Skip to playerSkip to main contentSkip to footer
  • 7 months ago
Dzisiaj każdy film, który trafia do kin przechodzi szereg kontroli, jeszcze na etapie pre-produkcji.
Jednak kiedyś był taki okres, mroczna era filmów wyjętych spod wszelkiego prawa, chcecie zobaczyć jak wyglądały filmy kiedy twórcy mieli kompletnie wolną rękę?
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
Transcript
00:00Dzisiaj, gdy produkcja ma trafić do kin, czy też na platformy streamingowe, musi mieć nadaną kategorię wiekową.
00:07Jednak w latach 80. Wielkiej Brytanii, obowiązkowym kategoriom wiekowym, podlegały filmy dystrybuowane wyłącznie na wielkich ekranach.
00:16Wideokasety były poza kontrolą. I zamiast taką wprowadzić, sto kilkadziesiąt produkcji zostało zbanowanych, trafiając na czarną listę zakazanych filmów.
00:25To było tak absurdalne, że trudno sobie to nawet wyobrazić.
00:28Pamiętajmy, że mówimy o czasach, gdy niskobudżetowe produkcje były dostępne w wypożyczalniach wideo o pięknych czasach.
00:36W niektórych rejonach rutynowe kontrole przez policję wypożyczalni filmowych były na porządku dziennym.
00:41Wszystko po to, by znaleźć nielegalną kopię kolejnego filmu o zombie, czy też kolejnego horroru.
00:46Taki był obraz niskobudżetowego rynku filmowego w Wielkiej Brytanii lat 80.
00:50Więc przygotujcie sobie czarną herbatę i zaczynamy dość mroczną przygodę po świecie kaset VHS.
00:58Jestem przekonany, że kojarzycie kategorię wiekowych filmów.
01:09W naszym kraju moc prawną ma system ocen programów telewizyjnych obowiązujący od 2005 roku i jest przede wszystkim kojarzony z dobrze znanymi symbolami.
01:17Każdy program, film czy też odcinek serialu imitowany w telewizji musi być ozdobiony jednym z pięciu symboli.
01:23Wyjątek stanowią tu na przykład programy informacyjne, sportowe czy reklamy.
01:27Oczywiście nasz kraj nie jest w żadnym wypadku ewenementem.
01:30Tego typu oceny istnieją w każdym rozwiniętym kraju.
01:33W Stanach Zjednoczonych w odniesieniu do telewizji istnieje analogiczny system.
01:37Jednak szczególnie istotną rolę odgrywa MPAA.
01:40Organizacja, której jednym z zadań jest nadawanie kategorii wiekowych produkcjom trafiającym na wielki ekran.
01:46System ten w teorii jest dobrowolny.
01:48W praktyce jednak kina odmawiały misji filmom nieposiadającym oceny organizacji.
01:53Czasem jednak system ma ustawową moc prawną i jest obowiązujący, jak w Wielkiej Brytanii, gdzie istnieje Brytyjska Rada Klasyfikacji Filmów.
02:00Niestety, prawo odbywa dziurawy to jak ser szwajcarski, chociaż powinno przypominać EDAM.
02:06Ale dlaczego takie organizacje kontrolujące filmy powinny w ogóle istnieć i weryfikować produkcje, które trafiają do dystrybucji?
02:14Cóż, z odpowiedzią na to pytanie przychodzi nam Wielka Brytania lat 80.,
02:19gdzie filmy trafiające na kasetach VHS w odróżnieniu od kinowych produkcji nie musiały być kontrolowane oraz recenzowane przez organizację.
02:28Zamiast wprowadzenia obowiązku kontrolowania ich przez Radę Klasyfikacji Filmów,
02:32ówczesne władze brytyjskie podeszły do tematów w dość nietypowy i przede wszystkim krzywdzący dla twórców sposób.
02:37W dodatku producenci, dystrybutorzy oraz sprzedawcy mogli być pociągnięci do odpowiedzialności karnej na mocy ustawy o gorszących publikacjach.
02:46I zamiast prowadzić nowelizację prawa, która regulowałaby nie tylko filmy mające premierę kinową,
02:52lecz również te, które trafiały na rynek na kasetach VHS, postawiono na cenzurę,
02:56która zakończyła się listą zakazanych filmów oraz kontrolowaniem sklepów i wypożyczalni przez policję.
03:02Jednak jakie były ku temu powody?
03:04Po pierwsze, ogromna liczba filmów klasy B, która potencjalnie wydawała się niemożliwa do skontrolowania przy ówczesnym systemie weryfikacji filmów.
03:12Początek lat 80. to ogrom niskobudżetowych horrorów i filmów, które miały wzbudzać kontrowersję.
03:18W końcu, jakim sposobem trzeba było zainteresować potencjalnych klientów?
03:25A kontrowersja zawsze się sprzedaje.
03:32Objawiała się ona szczególnie poprzez produkowanie coraz bardziej nietypowych filmów grozy, zawierających choćby sceny egzorcyzmów, z którymi walczyły środowiska bliskie kościołowi.
03:42To właśnie w latach 70. i 80. powstał kojarzony przez wielu egzorcysta, czy film Opętanie, wyprodukowany przez Republikę Federalną Niemiec.
03:51Nie brakowało również mocnych thrillerów.
03:53Produkcje klasy B również były przesiąknięte kontrowersją, nawet w jeszcze większym stopniu.
03:58Cenzura dotyczyła zazwyczaj niskobudżetowych horrorów, thrillerów i tzw. filmów eksploatacyjnych, produkowanych przez początkujących artystów na prymitywne bądź też wulgarne tematy.
04:10Filmy te były krytykowane przez prasę, media i organizacje religijne.
04:14Kampanią oczerniającą oby filmy prowadziła przede wszystkim Mary Whitehouse, konserwatywna działaczka społeczna, która krytykowała liberalne społeczeństwo.
04:22Jakiekolwiek zmiany społeczne, prawa dziecka, feminizm, czy też prawa LGBT.
04:28Krytykowała również filmy, które zawierały sceny przemocy, okrucieństwa, czy też seksu.
04:32Niestety jednak, powszechna cenzura prowadziła do absurdów, a najbardziej stratne były niskobudżetowe horrory, czy slashery.
04:39A sam dobór nieodpowiednich tytułów, które nie powinny być sprzedawane, czy też wypożyczane, wydawał się czasem zupełnie przypadkowy.
04:46Niestety też, w latach osiemdziesiątych rosła liczba przestępstw wśród młodzieży, a władza obwiniała ten fakt powszechną dostępnością brutalnych filmów.
04:54A żeby było ciekawiej w wyniku rosnącego szumu medialnego wokół produkcji, które powinny zostać zakazane, młodzież coraz bardziej zaczęła się interesować tematem.
05:02Czy brytyjski rząd próbował coś z tym zrobić?
05:04Aby uporządkować listę nieprzyzwoitych filmów, już w 1983 brytyjska prokuratura opublikowała listę 72 produkcji, znaną szerze jako Video Nasty, które w roku 1984 zostały zakazane.
05:20W związku z tym mogły zostać skonfiskowane, a ich dystrybutorzy mogli zostać pociągnięci do odpowiedzialności karnej.
05:27Drodzy i panowie, mamy go!
05:30Lista ta zawierała również filmy zatwierdzone przez brytyjską radę klasyfikacji filmów, a więc organizację, która wtedy, od 70 lat, zajmowała się dopuszczaniem produkcji na rynek.
05:42W związku z czym myślę, że znała się na kinie bardziej niż prokuratura.
05:46Lecz co ja mogę wiedzieć?
05:48Mimo, że większość z tych produkcji z pewnością nie kojarzycie, warto przytoczyć kilka przykładów z pierwotnej listy cenzury.
05:54Tym bardziej, że wśród zwyczajnie słabych oraz średnich filmów znajduje się kilka ponad przeciętnych produkcji.
06:00Najlepszą ocenę w serwisie IMDB ma produkcja Martwe Zło z 1981.
06:05Opis fabuły brzmi bardzo sympatycznie.
06:08Grupa pięciu przyjaciół udaje się do chaty w lesie, gdzie nieświadomie wypuszczają demony, które opętują ich ciała.
06:15Na następnym miejscu pod względem ocen jest produkcja o wiele mówiącym tytule Opętanie.
06:20Opis jest zbędny.
06:21Tytuł mówi w tym przypadku wszystko.
06:23Kolejny film na liście nosi tytuł Ciemności.
06:26Tym razem jest to thriller o pisarzu nekanym przez seryjnego mordercę.
06:29Opis ponownie nie brzmi sympatycznie, lecz takie mają być thrillery czy horrory.
06:34To w końcu nie jest wesołe kino familijne.
06:36Został on wyprodukowany we Włoszech i dopuszczony do dystrybucji większości krajów Europy.
06:41Jednak niestety, na mocy brytyjskiego prawa produkcja ta była ścigana przez organy państwa.
06:46Warto również wspomnieć, że w Stanach Zjednoczonych premiera kinowa została opóźniona do 1984, gdy trafiła w ocenzurowanej wersji.
06:55Dalej na liście znajduje się zombie pożeracze mięsa, czyli jeden z dziesiątek ówczesnych filmów o dobrze znanych pożeraczach ludzkich mózgów.
07:03Standardowo na okładce znajdował się sympatyczny kolega, co z pewnością ułatwiło policji potencjalny konfiskatyzm w pożyczalni.
07:11Lista jest naprawdę długa i polecam wam prześledzić ją samodzielnie.
07:15Co ciekawe, większość z produkcji została wydana ponownie po roku 2000.
07:18I tak na przykład zakazana apokalipsa kanibalii trafiła ponownie na rynek w 2005 roku, w wersji skróconej o zaledwie 2 sekundy.
07:27Dla zasady z filmu wycięto fragment zawierający okrucieństwo wobec psa.
07:30Jeśli się przyjrzymy liście filmów, sporo z nich na rynek trafiło wersji, w której usunięto sceny przedstawiające okrucieństwo wobec zwierząt lub wersji w ogóle nieocenzurowanej.
07:40Są też produkcje, które do dziś nie zostały oficjalnie wydane.
07:43Zakazom oraz konfiskacie podlegały przede wszystkim slashery oraz horrory, szczególnie te, w których główny motyw stanowiły opętania, czy też film o zombie.
07:51Zaledwie jakiś czas później opublikowano drugą listę.
07:54Tym razem 82 tytułów, które teoretycznie nie były nieprzyzwoite, a mimo to mogły zostać skonfiskowane.
08:01Co ciekawe, niektóre spośród tych produkcji miały certyfikat brytyjskiej rady klasyfikacji filmów, a kinowe premiery miały już dawno za sobą.
08:09Powstało ogromne zamieszanie.
08:10W związku z tym wprowadzono obowiązek certyfikowania wszystkich filmów, również tych dystrybuowanych na kasetach, przez Radę Klasyfikacji Filmów.
08:18Stało się to na mocy ustawy o nagraniach wideo z 1984, która weszła w życie w 85.
08:25Filmy wydane na kasetach przed tym rokiem musiały zostać ponownie zgłoszone i sklasyfikowane przez właściwy organ.
08:32Prawo to nałożyło bardziej surową cezurę na filmy trafiające do sklepów czy wypożyczalni niż na filmy kinowe, co niestety było jednym wielkim absurdem.
08:40Żeby było ciekawiej, zgodnie z ustawą, konfiskata filmów zarówno od wypożyczalni, jak i od sprzedawców leżała po stronie policji i nie dotyczyła tylko i wyłącznie pozycji z list, o których wspominałem.
08:50Tutaj oczywiście dochodziło do masy absurdalnych decyzji.
08:54Jeśli policja uznała, że jakiś film narusza ustawę, a więc jest to produkcja gorsząca, siup i kopii filmu nie można było już dostać u sprzedawcy ani wypożyczalni.
09:03Temat leciał do prokuratury, która to rozpatrywała miesiącami.
09:08Absurdalnych nalotów i kontroli policji było sporo.
09:10Najbardziej nieuzasadnione występowały w okolicy posterunku Greater Manchester Police, który był w latach 80-tych prowadzony przez bardzo pobożnego, chrześcijańskiego komendanta głównego policji, Jamesa Undertona, o bardzo konserwatywnych poglądach.
09:26Została wtedy skonfiskowana choćby kopia muzykalu Dolly Parton, najlepszy mały burdelik w Teksasie, gdyż lokalna policja myślała, że jest to film pornograficzny.
09:36Mimo pozornego uporządkowania prawa cenzury oraz podpięcia ją pod ustawę z roku 1986, przy gigantycznym rynku niskobudżetowych horrorów zdarzały się oczywiście pomyłki.
09:47Śmiertelna pułapka z 76 w reżyserii Taba Hoppera została zakazana.
09:52Jednak w związku z tym, że w roku 1982 na sklepowe półki trafił film o identycznym tytule, jednak wyreżyserowany przez Paula Morsiego, ten również był konfiskowany.
10:03Oczywiście filmy znajdujące się na liście nie były ani najbardziej odrażające, ani też najbardziej gorszące.
10:09Była to stricte subiektywna lista, stworzona wyłącznie pod opinię publiczną, by pokazać i udowodnić, jak bardzo rząd troszczy się o obywateli.
10:17Jakie były skutki tych nieskutecznych działań rządu?
10:20Jak się okazuje, lista miała wręcz odwrotny efekt niż zamierzano.
10:24Ówcześni koneserzy tani horrorów czy slasherów starali się odhaczyć wszystkie filmy z listy, zdobywając je na czarnym rynku.
10:31Niektóre spośród tytułów, takie jak Obóz Eksperymentalny SS, Pluję na Twój Grób, The Driller Killer czy Martwe Zło,
10:38były wielokrotnie cytowane przez polityków, którzy byli za legislacyjnym uregulowaniem rynku poprzez cenzurę.
10:44Tytuły tych filmów były przytaczane przez artykuły w prasie oraz w trakcie wywiadów, by podkreślić konieczność wprowadzenia ustawy o nagraniach wideo, która została później wprowadzona.
10:54Wiele filmów trafiało na listę ze względu na kontrowersyjne pudełko, czy też ze względu na nieodpowiednie słowo w tytule.
11:00Z definicji każda produkcja, która w tytule zawierała słowo kanibal, została zakazana.
11:06Tu nie chodziło o uczciwość, a o kontrolę rynku. Nie chodziło również o niedostępność horrorów czy slasherów dla młodszej widowni.
11:13Działania te zostały podjęte czysto pod publikę.
11:16Po ustawie z 85, która wymusiła ocenę wszystkich filmów, zarówno kinowych, jak i na kasetach, decydującą rolę miała brytyjska rada klasyfikacji.
11:24W latach 90. coraz więcej filmów zostało uznanych, a po roku 2000 wiele z tytułów widniejących na zakazanych listach zostało ponownie zaopiniowanych
11:33i po delikatnej cenzurze, bądź też w zupełnie niezmienionej formie zostały dopuszczone do dystrybucji.
11:40Rynek filmowy jest kontrolowany, a same organizacje zajmujące się nadawaniem kategorii wiekowych oraz ocenianiem produkcji
11:46mają czasem spory wpływ na ostateczny kształt danego tytułu.
11:50Kontrola ta musi być przeprowadzona w sposób rzetelny i konsekwentny.
11:53I nawet jeśli jest surowa, czasami wydaje się absurdalna, jest lepsza niż jej brak, co doskonale pokazała Wielka Brytania 40 lat temu.
12:01To wszystko na dzisiaj, dzięki za oglądanie, trzymajcie się, cześć!
Be the first to comment
Add your comment

Recommended