- 2 days ago
Aired (June 22, 2025): Mga halaman o prutas na nagbibigay ng magandang epekto sa ating katawan, totoo nga ba o haka-haka lang? Panoorin ang video.
Category
😹
FunTranscript
00:00Pag-ahalaman
00:30Ang damong ito na tumutubo sa dalang pasigan o palaisdaan. Hindi lang daw pang laman siya ng ilang taga-malabon, pinaniniwalaan ding nakagagamot daw.
00:41Hindi lang bunga ng papaya ang pwedeng isahog sa lutuin. Dahil pati raw ang mismong puno ng papaya, pwedeng meriendahin.
00:49Dahil nga po dito sa probinsya namin, napakalayo namin sa bayan.
00:53Pero ate, aling puno ng papaya, lalaki o babae?
01:00Ang katas ng pinakuluang dahon ng guyabano, nakatulong daw sa sakit na acute myeloid leukemia ng isang OFW.
01:09Paano kaya nangyari yun?
01:12Ang dahon ng kamoting kahoy naman, pinaniniwalaan may taglay raw na visa, contra cancer.
01:19Ang nakatuklas ng diumanigaling ng dahon ng kasaba, mga estudyante pa lang.
01:25I wonder, totoo nga ba ang powers na yan ng ilang wonder plants?
01:30Sa ating kapaligiran, green flag bayan?
01:39Dahil napapaligiran na ekta-ektaryang matabang lupain, hindi nakatakatakang maraming huwan ang mahilig magtanim.
01:46Pero ang ilang halaman, napakikinabangan pa rin daw kahit di sadyang itanim at pakalat-kalat lang.
01:54Sa Malabon, ang mga kababaihan tulad ni Nanay Nila may hindi pang karaniwang dinadampot.
02:03Maliliit at malalagong halamang damo na siya raw kanilang paboritong pagsaluhan.
02:08Alam niyo ba mga ka-wander, ang salitang dampalit ay hango sa daang paliit.
02:15Dito rin makukuha ang pinuntahan talaga natin na dahon ng dampalit.
02:22Ang dampalit o Seepers Lane may scientific name na Sesuvium Fortula Castrum.
02:31Umaabot lang sa taas na 30 cm o singhaba ng isang ruler.
02:35Sa Barangay Dampalit sa Malabon, laking tuwa at masasalamat daw ng ilang kababaihan kapag may nadaan ng damong dampalit.
02:44Mahalagang sangkap daw kasi ang dampalit sa kanilang specialty.
02:49Noong araw daw, maraming dampalit sa lugar pero ngayon, unti-unti na itong nauubos dahil natayuan na ang ibang palaisdaan.
02:56Magmula pa noong 1980s, gano'n, nagumpisa na.
03:011980s pa? Napakatagal na pala.
03:04Tinanin lang ito noong malapit dito na kapira.
03:08Siya lang nagtanin dahil yung asawa niya, nagliluto rin ng dampalit.
03:13Wala silang makuha.
03:14Kaya inisip niya na magtanin siya para pagka gustong magluto, may makuha ng kaagad.
03:21Kaya ito, pati yung iba na kinabang na rin.
03:24Swertihan man ngayon ang pangunguhan ng dampalit sa palaisdaan,
03:29hindi raw nila pinalalampas na ilahok ito sa lutuin gaya ng paborito nilang tinatadtad na bangus sa dampalit.
03:36Bago igisa, kailangan hugasan ang dampalit at pakukuloan ng limang minuto.
03:41Saka pipigain para mabawasan ang alat at maalis ang pait nito.
03:46Ah, naninila, ito po bang dampalit?
03:48Ano po ginagawa niyo dito? Binibenta niyo? Nininigosyo niyo po ba ito?
03:51Kasi kung minsan may nagpapaluto, pero kami din sa co-op, bumagawa kami yan para ibig sabihin madagdagan yung aming kikitain.
04:04Umpisahan na natin ang pagluluto.
04:06Yung una, bawang, sinunod, sibuyas, kamates, tapos yung pork.
04:14Ngayon naman, yung bangus.
