GINTONG PUNYAL NA MULA PA NOONG IKA-10 SIGLO, NAHUKAY SA BUTUAN AT NGAYO’Y SINUSUBASTA SA MILYONG HALAGA! MAIBALIK PA KAYA ITO SA MGA TAGA-BUTUAN?
ng ginintuang yaman na napabalitang nahukay noon sa Butuan— isang dagger o punyal na ang hawakan, gawa raw sa purong ginto!
Ang gintong punyal ng Butuan, namataan daw sa isang auction house sa Makati. At sa linggong ito nakatakda na raw itong i-auction o isubasta sa nakakalulang halaga!
Ito nga ba ang punyal na saksi sa ginintuang kasaysayan ng Butuan? Makakauwi pa kaya ang gintong punyal sa orihinal nitong tahanan?
Panoorin ang video. #KMJS
“Kapuso Mo, Jessica Soho” (One at Heart, Jessica Soho) is the Philippines' top-rating news magazine program, hosted by one of the most-awarded broadcast journalists in the country, Jessica Soho. It features human interest stories, food, news personalities, travel, trends and pop culture.'KMJS' airs every Sunday, 8:15 PM on GMA Network. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes. #KMJS
00:00Isang gintong punyal o dagger na nagmula pa sa ikasampung siglo ang nahukay sa Butuan at naisubasta ng milyones.
00:15Maibalik pa kaya ito sa pinanggalingan nitong bayan?
00:20Sa kahabaan ng J. Rosales Avenue sa Butuan City sa Mindanao, agaw eksena ang estatwang ito.
00:28Replika ng artifact na nahukay sa Agusan del Sur noong 1930s na gawa sa purong ginto.
00:40Ito ang Golden Tara.
00:43Yung statue na nandyan, it's an initiative ng community.
00:46Image was found in Agusan del Sur and then it was adapted to be a tourism icon for Caraga region.
00:54Ang Golden Tara nasa Field Museum of Natural History sa Amerika.
01:01Pero bukod dito, may isa pang gininto ang yaman na napabalitang nahukay noon sa Butuan.
01:08Isang dagger o punyal na ang hawakan gawa rin daw sa purong ginto.
01:15Very rampant ang treasure hunting during that time.
01:18Kwento-kwento lang na merong ano, merong dagger ganyan.
01:21Nahukay lang ata sa fishpan, hindi ko rin po nakita yun.
01:24Sa hinabahaba ng panahon, kwentong bayan lang para sa marami sa mga tigarito na may nahukay sa kanilang gininto ang punyal.
01:34Hanggang nito lang nakaraang buwan, ang gintong punyal ng Butuan.
01:38Na mataan daw sa isang auction house sa Makati.
01:42Nakatakda na raw itong i-auction o isubasta sa nakalululang halaga.
01:49Yung collector na gusto na nga niyang i-share o i-let go, kaya napunta siya dito.
01:55Ito nga ba ang unyal na saksi sa gininto ang kasaysayan ng Butuan?
02:01Walang dagger na ganito na nasa kahit anong museum ngayon.
02:05Kaya ito ay dapat makauwi sana sa Butuan dahil dito nang galing.
02:09Makakauwi pa kaya ang gintong punyal sa orihinal nitong tahanan?
02:19Ang mga probinsya ng Agusan, kanlungan ang isa sa pinakamatandang sibilisasyon sa buong Pilipinas,
02:28ang nooy Kingdom of Butuan.
02:31Patunay sa napakayaman nitong kasaysayan ang ilan sa mga kagamitang nahukay mula sa panahong yun.
02:41Kapilang narito ang mga bangkang ginamit ng ating mga ninuno,
02:46ang balangay kung saan din hinango ang salitang barangay.
02:51These are direct material evidence of watercraft.
02:54So since the 1970s, at least 11 remains of boats were found dito sa Butuan.
03:02At may isa pa raw archaeological item na nahukay rin sa Butuan noong dekada 70.
03:09Isang punyal o dagger na ang hawakan gawa raw sa purong ginto.
03:14Nang maglagban ang Butuan, so wala nang hanap buhay yung mga tao.
03:17So nag-divert sila into fish pan. So pag gawa ng fish pan, siyempre hinuho ka yun.
03:22So doon naglalabasan, doon na nauuso na ay, ang dami pala.
03:26Merong mga earrings, merong mga punyal.
03:30As to sa the gold dagger that is currently talked about, wala po tayong records about it.
03:36Hanggang kamakailan lang, inilabas ng auction house na Leon Gallery,
03:41ang pinakabagong koleksyon na kanilang isusubasta.
03:44Kabilang sa nakadisplay, ang isang gintong punyal na pinaniniwalaang siyang nawawalang punyal na nahukay sa Butuan.
03:55Ito yung prized possession ng isang kilalang kolektor.
03:58Yung kolektor na gusto na nga niyang i-let go, kaya napunta siya dito sa Leon.
04:03Ang punyal, 35 centimeters ang haba. Mas mahaba lang ng kaunti sa isang ruler.
04:10Ang patalim nito, kinakalawang na. Pero ang hawakan, buong-buo pa.
04:17Kumikinang dahil gawaraw sa purong ginto.
