- 4 ay önce
Tarihi sevdiren ve merak uyandıran program Tarihte Yürüyen Adam geçmişten günümüze kadar ayakta kalmayı başaran tarihi yapıları ve hikâyelerini izleyicilerle buluşturuyor.
Mekanların tarihçesi, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyişlerin kökeni ve tarihe farklı bir bakış Ülke TV’de… Kimi zaman mimari yapıları ile ilk olma özelliğine sahip yerleri ekrana taşıyor.
“Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.” diyen Abdulbaki Gölpınarlı’nın sözünden ilhamla ‘Tarihte Yürüyen Adam’ dünü anlatıyor, bugünü gösteriyor ve yarının rotası için ışık tutuyor.
Tarihi camiler, kervansaraylar, üstünde birçok medeniyetin yaşadığı Mezopotamya ve Anadolu şehirlerinin bilinmeyen hikâyeleri Tarihte Yürüyen Adam ile her Cumartesi Ülke TV’de…
Mekanların tarihçesi, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyişlerin kökeni ve tarihe farklı bir bakış Ülke TV’de… Kimi zaman mimari yapıları ile ilk olma özelliğine sahip yerleri ekrana taşıyor.
“Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.” diyen Abdulbaki Gölpınarlı’nın sözünden ilhamla ‘Tarihte Yürüyen Adam’ dünü anlatıyor, bugünü gösteriyor ve yarının rotası için ışık tutuyor.
Tarihi camiler, kervansaraylar, üstünde birçok medeniyetin yaşadığı Mezopotamya ve Anadolu şehirlerinin bilinmeyen hikâyeleri Tarihte Yürüyen Adam ile her Cumartesi Ülke TV’de…
Kategori
📺
TV ve DiziDöküm
00:00Vakıf Katılım, tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimizi sunar.
00:30İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:00İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:30İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:32İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:34İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:36İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:38İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:40İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:42İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:44İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:46İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:48İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:50Salatin Camilerden birisi olarak hayatına devam etmektedir.
01:54Bir mekan var olur ve bir toplum bu mekanla var olur.
01:57Aynı şekilde toplum bir mekanı inşa eder.
02:00Bu cami yabancılar tarafından niçin Blue Mosque olarak adlandırılmıştır?
02:05Biz bugün Mavi Cami olmaklığı üzerinden Sultanahmet Camii'ni ve 1. Ahmet'i birlikte anlamaya çalışacağız.
02:14Şu an bir mabedin içerisindeyiz.
02:16Turistlerin akın akın geldiği, dışarıdaki sıcaklığa rağmen insanların gelip görmek istediği bu mabedi gelin hep beraber tarih yolculuğunda, tarihte yürüyerek anlamaya çalışalım.
02:28İstanbul'un yedi tepesinden bir tanesinde bulunan, adeta İstanbul'un bir şehir olarak hafızası mesabesinde olan bu noktada inşa edilen Sultanahmet, İstanbul'un sülüeti için en önemli simgelerden bir tanesidir.
02:42Bu cami aslında birçok hikayeyle beraber avlusundan bahçesine, üzerine inşa edilen hipodrom yani at meydanından bugüne kadar birçok hikayeyle, rivayetle içerisinde namaz kılan müminlerle birlikte varlığını sürdürmektedir.
02:59Fakat klasik düşünce için temel bir soruyu soralım.
03:02Bir zafer olmadan, büyük bir savaş kazanmadan bir camiyi mabed etmenin nasıl sonuçları olmuştur?
03:09Bugün tam olarak bu noktada caminin mimari özelliklerine girmeden, klasik İznik ve Kütahya'da üretilmiş olan bu Çinilere geçmeden önce,
03:18zafer sonucunda inşa edilmemiş, altı minareli olarak tarihe geçmiş bir zafer sonucunda inşa edilmemiş olmasının en önemli sonuçlarını burada konuşalım.
03:28Birçok insan bu camiyi anlattı.
03:31Bu cami hakkında birden fazla video görebilirsiniz.
03:34Fakat çok az insanın bildiği bir noktaya temas etmek istiyorum.
03:38Bu da yapıldığı andan itibaren aslında ulemanın yani alim sınıfının 17. yüzyılın başında,
03:461609'dan itibaren bu cami inşa edildikten sonra aslında camiye klasik anlamda olmasa da rağbet etmemiş olması.
03:55Bunun için birden fazla rivayet söz konusudur.
03:58Bu rivayetlerden birincisi, az önce söylediğimiz gibi bir zafer sonucunda inşa edilmemiş olan bu mabedin ne tür bir problemi olabilir?
04:06Burada klasik metinlere baktığımız zaman aslında çok az değinilen önemli bir nokta.
04:12Bu önemli nokta aslında Sultan 1. Ahmet'in çok erken yaşta padişah olması ve toplamda 14 yıl boyunca padişahlıkta kalmasının ardında bu camiyi inşa ettirirken enteresan bir şekilde hırsla yani bir zafer elde etmeden inşa etmiş olması.
04:30Yani yapıldığı dönemde 1609'dan itibaren bu cami bir şekilde padişahın klasik olarak bir hırsla yani kişisel bir ihtirası sonucunda atalarına yetişmek kaydıyla yani onlarla kendisini yarıştırıp onlar üzerinden bir mabet inşa ettirdiğine dair rivayetler söz konusu.
04:50Bu ulemanın yani alim sınıfının Osmanlı'da bir bürokrasi olarak bürokrasinin bir parçası olarak bu camiye rağbet etmediğine dair temel rivayetlerden bir tanesi.
05:02Yani birinci neden Sultan 1. Ahmet'in kişisel ihtirasları sonucunda bu caminin inşa edilmiş olması.
05:08İkincisi ise şudur Sultan 1. Ahmet hiçbir zafer elde etmemiş olduğu için dolayısıyla bir savaş ganimeti üzerine yani oradan elde edilecek olan bir gelirle birlikte bu camiyi inşa ettirmemiştir.
05:22Fakat bu camiyi halkın sırtına yüklediği fazladan vergilerle inşa ettirmiştir.
05:27Uleman sınıfının bunu bahane göstererek yani bir mabedin bir külliyenin bunun üzerine inşa edilmesini tırnak içinde söylüyorum bahane etmiş olmasından dolayı uleman sınıfının ciddi bir dönem için buna rağbet etmemiş olmasıdır.
05:43Fakat bu iki yorumun da ötesinde aslında biz şunu görebiliriz.
05:48Sal tarihçilik açısından bir akademisyen olarak ya da bir araştırmacı olarak bu üretilen ya da var olan rivayetlerin aslında ne anlama geldi?
05:57Üçüncü yorumumuz ise şu şekilde olabilir.
06:001609 yılında uleman sınıfının yani Osmanlı bürokrasisinde aslında çok etkin olan bir kitlenin hem toplum üzerinde hem de sarayla ilişkisi bağlamında çok önemli noktada bulunan uleman sınıfının konumunun değişmesiyle alakalı olabilir.
06:16Bu sal tarihçilerin Osmanlı tarihçilerinin anlama çabası sonucunda aslında üretilebilecek olan yorumlardan bir tanesidir.
06:24Burada ne demek istiyoruz?
06:25Ulemanın rolüne dair klasik olarak ulemanın toplumda yani dini anlamda ve bürokratik anlamda rolüne değinmek gerekir.
06:35Ulema Osmanlı için bürokrasinin ayrılmaz bir parçasıydı.
06:39Çünkü tebaa yani toplumun geneli Müslümandı.
06:43Bu noktada ulemanın vereceği bir fetva, ulemanın toplu halde birlikte göstereceği bir reaksiyon aslında toplumu da sarayı da doğrudan etkileyebilecek kadar bir güçtü.
06:56Bu noktada toplum içerisinde ciddi bir güç olarak ulemanın yani kitlesel olarak hareket ettiğinde hem sarayı hem toplumu etkileyecek olan bir güçten bahsediyoruz.
