- 9 months ago
Polskie kino w czasach PRL-u nie miało łatwo, więc dziś przedstawiamy 6 ciekawych produkcji, które zbanowano z lepszym lub gorszym skutkiem.
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
Category
🎥
Short filmTranscript
00:00Na przestrzeni ponad 100-letniej historii kinematografii, twórcy filmowi niejednokrotnie mieli do czynienia z cenzurą.
00:06I nie zawsze była to cenzura nałożona przez jakieś opresyjne władze.
00:09Pewne rzeczy były po prostu społecznie niedopuszczalne, a inne były tematami tabu wzbudzającymi dyskusję.
00:14W czasach, kiedy kino stawiało swoje pierwsze kroki, kontrowersyjne było nawet ukazanie pocałunku między kobietą a mężczyzną.
00:20Oczywiście z czasem twórcy mogli pozwolić sobie na coraz więcej,
00:22jednak w pewnym momencie rządzący uświadomili sobie, jak ogromne możliwości propagandowe niesie ze sobą kino,
00:27a co zatem idzie, jak wiele niesie to ze sobą zagrożeń.
00:30Potencjału sztuki filmowej były świadome też władze państw bloku wschodniego, w tym PRL-u.
00:35Dlatego powołane zostały instytucje, których zadaniem było sprawowanie kontroli nad treściami realizowanymi przez polskich reżyserów.
00:41Do kinowej dystrybucji były dopuszczane tylko filmy, które pozbawione były elementów niepożądanych.
00:45Te, które nie spełniały warunków narzuconych przez cenzurę, były odkładane na półkę.
00:49Dlatego też nazywano je pułkownikami.
00:51I właśnie o kilku z tych pułkowników chciałbym Wam dzisiaj opowiedzieć.
00:57Akcja filmu ma miejsce w latach 50. XX wieku.
01:10Opowiadał on historię trzynastoletniego Tomka, który wiedzie dość przeciętne życie.
01:14Dobrze się uczy, ma młodszego brata, który czasem wyprowadza go z równowagi i kochających rodziców.
01:19Wszystko zmienia się w momencie, gdy jego ojciec trafia do aresztu.
01:22Tomek jest delikatnie rzecz ujmując zdezorientowany.
01:24Zawsze brał staty przykład i uważał go za dobrego człowieka.
01:27Zresztą ojciec nigdy nie podniósł ręki na niego czy na jego brata, dlatego trudno było mu uwierzyć, że zrobił coś złego.
01:33Dzień po aresztowaniu na jednej z lekcji pojawia się tajemnicza druhna, która ma zabrać dwóch wybranych uczniów na centralny obóz harcerski.
01:39Pada na Tomka.
01:40I w zasadzie jest to pierwszy punkt zwrotny całego filmu.
01:43Chłopak początkowo niepewny ostatecznie postanawia pojechać na obóz, co niesie ze sobą wiele konsekwencji.
01:48Tomek zakochuje się we wspomnianej wcześniej druhnie, co samo w sobie nie byłoby takim kłopotem.
01:51Problem w tym, że kobieta jest ślepowierzącą w system komunistką.
01:54Dlatego poza tym, że Tomek zakochuje się w kobiecie, z czasem staje się też coraz bardziej zauroczony komunizmem.
01:59Uczucia, jakie żywi do druhny, tylko pogłębiają indoktrynację, jakiej poddawany jest chłopak.
02:03A jeśli oglądaliście mój ostatni materiał na temat pewnego północno-koreańskiego filmu, to wiecie, że indoktrynacja potrafi być bardzo przerażająca.
02:10To, co miało być zwykłym obozem harcerskim, okazuje się być czymś na kształt szkoły,
02:14której celem jest wychowanie jak najlepszych obywateli, ślepowierzących w ideały władzy ludowej.
02:18Młodzież w trakcie zajęć ma donosić na swoich najbliższych.
02:21Pod pozorem pisania wypracowania na temat tego, czym zajmują się ich rodzice,
02:24mają opowiedzieć też o ich poglądach politycznych i zagranicznych kontaktach.
02:27Prywatne listy, które wysyłają rodzinie, są czytane przez ich zwierzchników.
02:31Z czasem Tomek coraz bardziej poddaje się napierającej na niego ideologii
02:34i na koniec filmu jest już zupełnie innym człowiekiem, niż ten, którego poznaliśmy na początku.
02:38Co ciekawe, film początkowo w ogóle nie miał powstać.
02:40W czerwcu 1980 roku, kiedy Marczewski zaprezentował scenariusz Komisji Naczelnego Zarządu Kinematografii,
02:46dostał odpowiedź odmowną.
02:48Jednak po kilku miesiącach ta sama komisja, choć w trochę zmienionym składzie,
02:51wyraziła zgodę na realizację filmu.
02:53Zapewne było to spowodowane podpisaniem porozumień sierpniowych,
02:56które doprowadziły do pewnego rozluźnienia sytuacji politycznej.
02:59Niestety film miał premierę w listopadzie 1981 roku,
03:03czyli tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego.
03:05Tylko skoro był taki kontrowersyjny, to czemu w ogóle znalazł się w kinach?
03:09Podejrzewam, że film przeszedł przez cenzurę,
03:11dlatego że pozornie nie ma tam żadnych treści wywrotowych.
03:13Mogłoby się wydawać, że to zwykła pochwała władzy ludowej
03:16i ukazanie wzorowo przeprowadzonego wychowania w duchu stalinizmu.
03:19Może oceniający ten film cenzor nie dostrzegł drugiej strony medalu,
03:22tego co nam dzisiaj wydaje się oczywiste,
03:24a może po prostu nie chciał.
03:25W każdym razie po niecałem miesiącu wyświetlania w kinach,
03:27film już do nich nie wrócił.
03:29Za to udało mu się przedostać za granicę
03:30i mimo protestów władz PRL-u,
03:32został zaprezentowany na festiwalu w Berlinie,
03:34gdzie zgarnął Srebrnego Niedźwiedzia.
03:42Przypadek powstał praktycznie w tym samym czasie,
03:44w którym realizowany był film Dreszcza.
03:46Z tą różnicą, że Kieślowski, który był jego reżyserem,
03:48nie zdążył ukończyć go przed wprowadzeniem stanu wojennego.
03:51Zresztą podobno dość mocno przeżył tamte wydarzenia,
03:53wpadając w kwiku dniową depresję.
03:55W każdym razie film został ukończony z niewielkim opóźnieniem
03:58i dopiero w 1982 roku został dopuszczony do kolaudacji.
04:01Zapytacie pewnie, do czego?
04:03A ja ponownie powiem, do kolaudacji.
04:05Kolaudacja to był niejako sąd nad filmem.
04:07Wyznaczona komisja dostawała do obejrzenia konkretne dzieło,
04:09którego wartość musiała ocenić.
04:11W państwach o ustroju autorytarnym i totalitarnym,
04:13a do takich państw zaliczał się wtedy także PRL,
04:16komisja kolaudacyjna dbała o to,
04:17żeby wymowa filmu nie była sprzeczna z interesem panującej władzy.
04:20To właśnie podczas kolaudacji podejmowano decyzję,
04:22czy film będzie rozpowszechniany, czy nie.
04:24I był to proces, przez który musiały przechodzić
04:25wszystkie filmy z samego okresu.
04:27Dzieło Kieślowskiego początkowo przez tę kolaudację nie przeszło.
04:30W związku z czym, jego premiera była mocno opóźniona.
04:32Film pojawił się w kinach dopiero w 1987 roku.
04:36Fawuła przypadku dzieje się na trzy osobne historie.
04:39Każda z nich ukazuje alternatywną wersję wydarzeń
04:41z życia głównego bohatera, Witka Długosza,
04:43w którego wciela się Bogusław Linda.
04:45Punktem wspólnym każdej z historii jest próba dogonienia
04:47odjeżdżającego z dworca pociągu, zmierzającego do Warszawy.
04:50W pierwszym scenariuszu Witek dogania pociąg.
04:52W drugim prawie mu się to udaje,
04:53ale zostaje zatrzymany przez konduktora i wydaje się w bójkę.
04:56A w trzecim nie dogania pociągu,
04:57ale też nie wydaje się w bójkę z konduktorem.
04:59Mamy tu do czynienia ze swoistym efektem motyla,
05:01gdzie pozornie nieistotne wydarzenie
05:03diametralnie zmienia przeszłość bohatera.
05:05Ukazane przez Kieślowskiego trzy alternatywne wersje
05:07historii Długosza bardzo się od siebie różnią.
05:09I pewnie zastanawiacie się, co władzom
05:11mogło się nie podobać w tym filmie.
05:12Jedną z tych rzeczy była najprawdopodobniej scena zatrzymania Witka
05:15przez milicję, po tym jak potrubował konduktora.
05:17Cenzorzy zapewne stwierdzili, że była zbyt brutalna
05:19i ukazywała milicję w złym świetle.
05:21Ale mogę się tylko domyślać, bo po interwencji
05:23cenzury jedyne co zostało po tej scenie
05:25to jej początek i ścieżka dźwiękowa
05:27oraz plansza z informacją, że ten fragment filmu
05:29został bezpowrotnie utracony po ingerencji cenzorów.
05:32Podobno komisji kolaudacyjnej
05:33nie spodobał się też użyty w filmie utwór Jacka Kaczmarskiego
05:35i Kazaj Kieślowskie mógł go usunąć.
05:38Kieślowski przystał na tę prośbę,
05:39ale zachował też kopię, w której Kaczmarskiego nie wycięto.
05:42Przypadek jest filmem bardzo
05:43uniwersalnym, który broni się nawet dzisiaj.
05:45Reżyser próbował w nim pokazać, że to po jakiej stronie
05:47politycznej barykady się znajdujemy, nie zależy
05:49wyłącznie od naszych decyzji, że to po której
05:51stronie się odpowiedzieliśmy niekoniecznie świadczy
05:53o tym, czy jesteśmy dobrym czy złym człowiekiem.
05:55Kieślowski nie przepadał za ukazywaniem świata
05:57w czarni i bieli. Jako doświadczony dokumentalista
05:59był świadomy, że ludzie są różni i o niewielu
06:01można powiedzieć po prostu, że są dobrzy albo
06:03że są źli.
06:10Kobieta samotna to jeden z tych filmów,
06:11gdzie tytuł idealnie oddaje to, z czym mamy do czynienia.
06:13Jest to historia o samotnej matce,
06:15która pracuje jako listonoszka.
06:17Mieszka ze swoim synem w bardzo kiepskich warunkach
06:19obok sąsiada pijaka.
06:20Jakby tego było mało, musi opiekować się umierającą ciotką.
06:23Nie może liczyć ani na pomoc od dalszej rodziny,
06:25ani od państwa.
06:26Jedyną osobą, która okazuje jej odrobinę sympatii
06:28jest były górnik, obecnie kaleka, któremu kobieta
06:30dostarcza rentę.
06:32Za co filmowi mogło się oberwać?
06:33Cóż, mogło być kilka takich scen.
06:35Robiąc research do tego materiału napotkałem informację,
06:37że podobno wszystkie fragmenty filmu, w których
06:39pojawiają się angielskie napisy, były wycięte
06:41przez cenzurę. I w sumie trochę ma to sens,
06:43bo napisy pojawiają się w kilku scenach,
06:44które mogły zwrócić uwagę cenzorów.
06:46W jednej z nich Irena, czyli jej główna bohaterka,
06:48dostarcza pocztę do domu, który jest przeszukiwany przez UB.
06:51Po podpisaniu dokumentów przez odbiorcę,
06:53kobieta zostaje szybko wyproszona z mieszkania.
06:55Z kolei w innej scenie,
06:56zdesperowana matka udaje się do urzędu w poszukiwaniu pomocy
06:59i na oczach syna zostaje wywleczona
07:00z budynku przez dwóch milicjantów.
07:02Cenzorom zapewne nie spodobało się
07:04przedstawienie władzy jako bezdusznego i opresyjnego systemu,
07:06mimo, że było w tym wiele prawdy.
07:08Poza tymi scenami moją uwagę zwrócił też moment,
07:10w którym Irena wraz z synem
07:12przechodzi na drugą stronę ulicy, mijając uliczny protest.
07:14Słyszałem, że cenzurze pierwotnie usunę jej też scenę,
07:17w której zmęczona, obwieszona siatkami Irena,
07:19niemal zasypia w pociągu na stojąco.
07:21Co mogło im się tam nie podobać?
07:22Z bohaterką pewnie nie mieli problemu,
07:24ale ich uwagę zwrócili wylegujący się na zajętych siedzeniach
07:27żołnierze radzieccy, którzy nie ustąpili jej miejsca.
07:30Dzieło Agnieszki Holland to znakomite studium samotności,
07:32a postać grana przez Marię Chwalibuk
07:34to jeden z najlepszych obrazów matki, jakie widziałem w polskim kinie.
07:37Ale najbardziej zdumiony byłem chyba występem Bogusława Lindy,
07:39który gra tutaj rolę zupełnie odmienną od tego,
07:41do czego zdążył nas przyzwyczaić swoimi występami,
07:43na przykład w Psach Pasiekowskiego.
07:45W Kobiecie Samotnej Linda to nie jest macho, tylko kaleka,
07:48który nie umie rozmawiać z kobietami
07:49i nie ma zagroż pewności siebie.
07:51I paradoksalnie to jest chyba mój ulubiony występ tego aktora.
07:53Bardzo zaskoczyło mnie też zakończenie,
07:55bo spodziewałem się dość sztampowej końcówki,
07:57a dostałem finał, który zapamiętam na długo.
08:04Przesłuchanie opowiada historię młodej artystki kabaretowej,
08:08w którą wciela się Krystyna Janda.
08:10Pewnego wieczoru Antonina, bo tak właśnie nazywa się główna bohaterka,
08:13zostaje upita i aresztowana przez UB.
08:15Nie wie jeszcze, że kolejne miesiące będą prawdopodobnie
08:17najgorszym okresem w jej dotychczasowym życiu,
08:19że będzie torturowana i uciskana przez dwóch funkcjonariuszy
08:22Urzędu Bezpieczeństwa, próbujących wydobyć z niej zeznania.
08:25Filmoznawcy badający ten film zwracają uwagę
08:27na pewną przekorę Błogajskiego,
08:28który na osobę przesłuchiwaną nie wybrał oficera AK,
08:30czy jednego z żołnierzy wyklętych,
08:32a młodą i odrobinę nierozgarniętą dziewczynę.
08:34Dzięki takiemu doborowi głównej bohaterki
08:36reżyser sprawił, że bardzo łatwo się z nią identyfikować,
08:39bo tak naprawdę wtedy to mogło spotkać każdego.
08:41Film powstał w ramach działalności zespołu filmowego X,
08:44którego dyrektorem był Andrzej Wajda.
08:45Zresztą Wajdzie tak bardzo spodobał się scenariusz,
08:47który stworzył Błogajski,
08:48że sam chciał wyreżyserować ten film,
08:50ale koniec końców nie przekonał młodego reżysera
08:52do rezygnacji z jego filmowego debiutu.
