- 8 months ago
Edison to geniusz, który w znacznym stopniu przysłużył się przemysłowi filmowemu, ale jednocześnie ma swoje za uszami. To o nim opowie Wam dziś Oskar.
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
---
✔ Facebook TvFilmy: https://www.facebook.com/Filmomaniakpl-104320947717013/
✔ Instagram TvFilmy: https://www.instagram.com/tvfilmy.yt/
✔ Nasz główny kanał: https://www.youtube.com/user/TVGRYpl
Category
🎥
Short filmTranscript
00:00Wielu z Was zapewne zauważyło, że w środowisku internetowym są takie osoby, które są darzone powszechnym uwielbieniem.
00:08Świetnym przykładem jest na przykład Keanu Reeves.
00:10Serio, nie znam osoby, która by go nie lubiła.
00:13Z kolei na naszym polskim podwórku taką personą już od jakiegoś czasu jest Robert Makłowicz.
00:23Dzisiaj jednak skupimy się na zjawisku kompletnie odwrotnym
00:26i porozmawiamy o osobie, która jest darzona powszechną niechęcią, zwłaszcza w internecie.
00:31Thomas Edison to ciekawy przypadek.
00:33Nawet bardzo ciekawy, bo niewątpliwie był geniuszem, któremu jako ludzkość zawdzięczamy naprawdę bardzo dużo,
00:38co nie zmienia faktu, że był jednocześnie strasznym łajdakiem.
00:41Większość z Was pewnie wie, w jaki sposób Edison potraktował Teslę
00:44i prawdopodobnie słyszeliście też o tym, jak kradł cudze pomysły, patentując dzieła innych wynalazców.
00:49To jednak tylko kropla w morzu niecnych występków Edisona.
00:52Nie będę jednak skupiał się na wszystkich, a tylko na tych bezpośrednio związanych z historią kinematografii.
00:57A i tak będzie o czym mówić.
00:59Wiedzieliście na przykład o tym, że Edison opłacał bojówki, które miały dręczyć jego konkurencję,
01:03albo o tym, że niemal doprowadził do ruiny braci Warner?
01:06Mogłoby się wydawać, że dla zysku Edison był gotów zabić.
01:09I w sumie w pewnym momencie niemal zabił cały przemysł filmowy.
01:12Zanim jednak przejdziemy do omawiania grzechów Edisona,
01:24myślę, że warto objaśnić, co on w ogóle ma wspólnego z kinem,
01:27bo wyobrażam sobie, że nie każdy jest tego świadomy.
01:30Większość ludzi mieszkających w Europie żyje w przeświadczeniu, że to bracia Limie wynaleźli kino.
01:34Prawda jest jednak taka, że to trochę bardziej skomplikowane.
01:37Dla mieszkańców Stanów Zjednoczonych oczywistym jest, że wynalazcą kinematografii był Thomas Edison,
01:42twórca urządzenia znanego dziś jako kinetograf.
01:45W pracowni Edisona filmy tworzono już w 1889 roku,
01:49a pierwszym z nich był Monkey Shines No. 1.
01:51Wynalazek braci Limie, czyli kinematograf, był po prostu ulepszonym kinetografem.
01:56Bracia Limie mieli nad Edisonem jeszcze jedną przewagę.
01:58Filmy zarejestrowane przez kinetograf Amerykanina mogła oglądać tylko jedna osoba,
02:03korzystając z osobnego urządzenia, którym był kinetoskop.
02:05Za to filmy Francuzów można było zobaczyć na wielkim ekranie,
02:08bo kinematograf nie tylko rejestrował obraz, ale pełnił też funkcję projektora.
02:12I mimo, że bracia Limie stworzyli swoje pierwsze filmy później niż Edison,
02:15to byli pionierami w pokazywaniu ich szerszej publiczności.
02:18Ich pierwsza nieoficjalna projekcja miała miejsce 22 marca 1895 roku,
02:23choć narodziny kina datuje się dopiero na pierwszą oficjalną projekcję 28 grudnia.
02:27Dla badaczy, którzy przypisują wynalezienie kina braci Limie,
02:30kluczowy jest właśnie fakt projekcji.
02:32Natomiast zwolennicy amerykańskiego wynalazcy uważają, że narodziny kinematografii
02:36powinno datować się od pierwszego zarejestrowanego filmu.
02:38Niestety dla Edisona wiele lat później miało okazać się,
02:41że w tym też został wyprzedzony przez pewnego Francuza,
02:43ale do tego wątku jeszcze wrócę.
02:46Kiedy mówiłem o Monkey Shines No. 1,
02:48celowo powiedziałem, że powstał w pracowni Edisona,
02:50a nie, że został stworzony przez Edisona,
02:52bo reżyserem filmu był kto inny, a konkretnie William Dickson.
02:56Edison raczej nie uczestniczył w produkcji filmów.
02:58Dlatego też choćby stworzony w jego pracowni pionierski film dźwiękowy
03:01nosi nazwę Dickson Experimental Sound Film,
03:04a nie Edison Experimental Sound Film.
03:06William stworzył dla Edisona całe mnóstwo krótkich produkcji,
03:09ale w pewnym momencie postanowił go opuścić.
03:11Podobno Edison nie podzielał jego entuzjazmu do realizacji filmów,
03:14co jednak nie przeszkadzało mu w przypisywaniu sobie autorstwa wynalazków.
03:18Dicksona zastąpił jego zmiennik, William Heise,
03:20który był twórcą filmu Śmierć Marii, Królowej Szkotów,
03:23jednej z pierwszych w historii produkcji fabularnych.
03:25Wkrótce potem Heise został zastąpiony przez Jamesa White'a,
03:28którego Edison podkradł swoim konkurentom.
03:31White, podobnie jak Dickson, zrobił dla Edisona ponad 100 filmów,
03:34ale i on został w pewnym momencie zastąpiony,
03:36tym razem przez Edwina Portera.
03:37Wraz z rozwojem przemysłu filmowego tych reżyserów było jeszcze więcej,
03:41a większość z nich łączy jedno.
03:42Niewielu już dziś o nich pamięta.
03:43Edison, kiedy udało mu się odnieść sukces,
03:46nie za bardzo lubił dzieje się nim z innymi.
03:48Nie bez powodu część ze współpracujących z nim twórców
03:50prędzej czy później popadało z nim w konflikt i postanawiało odejść.
03:53Edison, mimo niewątpliwego geniuszu,
03:56w środowisku wynalazców był kojarzony zapewne przede wszystkim
03:58z przepisywaniem sobie cudzych osiągnięć.
04:00Amerykanin przez całe swoje życie opatentował niemal 1000 wynalazków.
04:04W tamtych czasach pod tym względem nie miał sobie równych,
04:06a do dziś zdołało go wyprzedzić zaledwie kilkanaście osób.
04:09Nie chcę w tym momencie umniejszać talentowi Edisona,
04:12który z pewnością był samodzielnym twórcą przynajmniej części z nich.
04:15Prawda jest jednak taka, że wiele przedmiotów, które opatentował,
04:17było po prostu ulepszone wersją cudzych wynalazków.
04:20Było tak na przykład z wynalazkiem Thomasa Armata i Charlesa Francisa Jenkinsa.
04:24Byli oni twórcami urządzenia projekcyjnego, fantoskopu.
04:28Armat postanowił wejść w spółkę z Edisonem, co okazało się potwornym błędem.
04:31Wynalazca nieznacznie ulepszył urządzenie swojego wspólnika
04:34i opatentował jako swój wynalazek, vitascope, zostawiając go na lodzie.
04:38Choć tak po prawdzie to Armatowi się należało,
04:40bo sam jakiś czas wcześniej zrobił to samo wspomnianemu wcześniej Jenkinsowi.
04:43Armat postanowił opatentować swój wynalazek bez konsultacji ze wspólnikiem
04:47i podał się za jedynego twórcę.
04:49I paradoksalnie to chyba właśnie Jenkins wyszedł na tym wszystkim lepiej,
04:52bo nie dość, że wygrał z Armatem w sądzie
04:53i były wspólnik musiał odkupić od niego część prawdą wynalazku,
04:57to jeszcze udało mu się sprzedać prototyp urządzenia.
04:59Kupił go Zygmunt Lubin,
05:01który już wkrótce miał stać się dla Edisona prawdziwym koszmarem.
05:03Bardzo możliwe, że nigdy o nim nie słyszeliście.
05:09Szczerze mówiąc, sam dopiero niedawno dowiedziałem się o jego istnieniu.
05:12A to niezwykle barwna postać i człowiek, który stał się swoistym Nemezis Edisona,
05:16a przynajmniej na gruncie przemysłu filmowego.
05:18No bo wiadomo, jeśli chodzi o prąd, to jest Tesla.
05:21Zygmunt Lubin, czy raczej Zygmunt Lupszyński,
05:23pochodził z rodziny polskich Żydów,
05:25a urodził się we Wrocławiu albo Poznaniu.
05:27W każdym razie na pewno na terenach należących wtedy do Prus.
05:30Jeszcze kiedy był dzieckiem, jego rodzina przeprowadziła się do Berlina,
05:32a on sam po studiach na stałe wyemigrował do Stanów Zjednoczonych.
05:36Przez kilka pierwszych lat osiedlał się w różnych miastach,
05:38a na dłużej został dopiero w Filadelfii.
05:40W międzyczasie zdążył się ożenić i zostać ojcem.
05:42Początkowo trudnił się sprzedażą okularów.
05:44Filmem zajął się dopiero po kupieniu od Jenkinsa
05:46wspomnianego wcześniej prototypu projektora.
05:49Można powiedzieć, że trafiła kosa na kamień.
05:51Kiedy chodziło o interesy, Edison był bezwzględny,
05:53a Lubin w niczym mu nie ustępował.
05:55Pierwszy raz starali się, kiedy Edison pozwolł Lubina o kopiowanie jego filmów.
05:59Kilka miesięcy wcześniej panowie uzgodnili
06:02Aby zwiększyć repertuar, Edison mógł wyświetlać u siebie filmy Lubina,
06:06a Lubin Edisona.
06:07Problem w tym, że obydwej producenci zapragnali w pewnym momencie
06:10przechytrzyć konkurenta.
06:12Lubin zaczął przepisywać sobie autorstwo filmów Edisona,
06:14ucinając z nich napisy końcowe.
06:16Zatem pozew wynalazcy był słuszny.
06:17Lubin jednak wszystkiego się wypierał.
06:19Edison, który nie mógł mu niczego udowodnić,
06:21wkrótce potem zaczął robić to samo.
06:22Jakby tego było mało, ich prywatna wojenka przeniosła się do prasy,
06:25gdzie zamieszczali ogłoszenia szkolujące przeciwnika.
06:28Cała ta efera okazała się dla nich całkiem zyskowna,
06:30napędzając do kin widownię, zastanawiającą się,
06:32o co w tym wszystkim chodzi.
06:33A to wszystko to był dopiero początek ich konfliktu.
06:36Panowie ciągali się po sądach przez wiele kolejnych lat,
06:38oczerniając się wzajemnie w prasie i kopiując swoje filmy.
06:41Raz zwyciężał jeden, a raz drugi.
06:43Skala tego konfliktu była tak ogromna,
06:45że koniec końców stała się jednym z powodów
06:46poszerzenia definicji praw autorskich, również o film.
06:49Edison i Lubin nie ograniczali się wyłącznie
06:51do wzajemnego kopiowania swoich filmów.
06:52Kopiowali też filmy konkurencji.
06:54Jedną z ofiar ich działalności był twórca podróży na księżyc,
06:57Georges Méliès.
06:58Piracanie jego filmów, m.in. właśnie przez Lubina i Edisona,
07:01było jednym z kilku czynników, które doprowadziły go do droiny.
07:04W pewnym momencie zrozpaczony postanowił spalić wszystkie swoje filmy,
07:06których nie miał już nawet gdzie magazynować.
07:09Smutna prawda jest niestety taka,
07:10że działania Lubina i Edisona nie były wtedy niczym niezwykłym.
07:13Możliwe, że ci dwaj robili to na największą skalę,
07:15ale fakty są takie,
07:16że wszyscy producenci filmu opiarać jej na potęgę.
07:18Raz nawet zdarzyło się, że Edison pozwał Lubina
07:20bez oglądania rzekomo skopiowanego filmu
07:22i przegrał tę sprawę z Kretesem,
07:24gdy okazało się, że Lubin grał w nim jedną z głównych ról.
07:27Przy okazji innego procesu Edison stracił cierpliwość
07:29i zapłacił kilku osiłkom,
07:30którzy mieli zniszczyć sprzęt filmowy konkurenta.
07:32Lubin jednak go przechytrzył.
07:34Dowiedział się o jego planach od kilku lokalnych oprychów,
07:36którzy czasami grywali w jego filmach
07:37i podstawił bojówcę Edisona atrapę.
07:40Koniec końców zmęczeni wieloletnimi procesami konkurenci
07:42postanowiły się dogadać
07:43i wraz z kilkoma innymi producentami z Ameryki i Europy
07:46utworzyli The Motion Picture Patents Company,
07:49czyli tak zwany Trust Edisona.
07:51Edison dogadał się z konkurencją
07:53i w pewnym momencie zyskał niemal całkowity monopol
07:55na produkcję i dystrybucję filmów.
07:57Utworzenie Trustu sprawiło,
07:58że działalność niezależnych filmowców
08:00była w zasadzie nielegalna.
08:01Jedynym dużym studiem w Stanach
08:03działającym poza Trustem był Biograph,
08:05który zresztą wkrótce potem dogadał się z Edisonem.
08:07Zatem patenty na wszystkie urządzenia
08:09do realizacji i projekcji filmów
08:10należały do Trustu.
08:12Z tego powodu tworzenie filmów tym sprzętem
08:13przez niezależnych filmowców było nielegalne,
08:15chyba, że zapłaciliby haracz
08:17i mogło być ścigane przez funkcjonariuszy
08:19służb federalnych.
08:20A w wypadku, gdyby to też nie wystarczyło,
08:22Edison był gotów skorzystać ze swoich znajomości
08:24w mafiach i usług wynajętych bandziorów,
08:26których nasyłał na niesforną konkurencję.
08:28Jak widać sytuacja z Lubinem
08:29nie była odosobionym przypadkiem,
08:31a tamta porażka wcale go nie zniechęciła.
08:33Zresztą Lubin, mimo bycia częścią Trustu,
08:35wciąż działał na przekór Edisonowi.
08:37Tym razem jednak już nie tylko dla własnej korzyści.
08:39Trust okazał się tworem, jakby to powiedzieć,
08:42dość mocno antysemickim.
08:43Lubin, jako że sam był Żydem, zorientował się,
08:46że jego partnerzy nigdy nie będą patrzyli na niego
08:48jak na równego sobie.
08:49Zauważył też, że głównymi ofiarami działania Edisona
08:51są właśnie młodzi, niezależni filmowcy
08:53pochodzenia żydowskiego i postanowił ich wspierać.
08:55Jednym z nich był Samuel Goldwyn,
08:57który przyczynił się później do powstania
08:58studia Metro Goldwyn-Mayer.
09:00Jednak wtedy, a konkretnie w 1914 roku,
09:03Samuel był bliski bankructwa,
09:05po części z powodu działalności Edisona,
09:06który co chwila rzucał mu kłody pod nogi.
09:08W trakcie realizacji filmu Mąż Indianki,
09:10twórcy musieli opuścić New Jersey
09:12z powodu panoszących się tam oprychów Edisona.
09:14Ostatecznie wylądowali w Kalifornii,
09:15dzięki czemu Mąż Indianki
09:16stał się pierwszym pełnometrażowym filmem w historii,
09:19który stworzono w Hollywood.
09:20Krótko po zakończeniu zdjęć
09:21doszło jednak do sabotażu.
09:22Jedna z kopii filmu została pocięta na kawałki
09:24i tylko przezorność reżysera,
09:26który nagrywał wszystko dwoma kamerami,
09:28ocaliła cały projekt przed fiaskiem.
09:29Nie ma dowodów na to,
09:30że stali za tym ludzie Edisona,
09:31no ale patrząc na inne jego występki,
09:33wydaje się to bardziej niż pewne.
09:35Podobna sytuacja dotyczyła właścicieli kin.
09:37Jeśli chcieli wyświetlać o nich filmy
09:38produkowane przez wytwórnie należące do trustu,
09:41musieli wykupić licencję na ich projekcje.
09:42Jednak w pewnym momencie
09:43Edison posunął się jeszcze dalej
09:45i w tym przypadku ofiarom trustu
09:46padli m.in. bracia Warner.
09:48Pewnego dnia musieli po prostu sprzedać
09:49swoją firmę utworzonemu przez Edisona
09:51The General Film Company,
09:53które masowo wykupywało sieci kin.
09:55Warnerowie, podobnie jak inni kiniarze,
09:56nie za bardzo mogli się bronić,
09:58bo mieli nóż na gardle.
09:59Mogli sprzedać swoje przedsiębiorstwo za grosze
10:01albo patrzeć jak ona w męczarniach
10:02po tym, jak trust blokował im dostęp do filmów.
10:04Koniec końców miało to też swoje pozytywy,
10:06bo właśnie wtedy bracia Warner
10:07zaczęli tworzyć własne produkcje,
10:09więc w sumie wyszło im to na dobre.
10:11No i w sumie jakby nie patrzeć,
10:12to po części zasługą Edisona
10:13jest też położenie padwalin pod Hollywood.
10:15Niezależni twórcy filmowi stwierdzili,
10:17że aby pracować w spokoju
10:18muszą po prostu uciec jak najdalej od niego,
10:20a z racji tego, że siedziba trustu
10:21miała miejsce w New Jersey
10:22zaczęli produkować swoje filmy
10:24na zachodnim wybrzeżu,
10:25właśnie w Kalifornii.
10:26I w pewnym momencie Edison pewnie zrażnąłby
10:28tą kurę znoszącą złote jaja,
10:29jaką był przemysł filmowy,
10:31ale na szczęście do tego nie doszło.
10:32Trust Edisona upadł,
10:33w sumie z kilku różnych przyczyn.
10:35Jedną z nich był fakt wygasania patentów.
10:37I teoretycznie Edison się na to przygotował,
10:39zakładając The General Film Company
10:40i wykupując się dzikin,
10:42ale nie przewidział dwóch rzeczy.
10:43Po pierwsze wybuchu wojny,
10:44która zupełnie zatrzymała produkcję filmów w Europie,
10:47co było niemałym ciosem finansowym dla trustu.
10:49A po drugie tego,
10:50że amerykański rząd w końcu się ogarnie.
10:52W 1915 roku Sąd Federalny wydał wyrok,
10:54wedle którego działalność trustu Edisona
10:56była nielegalna.
10:57Edison próbował się odwoływać,
10:58ale bezskutecznie
10:59i w 1918 roku
11:01The Motion Picture Patents Company
11:02zostało oficjalnie rozwiązane.
11:04Na początku tego materiału powiedziałem,
11:06że dla zysku Edison był gotów zabić.
11:08Przyznam, że to pewne wol brzmienie,
11:10ale jest w tym ziarno prawdy.
11:11Istnieje film zrealizowany na zlecenie Edisona,
11:13w którym możemy zobaczyć słonia
11:14zabitego przez porażenie prądem.
11:16Topsy, bo tak nazywała się słonica,
11:18miała reputację zabójcy.
11:19Podobno zaatakowała,
11:21a nawet zabiła kilka osób,
11:22w tym gościa, który próbował
11:23przypalać jej trąbę cygarem.
11:26Stwierdzono, że najbardziej humanitarnym
11:27sposobem egzekucji
11:28będzie śmiertelne porażenie prądem.
11:30Wedle niektórych źródeł
11:31egzekucja miała udowodnić
11:32wyższość prądu stałego,
11:33czyli prądu Edisona,
11:35nad prądem zmiennym,
11:36czyli prądem Tesli.
11:37Celem nagrania zabójstwa słonicy
11:38miała być propaganda głosząca,
11:39że prąd zmienny jest niebezpieczny,
11:41bo może zabić nawet słonia.
11:42Myślę, że mimo wszystko
11:43można wyłożyć tę historię między bajki,
11:45ale koniec końców do egzekucji
11:46faktycznie doszło
11:47i faktycznie została ona nagrana,
11:49by później za drobną opłatą
11:50każdy mógł ją zobaczyć.
11:52Celowo nie pokazuję tego materiału,
11:53bo to po prostu nie jest
11:54zbyt przyjemny widok,
11:55ale jeśli ktoś z Was
11:56koniecznie musi zobaczyć ten film,
11:57to znalezienie go
11:57nie jest jakoś szczególnie trudne.
11:59Zanim przejdziemy do podsumowania,
12:01wrócę jeszcze do wątku,
12:02który obiecałem poruszyć
12:02na początku materiału.
12:04Otóż okazuje się,
12:05że ani Edison,
12:06ani bracia Limie
12:06nie byli twórcami
12:07pierwszego filmu w historii.
12:09Był nim Francuz,
12:09Louis-Augustin Le Prince.
12:11Autor powstałego w październiku
12:121888 roku,
12:14Round High Garden Scene.
12:16I pewnie nie opowiadałbym o nim
12:17w tym materiale,
12:18gdyby nie pewna teoria spiskowa.
12:19Le Prince doplanował prezentację
12:21swojego wynalazku na Manhattanie,
12:22ale jeszcze zanim udał się do Ameryki,
12:24postanowił odwiedzić rodzinę w Dijon,
12:25a stamtąd miał udać się do Paryża.
12:27Problem w tym,
12:28że nigdy do niego nie dotarł.
12:29Podobno wsiadł do pociągu
12:30na stacji początkowej,
12:32a potem po prostu przepadł.
12:33Do dziś nie wiadomo,
12:34co się z nim stało.
12:35A jego tajemnicze zaginięcie
12:36jest jedną z najbardziej
12:36intrygujących zagadek kryminalnych
12:38w historii.
12:39Jednak teorii było wiele.
12:40Niektórzy myśleli,
12:41że może po prostu wypadł z pociągu.
12:43Inni, że popełnił samobójstwo.
12:45Podejrzewano też napad
12:46zlecony przez konkurencję
12:47i pewnie domyślacie się już,
12:48kogo mogli mieć na myśli
12:49zwolennicy tej teorii.
12:50Do zaginięcia doszło w 1890 roku,
12:53kiedy Le Prince chciał oficjalnie
12:54pokazać swój wynalazek światu.
12:55Edison realizował swoje pierwsze filmy
12:57już w 1889 roku,
12:59ale z publiczną prezentacją wynalazku
13:01zwlekał jeszcze kilka lat.
13:02Jeśli weźmiemy pod uwagę
13:03jego późniejsze poczynania,
13:04wysłanie oprychów na Le Prince'a
13:06wydaje się dość prawdopodobnym scenariuszem.
13:07I teraz chciałbym trochę pospekulować.
13:10Pozbycie się konkurenta
13:11do tytułu pioniera kinematografii
13:12byłoby zdecydowanie w stylu Edisona,
13:14choć nie wiem,
13:15czy posunąłby się do czegoś takiego.
13:17Należy pamiętać,
13:17że jego bojówki za czasów thrustu
13:19miały raczej na celu
13:20niszczenie sprzętu
13:20i straszenie ekip filmowych,
13:22a nie zabójstwa.
13:23Potrafię sobie jednak wyobrazić sytuację,
13:25w której Le Prince wydaje się w walkę,
13:26w obranie swojego wynalazku
13:27i w jej trakcie ginie
13:29w wyniku nieszczęśliwego wypadku.
13:30Był naprawdę wysokim gościem,
13:32zwłaszcza jak na tamte czasy,
13:33bo mierzył aż 1,90 m,
13:34więc bardzo możliwe,
13:35że postawiłby się o siłkom.
13:36Rzecz w tym,
13:37że w pociągu nie odnaleziono śladów walki,
13:39a bagaże wynalazcy były nietknięte.
13:41No i wydaje mi się dość mało prawdopodobne,
13:43żeby Edison stosował
13:43takie bandyckie metody już wtedy.
13:45Zresztą nie wiadomo nawet,
13:46czy w ogóle wiedział o istnieniu Francuza.
13:48Z drugiej strony,
13:49Le Prince nie mógł tak po prostu
13:50wypaść z pociągu,
13:51bo w takim wypadku
13:52jego ciało leżałoby pewnie gdzieś przy torach,
13:54a trasa została przeszyłkana
13:55na całej długości
13:56i nie znaleziono kompletnie nic.
