Skip to playerSkip to main content
  • 2 weeks ago
Gladiator to absolutny klasyk. Mało kto dziś jednak pamięta, że na etapie produkcji tego filmu, niewiele wskazywało, że będzie to aż taki sukces.
Transcript
00:00Uszanowanko. Kiedy przeglądamy rankingi najbardziej udanych i lubianych filmów,
00:05często nie zdajemy sobie sprawy z tego, co działo się z nimi zanim stały się takimi klasykami.
00:10Gladiator jest tego świetnym przykładem, bo kiedy uświadomimy sobie, co działo się na zapleczu,
00:15i to już na etapie produkcji, to pięć Oscarów, w tym też za najlepszy film,
00:20staje się sukcesem tym bardziej zaskakującym.
00:23Scenariusz? Ale po co to, Ridleyu Scotcie, spokojnie będziesz pan zadowolony.
00:30Historia Gladiatora nie jest przesadnie skomplikowana, ale jej siła tkwi właśnie w prostocie przekazu.
00:37Głównym bohaterem filmu jest oczywiście Maximus Decimus Meridius,
00:41rzymski generał mimowolnie uwikłany w spisek na samym szczycie drabiny władzy ówczesnego imperium.
00:47Świetny przywódca, głównie dlatego, że chce czym prędzej zakończyć wojnę
00:51i wrócić do Hiszpanii, do swojej rodziny i gospodarstwa, żeby zdążyć na żniwa.
00:56Człowiek skromny, prosty, bezpośredni.
00:59Zyskuje sobie tym sympatię cesarza Marka Aureliusza, który to jemu decyduje się powierzyć tymczasową władzę,
01:06zamiast przekazać pałeczkę synowi.
01:09W meandrach polityki Wielkiego Rzymu nie ma miejsca dla takich poczciwych i uczciwych jednostek,
01:14w wyniku czego zostaje on skazany na śmierć, podobnie zresztą jak jego niespodziewająca się niczego rodzina.
01:20Maximus uchodzi jednak z życiem i w wyniku chichotu losu trafia na prowincję Imperium,
01:26gdzie zmuszony jest walczyć na arenie jako anonimowy, bezimienny gladiator.
01:32Pomysł na scenariusz gladiatora narodził się w głowie scenarzysty Davida Frantzoniego,
01:37gdy czytał on powieść Those About To Die Daniela P. Maniksa.
01:42Scenariusz wykupiło DreamWorks Pictures i kiedy wytwórnia szukała reżysera,
01:46który mógłby opowiedzieć z godnością tę podniosłą i emocjonalną historię,
01:51uznano, że najlepszym człowiekiem do tego zadania będzie Ridley Scott.
01:56Kiedy producenci, chcąc przekazać wizję na film, pokazali Scottowi obraz
02:00przedstawiający gladiatora czekającego na werdykt tłumu,
02:04Scott miał w ciemno zgodzić się na wzięcie się za reżyserię.
02:08Kiedy zwrócono mu uwagę, że nawet nie pokazano mu jeszcze scenariusza,
02:12rzekomo odpowiedział, to mnie nie obchodzi, wchodzę w to.
02:16Jak się okazało, scenariusz był jednak dość istotny dla filmu,
02:21no ale słowo się rzekło, a Ridley uznał, że choć skrypt potrzebuje
02:25konkretnych szlifów, tak historia w nim zawarta ma ogromny potencjał.
02:29Zmiany były zwyczajnie konieczne, czego świetnym przykładem jest choćby to,
02:33że w pierwotnej wersji scenariusza rodzina Maximusa nie została
02:36w brutalny sposób uśmiercona.
02:38Zatrudniono kolejnego scenarzystę, Johna Logana, by dokonał szlifów
02:42i rzeczywiście pierwszy akt został w wyniku tego mocno przepisany.
02:46Morderstwo żony i syna Maximusa sprawiło, że żądza zemsty głównego bohatera
02:51rzeczywiście nabrała konkretnego ładunku emocjonalnego.
02:56Uznano, że jest lepiej.
02:58Nie idealnie, ale lepiej.
03:00No i jakoś to od tego momentu po prostu będzie.
03:03Jak wiemy dziś, w rolę Maximusa wcielił się ostatecznie Russell Crowe,
03:07choć pierwotnie brano tu pod uwagę Mela Gibsona, Antonio Banderasa czy Toma Cruza.
03:12Zgorzkniałym synem Dumbledora, to znaczy Marka Aureliusza,
03:15z kompleksem tatusia, czyli Komodusem, miał zostać pierwotnie Jude Law,
03:20ale podobno Joaquin Phoenix tak dobrze wypadł na castingu,
03:24że zatrudniono właśnie jego.
03:25I z perspektywy czasu również trudno sobie chyba wyobrazić w tej roli kogokolwiek innego,
03:30choć do naszego antagonisty jeszcze za chwilę wrócimy.
03:35Rzecz w tym, że kiedy rozpoczęto już zdjęcia,
03:37Russell Crowe zwrócił Scottowi uwagę, że ten scenariusz
03:40to taki kruc i no nie za bardzo,
03:43że tak tu wiele rzeczy, które po prostu ze sobą nie grają.
03:53Świat przedstawiony? Super.
03:56Antyczny Rzym, sceny batalistyczne, intrygi,
03:58mocne konflikty emocjonalne to ładnych kilkadziesiąt stron scenariusza,
04:03które można było już kręcić, ale sami bohaterowie,
04:07a zwłaszcza Maximus, nadal nie spełniali oczekiwań.
04:10Na pokład sprowadzono zatem kolejnego, trzeciego już scenarzystę,
04:15Williama Nicholsona, by łatać dziury i kreatywnie gasić pożary na bieżąco.
04:20Maximus dostał dzięki decyzjom tego scenarzysty więcej głębi.
04:23Jego rodzina nadal pozostawała martwa, ale w scenariuszu pojawiły się sceny z nimi z Elysium,
04:29antycznych zaświatów, w których rodzinka już sobie po prostu beztrosko na Maximusa czeka.
04:35Maximus ma więc tę wizję, dostaje cel swojej drogi,
04:38który do pogoni za zemstą na Komodusie dodaje szczypty sentymentalizmu.
04:43Oczywiście wybija on sobie drogę ku samemu cesarzowi,
04:46ale nie staje się przy tym jednocześnie antycznym Rambo.
04:48Max owszem bierze udział w okrutnych walkach gladiatorów, jest w tym wybitny,
04:53ale świetną przeciwwagą pozostają sceny pokroju Russella Crowe,
04:57upewniającego się uprzejmie, czy publiczność, aby na pewno dobrze się bawi.
05:02Bierze udział w tym przedstawieniu, ale podkreśla na każdym kroku, że nie z własnej woli.
05:08Kojarzycie też być może scenę, w której Maximus z tak ogromnym namaszczeniem
05:12modli się do figurki swojej żony?
05:13Aktor twierdzi, że to bardzo spontanicznie nagrana scena, której nie planowano,
05:18ale rekwizyty tak sobie po prostu stały na półce,
05:21a Crowe dostrzegł w tym spory potencjał i chyba całkiem zresztą słusznie.
05:26William Nicholson zapytany o kwestię zmian w scenariuszu odpowiadał,
05:30że to wcale nie tak, że poprzedni scenarzyści zawalili robotę,
05:34tylko dopiero kolektywna praca trójki pisarzy oraz aktorów i reżysera
05:38sprawiła, że Gladiator przerodził się w przepiękną, kompletną historię
05:42z odpowiednio wyważonymi akcentami i spójnie napisanymi postaciami.
05:47Musimy jednak pamiętać, że film o takiej skali, o takim budżecie
05:52to nie jakiś studencki projekcik, który można sobie realizować
05:55w zależności od dostępnego czasu, a w razie potrzeby odłożyć na półkę,
06:00tylko logistyczne przedsięwzięcie wymagające chyba planowania
06:03i organizacji godnych prawdziwego rzymskiego obozu.
06:07A takie swobodne i niemal improwizowane podejście do zmian w scenariuszu
06:10stwarza spore zagrożenie, że albo w pewnym momencie projektowi
06:14zabraknie pieniędzy, albo że wyjdzie z tego kompletna kaszana.
06:18Historia pokazuje, że nie brakuje filmów, którym takie podejście
06:21nie wyszło na dobre. Zresztą nawet dziś, kiedy słyszymy doniesienia o tym,
06:26że jakieś Gwiezdne Wojny czy inne Marvele jadą po okropnych wertepach,
06:30to jak to się skończy nie wiemy, choć, jak mówi klasyk, się domyślamy.
06:35A gdyby wyzwanie stojące przed całym zespołem odpowiedzialnym za film
06:39nie było już wystarczająco duże, trzy tygodnie przed zakończeniem produkcji
06:43sprawy skomplikowały się jeszcze bardziej.
06:47Oliver Reed, niezwykle doświadczony aktor odgrywający tu rolę Proximo,
06:52zmarł nieoczekiwanie na atak serca 2 maja 1999 roku.
06:57Była to wiadomość tym bardziej smutna i druzgocąca,
07:00że aktor nie zdążył zagrać wszystkich planowanych dla niego scen,
07:03więc konieczne stały się kolejne zmiany w scenariuszu
07:07i niemały fikołki techniczne, by wątek tej postaci został sensownie domknięty.
07:12W pierwotnej, no w tej najświeższej wersji historii,
07:16Proximo miał przeżyć wydarzenia filmu,
07:18udać się w ostatniej scenę na arenę Koloseu
07:21i zakopać tam swój drewniany miecz.
07:23Symbol wolności, którą były gladiator wywalczył sobie w czasie swojej aktywności zawodowej.
07:28Jak wiemy, ta scena ostatecznie należy do towarzysza broni Maximusa,
07:32dżuby, który zamiast miecza zakopuje wspomniane figurki.
07:36Ale wątek bardzo charyzmatycznego handlarza niewolników,
07:39postaci jednak kluczowej we wcześniejszych etapach historii,
07:42należało przecież jakoś sensownie zamknąć.
07:45Recasting nie wchodził już na tym etapie w grę,
07:48a powaga wydarzeń wykraczała poza możliwości dublera.
07:51W filmie, jaki możemy dziś z niewątpliwą przyjemnością oglądać,
07:56Proximo pomaga Maximusowi w ucieczce,
07:58by niedługo potem przypłacić to swoim życiem.
08:01Rzecz w tym, że kiedy bohaterowie prowadzą ostatnią rozmowę przez kraty,
08:04twarz Proximo widoczna na filmie została zapożyczona z innej sceny.
08:09Oczywiście trzeba było ów obraz zmodyfikować nie do poznania,
08:12by zgadzała się kolorystyka,
08:14by wziąć pod uwagę inny zarost na twarzy bohatera.
08:16Ale należało pożyczyć także część dialogu,
08:19bo Proximo musi przecież coś do Maximusa powiedzieć,
08:22a całości dialogu nie sposób było powierzyć dublerowi.
08:25Więc kombinowano z tym, co udało już się nagrać,
08:28jak to połączyć z kwestiami nagranymi później,
08:31no brzmi to jak absolutny techniczny koszmar.
08:34Ale filmowym magicom udało się na podstawie dostępnych nagrań aktora
08:38zbudować totalnie przekonującą twarz
08:40oraz połączyć to z grą aktorską dublera w sensowną całość.
08:44Rozwiązanie na tamte czasy niemożliwe, ale konieczne.
08:48Efekt jest taki, że trudno bez wiedzy na temat tła tej sceny
08:51wywnioskować, że to nic innego, a magia kina.
08:55Absolutne złoto.
08:56Nietypowe w Gladiatorze było także to,
08:58że kręcono go generalnie chronologicznie,
09:01co rzadko ma miejsce przy tak dużych projektach.
09:03Pewne sekwencje pokroju choćby otwierającej film bitwy
09:07były powiedzmy nienaruszalne,
09:09ale sporo w tych bardziej kameralnych
09:11można już było bardziej modyfikować.
09:13Ciąć te już nagrane, bądź zmieniać kolejnością.
09:16Trudno też ingerować jakkolwiek w wielkie bitwy
09:18nie tylko dlatego, że ich kręcenie jest tak piekielnie drogie,
09:21ale też dlatego, że jak coś działa,
09:24to lepiej tego po prostu nie ruszać.
09:25Zarówno pojedynki gladiatorów na arenach,
09:27jak i bitwę z barbarzyńcami
09:29tworzono z ogromnym namaszczeniem,
09:31z wykorzystaniem potężnej liczby statystów
09:33i oczywiście praktycznych efektów specjalnych.