08:54Mimo tej odmowy bardzo wspierał Błogajskiego
08:56w trakcie procesu produkcji przesłuchania,
08:57a po jego ukończeniu, gdy debiutant znajdował się
09:00w ogniu krytyki przedstawicieli systemu,
09:02Wajda lojalnie stawł w jego obronie.
09:04To dzięki Wajdzie w ogóle dopuszczono ten film do kolaudacji.
09:06Stwierdzenie, że przesłuchanie było filmem niewygodnym
09:08dla partii to ogromne niedopowiedzenie.
09:10Ówczesna władza uznała ten film za najbardziej
09:11antykomunistyczny jaki kiedykolwiek powstał,
09:14a sprzyjający partii reżyserze stwierdzili,
09:15że przesłuchanie nie tylko trzeba skierować na półkę,
09:17ale wręcz należy zniszczyć wszystkie jego kopie.
09:20Na szczęście Błogajskiemu udało się przeformatować
09:22film w taki sposób, że mógł przemycić go
09:24na kasecie VHS poza miejsce, w którym był przechowywany.
09:26Przesłuchanie miało nawet zostać zaprezentowane
09:28na festiwalu w Cannes, ale doszło do tego
09:30dopiero w 1990 roku,
09:32bo władze komunistyczne udawały, że taki film
09:33po prostu nie istnieje. Jednak warto było czekać,
09:36bo od twórczyni głównej roli,
09:37Krystyna Janda, dostała wtedy za swój występ
09:40Złotą Palmę dla najlepszej aktorki.
09:41I rozumiem, że można być fanem albo antyfanem talentu Jandy,
09:44ale po obejrzeniu tego filmu chyba każdy
09:46przychyliłby się do tej decyzji.
09:47Błogajski nie miał dla aktorki żadnej litości
09:49i ten występ musiał kosztować ją naprawdę wiele zdrowia.
09:52Co ciekawe, Janda nie była pierwszym wyborem reżysera.
09:54Pierwotnie w rolę Antoniny miała wcielać się
09:56Joanna Szczepkowska, ale chciała ona
09:57złagodzenia niektórych scen, na co Błogajski
09:59nie miał zamiaru się zgadzać.
10:01Zespół filmowy X został rozwiązany krótko po realizacji
10:03tego filmu w maju 1983 roku,
10:06natomiast sam Błogajski
10:07w 1985 roku
10:09wyemigrował do Kanady, gdzie zajmował się
10:11tworzeniem produkcji telewizyjnych.
10:13Do Polski wrócił dopiero 10 lat później.
10:15Możecie kojarzyć go też z takich produkcji jak
10:16Generał Nil czy Układ Zamknięty,
10:18ale prawda jest taka, że Błogajski już nigdy nie stworzył dzieła,
10:21które dorównywałoby jego pełnometrażowemu debiutowi.
10:29Jerzy Skolimowski przy swoim filmie
10:31Ręce do góry
10:32musiał się wykazać naprawdę niebywałą cierpliwością.
10:35Dzieło to powstało w 1967 roku,
10:38ale bardzo długo czekało na swoją oficjalną premierę.
10:40Pierwszy oficjalny pokaz
10:41odbył się dopiero 14 lat później.
10:43A jeden z aktorów,
10:44Bogumił Kobiela,
10:45nawet go nie doczekał,
10:46bo dwa lata po realizacji filmu
10:47zginął w wypadku samochodowym.
10:49W międzyczasie Skolimowski dodał do swojego działa
10:51nagrany w kolorze prolog,
10:52w którym umieścił m.in.
10:53materiały dokumentalne
10:54starające wówczas wojny libańskiej
10:56i archiwalne materiały
10:57z Powstania Warszawskiego.
10:58Niestety data pierwszej projekcji
11:00była dość niefortunna,
11:01bo miała miejsce 12 grudnia 1981 roku
11:04na kilka godzin przed ogłoszeniem
11:05stanu wojennego.
11:06W związku z tym
11:07dzieło Skolimowskiego
11:08musiało przejeżyć na półce
11:09kolejne 4 lata,
11:10a oficjalna premiera filmu
11:11miała miejsce dopiero w 1985 roku.
11:14Ręce do góry w ogóle
11:15stanowią dość ciekawy przypadek,
11:16bo jak w jednym z wywiadów
11:17opowiadał jego operator,
11:19Witold Sobociński,
11:20film w ogóle nie miał scenariusza,
11:21a wszystko co widzimy na ekranie
11:23było improwizacją.
11:24Fabuła zaczyna się od zjazdu
11:25absolwentów Akademii Medycznej.
11:26W trakcie imprezy
11:27jeden ze studentów,
11:28Andrzej,
11:29czyta obraźliwy list
11:30jednego z dawnych kolegów,
11:31który uniósł się honorem
11:32i postanowił nie przyjeżdżać.
11:33Andrzej wraz z kilkoma pijanymi kolegami
11:35i jedną równie pijaną koleżanką
11:36zgadzają się,
11:37że nie można tak tego zostawić
11:38i postanawiają pojechać
11:39do autora listu,
11:40żeby, jak sami mówią,
11:41dać mu w mordę.
11:42Na słowach się nie kończy.
11:44Bohaterowie wsiadają do pociągu towarowego,
11:46biorą tajemnicze tabletki,
11:47a potem robią to.
11:48Tak, nie do końca wiem,
12:03jak to opisać.
12:04Sceny z wagonu
12:05co jakiś czas przeplatane
12:05są retrospekcjami.
12:07W jednej z nich pojawia się
12:08gigantyczny plakat
12:08z wizerunkiem czterołokiego Stalina
12:10i podejrzewam,
12:11że to właśnie ze względu na tę scenę
12:12filmowi obrywało się najbardziej.
12:14Sytuacji z pewnością
12:15nie poprawiła późniejsza
12:16prześmiewcza scena
12:16sądu nad studentami.
12:17Zresztą to tylko dwa
12:18z licznych momentów,
12:19kiedy film z Kolimowskiego
12:20daje symbolicznego pstryszka
12:21w nos władzy ludowej.
12:23Wydaje mi się,
12:23że na ręce do góry
12:24nie można patrzeć
12:25przez pryzmat fabuły.
12:26Ten film jest dziełem
12:26niezwykle metaforycznym,
12:28niemal awangardowym,
12:29pełny jest symboli
12:30i ukrytych znaczeń.
12:31To zdecydowanie nie jest coś
12:32dla ludzi, którzy cenią
12:33w kinie zawiłości fabularne
12:34i dobrą historię,
12:35bo w dziełach z Kolimowskiego
12:36to wszystko jest na drugim,
12:37a może nawet na trzecim planie.
12:38Gdybym miał przyrównać
12:39ten film do literatury,
12:40wypowiedziałbym,
12:40że jest mu bliżej
12:41do wiersza niż do prozy
12:42i jestem świadomy,
12:43że tego typu działo
12:43z pewnością nie każdemu
12:44przypadłoby do gustu.
12:51Ósmy Dzień Tygodnia
12:52to najstarszy film
12:53w dzisiejszym zestawieniu,
12:54bo stworzono go
12:55w 1958 roku,
12:57ale też film,
12:57który najdłużej czekał
12:58na swoją premierę,
12:59bo aż 25 lat.
13:00Opowiada on historię
13:01młodych kochanków,
13:02Agnieszki i Piotra,
13:03którzy marzą o swoim koncie
13:04i o odrobinie prywatności.
13:06Agnieszka żyje
13:06w małym mieszkaniu
13:07z rodzicami,
13:07bratem i lokatorem,
13:08któremu rodzina wynajmuje pokój.
13:10Dziewczyna przebywa w domu
13:11tak mało jak tylko może
13:12i ma dość zrzędzącej matki,
13:13która nie robi nic
13:14poza leżeniem w łóżku.
13:15Natomiast Piotr jest
13:16w zasadzie bezdomny.
13:17Żyje w budynku,
13:18który jest kompletną ruiną
13:19i w każdej chwili
13:20może się zdawalić.
13:21I oglądając ten film
13:22długo zastanawiałem się,
13:23co władzy ludowej
13:23mogło się w nim nie podobać.
13:24W końcu przeleżał
13:25na półce aż 25 lat.
13:27Jedną z takich rzeczy,
13:27które mogły być problematyczne
13:28w oczach cenzorów,
13:29z pewnością był sposób,
13:30w jaki ukazane były
13:31warunki mieszkaniowe bohaterów.
13:32Na krótko przed rozpoczęciem
13:34realizacji filmu
13:34do władzy doszedł
13:35Władysław Gomułka.
13:36I mimo, że na początku
13:37jego rządów doszło
13:38do pewnej odwilży
13:38w polskiej polityce wewnętrznej,
13:40w ówczesnej władzy
13:40z pewnością zależało
13:41na dobrem wizerunku.
13:42Gomułka z pewnością
13:43pragnął bardziej
13:44pozytywnego obrazu
13:45budującego się w Polsce socjalizmu
13:46niż ten przedstawiony
13:47w ósmym dniu tygodnia.
13:48Zwłaszcza, że to był film
13:49Ajaxandra Forda,
13:50który może i tracił wtedy
13:51na znaczeniu,
13:52ale wciąż był
13:52powszechnie szanowanym reżyserem
13:53o ogromnym dorobku artystycznym,
13:55więc o jego nowym filmie
13:56z pewnością byłoby głośno.
13:58Kolejny powód mógł być
13:59dużo bardziej prozaiczny.
14:00Otóż Gomułka
14:01niezbyt przepadał za Niemcami,
14:02a film Forda
14:03był koprodukcją
14:03między Polską Rzeczpospolitą Ludową
14:05a Republiką Federalną Niemiec.
14:07Fakt, że w główną rolę
14:07wcielała się Niemka
14:08z pewnością nie przysporzył
14:09filmowi sympatii Gomułki,
14:11a wedle różnych źródeł,
14:12na które się natknąłem
14:12przygotowując się do tego materiału,
14:14ósmy dzień tygodnia
14:15jako całość
14:15w ogóle niespecjalnie
14:16przypadł mu do gustu.
14:18W dodatku film był
14:18ekranizacją opowiadania
14:19Marka Chłaski,
14:20który był felitynie
14:21z tą tygodnika po prostu,
14:22a tak się składa,
14:23że pismo to zostało
14:24zlikwidowane przez władzę
14:25jeszcze w 1957 roku,
14:27krótko po objęciu stanowiska
14:28pierwszego sekretarza
14:29przez Gomułkę.
14:30Zresztą Chłasko też nie przepadał
14:31za zrobionym przez Forda filmem,
14:32o czym świadczą jego własne słowa.
14:36Ósmy dzień był kiepskim opowiadaniem,
14:38ale można było z tego zrobić dobry film,
14:39tylko że filmy trzeba umieć robić.
14:41W tym opowiadaniu,
14:42które mi się niestety nie udało,
14:43a którego pomysłu lubiłem,
14:45chodziło mi o jedną sprawę.
14:46Dziewczyna, która widzi brud
14:47i ochydę wszystkiego,
14:48pragnie dla siebie
14:49i dla kochanego chłopaka
14:50jednej tylko rzeczy,
14:51pięknego początku ich miłości.
14:52Ford zrobił film na temat,
14:53że ludzie nie mają się gdzie rżnąć,
14:55co oczywiście nie jest prawdą.
14:56Rżnąć się można wszędzie.
14:57Film miał mu przynieść nagrodę w Cannes,
14:59uznanie krytyki marksistowskiej
15:01i lekką krytykę
15:01ze strony władz partyjnych.
15:03Z filmu wyszło gówno.
15:04Na nieszczęście Forda,
15:05ale na szczęście dla mnie.
15:07I w sumie trudno lepsze podsumowanie.
15:08Nie można oprzeć się wrażeniu,
15:09że Ford miał po prostu pecha,
15:10tworząc swoje dzieło
15:11w takich okolicznościach.
15:13Ale nie tłumaczę to jeszcze,
15:14dlaczego film pozostał na półkach
15:15przez tak długi czas.
15:16W końcu Gomułka był u władzy
15:17tylko do 1970 roku,
15:19a film swoją premierę miał
15:20dopiero w roku 1983.
15:22I wydaje mi się,
15:23że tu ponownie można zwalić
15:24winę na brak szczęścia.
15:25W 1969 roku,
15:27w wyniku zainicjowanej przez Gomułkę
15:29rok wcześniej antysemickiej nagonki,
15:31Ford musiał opuścić Polskę,
15:32a o premierze jego filmu
15:33nie mogła być mowy
15:34przez kilka kolejnych lat.
15:35Zresztą reżyser do Polski
15:36już nigdy nie wrócił.
15:37W 1980 roku
15:38popełnił samobójstwo.
15:40I nawet jeśli w ten sposób
15:41przypomniał o sobie
15:41i o swoim zapomnianym dziele,
15:43to wprowadzenie stanu wojennego
15:44odsunęło premierę jego filmu
15:45o kilka kolejnych lat.
15:47I mimo krytyki,
15:47zarówno ze strony Gomułki,
15:48jak i Chłaski,
15:49myślę, że ósmy dzień tygodnia
15:50jest całkiem udanym filmem.
15:52Głównie ze względu na występ
15:53Zbigniewa Cebulskiego
15:53i Soni Ziman.
15:54I trochę szkoda,
15:55że ani Ford, ani Cebulski
15:56nie dożyli do premiery tego dzieła.
15:58Filmów, które zostały
15:59odłożone na półkę
16:00jest dużo, dużo więcej.
16:01Chętnie opowiedziałbym Wam
16:02na przykład o dziele
16:02Jacka Butrymowicza,
16:04czyli Kwiecie Paproci,
16:04który wydawał się zaginiony
16:06aż do 2009 roku.
16:07Przeleżał na półce 37 lat,
16:09najdłużej ze wszystkich pułkowników
16:10i najprawdopodobniej
16:11jest też ostatnim z nich.
16:12Ale niestety nic więcej
16:13nie mogę o tym filmie powiedzieć,
16:15bo po prostu go nie widziałem.
16:16Kwiat Paproci jest trudno dostępny
16:18i szczerze mówiąc wydaje mi się,
16:19że poza projekcjami
16:19w trakcie retrospektyw
16:21czy na DKFach
16:21nie można go nigdzie zobaczyć.
16:23Starałem się dobrać te filmy
16:24w taki sposób,
16:25żeby każdy był trochę inny
16:26i mam nadzieję,
16:26że któryś z nich
16:27przypadnie Wam do gustu.
16:28Część z nich jest dostępna
16:29legalnie i za darmo na YouTube
16:30na kanale studia filmowego Thor.
16:32Przygotowując się do tego materiału
16:34natknąłem się też
16:34na spore informacje
16:35na temat polskich produkcji propagandowych,
16:37więc jeśli chcielibyście zobaczyć
16:38odcinek o takiej tematyce,
16:40koniecznie dajcie mi o tym
16:40znać w komentarzach.
16:41A póki co, do zobaczenia.
Recommended
14:01
|
Up next
8:52
17:15
0:56
11:44
11:46
13:48
0:53
11:09
12:53
0:54
11:19
12:50
20:06
13:18
16:53
14:59
10:38
13:42
17:05
14:51
14:57
12:16
0:46
Be the first to comment