07:05Yani toplum içerisinde, saray hiyerarşisi içerisinde konumunda ciddi bir değişiklik olan ulema Sultan 1. Ahmet'e bir tepki olarak aslında Sultan Ahmet Camii'ni bahane etmiştir.
07:17Bizler ulemanın hem toplumda hem sarayda hem de dini anlamdaki rolünü burada biraz daha açalım.
07:25Dolayısıyla bir sultan yapmış olduğu, yapacak olduğu bir icraat hakkında fetva aldıktan sonra bunun toplum karşısında meşruiyeti kesindir.
07:35Çünkü tebaanın büyük bir kısmı Müslümandır.
07:38Osmanlı'da klasik Sultaniklo yani Sultan hukuku ve İslam hukuku birlikte var ola gelmiş iki hukuktur.
07:46Fakat burada şu çok önemlidir.
07:48Ulema bir konuda fetva veriyorsa veya bir tavır sergiliyorsa bu hem toplumu hem de sultan içerisinde, saray içerisinde ve toplum içerisinde ciddi bir etkisi söz konusudur.
08:00Bu noktada ulemanın tavrını bu üç merhaleyle yani birincisi ganimet mallarıyla yani ekonomik durumdan dolayı ganimetlerin üzerine fethedilen bir toprak olmadığı için
08:11Sultan 1. Ahmet'in bu anlamda büyük bir zaferi olmadığı için ulema bu camiye rağbet etmemiştir belli bir süreliğine.
08:19İkincisi zafer, zafer olmaksızın bir mabet bir külliye inşa edilebilir mi noktasından yola çıktık.
08:25Dolayısıyla ulemanın bu tavrını biraz da bunun üzerinden anlayabiliriz.
08:29Ve son olarak aslında bütün bu yorumların üzerine yapılacak olan yorum tarihi ve politik anlamda ulemanın konumuyla alakalıydı.
08:37Ulema hem saray için hem sultan için hem de toplum için aslında köprü vazifesi gören önemli bürokratik noktalardan bir tanesiydi.
08:47Dolayısıyla yani camiye rağbet edilmemiş olmasını ben çok az yerde okudum ve bu yorumları Sultan Ahmet Camii'ni anlarken tam olarak bu noktada bu programa has olarak ifade etmek istedim.
09:00Gelin camiye niçin Blue Mosk dendiğini, caminin mimari özelliklerini hep beraber anlamaya çalışalım.
09:17Bu camiye niçin yabancılar, Avrupalılar, The Blue Mosk demektedir?
09:42Blue, mavi demektir.
09:44Niçin mavi cami olarak isimlendirilmiştir bu cami?
09:471609'da yapımına başlayan ve yaklaşık olarak 7 yıl boyunca yapımı süren, yapımı bittikten sonra banisi Sultan I. Ahmet'in vefat ettiği bu cami ve cenazesi de bu camiden kalkmıştır.
10:00Niçin? Avrupalılar tarafından Blue Mosk olarak adlandırılmıştır.
10:04Caminin şu an içerisindeyiz.
10:06Kubbenin etrafını ve payandaların tamamını kapatacak şekilde yaklaşık olarak 20.400 çiniyle bu cami süslenmiştir.
10:16Bazen camilerin kalem işçiliğiyle, bazen had sanatıyla, büyük levhalarla, bazen mermerlerle süslendiğini görmekteyiz.
10:25Sultan Ahmet Camii'ndeki en önemli unsurlardan bir tanesi içerisinde 20.400 adet karo çini bulunmaktadır.
10:32Bu Çinilerle adı anılmaktadır.
10:35Bu Çinilerin beyaz olanı, yeşil olanı ve maviler çoğunlukta olmak üzere birkaç çeşit renk olarak vardır.
10:42Bu Çinilerle beraber gördüğümüz şeylerden bir tanesi de şudur.
10:45Çinilerin üzerinde yaprak desenler daha çok doğal motiflerin olduğunu görmekteyiz.
10:50Bu doğal motifler aslında bu süslemelerle beraber, bu caminin banisi ve inşa ettirenleri, mimarları bize adeta şunu söylemektedir.
10:59Biz, yeryüzü bize mescit kılınmıştır ve dolayısıyla yeryüzünün mescit kılınmasını naturalist yani doğal bir noktada cami içine taşınmıştır.
11:09Bu noktada Sedefkar Mehmet Ağa'yı da anmak gerekiyor.
11:13Sedefkar Mehmet Ağa aslında mimar Sinan'ın, koca Sinan'ın talebesidir.
11:18Onun yanında yetişmiştir.
11:20Dolayısıyla biz Şehzade Camii'nde Sinan'ın ilk salatin eseri olan bu camide gördüğümüz cami mimari özelliklerini Sedefkar Mehmet Ağa'nın bu camide yani Sultanahmet Camii'nde de tekrardan bir benzerini inşa ettirdiğini görmekteyiz.
11:37Fakat bu cami kompleks olarak cami binası olarak da çok daha büyük bir metrekareye sahiptir.
11:43Bu noktada ayrılmaktadır.
11:44Fakat şunu belirtelim Sedefkar Mehmet Ağa'nın mimar Sinan'ın geldiği noktayı aştığını söylemek mümkün değil.
11:52Çünkü biz ancak Selimiye'de Edirne'nin kubbe çapında Ayasofya'ya yaklaştığını görmekteyiz.
11:59Mimar Sinan'ın yanında yetişmiş Sedefkar Mehmet Ağa'nın mimar Sinan'ın geldiği noktayı çok az ileriye taşıyarak yaptığı camilerden bir tanesidir.
12:07Caminin mimarıdır ve onun etkisi çok fazladır.
12:11Bu noktada şunu da belirtmeden geçemeyeceğim.
12:13Sedefkar Mehmet Ağa'yla beraber Sultan 1. Ahmet bu caminin temelinden bitimine kadar her alanında olmuş ve caminin yapımında bizzat kendisi roller almıştır.
12:25Bu noktada şunu da belirtelim.
12:27Evliya Çelebi'nin belirttiği üzere caminin temelinde Sultan 1. Ahmet eteğiyle beraber toprak taşımış ve bunu yaparken
12:36Ya Rab Ahmet kulunun hizmetidir ve bunu kabul eyle demiştir.
12:41Bu nokta çok önemlidir.
12:42Bir cihan padişahı Sultan 1. Ahmet caminin yapımında toprak taşıması hem tevazusunu gösterir aynı zamanda biz şunu da görmekteyiz.
12:53İnsanlarla beraber Allah'a inanma noktasında bir mabet inşasında aslında kendisini eşitlemiştir.
13:01Bu çok kıymetli bir şeydir.
13:02Kendi adına yapılacak olan bir cami yapılmakta olan bir caminin temelinde kum taşımış, toprak taşımış ve bunu da duayla Allah'a yakararak ifade etmiştir.
13:13Tüm bunlarla beraber Sultan'ın bu caminin içerisinde bu kadar emek vermiş olması, bu caminin temelinden sonuna kadar her köşesinde izinin bulunması
13:24ve bu camiyi yaptırma arzusu hiç şüphesiz Evliya Çelebi'nin gözünden de kaçmamıştır.
13:30Bunlar rivayet usulüyle kendisine tevarüs etmiş ve bugün bizler bu caminin banisi hakkında,
13:361. Ahmet hakkında ve camiyi yaptıran bütün unsurlarıyla beraber bizim tevarüs ettiğimiz bir geleneği bugün bu camide anlamaya çalışmaktayız.
13:45Bugün bu kadar sıcaklığa rağmen inanılmaz bir turist akını var.
13:49Onlar da bizim gibi bu camiyi anlamaya çalışmaktalar.
13:53Fakat Çin'iyle başladığımız, niçin Blue Mosk dendiğini anlamaya çalıştığımız noktada şunu da söyleyelim.
13:59Tanpınar'ın Beşşehir kitabında, bu son dönemin en önemli kitaplarından birisidir.
14:04Tanpınar bu kitabında bu cami içerisindeki mavi Çinilerden ve desenlerden bahsetmektedir.
14:10Tanpınar'ın yaklaşımı biraz olsa eleştirel diyebiliriz.
14:14Tanpınar bu eleştirisinde şunu söylemektedir.
14:17Motiflerin birbirini devam etmemesi, dolayısıyla aynı bir elbiseye benzetmektedir caminin tamamını,
14:24aynı kumaştan fakat farklı renklerle yapılmış desenler olarak adlandırmaktadır Tanpınar.
14:30Bu aslında şunu gösteriyor.
14:31Tanpınar bu camiyi derinlemesine incelemiş, mavi Çinilerden dolayı isminin bu şekilde anılmasını
14:36dolayısıyla eleştirebilecek bir noktada bu camiyi ele almıştır.
14:41Hiç şüphesiz bu bir yorumdur.
14:42Tanpınar'ın isabet ettiği veya yanıldığı da olabilir.
14:46Bu mümkündür.
14:47Fakat şu büyük bir gerçektir.
14:49Bu cami Türkiye dışında The Blue Mosque yani mavi cami olarak anılmaktadır.
14:53Yani burada önemli olan nokta şudur.
14:56Banisi, mimarı veya konumunun ötesinde içerisindeki süslemeyle birlikte anılan bir camiden bahsetmekteyiz.
15:04Burada Tanpınar'ın bu yaklaşımına şöyle bir eleştiri getirerek daha doğrusu farklı bir yorum da ben yapmak isterim.
15:12Ben en temelde İslam sanatlarını bir ara form olarak yani mekanlar arasında bir geçişi ifade ettiğine inanırım.
15:19Ne demek istiyorum?
15:20Bizi ulaşmak istediğimiz belki buna fizik ötesi diyebilirsiniz.
15:25Belki inanç noktası yani bu dünyanın ötesinde bir yere taşıdığına inanırım.
15:30Çünkü taşlarda kendini gizleyen bir Allah inancının mevcut olduğuna inanırım.
15:35Bu noktada belki başka programlarda sonsuz mekan fikrini derinlikli olarak irdeleyebiliriz.
15:42Ama burada şunu söyleyelim.
15:44İslam sanatlarında, bir tezhibde, bir süslemede veya bir had sanatında incelediğimiz zaman aslında kendisini tekrar eden birer unsur olarak görmemekteyim.
15:55Dolayısıyla burada mavi çiniler, beyaz yeşil çiniler, buradaki kalem işleri veya mermerden yapılan mihrap ve minberin etrafı.
16:03Dolayısıyla bütün bunlar bir bütün olarak bu camide bir fikrin, bir inancın, bir tahayyülün tebelvür etmiş bir halidir.
16:12Gelin hep beraber caminin diğer özelliklerini, kubbesini ve mimari özelliklerinin tamamını birlikte anlamaya devam edelim.
16:33Bu dünyayı kuran mimar ne hoş sağlam temel atmış.
16:47İnsanlığa ibret için kısım kısım kul yaratmış.
16:51Kazması yok, küreği yok, ustası var, çırağı yok.
16:55Gök kubbenin direği yok, muallakta bina çatmış.
16:58Şu an okumuş olduğum şiir Aşık Veysel'e ait.
17:02Aşık Veysel'in mimar şiiri.
17:04Ben bu şiiri okuduğumda buranın kubbesini hatırladım.
17:08Çünkü muallakta bina çatılan yani aslında direği olmayan gökyüzünü anlatıyor bu şiirde Aşık Veysel.
17:16Bu camide de mimar Sedefkar Mehmet Ağa aslında öyle bir dizayn içerisinde oluşturmuştur ki
17:22buradaki amaç diğer camilerde olduğu gibi simetriyi yakalamak veya bununla beraber bir düzen oluşturmak değil.
17:29Topografyanın da kullanıldığı bu yerde klasik Osmanlı camilerinde olduğu gibi cami içerisinde ibadete geniş bir alan bırakmak.
17:38Fakat görmüş olduğunuz üzere kubbenin kendisi adeta muallakta duruyormuş hissi vermekte.
17:45Biz bu noktada şiir, şair ve şuur kelimelerini birlikte ele alırsak yani tahayyülün, düşüncenin, fikrin hayata geçtiği, somut hale geldiği, adeta kristalleştiği yerlerden bir tanesi şiirse diğeri de bir vakıf eseridir.
18:01Bugün bir vakıf eserinin kubbesinin nasıl örüldüğünün bize bıraktığı hissiyat aslında bir şiir okuduğumuzda aldığımız hissiyattan farksız değildir.
18:12Dolayısıyla bugün Sultanahmet Camii'nin kubbesini anlamaya çalışırken onun üzerindeki işçiliklerle beraber bir kubbenin aslında sanat tarihi içerisinde, mimari tarih içerisinde neye tekabül ettiğini biz görmekteyiz.
18:25Fakat buradaki en bariz olan özellik şudur, Mimar Sinan'ın yetiştirdiği insanlardan birisi olan Sedefkar Mehmet Ağa aslında Mimar Sinan'ın bıraktığı yerden devam etmiştir.
18:37Şehzade Camii'nde görmüş olduğumuz ana kubbe etrafında dört yarım kubbe burada da mevcuttur.
18:44Onu çevreleyen küçük kubbelerle birlikte aslında uzaktan bir dağ görüntüsü hissiyatı vermektedir.
18:50Bugün bu kubbe mimari özellikleriyle beraber 17. yüzyılın başından bize miras kalan bu toprakların en önemli camilerinden bir tanesindeyiz.
19:01Gelin hep beraber tam olarak şu anda mermer işçiliğine dönelim.
19:06Bu caminin mermer işçiliği klasik dönemdeki en önemli örneklerden bir tanesidir.
19:12Mermer işçiliğinin en güzel örneklerinden bir tanesini biz Sultanahmet Camii'nde görmekteyiz.
19:17Mihrab'ın etrafı, mihrab nişi ve minberin etrafı tamamen ince işçilikle ele alınmış iyi ustaların yaptığı mermerlerden yapılmıştır.
19:27Mermer hem dayanıklı olma özelliği hem de temizliği simgelemesi açısından bu camideki en güzel örnekliğini teşkil etmiştir.
19:36Aynı zamanda üzerinde 100 tane ayet-i kerimenin işlemeli olduğu, yazılı olduğu ve yaldızlarla süslenmiş bu mermerler caminin en gözde noktasında bulunmaktadır.
19:47Bu gözde noktası aynı zamanda caminin kıble yönüdür.
19:50Dolayısıyla caminin kubbesini ve etrafını kafanızı kaldırdığınızda göreceğiniz şeylerin mavi çiniler, yeşil çiniler ve beyaz tonlardaki çinilerle beraber
20:00kafanızı aşağı doğru, bakışınızı kıble yönüne doğru indirdiğiniz zaman tam olarak şu anda arka tarafında bulunan mihrab kısmı ve minber kısmını görmektesiniz.
20:10Burada mermer işçiliğinin en güzel örnekliğini görebilirsiniz.
20:15Bu İslam sanatları içerisinde bazen ahşap olarak yapılan, bazen mermerle süslenen teziyeni sanatların örnekleridir.
20:24Fakat bu cami tamamen devasa bir kompleks olması hasebiyle, normal camilerden çok büyük olması hasebiyle burada mermer işçiliği adeta tam yerinde bir tercih olmuştur diyebiliriz.
20:36Caminin süslemelerinin dışında kubbede ve etrafında görmüş olduğunuz renkli, boyanmış camlar bulunmaktadır.
20:44Bu camlar bize adeta gökyüzünden süzülen ışığın camiyle birleşmesi, ibadet eden kişiyle bütünleşmesi ve dolayısıyla bizi cami dışında bir hayattan koparmayan,
20:57camiyle dışarısını birlikte ele alabileceğimiz bir düzlem oluşturmaktadır.
21:01Süslemeleriyle birlikte Sultanahmet Camii hala insanların gözdesi ve turistlerin akın akın geldiği bir yerdir.