09:36Wspaniałe są to sekwencje
09:38i choć może czasem przytłaczać liczba cięć,
09:40tak otwierająca film bitwa wgniata w fotel po dziś
09:43skalą i poziomem realizacji.
09:46Fenomenalna ścieżka dźwiękowa nie tylko dopełnia obraz,
09:49ale idzie z nim ramię w ramię,
09:51do dziś utrzymując gladiatora
09:52w cisłej czołówce filmów tego typu.
09:57Jak obiecałem, wrócę jeszcze na chwilę
09:59do wspomnianego Komodusa,
10:00bo to jak zagrał go Joaquin Phoenix
10:03świetnie dotrzymuje tempa całemu filmowi.
10:05To o tyle ciekawy antagonista,
10:07że z jednej strony jest zupełnie nieznośny.
10:09Rozpieszczony dzieciuch,
10:11antyczny odpowiednik synalka z funduszem powierniczym.
10:14Skrzywiony, z tendencjami do sadyzmu
10:16i chorobliwej zazdrości,
10:17co jego dojście do władzy
10:19tylko jeszcze bardziej potęguje.
10:21Morduje swojego ojca,
10:22nie mogąc pogodzić się z tym,
10:24że ten wybrał jakiegoś obcego trepa
10:26na swojego następcę.
10:27I to wszystko to nie tylko pozory,
10:29ta postać rzeczywiście jest zła,
10:32ma jednoznacznie negatywne cechy,
10:33ale widzimy też dzięki Phoenixowi
10:35dramatyzm jego sytuacji.
10:37Komodus od dziecka był przygotowywany przez ojca
10:39do pełnienia jednej i tylko jednej roli w życiu,
10:42bycia następnym cesarzem.
10:44Był uczony historii,
10:46był uczony tego jak rządzić,
10:47jak obchodzić się z poddanymi,
10:49jak funkcjonuje państwo,
10:50a główną metodą wychowawczą ojca
10:52było raczej oziębłe,
10:53milczące rozczarowanie.
10:55To sam Marek Aureliusz
10:56postarał się swego czasu o to,
10:58by to właśnie jego syn
10:59objął po nim panowanie w Rzymie,
11:01a tu nagle z czapy
11:02stary przychodzi i mówi mu,
11:04że wiesz, trochę głupia sprawa,
11:06ale ten etacik postanowiliśmy dać komuś innemu.
11:09Dziękujemy za udział w rekrutacji
11:11i naprawdę doceniamy twój
11:12ownership mindset
11:14oraz leadership potential.
11:16Życzymy dalszych sukcesów
11:17w twojej ścieżce zawodowej
11:19i wielu impactful initiatives
11:20w przyszłości.
11:22No nic, tylko zaprzytulać na śmierć.
11:25Absolutnie go nie bronię,
11:26ale mieć takiego antagonistę w filmie
11:28to naprawdę fantastyczna rzecz.
11:30Plus, sam dowiedziałem się niedawno,
11:32że jego zapędy do konfrontacji
11:34z gladiatorami na arenie
11:35i to w sposób mało chwalebny
11:37są rzeczywiście jakoś sensownie
11:39potwierdzone wiedzą historyczną.
11:42Przyznam otwarcie,
11:43że Gladiator to film,
11:44za którego sukces
11:45nie dałbym złamanego kwadransa,
11:47gdybym dziś śledził doniesienia
11:49zza kulis jego powstawania.
11:51A jednak,
11:52pomimo tak wielkiego chaosu,
11:54a może właśnie poniekąd
11:55także dzięki niemu,
11:56udało się stworzyć obraz
11:58prawdziwie epokowy.
11:59Bo ów bałagan okazał się
12:01świetnym podłożem
12:02do kreatywnej ewolucji,
12:03a w rękach zdolnego zespołu
12:05to czasem najlepsze,
12:06co może się utworowi trafić.
12:08Dlatego nawet po upływie
12:09już 25 lat,
12:11ćwierci wieku,
12:12nadal tak świetnie się
12:13do gladiatora wraca.
12:15A o dwójce mówić nie będę.
12:17Dzięki serdeczne za uwagę,
12:18trzymajcie się,
12:19cześć.
12:21Cześć.
Be the first to comment
Add your comment

Recommended