- 9 months ago
Filmy z elementami science fiction cieszą się współcześnie niemałym powodzeniem, ale nie zawsze tak było. Kiedyś to był dość niszowy gatunek, który popularność zdobył dopiero dzięki kilku przełomowym produkcjom. I właśnie o tych filmach, opowie dzisiaj Oskar.
---
✔ Instagram tvfilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz serwis filmowy: https://filmomaniak.pl/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
---
✔ Instagram tvfilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz serwis filmowy: https://filmomaniak.pl/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
Category
🎥
Short filmTranscript
00:00Jakie są najważniejsze filmy science fiction w historii?
00:03To z pozoru proste pytanie, staje się dużo trudniejsze,
00:06kiedy narzucimy sobie ograniczenie w formie uwzględnienia na takiej liście zaledwie 10 pozycji.
00:11No bo jak można wybrać zaledwie 10 filmów,
00:14kiedy przez ostatnie dekady powstało tak wiele przełomowych i udanych produkcji?
00:18Jednak mimo wszystko, będąc w pełni świadomym tego, na co się porywam,
00:22postanowiłem podjąć się tego karkułonego zadania.
00:24Niektóre filmy obecne na tej liście są mieszanką science fiction z innymi gatunkami.
00:29Pomyślałem, że warto o tej formalności wspomnieć, żeby uniknąć nieporozumień,
00:33choć uważam, że to raczej dość naturalne,
00:35bo dobre kino ma tendencję do łączenia ze sobą różnych tropów
00:39i wykorzystywania nieoczywistych połączeń.
00:41W materiale mogą pojawić się niewielkie spoilery,
00:44ale że większość z tych filmów miała swoją premierę już dawno temu,
00:48to wierzę, że większość z Was zna już tę produkcję na wylot.
00:51Postanowiłem zachować kolejność chronologiczną,
00:53a zatem na początek cofnijmy się o mniej więcej 120 lat.
00:59Podróż na Księżyc, a właściwie
01:11Le Voyage dans la Lune
01:13jest pierwszym filmem science fiction w historii.
01:16Dzieło francuskiego pioniera kinematografii,
01:19Georgesa Meliesa,
01:20powstało w 1902 roku
01:21i było produkcją absolutnie przełomową,
01:24jednym z pierwszych filmów gatunkowych
01:26i jedną z pierwszych filmowych adaptacji literatury,
01:28bo inspiracją do jego powstania była powieść Juliusza Verna.
01:32I tak samo jak powieść stanowiła inspirację dla reżysera Podróży na Księżyc,
01:36tak film stał się inspiracją dla przyszłych pokoleń filmowców,
01:39którzy naśladowali nie tylko tematykę dzieła Francuza,
01:41ale też jego formę.
01:42Melies, zanim zaczął tworzyć filmy, był iluzjonistą
01:45i wiele ze swoich wcześniejszych doświadczeń
01:47próbował zaadaptować jakoś na potrzeby swojego nowego zajęcia.
01:50I robił to naprawdę skutecznie,
01:52stając się przy okazji pionierem montażu filmowego
01:55i efektów specjalnych.
01:56W filmie mamy oczywiście tytułową Podróż na Księżyc,
01:59w roli księżyca sam Georges Melies,
02:01gdzie nasi bohaterowie spotykają żyjącą pośród grzybów
02:04obcą cywilizację,
02:05która nie jest zbyt przyjaźnie nastawiona do przybyszów z ziemi.
02:08Podróż na Księżyc była też niestety jedną z pierwszych ofiar
02:11filmowego piractwa,
02:12które było wtedy dziecinnie proste.
02:14Wystarczyło, że ówcześni odpowiednicy producentów filmowych,
02:17tacy jak Zygmunt Lubin czy Thomas Edison,
02:20wycięli z filmu planszę z początku lub końca
02:22i zastąpili ją swoją własną,
02:24wyświetlając go potem tak jakby sami go nakręcili.
02:27Dzięki temu produkcja ta zyskała w Stanach ogromną popularność,
02:30ale sam Melies nie miał z tego ani grosza.
02:32Podróż na Księżyc znalazła swoich naśladowców,
02:34ale na kolejny tak ważny film w tym gatunku
02:36trzeba było czekać aż 25 lat.
02:39Science Fiction to gatunek, który od dekad kojarzy się
02:47z wysokobudżetowym amerykańskim kinem.
02:49Dlatego dostrzegam pewną ironię w fakcie,
02:51że pierwsze dwie pozycje na tej liście
02:53to produkcje europejskie.
02:55Wspomniana już Podróż na Księżyc to film francuski,
02:57a kolejne dzieło, o którym chciałbym opowiedzieć,
02:59powstało w Niemczech.
03:01Chodzi oczywiście o Metropolis Fritzalanga.
03:03Przez niektórych produkcja ta uznawana jest
03:05za najważniejszy film Science Fiction w historii
03:07i nie ma się co dziwić, bo Metropolis było
03:09inspiracją dla tak uznanych filmowców,
03:11jak choćby Stanley Kubrick czy Alfred Hitchcock.
03:13Ten film definiował to, jak przez kolejne dekady
03:16wyglądały w popkulturze wyobrażenia
03:17na temat przyszłości ludzkości.
03:19Wiele z nich zresztą jest aktualne do dzisiaj.
03:21Lang oczywiście nie wziął sobie tego z powietrza,
03:24bo to, co można było zobaczyć w Metropolis,
03:26było dość sprawnym przełożeniem założeń
03:28nurtu futurystycznego na kanwę sztuki filmowej.
03:31Specyficzna dla tego ruchu monumentalność
03:33do dziś jest elementem składowym filmów Science Fiction,
03:35czego najświeższym przykładem jest
03:37Duna Denisa Villeneva.
03:38Wpływy Metropolis widać w najbardziej kultowych
03:40przedstawicielach gatunku.
03:42Można doszukiwać się ich w postaci C-3PO
03:44i jego podobieństwie do robota z filmu Langa.
03:47Metropolis leży też u podstaw
03:48cyberpunkowej estetyki,
03:50którą rozwinął później Ridley Scott
03:51w swoim Blade Runnerze.
03:53O podróży na Księżyc można powiedzieć,
03:54że zapoczątkowała ten gatunek,
03:56ale to Metropolis go zdefiniowało
03:58i każda kolejna pozycja na tej liście
04:00bardzo wiele temu filmowi zawdzięcza.
04:022001 Odyseja Kosmiczna Stanleya Kubricka
04:10to produkcja, która po prostu
04:11musi znaleźć się na takiej liście.
04:13Trudno jest mówić o takim filmie,
04:15żeby to nie brzmiało banalnie,
04:16bo na jego temat zostało powiedziane
04:18już chyba wszystko.
04:19Odyseja Kosmiczna to jeden z tych filmów,
04:21które powinien obejrzeć naprawdę każdy.
04:23Dzieło, które mogłoby zastąpić
04:25słownikową definicję pojęcia sztuki filmowej.
04:27O tym, jak bardzo ta produkcja
04:29wyprzedzała swoje czasy,
04:30świadczy to, że fani teorii spiskowych
04:32do dziś oskarżają Kubricka
04:33o pomoc w sfingowaniu lądowania na Księżycu,
04:36które według nich nigdy nie miało miejsca.
04:38Poświadczające o tym materiały wideo
04:40według nich mają być tak naprawdę
04:42tylko stworzoną przez reżysera
04:43na zlecenie amerykańskiego rządu mistyfikacją.
04:46I wiem, jak to zabrzmi,
04:47ale trochę rozumiem te oskarżenia.
04:50Od premiery Odyseji Kosmicznej minęło 55 lat,
04:52a ten film w zasadzie się nie zestarzał.
