- 2 gün önce
Kategori
🚗
Motorlu taşıtlarDöküm
00:00:00Bir hikaye düşünün, bu öyle bir hikaye ki içerisinde gemiler, savaş uçakları, tanklar, bankalar, arabalar ve 3 elmas yer alsın.
00:00:13Bu iddialı kelimeler size anlamsız, tutarsız ya da saçma gelmiş gibi görünse de,
00:00:18aslında tüm bunlar ünlü bir Japon şirketi olan Mitsubishi grubun kökenleri ve gelişim tarihinin önemli bir parçasını oluşturuyor.
00:00:25İnanın bana şirketin gemilerinin, savaş uçaklarının, tanklarının ve ürettiği her şeyin milliyetçi bir yönü ve açıklaması var.
00:00:34Bu bölümde Japon devi Mitsubishi'nin hikayesini yüzeysel anlatan, tek dertleri popüler kültüre hizmet etmek olan tüm YouTube kanallarına başkaldırıyorum.
00:00:44Bu hikaye genç bir adamın Japonya'nın TOSA kılanı için çalışırken, milyarlarca dolarlık bir Mitsubishi markasını kurmaya nasıl geçtiğinin hikayesidir.
00:00:52Anlatıyorum da hiçbir şey yüzeysel ve sığ değildir.
00:00:551835'te Japonya'nın en güçlü klanlarından birisi olan TOSA kılanı, zamanın hatırı sayılır tüccar klanlarından birisiydi.
00:01:10Japonya'nın en büyük savaş gemisi ve silah ithalatçısıydı.
00:01:13Bu klanda çalışan bir adam, Japonya tarihini baştan sona değiştirecek ve yeni bir tarihin yazılmasını sağlayacaktı.
00:01:19Meji hükümeti, TOSA kılanın ticaret sistemini yesaklamak için bir politika oluşturana kadar TOSA'lılar ticari faaliyetlerini ilk başlarda Nagasaki'de yürütmüşlerdi.
00:01:33TOSA kılanın güçlü üyeleri, klan shipping kampaniyi devralmak için 1870 yılında Mitsubishi'nin selefi olan Tusukomo Sokaya'yı kurdular.
00:01:401873'ten kısa bir süre sonra Japonya hükümeti klanların ortadan kaldırılması için sıkı bir politika ortaya koyduğunda,
00:01:48klanlar şirketlere bölünecek ve kahramanımız Yataro Iwazaki, Tusukomo Sokaya'yı'nın başına geçecekti.
00:01:56Yataro'nun yapacağı ilk iş, şirketin adını Mitsubishi Sokaya olarak değiştirmek olacaktı.
00:02:02Bu sıçrayış Iwazaki'yi Japonya'daki en başarılı ve güçlü işaramlarından birisi haline getirecekti.
00:02:07Yataro Iwazaki, 1835 yılında Enaki Tosa eyaletinde taşralı bir çiftçinin oğlu olarak dünyaya gözlerini açmıştı.
00:02:17Yataro'nun ailesi, samuray savaşçı soylularının bir üyesiydi.
00:02:21Ancak Yataro'nun büyük babası, Japonya'nın en ölümcül kıtlıklarının yaşandığı zamanlarda,
00:02:26yaşadığı büyük zorluklar nedeniyle borç vatanından kurtulmak için samuray statüsünü satmak zorunda kalmıştı.
00:02:32O zamanlar bir ünvan kazanmak şimdiki gibi basit ve hemen ulaşılabilir değildi.
00:02:38Yaşanan büyük kıtlıkla 200 bin kişi açlıktan hayatını kaybetmişti.
00:02:43Yataro erken yaşlarındaki kariyerine tüm Japonya'nın birçok bölgesinde ticari faaliyet gösteren
00:02:48Tosa bölgesinin yönetici klanı olan Yamuichi klanının bir çalışanı olarak başladı.
00:02:54Daha 19 yaşında, gencecik bir çocuk olarak Yataro, Tosa klanının bir yetkilisinin yanında Edo'ya gönderilmişti.
00:03:00Yataro, Edo'ya gittikten sadece bir yıl sonra köy muhtarıyla çıkan bir tartışmada
00:03:06köy muhtarının ölmesi ve babasının ağır yaralanmasıyla klandaki görevine ara vermek zorunda kalacaktı.
00:03:12Bu olay sonrasında yerel suh yargıcı Yataro'yu 7 ay hapis cezasına çarptırdı.
00:03:18Cezaevindeki zorlu 7 ay boyunca geleceğiyle ilgili hayal kurmaktan vazgeçmeyen Yataro için yeni bir başlangıç belirecekti.
00:03:30Serbest bırakıldıktan sonra Yataro, kısa bir süre sonra Edo'ya geri döndü ve burada Tosa eyaletinin üst yetkilisi olan Toya Yoshida'nın yanında çalışmaya başladı.
00:03:40Burada genç Yataro, sanayi ve ticaretin Japonya'nın büyümesinde ve gelişmesindeki büyük rolünü tam olarak anlayacaktı.
00:03:47Ve bundan oldukça etkilenecekti.
00:03:49İlerleyen süreçlerde Yataro Iwazaki, Yavuichi hükümeti için çalışmaya, Japonya devletine hizmet etmeye, milliyetçi duyguları tavan yapmaya başlayacaktı.
00:04:011862'de Yoshida hain bir suikaste kurban gitti ve bu Yataro'nun Tosa klanı içerisindeki bağlantılarının birçoğunu kaybetmesine neden oldu.
00:04:09Ancak Yoshida'nın kaybolup gitmesi, yeğeninin güç kazanmasına ve bu da Yataro'nun 1869'da Nagasaki'deki ticaret opsiyonlarını yönetmesine olanak sağlayacaktı.
00:04:25Nagasaki'de Yataro'ya aktarılan iş, ihraç edilen gafur yağı ve Japon kağıdı satın alımlarını finanse etmek için Tosa klanlarına gemi, silah ve mühimmat satmaktı.
00:04:35Japon hükümeti Osaka, Kobe, Yokohama gibi bölgelerde yeni limanlar aşmaya devam ederken, Japonya'nın tek açık limanı olan Nagasaki, ticaretin günah pazarı olarak boy gösteriyordu.
00:04:49300 yıllık şogunluk kuralının sona ermesiyle 1868'de Meji Restorasyonu başladı.
00:04:56Yeni parazlanan hükümet, klanların egemenliğini 1869 yılında büyük bir darbe ile ortadan kaldıracaktı.
00:05:031870'de bu yeni hükümet, kendi kurallarını fiili olarak uyguladığında Tosa klanının güçlü üyeleri, isimlerini Mistukova Sokay olarak değiştirdiler.
00:05:15Kayşa veya kısaca Mistukova, Tosa klanı dağıldığında 3 buhar gemisine sahipti.
00:05:21Yataro, bu gemiler ve ticaret haklarının karşılığında Tosa klanının borcunun bir kısmını kabul etti.
00:05:26Böylece 1870'de Yataro İvazaki ilk nakliye şirketini kurmuş oldu.
00:05:32Mart 1873'de Yataro başkan olduğunda şirketin ismini resmi olarak Müslübişi olarak değiştirdi.
00:05:38Müslübişi'nin logosunu ortaya çıkartmak için ona ilk işini veren ve iş hayatındaki ilk adımlarında ona yardım eden Tosa klanının arması olan 3 meşe yaprağını ve İvazaki ailesinin arması olan 3 elması kullanıp 2 sembolü birleştirmeye karar verdi.
00:05:53Logodaki 3 elmas İvazaki ailesinin temel değerleri olan dürüstlük, güvenirlik ve başarıyı temsil ediyordu.
00:06:03Yataro, logosunun şirketinin dürüst, sorumlu ve uluslararası ortaklıklar da dahil olmak üzere tüm ortaklıklara açık olduğu fikrini taşımasını istedi.
00:06:13Yataro'nun başkanlığında kademeli olarak daha fazla gemi satın alındığı, navlun ve yolcu hizmetleri genişletildi.
00:06:20Yataro İvazaki'nin Japon hükümetiyle olan sıkı bağları, Müslübişi İş İmparatorluğu'nun çeşitlenmesine ve devletin diğer ülkelerle olan nakliye işlerinin neredeyse tamamının Müslübişi üzerinden işletilmesini sağlayacaktı.
00:06:33Mitsübişi'nin bir nakliye ve ticari şirketi olarak ünlenmesinde Yataro'nun üstün başarısı, şirketi 1877 yılına kadar Japonya'nın nakliye pazarının %80'inden fazlasına sahip olan devasa bir şirket haline getirecekti.
00:06:47Japonya'da devlet adına iş yapan büyük şirketler artık çakıl taşı veya büyük dernek anlamına gelen Zaybasu grubu altında küvelenmişti.
00:06:58Yataro'nun ticari zekası ve büyük öngörüsü, Okayama'daki Yoshioca madenini satın alarak şirketi ustalıkla madenciliğe doğru genişletecekti.
00:07:05Bu atak gizli yeraltı zenginliklerinin ve bakırın keşfiyle sonuçlanacaktı.
00:07:12Yataro'nun önderliğinde bu yeni keşif Japonya'nın en yüksek üretim bakır madenlerinden birine dönüşecekti.
00:07:21Mitsübişi devlet için çalışıyor.
00:07:241874 yılına Japonya, Tayvan'ın güneybatı ucundaki 54 Japon denizcinin Tayvanlılar tarafından kat edilmesinden dolayı Tayvan Seferi olarak bilinen bir misilleme başlatacaktı.
00:07:35Ve Mitsübişi'ye Japon birliklerinin Tayvan'a taşınması için yeni bir görev verilecekti.
00:07:41Mitsübişi, Japon İmparatorluğu ordusu ve donanmasının ilk deniz aşırı konuşlandırılmasını başarılı bir şekilde yürütmesinden dolayı Japon devletinin Mitsübişi'ye olan güveni perçinlenmişti.
00:07:52Böylece Mitsübişi'nin daha fazla gemi satın alması ve Mitsübişi denizcilik hatlarının daha fazla genişlemesi için Japon devleti finans desteğinin kapılarını sonuna kadar açmıştı.
00:08:021877 yılında patlak veren güneybatı isyanı bastırmak için Mitsübişi'ye bir kez daha göreve çağrılmıştı.
00:08:10Japon devletinin denizlerdeki gücü haline gelen Mitsübişi, Japon filosunun %73'ünü oluşturan 61 gemiye sahip devasa bir şirket haline gelmişti.
00:08:19Her görevden başarıyla dönen Mitsübişi'nin ilerleyişi ve gelişimi hızlanmaya ve çeşitlenmeye başlamıştı.
00:08:27Yataro, gemi onarımı, depolama, finansal hizmetler, kömür madenci alanlarında büyük yatırımlar yaptı ve Nagasaki tersanesini satın aldı.
00:08:38Bu büyüme çağı Mitsübişi dünyanın önde gelen gemi inşaat şirketlerinden biri haline getirecekti.
00:08:45Yataro öyle bir işletme kurmuştu ki Japonya gibi bir sürü adası olan bir ülkede işiniz ne olursa olsun nakli iş şirketlerinin hizmetlerini kullanmayı zorunlu kılmıştı.
00:08:55Ticaretin kalbi Nagasaki'de Yataro Iwazaki, Mitsübişi Japonya'daki her 10 gemiden 8'i üreten bir işletmeye dönüştürmüştü.
00:09:04Yataro'nun rakipleri bile Mitsübişi hizmetlerini kullanmak zorunda kalmışlardı.
00:09:10Yataro Iwazaki'nin Mitsü adında Zaybatsu grubu tarafından desteklenen şiddetli bir rakibi vardı.
00:09:16Mitsübişi ismiyle olan benzerliğiyle ön plana çıkmak isteyen rakibine aman vermeyen Yataro, çalışanlarına rakiplerinin hizmetlerini kullanmayı ve Mitsü çalışanlarıyla iletişim kurmayı kesinlikle yasaklamıştı.
00:09:29Hatta bir Mitsübişi çalışanının hiçbir akrabasının bu rakibini işletmelerinde iş bulma hakkına sahip olmadığına dair bir kural bile düzenlemişti.
00:09:37Mitsübişi'nin kurallarına itaat etmeyenler para cezası ödemek ya da kovulmak zorunda kalmıştı.
00:09:42Rakip Mitsü, Mitsübişi'nin denecilik sektöründeki faaliyetlerine karşı hiç direnç gösteremedi.
00:09:49Ve sonuç olarak Mitsü'nun sahip olduğu Koyota Unyu denecilik şirketi 1885'te Mitsübişi tarafından devralındı.
00:09:58Aynı yıl 1885'te çok üzücü bir olay yaşanacak Yataro Iwazaki, mide kanserinden hayatını kaybedecekti.
00:10:06Yataro hakkın rahmetine kavuşmuştu. Ancak Mitsübişi'nin varlığı devam etmeliydi.
00:10:13İşler kaldığı yerden devam edip ve şirket gelişimini sürdürmeliydi.
00:10:18Yataro'nun küçük kardeşi Yanasuki Iwazaki, abisinden devraldığı bayrak yarışını bir öteye taşımalıydı.
00:10:24Anlatıyorum'un ikinci bölümünde Mitsübişi'nin durdurulmaz yükselişi Yataro'nun kardeşleriyle öyle bir noktaya gelecek ki,
00:10:34Pearl Harbor Savaşı'nda Japonları küçümseyen tüm Amerikalılara büyük bir ders verilecek.
00:10:39Bu zaferin mühendisliğini üstlenen Mitsübişi'nin Japonya'nın kaderi nasıl değiştirdiğini bir sonraki bölümde hep beraber göreceğiz.
00:10:48Ben içeriğin hakkını verdiğimi düşünüyorum. Siz de öyle düşünüyorsanız abone olmayı sakın unutmayın.
00:10:55En baştan söylediğim gibi, ben başkaldırmazsam, sen başkaldırmazsan birisi bir gün pis başkaldırır.
00:11:02Hadi kalın sağlıcakla.
00:11:03Tüm zorluklara kafa tutan, Japon devletinin haklı istikbari için elinden geleni sonuna kadar yapan Mitsübişi,
00:11:13içimde yanıp tutuşan milliyetçi damarları ateşlendirdiği için ona tatlı bir gözle bakıyorum.
00:11:24Japon tarihindeki her savaşta sohfada tüzü olan ve Amerika'nın küçük gördüğü Japonların
00:11:28ne kadar zeki ve teknik insanlar olduğunu korklamasındaki rolüne de saygılıyor.
00:11:34Japonya'nın tüm savaşlarındaki desteğine katkılarından dolayı sana minnettar, Mitsübişi.
00:11:39Mitsübişi.
00:11:49Mitsübişi'ye yeni bir kan geliyor.
00:11:51Yataru Iwazaki'nin çok üzücü bir şekilde hayatını kaybetmesiyle,
00:11:57Yanasuki, abisinden devraldığı meşaleyi bir ateş topuna dönüştürmekte kararlıydı.
00:12:03Yataru, ölümünden sonra işinin katlanarak devam ettiğini görebilseydi, mutluluktan tekrar ölebilirdi.
00:12:09Yanasuki önderliğindeki Mitsübişi sadece denizlerdeki konumu korumakta kalmadı.
00:12:18Aynı zamanda karayı da kazandı.
00:12:20Birçok bakır ve kömür madeninin yanı sıra büyük arsalar satın alarak uzun ve geniş tüm alanlara genişleyecekti.
00:12:26Yanasuki Iwazaki, Mitsübişi gemi yapımında farklı bir üst seviye çıkartmıştı.
00:12:34Buharla çalışan büyük gemilerin üretimi seri olarak hızlandırılmıştı.
00:12:39Büyüyen Japon ticareti ve askeri filosu şirketin ve ülkenin konumunu iyileştirdi.
00:12:44Mitsübişi Zaybasu istikrarlı bir şekilde büyüyor,
00:12:48Mitsübişi'nin pazardaki nüfuzu giderek engellenmeyecek bir şekilde genişliyordu.
00:12:52Mitsübişi'nin Japonya'daki çeşit sektörlerde etkin bir şirket olduğu aşikardı.
00:12:59Ancak Mitsübişi'de eksik olan bir şeyler vardı.
00:13:03Tüm büyüme ve güç basit yönetim ilkeleri üzerine inşa edilmişti.
00:13:08Avrupa ve Amerika'da uygulanan yönetim sistemleri Japonya'daki şirketlerin neredeyse hiçbirinde uygulanmıyordu.
00:13:15Bu durumu değiştirmek isteyen mürekkep yalamış bir başka Iwazaki taşın altına elini sokacaktı.
00:13:22Yanasuki kömür ve madenleri satın aldı.
00:13:25Böylece modernize edilmiş madencilik tekniklerine ve yeni ekipmanlara daha fazla yatırım yapıldı.
00:13:311890'da Yanasuki İmparatorluk Sarayı'nın yakınında daha sonra Mitsübişi'nin ilk iş merkezi olacak
00:13:38199. Ulusal Banka'nın yönetimini devraldığı bir yer satın aldı.
00:13:41Japonya'nın yeni ticaret kanununun yürürlüğe girmesiyle Yanasuki Iwazaki, Mitsübişi yeniden düzenledi.
00:13:50Mitsübişi-Goshikasha grubu, İkiniz Dünya Savaşı'nda Japonya'nın ve Japon ordusunun kaderini değiştirecek her türlü askeri teçhizat,
00:13:57tank, tüfek, torpido ve mühimmatla Japonları küçümseyen herkese meydan okuyacaktı.
00:14:06Yatora Iwazaki'nin büyük oğlu Hisaya Iwazaki idi.
00:14:09Babasının akıllıca kararıyla Amerika Birleşik Devletleri'nde Pennsylvania Üniversitesi'nde eğitim almıştı
00:14:16ve burada Amerikan know-how ve yönetimi üzerine master yapmıştı.
00:14:211893'te Japonya'ya evine döndüğünde Mitsübişi de onu önemli bir görev ve sorumluluk bekliyordu.
00:14:29Mitsübişi başkanı olarak Hisaya, yeni görevinde amcası Yanasuki Iwazaki ile birlikte
00:14:34farklı bir bakış açısıyla hareket ederek yeni fabrikalar kurarak şirketi geliştirmeye ve daha fazla büyümeye zorlayacaktı.
00:14:42Mitsübişi şirketlerinin ham maddeye olan bağımsızlığını artırmaya karar verdi.
00:14:47Altın ve gümüş madenleri satın alarak Japonya'nın ilk cam fabrikasını açtı.
00:14:52Gemi inşaallığında belirli bir yol kat etmiş Mitsübişi tersanelerine gemilerini ekledi.
00:14:58Hantal ve verimsiz mevcut tersaneleri modernize ettirdi.
00:15:02Hükümetle olan sıkı bağları Osaka'da kapva rafinerisini satın almasını kolaylaştırmıştı.
00:15:11Mitsübişi büyüyor
00:15:141914 yılında patlak veren 1. Dünya Savaşı Japonya'nın en büyük özel sektör gemi yapımcısı olan Mitsübişi'yi ön plana itecek,
00:15:22Japon ordusunun güçlü silahı Mitsübişi elinden geleni ardına koymayacaktı.
00:15:267 yıldır Mitsübişi'nin başkanlığını koordine eden Hisaya koltuğunu yeni bir kana kuzeni Koyota İwazaki'ye bırakacaktı.
00:15:34Hisaya'nın önderliğinde 1916 yılına kadar Mitsübişi o kadar güçlü ve muntazam büyümüştü ki,
00:15:42Japonya'nın farklı şehirlerindeki yerleşkelerinde Mitsübişi çalışan sayısı 50.000'in üzerine çıkmıştı.
00:15:48Koyota İwazaki 1916'da görevi devraldı.
00:15:521. Dünya Savaşı sırasında şirketin büyümesi zirve yapmıştı ve bu 29 yıl boyunca hiç ara vermeden tüm hızıyla devam edecekti.
00:16:01Tüm Avrupa ağır kimyasallar merkezli 1. Dünya Savaşı'nın ortasında kalmışken,
00:16:07Mitsübişi'yi ana şirketi Mitsübişi-Goshi Kaşa merkezi altında 70 tane fazla şirketten oluşan bir şirketler grubuna dönüştürmüştü.
00:16:15Cambridge mezunu olan Koyota ne yapacağını ve şirketi nereye taşıyacağını çoktan kafasında tasarlamıştı.
00:16:25Koyota gelecek vaat eden endüstriler modern teknolojilerle yani otomobil endüstrisine şirketi yönlendirecekti.
00:16:33Elektrikli makineler, taşıtlar, uçaklar, petrol, kimya ve çelik sektöründeki ilerleyiş ile Mitsübişi sadece gemi üreten bir şirket olma çizgisinden uzaklaşacaktı.
00:16:48Mitsübişi gemileri denizlerde, Mitsübişi araçları ise yollarda Japonya ticaretini domine etmeye devam ederken Koyota İwazaki'nin kafasını kemiren bir başka şey vardı.
00:16:58Ordunun uçak gemilerine olan ihtiyacını haber alan Koyota ciddi bir eylem yapması gerektiğine karar verdi.
00:17:06Açıkça şirketinin uçaklarının şirketinin uçak gemisinden kalkmasını hayal ediyordu.
00:17:12Aircraft uçakları üretime yoğunlaşacak bu açık hızlı bir şekilde kapatılacaktı.
00:17:18Askeri uçaklar üretimiyle Mitsübişi'nin Japon ordusuna olan gönül bağı perçinlenecekti.
00:17:23Koyota Japon ordusuna gemi, kamyon, otobüs, şimdi de askeri uçaklar üretecekti.
00:17:32Ancak bu alanda hiçbir tecrübesi olmayan Mitsübişi'nin çözmesi gereken kocaman bir sorun vardı.
00:17:39Uçak üretmek başlı başına bir işti.
00:17:42Koyota havacılıkta ilk adımları atmanın çok zor olduğunu biliyordu.
00:17:46Sektördeki uzmanlardan öğreneceği çok şey vardı.
00:17:481918'de Koyota, Mitsübişi'nin havacılık sektöründeki açığını hızlıca kapatmak, deneyim kazanmak için
00:17:56Doktor Kumişo Eto'yu uçak yapım sanatının inceliklerini ve özelliklerini öğrenmek için Fransa'ya, iş seyahatine gönderdi.
00:18:03Eto orada uçak üretiminde tecrübe ve bilgi edindi.
00:18:07Ve 1920'de ana vatanına geri döndü.
00:18:09Kumişo geri döner dönmez Mitsübişi Havacılık Departmanı'nın kurulumu büyük bir gizlilikte yürütülerek
00:18:17Mitsübişi Üretim Merkezi'ne devasa bir tesis inşa edildi.
00:18:201921 yılında İngiliz asıllı uçak tasarım mühendisi Herbert Schmidt uçak üretimini koordine etmesi için Mitsübişi'de görev verildi.
00:18:30Herbert Schmidt uçak üretimi alanında çok fazla pratik deneyime sahip olan ve en önemlisi güverte havacılığının detaylarını bilen dünyadaki nadir mühendislerden bir tanesiydi.
00:18:40Japonya'nın ilk özel uçağı üretiliyor.
00:18:47Herbert Schmidt, Koyota'nın hayalini gerçekleştirmek için 3 yıl boyunca nefes almadan çalıştı.
00:18:53Herbert'in liderliğinde Mitsübişi Havacılık'ta çok başarılı oldu ve 3 uçak inşa edildi.
00:19:00Bunlardan en dikkat çekici olanı Mitsübişi 1MF'ydi.
00:19:03Çünkü Mitsübişi 1MF Japonya tarihinde bir uçak gemisinin güvertesine inip kalkabilen ilk Japon uçağı oldu.
00:19:111924 yılında Japon ordusu tarafından kabul gören savaş uçaklarının seri olarak üretimi başlamasıyla 5 yıl içerisinde 120 adetten fazla Mitsübişi 1MF üretim bandından indirildi.
00:19:24Japon ordusunun Mitsübişi'ye olan güveni tavan yapmıştı.
00:19:271937 yılında Japonya'nın Çin'i işgal etmesiyle Japonya-Çin savaşı başladı.
00:19:35Bu savaşta Mitsübişi, deniz, kara ve hava için Japon ordusunun hizmetine adadığı tüm üretimlerini seferber etmekten çekinmedi.
00:19:45Üstün performanslı uçakları savaşın kaderinin değişmesinde büyük katkı sağladı.
00:19:50Bu savaşta kolay bir galibiyet alacağını düşünen Japonya, karşısına en az kendisi kadar dirençli bir Çin ordusu bulmuştu.
00:19:58Her ne kadar savaşı kazanmış olsa da büyük kayıplar vermişlerdi.
00:20:03Toplamda 400 bin kişinin ölümüne sebep olan savaş, 1937 yılının Kasım ayının ortalarında Japonların üstünlüğü ile sona ermişti.
00:20:12Mitsübişi, savaşın olumsuz taraflarından etkilenerek kendi payına düşeni alacaktı.
00:20:17Japonya'nın savaş lokomotifi
00:20:221940'lara yaklaşılmış ve 2. Dünya Savaşı ufukta görülmeye başlanmıştı.
00:20:29Mitsübişi'nin büyük gizlilikle yürüttüğü havacılık sektöründeki derleyişi savaşın patlak vermesiyle gün yüzüne çıkacaktı.
00:20:36Havacılıkta ışık hızıyla mesafe kal eden Mitsübişi, tarihler 1940 yılına ulaştığında 6 uçak fabrikası ve 11 uçak motoru fabrikası kurmuştu.
00:20:48O zamanlar Mitsübişi, Japon ordusu için yıkılmaz bir kaleydi.
00:20:52Tüm dünyanın uçurumun eşinde olduğu nokta gelip yaklaşmış 2. Dünya Savaşı patlak vermişti.
00:21:01Mitsübişi'nin ordudaki rolü akıl almaz bir noktaya gelmişti.
00:21:04Mitsübişi, 1. Dünya Savaşı'ndan bu yana Japon dolanması için gemi inşa etmiş,
00:21:09Mitsübişi ve diğer gemi yapım şirketi olan Kawasaki Jap'ın sayesinde ithal savaş gemilerine olan bağımlılık azaltılmıştı.
00:21:18Nagasaki şehrindeki tersanelerde Japonya ordusu için önemli ticari projeler inşa edilmişti.
00:21:25Hiroshima ve Nagasaki'deki Mitsübişi Japon askeri endüstrilerinin fabrikaları,
00:21:301912'de Kirishima Kravazorunu inşa etmeye başlamıştı ve devasa gemi bir yılda tamamlanmıştı.
00:21:361913'de Japon donanması bayrağı altında okyanusoyu erken açmıştı.
00:21:451935'te bir öncekinden daha büyük olan Huguya Savaş gemisi inşa edilmeye başlandı.
00:21:51Daha sonra şirket çok sayıda kruvazör, muhrib, süper savaş gemisi ve hatta L1 tipi denizaltı inşa etmişti.
00:22:00Bu da Mitsübişi'nin orduya verdiği desteğin apaçık bir göstergesiydi.
00:22:04Japon ordu filosundaki gemilerin çoğu buhar türbünü motorlarıyla donatılmıştı ve ordu araçları için ileri teknolojiler kullanılmıştı.
00:22:131933 yılında ilk uçak gemisi Yokohama'daki tersanelerde Mitsübişi tarafından inşa edilmişti.
00:22:19İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında Japon donanmasına Mitsübişi'nin doğrudan katkısı Japon ordusunun cesaretini üst noktaya getirmişti.
00:22:281936'da eski Mitsübişi 1MF'nin yerini daha mükemmel Mitsübişi A5M güverte avcısı almıştı.
00:22:37A5M üzerinde yapılan iyileştirmeler ve geliştirmeler 1941 yılında Pearl Harbor saldırısında başrol oynayacak 1939 yapımı efsanevi Mitsübişi A6M0'yu ortaya çıkartacaktı.
00:22:49Mitsübişi mühendisleri öyle bir savaş uçağı üretmişlerdi ki Pearl Harbor üzerinde sanki bir kıyma makinesi dolaşıyordu.
00:22:59Mitsübişi A6M0 gerçekten gökyüzünde korkunç bir yırtıcıydı.
00:23:05Manevra kabiliyeti inanılmaz olan uçak 320 km üzerinde hızlara ulaşabiliyordu.
00:23:11İkinci Dünya Savaşı sırasında Amerikalı pilotlar bile uçağa hayran kaldılar.
00:23:151940'dan 1945'e kadar Mitsübişi 3800'den fazla A6M üretmişti.
00:23:246500 adetten fazla A6M ise diğer Japon şirketleri tarafından lisans altında üretilerek Japon ordusunun gücüne güç katmıştı.
00:23:33Bu uçağı efsane yapan bir diğer konuda bu uçakları kullanan gözünde korkunun zerresi bile olmayan kamikaze pilotlarıydı.
00:23:41Japon Amerika Savaşı'nın kaderinin değişiminde üstündür olan Mitsübişi uçak gemilerine ek olarak bombardıman uçakları,
00:23:50torpedo taşıcıları ve casus jetlerden düzinelerce üretilmişti.
00:23:54İkinci Dünya Savaşı sırasında neredeyse tüm Japon havacılığı üç elmas tarafından inşa edilmişti.
00:24:01Denizlerin ve havaların hakimi üç elmas karadaki hakimiyetini de kimselere vermemişti.
00:24:06Ortaya çıkartılan Mitsübişi tankları hem Japon Çim Savaşı'nda hem de Japonya'nın işgal ettiği her toprakta bir fil kullanılmıştı.
00:24:17Seri olarak üretilen Mitsübişi tankların lisansları başka şirketlere de satılmıştı.
00:24:231936'dan bu yana Japon ordusunun tank ihtiyacının %60'ını sağlayan Mitsübişi hem hafif hem de ağır birçok tankıyla Japon ordusunun savaş lokomotifi olmuştu.
00:24:33Japonya, İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda 1945'te teslim oldu. Ekonomisi yok edildi.
00:24:43Zaferden sonra müttefikler tüm büyük sanayi büyümesinde barındıran Zaibatsu'yu dağıtmaya karar verdiler.
00:24:51Çünkü Zaibatsu, Japonya'nın askeri gücünün odak noktasıydı.
00:24:56Bu birlikte yaralan her şirket Japon ordusuna tam desteklerini hiçbir zaman eksik etmemişlerdi.
00:25:01Müttefikler Japon hükümetine desteğini veren tüm işletmeleri ufak etmişti.
00:25:08Hiç kimse Mitsübişi'nin başarılarıyla ilgilenmiyordu.
00:25:11Çünkü Mitsübişi, müttefiklerin canını çok acıtmıştı.
00:25:16İkinci Dünya Savaşı'nın sonu, Mitsübişi tarihindeki Koyota Iwazaki sayfasının da kapanışına neden oldu.
00:25:21Müttefik işgal güçleri, Mitsübişi ve diğer büyük aile kontrolündeki şirket gruplarının dağılmasını talep etti.
00:25:30İşgal altında sağlığı bozulan Koyota, Aralık 1945'te hayata gözlerini kapadı ve arkasında şu şiiri bıraktı.
00:25:37Sonbahar çok çeşitli bir mevsim.
00:25:43Hasta bir kaz, hareketsiz, hala soğuk yerde yatıyor.
00:25:48Mitsübişi Genel Merkezi, organizasyonun başlamasından 70 yıl sonra Mitsübişi Zayvasu 1946'da fes edildi.
00:25:56Şirket düzün nelerce küçük yan kurmuşa bölündü.
00:26:00Mitsübişi ticari adı 1952 yılına kadar kullanılması yasaklandı.
00:26:06Ardından yasak kaldırıldı ve tüm iştirakler Mitsübişi adını iade etti.
00:26:121954'te birkaç birleşmeden sonra Mitsübişi hava, deniz ve karada varlığını tekrar sürdürmeye başladı.
00:26:18Otomobil endüstrisinde işlerini büyütmeye ve genişletmeye başlamak için görkemli günler Mitsübişi'yi bekliyordu.
00:26:30Bir sonraki bölümde Mitsübişi'nin otomobil serüminin gelişimini ve sonundaki hazin çöküşüne tanık olacağız.
00:26:37Anlatıyorum'a abone olmayı sakın unutmayın.
00:26:40Kendinize iyi bakın ve hoşça kalın.
00:26:48Mitsübişi'nin dünyayı fırtınaya sürüklediği ve sadece araba satmakla kalmayıp aynı zamanda motor sporları ve filmlerde başrol oynadığı bir zaman dilimi vardı.
00:27:08Dünyadaki tüm rakipleri tarafından korkulan Mitsübişi iddialı kararlar vererek otomobil teknolojisini domine ettiği zamanlarda korkusuz kadınlar ve erkeklerin kaptanlığını üstlendiği Mitsübişi efsaneleri Mitsübişi adını Altın Afrar'le tüm rally pistlerine şampiyon olarak yazdırmıştı.
00:27:23Dünyada yapılmayını yapıp giden, arkasında muhteşem eserler bırakan tüm şanslı otomobil firmaları gibi Mitsübişi de kontak kapattı.
00:27:31Peki bu neden oldu?
00:27:33Mitsübişi'nin hazin hikayesi anlatıyorum da gözler öne seriliyor.
00:27:38Mitsübişi'nin ilk otomobili
00:27:421917 Mitsübişi'nin otomobil kökenleri Mitsübişi Şibelanko'nun Fiat Tüpü 3'ü temel alan tamamen el yapımı 7 kişilik bir sedan olan Mitsübişi Model A'yı piyasaya sürmesiyle başladı.
00:27:56Henry Ford'un ilk arabası Model T'den esinlenmiş olduğu barizdi.
00:28:00Model A ABD'deki benzerlerine kıyasla daha pahalıydı.
00:28:04Gövdesi pahalı bir sel bağcından yapılmıştı.
00:28:08Ahşap'ın tercih edilme sebebi Japonların metalden tasarruf etmek hem de arabalarını daha saygın hale getirmek istemeleriydi.
00:28:16Hükümet yetkilileri, yöneticiler ve seçkin iş adamları için tasarlanmış araç ortalama bir Japonun kesinlikle o zamanlar satın alamayacak kadar pahalıydı.
00:28:25Arkadan çekişli, 4 kapılı ve 35 beygir gücünde 2.8 litrelik içten yanmalı motorlu bir sedan aracın iç kısmı yalnızca maliyeti arttıran ithal malzemelerle kaplıydı.
00:28:39Aracın maksimum hızı 80 kilometreydi.
00:28:43Mitsübişi Model A 1921'de yalnızca 22 alet üretilirken 5 yıl sonra üretimi durduruldu.
00:28:49Bunun en büyük sebebi Henry Ford'un seri üretim tekniklerini kullanarak ürettiği araçlar Amerika'da popüler olduktan hemen sonra Japonya'yı da etkisi altına almasıydı.
00:29:00Mitsübişi'nin portreye rekabet etmesi için 10 fırın ekmek yemesi gerekiyordu.
00:29:04Ancak Mitsübişi ticari faaliyetlerine başlayıp hatırı sayılır bir hale geldiğinde Henry Ford Amerika'da kısa şortuyla gezen ve sadece 7 yaşında küçük bir çocuktu.
00:29:16Henüz motorlu arabaları üretmeyi bırakın tahtadan oyuncaklarıyla oynuyordu.
00:29:21Ama Japonlar hiçbir zaman ümitsiz değillerdi.
00:29:24Her doğan güneş onlar için yeni bir umut demekti.
00:29:29Devlete sıkı bağların olursa sırtın hiçbir zaman yere gelmez.
00:29:33Mitsübişi 20. yüzyılın başında araba üretemedi.
00:29:38Ama pes de etmemişti.
00:29:40Yenilik yapmaya ve yeni icatlar ortaya çıkartmaya devam ettiler.
00:29:43Mitsübişi'nin ve çalışanların cesareti hiçbir zaman kırılmadı.
00:29:48Japon ordusunun kamyonlara ihtiyacı vardı.
00:29:50Ve karar verdikleri ufukta büyük Japon hükümetine olan sıkı ilişkileri onları farklı bir kulvara itecekti.
00:29:56Tarihler 1918 yılına gelindiğinde Mitsübişi üretim bandından indiren araç bir kamyon olacaktı.
00:30:04Ve Model T1 olarak adlandırılacaktı.
00:30:08Japon hükümeti tarafından düzenlenen 1000 kilometreli kamyon yarışını Mitsübişi Model T başarıyla geçmişti.
00:30:13Güvenirliği ve pratikliğini kanıtlayan Model T Japonya pazarında büyük talep gördü.
00:30:20Model T'ye kamyonları ile yakaladıkları başarıyı otobüs üretimine devam ettiren Mitsübişi,
00:30:25Mitsübişi B46 otobüsünü piyasaya çıkarttı.
00:30:28O zamanki standartlara göre devasa büyüklüğe sahip olan B46 otobüsleri ülkenin en büyüğüydü.
00:30:35Büyük talep patlamasıyla Japonya soğuklarında boy gösteren B46 daha sonra Fuso markası altında üretilmeye devam etti.
00:30:431923 yılında Japonya'da yaşanan korkunç depremde ülkenin neredeyse tek üretim aracı Mitsübişi B46 olacaktı.
00:30:531920'lerde tekrar otomobil endüstrisine giren Mitsübişi 1931 yılında büyük bir atılım yapacaktı.
00:31:00Mitsübişi mühendisleri otomobiller için ilk Japon dizel motorunu üretmişti.
00:31:0570 beygirlik güçlü motoruyla üretimi gerçekleştiren dizel araç Mitsübişi 450AD oldu.
00:31:11Dizel olarak üretilmesinin en önemli özelliği hem kamyonlara hem otobüslere monte edilebilir bir motora sahip olmasıydı.
00:31:191930'lar depremden çıkan ve yeniden yapılan Japonya için bir dönüm noktasıydı.
00:31:25Ekonomik krizin etkisi giderek azalıyor, ülke ise büyüme trendine yavaş yavaş giriyordu.
00:31:31Bu durum Mitsübişi otomobil sektörünün şahlanması için uygun bir at yapı oluşturuyordu.
00:31:37Mitsübişi şansını 1934 yılında Çin'e karşı savaşın kılıcımı ateşlendiğinde militarist bir Japon hükümeti tarafından yönlendirilerek 4 tekerden çekişli PX-33 aracıyla tekrar deneyecekti.
00:31:48PX-33'ten 4 prototip yapıldı ancak PX-33 seri üretime hiçbir zaman geçemedi.
00:31:55Otomobil girişimlerindeki büyük başarısızlıktan sonra Mitsübişi'yi bekleyen daha beter bir olay yaşanacak ve 2. Dünya Savaşı patlak verecekti.
00:32:03Ve savaş başlar
00:32:07Japonya Amerika Savaşı'nda Japon ordusuna tüm gücüyle fayda sağlamayı amaçlayan Mitsübişi bu dönemde savaş makinelerine ağırlık vermişti.
00:32:18Ürettiği savaş makinelerıyla Japon ordusunun savaş lokomotifliğini üstlenerek otomobil macerasına bir müddet ara vermek zorunda kalmıştı.
00:32:27Amerika'nın savaş sırasında Japonya'ya verdiği büyük sorar ülkeyi krize sokmuştu.
00:32:31Japon ekonomisi dibi görmüş, halkın alım gücü düşmüştü.
00:32:36Ancak ulaşım en kritik konulardan birisi haline gelmişti.
00:32:40Bu boşluğu kısa sürede ekonomik bir çözümle kapatmaya çalışan Mitsübişi,
00:32:441946 yılında Silver Pigeon Scooter'u ve ardından 1947 yılında ise Mizushima adlı 3 tekerlekli küçük kargo aracıyla bu sektörde ilerlemesine devam edecekti.
00:32:55Japonya Amerika Savaşı'nda savaşın kaderinin değişmesinde büyük katkıları olan Mitsübişi uçak fabrikaları o zamanlar Amerika'nın yaptırımları sonucu derin bir uykuya dalmıştı.
00:33:07Derin uykusundan uyanmasını sağlayacak olan şey ise Nissan ve Toyota olarak bildiğimiz şirketler için araba gövdeleri üretmeye başlaması olacaktı.
00:33:15Ancak Japonya'yı işgal eden müttefikler genel olarak Japon endüstrisine, ekonomisine yani Zaybatsu'nun çoğunu oluşturan büyük aile şirketlerine karanlık bir bakış atmışlardı.
00:33:271950 yılına gelindiğinde Mitsübişi'nin büyük bir sanayi ve aile işletmesine dönüşümü hızlandırılmıştı.
00:33:33Bu durum savaştan sonra Japonya'yı işgal eden müttefik güçleri tedirgin etti.
00:33:38Çünkü müttefiklerin geçmişten gelen kuyruk acıları ve korkuları Mitsübişi'yi 1950'de Doğu, Batı ve Orta Japonya ağır sanayileri olarak 3 şirkete bölünmesini sağlamıştı.
00:33:50Şirketlerden Doğu tarafı Amerikan Kaiser şirketiyle, diğeri ise Willys ile Japonya'da jip montajı yapmak için bir anlaşma yaptı.
00:33:58Ancak şirketlerin ömürleri uzun sürmeyecekti.
00:34:04Bir şeyi sıkarsan muhakkak patlar.
00:34:08Müttefiklerin Japon endüstrisini küçültme fikri, uzak doğuda komünizmin yükselişini ve tarımsal bir Japonya'nın komünizme düşme tehditini tırmandırdığını gördüklerinde durum hızla tersine dönecekti.
00:34:21Japonya'nın endüstrisini, ekonomisini desteklemek ve Japonlara kapitalizmin ne kadar büyük bir şey olduğunu göstermek için Amerikalılar neredeyse tüm tuşlara basmışlardı.
00:34:31Böylece Mitsübişi'nin ilerleyişine engel hiçbir şey kalmamıştı.
00:34:351960'lı yıllara hızlı bir başlangıçla giren Mitsübişi, 3 vitesli, 0.5 litrelik, oldukça küçük bir motor hacmine sahip olan 2 silindirli hava soğutmalı Mitsübişi 500'ü piyasaya çıkartmıştı.
00:34:48500 kilogramlık düşük anına rağmen yeterli gelen 0.5 litrelik motoru aracı 100 kilometre saatlik hızlara ulaşmasını sağlamıştı.
00:35:01Japon devletinin savaş öncesindeki sanayi gücüne dönme arzusu Japon üreticilere sunduğu üretim teşvikiyle birleşince Japonya'da otomobil sektörü hızlanmıştı.
00:35:09Mitsübişi de 1962 yılında piyasaya 360 cc'lik 17 beygir güç üretebilen 90 kilometre hıza çıkabilen Mitsübişi Minika ile boy göstermişti.
00:35:22Ekonomik ve masrafsız Mitsübişi Minika kısa sürede Japonya'da popüler bir araç haline geldiğinde aracın farklı versiyonları da üretilmeye başlanacaktı.
00:35:29Mitsübişi'nin Rally Heyecanı
00:35:34Mitsübişi 1962 yılında Macao Grand Prix'sine Mitsübişi 500 Deluxe ile girecek ve yarışı domine edecekti.
00:35:43Mitsübişi 500'ün başarısından sonra Mitsübişi, Mitsübişi Kolt serisiyle piyasayı bir kez daha sallayacaktı.
00:35:50Yetkililer Mitsübişi Koltu zorlu koşullarda limitlerini test etmek için Avustralyalı rally pilotu Dog City Fırt ile anlaştı.
00:35:57Tüm testlerden başarıla geçen Kolt, Dog City Fırt'ın yönlendirmesiyle Swarton Cross International Rally'de büyük bir mücadeleye tanık olacaktı.
00:36:09İki adet Kolt Binef ile Rally'e giren Mitsübişi 3. lük ve 4. lük elde etmişti.
00:36:15Elde edilen dereceler her ne kadar bir zafer olmasa da Mitsübişi'nin Rally kalbinin nabzını yükseltmeye yetmişti.
00:36:21Rally yarışlarındaki başarısı, yollardaki performansı, sağlamlığı ve ekonomik araçlar üretmesiyle Mitsübişi Japonya'da adından söz ettirmeye başlamıştı.
00:36:34Ve Japonya pazarındaki satışları giderek artarak üretim bandından yıllık 75.000 otomobil çıkmaya başlamıştı.
00:36:431964 yılında Premium Segment sınıfına hitap edebilecek Mitsübişi Demon Air üretim bandından indirildi.
00:36:50Amerikan kaslı araçlarından esinlenerek tasarlanan model 130 beygirlik güçlü motoru ve 200 kilometrelik suratıyla zamanın hızlı araçlarından birisi oldu.
00:37:01Tarihler 1969'u gösterdiğinde farklı bir konsepte piyasayı tavrımlar eden model Mitsübişi Gold Gallant oldu.
00:37:09Hemen ardından aynı tarihlerde Gallant'ın spor modeli olan 150 beygirlik Mitsübişi Gold Gallant GTO ile çıta, virüs seviyeye çıkartılacaktı.
00:37:20Mitsübişi kendi topraklarındaki hakimiyeti için Honda, Nissan ve Toyota gibi rakipleriyle savaş halindeydi.
00:37:28Ancak kısa süre sonra uluslararası pazara girmenin yollarını aramaları gerektiğini fark ettiler.
00:37:35Honda, Nissan ve Toyota uluslararası genişlemelerini finanse etmek için borç batağına düşerek ilerlemeyi seçmişken,
00:37:43Mitsübişi finansal risklerini sınırlamak için yabancı otomobil ortaklarıyla iş birliği yapmaya karar verdi.
00:37:48İlk bakışta zekice bir fikir gelen bu düşüncenin Mitsübişi ileride çıkmaz bir sokağa getireceğini o zamanlar hiçbir yönetici fark edememişti.
00:37:59İlk ortaklık Amerika'nın 3 numaralı otomobil üreticisi Chrysler ile olacaktı.
00:38:04Mitsübişi Motors %15 hissesini uzun süreli bir ittifak oluşturmak için Chrysler'a satacaktı.
00:38:10Bu girişim 1974 yılında uzun süreli bir ittifakın başlangıcının fitilini ateşlemişti.
00:38:18Chrysler'ın dünya çapındaki pazara erişimi Mitsübişi'yi heyecanlandırmıştı ve Mitsübişi'nin ihracatının tavan yapmasına olanak sağlamıştı.
00:38:26Artan satış hacimleri ve Mitsübişi markasının belirliğinin artması sayesinde her iki tarafta elinden geleni sonuna kadar yapacak ortada hiçbir sorun olmadan belirli bir süre bu danışıklı dövüş devam edecekti.
00:38:41Mitsübişi Amerikan pazarında
00:38:43Japonya pazarında büyük başarı elde ettiği Mitsübişi kolt yanıntı Amerika pazarında Dodge Kolt olarak piyasaya sürdü.
00:38:52Chrysler'ın Amerikan pazarındaki bu hata aslında ezeli rakibi Ford'un Ford Pinto ve Chrysler Vega araçlarıyla rekabet istemesinden doğmuştu.
00:39:01Bu girişim gelecek vaat eden Mitsübişi'nin yaptığı ilk hatalardan biri olarak tarihe yazılacaktı.
00:39:071970'lerin Amerikası'nda patlak veren petrol krizi Japon üreticileri için Amerikan pazarında hızla ilme kazanmalara neden olmuştu.
00:39:17Bunun en önemli etkisi yakıt tasarruflu sağlam araçlarla Amerikan pazarını domine etmeleriydi.
00:39:23Mitsübişi'nin başarılı stratejisi Amerika'daki yıllık satışlarında 500 bin kolt yanıntı satılmaya etmişti.
00:39:30Ve ilerleyen tarihlerde araç adını Dodge Challenger adı altında satılmaya başlayacaktı.
00:39:351973 yılında harika bir tasarıma sahip olan ve ileride rallilerde tozu dumana katacak Mitsübişi Lancer ile Mitsübişi rüyası devam edecekti.
00:39:47Mitsübişi 1960'larda Mitsübişi 500 Deluxe ile motor sporlarında başarılı olmuştu.
00:39:53Ve 1970'lerde ise bu başarı Mitsübişi Lancer 1600 GSR ile devam etti.
00:39:58Rally arabası Afrika'daki rallilerde o kadar iyi performans gösterdi ki arabaların kırılı lakabıyla ünlenmişti.
00:40:07Dayanıklılığı o kadar yüksekti ki zorlu 1976 safari rallisinin tüm pistlerinde tozu dumana katmıştı.
00:40:15Lancer'ın asfalt kazıyan versiyonu saygın bir 109 beygirlik motorla donatılmıştı.
00:40:20Mitsübişi Lancer hem Japonya'da hem de Avrupa'da çok satılan bir araca dönüşmüştü.
00:40:261974 yılında Birleşik Krallık'ta Cold Car Company kuruldu ve Avrupa çapında Mitsübişi insanlara itici geldiği ve telaffuz edilmesi zor olduğu için Colds olarak satılacaktı.
00:40:40Tarihler 1980'e geldiğinde ise Mitsübişi üretim bantları artık milyon adet otomobil çıkartmaya başlamıştı.
00:40:47Bu başarı iki büyük ortak arasındaki sıkı gibi gözüken ama hiç de öyle olmayan bağın ne olduğunu herkese gösterecekti.
00:40:59Anlatıyorum da gelecek hafta.
00:41:03Mitsübişi'nin otomobil serüveninde işler bir sonraki bölümde Arap saçına dönüyor.
00:41:08Amerikalı otomobil üreticilerinin büyük egoları, Amerika'daki ezeli Japon rakipler ve Mitsübişi'nin akıl almaz kararları Mitsübişi'yi 150 yıllık şanlı tarihine hiç yakışmayacak bir şirkete dönüştürüyor.
00:41:23Karanlık muhutlar Mitsübişi'nin üzerinde dolanıyor.
00:41:28Merak ediyor musun?
00:41:30Hala abone değilim diyenler için son söz.
00:41:34Değerli arkadaşlar lütfen anlatıyoruma abone olunuz.
00:41:38Hoşçakalın.
00:41:38Tüm batış hikayelerinin temel kahramanları her şeyi en iyi bilirim kafasında olan kişilerden ibarettir.
00:41:57Bu kişiler ya ekonomisttir ya da narsisttir.
00:42:01İki büyük şirketin ortaklığı bazen bir voltranı oluşturabilir.
00:42:04Ancak bazen işler beklentinizin tam tersi yönünde ilerler.
00:42:09İşlerinizi büyütmek için başka bir şirkete güvenmeniz sizi göğün en tepesine çıkartmasını umarken kaderiniz sizi büyük bir felakete gebe bırakabilir.
00:42:19Mitsübişi'nin izlediği yanlış politikalar zamanı yakalayamamaları, üretim skandalları 150 yıllık şanlı tarihine gölge düşürdü.
00:42:26Bu hikayede örnekleri günümüz Türkiye'sinde acı bir şekilde yaşadığınız gibi koskoca bir şirketin yanlış yönetimlerle ne hale gelebileceğini acı bir şekilde göreceğiz.
00:42:38Anlatıyorum ve Mitsübişi'nin hazin hikayesi başlıyor.
00:42:40İpler Kimin Elinde
00:42:47Chrysler, Mitsübişi'nin dış pazarlarda özellikle Avrupa'da Chrysler'a karşı satış yapmaması gerektiğini düşünüyordu.
00:42:55İki ortak arasındaki kurulan pamuk ikline benzeyen zayıf yapı ileride ortaklıkta gerginliğe neden olacaktı.
00:43:02Mitsübişi Chrysler'ın kurumsal işlerine sürekli müdahil olmasından oldukça rahatsızdı.
00:43:07Ancak Mitsübişi'nin kuracağı uzun cümleler olmasına rağmen suspustu.
00:43:14Çünkü Chrysler'ın şirketlerindeki hisseleri söyleyecek sözlerini yutmasına neden olmuştu.
00:43:19Birçok pazara girerken diğer rakipleri gibi sağ soldan borç alıp devam etmediğine bin pişman olmuştu.
00:43:27Kredi alarak ilerleyen Japon rakipleri her ne kadar zorlanarak yollarına devam etseler de
00:43:32orijinal markalarını ve adlarını koruyarak ihracat pazarında yollarına devam etmişlerdi.
00:43:38Öte yandan Mitsübişi'nin birden fazla ortak girişimle ilerlemesi Japon otomobil ruhunun orijinalliğini kaybetmesine yol açmıştı.
00:43:46Ortaklıkların iki dudakları arasında gevelenen bir şirketi yönetmek zorunda kalmışlardı.
00:43:52Ta ki bu yavaş yavaş olmuştu.
00:43:55Şirket çok geç olana kadar hatasını fark edemeyecekti.
00:43:59Yıllar 1980 yılına gelindiğinde Mitsübiş'e her yıl yaklaşık 1 milyon araba üretir hale gelmişti.
00:44:05Chrysler'le olan ortaklıklarında gerilim artmaya başlayana kadar her şey yolunda ilerliyordu.
00:44:10İki şirket arasında çok fazla yönetimsel farklılık vardı.
00:44:141980'lerin başına kadar esip gürleyen Chrysler, finansal bir krize baş etmek zorunda kalınca Mitsübişi günah kişisine dönecekti.
00:44:22Ve girdiği krizden en az sıyrıkla çıkabilmek için Mitsübişi'yi maşa olarak kullanacaktı.
00:44:29Chrysler'ın krizden çıkmasını sağlayan John Smith'i Mitsübişi oldu.
00:44:33Ve Chrysler Avustralya'daki üretim fabrikasını satın alması için Mitsübişi'ye baskı yaptı.
00:44:38Hiç istemeye istemeye büyük bir yükün altına giren Mitsübişi Avustralya fabrikasını satın almak zorunda kalmıştı.
00:44:46Oyundaki kartların kendi tarafına geçtiğine sevinen Chrysler, karmanın farkında değildi.
00:44:51Mazlumun ahını almıştı.
00:44:54Avustralya fabrika satışı Chrysler'a yaramayacaktı.
00:44:57Chrysler için işler Avrupa'da kötü gitmeye ve akabinde Chrysler'ın Avrupa'daki tesisleri PSL grubu altında güç birliği yapan Peugeot ve Citroen gibi piyasaya o zamanlar domine eden otomobil tanlarına devredilecekti.
00:45:11Chrysler iflasa giderken Amerika pazarında özgürlüğüne kavuşan Mitsübişi yoluna emin adımlarla ancak büyük zorluklarla devam etmekte kararlıydı.
00:45:22Ancak bu hiç de kolay olmayacaktı.
00:45:25Amerika pazarı zordur gülüm
00:45:27Mitsübişi Amerikan pazarına 1982 yılında iki yeni modeli olan Mitsübişi Tradia ve Mitsübişi Cordial'a girmeyi denese de ABD pazarında başarıya ulaşamayacaktı.
