć kanał,

07:01a to tak naprawdę było strumieniowanie tego sygnału na wszelkie inne odbiorniki

07:06i wtedy widzowie razem mogli się skrzyknąć i powiedzieć,

07:10dobra, dzisiaj chcemy o 19.00 oglądać ten kanał,

07:13bo będzie leciał Arnold Schwarzenegger.

07:15No wydaje się to absurdalnie dziwne, ale tak faktycznie było.

07:20Najprościej to porównać do tego, jakby ktoś wam teraz włączył streama na Twitchu,

07:24z tego jak ktoś ogląda jakiś serial, wtedy wszyscy oglądający streama

07:28są wskazani na wybór tej jednej osoby, chyba że na czacie przegłosujecie zmianę.

07:32Z dzisiejszej perspektywy brzmi to absurdalnie,

07:35no ale osoby w moim wieku i młodsze nie są w stanie wyobrazić sobie tego pragnienia,

07:40nie tylko telewizji, ale po prostu innego świata poprzez telewizor.

07:44Jak byłem młodszy, to uważałem, że w Stanach zupełnie inaczej pachnie powietrze,

07:48że trawa jest tam naprawdę znacznie bardziej zielona

07:51i to mniej więcej tak próbuję sobie jakoś wytłumaczyć

07:54to swoje wyobrażenie o tym niedostępnym Zachodzie.

07:58Próbuję jakkolwiek sobie to uzmysłowić, czym było to pragnienie

08:02zasmakowania tego właśnie zupełnie nowego świata.

08:06Za pośrednictwem w telewizji.

08:08W 1989 upada PRL i dochodzi do gwałtownego obrotu spraw,

08:13ponieważ Polska otwiera się na Zachód,

08:15a Zachód chętnie wchodzi ze swoimi usługami i różnymi dobrodziejstwami.

08:19Od McDonalda, dżinsy po Coca-Colę,

08:22wraz z nimi telewizja satelitarna i pierwszy polski kanał operujący w tej technologii,

08:27a był nim TVP Polonia w 1992 roku.

08:31Natomiast tylko w samym 1990 roku zasięg satelit obejmował aż 17 milionów gospodarstw domowych.

08:38Niebywały postęp technologiczny, kiedy na przestrzeni trzech lat praktycznie z zakazu przeszliśmy do ogólnego dostępu dla wszystkich.

08:46... regionalnych i ogólnopolskich programów telewizyjnych.

08:49Między innymi Panoramy, Teleekspres, Wiadomości.

08:53Codziennie sześć programów informacyjnych.

08:56Ale oczywiście były to kanały obcojęzyczne, nawet bez polskich napisów, tylko kogo to obchodziło?

09:02Polacy chcieli po prostu zobaczyć jak to wygląda, chcieli to poczuć,

09:05czy obejrzeć mecz na RTL, czy ProSieben, czy po prostu teledyski na MTV Europe.

09:11Nikomu nie było więcej potrzebne, bo było to na tyle egzotyczne i na tyle ciekawe, że nikt nic więcej nie wymagał.

09:18Ale to nie koniec rewelacji w 1992 roku, bo właśnie wtedy, 1 grudnia rozpoczął transmisję testową pierwszy polski prywatny kanał, który w taki sposób przywitał się z telewidzami.

09:39Jak widać faktyczna emisja wystartowała dopiero 5 dni później.

09:42Później, co ciekawe, sygnał wcale nie był nadawany z Polski, a z holenderskiego Hilversum, ze względu na ograniczenia prawne.

09:49To były czasy, kiedy prawa medialne dopiero zaczęły być tworzone, a działalność prywatna była nie do końca legalna, ze względu na przestarzały PRL-owski układ.

09:57Tutaj z ciekawostki przytoczę, że taki RMF, czy Radio Z, na samym początku swojej działalności, czyli na samym początku lat 90., działały one nielegalnie, te radiostacje.

10:08Nie miały koncesji, bo koncesji jeszcze takowej nie było.

10:11Ogólnie to wydaje mi się bardzo ciekawe, jak kształtował się wtedy rynek medialny, ale to temat bardzo odbiegający od filmów.

10:18Wracając jednak do Powsatu, nadającego satelity Eutelsat 2F3, który oczywiście dzisiaj już nie działa i lata sobie gdzieś nad nami na orbicie cmentarnej,

10:27ale to dzięki niemu możemy mówić o pierwszym kroku polskiej telewizji z kosmosu.

10:32Ale to jeszcze jest nic, bo w tym momencie możemy wytknąć tą satelitę, tego Eutelsata 2F3, bo to słabiek, to jest prawdziwy słabiak wśród satelit geostacjonarnych.

10:42W tym momencie, ta nazwa może wam coś powiedzieć, wchodzi na rynek, całe na biało.

10:49Dlaczego to taki kozak?

10:55Taki kozak? No głównie dlatego, że nadawał sygnał cyfrowy, a nie analogowy.

10:59Z najważniejszych zalet takiego rozwiązania jest lepsza jakość, a także znacznie więcej sygnałów mogła przesyłać taka satelita.

11:06Czyli umieszczenie swojego kanału na takiej satelicie było znacznie tańsze.

11:10To był prawdziwy kamień milowy, otwierający drogę dla Polsatu nie tylko jako kanału, a całych platform telewizyjnych.

11:17Uwaga, uwaga. Ważna informacja dla telewidzów Polsatu.

11:22Już w październiku Polsat i Polsat 2 w ramach nowej polskiej platformy cyfrowej.

11:26Do cyfrowego Polsatu dołącza również Cyfra Plus czy Wizja TV.

11:30Ta akurat odbiera sygnał z konkurencyjnej satelity Astra.

11:33Natomiast sama Wizja TV w 2002 roku zostanie włączona do Cyfry Plus.

11:38Nasza platforma cyfrowa to kontakt ze światem.

11:40Dostęp do gier komputerowych, internetu, a w przyszłości możliwość zrobienia zakupów.

11:45Polsat i Polsat 2 w nowej polskiej platformie cyfrowej.

11:49Polskę ogarnęła satelitarna fascynacja i w 1997 roku powstaje pierwsze wydanie Satkuriera.

11:57Miesięcznik całkowicie poświęcony telewizji cyfrowej.

12:00Był nawet wydawany w wersji angielskiej, ale jak się domyślacie po boomie na nowoczesną telewizję ludzie do niej po prostu przywykli.

12:07I zwyczajnie mało kto chciał czytać o czymś tak przyziemnym jak telewizja.

12:11Ludzie chcą ją oglądać, a nie specjalnie śledzić jej losy.

12:14Dzisiaj co prawda Satkurier nie jest wydawany, ale wciąż istnieje taki serwis internetowy,

12:19w którym wciąż można porównać najlepsze oferty i rozwiązania dla klienta indywidualnego.

12:26Oglądaj jeszcze więcej filmów w cyfrze plus.

12:29Tutaj telewizja zaczyna przypominać bardzo mocno to co znamy dzisiaj.

12:32W sensie trzon sam w sobie do dziś się nie zmienił.

12:35Dalej mamy degodery, często osobne piloty do ich obsługi

12:38i podczas urwania chmury tracimy zasięg kiedy użytkownicy kablówki dalej mogą się cieszyć kabaretami.

12:44Z mniej bardziej popularnych rozwiązań, ale działających i legalnych

12:48mogliśmy odbierać telewizję za darmo bez żadnych pośredników.

12:51Wystarczyło mieć własny dekoder, talerz i odbiornik.

12:54Później wystarczyło nakierować na hotbird 13 stopni wschód

12:58i można było mieć dostęp do bezpłatnych 18 kanałów.

13:01Między innymi TVP Polonia, ForfunTV, TVP Info czy TVS.

13:06No wiem, oferta specjalnie szału nie robi, węcz jest bardzo nawet nieatrakcyjna.

13:10Te kanały średnio komu są potrzebne.

13:13Ale jest jeszcze jeden kanał, który wymaga skierowania na satelitę Astre,

13:18która znajduje się 19,2 stopnia na wschód.

13:22A tam możemy znaleźć znakomity kanał pochodzący z Torunia.

13:27Chodzi oczywiście o telewizję Trwam.

13:30Obecnie niekodowanych polskich kanałów jest tylko 19

13:33i ten stan się nie zmienia od bardzo dawna.

13:35No ale takie samodzielne rozwiązanie skierowane jest do osób,

13:39które niekoniecznie chcą oglądać polskie kanały,

13:41a raczej te zagraniczne.

13:43W tym słynne niemieckie ProSieben, RTL, ARD, CDF,

13:47Eurosport, Disney Channel, MTV, Comedy Central, Nickelodeon, HGTV.

13:52No niektóre z nich nie są co prawda dostępne w jakości HD,

13:55tylko w SD, ale można je mieć zupełnie za darmo.

13:58I do dziś można je odbierać.

14:00Za darmo mam na myśli oczywiście to,

14:02że nie trzeba płacić żadnego abonamentu.

14:04Wystarczy jednorazowy zakup o sprzętu.

14:06Jaka przyszłość czeka telewizję satelitarną?

14:08Na całym świecie widać spadki klientów.

14:12W Polsce jeszcze nie jest aż tak bardzo widoczne,

14:14ale ogólnie w Stanach już jak najbardziej tak.

14:17Coraz mniej osób potrzebuje w ogóle telewizji,

14:20a tym bardziej satelitarnej, która wymaga umieszczenia czaszy na balkonie,

14:24a także posiadania dekodera.

14:26No i jest to, znaczy dekoder nie jest jakimś specjalnie wielkim problemem,

14:29no ale ta czasza już jak najbardziej.

14:31Nie mówiąc już o tym, że w wielu miejscach w Polsce

14:34już pojawiają się zakazy umieszczania takich talerzy na swoich balkonach.

14:38Szczyt zainteresowania przypadający na lata mniej więcej 2004-2010

14:43jest już za nami, choć klientów w Polsce jest wciąż sporo.

14:46W 2020 roku Kanal Plus, czyli NC Plus deklarowało,

14:50że posiadają 2,37 miliona bezpośrednich klientów.

14:54Natomiast cyfrowy Polsat, czyli dzisiaj Polsat Box,

14:57lekko ponad 5 milionów aktywnych usług telewizji abonamentowej.

15:01Ostatnią firmą oferującą system satelitarny w Polsce to Orange,

15:05który twierdzi, że posiada 285 tysięcy klientów telewizji satelitarnej.

15:10Łącznie daje nam to 7,5 miliona klientów, co nie oznacza,

15:13że użytkowników jest tyle samo.

15:15Od 2020 roku nie dostajemy żadnych informacji na temat aktualnej sytuacji,

15:20być może jest to spowodowane pandemią i znaczącymi spadkami,

15:24które dotknęły te korporacje.

15:26W każdym razie spadki, choć delikatne, są widoczne za sprawą

15:30coraz większej konkurencji w postaci telewizji naziemnej.

15:33A przyszłość wydaje się nieunikniona i rozwiązanie satelitarne

15:37z czasem przejdzie do lamusa, a większość klientów będzie potrzebowała

15:41takiego rozwiązania w miejscach bez dostępu do światłowodów,

15:44czy po prostu telewizji kablowej.

15:46Przynajmniej tak mi się wydaje.

15:48Temat jest bardzo rozbudowany, ale chciałem w jakiś sposób

15:51przystępnie podejść, by nie zarzucać was masą technicznych pojęć i parametrów,

15:56bo równie dobrze moglibyśmy tutaj spędzić 3 godziny opowiadając o konstrukcji jednej z satelit.

16:01Ja mam do was takie pytanie w tym momencie.

16:03Czy posiadacie wspomnienia z tematem naszego odcinka?

16:07Jeżeli tak, no to bardzo chętnie chciałbym je usłyszeć,

16:10chciałbym je przeczytać w komentarzach, a w komentarze czytam wszystkie.

16:13Ja z takich wspomnień, być może o tym wspominałem, ale nie jestem do końca przekonany,

16:17na pewno pamiętam gry na Cyfrze Plus.

16:19Tam były takie, jedna z tych gier to były takie kulki, które trzeba było rozbijać od spodu,

16:25albo trzeba było je wymieniać już.

16:27Nawet nie do końca pamiętam na czym ta gra polegała,

16:29ale pamiętam, że leciał wtedy Outkast Heia.

16:36Był to utwór normalnie w tej grze.

16:39A ten czasem żegnam się z wami, także za uwagę gratuluję.

16:59No ja nie mogę, ja nie mogę i te skurwysy na LTR7 się drą i się biją, kurde.

17:05Super, dobra.

17:06Mój tato tak zawsze mówił, jak oglądałem Dragonballa,

17:09to mówił, o znowu te skurwysyny.

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended