Çiftlik Bank ve Mehmet Aydın vakasıyla Türkiyede yine bir Ponzi piramidi patladı. Türkiyede saadet zinciri yada kartopu sistemi diye bilinen bu finansal dolandırıcılık sistemi dünyada çok yaygındır ve birçok ülkede milyonlarca insanlar farklı ponzi sistemleriyle dolandırıldılar. Bu sistemleri bazı ülkelerde yasal olan Network Marketing yada Multı level Marketing adı altındada piyasaya sürmeye çalışanlar var. Genellikle kısa yoldan zengin olmak yada internette kolay para kazanmak gibi sözlerle kurbanlar kandırılıyor. Bu videoda Ponzi sisteminin ne olduğunu ve Çiftlik bankın tosuncuğu yada Amerikadaki tarihin en büyük dolandırıcısı Bernie Madoff nasıl aynı sistemlerle kurbanlarını dolandırdıklarını size göstereceğim.
00:00Bu video hayatınızda izlediğiniz maddi yönden en faydalı video olabilir.
00:05Çünkü size dünyadaki en yaygın finansal dolandırıcılık sistemlerini anlatacağım.
00:11Kardeşim ben aptal değilim, beni kimse dolandıramaz demeyin lütfen.
00:15Dünyanın en akıllı ve en zengin insanları bile dolandırıldı bu sistemlerle.
00:20Mesela Bernie Madoff diye bir adam,
00:22Amerika'da yaklaşık 4800 insandan bir Ponzi sistemiyle 60 milyar dolar gibi bir rakam topladı ve onları dolandırdı.
00:32Dolandırılan insanların çoğu akademisyendi ve çok zenginlerdi ve aralarında yüksek sayıda musevi iş adımı da vardı.
00:40Madoff'un kullandığı bu Ponzi sistemini sizlere detaylıca anlatacağım
00:44ve böyle dolandırıcılarda nasıl korunabileceğinizi size göstereceğim.
00:48Çoğunuz artık biliyorsunuzdur ben Almanya'da yaşıyorum ve burada da sözde İslami holdingler benzer bir sistemle
00:561990'lı yıllarda Avrupalı Türklerden 5 ile 50 milyar euro arasında ciddi bir rakam topladılar
01:03ve Almanya'da yaşayan Türklerin belki %80'i bu holdinglerden dolayı ciddi paralar kaybettiler.
01:09Mesela babam bu holdinglere para yatıracağına borsada büyük ve tanınmış kurumsal Alman şirketlerinin
01:16hisse senetlerini almış ve asla pişman olmadı.
01:20Bu nokta çok önemli ve dolandırıcıların sistemlerini anlattıktan sonra bunun hakkında daha detaylı konuşacağım.
01:27Son zamanlardaki medyada en çok yankı bulan Ponzi sistemi ise çiftlik bank'tır.
01:32Medyada Tosuncuk diye adlandırılan 27 yaşında bir şahıs yaklaşık 80 bin kişiden 500 milyon TL'den fazla para topladı.
01:42Doğruyu söylemek gerekirse Tosuncuk'un sistemi daha az profesyonel olanlardandır.
01:47Ve normalde bir çocuk bile bir tuhaflık olduğunu ve gerçek para yatırılmamasının gerektiğini anlayabilirdi.
01:54Ve çiftlik bank hakkında Youtube'da birkaç videonun yorumlarına baktım.
01:59Çoğu şu şekildeydi.
02:01Bu Tosun'a parasını teslim eden salatlar bunu hak etmişlerdir.
02:05Arkadaşlar her alanda ve toplumun her kitlesine yönelik Ponzi sistemleri kurulmuştur ve gelecekte de kurulacaktır.
02:13Sizin bu sistemlere karşı korunabilmeniz için bu dolandırıcıların yöntemlerini sizlere detaylı bir şekilde anlatacağım.
02:20Dünyada en yaygın 3 sistem şunlardır.
02:241. Kartopu sistemi
02:262. Ponzi sistemi
02:283. Network Marketing ya da Multi Level Marketing
02:32Ponzi sistemi ve kartopu sistemi kesinlikle ilegaldir ve kesinlikle dolandırıcılıktır.
02:393. sistem olan Network Marketing ise mesela Almanya'da bazı koşullarda legaldir.
02:44Türkiye'deki hukuki durumu bilmediğim için bir şey söyleyemeyeceğim.
02:48Fakat legal olduğu için Almanya'da hala Network Marketing adı altında Ponzi sistemleri kurmaya çalışanlar var.
02:56Şimdi sizlere Çiftlik Bank'ın ve Bernie Madoff'un kullandıkları Ponzi sistemini detaylı bir şekilde anlatacağım.
03:03Eğer kartopu sistemi ve Network Marketing hakkında da videolar istiyorsanız lütfen bunu yorumlarda benimle paylaşınız.
03:10Ponzi sistemi 1920 yıllarında Charles Ponzi adında bir İtalyan göçmen tarafından ilk defa Amerika'da uygulanmıştır.
03:20Bu adam Boston şehrinde bir şirket kuruyor ve uluslararası posta pullarına yatırım yaparak müşterilerine 45 günde %50 oranında bir kar edebileceklerini söylüyor.
03:31Yani 90 günde müşterilerine paralarını ikiye katlayabilecekleri sözünü veriyor.
03:37İlk insanlar paralarını yatırıyorlar ve Charles Ponzi kağıt üstünde gerçekten 45 gün sonra %50 oranında bir kar gösteriyor.
03:46Ve müşterilerine diyor ki bu karınızı da yatırırsanız bunun üstüne de 45 günde %50 kar yaparsınız.
03:53Bu yüzden çoğu müşterisi paralarını çekmiyorlar ve tanıdıklarına yaptıkları karlı işten bahsediyorlar.
04:01Belli bir zaman sonra Charles Ponzi o kadar çok para topluyor ki ofisinde paraları depolayacak yer kalmıyor.
04:08Tabi ki birkaç müşterilerinin paraya ihtiyacı oluyor ve paralarını geriye istiyorlar.
04:13Charles Ponzi bu müşterilerinin paralarını kağıt üzerindeki kar olanlarıyla gerçekten ödüyordu.
04:20Peki sonunda ne oldu?
04:22Belli bir zaman sonra Charles Ponzi'nin şirketine yeni yatırımlar azalmaya başladı.
04:28Ve ilk yatırım yapanların paraları kağıt üstünde 7'ye, 8'e ya da 10'a bile katladı.
04:34Bunların birçoğu bu kadar kar artık yeter diyerek paralarını çekmek istediler.
04:39Ve Charles Ponzi bu müşterilerin paralarını ödeyemedi.
04:42Bundan dolayı devlet kurumları bu olaydan haberdar olup Charles Ponzi'nin şirketini denetlediler.
04:48Ve dünyanın ilk Ponzi sistemi patladı ve 40 bin insan paralarını kaybettiler.
04:54Peki bu Ponzi sistemi gerçekte nasıl işliyor?
04:58Charles Ponzi'nin hikayesinde görebildiğiniz gibi Ponzi sistemleri herhangi bir şekilde bir sözde yatırım stratejisi üzerine kuruluyor.
05:06Bu altına yatırım olabilir, borsaya yatırım olabilir ya da tosuncuktaki gibi ineğe ya da öküze de olabilir.
05:13Bir yatırım iddiası vardır fakat fazla detaylı bir şekilde anlatılmaz.
05:18Mesela kar oranlarına değinilmez, yatırım stratejisi doğruduruz anlatılmaz.
05:22Hele ki yatırım risklerinden hiç bahsetmezler.
05:25Ve Ponzi sistemlerinin en önemli parçaları yüksek kar sözleridir.
05:31Kısa zamanda çok para kazanabileceğinizi iddia ederler ve müşterilerinin böyle gözlerini boyarlar.
05:37Ve gerçekten para yatıranlara kağıt üzerinde ve bugünlerde daha çok akıllı telefonunuzdaki bir aplikasyonda bu sözde karların gerçekten varmış gibi gösterilmesi de çok önemlidir.
05:48Tüm olayın sadece büyük bir dolandırıcılıktan ibaret olduğunu erken aşamalarda kimsenin anlamaması için parasını çekmek isteyenlere paralarını ve sözde karlarını gerçekten ödüyorlar.
06:00Bunu da yeni giren paralarla yapıyorlar.
06:02Yani aslında gerçekte hiçbir şekilde bir yatırım ya da gerçek bir kar yok, parayı bir müşteriden alıp başka bir müşteriye veriyorlar.
06:10Bu sistemin patlamaması için hep daha fazla para girişine ihtiyacı vardır.
06:15Bu yüzden paranın başka bir kısmıyla büyük çaplı reklam kampanyaları yürütüyorlar ve lüks hotellerde pahalı eventler düzenliyorlar.
06:24Bunlara inanan insanlar da abi baksana adam Hilton otelini kapatmış.
06:28Bu yüzden kesinlikle ciddi bir şirkettir gibi sözlerle kendilerini kandırıyorlar.
06:33Bu prosedür Ponzi sisteminin patlamasına kadar devam ediyor.
06:37Peki nasıl patlıyor?
06:39Belli bir zaman sonra ilk zamanlarda yatırım yapan müşteriler artık kağıt üzerindeki uçuk ve hayali karlardan tatmin olup paralarını çekmek istiyorlar.
06:48Bu çekilmek istenen rakam ne zaman sisteme yeni giren paradan daha yüksek olursa işte o zaman sistem patlıyor.
06:55Patlamasın başka bir nedeni de devlet kurumlarının bu dolandırıcılığın farkına varıp şirketi kapatmaları olabilir.
07:03Şimdi tarihin en büyük Ponzi sistemini inceleyelim.
07:07Tarihin en büyük finansal dolandırıcısı Bernie Madoff Amerikan Teknoloji Borsası Nasdaq'in denetim kurulu başkanıydı.
07:15Ve bu yüzden uluslararası finans piyasasında tanınmış birisiydi.
07:19Bu uluslararası itibarını da kullanarak bir hedge fund kurdu.
07:23Hedge fund kurmasının en büyük nedeni ise yatırım stratejisini Amerika'da o zamanlar meslek sırrından dolayı kimseyle paylaşmak zorunda olmamasıydı.
07:33Tahminen Madoff Ponzi sistemini 1980'li yıllarında başlattı ve 2008 yılına kadar sürdürebildi.
07:40Ve bu zaman diliminde yaklaşık 65 milyar dolar topladı.
07:44Ve bu zaman diliminde Bernie Madoff'un hedge fund'u kağıt üstünde her sene %10 ile %25 arasında kar yaptı.
07:52Ve gerçekten her sene.
07:54Mesela 1998 yılındaki Asya krizinde dünya piyasası ciddi bir şekilde düşüyor.
08:01Madoff yine de kar yapıyor.
08:032000 ve 2002 yılları arası dotcom balonu patlıyor ve Amerikan borsasının değeri yarıya düşüyor.
08:09Ama Madoff'un kar oranı hiçbir şekilde düşmüyor.
08:13İlginç olan Madoff'un müşterilerinin arasında binlerce profesyonel yatırımcı, iş adamı ve akademisyen vardı.
08:19Peki hiç kimse bir şey fark etmedi mi diye sorabilirsiniz.
08:23Ve kesinlikle haklısınız.
08:25Finans piyasalarının aşağı yukarı nasıl işlediğini bilen birisi böyle bir getiri tablosunun imkansız olduğunu bilmesi gerekiyor.
08:33Normalde.
08:34Ama şu rakamlar bunun böyle olmadığını gösteriyor.
08:37Bu grafikte Madoff'un en büyük kurbanlarının büyük uluslararası bankalar ve finans kurumları olduğunu görüyorsunuz.
08:45Mesela Banco Santander'a İspanya'nın en büyük bankalarından biridir ve 2,87 milyar dolar kaybetmiş Madoff'un yüzünden.
08:54Kısacası bu Ponzi sistemine dünyanın finansal yönden en eğitimli insanları ve kurumları bile kurban oluyorlar.
09:01Bu yüzden tosuncuk gibi dolandırıcılara sadece cahil insanlar inanır demek çok tehlikeli.
09:07Peki bu dolandırıcılara karşı nasıl korunabiliriz?
09:111. Finans piyasalarının ortalama getirisini bilmeliyiz.
09:15Uzun vadede uluslararası hisse senedi piyasasının ortalama yıllık kar oranı %7 ile %12 arasındadır.
09:22Daha çok riskli olan Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ise kısa ve orta vadede %10 ile %25 arasında bir kar oranı da mümkündür.
09:32Ama lütfen sözlerime dikkat ediniz.
09:34Daha çok riskli dedim.
09:36Piyasada aktif olup da piyasa ortalamasından daha yüksek kar elde etmek genel olarak sadece daha çok riske girerek mümkündür.
09:442. Eğer karşınızdaki insan size kısa zamanda yüksek kar olanlarından bahsedip riskleri en az aynı ciddiyette anlatmıyorsa iki olasılık vardır.
09:551. Karşınızdaki insan size satmak istediği şeyden anlamıyor ya da 2. Karşınızdaki bir dolandırıcıdır.
10:03Her iki halükarda bu insanın tavsiyelerine uymamanızı ve söylediklerine inanmamanızı tavsiye ederim.
10:093. Kar payı iddiası.
10:12Ponzi sistemi kuranların bir çoğu da gerçek bir şirket kurduklarını iddia ediyorlar ve sizi ortak yapıp size diyelim %10 ya da %20 oranında kar payı vereceklerini söylüyorlar.
10:24Arkadaşlar çok karışık ve komplike analizlere gerek yok.
10:28Apple şirketine bakalım.
10:302018 yılındaki ilk çeyrek bilançosuna göre Apple şirketinin kasasında şu anda 269 milyar dolar para var.
10:38Ve 2018 yılındaki şirketin cirosu 266 milyar dolardı ve tüm giderleri çektikten sonra kalan kar ise 60 milyar dolardı.
10:49Apple şirketi hisse darlarına hisse başı 2,72 dolar temettü yani kar payı ödedi.
10:57Şu anda hisse senedinin fiyatı 197 dolar yani kar payı oranı %1,4.
11:03Şuna emin olabilirsiniz karşınızdaki insanda Apple'den daha verimli bir şirket kurma kabiliyeti olsa kesinlikle sizden para ya da yatırım isteme durumunda olmazdı.
11:15Hisse senedlerindeki kar payı oranları en yüksek %8 ile %10 arasında olabilir.
11:21Bu da çok nadirdir ve temettü oranları şirketlerin performanslarına göre değişir yani sabit değildir.
11:28Daha önce de belirttiğim gibi borsada kısa yoldan zengin olmaya çalışanlar ya kendileri parayı borsada kaybederler ya da böyle dolandırıcılara kurban giderler.
11:38Eğer siz sizinle paylaştığım bu 3 noktaya dikkat ederseniz sizi kolay kolay kimse dolandıramaz ve borsada nasıl doğru yoldan ve ne kadar para kazanabileceğinizi öğrenmek istiyorsanız kanalıma abone olmayı unutmayınız.
11:52Ve eğer bu videoyu beğendiyseniz beğenme tuşuna basmayı unutmayınız.
11:57Bir dahaki videoda görüşmek dileğiyle Sinan Aydoğan.
İlk yorumu siz yapın