04:54Powiem więcej, film Kubricka wygląda wiarygodniej
04:57niż większość współczesnych produkcji science fiction,
05:00nie mówiąc już o tym, że inscenizacyjnie bije je na głowę.
05:03Trudno znaleźć drugi film, który w swoim gatunku
05:05miałby aż taki wpływ na przyszłych naśladowców.
05:07Odyseja Kosmiczna to jest po prostu filmowarcy dzieło.
05:10Jeden z filmów, które ukształtowały współczesne kino
05:13i nie mówię tu tylko o produkcjach science fiction,
05:15ale o kinie w ogóle.
05:17I tak jak Lang inspirował kiedyś Kubricka,
05:19tak też dzięki temu filmowi Kubrick stał się inspiracją
05:22dla przedstawicieli kolejnych pokoleń filmowców,
05:25w tym m.in. Stevena Spielberga i George'a Lucas'a.
05:32A skoro już o Lucasie mowa,
05:34to nie można pominąć w takim materiale Gwiezdnych Wojen
05:36i zanim ktoś przejdzie do sekcji komentarzy,
05:39żeby napisać mi, że Gwiezdne Wojny to nie science fiction,
05:41a science fantasy, to spokojnie.
05:44Jestem tego świadomy.
05:45Każdy jednak przyzna, że w filmie tym,
05:47tak samo zresztą jak w jego kontynuacjach,
05:49są elementy science fiction.
05:50Zresztą temu dziełu miejsce w tym zestawieniu się po prostu należy,
05:54bo trudno znaleźć produkcję,
05:55która miałaby podobny wpływ na popkulturę.
05:58Gwiezdne Wojny obok bliskich spotkań trzeciego stopnia
06:00zapoczątkowały nowy nurt w kinematografii,
06:03czyli kino nowej przygody.
06:04To film Symbol,
06:05dzieło, które spopularyzowało gatunek science fiction
06:08wśród masowej widowni.
06:09Od tamtej pory wykorzystywanie w filmach elementów sci-fi
06:12stało się dużo bardziej powszechne
06:14i tak już pozostało w sumie po dziś dzień.
06:16Dzięki Lukasowi studia filmowe dostrzegły,
06:19że ludzie naprawdę chcą oglądać tego typu produkcje
06:21i zaczęto je wtedy tworzyć na potęgę,
06:23czego efekty widać zwłaszcza w latach 80.
06:26Zresztą nawet dzisiaj,
06:27wśród największych blockbusterów,
06:29obok filmów akcji dominują produkcje
06:30z elementami science fiction,
06:32a najczęściej łączące te dwa gatunki
06:34i można tu uwzględnić zarówno filmy komiksowe,
06:37jak i produkcje w stylu Interstellar,
06:39Duny czy Marsjanina.
06:40A skoro już jesteśmy przy mieszaniu gatunków,
06:48to aż dziwne, że trzeba było tak długo czekać,
06:50aż ktoś wpadnie na pomysł stworzenia horroru
06:52z elementami science fiction.
06:54Dwa lata po premierze Gwiezdnych Wojen
06:55na ekrany trafiła pierwsza część Obcego.
06:58Ridley Scott poszedł w kierunku kompletnie odmiennym
07:00od tego, który obierali inni twórcy.
07:02Co prawda Kubrick poruszył temat pozaziemskich cywilizacji,
07:05ale mimo wszystko trudno porównać niepokojący monolit
07:08z Odysei Kosmicznej do krwiożorczego drapieżcy,
07:10jakim był Obcy.
07:11Z kolei pełno optymizmu i humoru Gwiezdne Wojny
07:13to już zupełnie inna bajka.
07:15Filmy Ridleya Scotta,
07:16mimo że łączą go z poprzednikami elementy sci-fi,
07:19jest po kompletnie przeciwnej stronie spektrum tego gatunku.
07:22Tworząc swój film,
07:23reżyser zapewne nie spodziewał się,
07:25że stanie się on aż takim klasykiem
07:26i wzorem do naśladowania
07:28dla każdego kolejnego horroru osadzonego w kosmosie.
07:31Natomiast sam Obcy,
07:32wraz z powstałym kilka lat później Predatorem,
07:34na stałe wszedł w poczet
07:35najbardziej rozpoznawalnych kreatur w historii kina.
07:38Niestety kolejnym filmom z serii
07:40daleko było do sukcesu pierwowzoru,
07:42jednak Ridley Scott zdecydowanie znalazł swoją niszę.
07:45Mimo kilku późniejszych potknięć,
07:47science fiction jest gatunkiem,
07:48w którym odnajdywał się naprawdę dobrze,
07:50co udowodnił tworząc Obcego
07:51i potwierdził swoją kolejną produkcją.
07:59Chodzi oczywiście o Blade Runnera,
08:01produkcję, która w dniu premiery
08:02nie była szczególnym sukcesem
08:03i została doceniona dopiero po latach.
08:05Film ten obecnie uznawany jest
08:07za jedno z największych arcydzieł w historii kina
08:09i mimo, że to jedna z moich ulubionych produkcji,
08:12to długo nie byłem pewny,
08:13czy znajdzie się dla niej miejsce na tej liście.
08:15Nie dlatego, że na to nie zasługuje,
08:17a raczej dlatego,
08:18że konkurencja była naprawdę spora.
08:20Blade Runner zdefiniował to,
08:21jak postrzegamy dzisiaj estetykę cyberpunkową.
08:24Kolejne produkcje,
08:24które powstawały w tym nurcie,
08:26czerpały z tego dzieła naprawdę dużo.
08:28Zresztą nie tylko filmy,
08:29bo przecież na naszym polskim podwórku
08:31mamy też doskonały przykład ze świata gier.
08:33W Cyberpunku 2077
08:35można było dostrzec naprawdę dużo rozwiązań
08:38inspirowanych filmem Ridleya Scotta,
08:40co w sumie nie jest dziwne,
08:41bo to przecież gra będąca adaptacją dzieła
08:43Mike'a Ponsmitha,
08:44który nigdy nie krył inspiracji
08:45łowcom androidów.
08:47Cyberpunk to ciekawa odmoga
08:48gatunku science fiction.
08:50Z jednej strony dystopijna,
08:51z drugiej chyba mimo wszystko
08:53bliższa temu,
08:54jak faktycznie może wyglądać świat przyszłości
08:56i w którą stronę możemy zmierzać jako ludzkość.
08:58Choć na szczęście rok 2019
09:00nie wyglądał aż tak źle,
09:02jak przewidywał to w 1982 roku
09:05film Ridleya Scotta.
09:11Za to na rok 2029
09:13musimy jeszcze trochę poczekać,
09:15a zatem kto wie,
09:16może czeka nas taka przyszłość,
09:17jak ta, którą przewidział James Cameron
09:19w swoim Terminatorze.
09:20To trochę przerażająca wizja,
09:22ale w sumie biorąc pod uwagę
09:23dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji
09:25i rosnące napięcia
09:26między światowymi mocarstwami,
09:27może to nie być wizja tak odległa.
09:29Terminator przez bardzo długi czas
09:31był wzorem do naśladowania
09:32dla wszystkich, którzy chcieli
09:33łączyć kino akcji z science fiction.
09:35Film ten zapoczątkował karierę
09:36Jamesa Camerona,
09:37który miał później jeszcze wiele razy
09:39udowodnić, że dobrze czuje się
09:41opowiadając tego typu historie.
09:42Nie można zapomnieć też
09:43o odkryciu Arnolda Schwarzeneggera
09:45i całej masie cytatów,
09:47które na stałe zapisały się w popkulturze.
09:49Zresztą cytaty to zaledwie kropla w morzu,
09:51bo nawiązania do samej postaci
09:52tytułowego bohatera
09:53można znaleźć praktycznie na każdym kroku.
