Mga naglalakihang lizard na matatagpuan sa Pilipinas | Born to Be Wild - video Dailymotion

GMA Public Affairs

Aired (November 2, 2025): Silipin at alamin ang iba’t ibang naglalakihang mga lizard na matatagpuan sa Pilipinas! Panoorin ang video!

Transcript

00:00Makaliskis

00:04at may hugis palikpik ang kanilang likuran.

00:13Ito raw ang kanilang ginagamit

00:15para makalangoy at makapaglakad sa tubig.

00:25Ang mga higanteng lizards

00:27malaban din daw pagdating sa pagkain.

00:33Narubangit gila, naliligaw at dumaraming na raw ito

00:37sa ilang ikumina ito.

00:50May mahabang buntot

00:52at hugis palikpik ang kanilang likuran.

00:58Sa bayan ng Kasaan,

01:00sa Misamis Oriental,

01:02may mga hayop daw na ganito ang katanginan.

01:11Mga pambihirang lizards na may ilap pero

01:14malayang nakikgalaw sa kumunidad.

01:26Kapansin-pansin din daw ang pagdami nito sa komunidad.

01:35Nakatanaw,

01:37kumakain.

01:40Kung minsan,

01:41hindi rin naiiwasan

01:42na magtunggalit

01:43para kumakain.

01:45Kung minsan ito,

01:47nakikiramdam sa kanyang paligid.

01:51Hanggang sa

01:52isang ibid

01:53pang nagtatangkang kunin

01:55ang isdang

01:56itiklado sa paa

01:57ng kaagaw nitong ibid.

02:01Maagang nagpapaaraw

02:02ang mga

02:03Philippine Sailfin Lizard o ibid.

02:08Paraan nila ito

02:09para mag-regulate ng temperatura.

02:14Kapag nakaipon na ng lakas,

02:16ang daan na raw silang

02:21magpakitang bilas.

02:25Pinatawag silang

02:26Sailfin Lizard dial

02:28sa kanilang buntot

02:29na may hugis palipit.

02:31Ginagamit nila ito

02:32sa paglangoy

02:33at paglalakad sa tubig.

02:37May mga uri ng reptile

02:39na pinaniniwalaan

02:41nandito na sa mundo

02:42bago pa man dumating

02:43ang mga tao.

02:46Kanya-kanyang pwesto

02:48ang mga dambohalang ibid.

02:50Kahit anong gustuhin,

02:52lulunokin.

03:00Pero kailangang magmadali

03:04dahil paparating na ang hari.

03:08Malayo pa lang,

03:10tanaw na ang sigang lalaking ibid

03:12na papunta sa kanyang teritoryo.

03:16No match sa kanya

03:17ang ibang ibid.

03:18Kaya,

03:19nagsitabi na lang.

03:20No match sa kanya

03:21ang ibang ibid.

03:22Kaya,

03:23nagsitabi na lang.

03:32We're back here in Mindanao.

03:33Pupunta natin yung isang citizen dito

03:36na si Tatay Bob

03:39na pinapangalagaan nyo

03:41yung mga sailfin lizard dito.

03:43We're going to observe the sailfin.

03:47Pero kahit na pinapakain ni Tatay Bob

03:50ang mga kaibid,

03:51nananatili ang kailang wild instincts.

03:54Ano-ano yung mga behavior na nakita nyo

03:57na parang,

03:58ah, ganun pala sila.

03:59Yung mga lalaki,

04:03nag-aaway sila parang sa teritoryo nila.

04:06Kapansin ko na

04:16nandyan sila sa may

04:19tabi ng

04:20irrigation canal.

04:22Tapos minsan,

04:23pumunta doon sa

04:25tuwar namin

04:27para naghahanap ng pagkain.

04:29Maakyat ko na mga may

04:31tunuk-puno diyan na

04:32kung may mga

04:33mulak na kahoy.

04:35Pinapakain nila.

04:37At dahil kapitbahay ang turing

04:39ni Tatay Bob sa mga ibig,

04:41naabutan niya rin sila

04:43ng pagkain.

04:46Sa lugar ni Tatay Bob,

04:48may mas malalaki pa raw

04:50na lizard ang naninirahan.

04:53Minsan,

04:54kinatatakutan din daw ito

04:56ng mga ibig.

04:58Ito ang halo,

05:00isang varanus kuwingi

05:02o yellow-headed monitor lizard.

05:05Isa itong uri ng bayawak

05:09na ay endemic sa Mindanao.

05:11May matingkad na kulay dilaw sa ulo

05:16at katawan ang mga halo.

05:18Habang kumakain ang mga ibig,

05:21nagmamasid sa kanila.

05:30Tulad ng mga ibig,

05:31tiring ng mga halo

05:32na maglakan sa kubig.

05:34Dahan-dahan siyang lumapit

05:47sa feeding site.

05:51Ang mga ibig,

05:52dumistan siya na sa kanya.

05:54Normal sa mga halo at ibig,

05:56ang ganitong kompetisyon

05:57sa pagkain at teritoryo.

05:59Kinokontrol ng mga ibig,

06:00ang pagdami ng mga peste sa wild.

06:05Habang halo.

06:06Mga scavenger o kumakain ng mga nabubulok na organismo

06:19para mapigilan ang pagkalat ng sakit na dala nito.

06:24Nagigikot sila para maghanap ng pagkain.

06:30Halos araw-araw ganito ang halilang eksena.

06:35Pero,

06:36sa paghanap ng pagkain,

06:38ang legal na dinaday nila

06:41Sana palang trap.

06:45Minsan,

06:46ang mga nauhuling wildlife

06:48sa Wildlife Rescue Center dinagala.

06:50Kapag may pagkakataon,

06:54pinibisita rin namin ito.

06:56Bantay dyan ha,

06:57baka tumakas ha.

07:12May sugat!

07:17Nahuli ito sa isang poste sa C5 Road.

07:19At tinurn over sa barangay ng Paso de Blas.

07:24Ang simpleng sugag,

07:26malala na pala.

07:31Malayo-malayo yung gap ng edge ng wounds niya.

07:35So, kahit na itahi ko ito,

07:37matatanggal din.

07:38Itong part na itong maluwag,

07:40itong tight eh.

07:41So, ayoko namang mag-resect ng skin

07:44kasi baka mamaya mas lalong pumasok yung

07:46kanyang infection.

07:47So,

07:48let's treat it conservatively.

07:50Do you agree, Doc Lily?

07:51Okay, okay.

07:52Magtanggal lang tayo ng mga

07:54nabubulok na edges ng kanyang bala.

07:58Medyo critical din ito dahil

08:07pag ito ay nagkaroon ng infection,

08:09papasok na systemically yung infection niya.

08:12Magpapababaan ng kanyang immune system.

08:14Habang nagpapagaling ang batang bayawak,

08:23pansamantala dito muna siya titira.

08:29Napupunta ang mga bayawak sa mga kabahayan

08:32kapag naghahanap sila ng mga kain.

08:35Naaakit sila sa mga tinatapong pagkain

08:38at alagang hayop gaya ng manok.

08:40Ito ang nagiging taan

08:45para mahuli sila ng tao.

08:47Gaya na lang ng isang ito,

08:49akalain paya pa sa puno.

08:51Pero,

08:52may tali pala ito.

08:54Nanghuli ang bayawak

08:55dahil tinang kanyang kainin

08:57ang manok ng isang residente.

09:00Nang obserbahan namin ito,

09:03makikita ang panlilisig

09:05ng kanyang mga mata.

09:07Sinubukan kong itong hulihin.

09:12Sa unang hawak pa lang,

09:14tumalag ito

09:15at kinakit sa itong gloves.

09:22Sa itong Rasmusens Water Monitor

09:24na endemic sa Sulu Archipelago.

09:28Nang mahawakan ko ito,

09:30ginamot ko ang kanyang mga sugat.

09:33Mukhang meron siyang ano o,

09:35nakipag-away siya

09:36sa ibang monitor lizard

09:38dahil makita mo may marka.

09:39Meron siyang marka ng kagat dito.

09:42Dahil malusog ang bayawak,

09:43binalik na namin ito sa wild.

09:46Sa paninirahan natin sa mundo,

10:00ang mga ibid,

10:01halo,

10:02at bayawak

10:04ay may karapatan din

10:06sa balanse

10:07at malayang pamumuhay

10:09sa kanyang teritoryo.

10:10Maraming salamat sa panunood

10:15ng Born to be Wild.

10:16Para sa iba pang kwento

10:18tungkol sa ating kalikasan,

10:20mag-subscribe na

10:21sa JMA Public Affairs YouTube channel.

Mga naglalakihang lizard na matatagpuan sa Pilipinas | Born to Be Wild

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended