- 9 months ago
Opowieść wigilijna to dzieło Charlesa Dickensa, które znamy w bardzo wielu odsłonach - jako książkę, mogliśmy widzieć adaptację na deskach teatru, w kinie albo w formie parodii w jakimś serialu. Oto jak często ekranizuje się jedną i tę samą historię.
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
Category
🎥
Short filmTranscript
00:00W historii kina zapisało się wiele mniej lub bardziej udanych ekranizacji książek.
00:05Mamy na przykład Władcę Pierścieni, który dla wielu jest przykładem wzorowego przełożenia jednego medium na drugie.
00:11Jest też Harry Potter, czyli chyba najbardziej dochodowa filmowa franczyza, która wywodzi się z literatury.
00:16Ostatnio w kinach mogliśmy zobaczyć Dune, która również uznawana jest za całkiem dobrą i wierną adaptację tekstu źródłowego.
00:23Nie możemy zapomnieć też o serialach, wśród których wymienić można choćby Grę o Tron, Wiedźmina czy Gambit Królowej.
00:28Mógłbym wyliczać jeszcze długo, ale nie po co tutaj jesteśmy.
00:31Podane przeze mnie przykłady to wysokobudżetowe adaptacje ambitnych dzieł, potrafiących rozciągać się nawet na kilka różnych książek.
00:38A to mimo wszystko niezbyt sprzyja powstawaniu większej ilości ekranizacji, zwłaszcza gdy dana adaptacja okaże się sukcesem kasowym i krytycznym,
00:45a widownia nie wyobraża sobie zastąpienia ukochanych bohaterów innymi aktorami w potencjalnym reboocie.
00:50Są jednak takie historie, które znamy wszyscy, a mimo to są wciąż powielane przez popkulturę na coraz bardziej kreatywne sposoby.
00:57I właśnie o jednej z takich historii sobie dziś porozmawiamy.
01:09Jaka jest najczęściej adaptowana książka w historii?
01:12W zasadzie nie do końca wiadomo, bo kandydatów do tego miana jest dość sporo.
01:16Bardzo trudno znaleźć rzetelne źródło, w którym byłyby wypisane wszystkie filmy stworzone na bazie jednego konkretnego dzieła.
01:22Jedną z pierwszych przyrodzących do głowy lektur jest zapewne Sherlock Holmes, autorstwa Artura Conona Doyla.
01:27I faktycznie, postać Sherlocka jest niezwykle popularna i obecna w popkulturze już od wielu lat.
01:32Sporo ekranizacji ma też Alicja w Krainie Czaru, stworzona przez Louisa Carolla, oraz Frankenstein autorstwa Mary Shelley.
01:39I co mnie akurat dość mocno zaskoczyło, dnędznicy Wiktora Hugo.
01:42Jednak tak naprawdę wszystko zależy od przyjętych kryteriów, bo jeżeli weźmiemy pod uwagę same filmy, to zdecydowanym liderem jest Dracula, autorstwa Brama Stokera.
01:51I to w zasadzie nie dziwi, bo Dracula można nazwać ojcem wszystkich obecnych w popkulturze wampirów.
01:57Dracula jest też najczęściej portretowaną w filmie i telewizji postacią, bo powstało ponad pół tysiąca produkcji, w których zaliczył przynajmniej gościnny występ.
02:04Jednak jeśli weźmiemy pod uwagę również seriale, wyłania się zupełnie inny, dla niektórych zapewne dość niespodziewany liter, a konkretnie opowieść wigilijna.
02:15No to teraz już wiecie, dlaczego ten materiał pojawia się akurat dzisiaj, zaraz przed świętami.
02:19Niestety nie znam dokładnej liczby ekranizacji opowieści wigilijnej, ale wydaje mi się, że śmiało można założyć, że jest ich ponad 200.
02:26Ostatnia duża ekranizacja opowieści Dickensa powstała w 2019 roku.
02:30Był to miniserial od BBC, stworzony przez twórcę Peaky Blinders, Stevena Knighta, w którym zagrał m.in. Guy Pearce i Andy Serkis.
02:39Nie powiem Wam, czy jest warte obejrzenia, bo niestety jeszcze nie miałem okazji go zobaczyć.
02:43Widziałem za to najstarszą zachowaną ekranizację opowieści wigilijnej, która powstała 120 lat temu.
