- 9 months ago
Kategorie wiekowe to nieodłączna część filmów. Jak wygląda proces oceniania do jakiej widowni skierowany jest film i co mają z nim wspólnego sami rodzice?
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
Category
🎥
Short filmTranscript
00:00KONIEC
00:30KONIEC
01:00KONIEC
01:30KONIEC
02:00KONIEC
02:30KONIEC
02:32KONIEC
02:34KONIEC
02:36KONIEC
02:38KONIEC
02:40KONIEC
02:42KONIEC
02:44KONIEC
02:46KONIEC
02:48KONIEC
02:50KONIEC
02:52KONIEC
02:54KONIEC
02:56KONIEC
02:58prawdziwego strażnika moralności, jakim był William Harrison Hayes.
03:02Jeśli to nazwisko wydaje wam się znajome, to pewnie dlatego, że oglądaliście film Kuby na temat cenzury,
03:06gdzie mówi też dość dużo na temat historii i początków Motion Picture Association.
03:11Więc może zamiast słuchać mnie, jak przez kolejne 10 minut gadam o początkach tego stowarzyszenia
03:15i powtarzam to, o czym powiedział w swoim filmie, po prostu go obejrzyjcie.
03:18Bo ten mój materiał to w sumie trochę kontynuacja wątku rozpoczętego w tamtym.
03:23Dlatego tylko streszczy historię pierwszych lat działalności MPA.
03:25Wiecie już, że to stowarzyszenie powstało w 1922 roku, choć prawda jest taka, że wtedy jeszcze mało kto się z nim liczył.
03:32Większe wpływy zyskało dopiero po wielkim kryzysie i powstaniu kodeksu Hayesa.
03:37Hayesa, który stanowisko prezesa dzierżył aż do roku 1945.
03:41I w zasadzie po jego odejściu wszystko zaczęło się sypać.
03:44Oczywiście z perspektywy zwolenników cenzury.
03:46Jego następca, Eric Johnston, zmienił nazwę stowarzyszenia na Motion Pictures Association of America
03:51i nazwa to funkcjonowała nieprzerwanie aż do zeszłego roku, kiedy to MPAA zostało przekształcone w MPAA.
03:57Jednak co ważniejsze, Johnston pozwolił sobie na kilka ustępstw.
04:00Za jego kadencji do dystrybucji przepuszczono filmy, które w czasach Hayesa nie miałyby na to najmniejszych szans.
04:05Choć na prawdziwe zmiany trzeba było jeszcze trochę poczekać.
04:08I w tym momencie na scenę wchodzi Jack Valenti, człowiek, któremu zawdzięczamy kategorie wiekowe,
04:12który został prezesem MPAA w 1966 roku i dzierżył to stanowisko przez 38 lat.
04:18Valenti słusznie uważał kodeks Hayesa za przestarzały i widział w nim raczej zagrożenie dla wolności słowa,
04:23niż narzędzie, którym pierwotnie miał być.
04:25Czasy się zmieniły i społeczeństwo też.
04:27To, co kiedyś byłoby dla widzów gorszące, w połowie lat 60. na nikim już nie robiło wrażenia.
04:32Zmiany w dystrybucji filmów były naturalnym następstwem sytuacji, w jakiej znalazły się w tamtym okresie Stany Zjednoczone.
04:37Protesty na tle rasowym i postępująca rewolucja seksualna to było coś, koło czego Hollywood nie mogła przejść obojętnie,
04:43a zmiany wprowadzone przez Valentiego były adekwatne do panujących wówczas nastrojów społecznych.
04:48Kategorie wiekowe zostały wprowadzone w 1968 roku, choć pierwotnie w trochę innym kształcie niż ten, w którym znamy je dzisiaj.
04:56Litery, których początkowo używano do oznaczenia filmów, pozwolę sobie je spolszczyć, to były kolejno.
05:01G, M, R i X.
05:04G oznaczało, że film jest odpowiedni dla każdego widza.
05:06M niosły ze sobą już pewne ograniczenia.
05:09Oznaczało, że na film można wejść tylko pod opieką osoby dorosłej.
05:12Zresztą wkrótce potem, w 1970 roku, przekształciło się w kategorię GP, która dwa lata później zmieniła się w PG, od słów Parental Guidance.
05:20Najpowszechniej używane dziś PG-13 zostało wprowadzone w 1984 roku.
05:25I na chwilę się przy nim zatrzymamy, bo okoliczności jego wprowadzenia były dość niezwykłe.
05:30Okazuje się, że pomysłodawcą utworzenia tej kategorii był nie kto inny, a sam Steven Spielberg.
05:34Choć oczywiście ten pomysł nie przyszedł do niego znikąd.
05:38Wszystko zaczęło się od kontrowersji związanych z filmem Indiana Jones i Świątynia Zagłady.
05:42Film był oznaczony kategorią PG, w związku z czym niektórzy rodzice postanowili wybrać się na niego ze swoimi dziećmi.
05:48I wtedy zaczęło się istne piekło.
05:50A zażowiem całej tej afery była jedna scena.
05:52Konkretnie ta, w której możemy zobaczyć bijące serce, które jeden z tubylców chwilę wcześniej wyciągnął z klatki piersiowej ofiarę lokalnego rytuału.
05:59Część rodziców nie spodziewała się, że idąc na ten film narazi swoje dzieci na takie widoki i byli niepocieszeni faktem, że do tego doszło.
06:06Niektórzy nawet głośno mówili, że ta produkcja powinna być opisana kategorią R, którą były oznaczane filmy przeznaczone dla widza nieco starszego.
06:12Młodzieży poniżej 17 roku życia, na które można było wejść tylko pod opieką osoby dorosłej.
06:17Konflikt zaognił się po premierze Gremlinów, które podobnie jak Świątynia Zagłady były opisane kategorią PG,
06:23mimo że niektóre sceny, które się tam pojawiły zdecydowanie nie powinny być oglądane przez młodsze dzieci.
06:27W obydwu przypadkach ucierpiał Spielberg, który był reżyserem Świątyni Zagłady i producentem Gremlinów.
06:32Choć może ucierpiał to zbyt duże słowo, bo obydwa filmy były komercyjnymi sukcesami.
06:38Jednak sytuacja ta zwróciła uwagę mediów, które zaczęły rozważać, czy lista kategorii nie powinna być doprecyzowana.
06:44I właśnie wtedy Spielberg, jak sam opisywał to w jednym z wywiadów, postanowił skontaktować się ze swoim przyjacielem, Jackiem Valentim.
06:50Zaproponował mu utworzenie nowej kategorii.
06:52Valenti obiecał się tym zająć i wkrótce potem pierwsze filmy zaczęły być oznaczone kategorią PG-13, do której jeszcze w tym materiale wrócimy.
06:59Podejrzewam, że domyślacie się już, jakie filmy oznaczano literą X.
07:03Na te produkcje mogły wybrać się tylko osoby pełnoletnie.
07:05Do najbardziej znanych filmów, które zostały sklasyfikowane w ten sposób, należy m.in. mechaniczna pomarańcza Stanley'a Kubricka.
07:12Niestety w latach 70. kategoria X została zawłaszczona przez filmy pornograficzne, co przyczyniło się do złego PR-u oznaczanych nią produkcji kinowych.
07:19Dlatego też MPA postanowiło wprowadzić kolejne zmiany.
07:22W 1990 roku kategoria X została zastąpiona kategorią NC-17, która oznaczała, że aby obejrzeć dany film, trzeba mieć ukończone co najmniej 17 lat.
07:316 lat później granica ta została podniesiona do 18 roku życia i w zasadzie od tamtego czasu kategorie wiekowe nie ulegały już większym zmianom.
07:39No dobra, wiemy już czym są kategorie wiekowe i jakie są ich typy, ale w jaki sposób w ogóle nadaje się je filmom?
07:45Kto jest za to odpowiedzialny?
07:46Od razu nasuwa się odpowiedź, że pewnie MPA.
07:48No i faktycznie, po części jest to prawda, ale nie całkowicie.
07:52To nie jest tak, że o tym jaki film jest dla kogo odpowiedni decyduje urządujący prezes MPA, czy jakaś rada złożona z ważniaków w garniturach.
07:59Do oceny filmów została otworzona specjalna komisja, działająca pod nazwą Classification and Rating Administration.
08:04Na jej czele stoi przewodniczący wybierany przez osobę, która jest aktualnie prezesem MPA.
08:09Zadaniem przewodniczącego jest wybór różnorodnej grupy rodziców, którzy będą odpowiedzialni za ocenianie filmów.
08:14W komisji tej zawsze znajduje się też kilku starszych oceniających, którzy mieli już okazję wykazać się w przydzielaniu filmom konkretnych kategorii.
08:21Rodzice wybierani są na bazie kilku kryteriów.
08:24Po pierwsze, nie mogą mieć absolutnie nic wspólnego z branżą filmową.
08:28Po drugie, w momencie wstępowania w szeregi komisji muszą mieć przynajmniej jedno dziecko w wieku między 5 a 15 rokiem życia.
08:34Mogą zostać wybrani na maksymalnie 7-letnią kadencję, o której długości decyduje przewodniczący.
08:39I muszą opuścić komisję w momencie, gdy wszystkie ich dzieci osiągną wiek 21 lat.
08:43Ich tożsamość jest trzymana w sekrecie.
08:46Znane są jedynie imiona przewodniczącego i starszych oceniających.
08:49Zasiadanie w tej komisji to praca na pełen etat i nie ma ona konkretnej liczby członków.
08:53Choć podobno zawsze jest to od kilku do kilkunastu osób.
08:56Kryteria, jakimi przy ocenie filmów posługuje się komisja są dość jasne.
09:00Film oceniany jest zależnie od tego, jak wiele jest w nim przemocy, wulgaryzmów, nagości i rzeczy, które generalnie powinny robić tylko osoby dorosłe.
09:08Mogłoby się wydawać, że to system idealny.
09:09MPA nikomu nic nie narzuca, bo tak naprawdę żaden film nie musi obowiązkowo poddać się ocenie komisji.
09:15Niestety rzeczywistość jest trochę inna.
09:18Przez ponad 50 lat przyznawania filmom kategorii wiekowych, MPA zyskało narzędzie, które skutecznie kontroluje cały amerykański przemysł filmowy.
09:25Co prawda w ciągu kilku ostatnich lat najwięcej filmów oznaczonych jest kategorią R, ale to właśnie kategoria PG-13 stała się synonimem opłacalności.
09:32Na 10 najlepiej zarabiających filmów w historii, aż 8 zostało przypisane do kategorii PG-13, a 2 do PG.
09:38Dla porównania, najlepiej zarabiającym filmem z kategorią R jest Joker, będący dopiero na 31. miejscu w rankingu ogólnym.
09:45Długa jest też lista filmów, które zostały pokrzywdzone przez nadaną im kategorię.
09:49Najbardziej popularnym przykładem jest chyba Jak Zostać Królem, w którym nie ma ani scen brutalnych, ani zbyt nieprzyzwoitych.
09:55Jedynym powodem, przez który film został przypisany do kategorii R jest fakt, że o kilka razy za dużo padło w nim słowo fuck.
10:01Wedle wytycznych MPA, żeby film mógł zostać przypisany do kategorii PG-13, nie może paść w nim więcej niż jedno przekleństwo.
10:08Pokrzywdzonych w ten sposób produkcji jest więcej.
10:10Można by też długo wymieniać filmy, które po pierwotnej ocenie MPA postanowiły poddać się autocenzurze i zrezygnować z kontrowersyjnych fragmentów.
10:17Na gruzach kodeksu Heysa Valenti stworzył system, który ma z nim więcej wspólnego niż ktokolwiek chciałby przyznać.
10:23Tylko, że skoro dawanie filmów do oceny nie jest obowiązkowe, to czemu amerykańskie studia w ogóle to robią?
10:28Powód jest dość prosty. Kina w Stanach zazwyczaj nie chcą puszczać filmów, które nie zostały zweryfikowane przez MPA, co, jak zapewne się domyślacie, bardzo utrudnia dystrybucję.
10:37Choć są co prawda przypadki, kiedy film bez przypisanej kategorii odniósł sukces.
10:40Było tak na przykład z Requiem dla Snu, który przy budżecie w wysokości 4,5 miliona dolarów zarobił niemal 7,5 miliona.
10:47Tylko, że tego typu sytuacje to naprawdę rzadkość i o wiele częściej filmy są po prostu przemontowywane.
10:52A to okrojone wersje trafiają do kin nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale i na całym świecie.
10:56A skoro już przy reszcie świata jesteśmy, to pomyślałem, że poszukam jakiegoś kraju, w którym podejście do kategorii wiekowych jest całkowicie odmienne od tego amerykańskiego.
11:04I okazało się, że nie muszę szukać daleko, bo dość ciekawie wygląda to u nas, w Polsce.
11:09Można wręcz powiedzieć, że jesteśmy ewenementem na skalę światową, a na pewno europejską, bo w Polsce po prostu nie ma kategorii wiekowych.
11:15A przynajmniej nie są w żaden sposób narzucone odgórnie.
11:18Nie ma żadnej instytucji, ani państwowej, ani niezależnej, która decydowałaby o tym, jakie filmy mogłyby być oglądane przez najmłodszych, a jakie nie powinny.
11:27W tej sytuacji decyzja ta zazwyczaj należy do samego kina, w którym film jest wyświetlany.
11:31Czasem też do dystrybutora.
11:32A ich ocena nie zawsze jest trafna, o czym miało już okazję przekonać się wielu rodziców, którzy poszli ze swoimi dziećmi na przykład na Deadpoola.
11:38Zresztą ja sam kilka lat temu poszedłem z przyjaciółmi na Wilka z Wall Street, którego w wielu kinach w Polsce można było obejrzeć od 13 roku życia, mimo że w Stanach dostał kategorię R.
11:48Część kin, powołując się na własny regulamin, odmawia sprzedażę biletów widzom, którzy nie są w odpowiednim wieku.
11:53Jednak prawda jest taka, że w sumie nie do końca mają podstawy prawne, żeby to robić.
11:57Z drugiej strony, oburzony rodzic, który poszedł z dzieckiem na błędnie skategoryzowany film, też nie może zdziałać zbyt wiele, bo odpowiedzialność prawna za tę sytuację nie leży ani po stronie kina, ani po stronie dystrybutora.
12:07Cała ta sytuacja zakrawa trochę o absurd, bo w przypadku gier komputerowych czy telewizji ten problem po prostu nie istnieje.
12:14Tam kategorie wiekowe są dość przejrzyste i zrozumiałe dla wszystkich.
12:17Jeśli jednak chodzi o filmy, to ta kwestia jest raczej ignorowana.
12:20I to mimo, że ten problem jest sygnalizowany już od ponad 10 lat i nagłaśniany jeszcze przez poprzedniego Rzecznika Praw Dziecka, ze wsparciem byłej już dyrektorki Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
12:30Co prawda, podobno powstała nawet jakaś komisja, która na początku 2015 roku przygotowała projekt ustawy, mającej regulować tę kwestię.
12:36Ale od tamtego czasu wszelkie informacje na ten temat ucichły i pewnie nie wrócimy w najbliższym czasie do omawiania tego tematu, bo zarówno społeczeństwo, jak i cała branża filmowa mają teraz na głowie znacznie większe problemy.
12:48Kiedy jednak już będziemy mogli pochalić się nad tym problemem? W jaki sposób mogłoby to wyglądać? Może powinniśmy przyjąć taki system, jaki obowiązuje w Stanach Zjednoczonych?
12:55Mimo wszystko, wydaje mi się, że to nie jest najlepszy pomysł. Działania MPA z roku na rok są coraz bardziej krytykowane.
13:02Z jednej strony zarzuca się im podążanie za sztywnymi regułami, które mają coraz mniejsze przełożenie na współczesną sytuację.
13:08Z drugiej, oskarża się ich o niekonsekwencje, bo w filmach PG-13 z każdym rokiem jest coraz więcej przemocy i ta granica przesuwa się coraz bardziej.
13:15Nie można też zaprzeczyć, że działania stowarzyszenia mają ogromny wpływ na amerykański rynek filmowy.
13:20Przyczyniają się do autocenzury wielu realizowanych produkcji, choć robią to oczywiście w białych rękawiczkach, bo oficjalnie MPA nikogo do niczego nie zmusza.
13:27W swoim liście sprzed kilku lat Rzecznik Praw Dziecka przedstawił kilka modeli, które funkcjonują w innych krajach Europy.
13:33Na przykład w Szwecji decyduje o tym Krajowa Rada do Spraw Mediów, której decyzje opierają się na opinii dwóch filmoznawców.
13:39Problem w tym, że przynajmniej jeden z nich musi mieć wykształcenie również w dziedzinie psychologii dziecięcej, socjologii lub pedagogiki, a to dość zawęża pole potencjalnych kandydatów.
13:48We Francji, Danii i na Węgrzech decydują o tym specjalne komisje, a najciekawsze podejście do tematu mają chyba Francuzi.
13:53We Francji decyzja te podejmuje się w tajnym głosowaniu komisji złożonej nie tylko z reprezentantów poszczególnych ministerstw, ale też przedstawicieli branży filmowej oraz młodzieży między 18 a 25 rokiem życia.
14:04Z kolei Słowacja pozostawia tę decyzję producentowi lub dystrybutorowi, który musi wybrać jedną spośród aż 10 kategorii.
14:10Decyzje te są oczywiście nadzorowane przez tamtejsze ministerstwo kultury.
14:14I wydaje mi się, że to właśnie do modelu słowackiego w obecnej sytuacji jest nam najbliżej, co niekoniecznie oznacza, że powinniśmy przyjmować właśnie ten model.
14:21Zwłaszcza, że dystrybucja filmów w ciągu ostatnich kilku lat uległa ogromnym zmianom.
14:26Jest to widoczne zwłaszcza teraz, kiedy Prym wiedzie model dystrybucji cyfrowej.
14:29Platformy streamingowe nie podlegają ani MPA, ani nikomu innemu.
14:33To jest problem, z którym branża filmowej nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie przyjdzie się mierzyć w ciągu najbliższych lat.
14:39I w sumie trudno powiedzieć, jakie rozwiązanie byłoby w tej sytuacji najbardziej właściwe.
14:43Dlatego jestem ciekawy, jaka jest Wasza opinia.
14:45Jak sądzicie, w jaki sposób Polska powinna podejść do kwestii kategorii wiekowych?
14:49A może uważacie, że sytuacja powinna pozostać taka, jaka jest?
14:53Jak to mówił jeden z moich profesorów, odmykam dyskusję.
14:57Do zobaczenia.
15:03Do zobaczenia.
Recommended
9:39
|
Up next
11:28
34:56
10:05
9:40
11:27
8:41
16:53
8:07
9:14
9:45
19:28
10:35
10:24
12:17
8:22
10:01
12:20
11:46
12:52
11:17
10:32
13:48
11:59
11:29
Be the first to comment