04:21Kita rin ang nakaukit ditong disenyo.
04:24Sinasabi ng mga Kastila, ay, nung bago kami dumating, wala yung mga Pilipino na yan, wala silang alam, wala silang kultura.
04:33Pero dito, pinapakita na meron tayong sariling ekonomiya, mayayaman ng mga Pilipino, as in solid gold yun.
04:42Ang gintong punyal, tinatayang nagmula pa noong ikasampung siglo o 10th century.
04:48Yung punyal o dagger ay ginagamit bilang weapon ng mga sinuunang Pilipino.
04:55Kung saan siya galing, anong yari, nakadepende kung anong antas sa society yung gumagamit.
05:01Wala pa naman barel o kakaibang mga weapons na ginagamit.
05:06Kung kaya, noong panahon ng 10th to 13th century, lahat talaga ng mga taong gustong promotekta sa kanilang lugar, mga bagani, datu, raha.
05:14Maaasahan mong merong punyal.
05:17Nakakakilabot kasi this is a piece of pre-Spanish culture.
05:21500 years bago dumating si Magellan, na buong-buo pa.
05:27Ang balita tungkol sa nakatakdang isusubasta na punyal, nakarating sa mga tiga-butuan.
05:33Kung dito siya hinuk, kahit karapat dapat dito rin ibalik.
05:37Kaya ito'y dapat makauwi sana sa butuan dahil dito rin ang galing.
05:40Hopefully, maibalik.
05:42That is who we are.
05:42So, ayaw na naming paniwalaan yung, indyo kayo, mangmang kayo, walang kayong alam.
05:48Meron kaming alam.
05:49Meron kaming goldsmith industry.
05:51Bagay na siya ring nais ng pamunuan ng Pambansang Museo ng Pilipinas.
05:57Sa pangunguna ng Director General nito, na si Jeremy Barnes.
06:01Walang dagger na ganito na nasa ng museum ngayon.
06:05Our hope is ma-install siya permanently sa butuan.
06:09Para yung mismo sa babayan natin butuan, meron silang isang treasure na ganito na galing sa area nila 1,000 years ago.
06:16Pero ang tanging paraan daw para makuha ang gintong kunyal, ang sumama sa auksyon ng Leon Gallery.
06:24We're gonna start bidding here at 1.2 million.
06:29We'll start me off at 1.2.
06:30Sir, 1.2, thank you.
06:32Now asking for 1.3.
06:331.3 with you, sir.
06:34Now asking 1.4.
06:38Mabili kaya ito ng National Museum?
06:40I have 1.9.
06:42Asking 2 million now.
06:43May uuwi pa kaya ang gintong kunyal sa butuan?
06:50Then once, then twice.
06:52Ang kasagutan sa aming pagbabalik.
06:56Oh.
07:00Sa pag-asang maisauli ang gintong kunyal ng mga tiga butuan,
07:05sumama ang Director General ng National Museum na si Jeremy Barnes sa isinagawang auksyon.
07:11Hopefully, when people know that the National Museum is trying to buy this, they will give way to us.
07:18Ang starting bid para rito, 1.2 million pesos.
07:23Tinapatan ito ng National Museum.
07:26We'll start me off at 1.2.
07:27Sir, 1.2, thank you.
07:29Now asking for 1.3.
07:30Pero maya-maya lang.
07:32I have 1.9.
07:33Asking 2 million now.
07:34At matapos ang mahabang palitan ng bids.
07:41We're going once, going twice, and sold at 2.4 million to the online bidder.
07:47Congratulations on your bid.
07:48Bigo itong nakuha ng National Museum.
07:51On Monday, we'll come back and we will notify Leon Gallery na we will exercise our right of first refusal dyan sa winning bid na yan na 2.4 million.
08:02It's really the right of the government to have the first refusal.
08:07So meaning, askin na may nanalo, sasabihin nila kami na wag mo na ibenta yan sa nanalo.
08:12We will exercise our right as accorded to us by law.
08:16Pasok yung presyo sa ating kakayahan sa National Museum.
08:20Wala nang problema.
08:21We can already look forward to bringing this into the museum.
08:26Masaya po ang butuan.
08:27Of course, it's a celebration and people will know and butuan will be reminded of who we are.
08:33Ipinagbabawal ang paghukay ng mga cultural property ng walang permit.
08:37Ang pagbibenta ng mga nahukay ng walang permit ay pinagbabawal din.
08:42Kapag mayroong nakitang mga bagay, artifact mula sa lupa na kahaling tulad nito, huwag muna itong galawin.
08:49I-report agad.
08:50Para sa akin, ang sining at ang kultura na Pilipinas, yun ang dapat paggastusan para lahalo nating maunawaan yung sarili nating identity.
09:01Priceless yun.
09:01Ang ginintoang punyal na nahukay sa butuan, hindi lang alahas o sandata.
09:09Patunay na noon pa man, meron ng sariling yaman, dangal at sibilisasyon ang ating lahi.
09:17Thank you for watching mga kapuso.
09:26Kung nagustuhan niyo po ang video ito, subscribe na sa GMA Public Affairs YouTube channel.
09:33And don't forget to hit the bell button for our latest updates.
Be the first to comment