Film dokumentalny nagrany przez dzieci

tvfilmy

Filmy dokumentalne rządzą się swoimi prawami. W filmie fabularnym oddanie kamery dziecku nie mogłoby się skończyć dobrze. Tymczasem w dokumencie, może być to sposób na przedstawienie rzeczywistości, z kompletnie innej perspektywy. --- ✔ Instagram tvfilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/ ✔ Nasz serwis filmowy: https://filmomaniak.pl/ ✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl

Transcript

00:00Przełom lat 90. i 2000. to był dość specyficzny moment w najnowszej historii Polski.

00:05Możemy mieć dotychczasów sentyment, ale prawda jest taka, że dla wielu był to trudny okres.

00:10Zwłaszcza jeśli mieszkało się na szmulkach na warszawskiej Pradze, tak jak bohaterowie filmu, o którym chciałbym dzisiaj opowiedzieć.

00:16Około 2000 roku młody polski reżyser Grzegorz Pacek postanowił zrealizować krótki dokument o mieszkańcach tej dzielnicy.

00:23Zdecydował się jednak na dość nieszablonowe rozwiązanie realizacyjne, bo postanowił powierzyć kamerę swoim bohaterom,

00:29by sami nagrali jak wygląda ich codzienność.

00:32I to była naprawdę genialna decyzja, bo dzięki temu powstał film, którego zrobienie w normalnych warunkach byłoby zapewne niemożliwe.

00:38Dzięki decyzji reżysera mogliśmy zobaczyć tych bohaterów takimi jacy są naprawdę i poznać ich środowisko od podszewki.

00:44Mało jednak brakowało, a dostalibyśmy coś zupełnie innego, bo pierwotnie ten film miał wyglądać kompletnie inaczej.

00:59Materiały o filmach dokumentalnych to jest coś, co na naszym kanale pojawia się stosunkowo rzadko.

01:04Zwłaszcza jeśli mowa o krótkich metrażach, a tak jest właśnie w tym przypadku, bo Jestem Zły trwa niecałe 30 minut.

01:10Tak jak wspomniałem we wstępie, film opowiada o grupce dzieciaków mieszkających na warszawskiej Pradze.

01:14Pierwotnie dokument ten miał być jednak trochę bardziej standardowy.

01:20Reżyser po raz pierwszy zainteresował się tym tematem, kiedy poprosił go o pomoc wyrzucony z domu przez matkę, 17-letni Lucek.

01:26I początkowo to właśnie on miał być bohaterem tej produkcji, ale ostatecznie nic z tego nie wyszło.

01:31Jednak Pacek był zawzięty i zaczął szukać nowych bohaterów do swojego filmu.

01:35I trwało to ładnych kilka miesięcy, ale kiedy już ich znalazł, to szybko udało mu się złapać z nimi wspólny język.

01:40Nie musiał ich też specjalnie przekonywać do wystąpienia w filmie, no bo to samo w sobie wydawało im się niepowtarzalną okazją i pewnego rodzaju przygodą.

01:48Dokument ten jest w większości ich autoportretem.

01:50Dużo mamy tutaj scen nagranych przez nich samych, ale są w tym filmie też fragmenty, w których Pacek sam chwyta za kamerę i zadaje swoim bohaterom kilka pytań.

01:58Pyta ich choćby o plany na przyszłość, albo co zmieniliby w swojej okolicy.

02:02Reżyser nie próbuje na siłę stawiać ich w pozytywnym albo negatywnym świetle.

02:06Są w tym filmie fragmenty rozczulające, ale też takie, które ciężko się ogląda.

02:10Bohaterowie przedstawieni przez Packa są przede wszystkim ludzcy.

02:14Mają swoje marzenia i aspiracje.

02:15Nie są święci, ale do bycia kompetnymi degeneratami też jest im daleko.

02:20Najciekawszym elementem tego filmu zdecydowanie jest jego forma i koncept realizacyjny.

02:24Jak już wiecie, reżyser postanowił dać kamerę grupce dzieciaków, które miały nagrać dzień ze swojego życia.

02:29I z pozoru może się wydawać, że to była dość szalona decyzja, no bo raczej mało kto daje do zabawy grupce młodych osiedlowych łubuzów drogi sprzęt filmowy.

02:38Był on oczywiście ubezpieczony na wypadek zniszczenia czy kradzieży, ale Pacek uznał, że do tego nie dojdzie.

02:43Kamera była ubezpieczona, a ponieważ dawaliśmy im swój czas i miały przy tym świetną zabawę, nie opłacało im się podejmować działań przeciwko nam.

02:51Ktoś się w końcu nimi zajął, zaczął ich słuchać, nie moralizował, tylko był z nimi.

02:54Nie bałem się swoich bohaterów, tylko ich starszych kolegów z ulicy.

02:58Pacek szybko się z nimi zakumplował i zdobył ich zaufanie.

03:02Dostał nawet ksywy pająk i tak też nazywają go bohaterowie w samym filmie.

03:06Pomysł z oddaniem kamery grupce dzieciaków nie pojawił się w jego głowie od razu.

03:09Był raczej wynikiem niepowodzenia wcześniejszej koncepcji, w ramach której ekipa filmowa miała rejestrować wypowiedzi dzieciaków w trakcie sesji z terapeutą.

03:16Bohaterowie przekrzykiwali się wzajemnie i próbowali szpanować przed dorosłymi, przez co nagrany materiał kompletnie do niczego się nie nadawał.

03:23Całość wyszła tak sztucznie, że Pacek kompletnie porzucił ten pomysł i postanowił zaryzykować.

03:28Oddał kamerę swoim bohaterom, pokazał jak się ją obsługuje i pozwolił im nagrywać co tylko dusza zapragnie.

03:34I duża część filmu to jest właśnie ten materiał.

03:36Ostatecznie zmontowany oczywiście przez kogoś innego, ale nagrany przez samych bohaterów.

03:47Czasami są to obrazki zabawne, czasami bulwersujące, ale przede wszystkim brutalnie realistyczne.

03:52Pacek nie podejmuje się oceny swoich bohaterów i nie narzuca widzowi jedynej słusznej opinii na temat ich zachowania.

03:58Oglądając ten film współcześnie trzeba pamiętać jak wyglądała tamtejsza rzeczywistość.

04:03Takich miejsc jak warszawskie szmulki było wówczas bardzo wiele, a i dzisiaj pewnie nie jest ich wiele mniej.

04:08Osobom, które miały pecha dorastać w takim środowisku naprawdę trudno było później się z niego wydostać.

04:13Często okazywało się to niemożliwe, bo społeczeństwo po prostu spisywało je na straty, na co narzekał też sam reżyser.

04:19Ludzie nie wiedzą, że tak jest. Uważają je za degeneratów i straconych dla społeczeństwa i świata, a niektórzy mówią, że są na odstrzał.

04:27Ten film pokazuje, że to są biedne dzieci, którym można i trzeba pomóc.

04:31Można je jeszcze stamtąd wyrwać.

04:32Pacek nie jest pierwszym reżyserem, który podjął się w swoim filmie takiej tematyki, ale był pierwszym, który zrobił to w tak nowatorski sposób.

04:42Otrzymał za swój film Złotego Lajkonika, czyli nagrodę w konkursie głównym Krakowskiego Festiwalu Filmowego.

04:47I pewnie pominąłbym te informacje, gdyby nie to, że przewodniczącym jury tego konkursu był inny polski dokumentalista, czyli Kazimierz Karabasz.

04:54A tak się składa, że nieco ponad 40 lat wcześniej zrobił on film o bardzo podobnej tematyce, którego głównymi bohaterami również była młodzież mieszkająca na warszawskiej Pradze.

05:04I to jest naprawdę fascynujący materiał do analizy, pozwalający nam na porównanie tych dwóch rzeczywistości, które są od siebie tak odległe, a zarazem tak sobie bliskie.

05:12Ludzie z pustego obszaru to film z tak zwanej czarnej serii polskiego dokumentu.

05:16Powstał w 1957 roku, a Karabasz stworzył go w duecie z Władysławem Ślesickim.

05:21Rejestruje on ówczesną codzienność młodzieży warszawskiej Pragi, która z braku lepszych rzeczy do roboty często spędzała czas na ulicy.

05:28Tym, co różni przedstawione w tych dwóch filmach postaci jest przede wszystkim wiek.

05:32W przypadku ludzi z pustego obszaru mówimy o młodzieży dość zróżnicowanej, głównie młodych ludziach w okolicach 20 roku życia, ale też młodszych.

05:39Z kolei u Packa mamy do czynienia raczej z kilkuletnimi i kilkunastoletnimi dziećmi.

05:43I w jednym i w drugim przypadku możemy obserwować życie młodych ludzi, którzy zostali pozostawieni sami sobie.

05:48W przypadku ludzi z pustego obszaru twórcy zrzucają winę na wszechogarniającą nudę.

05:53Jeśli chodzi o film Packa, to reżyser nie wydaje sądów, ale oglądając jego film wiele razy można się zastanawiać, gdzie w tym czasie byli rodzice.

06:00Osobiście mam do ludzi z pustego obszaru pewien dystans.

06:03Ta rzeczywistość wydaje mi się odległa, co w sumie nie dziwi, zważywszy na fakt, że ten film ma ponad 65 lat.

06:09Rzeczywistość z filmu Jestem Zły nie jest już dla mnie tak odległa.

06:12Oglądając to jest się świadomym, że takie sytuacje wciąż się zdarzają, a takie miejsca niestety nadal istnieją.

06:17Początkowo Pacek planował nawet nawiązać do produkcji Karabasza i nadać swojemu filmowi tytuł Pusty Obszar,

06:23ale ostatecznie zrezygnował z tego pomysłu, decydując się na Przekorne Jestem Zły.

06:27Przekorne, bo reżyserowi od początku zależało na tym, żeby pokazać dobro tkwiące w przedstawionych w filmie młodych ludziach.

06:33Powstrzymał się jednak od wybielania swoich bohaterów, pokazał ich i otaczający ich świat takimi, jacy są naprawdę.

06:39Realizacja filmu trwała mniej więcej rok.

06:41Początkowo, zanim wkroczył między nich z kamerą, postanowił ich trochę lepiej poznać i zdobyć ich zaufanie.

06:47Przez ten czas stali mu się naprawdę bliscy i było mu przykro, że nie jest w stanie im jakoś pomóc.

06:51Oni też się do niego przywiązali i traktowali go jak swojego.

06:54Niestety historia dookoła tej produkcji nie kończy się happy endem.

06:57Krótko po zakończeniu prac nad filmem, część z występujących w nim chłopaków miała sprawę o włamanie,

07:02co Pacek krótko relacjonuje w jednym z wywiadów.

07:04Poszło o to, że ukradły ławkę z magazynu szkolnego.

07:07Po co im była? Ponieważ u nich na podwórku nie ma ławki.

07:11Wzięły więc i postawiły u siebie na podwórku, żeby było milej.

07:14Kontakt z jego bohaterami też w pewnym momencie się urwał.

07:17Kiedy kaseta z filmem trafiła do mieszkających na szmurkach dorosłych,

07:21niezbyt spodobało im się to, co tam zobaczyli.

07:23W pewnym momencie reżyser doszedł do wniosku, że lepiej by było, gdyby już się tam nie pokazywał.

07:29Trudno opowiada się o takim filmie.

07:31Pojawia się pokusa wydawania sądu, w której mam nadzieję, że udało mi się oprzeć.

07:35Myślę, że każdy sam powinien zastanowić się, co uważa na temat przedstawionych w nim młodych ludzi i ich działań.

07:40Chętnie zobaczyłbym kontynuację tego dokumentu, spotkanie z tymi bohaterami po latach,

07:45ale wydaje mi się, że raczej się jej nie doczekamy.

07:47A szkoda, bo to też mogłaby być naprawdę ciekawa produkcja.

07:50Film nie jest trudno dostępny.

07:52Starałem się też nie pokazywać zbyt dużo jego zawartości.

07:55Myślę, że warto się z nim zapoznać, zwłaszcza, że trwa zaledwie pół godziny.

07:59A jeśli ktoś postanowił to zrobić, to zapraszam do podzielenia się swoją opinią w komentarzach.

08:04Do usłyszenia.

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended