Adıyaman’da henüz ortaokul sıralarında olan iki öğrenci, Türkiye’nin aylarca konuştuğu dağ başındaki o felaketten etkilenerek bir bilim projesi geliştirdi. Ve bu projeyle ödül kazandı.
36’sı çocuk 78 kişinin hayatını kaybettiği ve 133 kişinin yaralandığı Kartalkaya oteli yangınını kendilerine dert edinen Taçmin ve Sıtkı, “o gün neler eksik olmasaydı da bu kadar kişi hayatını kaybetmezdi” diye sordular.
Ve insan hatalarından kaynaklanan o felaketteki eksiklikleri bir bir, adım adım inceleyerek bir ‘akıllı tahliye sistemi’ geliştirdiler.
Geliştirdikleri sistemin en çarpıcı kısmı, acil tahliye merdiveni ve merdivenin altına yerleştirdikleri bir sensör.
Normal zamanda pencerelerde korkuluk işlevi gören bu merdiven, acil durumlarda açılarak, tahliye merdiveni görevi görüyor.
Ayrıca merdivenin en altına koydukları bir sensör sayesinde, kaç kişinin tahliye olduğu bir sayaç vesilesiyle arama kurtarma ekiplerine gönderilebiliyor. Böylece içerde kurtarılmayı bekleyen kaç kişi daha bulunduğu yolundaki hayati önemdeki bu bilgiyi, kurtarma ekiplerine gönderebiliyor.
İkilinin hayat kurtaran bu projesinin ilk tohumları, okullarına gelen ‘Bilim Kuşağı Atölyeleri’ ile atıldı.
Peki, nedir bu bilim kuşağı atölyeleri?
Türkiye’nin, dört bir yanındaki ihtiyaç sahibi okullarda okuyan öğrencilere, yeni teknolojileri öğrenebilecekleri bilim setleri gönderilir.
Türkiye İş Bankası ve Petrol Ofisi Grubunun iş birliği ile gerçekleşen bu ‘bilim seferberliği’ ile gönüllü rol model öğretmenler aracılığıyla dezavantajlı bölgelerdeki parlak gençlere teknolojik bir donanımla araştırma yapma fırsatı tanınıyor.
Bu sosyal sorumluluk projesi sayesinde bir icat yapan Taçmin ve Sıtkı’nın projesine Berna Abik ile yakından bakalım...
00:00Adıyaman'da henüz ortaokul sıralarında olan iki öğrenci,
00:04Türkiye'nin aylarca konuştuğu dağ başındaki o felaketten etkilenerek bir bilim projesi geliştirdi.
00:10Ve bu projeyle ödül kazandı.
00:1236'sı çocuk, 78 kişinin hayatını kaybettiği ve 133 kişinin yaralandığı Kartalkaya Oteli yangının.
00:19Bu felaketi kendilerine dert edinen Taçmin ve Sıtkı,
00:23o gün neler eksik olmasaydı bu kadar kişi hayatını kaybetmezdi diye sordular.
00:28Ve insan hatalarından kaynaklanan o felaketteki eksiklikleri bir bir adım adım inceleyerek bir akıllı tahliye sistemi geliştirdiler.
00:37Geliştirdikleri sistemin en çarpıcı kısmı acil tahliye merdiveni ve merdivenin altına yerleştirdikleri bir sensör.
00:45Normal zamanda pencerelerde korkuluk işleri gören bu merdiven, acil durumlarda açılarak tahliye merdiveni görevini görüyor.
00:52Ayrıca merdivenin en altına koydukları bir sensör sayesinde kaç kişinin tahliye olduğu bir sayaç vesilesiyle sayılabiliyor.
01:01Böylece içeride kurtarılmayı bekleyen kaç kişi daha bulunduğu bilgisini kurtarma ekiplerine gönderebiliyor.
01:08İkili'nin hayat kurtaran bu projesinin ilk tohumları okullarına gelen bilim kuşağı atölyeleriyle atıldı.
01:14Peki nedir bu bilim kuşağı atölyeleri?
01:17Türkiye'nin dört bir yanındaki ihtiyaç sahibi okullarda okuyan öğrencilere yeni teknolojileri öğrenebilecekleri bilim setleri gönderilir.
01:25Türkiye İş Bankası ve Petrol Ofisi grubunun iş birliğiyle gerçekleşen bu bilim seferberliğiyle,
01:31gönüllü rol model öğretmenler aracılığıyla dezavantajlı bölgelerdeki parlak gençlere teknolojik bir donanımla araştırma yapma fırsatı tanınıyor.
01:39Bu sosyal sorumluluk projesi sayesinde bir icat yapan Taçmin ve Sıtkı'nın işlerine yakından bakalım.
01:47Besnice takımından Taçmin ve Sıtkı. Nasılsınız bakalım?
01:51İyiyim. Siz nasılsınız?
01:52Çok teşekkürler.
01:53Şimdi bu yanımda bir otel var benim. Bu otelin bir ismi var mı bu arada?
01:57Şu anlık düşünmedim.
01:58Şu an Besnice olabilir.
02:00Besnice olabilir. Peki.
02:01Sizin okulunuza bir bilim seti geldi ve ondan yaptınız siz bu oteli.
02:06Bu otelle de bir yarışmaya katıldınız değil mi?
02:08Evet.
02:09Ve orada finale kaldınız.
02:10Evet.
02:11Nedir bu proje? Biraz anlatır mısınız bunu?
02:14Bu proje bizim yapmamızdaki amaç yangın gibi acil durumlarda gaz sensörünü kullanarak yenilenebilir ve çevre dostu olan Güneş Panelli'ye akıllı bir talihestirme geliştirmek.
02:23Proje yapmamız sebebi geçen aylarda olan Boldak yangında birçok insan vefat etmesiydi.
02:30Neler olsaydı da o kadar insan vefat etmezdi diye.
02:33Düşündünüz.
02:34İçimize bir dert düştü.
02:35Evet.
02:35Biz de bunları araştırdık. Yangınlar düğünün olmadığını, elektrik kesintisinin olduğunu, insan ve duman talihesindeki yetersizlikler olduğunun sonucuna ulaştık.
02:46Biz de böyle bir projeyle onu çözdük.
02:48Orta meraleştirdiğimiz gaz sensörü sayesinde yangın daha duman halindeyken tespit edilecek.
02:54Bu sayede buzzer yardımıyla ses uyarısı, led yardımıyla ışık uyarısı yapacağız.
02:58Aynı zamanda çalışan fan yardımı ile dumanı dışarı tahmin edeceğiz.
03:03Bu sayede görüş alanına açılacak, zehirlenme riski düşecek ve can kaybı riski azalacak.
03:08Aynı zamanda çalışan servo motor yardımıyla tahliye merdivenimizi ışıkıyoruz.
03:12Ortamda gaz bulunmadığında yani yangın olmadığında servo motor kapalı kalacak ve canlı olarak korkuluk görevi görecektir.
03:19Servo motorumuz tahliye merdivenimizi açtığında tahliye olan kişi sayesinde merdivene yerleştirilmiş olduğumuz proksimist sayesinde ölçeceğiz.
03:27Proksimist sensörümüz önüne bir insan geldiğinde sayacımıza bir bildirim gönderecek ve sayacımız bir artacaktır.
03:35Bu da bize olay yerine gelen arma kurtarma ekiplerine içeride kaç kişinin olabileceği bilgisini verecektir.
03:41Bu bilim seti geldiği zaman siz anladınız mı her şeyi hemen?
03:45Çözdünüz mü?
03:46Aa işte tamam biz hemen bunları yaparız dediniz mi yoksa nasıldı o?
03:51Bilim setleri geldiğinde ilk başta hiçbir ilginiz yoktu ama daha sonradan öğrene öğrene yaptık.
03:58Başka ne projeler vardı mesela aklınızda?
04:01İlk aklınıza gelen bu muydu yoksa biraz düşündünüz mü ne yapabilirsiniz?
04:05Yok düşündük mesela ben akıllı sera yapmayı düşünmüştüm.
04:09Akıllı sera?
04:09Evet.
04:10O nasıl bir şey olacaktı?
04:11O da pompa yardımıyla mesela diyelim besli biberi olsun besli biberini o geceleri sulayacaktı ve hem su tasarrufu olacaktı.
04:21Mesela yağmur sularını toplanacaktı su tasarrufu olacaktı.
04:25Aslında biraz sürdürülebilirlikle ilgili siz bir şeyler yapıyorsunuz değil mi?
04:29Evet.
04:29Neden önemli sizin için peki bu?
04:32Yani bizden sonraki nesline daha iyi bir yaşam ve daha iyi bir hayat sunabilmek için.
04:38Peki bu projede sürdürülebilirlikle ilgili ne var burada?
04:43Sürdürülebilirlik aklım hedefleri ile ilişkisinde 3 madde vardır.
04:46Temiz enerji, sağlıklı ve kaliteli yaşam ve sürdürülebilir şehir ve tapınlıklar.
04:50Yarışmaya katıldığınız sonucu öğrendiğinizde finale kaldığınızı sevindiniz mi? Ne oldu?
04:56Haber kimden geldi? Nasıl geldi?
04:58Haber bakkas hocamızdan geldi.
05:01Dördüncü, ilk dörde girdiğimiz için.
05:04Yani o zaman çok heyecanlıydık.
05:06Hala da heyecanlıydık.
05:07Taş mısın?
05:08Çok emek harcadık ve emekimizin sonucunu aldığımız için gerçekten çok mutlu olmuştum.
05:12Sınıf arkadaşlarınız da sevindi mi onlardan?
05:14Evet sevindim.
05:15Bilim setlerini, bu bilim yarışmalarını başka çocuklara da öneriyor musunuz?
05:20Sizce ne kattı size bunlar?
05:22Ya ben şöyle söyleyeyim.
05:24Ben herkese öneririm yeni bir bilgi öğrenmek gibidir.
05:27Yani çok güzeldi.
05:28Mesela numarınız, gaz sensörünün ne olduğunu bilmiyorduk.
05:32Servo motor ne?
05:33İlk başta hiç bilmiyorduk.
05:34Ama daha sonradan bilim setlerini öğrene öğrene, hepsini öğrendik.
05:39İlk başta çok karışık görünüyordu aslında.
05:42Fakat öğretmenimiz yardımıyla yavaş yavaş öğrendikçe aslında daha da kolay olduğunu öğrendik.
05:49Bu şekilde yaptık.
05:51Siz ikiniz çalıştınız sadece bu projede.
05:53Böyle çalışırken hiç kavga, gürültü çıktı mı aranızda?
05:57Her şey iyi miydi?
05:59Evet.
05:59Çok iyiydi her şey.
06:00Çok iyiydi.
06:00Mesela benim dediğimi Semet onayladı.
06:04Semet'in dediğinde ben onayladım.
06:06Böyle kavga çıkartmadan yaptım.
06:09Güzel.
06:10Aklınızda bir meslek var mı sizin?
06:12Yazılım mühendisliği.
06:13Yazılım mühendisliği.
06:14Bu projeden sonra mı acaba gelişti bu yoksa önceden de düşünüyor muydunuz bunu?
06:19Daha önceden öyle çok bir yoktu ama daha sonra projeyi yapa yapa daha böyle bir istek uyanı.
06:26Benim daha önceden de vardı böyle bir fikrim fakat bunları öğrendikten sonra daha böyle bir istekli bu mesle olmak istedim.
06:34Aynı yazılım mühendisliği ben de istiyorum.
06:36Niye yazılım mühendisliği peki nasıl duydunuz bunu?
06:40Bir akrabamız da yazılım mühendisliği okuyor şu an ve ben hani insanların hayatını kolaylaşacak, insanların yararlı olacak uygulamalar tasarlamak istediğim için yazılım mühendisliği olmak istiyordum.
06:51Okuluza gelen bu bilim projesinden sonra sizin hem derslerinizde hem hayata bakış açınızda bir değişiklik oldu mu?
07:00Tabii ki de oldu.
07:02Mesela bir soruna karşılaştığımda geceleri kafamı yansıla koyduğumda içime bir dert düşüyor ve onu bir düşünüyorum.
07:09Ne gibi vicdanlı bir şekilde ne yapabiliriz diye.
07:12Daha önceden bilim setleriyle tanışmadan önce mesela bir olumsuz bir şey olduğunda onu hani ben yapamam ya ben buna bir çözüm bulamayabilirim diye düşünüyordum.
07:23Fakat bilim setleriyle tanıştığımızda hani bunları kullanarak daha yararlı bir şeyler bu sorun olarak çözmeye yönelik bir şeyler yapabileceğimi düşündüm.
07:32Bütün dünyada kullanılabilecek bir şey icat etmişsiniz siz gerçekten.
07:36Tebrik ediyorum sizi.
07:37Çok teşekkürler.
07:38Hocam çocuklar harika bir proje yapmış. Sizi de tebrik ediyorum gerçekten.
07:43Teşekkür ederim.
07:43Ben biraz sizin bilim kuşağı atölyeleriyle tanışma hikayenizi öğrenmek istiyorum. Nasıl başladı bu sorun?
07:49Biz 2023 yılında Sayın İbrahim Erdemoğlu bunun besneyi sahiplenmesiyle biz bu bilim kuşağı atölyeleriyle tanıştık.
08:00Bilim setleriyle tanıştık.
08:01Çocuklarımızı onlarla işte tanıştırdık.
08:05Rol model öğretmenler programına dahil olduk.
08:07Biraz ondan da bahsedebilir misiniz?
08:09Rol model öğretmenler programı nedir?
08:11Rol model öğretmenler programı işte Türkiye'nin farklı illerinde, farklı branşlardaki öğretmenlerin insanlık yararına faydalı işler yapmak için bir araya geldi aslında bir platform.
08:2310 haftalık bir program var çocuklara uyguladığımız bunları uyguladık.
08:27Aynı zamanda buna hiç zamanla online ve çevrim içi, işte robotik, kodlama, yapay zeka, bunlarla ilgili kişisel gelişim, mesleki gelişim bu anlamda böyle online çevrim içi eğitimler aldık.
08:43Öğretmenlere yönelik bir eğitim.
08:45Evet, böyle eğitimler aldık.
08:47Şunu gördüm, mesela bilim setleriyle tanıştı, çocuklar bir şeyler yapmaya çalıştı.
08:53Dünyadaki problemlerle dertlenmeye başladılar.
08:57Çevresindeki problemlerle bunları çözüm aramaya başladılar.
09:00O zaman ben diyorum ki çocuk hani çevresindeki problemlere duyarlı, dünyadaki problemlerle dertleniyor.
09:09O zaman kendisi için de kaygılanır.
09:12Aslında bu anlamda da beni mutlu etti.
09:15Yani tanıştığım bu setler çocuklara çok katkısı oldu.
09:20Beni heyecanlandırdı aynı şekilde.
09:22Şunu gördüm, çocukların hayalleri artık o kutuların içindeydi.
09:27Yani biz Aralık ayında tanıştık bu setlerle.
09:30Çocuklar o kutuların içindekilerle hayal etmeye başladılar.
09:34Bu beni çok mutlu ediyordu.
09:36İşte yeni eğitim, öğretim yılına başladık.
09:39Şimdi daha mutlu eden bir şey var.
09:43Gerçekten çocukların hayalleri o kutulara sığmıyor.
09:46O anlamda da gerçekten çok mutluyum.
09:49Sizin öğretmenlik hayatınız için meslek adına bu atölyeler, bu rol model öğretmenler programı sizde neyi değiştirdi?
09:59Şunu anladım, köklü çözümler.
10:03Hani çözümler üretiyoruz ama köklü çözümler üretilmesi gerektiğini anladım.
10:08Hani biz yaptığımız çözümler mesela geçici olabilir ama mesela bu bende o fikrin oluşmasına da neden oldu.
10:15İşte farklı pencerelere bakarak farklı şeyler görmek.
10:19Sonuçta farklılık zenginliktir yani.
10:22Türkiye'deki diğer öğretmenlere bu atölye için ne söylemek istersiniz?
10:28Öğrencilerimizin gözlerindeki ışık ve heyecanı bizim en önemli motivasyon kaynağımız.
10:37Bir defa öğrencilerin kendilerini ifade etmelerine imkan sağlamalıyız.
10:41Fırsatlar sunmalıyız.
10:44Bu bilim setleri bunlar için aslında bir imkan sağlıyor.
10:47Böyle bu bilim setleriyle tanışıp işte çevresinde nasıl diyeyim böyle rol model öğretmen, rol model arkadaşlardan ilham alarak vicdanlı ve donanımlı bir şekilde yetişen gençlerin gerçekten dünyayı değiştirebilecek,
11:07işte dünyadaki problemlere çözüm üretebilecek, köklü çözümler üretebilecek gençler olduğuna inanalım istiyorum yani.
11:16Çocuklar merak etsin, öğrensin, icat etsin ve öğretebilsin diye.
11:24Okul sıralarından dünyaya açılabilsinler diye.
İlk yorumu siz yapın