09:55Cameron ze Schwarzeneggerem
09:57stworzy jej nowy typ vilana,
09:58chłodnego, pozbawionego emocji zabójcę,
10:01który jest jak pojazd pancerny
10:02niszczący wszystko na swojej drodze,
10:04by osiągnąć zamierzony cel.
10:05Terminator to jeden z tych rzadkich filmów,
10:07które okazały się jednocześnie
10:08sukcesem kasowym,
10:10jak i artystycznym,
10:11produkcją docenianą przez widzów i krytyków,
10:13zarówno w dniu premiery,
10:14jak i współcześnie.
10:15Lata osiemdziesiąte to była zdecydowanie
10:22dekada należąca do science fiction,
10:24bo powrót do przyszłości to już trzecia produkcja
10:26w tym zestawieniu,
10:27która powstała w tamtym okresie.
10:29Uważam, że tego typu lista
10:30bez powrotu do przyszłości
10:31byłaby po prostu niepełna.
10:33Dzieło zemekisa zmieniło sposób,
10:34w jaki ludzie postrzegali tego typu historię.
10:37Ukazało się, że sci-fi ma do zaoferowania
10:39znacznie więcej niż tylko wizualną widowiskowość.
10:42Podróże w czasie są tu tylko pretekstem,
10:44żeby opowiedzieć o młodym chłopaku
10:46i jego relacji z rodzicami.
10:47Jest to oczywiście produkcja pełna humoru,
10:49ale jednocześnie nie brakuje w niej
10:51poważniejszych wątków,
10:52z którymi mogą utożsamiać się widzowie.
10:54A to było coś,
10:55czego w kinie rozrywkowym
10:56z tamtego okresu trochę brakowało.
10:58Ten film w jakiś sposób zdefiniował to,
10:59jak ludzie do dzisiaj rozumieją podróże w czasie,
11:02co nie byłoby takie dziwne w przypadku osób,
11:04które te produkcje widziały.
11:06Rzecz w tym, że nawet ci,
11:07którzy powrotu do przyszłości nie oglądali,
11:09najczęściej rozumieją teorię podróży w czasie
11:11w taki sposób, w jaki zostało to przedstawione
11:13w dziele Zamykisa.
11:14Myślę, że powodem takiego stanu rzeczy jest to,
11:16że wiele innych, późniejszych filmów
11:18przyjęło podobny model opowiadania
11:20o podróżach w czasie.
11:21A warto w tym miejscu dodać,
11:23że nie ma on za wiele wspólnego z nauką
11:24i tym, jak w teorii faktycznie mogłoby to działać.
11:27Matrix to ostatni film z XX wieku,
11:34który załapał się do tego zestawienia
11:35i to w sumie zabawne,
11:37że większość z tych najważniejszych filmów sci-fi
11:39powstało w drugiej połowie ubiegłego stulecia.
11:42Nie jest to z pewnością kwestia
11:43spadku popularności tego gatunku,
11:45bo takie produkcje nadal powstają.
11:47Coraz rzadziej są to jednak dzieła przełomowe,
11:49które wnoszą do gatunku coś nowego.
11:51A Matrix z całą pewnością był filmem przełomowym,
11:54produkcją, która jak żadna inna
11:55łączyła w sobie zagadnienia filozoficzne,
11:58lęk przed postępującym rozwojem technologicznym
12:00i naprawdę przyjemną do śledzenia fabułę.
12:02Z całą masą zapadających w pamięć scen akcji.
12:05To jedno z tych dzieł, które można oceniać
12:07z naprawdę bardzo wielu różnych perspektyw.
12:09Z jednej strony ten film miał wpływ
12:11na tak prozaiczne rzeczy jak to,
12:13w jaki sposób ludzie się wówczas ubierali.
12:15Z drugiej wprowadził do głównego nurtu
12:17debatę na temat tego, czy otaczający nas świat
12:19nie jest aby przypadkiem komputerową symulacją.
12:22To był ogromny przełom,
12:23także pod kątem realizacyjnym.
12:24Charakterystyczne dla Matrixa Slow Motion
12:27na stałe weszło do kanonu filmowych zabiegów,
12:29przez niektórych będąc używane wręcz do przesady.
12:32No i dzięki tej produkcji mamy dziś skarb,
12:34jakim jest Kianu Reeves.
12:35I to już samo w sobie sprawia,
12:37że jest to dzieło wiekoponne
12:38i zasługujące na wszelkie zachwyty.
12:40Będę z Wami szczery.
12:47Długo zastanawiałem się,
12:48czy uwzględnić awatara na tej liście.
12:50Z jednej strony produkcja ta była pewnego rodzaju przełomem,
12:53z drugiej daleko jej do ideału.
12:55No i osobiście, szczególnie za nią nie przepadam.
12:58No ale to nie jest top 10 najlepszych filmów science fiction
13:00według Oscara,
13:01a zestawienie najważniejszych produkcji
13:03powstałych w ramach tego gatunku,
13:05dlatego też awatar ostatecznie się w tym materiale znalazł.
13:07Ta produkcja to była przede wszystkim rewolucja technologiczna.
13:11Film, który udowodnił, że 3D wcale nie musi być ślepym załókiem.
13:14Avatar stał się dla wielu niedoścignionym ideałem
13:16w wykorzystaniu CGI przy okazji produkcji blockbusterów,
13:20co zresztą jego reżyser James Cameron
13:21kontynuował także przy okazji zeszłorocznego sequela.
13:25Problem w tym, że coraz mniej wysokobudżetowych filmów
13:27idzie w śladę awatara,
13:28stawiając raczej na mniej dopracowane efekty,
13:31które powstają szybciej i przede wszystkim taniej.
13:33Nie można zapomnieć też,
13:34że ta produkcja okazała się prawdziwym fenomenem frekwencyjnym,
13:37stając się najlepiej zarabiającym filmem w historii,
13:40a jej kontynuacja zrobiła niewiele gorszy wynik,
13:43zajmując miejsce trzecie.
13:45Także czy nam się to podoba, czy nie?
13:46Avatar już na zawsze zapisał się w historii kinematografii.
13:51Myślę, że to zestawienie nie jest zbyt kontrowersyjne.
13:54George Lucas, Stanley Kubrick, James Cameron i Ridley Scott
13:58to nazwiska, które przychodzą na myśl jako pierwsze,
14:00kiedy myślimy o filmach z gatunku science fiction,
14:02a to właśnie ci twórcy zdominowali tę listę.
14:05Jednocześnie jestem świadomy, że bardzo wiele świetnych produkcji
14:08nie znalazło się w tym zestawieniu,
14:09bo z bólem odrzuciłem kilka filmów, które naprawdę lubię.
14:12Niekoniecznie dlatego, że były gorsze,
14:14a dlatego, że, jak już wspomniałem,
14:16to po prostu lista najważniejszych,
14:18a nie najlepszych produkcji science fiction.
14:20Najważniejszych, czyli mających największy wpływ na popkulturę,
14:23będących przełomem technologicznym
14:24lub przełomem w opowiadaniu historii.
14:26Czasem o tym, czy film okaże się takim kamieniem milowym
14:29decyduje czas, jak chodziły w przypadku Blade Runnera
14:32i myślę, że tak może być też na przykład z Dune'ą Denisa Villeneva.
14:36Jestem bardzo ciekawy, jak wyglądałyby Wasze listy,
14:38czy byłyby podobne do mojej, czy kompletnie różne.
14:41A może uważacie, że jakieś inne produkcje
14:43powinny zostać przeze mnie docenione?
14:45Czekam na Wasze opinie, odmykam dyskusję
14:47i do usłyszenia.
14:56KONIEC!
Be the first to comment