13:57Nie było ani żadnych śladów,
13:59ani potencjalnych świadków tego zdarzenia,
14:01więc wypadek też jest raczej wykluczony.
14:03Brat Le Prince'a podejrzewał samo obójstwo,
14:05ale taki scenariusz wykluczała żonę
14:06i córki wynalazcy,
14:07które podejrzewały zamach lub porwanie.
14:09Jak widzicie,
14:10cała ta sprawa jest bardzo zagmatwana
14:11i pewnie nigdy nie dowiemy się,
14:12jaka była prawda.
14:13Czy za tym wszystkim stał Edison?
14:15Raczej wątpię,
14:16choć w kontekście tego,
14:17jak bezwzględnie traktował później
14:18swoją konkurencję,
14:19wydaje się to teoria dość kusząca.
14:21Nie będę udawał,
14:22że byłem w tym materiale
14:23w pełni obiektywny.
14:24Nie przepadam za Edisonem.
14:26Jawi mi się on trochę
14:26jako taki stereotypowy bogacz
14:28wypalający cygaro za cygarem
14:29i pławiący się w nieszczęściu innych ludzi,
14:31choć jestem świadomy,
14:32że to nie do końca prawda.
14:34Edison niewątpliwie był geniuszem
14:35i nie mówię tu tylko o wynalazkach,
14:37jakie stworzył,
14:38ale też o całym aspekcie biznesowym
14:39jego działalności.
14:40Kiedy mu się to opłacało,
14:41potrafił zmiażdżyć konkurencję,
14:42ale i się z nią dogadać.
14:44Nie można zaprzeczyć,
14:45że w ogromnej mierze
14:45przyczynił się do rozwoju kina.
14:47Może niekoniecznie osobiście,
14:48ale mimo wszystko
14:49wiele pionierskich produkcji filmowych
14:50i wynalazków
14:51powstało właśnie dzięki niemu,
14:53pod jego szyldem
14:53i za jego pieniądze.
14:54I nawet jeśli do pewnych przełomów
14:56przyczynił się trochę wbrew sobie,
14:57to Hollywood i cały przemysł filmowy
14:59nigdy nie może zapomnieć,
15:00ile mu zawdzięcza.
15:02Nie myślicie jednak,
15:03że będę teraz próbował
15:04na siłę go bronić,
15:05żeby w tym materiale
15:05była jakaś równowaga.
15:06Fakty są jakie są.
15:07Gdyby trust nie upadł,
15:09nie powstałaby ani
15:09wytwórnia braci Warner,
15:11ani Metro Goldwyn Mayer,
15:12ani nawet Fox.
15:13Edison nasyłał na konkurentów
15:14bandytów
15:15i niemal zdusił kino w zarodku.
15:17I o tym też trzeba pamiętać.
15:18No bo czy wyobrażacie sobie,
15:19żeby w dzisiejszych czasach
15:20w XXI wieku
15:22ktokolwiek miał aż taki monopol,
15:24żeby jedna osoba
15:24lub firma miała w swoich rękach
15:26wszystkie najważniejsze serie filmowe,
15:28wielkie wytwórnie,
15:29własny streaming...
15:30No tak, Disney.
15:31Jednak mimo wszystko
15:32przy zachowaniu odpowiednich proporcji
15:34monopol, jaki ma teraz myszka Mickey
15:35nie może równać się z tym,
15:37jaką kontrolę nad przemysłem
15:38sprawował teraz Edisona,
15:39ale o Disneyu będzie jeszcze osobny materiał
15:41i to może już całkiem niedługo.
15:43A póki co zastanawiam się,
15:44co wy myślicie o kontrowersyjnej postaci,
15:46jaką był Thomas Edison.
15:47Wiem, że nie cieszę się
15:48szczególną popularnością w internecie,
15:50ale może znajdzie się ktoś,
15:51kto będzie chciał go bronić,
15:52choć sam bym się tego nie podjął.
15:54Odmykam dyskusję.
15:55Do zobaczenia.
Recommended
9:46
|
Up next
14:59
14:05
14:57
13:42
11:25
11:44
13:48
11:38
12:41
12:14
14:51
13:05
13:49
0:56
10:58
13:51
11:29
0:58
10:00
10:00
0:55
17:05
12:50
Be the first to comment