02:48Stworzył ją jeden z pionierów brytyjskiej kinematografii, a konkretnie Walter Robert Booth.
02:53Film ma zaledwie kilka minut, a cała historia przedstawiona jest w dość teatralnej, skróconej wersji.
02:58Jednak mimo to każdy oglądający powinien rozpoznać, o czym opowiada, bo są tu wszystkie elementy charakterystyczne dla książkowego pierwowzoru.
03:06Jest oczywiście Ebenezer Scrooge, a także duchy przeszłych, teraźniejszych i przyszłych świąt.
03:11Mamy też postać Boba i jego niepełnosprawnego syna, Tima.
03:14Film z 1901 roku został stworzony zaledwie 60 lat po powstaniu książki
03:18i był jedną z pierwszych prób zaadaptowania literatury na potrzeby nowej, młodej sztuki, jaką była kinematografia.
03:25Wtedy pewnie jeszcze nikt nie spodziewał się tego, co miało wydarzyć się później.
03:29Nie będę oczywiście wymieniał wszystkich adaptacji książki Dickensa, bo gdybym chciał to zrobić, to pewnie siedzielibyśmy tutaj do świąt wielkanocnych.
03:35Skupię się tylko na kilku, bo uważam, że ekranizacje opowieści wigilijnej znakomicie pokazują rozwój kinematografii na przestrzeni kilkunastu ostatnich dekalt.
03:43Historycznie najbardziej warto uwagi jest właśnie ta produkcja, którą już wymieniłem, jednak warto wspomnieć też o kilku innych.
03:49Jak na przykład powstałem 15 lat później, w 1916 roku, The Ride to Be Happy, który był pierwszą pełnometrażową ekranizacją historii Ebenezera Scrooge'a.
03:58Chętnie pokazałbym Wam ten film, w sumie sam też chętnie bym go obejrzał, ale niestety nie zachował się do naszych czasów.
04:04Podobnie jak krótkometrażowa adaptacja z 1928 roku, która wykorzystywała prototypową technologię Fonofilm, mającą łączyć obraz filmu z dźwiękiem.
04:13Pierwszą ekranizacją opowieści wigilijnej, która może być kojarzona przez przeciętnego widza, jest A Christmas Carol z 1938 roku, którego polski tytuł ktoś postanowił przetłumaczyć jako decydującą noc.
04:25Od razu rzuca się w oczy, jak ogromna przepaść dzieli film z 1901 roku i produkcję powstałą 37 lat później.
04:32Rozwój technologiczny jest rzeczą oczywistą. W międzyczasie w kinie zdążył przecież pojawić się dźwięk, a filmy stawały się coraz dłuższe.
04:39Jednak zupełnie zmienił się też sposób na opowiadanie historii.
04:42Filmy przestały być aż tak teatralne, a aktorzy zaczęli grać zupełnie inaczej.
04:46Kamera nie była już tylko stojącym z boku biernym obserwatorem, a stała się istotnym elementem wizualnej narracji.
04:53Montaż znacznie się rozwinął, co wraz z potęgującą wrażenie niesamowitości scenografią i oświetleniem,
05:02całkiem wiarygodnie.
05:03Kolejną wartą wspomnienia ekranizacją jest Scrooge z 1951 roku.
05:08I tutaj też widać kilka rzeczy, które różnią go od poprzednika, zwłaszcza pod kątem zdjęć.
05:13Po sposobie kręcenia tych filmów od razu widać, który z nich powstał przed, a który po premierze Obywatela Kane'a.
05:19Dzieło, które na zawsze zmieniło sposób, w jaki kręci się filmy.
05:21Ekranizacja z 1951 roku pełna jest ujęć, które po prostu nie mogłyby się pojawić w kinie lat trzydziestych.
05:28Niecałe 20 lat później, w roku 1970, pojawiła się kolejna produkcja pod tytułem Scrooge,
05:34tym razem będąca filmowym musicalem.
05:36Jednak znacznie większy sukces od niej odniosła adaptacja A Christmas Carol,
05:40która miała swoją premierę zaledwie rok później i zdobyła Oscara dla najlepszej krótkometrażowej animacji.
05:45Myślę, że warto powiedzieć też kilka słów o filmie Wigiliny Show z 1988 roku,
05:51w którym główną rolę zagrał Bill Murray.
05:53I tym razem w końcu nie mamy do czynienia z dosłowną ekranizacją książki Dickensa,
05:57a adaptacją tej opowieści na czasy współczesne.
06:00Główny bohater, nie Ebenezer Scrooge, a Frank Cross, jest bezwzględnym telewizyjnym producentem,
06:05który w świętach widzi jedynie okazję na zwiększenie oglądalności.
06:09Wszystko zmienia się, gdy wizyty składają mu trzy duchy,
06:11które znacznie różnią się od tych, które opisywał Dickens.
06:14W 1999 roku powstała jeszcze jedna ekranizacja, w której w Scrooge'a wcielił się Patrick Stewart.
06:21Bo całość była inspirowana teatralnym monodramem z jego udziałem.
06:25Dwa lata później premiera miała kolejna animacja, Christmas Carol the Movie,
06:29w której głos podkładała Whoopi Goldberg, Kate Winslet, a nawet Nicolas Cage.
06:33Jednak mało kto dziś o niej pamięta, bo w 2009 roku opowieść wigilijna
06:37doczekała się animowanej adaptacji stworzonej przez Disneya.
06:40I to chyba właśnie ten film jest na chwilę obecną najpowszechniej kojarzona
06:43ekranizacją powieści Dickensa, choć nie była to w sumie nawet pierwsza próba
06:47adaptacji tej książki przez studio Disney.
06:49Jeszcze w latach 80. fani filmów Disneya mogli oglądać opowieść wigilijną
06:55Myszki Miki, w której zamiast Ebenezer'a Scrooge'a mieliśmy Sknerusa McQuacza.
06:59Zresztą w 2018 roku powstał nawet odcinek nowej wersji kaczych opowieści,
07:04adaptujący powieść Dickensa, w którym ponownie dużą rolę odgrywa postać Sknerusa.
07:08A skoro już przy nim jesteśmy, to chyba warto wspomnieć, skąd on się w ogóle wziął.
07:12Bohater ten pojawia się w komiksach Disneya już od 1947 roku,
07:17a angielska wersja jego imienia to Scrooge McDuck,
07:19więc postać ta już od samego początku była inspirowana głównym bohaterem książki Charlesa Dickensa.
07:25Odwołania do historii Scrooge'a to nie tylko domena Disneya.
07:28W zasadzie trudno znaleźć popularną kreskówkę, która nigdy nie miała własnej wersji opowieści wigilijnej.
07:32Na przykład Looney Tunes miała aż dwie.
07:34Pierwszą z 1979 roku, gdzie zamiast Ebenezer'a Scrooge'a mamy Yosemite Sama
07:39i drugą z roku 2006, osadzoną w szlosek współczesnych,
07:43gdzie w tej samej roli możemy oglądać Kaczora Duffiego.
07:46Za to u Smurfów w rolę Ebenezer'a wcielił się Smurf Maruda.
07:49Zastosowano tam całkiem kreatywny zabieg, bo cała sekwencja Snow Marudy,
07:53w którym odwiedzają go duchy świąt, została przedstawiona jako klasyczna animacja rysunkowa,
07:57co było dla mnie bardzo pozytywnym zaskoczeniem,
07:59bo delikatnie mówiąc nie przepadam za Smurfami w wersji 3D.
08:03Opowieść wigilijną mają też oczywiście Flinstonowie, gdzie Scrooge'em jest sam Fred Flinston,
08:07a także ich futurystyczny odpowiednik, czyli Jetsonowie.
08:10A skoro już jesteśmy przy animacjach studia Hanna Barbera,
08:13pewnie zastanawiacie się, czy swoją wersję historii stworzonej przez Dickensa miał serial o Scooby-Doo.
08:17Byłem pewny, że ma, ale okazało się, że nie.
08:20Choć odcinek oparty na opowieści wigilijnej pojawia się w nowej,
08:23produkowanej przez Warnera wersji serialu, czyli Be Cool Scooby-Doo.
08:26Szczerze mówiąc, przed stworzeniem tego materiału nie miałem pojęcia o jej istnieniu.
08:30Nigdy nie widziałem choćby jednego odcinka i pewnie przemawia przeze mnie sentyment do wersji,
08:34którą oglądałem w dzieciństwie, ale ta animacja strasznie kłuje mnie w oczy.
