Skip to playerSkip to main content
  • 10 months ago
Stare polskie kino jest pełne perełek, które nie są szerzej znane przez współczesnych widzów. Dlatego też postanowiliśmy opowiedzieć dziś o kilku polskich klasykach, które są naszym zdaniem 10 na 10.
---
✔ Instagram tvfilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz serwis filmowy: https://filmomaniak.pl/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
Transcript
00:00Jakiś czas temu robiliśmy materiał o kultowych filmach, które nadal są 10 na 10 i część z Was zauważyła, dość słusznie zresztą, że brakuje w nim polskich produkcji.
00:08Był to zabieg z naszej strony jak najbardziej zamierzony, bo uznaliśmy, że polskie kino zasługuje na swoją własną listę.
00:14Dlatego też ponownie poprosiłem kilka osób z redakcji, by opowiedziały o swoich ulubionych starszych filmach, ale tym razem skupiły się na naszym polskim podwórku.
00:22Ponownie jako umowną granicę wyznaczyliśmy rok 1990, dlatego też wszystkie produkcje, które znajdą się na tej liście będą starsze niż 35 lat.
00:30Skoro zasady są jasne, to przejdźmy do rzeczy.
00:43Grzegorz Brzęczy-Szczykiewicz
00:44Mimo, że filmy wojenne kojarzą nam się ze smutnymi, wzruszającymi opowieściami, to zdarzają się wśród nich także komedie.
00:56I jedną z nich jest kultowe Jak rozpętałem II wojnę światową z 1970 roku w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.
01:03Głównym bohaterem jest szeregowy Franek Dolas, który w nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 roku jadąc pociągiem przesypia swoją stację i zamiast w Polsce wysiada w Niemczech.
01:18Spotyka Niemców i oddaje strzał.
01:20Chwilę później rozpoczyna się atak Niemiec na Polskę i Franek jest przekonany, że to właśnie on rozpętał II wojnę światową.
01:28Przez kolejne trzy części tuła się po świecie, trafia do niewoli, wywołuje wiele konfliktów i wyprowadza z równowagi niejednego oficera.
01:37Film jest tragikomedią, a główny bohater prześladowany pechem mimo swoich dobrych intencji bez przerwy wpada w kłopoty.
01:44Film silnie odwołuje się do stereotypów narodowych, co pewnie dzisiaj byłoby uznane za bardzo niepoprawne politycznie, ale myślę, że jest to problem wielu dzieł sprzed lat.
01:55Mamy za to świetnie wykreowaną postać Franka Dolasa, znaną obsadę, kultowe sceny, a także wiele nawiązań do innych polskich produkcji, które na pewno wychwycił niejeden koneser polskiego kina.
02:08Z ciekawostek film składa się z trzech części. Ucieczka, Zabronią i Wśród Swoich.
02:13Co ciekawe jednak, w trakcie powstawania scenariusza planowano tylko dwie części.
02:18Jak rozpętałem II wojnę światową i jak zakończyłem II wojnę światową.
02:22Ale powstało tak wiele dobrego materiału przy kręceniu tego filmu, że postanowiono go wykorzystać i dołożyć jeszcze jedną część.
02:33Zatracam poczucie, gdzie kończy się rzeczywistość, a zaczyna fantazja.
02:38Wydaje mi się, że dość powszechne jest przekonanie, że stare polskie filmy nie dorównywały jakościowo produkcjom tworzonym na zachodzie.
02:45Zwłaszcza pod kątem scenografii, kostiumów i generalnie rozmachu tych dzieł.
02:49Jest w tym trochę prawdy. Polscy filmowcy rzadko kiedy mogli sobie pozwolić na podróże, zwłaszcza do państw zgniłego zachodu.
02:56Budżety polskich filmów były zdecydowanie niższe, a bycie częścią bloku wschodniego mocno ograniczało możliwości realizacyjne.
03:03I gdybym miał wybrać jeden film, który wyłamuje się z tego stereotypu, to postawiłbym na rękopis znaleziony w Saragosie Jerzego Hasa.
03:10Produkcję, która zdecydowanie wyprzedzała swoje czasy, zarówno pod kątem narracyjnym, jak i realizacyjnym.
03:16Rękopis opowiada historię hiszpańskiego oficera, Alfonsa Van Vordena i jego podróże do Madrytu, którą przerywają zjawiska nadprzyrodzone.
03:23Dzieło to jest ekranizacją powieści o tym samym tytule autorstwa hrabiego Jana Potockiego.
03:28Jest to jeden z niewielu filmów z tamtego okresu, które śmiało można określić mianem superprodukcji.
03:33I obraz z gwiazdorską na ówczesne czasy obsadą, wykonany z ogromnym rozmachem.
03:38Film znakomicie zegrany i jeszcze lepiej napisany.
03:40W dodatku twórcom udaje się do tej opowieści zmieścić elementy komediowe,
03:44ale też trochę fantastyki i motywy charakterystyczne dla filmów płaszcza i szpady.
03:48I jakimś cudem to wszystko się ze sobą nie gryzie, a współgra, tworząc jeden z najbardziej wyjątkowych polskich filmów w historii.
03:55W tej produkcji każdy powinien znaleźć coś dla siebie, a jeśli nie wierzycie moim rekomendacjom,
04:00to może uwierzycie takim postaciom jak Martin Scorsese lub Francis Ford Coppola,
04:04którzy tak polubili ten film, że przyczynili się do jego cyfrowej rekonstrukcji i premiery w Stanach Zjednoczonych.
04:09Usłyszałem kiedyś anegdotę, że kiedy dzieło to było pokazywane w Hiszpanii, na festiwalu w San Sebastian,
04:14hiszpańscy filmowcy mieli pretensje do twórców rękopisu, że robili zdjęcia w Hiszpanii i się nie odezwali.
04:20Problem w tym, że cały ten film był kręcony w Polsce, jednak Jura Krakowsko-Częstochowska okazała się na tyle przekonująco grać góry Sierra Morena,
04:27że nawet rodowici Hiszpanie dali się nabrać.
04:29Nie wiem, na ile mogę wierzyć w prawdziwość tej zasłyszanej prawdopodobnie na studiach historii,
04:34ale patrząc na to, jak ten film wygląda, jestem skłonny w nią uwierzyć.
04:39A mięczą płakali mi wtedy z radości, jak małe dzieci.
04:46Starszy, dość zgryźliwy pan w okularach na nosie, uparcie mieszka w swoim małym, starym domku,
04:52pośród betonowych gigantów.
04:54I za żadne skarby nie chce się z niego wyprowadzić, nawet jeśli ma to wstrzymać budowę ogromnego kompleksu mieszkaniowego.
05:02Odlot? Co to jest?
05:04Nie wiem, o czym mowa.
05:05Ja mówię o paciorkach jednego różańca.
05:08Może wybór trochę nieoczywisty, ale film fenomenalnie obrazuje Śląsk w bardzo specyficznym momencie w czasie.
05:15Okres bardzo dynamicznych zmian, pędzący na złamanie karku postęp, hurtowa budowa ogromnych betonowych blokowisk w imię partii i innych pustych frazesów.
05:27Kazimierz Kuc pokazuje tutaj historię starego człowieka, który niestety zaczyna powoli przegrywać wyścig z wciąż zmieniającym się światem.
05:36Świetnie zarysowano tu także konsekwencje jego uporu, które ponosi zarówno on, jak i jego bliscy pokroju jego syna ślepo trwającego przy ojcu.
05:46Wszystko to jest bardzo niejednoznaczne nawet dzisiaj, pełno tu takiego autentycznego, rozbrajającego humoru, ale i smutnej zadumy.
05:55To bardzo ważna historia dla mnie, czyli kogoś, kto oczywiście jako Ślązak je od urodzenia węgiel na drugie śniadanie, a tak bardziej poważnie to dla kogo te relacje, bardzo trudne, często niezdrowe, niedogadane, nieprzepracowane,
06:10ze wszystkimi ich dobrymi, złymi stronami, no to wszystko brzmi dla mnie bardzo znajomo.
06:18Kobieta mnie bije.
06:22Poddaję się.
06:23Lubię film Seksmisja.
06:26To produkcja, która jedzie po bandzie, nie bojąc się poprawności politycznej, bo wtedy chyba za bardzo nie było czegoś takiego nawet,
06:34śmiejąc się jednocześnie z kobiet, jak i mężczyzn, z tych wszystkich stereotypów, które nas otaczają, ale też z rzeczywistości, która wtedy była.
06:42To jest film, który jest naprawdę dobrą komedią, zresztą Jerzy Sztur zagrał tam naprawdę bardzo dobrą rolę i jest tam masa tekstów, które wiele osób pamięta do dziś.
06:53Szczególnie kobieta mnie bije, albo weź pigułkę.
06:57Film pokazuje nam przy tym naprawdę ciekawą perspektywę mężczyzn, czyli królików doświadczalnych.
07:03W laboratoriach, które wyglądają jakby byli nawet nie tyle na planecie Ziemia w przyszłości, co na jakimś statku kosmicznym.
07:10Zresztą kobiety, które kontrolują panów zamkniętych w laboratoriach, zachowują się mocno obco wobec nich.
07:17I oczywiście film jest krytyką radykalnego feminizmu.
07:21Mógłbym tu wchodzić w wątki polityczne, ale serio, uważam, że każdy może na nim się dobrze bawić, jeśli tylko ma dystans do siebie i swojego otoczenia.
07:29I właśnie dlatego ten film moim zdaniem jest 10 na 10.
07:32Może się bawić na nim każdy.
07:34Naprawdę trzeba mieć po prostu dystans do tego typu komedii i nie bać się tego, co one przedstawiają.
07:39A oczywiście jest tam już parę boomerskich tekścików i rzeczy, które już tak nie bawią dzisiaj jak kiedyś,
07:45ale szczerze to chyba są raczej rzeczy w mniejszości w tym filmie, bo naprawdę trzyma całkiem niezły poziom do dziś.
07:52Ostatni dzień lata to film, który kocham całym sercem.
08:03Jestem jednak świadomy, że jest to jedno z tych dzieł, o których mówi się, że są nie dla każdego.
08:08Tak jak opisywany przeze mnie wcześniej rękopis znaleziony w Saragosie był przykładem produkcji absolutnie spektakularnej realizacyjnie,
08:15tak w przypadku debiutu Tadeusza Konwickiego mamy do czynienia z obrazem, który mógłby być słownikowym synonimem słowa kameralność.
08:21Widać to nawet w ich metrażach, bo rękopis trwa aż trzy godziny, a ostatni dzień lata zaledwie jedną.
08:28Szczerze mówiąc nie do końca mam pomysłu jak was do tej produkcji przekonać, bo to bardzo prosta, wręcz minimalistyczna historia.
08:34Film ten opowiada o kobiecie i mężczyźnie, którzy spotykają się przypadkowo na plaży.
08:39Kobieta początkowo niechętna narzucającemu się jej towarzyszowi z czasem zaczyna się do niego przekonywać.
08:43Szybko odnajdują wspólny język i to nawet mimo tego, że nigdy się sobie nie przedstawili, więc widz również nie poznaje ich imion.
08:50Ogromne wrażenie robią doskonałe zdjęcia i idealnie dopasowana do tego dzieła muzyka.
08:54Ciężko jednak mówić przy okazji tego filmu o fabule.
08:57Jest to bardziej obserwacja tych dwojga i relacji, którą nawiązują.
09:00On strasznie dziecinny, zakochany na zabój w nieznajomej kobiecie.
09:04Ona, początkowo traktującego z dystansem, z czasem staje się nim zaintrygowana.
09:08Obydwoje niosą ze sobą bagaż wojennych doświadczeń.
09:11W tle słychać dźwięk fal uderzających o brzeg, przerywany hukiem przelatujących odrzutowców.
09:15A świadkiem tego jest jedynie Pusta plaża.
09:18To film, który konfrontuje potrzebę bliskości, która jest przecież w każdym z nas, ze skądinąd słusznym lękiem przed zaufaniem drugiemu człowiekowi.
09:25Mimo leniwego tempa ogląda się to z zaciekawieniem.
09:28Jest w tym filmie jakiś nieuchwytny urok.
09:30Coś, co trudno opisać słowami.
09:32Cóż mogę powiedzieć?
09:33Debiut Konwickiego po prostu idealnie wstrzelił się w moją wrażliwość.
09:37Bardziej niż którakolwiek z jego późniejszych produkcji.
09:39I mówiąc o tym filmie chyba liczę na to, że znajdzie się wśród oglądających ktoś, kto zareaguje na tę produkcję podobnie.
09:46A nawet jeśli nie, to poświęci na obejrzenie tego filmu niespełna godzinę.
09:51Więc chyba warto podjąć to ryzyko.
09:58Krótki film o zabijaniu to jeden z najbardziej przejmujących polskich filmów,
10:02który wprowadza widza w mroczne zakamarki duszy i moralności.
10:06Kieślowski wykorzystując surową stylistykę i minimalistyczne dialogi,
10:11stworzył dzieło, o którym powiedzieć, że szokuje, to jak nic nie powiedzieć.
10:15Od samej sceny zabójstwa, która ukazana została w sposób niepokojąco realistyczny,
10:20film wymusza na widzu jakąś refleksję.
10:23Ale to z jakim tlematem zostawia go na koniec, to chyba istota tego dzieła.
10:27Brak tu patosu czy moralizatorstwa.
10:29Tylko koncentracja na czynie, odpowiedzialności, karze i emocjach towarzyszących każdemu z tych etapów.
10:36Film ten zdecydowanie wżera się w pamięć, pozostawiając więcej pytań niż odpowiedzi.
10:42A to w seansie cenię najbardziej.
10:44Osobiście lata temu zacząłem od niego przygodę z Kieślowskim.
10:47I dziś nie wyobrażam sobie, aby taka lista mogłaby ominąć ten film.
10:51Nie lubię poniedziałku, to film bez wątpienia bardzo wesoły.
11:03Bardzo dobra komedia, która nawet pomimo tego, że jej humor to już staruszek z ponad pięćdziesiątką na karku,
11:11zestarzał się godnie.
11:13Mamy tu klasyczną, kilkuwątkową komedię pomyłek.
11:17Ludzie spotykają się gonieni przez prozę życia, ich drogi krzyżują się w najmniej spodziewanych momentach,
11:23a wszystko okazuje się tak bardzo naiwną, ale uroczą laurką dla Warszawy i jej mieszkańców.
11:30Nie pękniecie tu ze śmiechu.
11:31Niektóre żarty mają już dziś gęste i tłuste wujaszkowe wąsy,
11:35ale ten bardzo absurdalny humor dalej jest w stanie wywołać na twarzy szczery uśmiech.
11:41Jestem z jednej strony zbyt młody, by z pewną nostalgią patrzeć na ówczesną motoryzację czy modę,
11:47ale ten film to bardzo przyjemna podróż w czasie także i dla mnie możliwość wzięcia udziału w tym wielkomiejskim poniedziałkowym wyścigu.
11:57Mam słabość do filmów psychologicznych, takich, które są blisko bohaterów i zaglądają w ich duszę.
12:10Dlatego do moich ulubionych polskich produkcji należą Nóż Wodzie Polańskiego i Jak Być Kochaną Hasa.
12:16Ale dzieło, które uważam za będące 10 na 10, to matka Joanna Otaniołów Jerzego Kawalerowicza.
12:22Punkt wyjścia dla fabuły jest prosty.
12:23Siostra Zakonna zostaje opętana, więc do klasztoru przybywa ksiądz egzorcysta.
12:28Ale bez obaw, Kawalerowicz nie nakręcił horroru, nie zaserwował też jazdy bez trzymanki w stylu żuławskiego.
12:34Matka Joanna to film intymny, minimalistyczny, niemal ascetyczny.
12:39Oglądając go, obcujemy z prawdziwym dziełem sztuki, doświadczeniem wizualnym na najwyższym poziomie.
12:45Symboliczne sceny, zapadające w pamięć ujęcia, a przede wszystkim oszczędność w środkach, pozwalają wybrzmieć bogactwu treści.
12:52Bo choć film jest nakręcony w czerni i bieli, to ukazuje, że sama świętość ma biele odcieni szarości.
12:58Matka Joanna Otaniołów to bezbłędny film o miłości, o desperackiej próbie odnalezienia sensu.
13:03Dzieło powiada o potrzeby wolności, której nie sposób się wyrzec.
13:07O tym, że nawet w surowych, chłodnych morach klasztoru w człowieku może wybuchnąć ogień.
13:12Niekoniecznie piekielny.
13:1310 na 10 jest również sama bohaterka.
13:16Rewelacyjna, ekstatyczna kreacja Lucyny Winnickiej porywa, a Joanna, buntownicza niczym Lilith, fascynuje.
13:23Postać bluźnierczej, perwersyjnej, rozdzierającej szaty zakonnicy ukazuje,
13:28że wszelkie próby okiełznania natury przez instytucjonalizm, patriarchat czy religijne dogmaty z góry skazane są na porażkę.
13:35Ale wartość tej produkcji leży przede wszystkim w jej uniwersalności, poruszaniu ponadczasowych, egzystencjalnych tematów.
13:41Dzięki temu, ponad 60 lat od premiery, matka Joanna nie straciła aktualności.
13:47Film Zasłużenie dostał srebrną palmę w Cannes, a Martin Scorsese zaliczył go do największych arcydział polskiego filmu.
13:56Wyobraźmy sobie ten stosunek.
13:59Matematyczny.
14:02No to to jest sinus.
14:03Nie mogłem się powstrzymać i musiałem opowiedzieć o jeszcze jednym filmie.
14:06Choć gdybym mógł, to powiedziałbym pewnie jeszcze o kilku, bo tych niesamowitych polskich produkcji było naprawdę mnóstwo.
14:13Po raz kolejny chciałbym opowiedzieć o filmie, który trochę przełamuje stereotypy dotyczące starego polskiego kina.
14:19Wczesny PRL kojarzy się raczej z produkcjami o dość poważnej tematyce.
14:22Trauma wojny, reżim okresu stalinizmu i wiążące się z nim polityczne represje raczej nie nastrajały twórców do tworzenia produkcji komediowych.
14:30Dlatego też te najbardziej kultowe polskie komedie powstawały raczej w późniejszych latach.
14:34Bywały jednak wyjątki, a jednym z nich było Zezowate Szczęście w reżyserii Andrzeja Munka ze znakomitą rolą Bogumiła Kobieli.
14:41Zezowate Szczęście opowiada o losach Jana Piszczyka, wiecznego pechowca, którego życie było pasmem niefortunnych wydarzeń.
14:47Gdybym miał pokrótce opisać tę postać, to powiedziałbym, że to był trochę taki Adaś Miałczyński tamtych czasów.
14:53Piszczyka poznajemy w więzieniu, którego uparcie nie chce opuścić, a obserwowane w filmie wydarzenia to historia jego życia, z której zwierza się naczelnikowi.
15:00Możemy zatem śledzić losy naszego bohatera od czasów młodości w okresie przedwojennym, poprzez studia i epizod w wojsku, aż po praca urzędnika i trafienie do więzienia.
15:09Jest to typowa komedia pomyłek z elementami slapstickowymi.
15:12Widać w tej produkcji sporą inspirację filmami Czaplina, co mogłoby się wydawać humorem dość przestarzałym jak na rok 1960, a mimo to się sprawdziło.
15:20I do dziś sprawdza się całkiem dobrze.
15:22Myślę, że jest to przede wszystkim zasługa genialnego Bogumiła Kobieli, który sprawdza się w tej roli absolutnie fantastycznie.
15:28Choć początkowo ten film nie został przyjęty aż tak jednoznacznie pozytywnie.
15:31W dniu premiery wywołał on wiele kontrowersji, a twórcom zarzucano ośmieszanie polskiej historii.
15:36Ostatecznie jednak przeważały osoby, którym się ten film podobał, a niektórzy dostrzegali w nim zaskakującą jak na ten gatunek głębię.
15:43O tym jak cenione było to dzieło niech świadczy fakt, że po kilkunastu latach doczekało się kontynuacji w postaci filmu Obywatel Piszczyk, gdzie w tytułowego bohatera wcielił się Jerzy Sztur.
16:01Ziemia obiecana w reżyserii Andrzeja Wajdy.
16:04Mój pierwszy kontakt z tym filmem był niezbyt szczęśliwy, to znaczy polonistka puściła nam go kiedyś podczas lekcji na starym, pierdzącym telewizorze kineskopowym.
16:13I ani mnie ten film wtedy nie interesował, ani nie było warunków, żeby go uważnie obejrzeć i należycie docenić.
16:19Wróciłem do niego kilka lat później i dopiero wtedy przekonałem się, że jest to kino przez wielkie K.
16:26I to bez dodawania jak na nasze warunki.
16:28Osobiście bardzo lubię filmy historyczne, które potrafią realnie przenieść mnie do dawnych czasów, a w Polsce bywa z tym problem.
16:36Bo przeważnie widać ograniczenia budżetowe, scenografię z kartonu i ogólnie rzecz biorąc realizacyjną biedę.
16:43Ziemia obiecana jest inna, dziewiętnastowieczna, robotnicza, pełna kontrastów w postaci bogactwa przeplatającego się ze skrajną biedą łódź prezentuje się w filmie Wajdy niezwykle sugestywnie.
16:54Nie można też zapomnieć o znakomitej obsadzie z Danielem Olbryskim, Wojciechem Przoniakiem i Andrzejem Sewerynem na czele oraz fantastycznej muzyce Wojciecha Kilara.
17:04W 1976 roku Ziemia Obiecana otrzymała nawet nominację do Oscara, jednak ostatecznie statuetki nie zdobyła.
17:12Na zachodzie filmowi została niestety przypięta łatka, jakoby było to dzieło o wydźwięku antysemickim.
17:17W każdym razie jest to film, który mimo 50 lat na karku wciąż trzyma się bardzo dobrze i spokojnie można go obejrzeć dla czystej przyjemności.
17:27Zdecydowanie nie jest to po prostu ekranizacja lektury szkolnej.
17:32Mam nadzieję, że każdy znajdzie wśród tych 10 wymienionych filmów coś dla siebie.
17:36Jestem świadomy, że zabrakło tu kilku znakomitych produkcji, dlatego mocno liczę na to, że uzupełnicie te braki i napiszecie o waszych ulubionych kultowych polskich filmach.
17:45Komentarze są wasze. Odmykam dyskusję i do usłyszenia.
Be the first to comment
Add your comment

Recommended