Najgorsze błędy w filmach wojennych

tvfilmy

Filmy wojenne w bardzo różny sposób pokazują realia konfliktów. Jakie są największe grzechy takich produkcji i czy były takie, które były w stu procentach prawdziwe?  --- ✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/ ✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl

Transcript

00:00Filmy wojenne. Lubię, ale ze sporym zastrzeżeniem.

00:04Filmy wojenne to część przemysłu rozrywkowego i rządzą się swoimi prawami.

00:09Szczególnie te największe produkcje z wielomilionowymi budżetami powstają po to, aby przynieść zysk.

00:14Od początków kinematografii wojna istnieje w filmach, ale w pewnej wykrzywionej, rozrywkowej, a więc zabawnej postaci.

00:21Na co więc powinniśmy uważać i dlaczego z zasady nie powinniśmy ufać filmom wojennym?

00:27Przejdźmy przez błędy, które popełniały i nadal popełniają filmy wojenne.

00:31Z tym zastrzeżeniem, że nie każdy film popełnia wszystkie błędy.

00:35Dużo zależy od tego, w jakiej epoce film był nakręcony.

00:47Teatralna przemoc

00:48Parszywa dwunastka, sensacyjny film w nurcie wojennej przygody,

00:53bliższy powieściom Alistaira Macleana niż jakimkolwiek faktycznym wydarzeniom.

00:58Przerysowani bohaterowie i dziwne założenia mamy w końcu bandziorów i psychopatów

01:02wysłanych na tajną misję zgładzenia niemieckich oficerów.

01:06Ale film jest bardzo dobry, ma świetnych aktorów, tempo, suspens,

01:09a także akcję podzieloną na dwie fazy, przygotowanie i wykonanie misji.

01:14A i ofiar po stronie amerykańskiej jest całkiem sporo,

01:16co dodaje filmowi tak potrzebnego realizmu.

01:19A jednak jest coś, co do dziś śmieszy w filmach z okresu 45-98.

01:24Chodzi oczywiście o westernową przemoc, gdzie umierający zawsze zdąży

01:28chwycić się za miejsce postrzału, krzyknąć albo teatralnie kopnąć w kalendarz.

01:33Jeden z Amerykanów w Parszywej dwunastce nawet ma czas chwycić się za głowę,

01:37aby pokazać później, że oberwał kulą 7,92 mm prosto w czoło.

01:42Jasne, nie przeżył tego, ale tradycja pewnej niemal kreskówkowej przemocy

01:46w filmach wojennych miała się dobrze aż do szeregowca Rajana z 98 roku.

01:50Dopiero wtedy udało się filmom oddać moc broni palnej.

01:54Przerażające wrażenie bycia pod ostrzałem, a także okropność obrażeń,

01:58które może zadać jedna karabinowa kula.

02:00Czy filmy wojenne potrzebują takiej dosadności?

02:03Uważam, że tak.

02:04Inaczej mają w sobie coś z zabawy w policjantów złodziei,

02:07jakąś zero-jedynkowość, którą trudno zaakceptować,

02:10jest się albo żywym, albo martwym.

02:12W zabijaniu i umieraniu w starszych filmach wojennych jest umowność,

02:16która przenosi ten film na pole zabawy.

02:18Jasne, nie musimy od każdego filmu oczekiwać ambicji i pytań o postawy człowieka

02:22w XX wieku, ale też nie miejmy złudzeń.

02:25Ta westernowa przemoc mogła służyć w zaczarowaniu wojny.

02:28Błędny obraz tego, jak wygląda prawdziwa walka,

02:31prowadził do nieustannych dysonansów u kolejnych pokoleń żołnierzy.

02:35Przede wszystkim u Amerykanów w trakcie wojny w Korei, czy wojny w Wietnamie.

02:38W amerykańskim kinie wojennym prawdziwa rewolucja rozpoczęła się właśnie pod koniec lat 60.

02:44Zielone berety z Johnem Wayne pozostają niechlubnym przykładem militarniej kinematografii.