21:09Bu kadar sıcak bir günde, içeride sıcaktan durulmayan bir havada bile, bugün için bile söyleyebilirim, on binlerce turist bu camiyi ziyaret etmektedir.
21:19Ziyaret etmelerinin ardındaki en büyük motivasyonlarından bir tanesi de bu bölümün başında söylemiş olduğum Çin'i.
21:25Dolayısıyla Blue Mosk olarak adlandırdıkları bu caminin tam olarak Çinilerinden dolayı, süslemelerinden dolayı yapıldığı yer,
21:33Bizans dönemindeki hipodrom tam karşısında bulunan Ayasofya ile birlikte bütün bu güzellikleri barındıran bir camidir.
21:41Dolayısıyla 1. Ahmet'in yaptırmış olduğu bu cami, Celali isyanlarının bastırılmasından sonra yapımına başlanan bu cami bugün hala hayati önemini korumaktadır.
21:52Çünkü İstanbul'un silüetine İslam damgasını vuran en önemli camilerden bir tanesidir.
21:59Bulunduğu konum İstanbul'un 7 tepesinden bir tanesidir.
22:02Dolayısıyla dışarıdan gelen insanların, gemilerle geçen insanların göreceği ilk minareler hala İstanbul'da Osmanlı topraklarından bakiye olarak kalan bütün her yerde 6 minareye sahip,
22:16tek salatin cami olma özelliğinden dolayı çok özel bir konuma sahiptir.
22:20Gelin hep beraber caminin diğer kısımlarını izlemeye, anlamaya, o duyguyu yaşamaya devam edelim.
22:50Sultanahmet Camisi'nin içerisinde bulunan Sedef kakmaların hemen hemen tamamını Sedefkar Mehmet Ağa tarafından yapıldığını bilmekteyiz.
23:03Caminin süslemeleri kapılarda, vaaz kürsüsünde ve pencere kapaklarında yine kündekari tekniği vardır.
23:10Kündekari tekniğini daha önceki programlarda konuşmuştuk.
23:14Fakat şunu belirtmeden geçemeyeceğim.
23:16Kündekari, geçme ağaçların oyularak ve arkasında büyük bir geometri, büyük bir matematik isteyen bir sanat dalıdır.
23:24Ağaçların hiçbir şekilde çivi ya da vida ya da birbirinin hiçbir şekilde delmeden geçme sanatı olarak kullanılan bir sanattır.
23:33Bu camide de pencerelerin kapaklarında biz cami süsü olarak görmekteyiz.
23:37Aynı zamanda içlerinde bulunan Sedef kakmaların da mimar tarafından yani Sedefkar Mehmet Ağa tarafından yapıldığını biz bilmekteyiz.
23:46Bu çok önemlidir.
23:47Cami tezyinatıyla, süslemeleriyle adeta bir bütün olarak inşa edilmiştir.
23:53Tam olarak arkamda görmüş olduğunuz mermer işçilik bu caminin en önemli parçalarından bir tanesidir.
24:00Tam olarak bu noktada caminin banisi Sultan 1. Ahmet'in 14 yıl hüküm sürmüş Osmanlı'nın 14. padişahı olan 1. Ahmet'in yaptırmış olduğu,
24:11Celali isyanlarının bastırılmasının üstüne inşa ettirdiği bu tarihi cami bütün kompleksiyle aslında bugün şunları konuşamadık.
24:19Bu cami bir külliye olarak inşa edilmişti.
24:21Çünkü külliyenin bütün bileşenleri toplumu dönüştüren, topluma hizmet sunan, o dönemde devletin eksik kaldığı noktaların hepsini tamamlamaya çalışan büyük yaşam merkezleriydi.
24:33Bu noktada 1. Ahmet'in inşa ettirmiş olduğu bu cami ve temelinde eteğiyle toprak taşıdığını bizim Evliya Çelebi'den öğrenmiş olduğumuz Sultan Ahmet bize bu camiyi miras bırakmıştır.
24:45Caminin batı dillerindeki adı Çinili Mavi ya da The Blue Mostur yani Mavi Cami.
24:52İsminin bu şekilde anılması yanıltıcı olmasın çünkü caminin içerisinde tam olarak 20.400 adet Çin'i bulunmaktadır.
25:00Bu bize şunu gösteriyor, süslemeleri caminin adının önüne geçtiği Osmanlı döneminden kalma en önemli camilerden bir tanesidir.
25:08İstanbul'un yedi tepesinden bir tanesi üzerine adeta İstanbul'un kalbine, hafızasına, tarihine konumlanan, buraya konuşlanan önemli ve estetik olarak adeta devasa bir kompleksin adıdır Sultan Ahmet Cami.
25:25Biz bugün Sultan Ahmet Cami'ni etrafındaki hikayeleriyle, yeri geldiğinde şiirleriyle, buradaki tarihiyle, Ayasofya'nın orada tam karşısında olmaklığıyla birlikte bu camiyi, Sultan Ahmet Cami'ni anlamaya çalıştık.
25:40Bizans döneminde 6. yüzyılda Hipodrom'da çıkan bir isyanı bastırması üzerine Ayasofya Cami'ni inşa etmişlerdi.
25:46Bugün aynı şey Sultan Ahmet Cami için de geçerli.
25:50Anadolu'daki karışıklık bastırıldığında adeta bunu bir zafer olarak görüp Sultan 1. Ahmet bu camiyi inşa ettirmiştir.
25:58Gelin hep beraber caminin mihrap nişini de beraber inceleyelim.
26:16Cuma günleri bu camide hem Türkçe hem İngilizce hutbe okunmaktadır.
26:36Bunun en temel sebebi buranın almış olduğu turist sayısı.
26:39Çünkü bugün bile birkaç saat içerisinde 10 binlerce turistin geldiğine, kafile kafile burayı ziyaret ettiğine şahit olmaktayız.
26:48Dolayısıyla önce Türkçe hutbenin üstüne İngilizce hutbe okunması, birçok ziyaretçinin bu hutbeyi anlamasını istemeleridir.
26:56Dolayısıyla bugün burada, şu anda belki bu sesleri de duyuyorsunuzdur.
27:00Bu cami sürekli insanların kafile kafile geldiği ve bu sıcakta, bu sıcağa rağmen 10 binlerce insanın gün içerisinde ziyaret ettiği en önemli mabetlerden bir tanesidir.
27:11Şu an arkamda görmüş olduğunuz minber, hocaların cuma günleri, cuma namazında hutbeyi okuduğu minber.
27:18Aynı zamanda mihrap nişi, onu da gördüğünüz üzere tamamen mermerden yapılmıştır.
27:23Üzerindeki yaldız işlemeler bu caminin süslerine ciddi bir katkı sağlamıştır.
27:28Dolayısıyla biz bugün tarihe 17. yüzyıla, 17. yüzyılın başına, 1609'da yaklaşık olarak yapımı 7 yıl süren Sultanahmet Camii'ni gezmeye, anlamaya, kendi ruhumuzu dönemin ruhuyla birleştirmeye ve onu okumaya çalıştık.
27:45Tarihten bize ciddi bir tanıklık olarak kalan bu vakıf eserlerini anlamak için sadece mimari özelliklerini bilmek yetmez.
27:52Adeta onunla beraber süslemelerini, mimarını ve o dönemde neler yapıldığını, ulemanın bu camiye niçin teveccüh etmediğini bir süre boyunca bunları da bilmek gerekiyor.
28:04Hem gerçekten sıcak havaya ve turistlerin sıcaklığına ve buradaki sıcak atmosferin tamamına rağmen bu camiyi gezmeye çalıştık.
28:12Bu kalabalık arasında umarım sesimizi size ulaştırabilmiş oluruz.
28:15O halde her zaman yaptığımız gibi bitirelim.
28:18Sevgiyle kalın, bu şehre, İstanbul'un kalbine, Sultanahmet Camii'ne ve tüm vakıf eserlerimize sevgiyle bakın.
28:26İzlediğiniz için teşekkür ederim.
28:56İzlediğiniz için teşekkür ederim.
29:26Vakıf Katılım tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimizi sundu.