00:45:38Çünkü Mitsübişi Amerikan'ın otomobil pazarına girmekte çok geç kalmıştı.
00:45:44Honda, Nissan, Toyota Kuzey Amerika'da otomobil satışlarında zirveyi görmüşlerdi.
00:45:51Mitsübişi hem Amerikan devleriyle hem de Japon rakipleriyle mücadele etmekte tüm enerjisini tüketmişti.
00:45:57Amerika'da bunca bolluk çok aç doyurmamıştı.
00:46:00Partiye geç kalan Mitsübişi Honda, Nissan ve Toyota gibi Japon devlerini 10 yılı aşkın bir süredir Kuzey Amerika'da araba satıyor oluşu Japonya kıyılarından Amerika kıyılarına ta o zamandan beri konuşlandırılan bayi ağı Mitsübişi'yi bu yeni pazarda zora sokmuştu.
00:46:17Tüm zorluklara rağmen Mitsübişi ABD pazarına 50 eyaletin 22'sinde sadece 70 bağı ile girebilmişti.
00:46:26Birbiri içerisinde sanki anlaşma yapan hemşeri hemşeriyi gurbet *** prensibiyle hareket eden üçlü Japon üreticiler işleri daha da kötüleştirmek için ABD pazarına yeni palazlanmaya çalışan Mitsübişi'nin işlerini baltalamışlardı.
00:46:38Amerika Birleşik Devletleri'nde de atını koşturmak için tüm enerjisini ve finansını seferber eden Mitsübişi'nin Japon rakipleri Avrupa pazarında da uğurlarını öttürmeye bu pazarda da hakim olmaya çoktan başlamışlardı.
00:46:55Pahalı Amerikan spor otomobillerinden illallah eden Amerikalılar, Japon üreticilerin ekonomik ve daha fazla performans gösteren spor arabaları olan talepleri zirve noktasına gelmişti.
00:47:08Mitsübişi atığa geçiyor
00:47:10Mitsübişi Nisan bünyesinde üretilen Grand Prix yarışlarında Porsche 911 büyük farkla yenen Datsuni 240Z, Japonda bir Toyota'nın üretmiş olduğu Toyota Supra ve Bankel motorlu Mazda RX7, Honda Prelude ve Isuzu PSI ile rekabet edebilecek Mitsübişi Stergin ile pazarda gövde gösterisi yapmaya karar vermişti.
00:47:34Çift kapılı, turboşarjlı, 4 silindirli, 2.4 litrelik, 170 beygirlik, 7.2 saniyede 100 kilometreye ulaşan araç dönemin ikon arabalarından birine dönüşmüştü.
00:47:46Sports Car Club of Amerika'da tüm rakiplerine bitiş çizgisinde el sallıyordu.
00:47:53Mitsübişi 1950'li yıllardan beri Japonya'da Willis markası altında jip üretmekteydi.
00:47:58Ranch Rover, Toyota Land Cruze gibi arazi araçlarına rakip olabilecek bir arazi aracıyla Willis markasından kazandığı deneyimleri ve önemli mühendislik bilgileri lüks, sağlam, yetenekli bir Mitsübişi Pahiro'yu piyasaya sürmek için kullanacaklardı.
00:48:14Kükenleri 1934 yılında üretilen PX33 aracına dayanan araç 1981 Topya Otomobil Fuarı'nda görücüye çıkartıldı.
00:48:211982 yılına gelindiğinde 4 silindirli, 3 litrelik ve 6'a bir motora sahip olan 4 tekerden çekişli Mitsübişi Pahiro üretim bandından indirilecekti.
00:48:33Andrew Kevin'ın kullandığı bir Mitsübişi Pahiro, 1983 Paris-Cezayir-Dakar yarışını birinci olarak tamamlarken başka bir takım arkadaşı George Debussy 11.000 kilometreden fazla yol katettikten sonra yarışı ikinci sırada bitirdi.
00:48:47Çöl Kralı lakabıyla anılmaya başlayan Mitsübişi Pahiro o kadar güçlü bir motora donatılmıştı ki dünyanın en zorlu rallilerinden birisi olan Dakar rallisini toplam 12 kez fethederek lakabın hakkını sonuna kadar vermişti.
00:49:04Mitsübişi, Dakar rallisini en çok kazanan otomobil markası olarak ünvanını uzun süre koruyarak Guinness Rekorlar kitabına girmeyi bile başaracaktı.
00:49:14Aksilikler hep üst üste gelir.
00:49:17Mitsübişi arabalarını etkili bir şekilde pazarlama konusundaki başarısını kırmak için bazı önlemler almıştı.
00:49:24Tam pazarda adından söz ettireceği an geldiğinde başka bir engelle karşılaştılar.
00:49:29Batılı otomobil şirketleri kendilerini Japon otomobillerinin ağır tehdit altında hissediyordu.
00:49:35Ve hükümetlerine harekete geçmeleri için baskı yaptırıyorlardı.
00:49:38Amerika Birleşik Devletleri Japon otomobil şirketleri için etkili bir şekilde ithalat kotaları belirlemişti.
00:49:45Ve Mitsübişi, ithalat kotalarını aşmayı başaramayınca İngiltere'de 1982 yılında Lonsdale markasını kurmak zorunda kalmıştı.
00:49:55Mitsübişi, 1.6, 2.0 ve 2.6 litrelik motor seçenekleri olan Lonsdale YD-41 aracını üretmeye başladı.
00:50:03Ancak sadece ve sadece 700 adet araç üretim bandından indirilebilmişti.
00:50:09İthalat kotalarıyla hayatta kalma mücadelesi veren Mitsübişi yine ve yeniden bir ortaklığın içerisinde yer alacaktı.
00:50:16Bu yeni ortaklık, Malezya hükümetiyle birlikte Proton otomobil şirketini kurmak olacaktı.
00:50:211985 yılında Proton Saga adıyla piyasaya çıkartılan araç, 2. nesil Mitsübişi Lancer, Fiori'nin altyapısını kullanarak 1.3 litrelik Mitsübişi motoruyla donatılmıştı.
00:50:35Malezya'da büyük bir hit olan Proton Saga, dünya çapında ihracat yapılmaya başlanmıştı.
00:50:40İthalat kotaları, özellikle Amerika'da Chrysler ile iş birliğine devam etmeye çalışan Mitsübişi için ABD'de işleri zora sokmuştu.
00:50:48Chrysler tarafından satılan her Pahiro Vesteryan, Mitsübişi tarafından satılan araçlara kıyasla çok azdı.
00:50:55Yani işler Amerika'da hiç iyi gitmiyordu.
00:50:58Tüm bu olumsuz satış grafikleri altında bilincini yitiren Mitsübişi yine yanlış, farklı bir karar verecekti.
00:51:051985 yılında Mitsübişi ve Chrysler, adını Mitsübişi Elması ve Chrysler Penta Yıldızı'ndan alan Diamond Star motoru kurdu.
00:51:13Yeni şirketin kuruluş amacı yeni bir fabrikada Mitsübiş ve Chrysler parçalarını kullanarak otomobil üretmek, ithalat kodasına takılmadan yola devam etmekti.
00:51:23Ama kader Mitsübişi için kara ağlarını örmüştü.
00:51:29İlk üretilen otomobiller aynı temel özellikleri ve dış görüme sahip olan 1989 yapımı Plymouth Laser, Eagle Talon ve Mitsübişi Eclipse olmuştu.
00:51:401987'de Mitsübişi Glant VR4 ile Reacer Ralli'sini kazandılar ve bu süreçte pek çok müşterinin Mitsübişi'yi tercih etmesini sağladılar.
00:51:54Staryon'ı 1970 Cold Grand GTO Nostaljisinden sonra Japonya'da GTO olarak adlandırılan Ateş Püsküren 3000 GT ile değiştirdiler.
00:52:033.0 litre V6 282 beygir güç üreten 6 saniyenin altında 100 km hıza ulaşan bir araç ortaya çıkartmışlardı.
00:52:14Tarihler 1988'i gösterdiğinde Mitsübişi Motors halka arz edildi.
00:52:22Bu Mitsübişi'nin borçlarını ödemesine ve büyümesine yardımcı olmak için büyük bir sermaye akışı sağladı.
00:52:28Ancak şirketi halka arz etmek Japon rakiplerinin yıllar önce yaptığı bir şeydi.
00:52:33Mitsübişi'nin aklı başına yeni gelmişti.
00:52:35Mitsübişi pazarda hayatta kalabilmek için Maraj gibi orta sınıf ailelere hitap eden arabalar, SUV'ler, spor arabalar, lüks arabalar her tipten araç üretmeye yönelmişti.
00:52:49Aynı zamanda kamyon ve otobüs de üretmekteydi.
00:52:541989'da Mitsübişi'nin satışları dünya gelininde 1,5 milyona ulaştı ve pazarda güçlü bir üretişi konumuna geldi.
00:53:01Mitsübişi büyük Japon rakiplerini yakalamak için genellikle ürettikleri yeni modellere onlara meydan okuyarak pazarda ben de varım diyordu.
00:53:11Bu kadar özveriye rağmen hala Amerika Birleşik Devletleri'nde bağ yağını tam olarak oluşturamamıştı.
00:53:19Rakiplerinden Subaru sadece bir tür araba üretmeye odaklanırken Mitsübişi her telden çalma yoluna gitmişti.
00:53:25Tam Mitsübişi büyümeyi hedeflerken Japon ekonomisi birden kayalara çarptı.
00:53:31Ve Mitsübişi'nin yeni yatırımlarını sürdürebilmek için finans bulmak birdenbire daha da zorlaşmıştı.
00:53:38Nakit sorunu şirketin neredeyse 20 yıl boyunca başına bela olacaktı.
00:53:43Mitsübişi yine eski taktiklerle ilerlemekten başka çare bulamamıştı.
00:53:48Çin ve Güneydoğu Asya'da bulunan üreticilerle hafif kamyon,
00:53:51Endonezya'da Suzuki ve Hollanda'da Volvo ile Mitsübişi krizmayı üretmek için ortaklıklar kuracaktı.
00:54:01Beterin beteri vardır.
00:54:04Uzun süredir sorun olarak devam eden Mitsübişi-Chrysler ilişkisi sona ermek üzereydi.
00:54:091991 yılında Chrysler'ın Diamondstar Motors'taki %50 hissesini satın aldı.
00:54:15Ve Chrysler, Mitsübişi'teki hisselerini 1993'te tamamen Mitsübişi'ye devredecekti.
00:54:2090'lı yıllar Mitsübişi'nin tamamen ralli yarışlarında boy göstereceği yıllar olacaktı.
00:54:28Mitsübişi Glant VR4 yaygın olarak EVO olarak bilinen güçlü Lancer Evolution üretimlerine devam etti.
00:54:35Mitsübişi ilk kez sürücüler dünya ralli şampiyonasını kazandığı 1996 yılına kadar Lancer Evolution tasarımını istikrarlı bir şekilde geliştirdi.
00:54:43Lancer Evolution'un Karayolları versiyonu müşterileri büyüleyecek, turboşarçlı dört tekerden çekiş zaferi için Mitsübişi-Subaru ile karşı karşıya gelecekti.
00:54:55Milai'nin başlangıcında Daimler Chrysler ile yeni bir anlaşma yapan eski evli Chrysler ve Mitsübişi çifti yeniden bir araya geldiler.
00:55:04Ve Mitsübişi, Monterey Sport olarak bilinen Outlander crossover'u piyasaya sürdüler.
00:55:09Kampanya bayağı iddialıydı.
00:55:11%0 peşinat, %0 faiz ve 12 ay sonunda ödeme kampanyasıyla bir teklif sunan Mitsübişi, ABD pazarındaki satışlarını arttırmayı denedi.
00:55:21Ama sonuç tam bir fiyaskoydu.
00:55:24Mitsübişi bayileri satış telaşı içinde kredi notu düşük kişilere on binlerce araç satmışlardı.
00:55:3112 ayın sonunda metaliksiz müşteriler ödemelerini yapamadıklarında Mitsübişi büyük bir krizin içine düşecekti.
00:55:39Ve şirket 450 milyon dolarlık bir zarara uğrayacaktı.
00:55:43Mitsübişi artık üretim maliyetinden daha düşük değerde on binlerce ikinci el arabayı geri almak zorunda kalacaktı.
00:55:50Mitsübişi'nin Amerikan pazarına ilerleme hayali satışların kısa zaman içerisinde dibi görmesini sağlamıştı.
00:55:56Vahim durum bununla da kalmayacak Mitsübişi, beterin beteriyle yüz yüze gelecekti.
00:56:06Müşterilerden uzun zamandır birbirine tekrar olarak gelen arıza şikayetleri bir gerçeği gün yüzüne çıkartacaktı.
00:56:122004 yılında Mitsübişi yönetimi ürettiği araçlarda 27 yıllık bir maziye dayanan arızalı fren, yakıt sızıntıları, arızalı devriyajlar gibi kronik sorunların örtbas edildiğini itiraf etti.
00:56:26150 yıllık şanlı tarihine yakışmayan bu kara leke sadece otomobillerinde yoktu.
00:56:31Mitsübişi üretimi kamyonlarında ve otobüslerinde olduğu ortaya çıktığında ise Mitsübişi 1 milyona yakın aracı geri çağırmak zorunda kalacaktı.
00:56:39Bu bir Japon üreticinin ayıbı olarak otomobil tarihinin kara defterine yazılmaktan kurtulamayacaktı.
00:56:47Mitsübişi başkanı da dahil olmak üzere yönetimde yer alan toplam 23 kişi hakkında davalar açıldı ve dolandırıcılık suçundan hepsi hapis cezasına çarptırıldı.
00:56:58Şirketi eski durumuna döndermek için canlandırma planları hazırlanmıştı.
00:57:02Avustralya satışlarını yeniden canlandırmak için 2005 yılında yaşlanan manganın yerine Mitsübişi 380 piyasaya sürülmüştü.
00:57:10600 milyon dolarlık bir bütçeyle geliştirilen model için ilk satışlar umut verici gözükse de 6 ay sonra giderek azalmaya başlayacaktı.
00:57:192008 yılı kara bir yıl olacak Avrupa'daki üretimlerde 300 milyon dolar zarar eden Mitsübişi Avustralya fabrikasının kapattığını ilan edecekti.
00:57:28Ve çöküş başlar.
00:57:33Mitsübişi için çöküş giderek hızlanmıştı.
00:57:362008 kriziyle başlayan global kriz Avrupa'da Mitsübişi'yi derin bir darbe indirecek, Batı Avrupa'daki Mitsübişi üretimi 2002'de sona erecekti.
00:57:46Pes etmeyen Mitsübişi 2009 yılında Mitsübişi'nin yeni nesil aracı olan elektrikli bir araçla yerini almak istedi.
00:57:52Mitsübişi MiV 160 km menzilli ve 30 dakikada %80'e kadar şarj olabilme özellikleriyle dikkat çekici bir modeldi.
00:58:03Mitsübişi MiV'i yıllık 30 bin adet üzerinde satış beklentisiyle Peugeot ION ve Citroen ZZRO olarak satmak için PSA ile anlaşma yaparak pazarda yerini almışken,
00:58:13rakibi Nissan piyasayı domine eden elektrikli modeli Nissan Leaf ile tüm dengeleri bozacaktı.
00:58:20Tarihler 2015 yılına geldiğinde Mitsübişi MiV'in satışı sadece 1700 araçla sınırlı kalmıştı.
00:58:26Amerika'da da işler hiç iç açıcı değildi.
00:58:2980'li yıllarda 220 bin üzerinde otomobil üretmeyi başaran Mitsübişi'nin Amerika fabrikalarının üretimi 2015'e gelindiğinde giderek azalarak 70 bin aracın altına düşmüştü.
00:58:40Yüksek maliyet altında ezilen Mitsübişi Diamond Star fabrikasını 2015'te kapatmak zorunda kalmıştı.
00:58:472016 yılında başka bir skandalla gündem olan Mitsübişi bu sefer de yakıt emisyonu tutarsızlıklarıyla karşı karşıya kalacaktı.
00:58:56Nissan, Mitsübişi'nin zor zamanlarında ona destek olmak için Japonya'daki mini şehir arabaları pazarında oldukça deneyim ve tecrübeye sahip olan Mitsübişi ile ortak bir girişime dahil olmuştu.
00:59:06Nissan, emisyon skandalının ortaya çıkmasıyla kendisini zor duruma düşüren Mitsübişi'ye büyük bir ceza vererek 2016 yılında Mitsübişi'nin %34 kontrol hissesini satmaya zorladı.
00:59:19Mitsübişi 1980'lerden bu yana yaptığı tüm hatalar Japon rakibinin yan kuruluş haline gelmesine neden olmuştu ve artık Renault-Nissan ittifakının küçük bir parçası olarak hayatına devam etmek zorunda kalmıştı.
00:59:322021'de İngiltere pazarından çıkacaklarını ve güçlü Pahiro'nun üretimine son vereceklerini duyurdular.
00:59:41Böyle sonu
00:59:43Mitsübişi hiçbir zaman kendi kaderinin efendisi olamadı.
00:59:49Asla gelişimlere devam ettirmek için yeterli finansmanı da tam olarak elde edemedi.
00:59:54Ortaklıklardan vazgeçip bankaların eline düştüklerinde ise Japonya'daki ekonomik bulanımdan nasiplerini aldılar.
01:00:02Mitsübişi vizyonu başkanlarının ofisine döner kapı takmaktan öteye gidemedi.
01:00:07Mitsübişi yönetimi daha fazla kazanç elde etmek için tabiri caizse her türlü kirli oyunun içerisine girmişti.
01:00:15Şöyle bir düşününce Mitsübişi'nin hikayesini canımdan daha çok sevdiğim ülkemin yakın tarihiyle özdeşleştiriyorum.
01:00:22Hiç merak etmeyin bir gün bu konular hakkında muhakkak bir içerik yapacağım.
01:00:27Mitsübişi tarihinin inçli çıkışlı yolculuğuna bana katıldığınız için hepinize teker teker teşekkür ederim.
01:00:34Abone olan olmayan herkese sevgi ve saygılarımı iletiyorum.
01:00:38Bir sonraki bölüme kadar kendinize iyi bakın.
01:00:41Hoşçakalın Allah'a emanet olun.
Önerilen
30:28
|
Sıradaki
44:52
33:49
43:04
56:59
11:38
45:57
İlk yorumu siz yapın