02:49Film nakręcono niczym propagandową mydlinę z lat 50, ale różnica była jedna.

02:54Wojna w Wietnamie to już czas telewizji i relacji w kolorze.

02:57Widzowie na całym świecie mogli oglądać dokumenty pokazujące prawdziwe oblicze wojny.

03:01Zielone berety pozostały jedną nogą w poprzedniej epoce.

03:04Efekt? Ciekawe filmidełko, które na weteranów działało jak płachta na byka.

03:10Ale nie zrzucajmy całej winy na propagandystów.

03:12Swoje zrobiła tutaj też cenzura czy autocenzura filmów.

03:15Aż do drugiej połowy lat 60. w Hollywood unikano ukazywania dosłownej przemocy.

03:20Zmieniły to takie filmy jak Bonnie i Clyde, gdzie na przykład w końcowej scenie

03:23kule wystrzelone przez policjantów obrazowo ryją ciała tytułowej pary przestępców.

03:27Ale nawet u sama Pekinpacha, reżysera, który wręcz słynął z epatowania przemocą,

03:32na dzisiejsze standardy wojenna przemoc jest ukazana dość czysto.

03:36Wystarczy zobaczyć Żelazny Krzyż z 77 roku.

03:39W znanej scenie ataku radzieckiej piechoty krew pojawia się co najwyżej na czole jednego z głównych bohaterów.

03:45Nie twierdzę, że ta scena jest zła, bo ukazuje dobrze chaotyczny charakter walki na bliskim dystansie.

03:50Ale nadal jest tu pewne trzymanie się westernowej konwencji.

03:53Granaty i eksplozje odrzucają ludzi na boki zamiast wyrywać ich z ubrań tak mocno,

03:58że nagie ciała znajdowano zawieszone na drzewach.

04:01Serie z karabinów maszynowych nie przecinają ludzi niemal na dwoje,

04:04bo to nie jest tak, że kula zawsze czysto przeszyje komuś serce czy ważny organ.

04:08Kule rykoszetują, odrywają nosy, rozbijają kości i prują jelita pełne kału.

04:14Nie sądziliście, że usłyszycie o odchodach w tym materiale.

04:17No właśnie, ale wojna to totalne gówno i wskażcie mi film, który w jakikolwiek sposób dotyka tematu fekaliów.

04:24Nie chcę brzmieć jak jakiś zwyrol, ale każda forma ugrzecznienia wojennej przemocy

04:28prowadzi do wykrzywienia prawdziwego obrazu wojny.

04:31Jest to tylko fałszywe odwzorowanie, a niewiedza na temat tego, jak wygląda wojna,

04:37jest znacznie bardziej niebezpieczna dla społeczeństw niż jakakolwiek dosadna przemoc na ekranie telewizora.

04:42Patos tam, gdzie była tylko śmierć.

04:46Gdzie jest fikcyjna wojna, tam od wieków są dumne hasła farmazony pisane przeważnie przez polityka czy poetę.

04:51Już homerycka Iliada z jednej strony jest pełna przemocy, z drugiej ubiera tę przemoc w coś męskiego i pięknego.

04:57Jasne, Iliadę można odczytywać jako pierwszy przejaw sentymentów antywojennych,

05:02ale też obserwacje, że wojna jest nieuniknionym przeznaczeniem człowieka.

05:06Ale analiza wydźwięku to już raczej kwestia akademickiej dysputy,

05:09bo Aleksander Wielki odczytywał Iliadę pewnie na swój sposób

05:13i miał nigdy nie rozstawać się ze zwojem z poematem Homera.

05:17Przez całą starożytność odnajdujemy ślady wpływu Iliady.

05:21Scypion na gruzach Kartaginy miał wrzucać cytatami z Homera,

05:23a rodzina Juliuszów twierdziła, że pochodzi bezpośrednio od Eneasza, jednego z trojańskich emigrantów.

05:30Czasami można wręcz odnieść wrażenie, że cała starożytność to jeden wielki przypis do Iliady

05:34i jakby nie odczytywać Homera, tak pełno u niego zachłyśnięcia się wojenną gorączką.

05:40Cywilizacje sprzed dwóch tysięcy lat pewnie miały inne podejście do śmierci,

05:44ale czy na pewno?

05:45Jesteśmy przecież w stanie tylko ocenić pewne przejawy kultury wysokiej.

05:49Bo czy można by interpretować naszą mentalność i nasze uczucia na bazie kościelnych witraży

05:54czy wybranych dzieł współczesnych filozofów?

05:57Gdy Rzymianie powtarzali dulce de corum est pro patria mori,

06:00że umieranie za ojczyznę jest słodkie, tak prawdopodobnie śmierć chcieli osłodzić innym, a nie sobie.

06:07Zdecydowana większość zachowanych zapisów, książek i zwojów powstała z inicjatywy bogatych dla bogatych.

06:13Nie poznamy tutaj perspektywy tej najniższej, legionisty żołnierza czy cywila.

06:18Trudno mi uwierzyć, aby faktycznie Ateńczyk z radością udawał swoje życie,

06:22gdy w wnętrzności wisiały mu u nóg, gdy był topiony przez uderzenia wioseł,

06:26czy gdy jako jeńcowi podżnano mu gardło.

06:28Wielkim szokiem dla zachodnich odbiorców był zapis zbrodni dokonywany przez ISIS na przykład na ludności jezydów.

06:34Ale gdy uczymy się o wojnach perskich i wielkich postaciach historycznych,

06:38tak też czytamy niejako historię niekończących się zbrodni.

06:41Antyczne wojny pełne są zabijania jeńców, terroryzowania ludności i rzezi całych miast.

06:46I tak nawet ci cywilizowani Ateńczycy wytłumaczyli sobie zgrabnie,

06:49dlaczego wszyscy mężczyźni wyspy Milos muszą zginąć.

06:52I nie miejmy złudzeń, żeś kilkuset czy kilku tysięcy osób nie była widokiem zaszczytnym czy słodkim dla kogokolwiek.

06:59Dlatego też takim szokiem dla Amerykanów było doświadczenie wojny w Wietnamie,

07:02zabijanie cywilów, bombardowanie miast, znęcanie się nad jeńcami, jeśli w ogóle jakiś zieniec przeżył,

07:07a przy tym wszystkim pełen eufemizmu w język młodych Amerykanów,

07:11którzy w krótkim czasie przeszli przez piekło na ziemi.

07:13Dziennikarze telewizyjni po raz pierwszy mogli nagrać, a następnie pokazać żołnierzy,

07:18którzy jeszcze chwilę temu byli w środku walki.

07:21Walki, czyli w środku zabijania i umierania.

07:24Nigdy wcześniej nie było to możliwe, bo przekaz przechodził przez kilka filtrów.

07:28Nowe doświadczanie wojny sprawiło, że Amerykanie chcieli opowiedzieć nowe historie,

07:32stąd cały ruch antywojennych filmów o Wietnamie, serial MASH,

07:35czas apokalipsy, Full Metal Jacket, ale i to pasowało do konkretnych czasów.

07:40Dzisiaj znowu na fali jest druga wojna i filmy po kroju Midway chcą znów przyciągnąć widzów do kin.

07:46Wróćmy do filtrowania treści i świetnie pisze o tym Wojciech Nowicki w swoich książkach o fotografii,

07:51który raczej skupia się na tym, czego fotografia wojenna nie pokazuje.

07:55Ale wytyka też inscenizowanie znanych fotografii już przy samych korzeniach fotografii wojennej.

08:00I tak już w czasie wojny krymskiej przed wykonaniem zdjęcia usuwano nadmiar zwłok,

08:04albo jak w tym przypadku fotograf naznosił kul armatnich na drogę, aby podkreślić przekaz.

08:10Jest tu jakaś artystyczna symbolika, ale nas jako obserwatora może interesować coś innego,

08:15co się kryje poza fotografią, co twórca zdjęcia chciał przed nami ukryć poza kadrem,

08:20co pokazałoby zdjęcie 360 stopni.

08:23Ciągle jesteśmy skrzywieni jako obserwator, bo obserwujemy tylko to, co ktoś chce nam pokazać.

08:28Nowicki nie boi się pokazać prawdziwych, przyziemnych konsekwencji wojny,

08:32jak poszarpanych twarzy, rozległych poparzeń czy urwanych kończyn.

08:36Gdy połączymy taki dosadny efekt przemocy niby ze słodyczą umierania za ojczyznę,

08:40tak oczywiście pojawia się dysonans.

08:42Dzięki zapiskom, rozmowom, wywiadom przeprowadzanym z weteranami wojen XX wieku,

08:47tak priorytety na dłuższą metę wydają się być inne.

08:50W jednym z materiałów na TV-gry Nawal był żołnierz gromu,

08:53wspominał, że ostatecznie żołnierz walczy przede wszystkim dla swoich kumpli.

08:56Więzy w oddziale to braterstwo broni jest realne i zastępuje górnolotne hasła

09:02klepane na okrągło w oficjalnych, armijnych periodykach.

09:05Gdy do głosu doszli pierwsi pisarze żołnierze,

09:08tak ich podejście do wojny musiało szokować konserwatywną publikę.

09:11Na zachodzie bez zmian Remarka, Rzeźnia numer 5 Woneguta,

09:15paragraf 22 Hellera, Nadzy i Martwi Majlera i tak dalej, i tak dalej.

09:19Niewiele to dumy ze służby ojczyźnie,

09:21więcej gniewu narządzących, poczucie bezsensu,

09:23a także wrażenia zostanie oszukanym.

09:26Ciekawe, czy gdyby przyszło nam posłuchać tego,

09:28co mieli do powiedzenia żołnierze sprzed wieków,

09:30czy też nie zweryfikowalibyśmy swojej opinii

09:32o tych starszych, honorowych, wygładzonych wojenkach,

09:35które tak chętnie pokazują filmy.

09:37Ale Amerykanie nigdy się nie zmienią.

09:39Nawet w szeregowcu Ryanie nie brak patosu

09:41spowiewającą amerykańską flagą.

09:44Można więc zrobić jednocześnie krok naprzód

09:45i krok do tyłu.

09:46Już nie mówię to nawet o takich paściach jak Pearl Harbor,

09:49które łączy wszystko co najgorsze ze starych propagandowych szlamów

09:52z grzechami kina XXI wieku,

09:54żewny soundtrack, bzdurną fabułę i motywację

09:57oraz żałosne scenki z dziarskimi Amerykanami,

10:00którzy rzecz jasna ostatecznie zemszczą się na Japończykach.

10:03Do repertuaru grzechów filmów wojennych

10:05w ostatnich dziesięcioleciach doszła kolejna rzecz

10:07i mowa oczywiście o komputerowych efektach specjalnych.

10:11Wojna jak gra.

10:11Około rok temu obejrzałem po raz pierwszy od lat

10:15Most na rzece Quai.

10:16Ten film z 57 roku na Netflixie dostępny jest w wysokiej rozdzielczości.

10:20I skupmy się tutaj na warstwie wizualnej.

10:23Film nakręcono na Sri Lance w prawdziwej dżungli.

10:26Most w ostatniej scenie filmu wysadzono naprawdę.

10:29Aktorzy ryzykowali zdrowiem i życiem podczas zdjęć

10:32i gdy popatrzymy na ich przepocone sylwetki

10:34i umorusane twarze,

10:36tak potrafimy sobie wyobrazić fetor ludzkiego niemytego ciała.

10:39A jeśli nie potraficie sobie wyobrazić,

10:41tak wystarczy czasem wejść do krakowskiego tramwaju numer cztery.

10:44Ok, weźmy inny film z epoki,

10:46na przykład Bitwę o Anglię z 60 roku.

10:49Na potrzeby filmu zorganizowano 100 samolotów z epoki,

10:52a wiele scen kręcono w prawdziwych, historycznych lokacjach,

10:55na przykład na lotnisku RAF-u.

10:57Dzięki tym zabiegom paradoksalnie stare filmy starzeją się powoli.

11:00Są do dziś bardzo autentyczne, choć nie zawsze realistyczne.

11:04A jak wygląda Midway z 2019 roku?

11:07Efekty specjalne tu i teraz, które są sztuczne już dziś,

11:11nadają filmowi charakteru niemal nieco bardziej realistycznych Gwiezdnych Wojen,

11:15tych słabszych Gwiezdnych Wojen.

11:17To nieraz głupi i nietrafiony zarzut,

11:19ale tym razem się sprawdza.

11:20Film faktycznie wygląda jak gra komputerowa.

11:23Nadużywanie CGI to bolączka wielu amerykańskich filmów,

11:26ale i smutna konieczność.

11:28Trudno się dziwić, biorąc pod uwagę to,

11:30ile lat upłynęło od wojny.

11:31W 60 roku od końca II wojny upłynęło zaledwie 15 lat.

11:35Dostęp do sprzętu, niezmienionych widoków i lokacji był rzecz jasna znacznie prostszy.

11:39Nie oznacza to, że 50 lat temu filmy były bardziej realistyczne.

11:43Błędy popełniano już u klasyków gatunku.

11:46A jednak dzisiaj efekty specjalne pozostają tanią wymówką,

11:49to znaczy tanio wyglądającą,

11:50bo na efekty specjalne idą miliony dolarów z budżetu.

11:53Jednym z sukcesów szeregowca Ryana było sprytne połączenie

11:57starych filmowych sztuczek w jedno,

11:59w tym praktycznych, fizycznych efektów specjalnych.

12:02Jak dobrze to potrafi wyglądać,

12:03pokazała też Dunkierka z 2017 roku,

12:07gdzie aż czuć było fizyczność samolotów i statków.

12:10Okej, podsumowując, czy jest jakiś film, który wszystko zrobił dobrze?

12:14Nie znam takiego, choć cenię wiele filmów wojennych.

12:17Dunkierka była świetna,

12:18ale na rzecz opowieści zarzucała realną skalę walk.

12:21No i nie brak tu klasycznej, wojennej pompy w ostatnich minutach filmu.

12:24Choć może jest to specjalny zabieg reżysera,

12:27płomienne przemówienia mają swoje miejsce na tyłach frontu,

12:30zagrzewają ludność i żołnierzy, zanim dotrą oni na front.

12:33Bo tam, zamiast hollywoodzkiego soundtracku i fanfar,

12:36towarzyszyć im będzie huk, jęga, może i częściej przerażająca cisza.

12:40Nie bądźmy jednak zbyt krytyczni.

12:42Język filmowy wymaga skrótów,

12:44nie może być wierny każdemu z elementów z osobna.

12:47Widowisko mniej lub bardziej realistyczne rządzi się swoimi prawami.

12:50Scenarzysta w usta postaci musi włożyć jakieś kwestie,

12:53film musi mieć tempo, film musi być spójny.

12:56Każda forma twórczości pozostaje selekcją materiału,

12:59doborem scen, aktorów, kwestii, muzyki, wątków.

13:02Batalistyczne sceny mogą trafnie ukazywać bitwę

13:04jako szokujące, ale imponujące widowisko.

13:07Sceny walki mogą trafnie pokazywać postawy żołnierzy,

13:10ich motywacji, ale też wojenną gorączkę,

13:12napędzaną adrenaliną, wojnę i zabijanie jako narkotyk.

13:15Film może być wierny pod względem wyposażenia,

13:18ukazania mundurów, chronologii wydarzeń.

13:20Ale czy da się to zrobić wszystko jednocześnie?

13:23Jeśli kojarzycie taki film, podzielcie się nim w komentarzach.

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended