Türkiye’nin zengin mirası canlanıyor: Değerlerin Daveti’nde günün ürünü: Tavşanlı leblebisi

Gezelim

Türkiye’nin dört bir yanındaki eşsiz yerel zenginlikler, Ülke TV’nin “Değerlerin Daveti” programıyla hafta sonları ekranlara taşınıyor.

Transcript

00:00Halkbank değerlerin davetini sunar.

00:02Halk ister Halkbank yapar Halkbank.

00:30Ben ısrarla şunu vurgulamaktayım.

00:44Bizim tavşanada üretilen levleminin diğer bölgelerde üretilen levlevi'den farklılığı şu.

00:50Biz mekanik yahut da makineye dayalı bir üretim yapmıyoruz.

00:54Hala 1850 yıllarda Türkiye'de İstanbul'dan sonra tavşan ısınırları içerisindeki o tava levlebilici dediğimiz üretim konusu hala tavşanında var.

01:14Sene 1952'ye ilkokuldan çıktım.

01:18Tavşanlıya çarıklı yaptım.

01:192-2.5 tane kadar tavşanlık levlebi çağırdı yaptım.

01:26Ondan sonra köye geldim.

01:27Kavafalı başladım.

01:30Ondan sonra da devam ettik işte bugünlere kadar.

01:33Geldim.

01:37Bankacılık, efendime söyleyeyim, şoförlük olsun, öğretmenlik olsun.

01:42Bizim burada belirli bir kısım okuma zamanını fazla şey yapmadı.

01:50Herkesin bu levlebi işi olduğundan herkes kendi işine sahip çıkarak levlebi işinde herkes kendi işinde çalıştı.

02:03Tavşanlığımızın levlevisi ünlü, gerçekten coğrafi işareti de almış ve daha önce 2003 yılında bir uluslararası kalite ödülü de almış bir ürün.

02:15Ama ülke çapında çok fazla bilinirliği yok.

02:18Açıkçası ben de Kütahya'ya gelmeden önce, bir 2010 yılında geldim, çok fazla bilmiyordum tavşanlığın levlebi bizi.

02:24Bu bölgenin nohutu, levlebinin kalitesini arttırmakta.

02:33Parmağınızla tuttuğunuz zamanki meselede oğulabilme özelliği, damakta bıraktığı tat, öyle anlatayım.

02:41Aynı zamanda boğazdan geçerken rahat bir şekilde geçişi konusu diğer levlevilerde yoktur.

02:48O levlebi bizde vardır.

02:49Bu haliyle hem kalitesi, hem tadı, hem damakta bıraktığı lezzet, diğer levlebilerle tavşanlığa arasındaki farklılığı ön plana tuttu.

03:03O zamanlar levlebicilik çok zordu.

03:07Her şey ellen güçlendi.

03:10Şimdi şu görmüş olduğunuz makineler, o zaman ellen yapılıyordu.

03:15Sadece ama çok az, dört tenike falan istiyorduk.

03:20Elden birer buçuk kilo falan atıyordu tavaya, elimizden böyle mafrakla, öyle yapıyorduk gelebilir bir yer.

03:28Ama teknikler dedikçe, 1962'de makineler icadı oldu.

03:35Ondan sonra da makinelerden devam ettik.

03:37Şimdi biz çocukluğumuzda, hem okul zamanında, okullarda okuma yaparken,

03:49okuldan çıktığımız zaman,

03:53leblebi gürelerine, yani çantamızı, öndüğümüzü attığımız zaman,

03:57eskiden leblebi gürelerinde selektör dediğimiz makineler yoktu.

04:02Aynı zamanda çalkar vardı.

04:05Yani çalkarların altında motor, dinamo bizim dinamo olarak tabir ettiğimiz.

04:09Dinamo olmadığından, yani kolla çevriliyordu.

04:14Kolla çevrildiği zaman da, biz de okuldan çantalarımızı, önlüklerimizi attığımız gibi,

04:20hemen leblebi dükkanına girerdik.

04:23Ve orada mesela tavadan, bakır tavadan çıkan leblebile,

04:26çalkara gelir.

04:27Çalkardan geldiği zaman da, çalkarın hazinesi dolar.

04:32Ve hazinede bizim kolla döndürdüğümüz bir kol vardı.

04:36Kollardan çevirirdik, leblebi çalkarın altında,

04:40bir numara, onun bir altı kırık leblebi kabuğu ayrılırdı.

04:49Tavşanlı leblebisinin şöyle bir özelliği var.

04:52Tavşanlının tamamına sinmiş durumda.

04:55O leblebi kokusu, leblebi üretimi, her evde hemen hemen bir leblebi üretimi var.

05:01O nohutun, efendime söyleyeyim, leblebiye dönme süreci hikayesi zaten başlı başına bir emek gerektiren bir süreç.

05:08Ve yaklaşık üç ay alıyor.

05:09Üç defa tavlama yapılıyor.

05:11Bugün çekimlerde de gördük, o süreçleri izledik.

05:14Kolay bir süreç değil.

05:15Tavşanlı'ya bir adını da vermiş zaten.

05:17Karamaden'in yanına, tuş plektik kömür işletmelerinde üretilen Karamaden'in yanına,

05:27tavşan ve ekonomik anlamda bir girdisi olan ve ekonomiye çok büyük halkı sağlayan leblebi de bir sarı maden olarak tarifledik.

05:35Ve belediyenin tanıtımlarında da sarı madenin bölgesi olan Tavşan'dı.

05:44Dolayısıyla Tavşan'a belediyesi diye sürekli tanımlıyoruz.

05:47Valla bilmiyorum da çok çeşit leblebeler oldu.

05:56Bilmiyorum böyle devam eder gibi mi geliyor yani leblebi?

05:59Çünkü kuru yemişlenin içinde en ucuz da bu.

06:02Öyle tam ne yapacağım devam eder gibi mi geliyor?

06:05Fakat işte ağırlık denizli olduğu için orada daha çok satış oluyor.

06:09Hani bizim bu zenginlerimiz de devamlı oradan alıyorlar.

06:11Bizim köyümüzde de fazla usta da kalmadı, kalfa da kalmadı.

06:15Onun için ağırlık orada, devam eder herhalde.

06:22Şimdi nohut'u sırta alma olayı vardır.

06:25Sergiden getirme olayı vardır.

06:27Sergiye serilir nohut.

06:29Sergiden gelmesi için zaten eskiden böyle büyük işyerleri, fabrikalar,

06:35insan gücünü daha çok kullanılan bir haldeydik yani.

06:42Eskiden şimdi fabrikasyon üzerine geçtiğimiz zaman şimdi insan gücü biraz daha azaldı.

06:47Tavşanın ismi bir rivayete göre tavı şanlıdan geliyor.

06:57Tavı şanlı demek o tavlanma sürecinin şanından bahsediyor.

07:01Gerçekten o tavşanlı hikayesi enteresan bir şey.

07:05İlk akla geldiğinde acaba tavşanların çok olduğu yer mi diye düşünüyorsunuz.

07:09Benim de aklıma o geliyordu ama araştırmalarda gördüm ki tavı şanlı yani o nohut'un,

07:15leblebinin o tavlanması sürecinden, onun ne kadar muhteşem ve özenle yapıldığından

07:21mütevellit bu ismin verildiği bir rivayetle sabit.

07:25Bu güzel bir olay.

07:26Yani ismiyle müsemma bir ilçemiz, müstesna bir ilçemiz.

07:30O açıdan tavşanlı gerçekten o şeyi hak ediyor.

07:33Ama leblebi, tavşanın leblebisi henüz o üne kazanmış mı, üreticilerin o getiriği sağlıyor mu dersek

07:40bunu henüz söyleyemeyiz ama ilerleyen dönemde buna yapabilecek güç de bu kalitede ürünleri üretiyoruz.

07:50Bugün 43,5 çeşit leblebi var.

07:54Yani her türlü meyve aromalarından üretilen leblebi, susamlı leblebi, şekerli leblebi ama

08:02en hası, en güzeli, en lezzetlisi saf, sarı, sade leblebi dediğimiz konu.

08:11O biraz daha duble olduğu zaman ve çifte karılmış olduğu zaman hakikaten yenilmesi ayrı bir zevktir.

08:19Biz bunu ülke genelinde yeterli kadar tanıttığımız kanaatın değil.

08:27Çığırlık yaparken galburla yapıyorduk o zaman da boyları.

08:30Çünkü nohutları birbiri aynı şeyde tespit gibi birbirine uydurması lazım.

08:37Uymadın birisi de kabuk kalır soyarken.

08:40İşte ters bir iş yaptım Özlem.

08:42Kafada tavanın içinde bana bir kaşık attı böyle.

08:45Buramız yaraldı, gitti buradan eczaneden sardırdık geldik.

08:50Böyle bir anılmayan.

08:50O zamanlarda sergiden nohut geleceği zaman biz kaçardık.

09:00Nohutu sırtımıza verirler.

09:03Şimdi nohutu evlerin altından çıkardı nohutlar.

09:07Evlerin altından çıkardı sırtlarımızı alırdık.

09:10Yani on basamak, on beş basamaktan falan çıkardık.

09:12Yani bunun gibi zor yanları çoktur.

09:18Şimdi on ton nohut, yani on ton çiğ nohut, otuz ton olarak senin elinden geçer.

09:25Yani on ton soğumuş nohut gelecek imalata.

09:29On ton sergiye ısınmış nohut gidecek, tavlamış nohut gidecek.

09:34Aynı zamanda on ton da nohutun imalatına gelecek çiğ not gelirdi.

09:40Şimdi yer imkan meselesi.

09:43Şimdi yer olmadığı zaman bu leblebicilikte ne kadar yerin büyük ve geniş, ferah ortamı olursa

09:51çalışan eleman, işçiye, efendime söyleyeyim daha iyi, daha rahat çalışır.

09:57Yine böyle bir ziyaret sırasında Ankara'da iki tane başkanımız karşılıklı odalarda

10:07işte bir tanesine sabah vardık.

10:09Yerindeymiş kendileri.

10:10O üç beşten sonra tavşanlı leblebimizi hediye ettik, ikram ettik.

10:14Kendileri de memnun kaldılar.

10:16Diğer başkanımız yoktu odasında.

10:18Öğleden sonra gelir dediler.

10:20Biz de o arada diğer işlerimizi hallettik.

10:21Öğleden sonra döndük.

10:23Diğer başkanımızın odasına vardık.

10:24Selamun aleyküm, aleyküm selam.

10:26Kendisi hoş geldiniz falan derken işte yine kendisine tavşanlı leblebimizi

10:30işte çam sakızı, çoban armağanı hediye ettik.

10:33Dedi sabah da bir leblebi dolaşıyordu ama çorum leblebisi falan diye dağıtıyorlar dedi.

10:37Ya dedim o da bizim leblebiydi, tavşanlı leblebisi.

10:40Yani işte burada pazarlamanın ne kadar önemli olduğu bir kez daha ortaya çıkıyor.

10:44O algı, insanlardaki algı yıkmak gerekiyor.

10:48Tabii çorum leblebisi hak etmiştir.

10:50Bir pazarlama strateji belirlenmiştir.

10:52Pazarda tutundurma, marka tutundurma çalışmaları yapılmıştır.

10:56Ama bizim tavşanlı leblebisi de o kadar yine kalitelidir, o kadar değeri hak ediyordur.

11:01Biz de bunun için gerekli desteği vereceğiz kalkma ajansı olarak.

11:10Çocuklar arasında hakikaten çok farklı bir anısı vardır bu leblebi tozunun.

11:15İlk anda ilk heyecan, ilk zamanlar.

11:19Direkt ağzımıza atardık.

11:21Şimdi o leblebi tozunun ağızda ıslanmaya başlaması ile birlikte daha çocuğuzluğuyla anlatayım.

11:27Yutkunamama problemim var.

11:29İşte hop hop ettiğin zamanki meselede ıslanmayan leblebi tozlarının karşı tarafa,

11:36karşıdaki diğer arkadaşın yüzüne sıçlaması konusu var.

11:41Birden fazla çocuğun aynı hareketini yaptığını düşündüğün zamanki meselede

11:45bir şaka, bir eğlence ortam haline gelirdi.

11:50Sonra bir icat gibi bizim kendi aramızda,

11:54bu leblebi tozunu hafif ıslatma ama aynı zamanda şeker katma meselesi gündeme geldi.

12:00Onun da kavgası başladı.

12:02Usta bir baba gibiydi.

12:09Ona göre riayet ederdim.

12:12Hatta kulağını da çekerlerdi, döverlerdi de.

12:15Şimdi ikisi gibi değildi.

12:17Valla soran olursa, gelen olursa haydi aktarım tabii.

12:21Ama şimdi dediğin gibi yok.

12:23Herkes atadan dededen geldiği gibi herkes biliyor yani.

12:27Mesela bizim köyümüzde, 40'lı yıllarda,

12:30bu eserlerde, köyümüzde, 5-10 kişide leblebi vardı.

12:36Ondan çocukları falan kendileri biliyorlar.

12:38Ben son an kere yetiştim, benim babam işçiydi.

12:42Gelen olursa haydi haydi aktarım yani.

12:45Çığatlarımızda oldu birkaç tane.

12:46Yetiştirdik yani.

12:52İyi leblebi sarı 98'in olduğundan olur.

12:56Onun kalibresi biraz daha yüksek olup,

12:5810 milim, 10.5 milim olarak sarı 98'de.

13:03Şimdi iyi leblebi tanesinden iyi olur.

13:06Tanesi avucumuza aldığınız zaman,

13:08hem tane bakımından, irilik bakımından,

13:11aynı zamanda da lezzet bakımından, doğal.

13:15Doğal olmasından.

13:16Mesela bu sarı 98 nohudun,

13:18aynı zamanda Balıkesir tarafından,

13:20bu Balıkesir tarafından, eskiye dayanan Balıkesir tarafında,

13:26çok güzel oranın, çok güzel nohutları olurdu.

13:28Bilim olarak, kalibre olarak,

13:30nohut da 100 adete 60 gram olacak.

13:36İyi, yani, iyi mal, iyi leblebi çıkarmak istiyorsanız,

13:39100 adet nohudu sayıp,

13:42100 adet nohudun gramajı,

13:4460 gram, 65 gram geldiği zaman,

13:47bu nohut,

13:48süper leblebi olur,

13:50ve kaliteli leblebi olur.

13:51Yani, burada pazarlama, algı, ne kadar önemli,

13:57o ön plana çıkıyor.

13:58Ürün ne kadar kaliteli olursa olsun,

14:00pazarlama süreci de o kadar önemli oluyor.

14:03Onun için de, coğrafi işareti de almışız.

14:05Bu da bir başarı,

14:06ama daha da fazlası,

14:07o işareti ürüne yapıştırıp,

14:09ürüne etiket olarak koyup,

14:111 liralık ürünü 2 liraya satabiliyor olmamız lazım.

14:13Çünkü coğrafi işaretinin aslında temelde mantığı bu.

14:17Güvenli gıda, sürdürülebilir gıda,

14:19ve halka kaliteli hizmet.

14:20Ve karşılığında, tabii,

14:22ücret olarak alabilmek,

14:23asıl espri orada diye düşünüyorum.

14:27Ben seneden sonra,

14:30kendi çocuğun,

14:31ilk çocuğun dünyaya geldiği zaman,

14:34köydeki bakkala gittiğimiz zaman,

14:36ilk sorduğum konu şu oldu,

14:38leblebi tozun var mı diye sordum.

14:41Benim kız çocuğu,

14:42başka bir ürün istedi.

14:44Ben de,

14:44beru leblebi tozun var mı diye sordum.

14:47Eve geldik biz annemin evine.

14:49Evde ben seneden sonra,

14:50çocuğum için almış olduğum leblebi tozunu,

14:53ıslatma süretiyle şekerle karıştırdım,

14:55ben kendim yedim.

14:57Ama seneden sonra,

14:58hala damağı,

15:00tadı tamamladı.

15:01Ve çoğu,

15:02benimle siv insanlara sorduğun zamanki meselede,

15:05leblebi tozunu,

15:05mutlak süretli,

15:06seneden sonra,

15:07aynı usülle,

15:09o arkadaşları da yemeye devam ediyorlar.

15:11Halkbank değerlerin davetini sundu.

15:35Halk ister,

15:36Halkbank yapar,

15:38Halkbank.

Kategori

Döküm

İlk yorumu siz yapın

Önerilen