- 1 day ago
Dalawang binatilyo ang pumapalaot sa tabing-dagat, sinusuyod ang tubig para sa basurang puwede pang ibenta. Pero higit sa kalakal ang pakay nila— hinahanap nila ang mga notebook na inaanod ng dagat na puwede pa nilang magamit sa kanilang pag-aaral.
Category
😹
FunTranscript
00:00.
00:02.
00:04.
00:08.
00:10.
00:12.
00:14.
00:16.
00:18.
00:20.
00:22.
00:24.
00:26.
00:28.
00:36Papalaot sa tabing dagat.
00:38.
00:40.
00:41At maghahanap ng mga basurang pwede pang ibenta.
00:45Pero hindi basta-basta ang kalakal na pakay nila.
00:50.
00:55Pag sinuswerte kasi, may surpresa na tumatambad sa kanila.
01:00.
01:01.
01:02.
01:03.
01:04.
01:05.
01:06.
01:07.
01:08.
01:09.
01:10.
01:12.
01:13.
01:14.
01:15.
01:16.
01:17.
01:18.
01:19.
01:20.
01:21.
01:23.
01:24.
01:41.
01:42of several places in Manila
01:46for a better life.
01:51This is Melo Pes Boulevard
01:53which is R10,
01:54which is the main road
01:56in Metro Manila.
01:57But this is the way
01:58that we put here
01:59is in the middle of the area.
02:01So we need to go
02:03to the truck
02:04to get to do it.
02:12Pagdating sa baba,
02:17sasalubong agad sa iyo
02:19ang amoy na nagbumula
02:20sa katabing dagat.
02:27Dito nakatira
02:29ang magpinsang Riven at Patrick
02:31kasama ang kanilang lola.
02:36Tao po!
02:38Tao po!
02:40Hello po!
02:42Wala pang walong metro kwadrato
02:44ang munting bahay
02:45ng pamilya.
02:48Tung may dumaraang truck,
02:50ramdam na ramdam
02:51dito sa ibaba.
02:52O, maalog nga po tayo
02:54kapag may dumadaan.
02:55Maalog po.
02:56Maano ito
02:57pag malalaking truck.
03:00O, ayan nga po.
03:01O, ayan po.
03:02O, o.
03:03O, o.
03:04O, o.
03:05Nakakatakot,
03:06kung saan nakakatakot
03:07talaga.
03:08Kaya pag binuksan yung mga dam dito,
03:11ang laki ng tubig hanggang dito sa kilikili.
03:14Hanggang dito po sa taas?
03:15Abot?
03:16Hindi naman.
03:17Ngayon, kaya pinataasan namin ito
03:18para hindi umabot na.
03:19Abot ito kung ano,
03:20yung mababa pa.
03:22Pag binuksan ang mga dam,
03:24lakas ang tubig.
03:25Opo.
03:28Bunso sa walong magkakapatid
03:30ang 13 anyos na si Riven.
03:33Sanggol pa lamang siya
03:34nang kunin ng kanyang lola.
03:36Namatay kasi ang tatay niya.
03:38At ang kanyang ina,
03:40wala ng kakayahang alagaan siya.
03:42Yung bata,
03:45pinabayaan daw,
03:46nasa Planggan na lang.
03:47Pag may dumadaan,
03:48binibigyan na si Rhea sa Planggan,
03:51ayaw lang ang pagkain niya.
03:53Tinalian lang yung Planggan na.
03:55Yan.
03:56Tapos ayun,
03:57naisip na namin,
03:58kuhain na talaga siya.
04:00Kinugkop din ni Lola Virginia
04:02ang apong si Patrick.
04:04Labing apat na taong gulang
04:06at ang kapatid nito
04:07ng maagang maulila.
04:09Papunta si Patrick sa akin.
04:11Tapos yung bunso nila,
04:13ano pa lang yun.
04:14Isang taon at isang buwan pa lang din.
04:16Baby pa talaga.
04:21Pareho mang ipinanganak,
04:23na tila dehado sa buhay,
04:24magkasama namang nagsisikap ngayon
04:27sina Raven at Patrick.
04:33Delikado ang kalagayan
04:35ng bawat isa sa kanila
04:37sa tuwing tatama ang bagyo.
04:42Subalit kasama ng unos,
04:44umaagos din papunta sa bahay
04:47ng magpinsan
04:48ang sandamakmak na basura.
04:50Pero kung problema ito para sa iba,
04:55para sa magpinsan,
04:57katumbas nito ay pera.
05:00Dahil kapag may bagyo
05:01o simpleng malakas na ulan,
05:03biyaya ang turing nila
05:05sa bawat basurang
05:07pwede pang ibenta.
05:09Pag may nakikita po kami
05:11yung kalakal,
05:12pag malayo po yung kalakal,
05:14tinatalong po namin.
05:15Tapos,
05:16kumukuha po kami ng sako.
05:18Bawat pagtalong po namin
05:19nakakuha kami ng kalakal,
05:20aahon po kami
05:21para ilagay po sa sako.
05:22Yung mga kalakal,
05:23anong ginagawa ninyo dun?
05:25Pinibenta po namin
05:26tapos pinipilihan.
05:27Oo,
05:28magkano kinikita nyo dun?
05:30Makin kita nyo lang po,
05:3150 or 100.
05:33Ah, malaki na rin.
05:35Tapos ninyo ginagamit yung perang yun.
05:37Inaano po namin,
05:38pinapibili namin po ng pagkahit.
05:40Tapos minsan,
05:41pinapambahan po namin.
05:43Katatapos lamang dumaan ng isang bagyo,
05:54kaya maaga pa lang,
05:56naghanda na ang magpinsang lumoot.
06:03Sakay ng isang styrofoam,
06:05pumunta na sila sa gitna ng dagat.
06:08May bitbit silang mga sagbuan
06:10at sakong paglalagyan ng kalakal.
06:19Pagdating sa mababaw na bahagi ng tubig,
06:22lumusong na si Raven para mamulot ng basura.
06:40Plastic ang karamihan sa nakuha nila ngayong araw.
06:52May ilan kaming inabuta na nangangalakal din.
06:59Ang mga bata rin kasama,
07:03nag-e-enjoy sa pagsuswimming
07:05sa gitna ng mga lumulutang na basura.
07:08Nang puno na ang bangkang styro,
07:09nagsagwa na pa-uwi si Raven at Patrick.
07:11Iyon nga lang,
07:13nagsagwa na pa-uwi si Raven at Patrick.
07:17Iyon nga lang,
07:18wala silang nakuhang notebook na magagamit sana nila sa eskwela.
07:20Iyon nga lang,
07:22wala silang nakuhang notebook na magagamit sana nila sa eskwela.
07:26Maging ito raw kasi,
07:27hindi nila prioridad na bilhin
07:28pula sa bariya-bariya nilang kita.
07:29Mas nakalaan daw ito,
07:30para sa pagkain,
07:31nagsagwa na pa-uwi si Raven at Patrick.
07:36Iyon nga lang,
07:37wala silang nakuhang notebook na magagamit sana nila sa eskwela.
07:42Maging ito raw kasi,
07:46hindi nila prioridad na bilhin
07:49pula sa bariya-bariya nilang kita.
07:51Mas nakalaan daw ito,
07:54para sa pagkain ng kanilang itinuturing na pamilya.
08:02Paano nyo naisipan na meron dyan sa dagat?
08:05Nakita lang po namin na madaming notebook po,
08:08tsaka papel.
08:09Ah, as in nakita nyo na nandito may inaanod,
08:12parang gano'n?
08:13Apo.
08:14Ah, tapos taisipan nyo na tumalun na kayo dito.
08:18Na magkapo lang.
08:20Pag may bagyo po,
08:23nasisira po yung mga bahay,
08:25tapos may mga bag po na nakasabi,
08:27tapos pag nalalaglag po yung sa dagat,
08:29tapos kinakalkal po namin.
08:31May makikita po kami dun mga ball pen,
08:34mga crayola po,
08:36tapos papel,
08:37tapos notebook.
08:39Lumuklat po namin,
08:41tapos inaanod namin saan,
08:42electric pad.
08:43Eh, electric pad?
08:44Hindi ang tagal nun.
08:45Oo.
08:46Bakit nyo sinatsaga na ganun ang gawin?
08:49Labuan may pangsik.
08:51Labuan may pangsik.
08:52Oo.
08:53Labuan may tera eh.
08:54Ay, lalakul at trabaho.
08:55Oo.
08:56Kayong dalawa salaga ni Patrick ang gumagawain nun magkasama.
09:02Pagkatapos mamasura,
09:18gagayak na ang dalawa para pumasok sa eskwela.
09:23Nag-aaral ngayon sa Alternative Learning System o ALS ang magpinsan.
09:32Pati sa mga gamit sa eskwela,
09:34hati ang dalawa.
09:36May iisang bag sila na gamit noon ng lola nila.
09:40Siyan po yung mga module.
09:42Ito po lahat na nasulat po,
09:45kaya naubos na po yung mga papel.
09:48May apat na notebook sila.
09:51Isa rito na pulot nila noon sa dagat.
09:54Ang kwaderno kasi na ginagamit nila,
09:57writing notebook na pang high school na katulad nito.
10:01Ito yung notebook na nakuha daw nila sa tubig.
10:03Parang okay naman siya.
10:05Natanggal lang yung harapan niya.
10:07Yung papel,
10:08ayan nakikita nyo lang,
10:10parang tumatagos yung ink sa likod.
10:14Meron ganyan o.
10:15Hindi kagaya nitong mga notebook na,
10:19kumbaga,
10:21nakuha lang nila.
10:22Daling sa mga nagbigay sa kanila.
10:25Ano siya.
10:26Ito lang ang may sulat.
10:28Itong nasa kabilang page,
10:29hindi mo na masyado makikita.
10:30Ito parang tumatagos siya.
10:32So, merong parts na medyo mahirap mo nabasahin
10:35kasi parang nag-overlap yung ink.
10:38Ayan.
10:39Pero,
10:40kung matiyaga ka,
10:42magagamit mo pa naman siya.
10:43Ilang notebook ba dapat meron kayo?
10:47Alam ko po,
10:48isa-isa po,
10:49isa pong math,
10:50isa pong science.
10:51Wala po eh.
10:52Alo-alo na lang din po
10:53kasi yung pinakaanunaw.
10:55Pero dapat,
10:56isang math,
10:57isang Pilipino,
10:58English,
10:59tatlo.
11:00Tatlo dapat.
11:01Science pa.
11:02Science.
11:03So, dapat tig-apat kayo ng notebook.
11:04Pero,
11:05ang nagagamit nilang talaga ngayon ay
11:07apat.
11:08So,
11:09sabi na lang po din namin
11:11kasi kay sir na,
11:12wala po kami yung notebook.
11:13Pinagalo na lang po namin
11:15sa isang notebook on science,
11:17Pilipino ko.
11:18Pero salatman sa gamit,
11:20pinupunan nila ito ng kasipagan.
11:23Mula lunes hanggang miyerkules,
11:29pumapasok sa eskwela ang dalawa.
11:42Pati ito,
11:43pahirapan dahil isa o hanggang dalawang oras
11:47ang nilalakad nila mula sa bahay.
11:49Kung sasakairo kasi sila ng tricycle,
11:53gagastos pa sila ng 100 pesos.
11:59Tigbente pesos ang bao nila.
12:01Sapat lang para pangkain.
12:04Bakit nag-gachaba pa rin kayo
12:06na pumasok sa school?
12:08Gusto po kasi namin makapagtapas.
12:10Sinasabi rin po kasi ni sir,
12:12kailangan po namin makapag-exam
12:14para makapasa po kami.
12:16Pagdating sa paaralan,
12:30sabak agad sa pagsusulat ang mga estudyante.
12:33Happy pa rin sa notebook si Reven at Patrick.
12:39Hindi to kayo notekso ng mga kaklasen
12:44na nung notebook nyo
12:47galing sa Bajura.
12:50Hindi naman po nila ala.
12:52Meron po ito ng notekso sinasabihan po rin na
12:55ano dahil yung bag namin,
12:57parang panganda po gano'n.
13:00Pinapagalitan po ng sir namin.
13:02Ang guro nila, dati ring estudyante
13:07ng Alternative Learning System o ALS,
13:10kaya talagang inaalalayan niya
13:12ang mga bata sa abot ng kanyang makakaya.
13:16Ilang beses po ako,
13:19puro per share lang.
13:20Puro gano'n lang po.
13:21Apat na beses po.
13:23Tapos nakapasa po, grade 8 na po.
13:25Inabot ako na po yung ano yung
13:27grade to 12.
13:29Pero naipasa ko po yung ALS.
13:32Eligible pa po ako na mag-gallage.
13:35Sabi ko nga po sa kanila pag tinatamad sila,
13:37tsaka makakukulit sila.
13:39Sabi ko, iniintindi ko kayo kasi dati eh,
13:41kagayad nyo rin ako nandiyan kayo.
13:42Sabi ko nga nagpasalamat ako eh.
13:44Dahil ngayong nasa ALS ako.
13:46Sabi ko dati eh,
13:47kagayad nyo lang ako ngayon.
13:49Ako yung nasa harap niya,
13:50binabago ko na rin buhay niya.
14:06Kapag walang pasok sa paaralan,
14:08nangangalakal ang magpinsan
14:10kasama ang tsuhin nila.
14:14Sakay ng sidecar,
14:15tumungo na kami sa mga bahay-bahay sa tondo.
14:29Bukod sa ingit ng araw,
14:31kalaban mo rito ang mga nagmamadaling sasakyan sa highway
14:35at ang matinding polusyon.
14:42At ang matinding polusyon.
14:43At ang matinding polusyon.
14:45ako nang alot.
14:48Ang matinding polusyon merang
14:50araw yung ang pesat別
15:06ng pala ng tamang mat Mehran.
15:08Nang marating namin ang mga eskwita,
15:19nagsimula na kaming maghanap ng basura.
15:25Kilala na ang pamilya rito.
15:27Yung nga lang, naunahan na sila ng ibang namamasura.
15:47Kaya kakaunti na lang ang nakuha nila ngayon.
15:57Nang puno na ang mga sakong dala nila,
16:18tumabi muna ang sidegar para mapilian ang mga basura.
16:27Ito nga yun, Kuya. Ano pong gagawin dito?
16:32Tapo na po.
16:33Tapo na po. Ito po.
16:34Ang mga kalakal po na hindi nipo.
16:36Oo. Pero lilinisip pa ito, no?
16:38Apo. Hindi nipo.
16:39Magpupo ka dito yung mga P-P-Y-P.
16:41Mag-iba-iba rin pa.
16:46Kinahapunan, sa simbahan naman ang tuloy ng magpinsan.
16:49Pagkatapos magsimba, may outreach dito.
17:01At binibigyan ng tigatlong hilong bigas ang mga pumunta.
17:08Be, saan ka? Nakapila ka? Nakapila sila.
17:12Kaya mahaba ang pila para sa bigas.
17:16Madilim na nang makakuha ng bigas sina Raven at Patrick.
17:30Makauuwi na sila at makakakain matapos ang isa na namang mahabang araw.
17:36Tara, bili. Para may luto na yan. Makakain na kayo. Olika na.
17:46Nang sumunod na linggo, bumalik sa laot ang magpinsan para mga lakal.
18:01Mas kalmado ang dagat na yun.
18:03Wala po, kakain na lang po kami ng kanin.
18:19Tapos pasok na lang po kami.
18:21Tapos pag-uwi po namin na lang ulit kami kakain.
18:23Hindi na po kami magbabaon ng payo.
18:25Dahil kalmado ang dagat,
18:35nagawang lumusong ni Raven sa tubig.
18:39Minsan daw kasi, may nakukuha siyang mga barya sa ilalim.
18:43Bukod sa kakapiranggot na halagalang kadalasan ang kanilang nakukuha,
18:54hindi nila ito pinagbububusan ng oras.
18:59Mas prioridad kasi ng magpinsan ang makapulot ng notebook sa lupaman o sa dagat.
19:05Dahil walang gaanong basurang lumulutang,
19:13umahon na rin ang magpinsan.
19:24Hanggang sa may napansin sa gilid si Raven,
19:27isang piraso ng papel ang nakahimlay sa batuhan.
19:31Nang mahawakan ito ni Raven,
19:33hindi nila ito magagamit kahit na pang scotch paper kasi may sulat na.
19:49Sa kabila nito,
19:51nakuha pa rin nilang tumawa at numiti.
19:58Baka bukas,
19:58magpakita na raw ang inaasam nilang karagdagang notebook.
20:03Nang balikan namin ang magpinsan,
20:17magandang balita ang ibinungad nila sa amin.
20:20Sa isang plastic na nakuha nila mula sa pangangalakal sa mga bahay,
20:31nagpakita na rin ang mailap na gamit ng notebook mula sa mga basura.
20:35At kung tila inalat sila itong mga nakaraang araw,
20:48apat sa mga ito ang magagamit pa.
20:52Sakto sa kailangan nila para hindi na maghati pa sa pagsusulat ng mga aralin.
20:58Habon po sa pinanguwaan po natin ng halakal,
21:04na nakabalot po sa may plastic na buto,
21:06tapos yung plastic na po, ito,
21:09nakalagay po sa sako po.
21:11Nalukot po namin,
21:13dapat tatapong po namin yung plastic,
21:15kinalakal po namin,
21:16akala po namin puro ganto lang po.
21:19Tapos minakin na po,
21:19mamiik po,
21:21tapos ginawa po namin.
21:23Yung may mga sulat po kato,
21:24tatanggalin na po namin pag may space pa po.
21:27Pero pag wala na po,
21:29tatapo na po namin.
21:30Kasi di na po na magagamit.
21:32Tulad po ng pag may tira pong ganto,
21:36pupunitin po namin,
21:37kasi ito na po magagamit namin.
21:43Inalis nila ang mga pahinang may sulat na.
21:46At galing man sa basura,
21:52malaking biyaya na ito para sa kanila.
21:58Masayap.
21:59Naisip ko po may magagamit po.
22:03Gaano man kahirap ang buhay,
22:07hindi ko ito kailanman nakitang lumitaw
22:10sa mukha ng dalawang bata.
22:13Inisip ko po pag ganun din pa yung inisip ko na,
22:16sila po din na po nila kailangan masura.
22:18Kasi sila ko may mga kaya po sila eh.
22:22May kaya rin naman po kami,
22:23pero hindi po namin,
22:25wala po sa ispem na maminigang
22:27yung panggastos po namin sa
22:29bahay, sa padiyadyo,
22:31buta sa pagkahay.
22:36Hindi pa agad maibibenta
22:37ni na Raven at Patrick
22:39ang mga nahanap na kalakal.
22:43Pero siguro nga,
22:44kapag marunong kang magpasalamat,
22:46sa maliliit na bagay,
22:47mas dumudoble ang biyaya.
22:52Pagbalik sa paaralan,
22:54may feeding program
22:55at mga regalo
22:56para sa mga estudyante
22:58mula sa isang non-government organization.
23:01Lahat sila,
23:04masayang nakatanggap
23:05ng mga bagong notebook.
23:08Kwento ni Patrick,
23:10ito ang unang beses
23:12na may nagdigay sa kanila
23:13ng school supplies
23:14na nooy iniaasa lang nilang
23:17lumitaw mula sa mga basura.
23:19Kaya excited silang gamitin
23:22ang mga ito.
23:26May espesyal din silang
23:27aktibidad ngayong araw.
23:31Gagamit sila ng computer.
23:32So, itit-take ninyo
23:34yung icon
23:36ng Microsoft.
23:37Mga pinapaya ko po
23:38lagi sa kanila,
23:40kung ano man po
23:40nararanang asa nila ngayon,
23:43doon lang po.
23:44Wag nilang papabayaan
23:45yung pag-aaral nila.
23:47Kasi yung pag-aaral,
23:48malaking susi yan,
23:48malaking factor sa buhay natin yan.
23:50Para mabago nila
23:51yung estado nila sa buhay.
23:53Hindi man yung estado,
23:54yung ano nila,
23:55yung antas nila rito
23:57sa Lipuna,
23:57mababago talaga nila
23:58pag natuto sila.
23:59Pag-uwi,
24:12nilabela ni Patrick
24:14ang mga bagong notebook.
24:16Pati ang mga napulot nila
24:18sa pangangalakal.
24:20Sapat na ang notebook nila
24:22para sa lahat ng subject ngayon.
24:25At may magagamit pang ekstra
24:27sakaling mapuno ang iba.
24:29Lola, ano pong pangarap niyo
24:31para doon sa mga punin?
24:32Ang gusto ko,
24:33makapagtapos sila mag-aaral
24:35para maano naman sila,
24:37makaahon naman sa buhay
24:38nga ganito namin ang buhay.
24:41Kaya inaano ko si Ribin,
24:42mag-aaral kayong auayos bin
24:44para makaano kayo
24:47nung magandang paralan.
24:50Ayan ang inaano ko sa kanilang
24:52ni Patrick.
24:53Mga sipag naman na yung,
24:55kahit walang baon,
24:56papasok sila.
24:58Masa makakain lang.
24:59Nanay, kakain na lang kami
25:00kahit walang baon.
25:01Maglalakad sila.
25:02Simula dito hanggang paes.
25:06May notebook man o wala,
25:08patuloy nakakalam ang kanilang sigmura.
25:11Kaya bukas,
25:13susuong na naman sa pangangalakal
25:14ang dalawang bata.
25:17Minsan po,
25:18pumapasok kami walang baon.
25:20Pero kumakain naman po kami.
25:21Wala po kami ba?
25:24Hindi po kami nagre-reses.
25:25Pag sinasabihan po kami
25:26ng sir namin na
25:27mag-reses kami,
25:28sabihin na po namin,
25:29sir, ay po namin pumili.
25:31Tapos minsan po,
25:32may tira po ang pagkain
25:33yung sip namin.
25:34Binibigyan po kami
25:35mga haklasi.
25:36Tapos nag-aati po ako.
25:37Dahil sa hirap ng buhay,
25:48maraming batang
25:49napipilitang tumanda agad
25:51gaya ni na Raven at Patrick.
25:55Bakit sinatsaganin niyo ni Patrick
25:57na ang hirap pumasok sa school,
25:59ang hirap kumuha ng gamit?
26:01Bakit talagang pinipilit niyong mag-aral?
26:04Gusto ko namin makapagpag...
26:06Gusto ko namin mag...
26:07What is your dream?
26:09Yes. What is your dream?
26:11My dream.
26:16My dream is my dream.
26:18My dream is my dream.
26:20My dream is to help me.
26:22My dream is to help me.
26:24My dream is to be a dream.
26:26But aside from being a dream,
26:29there is a dream to be a dream.
26:33Even if my dream is to help me,
26:35I will help me with my dream.
26:38I will help me with my dream.
26:40I will help me with my dream.
26:43Sa panahong kabi-kabila ang balita
26:46tungkol sa bilyong-bilyong pisong
26:48ibinubol sa umano ng iba
26:50dahil sa malawakang korupsyon,
26:53mahirap isipin may mga batang gaya
26:55Nina Raven at Patrick
26:57na hindi makabili ng notebook
26:59na daan sana sa pag-abot
27:01ng kanilang mga pangarap.
27:03Sana ang mga susunod na pahina
27:06ng kanilang buhay
27:08mas magbunga pa ng tagumpay
27:10at pag-asa.
27:12Ako po si Mav Gonzalez
27:14at ito ang eyewitness.
27:17Ako po si John Raven Tenry
27:19ang pangarap po po ay pulis
27:20at maging taekwondo
27:22at mahilig din po ako
27:24mag-computer at gusto ko rin po
27:26na tumulong sa pamilya ko.
27:28Ako po si John Patrick T. Flores.
27:29Ang aking ambisyon ang gusto ko po
27:31ay tumulong sa mga taong nangangailangan tulad ko po at gusto ko rin tumulong sa aking pamilya at makapagtapos ng pag-aaral.
27:47Maraming salamat sa pagtutok sa eyewitness mga kapuso. Anong masasabi niyo sa dokumentaryong ito? I-comment na yan at mag-subscribe sa GMA Public Affairs YouTube channel.
Be the first to comment