Skip to playerSkip to main content
  • 9 months ago
Fikcja i nauka mają niewiele wspólnego ze sobą, no chyba, że w kinie. Wtedy to żyją ze sobą jak kluski i rolada, choć nie zawsze. Często nawet najbardziej rzetelne naukowo filmy potrafią naginać prawa fizyki dla lepszego widowiska. W tym odcinku o tym jakie głupoty możemy zobaczyć w filmach Science Fiction.
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
Transcript
00:00Filmy fantastyczne naukowe od 120 lat zaskakują widzów.
00:04Duża część z nich nie przejmuje się elementarnymi prawami fizyki,
00:08a także powiela inne niesisłości czy też mity.
00:11Kwestia ta nie dotyczy wyłącznie sci-fi osadzonej w kosmosie,
00:15lecz również bardziej przyziemnych produkcji.
00:17Osadzonych na planecie, z której to akurat postanowiłem nagrać ten materiał.
00:21Wiele z bzdur powielanych przez filmy sci-fi
00:23oczywiście wynika z konwencji danych produkcji.
00:26Wiecie doskonale o co mi chodzi.
00:27Wybuchy w kosmosie, podróże kosmiczne szybsze niż światło,
00:31a także wszelkie organizmy humanoidalne
00:34porozumiewające się w całym wszechświecie płynnym angielskim.
00:38To oczywiście tylko niektóre z nich.
00:40Nie zabraknie również dobrze kojarzonych przykładów
00:43z wielu filmów, które próbują iść w stronę bardziej naukową,
00:47a tak naprawdę nie zawsze im to wychodzi.
00:50Bez zbędnego przedłużania, zaczynajmy.
00:57Konwencja jest kluczowym elementem, przez którą wiele sci-fi,
01:04a wśród nich kosmiczne fantazy czy też space opery,
01:07wyglądają właśnie w ten sposób, do którego jesteśmy przyzwyczajeni.
01:11Firmy tego gatunku wręcz nie powinny przestrzegać wszelkich praw fizyki,
01:15bo wtedy po prostu nie dostalibyśmy produkcji, które znamy.
01:18Jest to sfera fantastyki nienaukowej.
01:20Jednak musimy pamiętać, że prawa fizyki w nich są naginane
01:24i działają tak, jak chcą tego akurat twórcy.
01:26Bo jak inaczej wytłumaczyć, że X-wingi, czy też inne myśliwce z Gwiezdnych Wojen,
01:30mają skrzydła i za ich pomocą manewrują w przestrzeni kosmicznej?
01:34To oczywiście nie byłoby możliwe,
01:36gdyż w próżni nie jest możliwe wytworzenie siły nośnej.
01:39Jednak działają odrzutowe silniki manewrowe,
01:41a raz na dany impuls wystarczy, by statek poruszał się stale z tą samą prędkością.
01:46Część statków z Gwiezdnych Wojen korzysta ze skrzydeł
01:49również w atmosferach planet, co jest jak najbardziej uzasadnione.
01:53Z przestrzenią kosmiczną i wysoką próżnią
01:55wiążą się również inne kwestie.
01:57Jak dobrze wiecie, dźwięk jest to fala akustyczna,
02:00która potrzebuje ośrodka, w którym może się roznosić.
02:03Takim ośrodkiem może być powietrze, woda, czy też ciała stałe.
02:07Jednak niestety, próżnia jest najgorszym możliwym ośrodkiem
02:10do rozchodzenia się dźwięku.
02:11Nasz kosmos jest idealnie cichy,
02:13pozbawiony nawet najmniejszych szelestów,
02:16nie mówiąc już o głośnych strzałach, czy też wybuchach.
02:19Swoją drogą wybuchy, jakie znamy z naszych ziemskich warunków,
02:24również nie są oczywiście możliwe.
02:26I winowajcą ponownie jest kosmiczna próżnia.
02:31Bzdur jest dużo więcej.
02:33Jednakowa grawitacja na każdej z planet,
02:35podróże szybsze niż światło.
02:37Oczywiście wszelkie te bzdury są jak najbardziej akceptowalne
02:40w operach kosmicznych,
02:41takich jak na przykład Star Wars, Stargate, The Expanse.
02:45Są to oczywiście filmy, które gdyby nie te bzdury,
02:48nie miałyby tak naprawdę o czym opowiadać.
02:50Są one wręcz konieczne, gdyż służą opowiadanej historii.
02:54Ale pozwólcie, że wezmę głęboki wdech
02:56i na chwilę zatrzymam się, aby pochwalić Star Wars.
02:59Bo czwarta część rozpoczyna się od planety Tatooine,
03:02z której widać podwójny układ gwiezdny.
03:04Czy takie układy istnieją?
03:06Jeszcze jak, jakby to powiedział klasyk.
03:08Okazuje się, że około połowa gwiazd, które widzimy na niebie,
03:11należy do układów podwójnych lub też wielokrotnych.
03:14A jak wyglądają kwestie podróży kosmicznych?
03:17W Gwiezdnych Wojnach wielokrotnie jesteśmy świadkami podróży
03:19z prędkością światła.
03:27Han Solo chwali się w dodatku,
03:29że Soku Millennium osiąga półtorej szybkości światła.
03:32She'll make point five past lights be.
03:34Jeśli natomiast spojrzymy na przykładową mapę galaktyki z Gwiezdnych Wojen,
03:38która przypomina naszą drogę meczną,
03:40nie tylko z wyglądu, ale również wielkością,
03:43bo podobnie jak ona ma 120 tysięcy lat świetnych szerokości
03:46i składa się z podobnej ilości gwiazd,
03:48od razu powinna nam się zaświecić lampka,
03:50że coś wyraźnie nie gra.
03:52Pomińmy to, że nie jest możliwe przekroczenie prędkości światła.
03:55Mimo to Soku Millennium potrzebowałby nadal 80 tysięcy lat,
03:59by przemierzyć galaktykę wszerz.
04:01A latanie z jednego końca galaktyki na drugi,
04:03to codzienność.
04:04Trochę dużo, nawet jak na mistrza Jodek,
04:06który pamiętajmy, że ma około 700 lat.
04:08Jest to chyba najstarszy emeryt w tej galaktyce.
04:11Gwiezdne wojny są pełne absurdów tego typu,
04:14ale zatrzymajmy się jeszcze na sekundę
04:15i przejdźmy do pasa asteroid,
04:17bo na pewno kojarzycie scenę,
04:19w której Soku Millennium przez taki przelatuje.
04:21Bardzo podobne wyobrażenie zostało ukazane
04:23choćby w jednym z odcinków serialu Star Trek Discovery.
04:26Oczywiście pas nie może istnieć w takiej formie,
04:29gdyż poszczególne asteroidy
04:31od razu zaczęłyby się ze sobą zderzać,
04:32formując coraz to większe obiekty.
04:35W przeciwieństwie do popularnego wyobrażenia,
04:37pas asteroid w naszym kładzie słonecznym,
04:40który to znajduje się między orbitą Marsa a Jowisza,
04:43jest w większości pusty.
04:44Asteroidy znajdują się tak daleko od siebie,
04:46że byłoby naprawdę mało prawdopodobne,
04:49przypadkowe zderzenie,
04:50z którąś z nich.
04:51Średnia odległość między dwiema asteroidami
04:53to prawie milion kilometrów.
04:54Co nie zmienia faktu,
04:56że pierwsza trylogia Star Wars
04:57to produkcje wręcz znakomite,
04:59które odegrały niebagatelną rolę
05:01w rozwoju całej kinematografii.
05:03Gorzej natomiast,
05:04gdy na podstawie pewnych mitów,
05:05jest kształtowany obraz kosmosu
05:07i niektóre bzdury są powielane w produkcjach,
05:10które z pozoru radzą sobie sprawami fizyki.
05:12Grawitacja jest jeden z filmów,
05:14które z pozoru wydają się być realistyczne.
05:16Jednak pozwólcie,
05:17że wam właśnie zepsuje niektóre sceny,
05:19które były kluczowe dla fabuły.
05:20Więc uwaga na spoilery.
05:22W otwartej przestrzeni kosmicznej
05:24można udać się tam, gdzie się chce,
05:26celując w dany punkt
05:27i wprawiając się w ruch
05:29zgodnie z pierwszą zasadą dynamiki Newtona.
05:31Tylko, że jest mały problem.
05:33Akcja filmu ma miejsce na orbicie,
05:36gdzie niestety jest grawitacja.
05:38Obiekty krążące wokół Ziemi
05:39poruszają się z gigantyczną prędkością
05:42sięgającą wielu kilometrów na sekundę,
05:44tak by pozostać na orbicie.
05:46Na niskich orbitach znajdują się
05:48choćby Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
05:49czy Chińska Stacja Piangong.
05:52Ich orbity są nachylone względem siebie
05:54i na różnych wysokościach
05:56oraz pod różnymi kątami,
05:57więc podróże między nimi
05:59i sposób przedstawiony w filmie
06:00to kompletna fikcja.
06:02A właśnie na tym opiera się większość akcji.
06:05Dobra, nazwijmy to trochę inaczej.
06:07To po prostu typowe zagranie
06:08typowego filmu akcji.
06:10Idealny zbieg okoliczności.
06:12I niestety, postać grana przez Cluneya
06:15nie dogoniłaby ze swoim plecakiem
06:17Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
06:19Plecak może nadać maksymalną prędkość
06:2125 metrów na sekundę,
06:23a stacja nadal porusza się szybciej.
06:26Przejdźmy do chyba najbardziej kluczowej sceny
06:28w całym filmie.
06:29Jednak pozwólcie, że Wam lekko zaspoileruję.
06:31Okazuje się, że Kowalski grany przez Cluneya
06:33nie zginąłby, gdyby twórcy filmu uważali na fizyce.
06:36Gdy astronauci dotarli do ISS,
06:38noga Sandry Wolek
06:40zaplątała się w linę spod ochronu
06:41z kapsuły ratunkowej.
06:43W tym momencie Cluneya odpina się,
06:45ratując ją, a siebie narożając na śmierć.
06:47Zaraz, ale po co?
06:49To jest kompletna bzdura.
06:51Wyraźnie widać, że ich prędkość
06:52w stosunku do stacji kosmicznej
06:54wynosiła zero.
06:55Więc zatrzymali się.
06:58Taka sytuacja oczywiście miałaby sens na Ziemi.
07:00Jeśli na linie wiszą dwie osoby,
07:02grawitacja ciągnie obie w dół.
07:03Przez to osoba na górze
07:05dźwiga ciężar tej dolnej.
07:07W kosmosie w tej sytuacji nie było żadnych sił.
07:10Oboje astronauci ważyli dokładnie zero kilogramów.
07:13Nie było żadnego ciężaru,
07:15który astronautka miałaby unieść.
07:17Wystarczyłoby bardzo delikatnie pociągnąć linię,
07:20a Kowalski powoli przyleciałby do niej.
07:22Ruchem jednostajnym, prostoliniowym.
07:24Fizyka.
07:26Dobra, to idealny moment,
07:27aby opowiedzieć wam kilka słów
07:29o leji latającej w kosmosie.
07:30Nie no, bez przesady, żartowałem.
07:37Zamiast tego przejdźmy do innych filmów sci-fi.
07:39W hucznie zapowiadanym 2012
07:41koniec świata jest wywołany przez
07:44neutrina z rozbłysku słonecznego,
07:46które ogrzewają jądro Ziemi,
07:47rozpoczynając w ten sposób koniec świata.
07:50Oczywiście według założeń filmu,
07:52bo w rzeczywistości wygląda to zupełnie inaczej.
07:55Donald Jemmins, badacz z NASA,
07:56który prowadził badania okołoziemskich planetoid,
07:59otwarcie skrytykował film.
08:01Przede wszystkim dlatego,
08:02że cząstki neutrin
08:03nie mogą oddziaływać z obiektami fizycznymi.
08:05Zatem nie ma opcji,
08:06aby neutrina przenoszone na Ziemię
08:08przez rozbłyski słoneczne
08:09mogły ugotować jądro naszej planety
08:11i spowodować kataklizmy,
08:13takie jak trzęsienia Ziemi,
08:14czy też huragany.
08:16W związku z tym,
08:17film opowiadałby o zwykłej sielance codzienności,
08:19a nie o kataklizmie.
08:21A czasem to właśnie kolejny poniedziałek
08:22jest końcem świata,
08:23więc załóżmy, że w 2012
08:25jest trochę prawdy.
08:27Za to w produkcji Armageddon z 1998
08:30grupa wiertników zostaje wysłana na asteroidę,
08:34tuż przed uderzeniem w naszą planetę,
08:37tak aby podzielić ją na dwie części.
08:39Jakimś cudem to sprawia,
08:41że nasza planeta uchodzi cało.
08:42Dlaczego?
08:43Asteroida była zwyczajnie zbyt duża.
08:46Według informacji przedstawionych w filmie
08:48miała aż 1000 km w średnicy.
08:50Największym kamolem,
08:51który w ostatnim czasie uderzył w Ziemię,
08:53była planetoida,
08:54która doprowadziła do wyginięcia dinozaurów.
08:57Miała 10 km w średnicy.
08:59Gdyby tak wielka asteroida
09:01kiedykolwiek zbliżyła się do Ziemi,
09:03zauważylibyśmy ją wiele miesięcy przed.
09:05Temat asteroidy z filmu Armageddon
09:07przestudiował amerykański astronom
09:09Phil Pate.
09:10Według jego obliczeń,
09:11aby wysadzić w podobny sposób asteroidę,
09:14potrzebna by była bomba
09:15o mocy aż 100 miliardów megaton,
09:17czyli o takiej mocy,
09:19jaka jest skumulowana w Słońcu.
09:20Dla porównania,
09:22car bomba testowana przez ZSRR
09:24miała moc zaledwie 50 megaton
09:26i wywołała ona eksplozję
09:283000 razy większą,
09:29niż bomba zrzucała na Hiroshima.
09:31Nie dysponujemy oczywiście bombami atomowymi,
09:33które mogłyby zniszczyć taką asteroidę,
09:35a umieszczenie mniejszych
09:36zmieniłoby tyle,
09:38że zrobilibyśmy jej małe kuku.
09:40I w najlepszym przypadku,
09:41nie jedna,
09:42a dwie asteroidy
09:43uderzyłyby w Ziemię.
09:45Brawo naukowcy!
09:46Za to w filmie Szósty Dzień
09:48Arnold Schwarzenegger
09:49został sklonowany,
09:50co samo w sobie jest już błędem,
09:52jakby jeden nam nie wystarczył.
09:54A park jurajski?
09:56Tutaj również jest mały problem.
09:58I nie chodzi mi bynajmniej o fakt,
09:59że zdecydowana część nieptasich dinozaurów
10:02według obietnej wiedzy
10:03miała pióra.
10:04Jak dobrze pamiętacie,
10:05ich DNA zostało pozyskane z krwi komara,
10:08który przetrwał miliony lat w bursztynie.
10:10Owady te istniały w czasach dinozaurów,
10:13jednak jest jeden mały problem.
10:14Ich DNA nie przetrwało w całości.
10:17Oczywiście było wymieszane z DNA insekta,
10:19więc nie będzie się nadawać do klonowania.
10:22W filmie wystarczyło zsekwencjonowanie genomu
10:24i wypełnienie go genami żaby.
10:26Tylko niestety,
10:27w rzeczywistości nie mając kompletnego DNA dinozaura,
10:30nie można określić,
10:31w których miejscach są ubytki.
10:33Klonowanie nie byłoby możliwe.
10:34Oczywiście konieczne jest jeszcze
10:36znalezienie organizmu zastępczego,
10:37a takiego nie ma obecnie na naszej planecie.
10:40Niestety,
10:41z materiału genetycznego dinozaurów
10:42nie zostało zbyt wiele,
10:44gdyż okres połowicznego rozpadu łańcucha
10:46wynosi 525 lat,
10:49a dinozaury wyginęły aż 66 milionów lat temu.
10:53I skoro jesteśmy przy materiale genetycznym,
10:55przejdźmy do filmu
10:56Śmierć nadejdzie jutro
10:57z Pilsem Brosnanem w roli głównej.
11:00Jego przeciwnik,
11:01północno-koreański pułkownik Moon,
11:03zmienia wygląd przez terapię genową,
11:06która jest możliwa dzięki przeszczepom DNA.
11:07Tylko, że tak oczywiście nie działa żadna metoda,
11:11która może być wykorzystywana z użyciem DNA.
11:14A na pewno nie na żywych osobach.
11:17Jak dobrze wiecie,
11:17czasami filmy sci-fi próbują sobie radzić
11:19z tłumaczeniem niektórych zawiłości fantastyki nienaukowej
11:22i porządkować się w logiczną całość.
11:25Jedne oczywiście robią to lepiej,
11:27drugie gorzej.
11:29Gane Roddenberry,
11:30czyli twórca Star Treka,
11:31wiedział, że statki kosmiczne
11:32nie mogą poruszać się szybciej niż światło.
11:35I nawet jeśli osiągnęłyby taką prędkość,
11:37to potrzebowałyby dziesiątek,
11:39czy nawet setek lat,
11:40aby dotrzeć do najbliższych gwiazd.
11:42Bo warto tutaj przypomnieć,
11:44że najbliższą na gwiazdą,
11:45zaraz po słońcu,
11:46jest Alfa Centauri,
11:47do której dzielą nas cztery lata świetlne.
11:50Jednak oczywiście,
11:51byłoby to zbyt nudne,
11:52jak na filmy,
11:53czy seriale telewizyjne.
11:55Reżyser Star Treka,
11:56szybkie podróże starał się wytłumaczyć
11:58w ciekawy sposób.
12:00Umieścił więc napędy warb,
12:01które zniekształciły czasoprzestrzeń,
12:03napędzając statki.
12:04Dzięki temu statki mogły dotrzeć do odległych gwiazd
12:07w ciągu kilku godzin,
12:09czy też dni,
12:10co bardziej pasowało do serialu.
12:12Szczególnie, że hipotetycznie,
12:13taka opcja byłaby możliwa.
12:15Podobnych przykładów jest oczywiście dużo więcej.
12:18Są też produkcje,
12:18które starają się brać naukę
12:20jak najbardziej na poważnie.
12:21Taki jak Odyseja Kosmiczna,
12:23Marsjanin,
12:24czy też Interstellar,
12:26gdzie fabuła stara się być konsekwentna
12:28oraz logiczna
12:29i podchodzić do spraw od strony bardziej naukowej.
12:33Niestety,
12:33nie zawsze się to udaje.
12:35Oczywiście nawet w Interstellar,
12:37którego scenariusz był konsultowany z naukowcami,
12:39znalazły się drobne potknięcia.
12:41Podczas lądowania astronautów
12:43na planecie krążącej wokół czarnej dziury,
12:45mamy do czynienia z niesamowitą anomalią.
12:48Godzina spędzona na jej powierzchni
12:49odpowiadać będzie
12:50siedmiu latom upływającym na Ziemi.
12:52W pobliżu niesamowitej planety
12:54czeka na grupę astronautów ich kompan,
12:57dla którego czas płynie standardowo.
12:59Jednak w rzeczywistości
13:00znajduje się on na tyle blisko anomalii grawitacyjnej,
13:03że czas powinien również płynąć szybciej.
13:06Gdzieś między ziemskim,
13:07a tym na omawianej planecie.
13:09Taka sytuacja nie ma jednak miejsca w produkcji.
13:12Ale jest to stosunkowo niewielka gafa.
13:14W Marsjaninie natomiast,
13:15przez to, że główny bohater
13:17przebywał na Czerwonej Planecie aż 20 miesięcy,
13:19mógł nabawić się choroby popromiennej.
13:22Ze względu na znaczne oddziaływanie
13:23na promieniowanie kosmiczne.
13:25Szkoda natomiast,
13:26że nie jest to materiał
13:27o chwaleniu tego typu produkcji.
13:29Wtedy zdecydowana większość
13:30musiałbym opowiadać
13:31przede wszystkim o odyszei kosmicznej.
13:33Ale myślę, że będą jeszcze okazje.
13:36Bzdur nie trudno uniknąć.
13:37Niektóre są wręcz wskazane,
13:39tak by twórcy filmu
13:40mogli odlecieć w stronę bardziej fantastyczną,
13:43a nie skupiać się na przyziemnych problemach.
13:45Powiem więcej.
13:46To właśnie dzięki tym bzdurom
13:48można zbudować fabułę,
13:49którą znamy i lubimy
13:50właśnie w Space Operach.
13:51Ja też bym chciał kiedyś coś zbudować,
13:53na przykład profil na Instagramie.
13:55Możecie tam wpaść w wolnej chwili.
13:56Dzięki za oglądanie,
13:57trzymajcie się,
13:58na razie, cześć!
13:59Dzięki za oglądanie!
14:06Dzięki za oglądanie!
14:06Dzięki za oglądanie!
Be the first to comment
Add your comment

Recommended