08:38A teraz coś dla fanów kusyków, bo swoją opowieść wigilijną miał też serial
08:41My Little Pony – Przyjaźń to Magia.
08:44Co ciekawe, istnieje też ekranizacja historii Scrooge'a w wydaniu Barbie.
08:47Jeśli natomiast chodzi o adaptacje przeznaczone dla dzieci,
08:50ale niekoniecznie w wydaniu animowanym,
08:52to były też wersje opowieści Dickensa w wersji z pacynkami.
08:55A wśród tych najbardziej znanych można by wymienić oczywiście opowieść wigilijną na ulicy Sezamkowej,
09:00choć tam akurat było kilka animowanych elementów, które dość słabo się zestarzały.
09:04No i trzeba pamiętać też o mapetach, które doczekały się adaptacji popularnej świątecznej historii już w 1992 roku.
09:11Próby adaptacji książki Dickensa pojawiały się też w serialach animowanych, przeznaczonych dla trochę starszych widzów.
09:17Na przykład w Family Guy'u, zamiast duchów świąt przeszłych, teraźniejszych i przyszłych,
09:21jest tylko jeden – duch Petrica Swayzee.
09:24Za to w serialu Simpsonowie nie mamy konkretnej adaptacji powieści Dickensa,
09:27ale pojawia się tam kilka ciekawych odniesień.
09:30Na przykład do filmu Mr. Magu z Christmas Carol,
09:33czyli animowanej ekranizacji opowieści wigilijnej z 1962 roku.
09:37Tytułowy Mr. Magu jest aktorem teatralnym,
09:40wcielającym się w Ebenezer'a Scrooge'a w musicalu opartym na dziele Dickensa.
09:43Simpsonowie odwołują się też do odcinka serialu Star Trek – Następne pokolenie,
09:47w którym w Scrooge'a wciela się android Data.
09:49W Star Trek'u było to wytłumaczone jego pragnieniem lepszego zrozumienia człowieczeństwa.
09:53Z tego powodu postanowił ćwiczyć aktorstwo,
09:55a rola Ebenezer'a Scrooge'a wydała mu się idealna.
09:58A skoro już jesteśmy przy odniesieniach do opowieści wigilijnej w popularnych serialach,
10:02to nie mógłbym pominąć Doktora Who,
10:04który miał cały odcinek inspirowany powieścią Dickensa,
10:07ale chyba najdziwniejsze odwołanie do historii Scrooge'a, jakie widziałem, było w Glow,
10:11gdzie bohaterki postanowiły zaadaptować opowieść wigilijną na ringu.
10:14Chociaż nietypowy był też odcinek Świata według Kiepskich,
10:17który inspirował się dziełem Anglika, ale z drugiej strony nie było to też nic,
10:20do czego nie zdążyli, by nas przyzwyczaić twórcy tego serialu.
10:25Wymieniłem w tym materiale chyba ze 30 filmów,
10:27które mniej i bardziej wiernie adaptowały opowieść wigilijną,
10:30czasem nawet ją parodując.
10:32A to nie jest nawet połowa, bo jak wspomniałem,
10:34na początku tego materiału jest ich zapewne ponad 200.
10:37Prawie wszystkie przykłady, jakie tu wymieniłem,
10:38są produkcjami anglojęzycznymi, produkcji amerykańskiej albo brytyjskiej.
10:42Nie oznacza to jednak, że inne państwa nie brały na warsztat opowieści wigilijnej,
10:46bo swoją wersję mieli też Hiszpanię, Włosi czy nawet Australijczycy.
10:50Na pewno jest też sporo adaptacji, które nie są uwzględnione na żadnej liście,
10:53bo po prostu nikt nie wiedział o ich istnieniu.
10:55Tak było choćby ze Światem według Kiepskich,
10:57bo gdybym nie był Polakiem, to pewnie nie wiedziałbym,
11:00że pojawiło się tam takie odniesienie.
11:02I w sumie jestem ciekawy, czy są jakieś inne polskie filmy,
11:04które nawiązują do książki Dickensa.
11:06Jeśli coś kojarzycie, to koniecznie dajcie znać w komentarzach,
11:09a ja tradycyjnie odmykam dyskusję.
11:12Wesołych Świąt!
11:16KONIEC!
Be the first to comment