04:19Yung bangus.
04:21Ten minutes.
04:23Okay.
04:23Ayan na.
04:32Pinakahihintay ng lahat.
04:41Tcharan!
04:43Luto na ang tinadtad na bangus sa dampalit, pwede nang ihain.
04:46Mahahalin tulad ko talaga siya sa seaweeds na. Mahil kasi ako dun yung mga lato. Tama ba? Lato. Seaweeds. Pako. Pako. Pako. Pako. Pako.
05:08Mailang naniniwala rin na ang dampalit, mainam na luna sa ilang sakit.
05:13Iba-ibang mga pag-aaral at iba-iba rin ang resulta nitong mga pag-aaral na ito na nagsasabi merong mga substances sa halaman na dampalit nagpe-prevent ng formation ng stone.
05:26Limitado pa raw ang siyentipikong pag-aaral ukol dito.
05:29Dito sa ating bansa, parang wala pa ako nakitang pag-aaral. Ito ay mga halaman na maaari natin kainin. Pero ngunit bilang soul na medicine, para sa mga nararamdaman natin, ay kailangan pa rin natin ng gabay ng ating mga healthcare providers.
05:45Minsan, ang mga halamang iniisnab-isnab lang, mainililihim palang benepisyo at sarap.
05:53Sa General Luna sa probinsya ng Quezon, anda na ang content creator na si Michelle.
06:00Nagalugari ng kagubatan, este ang bakuran.
06:04Dala ang kanyang itak, makuha lang hindi ang bunga ng papaya, kundi ang mismong puno nito.
06:11I wonder, kinakahoy ba ang puno ng papaya?
06:15Dahil nga po dito sa probinsya namin, napakalayo namin sa bayan.
06:18So, ang mga ginagawa ko po yung dinidiscover ko pa kung ano yung pwede pang iluto sa mga nakatanim dito sa aking likodbahay.
06:26Ang tamis ng bunga ng papaya, kaya raw sa pawan ng papayo.
06:30Ang bukayo na gawa sa puno, uubod ng papaya.
06:34Kailangan din daw maging mapili sa gagamitin puno ng papaya para hindi masayang.
06:40Ang perfect daw na gawing papayo, ang puno ng lalaking papaya.
06:45Ang lalaking papaya po ay namumulaklaklaang at hindi namumunga.
06:49Hindi po kagaya ng babaeng papaya na nakakaraming bumunga.
06:54Ito lang po yung kukuni natin dahil ito nga po wala na po itong laman.
06:57Akala po ng mga tao ito'y madagta, hindi po ito madagta.
07:02Sa paggawa ng papayo, hahatiin ang puno ng papaya at tatanggalin ang matigas na laman.
07:08Sa kakakayo rin ang malambot na bahagi sa gitna o yung pinakaubod nito.
07:12Maihahalin tulad ang texture nito sa bunga ng papaya pero may gaspang.
07:17Kapag nakayod na ang pinakalaman ng puno ng papaya,
07:20huhugasan at saka isasalang sa katamtamang apoy.
07:24At atin nga po yung halo-haloin dahil nga po yan ay 10 minuto lang nating apakuloan.
07:32At ilagay na nga po natin yung pulang asukal.
07:38Pagkatapos nga po natin tunawin yung asukal,
07:40ay ilagay na nga po natin yung ating kinayod na katawan ng lalaking papaya.
07:45Haluin hanggang mabalot ng asukal ang kinayod na puno ng papaya.
07:50Papayo kayo dyan!
07:52Papaya ito? Hindi ko akala yung papaya ito. Masarap.
08:03Parang siyang bukayong nyug. Masarap siyang i-gawin dessert.
08:07Ang puno ng papaya nag-uumapaw raw sa benepisyo sa kalusugan.
08:11Ang puno po ng papaya, katulad po ng papaya, ay meron din naman po siyang nutrients.
08:16Mayaman din po ito sa fiber at dun po sa mga bitamina at mineral na meron ang purutas ng papaya.
