DOH: WALANG TULONG ANG FACE MASK KONTRA-MPOX
Dumarami ang kaso ng MPOX sa bansa—dapat ba tayong mabahala? ‘Yan ang sinagot ng Department of Health sa video na ito.
Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Dumarami ang kaso ng MPOX sa bansa—dapat ba tayong mabahala? ‘Yan ang sinagot ng Department of Health sa video na ito.
Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Category
😹
FunTranscript
00:00Mga Kapuso, marami na babahala at natatakot ngayon sa bantapon ng MPAX o Monkey Pax sa bansa
00:06dahil sa mga nakikita nga online sa Davao City.
00:10Halos nagkagulaw mga residente sa pagunahang makabili ng face mask.
00:15Nagkakaubusan na nga yata eh.
00:17Ang DOH nagbabala naman na huwag basta-basta maniwala sa mga kumakalat na informasyon online tungkol sa MPAX.
00:23At para sa dagdag kaalaman tungkol sa sakit na ito, ikokonsulta natin yan dito sa UH Clinic.
00:31Pakasamon po natin ngayong umaga si Assistant Secretary Albert Francis Domingo, tagapagsalita ng DOH.
00:37Good morning, Asek!
00:38Good morning!
00:38Good morning, Igan. Good morning, Maris. Magandang umaga sa lahat mga kapusong nanonood at nakikinig.
00:43Dapat ba tayo ikabahala, Asek, sa MPAX?
00:46Wala, wala, Igan. Andami lang report. Alam nyo, parang traffic yan eh. Matagal ng traffic yung EDSA.
00:51Dati, isa lang yung nagre-report. Nung mga sampu na yung reporter, akala natin lumala yung traffic, pero matagal ng traffic yan.
00:58Walang nagbago, ganun pa rin yung sitwasyon natin.
01:01Opo. Dapat ba nga kakagulo sila sa pagbili ng face mask?
01:04Yun nga.
01:04Dahil nakapanood lang sa online, na basa sa social media.
01:08May ba skin-to-skin contact yan?
01:09Correct, correct.
01:11Pag ang virus, lumalabas sa ilong, takpan yung ilong.
01:14Pero pag ang virus, sa balat nang gagaling, umiwas sa pagdikit ng balat.
01:17So, yung paggamit ng face mask, hindi naman po yan para sa MPAX.
01:21Para sa ibang sakit po yan.
01:23Ito, may mga kumakalat din kasi, Asek, online, na magla-lockdown daw.
01:28Ito na naman tayo.
01:29Totoo ba ito?
01:30Nako po yung mga ECQ, GCQ, GCQ na Fortified, ECQ Max.
01:35Wala na po yun. Hindi po mangyayari yun.
01:37Dahil nga ang ating MPAX, hindi siya airborne.
01:41Ginagawa lang ang lockdown kapag ayaw mong humalu-halo yung mga tao kasi sa hangin.
01:45Pero pag nag-lockdown ka, nasa bahay lahat, nagdidikitan ng balat.
01:49Ayaw natin mangyari yun.
01:51So, hindi ho totoo. Walang lockdown.
01:53Okay. Basal datos ng DOH, ilam ho ba ang firmadong kaso na MPAX ngayon sa bansa?
01:58Igan, pag nagtatanong ng numero ng ganyan, pinapakita namin lagi yung tinatawag namin na epidemic curve.
02:03Yung epidemic curve natin, mas marami pang mga kaso ang naitala.
02:07Nung, yan, nakikita natin, nung ating Mayo 2025, mas mababa kumpara sa Abril.
02:14Bakit may grey at may blue?
02:16Yung grey kasi, yung mga suspect and probable, hindi pa nga nag-positive, nire-report na.
02:20So, sinama na rin namin dyan, yung blue yung confirmed.
02:23Makikita nyo, isang tingin pa lang pababa siya.
02:26So, pagka may LGU na nagsabi na may bagong kaso, sa katunayan,
02:31na-record na ho namin yan at hindi na ho siya bago.
02:33Ah, okay.
02:34Alright. Para sa kalaman ng lahat,
02:36eh, Asik, baka pwede namang pakipaliwanag ulit.
02:40Ano po ba ang MPOX?
02:43Paano ba nagkakaroon nito?
02:44At paano nakakahawa nito?
02:46Ang MPOX po ay isang sakita ng balat pangkaraniwan
02:50dahil sa isang virus, yung MPOX virus.
02:53Nahawa po siya sa pamamagitan ng close, physical, intimate contact
02:57kasama ang sexual intercourse
02:59dahil nagkakaroon nga ng kising-kising labing-labing.
03:01At pag nangyari yan, kailangan meron kang rashes.
03:05Pag wala pong rashes, hindi po nakakahawa.
03:08Importante po ito, Marisa na Igan, no?
03:10Dahil dati, yung COVID, kahit hindi pa umuubo,
03:13meron tinatawag na asymptomatic.
03:15Sa MPOX, meron ka ng simptomas, tsaka ka makakahawa.
03:18Anong kaibahan nito sa bulutong at tigdas?
03:21Habanggit mo yung rashes.
03:22Mas nakamamatay, Igan, yung tigdas.
03:24Ang tigdas po, pwede ka magpulmunya.
03:27Pwede ka magkaroon ng encephalitis, which is pamamaga ng utak.
03:30Pero yung MPOX, hindi po ganun ng sitwasyon.
03:33Yung pong MPOX, lalo na ngayon sa Pilipinas,
03:35clade 2 lang po ang meron natin.
03:37Hindi yung clade 1 or clade 1B.
03:39Maka-mild yung ating meron.
03:41Hindi ka magkakaroon ng death na mataas.
03:44Mababa lang po, 1%.
03:45And then yung bulutong tubig, yung chicken pox,
03:47mas mabilis siyang makahawa sa MPOX.
03:49Tsaka yung bulutong, meron siyang aerial component
03:52at hindi siya nakamamatay, mild siya.
03:55So mali na, panood ko na parang butil-butil na nagtutubig pa.
03:58Hindi ganun.
03:59May ganun stage rin.
04:00Actually, magkahawig sila sa itsura, Igan.
04:02Pero yung kanilang tagal, mas matagal si MPOX,
04:06mga 2 to 3 weeks hanggang minsan na 4 weeks.
04:08Si bulutong, 1 to 2 weeks lang tapos na.
04:11Paano ba nagagamata ang MPOX?
04:12May bakuna ba dyan, Asak?
04:13Ang MPOX po, wala pang gamot na definitive.
04:17Meron tayong antiviral na ginagamit yung Tecovirimat,
04:20pero yun po ay nakareserba lamang
04:21para sa mga advanced or severe cases na awananswas.
04:25Wala pa naman tayong nakikita sa Pilipinas.
04:27Yung bakuna naman,
04:28meron pong bakunang na ginagamit na sa ibang bahagi ng mundo,
04:32ngunit hindi sa maraming bansa.
04:34Ang pinakamalaking problema ngayon,
04:36bakunta sa Afrika.
04:37So doon pinapadala yung mga bakuna.
04:39Pero para sa atin, nakapila pa tayo.
04:41Dahil clade 2 nga lang yung atin.
04:43Yung clade 1, wala pa.
04:44Yun yung mas delikado.
04:45Yes, at halo-halo sila doon.
04:471 and 2 sa Afrika.
04:48Sa Afrika.
04:49Eh sino bang mas prone o namahawa
04:51o magkaroon nitong MPOX?
04:52Kapag ba mas matanda ka?
04:53Mas vulnerable ka?
04:54May edad ba?
04:54Mas prone ka?
04:55Kung tutuusin lahat ng mga edad,
04:57lahat ng kasarian,
04:58ay pwede magkaroon ng MPOX.
05:00Pero tama yung sinasabi ni Maris,
05:02maaaring mas malalayong maging sintomas
05:03kung ikaw ay immunocompromised or vulnerable.
05:07Okay.
05:07Asak, sagotin din natin ang tanong
05:08ng kapuso natin online
05:10mula kay Tasha Sumali
05:12ilang days bago lumala ang MPOX.
05:14May lagnat ba the whole time?
05:16Mabilis po ang development ng MPOX.
05:19Sabi nga nila,
05:19pag madikit ka lang,
05:20mga 1 to 3 days,
05:22meron ka na nga magkakaroon ng mga rashes.
05:24Ano yung mga simptomas na iba pa?
05:26Maliban dun sa rashes o sa butlig,
05:27sa balat,
05:28meron kang lagnat
05:29at meron kang kulani.
05:30Yung namamagang kulani.
05:32Dito sa may leeg,
05:33pwede rin sa may singit,
05:34meron kang kulani.
05:36Lumalaban ng katawan,
05:37ibig sabihin.
05:37Yes.
05:38Tama si Igan?
05:40Huling paalala na lang po sa ating mga kapuso.
05:42Opo.
05:43Sa ating mga kapuso,
05:44huwag pong kabahan.
05:45Ang ating sitwasyon ay ganun pa rin.
05:47Kami po ang unang magsasabi mula sa DOH
05:49kung kailangan maalarma.
05:50Huwag pong maniwala sa fake news.
05:52Huwag basta-basta share ng share,
05:53click ng click.
05:54Doon lang tayo sa totoo,
05:55sa mga verified page,
05:57saka sa mga mainstream media,
05:59tulad nitong sa unang hirit
06:00at iba pang mga big media organizations.
06:02Marami salamat,
06:03asing Albert Francis Domingo.
06:05Ang mga usaping pangkalusugan,
06:07ikokonsulta natin yan dito sa
06:08U.S. Clinic.
06:10Thank you, Doc.
06:13Wait!
06:13Wait, wait, wait!
06:15Wait lang.
06:16Huwag mo muna i-close.
06:18Mag-subscribe ka na muna
06:19sa GMA Public Affairs
06:21YouTube channel
06:22para lagi kang una
06:22sa mga latest kweto at balita.
06:25I-follow mo na rin
06:26ang official social media pages
06:27na ang unang hirit.
06:30O sige na.
06:30I-follow mo na rin
06:32I-follow mo na rin
06:33I-follow mo na rin
06:34I-follow mo na rin
06:35I-follow mo na rin
06:36I-follow mo na rin
06:37I-follow mo na rin
06:38I-follow mo na rin
06:39I-follow mo na rin
06:40I-follow mo na rin
06:41I-follow mo na rin
06:42I-follow mo na rin
06:43I-follow mo na rin
06:44I-follow mo na rin
06:45I-follow mo na rin
06:46I-follow mo na rin
06:47I-follow mo na rin
06:48I-follow mo na rin
06:49I-follow mo na rin
06:50I-follow mo na rin
06:51I-follow mo na rin
06:52I-follow mo na rin