Oynatıcıya atlaAna içeriğe atlaAltbilgiye atla
  • bugün
Türkiye’nin coğrafi işaretlerle patentlenerek uluslararası koruma altına alınan ve tescillenen yerel değerlerinin tanıtımına ve ulusal birliğine katkı sağlayan Değerlerin Daveti programı, gastronomi alanında yöresel lezzetlere yer veriyor.

Ülkenin tarım ürünlerinden, endemik türlerine, geleneksel el sanatlarından yöresel lezzetlerine varıncaya kadar tüm yerel değerleri izleyicisiyle buluşuyor. Yurt içi ve yurt dışı pazarlarında markalaşma çalışmalarına destek olmayı amaçlayan “Değerlerin Daveti”, gastronomi alanında önemli adımlar atılmasını teşvik ediyor. Değerlerin Daveti; her bölgenin öne çıkan lezzetlerini ekranlara taşırken aynı zamanda henüz patentlenmemiş veya az bilinirliğe sahip yerel lezzetlerin üretimini teşvik ederek üreticiyi bilinçlendiriyor.
Döküm
00:00Halkbank'ın katkılarıyla
01:00Yalova'nın bana göre en güzel tarafı
01:04hem denizi, deniziyle çok güzel
01:07mavi bayraklı plajlarımız var.
01:09Yani insanlar şöyle bir düşünce içerisindeler.
01:13Yani Marmara Denizi kirleniyor,
01:15işte Yalova işte Marmara'nın kenarında.
01:18Ama öyle değil yani.
01:20Bu yani Marmara'da en temiz plajlara sahip olan
01:25işte mavi bayraklı plajlarımız var.
01:27Bir, yazın insanlar sık sık buraya sahifiye noktasında geliyorlar.
01:32İki, çok güzel trekking alanları var.
01:36Ormanın içerisinde terapi ormanı diyebileceğimiz,
01:39şu an yükselen değer bu.
01:41İnsanlar buraya geldiğinde
01:43aileleriyle beraber hoş vakit geçirebilecekleri,
01:47dinlenebilecekleri mekanlarımız var.
01:50Dolayısıyla onun için çok tercih ediyor.
01:51Aile dostu, yemyeşil, diğer Ege kıyılarına göre
01:56nispeten çok daha ucuz, ulaşılabilir bir noktadayız.
02:01Ve dediğim gibi bu saydığım ürünlerin de yetiştiği,
02:06doğal ürünlerin yetiştiği, inanılmaz güzel bir lokasyon aslında.
02:11Bizim kivimiz var burada.
02:23Gene onun da coğrafi işaretini aldık.
02:25Özellikle bu bölgedeki kivinin kalitesi,
02:28rekolitesi çok yüksek.
02:30Dolayısıyla bununla ilgili de bizim çalışmalarımız var.
02:34Araştırma enstitünümüz bunun sarı kivi dediğimiz,
02:37gerçekten şu an dünyada altın kivi dediğimiz,
02:40aslında altın kivi dediğimiz,
02:41katma değeri çok yüksek,
02:43yemesi diğer küveye göre daha böyle yumuşak,
02:47insanların tercih ettiği bir ürün.
02:49Hatta bununla ilgili İtalyanlar geldiler,
02:51bizden bunun işte patentini almak istiyorlar,
02:54onlar da bunu yaygınlaştırmak istiyorlar.
02:56Bunun da merkezi Yalova.
02:59Dolayısıyla aslında baktığımızda ta bizim Yalova'nın
03:04İpek yolu üzerinde de çok önemli tarihsel bir rolü var.
03:09Niçin buranın tarihçiler açısından da çok önemli olduğunu
03:14buradan anlıyoruz aslında.
03:16Yani çok verimli topraklar var.
03:19Dolayısıyla bizim şu an bütün bu değerli ürünlerin
03:23tescillenmesi, tüketiciye ulaşması noktasında da bir gayretimiz var.
03:29Biz kiviye Yalova'mızın 24 ayar altını diye hitap ediyoruz,
03:43öyle tanımlıyoruz kivimizi.
03:45Kivi Türkiye'ye ilk girişi yine Yalova'mızdan olmuştur.
03:491988 yılında Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü'nün
03:52yine yaptığı adaptasyon çalışmaları sonucunda
03:55ilk kivi bahçesi Yalova'da Altınova ilçemiz Subaşı Beldesi'nde
03:59kurulmuş ve bugün yaklaşık 7 bin dekar alanda kivi üretimi yapılmaktadır.
04:04Yakın zamana kadar ülkede de lider pozisyondaydık.
04:07Hala gerçi üründe lideriz fakat alan olarak Bursa, İznik, Orhan Gazi,
04:11Gönen ve Çanakkale'de de ve Sakarya'da da üretimi yapılmakta olup
04:16yine lider pozisyondayız ama alan olarak şu anda ikinci pozisyona düşmüş durumdayız.
04:21Fakat şöyle bir durum var.
04:22Bu İznik, Orhan Gazi ve Gönen'deki kivi üreticilerimiz de bizim Yalova'nın kivi üreticileri.
04:27Yani Yalova'dan kalkıp oralarda bahçe kuran insanlarımız.
04:38Çivi dikilecek arazinin önce tabii toprağın hazırlanması gerekiyor.
04:42Asma türü bir ürün olduğu için tel üzerinde ıslah ediliyor.
04:48Çünkü kendi başına ayakta durabilen bir ağaç türü değil.
04:52Kimi aşırı derecede suya ihtiyaç duyan bir ürün.
04:55Yani iki günde bir, üç günde bir çok olmamak şartıyla sürekli kök bölgesinin nemli olması gerekiyor.
05:03Üçüncü ya da dördüncü yıllarda ilk ürünü almaya başlıyoruz.
05:07Ama maliyetini beşinci veya altıncı yıllarda iki ton, üç ton, maksimum dört ton olaylarına çıktığı zaman
05:15üretici para kazanma durumuna gelmiş oluyor.
05:18Ama tabii beş yıllık bir süreç var. Beş yıl çocuğuna bakar gibi bakıyorsun.
05:32Kivi toplandıktan sonra soğuk havada en az dört beş hafta kalması lazım.
05:36Bu kivi için önemsel bir şey. Yaşamsal bir döngü bu.
05:39Kiviyi hasat ettik. Kasım ayında depoya koyduk.
05:41Beş hafta geçtikten sonra bir daha tüketime hazırdır bu kivi.
05:44Yalnız rafa çıkarırken bunun şekeri o an yedi sekizse biriksi, on üç on dört olması lazım.
05:51Gıda mühendisleri söylüyor bunu. O da ne demek? Yumurta kıvamı, işte kaşıkla yenecek kıvam.
05:55O da on üç on dört biriksi. O biriksi de bizim malımızı, ürünümüzü raflara çıkarmamız lazım.
06:01Normalde biz mesela geçen bir yemek programında seyrettim tesadüfen bir karışım yapacak.
06:07Tesadüfen oradaki bayan, bu kivi sert dedi. Dünkü yumuşaktı dedi.
06:12Şimdi tüketici bunu pek konuya vakıf değil.
06:15Bizim bu ürünü pazara rafa çıkarırken yenilecek kıvamda çıkarmamız lazım.
06:20Tüketici o anlamda onu zor aşıyor.
06:23Bu sefer kiviyle tanışıyor. Sert ve ekşi deniyor.
06:37Sulanabilir arazilerimizin miktarını artırmamız gerekiyor.
06:42Biliyorsunuz kivi çok su isteyen bir ürün.
06:45Dolayısıyla bizim şu an hem devlet su işleri üzerinden yürüttüğümüz projeler var.
06:49Hem de özel idare üzerinden yürüttüğümüz projeler var.
06:52Burada sulanabilir arazileri artırmak için göletler yapıyoruz.
06:56Bu kurmuş olduğumuz göletler etrafında insanlar hem yaban mersin üretiyor, hem aronya üretiyor, hem çilek üretiyor.
07:07Yani sulanabilir ve bu şekilde seralarda üretilen, bizim sera desteğimiz de var.
07:15Bunları destekliyoruz ki hem ürünler daha kaliteli olsun,
07:20hem de çiftçimizin de bu ürünleri üretebileceği imkanları oluşturmuş oluyoruz aslında.
07:35Kivi şimdi dünyada Türkiye'mizin de içinde bulunduğu enlem kuşağı içerisinde olan bir bitki.
07:42Daha yukarıda ve daha aşağıda olmuyor. Aronya gibi değil yani.
07:45Seçici bir bitki kivi.
07:46Tabi bu kapsamda Yalova'dan yine yayılmıştır. Karadeniz tabi bu işin reklamını yapmıştır ama
07:51şöyle söyleyeyim ben size Karadeniz'in kivisi de bizim buradaki bakanlığımız destekleriyle kurulmuş olan
07:56kapasiteleri 60 bin tonu bulan soğuk hava depolarında biz Karadeniz'in kivisini de Yalova'da depoluyoruz.
08:00Yani çıkış noktası burasıdır.
08:02Tabi coğrafi işaretle beraber biz bunu anlatmaya başladık.
08:05Her platformda artık Yalova kivisi Türkiye'de farklı bir noktaya geldi.
08:10Kivi burada dalından satılan bir meyve.
08:12Çoğu zaman tüccar gelir dalından burada kiviyi alır.
08:15Artı bir de ülkemizin bir ihracat ürünü kivi.
08:18Geçen yıl 2024 yılında TÜİK verilerine göre 7 bin 200 ton civarı kivi ihraç edildi ülkemizden.
08:24Yaklaşık da 8,5 milyon dolarlık bir girdi ülkemize bu kapsamda sağlandı.
08:29Kivi üretiminin büyük bir çoğunluğu da yine Yalova ilimizden olmakta.
08:32Yalova kivimiz 80'li yılların sonunda Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Merkezi'nde yapılan çalışmalar,
08:48daha sonra il müdürlüğümüzün yaptığı çalışmalarla burada yetiştirilebileceği anlaşılmış.
08:53Daha sonra bizim köyümüzden bir mühendis amcamız vardı, Alekber Fidan.
08:59Alekber amca kardeşine bunu öneriyor.
09:04Diyor ki böyle bir meyve var, bunu bir deneyelim.
09:08İlk önce küçük bir 2-3 dönüm arazide bunu denediler.
09:11Baktılar oluyor.
09:11Onların öncülüğünde herkes tabii görerek, gördük baktılar olduktan sonra ufak ufak başka bahçeler yapılmaya başlandı.
09:20Daha sonrasında İltarı Müdürlüğümüz ve Anadolu Vakfı desteklemeleriyle 2000 yılı sonrasında geniş çaplı arazilerde bu dikimi birden arttı.
09:30Dikimden 5. 6. yıldan sonra insanlar para kazanmaya başladılar.
09:34Para kazanmaya başlayınca daha az para kazandığı çeftali olsun, mektarin olsun, elma olsun bu bahçeleri söküp yerine kiv yapılmaya başlandı.
09:44Bu şekilde üretim çoğaldı.
09:56Meyveye tat veren nedir?
09:58Meyvenin önündeki ve arkasındaki yapraklar.
10:00Ben mühendis değilim. Fotosentezle geri dönen besin bu meyvenin önündeki ve arkasındaki yapraklardan tatlanıyormuş.
10:08Siz şimdi bu kiviyi kat kat yaparsanız bu meyve tatlanır mı?
10:12Yeni Zelanda aynı Karadeniz gibi. Gitme şansım oldu. Gezdik.
10:15Her akşam yağmur yağar. Sanki otomatik sulama gibi.
10:18Yalnız güneşli günleri olmadığı için kivileri tatlı değildir.
10:21Ama ne yaparlar? Deniz yosunu atarlar.
10:24Tatlandırmak için.
10:25Bizim kivimiz güneşinden dolayı veya Ordu'nun kivisi güneşinden dolayı veya işte Erdemli'nin.
10:31Erdemli'yi biraz sıkıştırsak Şili'yle belki kivi üreteceğiz.
10:35Bizim bölgeler arası rekabet kesinlikle ben öyle bir şey algılamadım.
10:39Bir araya gelmemiz lazım.
10:41Pazar. İtalya'da gidiyorsunuz aynı ildeki kooperatifler rekabet ediyor.
10:46Onun için iyi tarım çok önemli.
10:48Asitli çok önemli.
10:49Bunu belgeleyip size sunmam lazım.
10:51Tarımda çiftçi eğer kazanamazsa, yani ürettiğiniz ürünü pazarlayamazsanız çiftçi bunu devam ettirmek istemiyor.
11:13Sürdürülebilir olmuyor.
11:15Dolayısıyla bizim buradaki az alandan çok gelir elde etmemiz lazım.
11:19Bizim verimli arazilerimiz var ama bizim coğrafi olarak baktığımızda çoğu orman arazisi ekip dikemiyoruz.
11:28Ekip dikebildiğimiz arazilerin az olması sebebiyle biz katma değeri yüksek, çiftçinin gelirini en yüksek seviyede tutacak ürünleri yetiştirmeliyiz.
11:40Bunun için de hedefimizde ne var?
11:42Bir, süs bitkileri yetiştiriciliği yapıyoruz.
11:46İki, aronya yetiştiriyoruz.
11:48Yaban mersini yetiştiriyoruz.
11:49Çilek yetiştiriyoruz.
11:51Ve kivi yetiştiriyoruz.
11:52Bunların katma değeri yüksek olduğu için,
11:55buradan elde etmiş olduğu gelir,
11:59diğer ürünlerle kıyasladığımızda,
12:01belki 10 kat daha fazlasını dar bir alandan,
12:05daha az emek sarf ederek elde etmiş oluyor.
12:08Ve bunun pazarlanması da çok daha kolay.
12:12Çünkü nedir?
12:13Piyasada ne eksikse onu üretirseniz,
12:16onun da karşılığını daha istediğiniz noktada almış olursunuz.
12:29Yıllar itibariyle değişmekle beraber,
12:3215 bin tonla 25 bin ton arası yıllık bir rekolte elde etmekteyiz biz kividen.
12:36Kivi, birim alandan getirilse en yüksek ürünümüz bizim.
12:40Yalova'mız şartlarında.
12:42Baktığınız zaman tabi coğrafi şartlı bir ürün.
12:452021 yılında biz Yalova kivisinin,
12:48Karadeniz'deki diğer kivilerden ayrıldığını fark ettik.
12:51Trabzon, Samsun, Ordu gibi illerden,
12:54Bursa ve diğer illerden aldığımız kivileri,
12:58Atalük Bahçeli Gültüleri Araştırma Enstitüsü'nün analizleri sonucunda,
13:00bizim kivimizin hem meyve boyutu olarak,
13:02hem biriks değeri olarak,
13:04hem de depolama şartlarında,
13:05diğer kivilerden daha uzun süre dayandığını tespit ettik.
13:08Bunun sonucunda da,
13:09Türk Patent ve Marka Kurumu'na yapmış olduğumuz başvuru sonucunda,
13:1317 Ağustos 2021 tarihinde,
13:15Yalova'mızın tarımsal anlamda,
13:17ikinci coğrafi şartlı ürünü olarak,
13:19İl Müdürlüğümüz adına tescilini yaptırdık.
13:33Bölgesel coğrafi işaretimizin alınması,
13:36Yalova kivisinin farkını ortaya koyuyor.
13:38Coğrafi işaretli kivimiz ihraç ediliyor.
13:41Avrupa ülkeleri olsun,
13:43Rusya'ya olsun,
13:44Arap ülkelerine de gidiyor.
13:45Tabi bunu ihraç ederken,
13:47firmalar coğrafi işaret belgesini gördüğü zaman,
13:50daha rahat satış yaptıklarını söylüyorlar.
14:01Bizim kivimiz çok kaliteli.
14:03Gerçekten güneşli gün sayısından.
14:05Asiti düşük.
14:06Bizim kivimizin güzel olmasının ölçümü çok basit.
14:09Mesela şurada gördüğünüz Yalova kivisi.
14:11Diğer bölgelerin de artıları var.
14:12Bunun asitini, bunun bir meyvenin kalitesini söyleyen şey asiti,
14:15yeme asiti.
14:16Asitini ölçüp,
14:17uygun zamanda bir tadım günleri yaparak,
14:20bunu biz daha da öne çıkarabiliriz.
14:22Tarım il ve merkez araştırma bizim çok büyük şansımız burada.
14:26Yani telefonlarla ulaşabiliyoruz,
14:27her zaman gidebiliyoruz.
14:28Fakat,
14:29üretici ve çiftçi olarak bizim bu malımıza sahip çıkmamız lazım.
14:32İzlediğiniz için teşekkür ederim.
14:33İzlediğiniz için teşekkür ederim.
14:35İzlediğiniz için teşekkür ederim.
15:05Halkbank'ın katkılarıyla.
15:17Önce halk, sonra bankayız Halkbank.

Önerilen