08:23Ang pinakamaganda po na nakukuha natin sa kanya ay yung pong kanyang antimacrobial
08:29o yung pong mga nakakatulong po para makaiwas po sa bakterya lalo na po kung meron tayong sugat.
08:35Kapag naglalakad-lakad, huwag mag-iis na bero sa mga nadadaanang halaman.
08:39Lalo na kung di kilala o pansinin tulad ng nampalit o lalaking puno ng papaya.
08:46Ang nilalagpasan at inaakalang walang pakinabang, kwede rin palang lamantyan.
08:51Wala raw ibang hiniling ang 39-year-old na si Matet, kundi ang makapangibang bansa para maging OFW.
09:06Kaya na makahanap ng trabaho sa Japan, feeling sumakses si Matet.
09:10Pero ang dream come true na sana, noon siya may pa.
09:17Tatlong buwan pa lang kasi sa Japan si Matet, naging sakitin na siya.
09:24Unti-unting nang hina at nagkaroon ng tila pasa-pasa sa katawan.
09:29Bali po, last year, 2023, meron akong mga nararamdaman na pangangate na hindi ko mapaliwanag kung saan ang gagaling.
09:43So, after noon, nagpa-check up ako.
09:46Doon na-confirma na may problema daw ako sa dugo.
09:50Doon siya na-diagnose na mayroon siyang sakit na kung tawagin acute myeloid leukemia o cancer sa dugo.
10:00Sa acute myeloid leukemia, bumababa yung hemoglobin natin.
10:04So, yung function ng dugo na magdala ng oxygen sa katawan is na mabawasan.
10:08Mas tumataas yung chance natin na duguin or pagkakonyay, nagkasugat tayo, yung bleeding is medyo mas prolonged.
10:16Dahil sa sakit, kailangan niyong sumailalim sa chemotherapy.
10:20Six months po akong ginamot.
10:23So, may limang session po ng chemotherapy na ginawa sakin.
10:28Nung first time na nalaman ko na meron nga akong cancer,
10:32syempre parang ang iisipin mo agad, parang kamatayan.
10:39Yung AML talaga nandun siya sa medyo aggressive and malignant.
10:42So, in terms of pag kami nakikita kami ng gantong cases,
10:46talagang ino-ofera namin, first-line chemo talaga.
10:51Kaya si Matet nagdesisyon ng umuwi na lang sa Pilipinas.
10:55At dito na ituloy ang kanyang pagpapagaling.
10:59Katuwang ang kanyang partner na si Charisse,
11:01ginawa raw nila ang lahat ng paraan para mapabuti ang kanyang kalusugan.
11:05Na-discover ko yung guyabano leaves sa panunod ko online.
11:13Kaya sabi ko, why not? I-try ko.
11:15Wala kong ideas sa lasa o ano.
11:16Pero yung nainisip ko, sabi ko, sana walang lasa, sana okay para mainom niya.
11:21Maubliga ko siyang uminom talaga everyday.
11:24So, simula nung umuwi siya nung July, araw-araw na yun,
11:28nagtsaga talaga ako na lutuan siya ng guyabano.
11:30Agad daw sinubukan ni Matet na uminom ng pinaglagaan ng dahon ng guyabano.
11:39At agad din daw siyang nakaramdam ng pagbabago sa kanyang katawan.
11:44Nawala yung feeling ko na laging parang pagod.
11:49Yung pagtulog ko sa gabi na tuloy-tuloy na.
11:53Hindi ako nag-isip ng ano eh, na mag-worry sa side effect.
11:57Which is kasi organic siya.
11:58Nang magpakonsulta raw siya sa kanyang doktor online,
12:02Eh, sabi po ng doktor na maganda pa rin po yung resulta ng blood test ko po.
12:09Bali, ang nilagang dahon po ng guyabano,
12:12mayroon din po siyang mga bitamina na katulad din po ng ibang halaman.
12:16Mayroon po siya ng mga A, C, and E na nakakatulong din po para panglaban ng kanser.
12:21Piliin lang daw ang mga dahon na berding-berding pa ang kulay.
12:30Kasi pag mga ganitong kulay,
12:33mas magiging maganda yung kalalabasan ng tsa na ginagawa namin.
12:39Ito, pagbata pa, mas masarap,
12:41tsaka mas maganda yung kinalalabasan ng lasa.
12:45Huugasan ng dalawang beses.
12:51Ibinababad sa tubig sa loob ng sampung minuto.
12:55Make sure na mahuugasan natin ito ng maayos.
12:57Kasi lalo na kung mababa yung puno,
13:00di may iwasan madadapuan ng mga alikabok
13:02o kung ano mga maduduming galing sa hangin.
13:05Ang tatlong pong piraso ng dahon ng guyabano
13:09isasalang sa isa't kalahating litro ng tubig
13:13at pakukuluan sa katamtamang apoy sa loob ng limang minuto.
13:18Ang pag-inom ko ng guyabano,
13:20araw-araw po talaga.
13:21So, parang siya na talaga yung ginawa kong tubig.
13:25Kasi ang guyabano tea naman po,
13:27wala namang po siyang lasa na
13:29parang hindi kaaya-aya.
13:33Kasi parang lasang gulaman lang siya na walang asukal.
13:40Bukod sa pag-inom ng nilagang dahon ng guyabano,
13:43ipinagsasabaw na rin daw nila ito sa ulam.
13:48So, kagaya ngayon, nagtinola kami.
13:50Ginamit ko siya pang sabaw.
13:53Maglalagay pa ako ng fresh ulit na dahon
13:55para, syempre, sulit na sulit yung nutrition
13:59na makuha natin doon sa dahon ng guyabano.
14:03Pero I wonder, totoo nga bang nakatulong
14:05sa karamdaman ni Matet
14:06ang pag-inom ng katas ng dahon ng guyabano?
14:09It could also have help na lumakas yung katawan ni ma'am.
14:13Although, I don't think na yun yung primary cause
14:15kung bakit siya gumaling.
14:17We don't have strong scientific evidence
14:19na I would say na yung guyabano
14:21is nakakagaling o nakakagamot ng leukemia
14:24or any other cancer.
14:25It's better to seek consult
14:27sa mga trained physician
14:29with regards to this case matters,
14:32especially with leukemia and cancer.
14:35May mga pag-aaral din daw
14:37na nagsasabing ang katas ng guyabano
14:39mainam na panlaban sa ilang malulubhang sakit.
14:42Pero maliban po dun,
14:45ngayon po kasi pinaniniwalaan siya
14:47na nakakatulong po
14:48para hindi po lumaki yung mga tumor natin
14:51at para po mapabagal
14:53yung pag-akalat ng cancer sa katawan.
14:55Pero may paalala pa rin sila.
14:59Limitado pa ang siyentipikong pag-aaral
15:01tungkol dito.
15:03Kaya pinakamaganda po
15:04kahit anong herbal medicine
15:05ay sasabihin po natin sa ating doktor
15:08para po makikita nila
15:09kung meron po itong epekto sa gamot natin.
15:12Maari po kasing mawala yung visa
15:14ng mga gamot na iniinom natin.
15:17Ang mga halamang gamot
15:18gaya ng guyabano,
15:20hindi daw dapat gawing kapalit
15:21sa gamotan kontra
15:22malulubhang sakit gaya ng cancer.
15:25Patuloy pa rin daw iinom
15:30ng katas ng dahon ng guyabano si Matet
15:32habang patuloy rin ang gamotan
15:34sa tulong ng mga eksperto.
15:36Malaking factor din yung
15:38paggagamot ko sa Japan
15:40at the same time yung
15:41pag-inom ko nga ng guyabano leaves
15:44pero ang pinakamahalaga doon
15:46yung faith mo na gagaling ka.
15:49Palagi ka lang positive
15:50na gagaling ka nga.
15:55Sa Paranaque
16:00May gusto rin magpa-totoo
16:02sa galing ng guyabano.
16:04Pero hindi daw pampagaling ng sakit
16:09kundi pampaganda.
16:11Paanda rito ng kahwander natin si Mike.
16:14Hello mga kahwander!
16:15Ito si Malunggay King Mike.
16:17Hello mga dudes!
16:18Hey mga dudes!
16:19Hi mga dudes!
16:20Na noon pa man,
16:21hilig na raw ang pag-ieksperimento
16:23ng mga natural na produkto.
16:27Itong mga ingredients na nandito ngayon,
16:29ito yung mga ingredients
16:30yung nagamit sa body butter.
16:31Pinaka-importanting ingredient dito
16:33ay ang ating guyabano extract.
16:36Guys, mainit-init pa ito.
16:37Fresh extract ito.
16:38Naglalagay na tayo ng dahon dito.
16:42Sinistip natin parang chak.
16:44Sa dami naming pinaprocess
16:46ng mga herbs at saka fruits,
16:48lahat ng mga pulp noon
16:49madalas sinatapo namin.
16:51Nung pinaanalyze namin,
16:53ang dami palang nutrients
16:54na naiiwan pa dito.
16:56Dito naman, minimix siya.
16:57There are certain number of rotations
16:59that we have to do
17:00to meet the right consistency
17:02na kailangan natin.
17:03So, tignan nyo ito.
17:09Dito natin pinifill
17:10yung ating mga body butter.
17:13Ayan, ito guys.
17:14Ito yung guyabano body butter.
17:18Sarap ng amoy.
17:20Solid.
17:21Malinamnam.
17:22Okay, so we put a little bit
17:24of the body butter.
17:25If you notice, guys,
17:26tinan nyo,
17:27napaka-konti ng moisture.
17:31Ayon sa eksperto,
17:32mas mainom na gamitin
17:33ang body butter
17:34para sa mga may dry skin.
17:36Guyabano,
17:37real name is
17:38Anonamoricata.
17:40May mga studies na ginawa
17:41na talagang marami siyang
17:43phytochemical component.
17:45When you say phytochemical,
17:46plant chemicals
17:48na component.
17:49At ang isa dito
17:50ay yung tinatawag nating
17:51essential fatty acids.
17:53That's why it's being used
17:54as a moisturizer.
17:55Meron din siyang
17:56anti-aging effect.
17:58Kasi nga,
17:58may mga components siya
17:59na tinatawag na
18:00anti-oxidants.
18:01Still,
18:02a study must be done
18:03to prove that
18:04it's really safe
18:05and effective.
18:08Superfruit na nga
18:09ang maituturing
18:09ang guyabano
18:10dahil sa dami
18:11ng taglay
18:11nitong benepisyo.
18:12Pero,
18:13kung mabilis ang gamot
18:14at pampaganda,
18:15mahabang usapin pa yan.
18:17Ayon sa Global Cancer Observatory
18:23sa ilalim ng World Health Organization
18:27noong 2022,
18:30breast cancer
18:30ang nangungunang cancer
18:32sa kababaihan
18:33sa Pilipinas.
18:34kaya inaasahang magiging
18:39malaking tulong
18:40laban sa cancer
18:41ang isang pambihirang
18:43discovery
18:43noong 2024.
18:46Hindi daw
18:47mamahaling gamot,
18:50kundi
18:50ang simpleng dahon
18:52ng kamoting kahoy.
18:54At ang nakadiscover niyan,
18:56hindi ang mga tanyag
18:57na imbentor,
18:58kundi mga estudyante
19:01sa high school.
19:02There are 13 members.
19:04Sila yung gumawa
19:05starting from the development
19:06hanggang sa actual
19:08implementation
19:09or experimentation
19:10ng study nila.
19:17Ayon sa kanilang pag-aaral,
19:20ang dahon ng kamoting kahoy raw
19:22may taglay na
19:23metanolic
19:25crude extract
19:26at anti-cancer properties
19:29na kayang pumatay
19:30ng breast cancer cell.
19:32Ano yung process
19:33na ginawa nyo?
19:34May dalawa po kaming
19:35klase ng study
19:36na ginawa po sa limbs.
19:39Noong na-dry po namin,
19:40ginawa po namin powder.
19:42Gumawa po kami
19:43ng tinatawag na
19:44crude extract
19:45galing sa limbs.
19:46Ginawa po namin sa lab.
19:48Mayroon po kaming
19:48cell line na kinumbine
19:49para malaman po
19:51kung nakakapatay po
19:52talaga siya
19:53ng cancer cell.
19:55Pero sa ngayon,
19:56hindi lang daw pala
19:57cancer cell
19:58ang napapatay nito,
20:00pati na rin
20:00ang mga normal cells.
20:02Ang matinding laban
20:04sa breast cancer,
20:05posibli na raw
20:05maipanalo
20:06ng mga Pinoy.
20:09Pero hindi sa tulong
20:10na mamahaling gamot,
20:11ha?
20:15Kung di sa pamamagitan lang
20:17na isang simpleng dahon,
20:18nakamoting kahoy.
20:21Bakit yung kasaba
20:22yung naisipan
20:23yung gamitin?
20:24Dahil yung kasaba
20:26is native po
20:27sa mga tropical countries,
20:29parang yung Philippines,
20:30naisip po namin na
20:31maganda na itest po.
20:34Na malaman kung ano talaga
20:35yung specific na properties na yan.
20:39Bagamat maaaring makatulong
20:40ang dahon
20:41ng kamoting kahoy,
20:43may balakid din daw
20:44na hangarin
20:45gamitin itong gamot.
20:47Maaaring ang dahon
20:48or ang kanilang
20:49mga roots
20:50or even stem,
20:52malayong malayo.
20:53May tinatawag tayong
20:54pre-clinical studies
20:55at saka clinical studies.
20:57So,
20:57bago pa siya umabot
20:58sa gagamitin
20:59at i-eksperimentohan
21:00ng mga tao
21:01para doon sa kasaba,
21:03para sa breast cancer,
21:04malayong malayo
21:05pa ang tatahakin
21:06ng halamang gamot na ito.
21:07Even doon
21:08sa pag-puprove.
21:10Sa tulong
21:10ng isang profesor,
21:12mula sa Department
21:13of Biochemistry
21:14and Molecular Biology
21:16sa University
21:17of the Philippines, Manila.
21:19Iprinisinta nila ito
21:21sa American Association
21:22for Cancer
21:23Researcher
21:24ngayon taon lang.
21:27Ang kanilang
21:28mga nasimulang
21:29pag-aaral
21:29tungkol sa umanoy,
21:31bisang taglay
21:32ng kamoting kahoy
21:33na maaaring
21:35makalaban
21:36sa breast cancer
21:37at ang hatol
21:38ng mga eksperto
21:39Abrobado
21:46maging potensyal
21:47na basihan
21:48para sa patuloy
21:49na pag-aaral
21:50sa dahon
21:50ng kamoting kahoy
21:51bilang lunas.
21:56Hindi pag-anap
21:57na natutuldukan
21:58ang laban
21:59sa breast cancer
22:00pero malaking pinto
22:02ang nabuksan
22:02sa pag-aaral nito
22:03sa tulong
22:04ng ilang nating
22:05mga mag-aaral.
22:09Ang galing ninyo!
22:19Ang hilig natin
22:20sa pag-ahalaman
22:21tuloy-tuloy lang yan.
22:22Malay nyo,
22:23marami pang wonder plans
22:24ang ating matuklasan.
22:26Basta ang paulit-ulit
22:27pa rin namin paalala,
22:29laging sumangguni
22:30sa mga eksperto
22:31para siguruhin
22:32ang kaligtasan.
22:34Mga ka-wonder,
22:34kung may mga topic po
22:35kaya na gusto
22:35pag-usapan,
22:36mag-email lang po
22:37kayo sa
22:37iwondergtv at gmail.com
22:39Ako po si Susan Enricas.
22:41At i-follow nyo po kami
22:42sa aming mga social media account.
22:44Ako po ulit si Empoy Marquez.
22:45Samahan nyo po kami
22:46tuwing linggo ng gabi
22:47sa GTV
22:48at ang mga tanong ni Juan
22:50bibigyan namin
22:50ang kasagutan
22:51dito lang sa
22:52Iwonder!
Recommended
0:15
|
Up next