00:00Kung nagahanap kayo mga ka-RSP ng bagong furry friend na madaling alagaan at sobrang cute,
00:05sigurado magugustuhan nyo ang pag-uusapan natin ngayon.
00:07Dahil bukod sa kanilang pagiging charming,
00:10syempre kailangan alam din natin kung paano nga ba ang tamang pag-aalaga sa kanila.
00:14Tama ka dyan Joshua.
00:15Kaya naman ngayong araw, makasama natin si Julia mula sa Guinea Pig Shelter PH
00:20para namang bigyan tayo ng maalagang tips sa tamang pag-aalaga ng guinea pigs.
00:24Kaya naman, good morning and welcome dito sa Rise and Shine, Pilipinas.
00:28Good morning.
00:28Welcome.
00:30May pangalan ba yan?
00:31Chocnut po.
00:32Si Chocnut.
00:33Welcome sa Rise and Shine.
00:34Hindi nabisi-bisi sa pagkain ng bell pepper.
00:37Ano ba yung, well, let's start with, ano ba yung tamang pag-aalaga sa guinea pig, Julia?
00:41Opo.
00:41So, para lang din po sa pag-aalaga ng dogs and cats,
00:45you provide them the right diet and then you provide them the, yung tamang housing.
00:51Tapos, siyempre, pag may sakit sila, dapat handa tayo na idala sila sa vet.
00:55Okay.
00:56So, it's very similar to any companion animals, actually.
00:59Okay.
00:59Ganun po.
01:00So, talaga, pang-companion din siya.
01:02Yes.
01:02Ano ba dapat environment ng guinea pig?
01:04Um, kailangan po maganda rin, siyempre, yung kanyang enclosure or cage.
01:09Okay.
01:09Malawak.
01:10Usually, nakikita po natin na maliit lang yung cage.
01:13Parang bird cage.
01:15Tapos, sobrang wiring yung flooring.
01:19Ganun tau.
01:19Sobrang limited yung space.
01:20Di sila nakakapag-express na natural behaviors nila.
01:24So, yung hindi dapat ganun.
01:25Tapos, kailangan yung environment nila away from predators because they are prey animals.
01:30So, kailangan malayo sa dogs and cats.
01:32Okay.
01:32And hindi rin sila dapat yung nauulanan sa labas, naiinitan sa labas.
01:36Kasi madali silang ma-stress sa ganun.
01:40And hindi masyadong fighter ang mga guinea pigs pagdating sa wild.
01:44Okay.
01:44So, speaking of having this as a companion, kumusta yung interaction ba niya sa owner?
01:49I mean, malambing ba siya?
01:51Paano ba?
01:51Like dogs and cats, they have personalities.
01:54May mga malalambing sa humans.
01:58Nagwi-weak sila.
01:59Hindi lang natin maka-force ngayon si Chocnut na mag-weak.
02:02Pero kapag kunyari nag-a-ask sila ng food, they will weak.
02:05Weak yung sound.
02:06Yung sound.
02:07Mag-squeak sila.
02:08Ganun.
02:08Nag-squeak sila.
02:09Ano yung mga karaniwang misconception ng tao sa pag-aalaga sa guinea pigs?
02:14Akala nila, pang-bata na pets ang guinea pigs.
02:18Okay.
02:19Parang easy pets, pocket pets kasi maliit lang sila.
02:23Tapos iniisip madali.
02:24Hindi.
02:24It's really like just taking care of rabbits, hamsters, dogs, cats.
02:30You will have to give them time and kailangan prepared for that.
02:34Akala mga rabbit mong une.
02:35May magka.
02:36Hindi po.
02:38So, hanggang ganyan na yung laki niyo?
02:39Ola laki pa siya?
02:40May si Chocnut po around 1 kilo.
02:44Siguro po may iba mga hanggang ganyan.
02:46Okay.
02:46May iba mas malaki pa talaga.
02:48Parang sa ibang bansa.
02:49May malalaki.
02:51Ano yan?
02:51Like may dogs kasi.
02:52Pagkatabi ko matulog yan.
02:54Ay, kapag dogs minsan katabi ko matulog.
02:56Pwede ba itabihin niya?
02:57Um.
02:58Hindi po namin.
02:59Hindi sila namin.
03:00Not to that extent.
03:02Pwede po eh.
03:03Pwede.
03:04Pwede po kung paano na-socialize din yung guinea pigs.
03:08Depende kung paano pinalaki.
03:09Parang ganun.
03:10Pag lagi mong nilalagay dito, lagi mo siyang nilalambing.
03:14Hindi nasasani siya.
03:15Hindi siya takot sa tao.
03:16Kasi ang tingin nila sa atin, ano, predators.
03:19Masyado tayong malaki para sa kanila.
03:22Alright.
03:22Pero ang cute niya, no?
03:24Yung mata niya.
03:24Parang nangungusap.
03:25Uy, kulong muna ako dito.
03:27Pero for example, kung hindi ko siya i-enclosure,
03:30hindi ba naman siya maninira ng gamit sa bahay?
03:33Pwede po siya.
03:34Delikado para sa kanya kung maggangat-ngat po siya ng mga wire.
03:37Ng mga plastic dyan.
03:39So, kailangan naka-enclosure talaga para safe.
03:42Yung family, hindi safe din para sa kanila.
03:43Mas malaki lang dapat din siya.
03:46O sige.
03:46Sa mga interesado na gusto mag-ampon
03:49o mag-alaga ng guinea pigs,
03:51ano ba ang tips o advice mabibigay mo sa kanila?
03:54Well, kasi nagpapa-adapt po kami ng through our shelter.
03:58Meron po kami doon three-step process.
04:00Basically, doon sa step one pa lang,
04:03pinapaalam na namin sa kanila
04:04na you have to be ready to take in an animal na bago.
04:09Kasi hindi ito parang,
04:10porket maliit, madali.
04:12Kailangan nito ng oras.
04:14Kailangan meron ka ring,
04:15siyempre, budget.
04:17Okay.
04:17So, for adoption,
04:18ibig sabihin mo mga nag-abandon sa kanila?
04:19Meron po kasi nung pandemic po kami nag-start.
04:23May mga lumapit sa amin na halimbawa,
04:25dahil na walang silang trabaho,
04:27o kaya kinailangan nilang umuwi sa probinsya,
04:30o kaya biglang mag-migrate sa ibang bansa.
04:34Hindi nila, alam ko saan na,
04:35hindi nila masasamay yung ginipig sila,
04:37or medyo na-force sila to surrender their ginipig.
04:40So, sa amin sila lumapit.
04:41And then kami naman, for free,
04:43we rehomed them.
04:44Okay.
04:45We just screen the adopters,
04:47the applicants,
04:49tapos ayun po.
04:50Okay.
04:50So, may pakabol tayong tanong sa mga ka-RSP natin.
04:54Kamusta yung hygiene?
04:55Pinapaliguan ba ito,
04:56o hinahayaan lang natin siyang ganyan?
04:57Kailangan po malinis ang kanilang enclosure,
05:00lagi naglilinis.
05:02Kasi ang ginigod sa sobrang takaw,
05:04and sobrang bilis po nilang mag-poop.
05:05Mamaya baka meron na siyang poop siya.
05:07Okay.
05:07Ganon.
05:08So, kailangan lagi naglilinis.
05:10Kapag ka napabayaan,
05:11halimbawa hinahayaan lang na madumi yung cage,
05:14magkakasakit sila,
05:16magkakaskin diseases,
05:17and then respiratory illnesses.
05:20Pero yung ginipig mismo,
05:21pinapaliguan?
05:22Hindi.
05:23Hindi siya advisable.
05:24Pinapaliguan kapag napaabot man na sa sobrang dungis nila.
05:28But they're very clean.
05:30So, self-sufficient.
05:31So, ano yun?
05:31Parang pusa din na naghihila mo sa saligid?
05:33Yes, ganon sila.
05:35Okay.
05:36Ang galing naman.
05:37Tinam mo, talaga enjoy na enjoy yung pagkakasit.
05:39Oo, makakayan siya ng kain.
05:40Pag hinawakan ko siya ngayon.
05:42Dahil busy naman po siya sa food,
05:44baka okay lang po siya.
05:46Ay, di ba lang ba?
05:47Di po siya nangagagat eh.
05:48Ay, pero pigla siya nag-stop kay Joshua.
05:50Sa akin nga, it-chat ko.
05:52Hi.
05:53Ay, okay na.
05:54Ang ganda lang ako.
05:54Anyway, dahil ito, maraming salamat
05:56sa pipigay sa amin
05:57o pagbibigay sa amin
05:58ng mga lang-informasyon
05:59toko sa tamang pag-aalaga
06:00ng mga ginitig.
06:01Julia, thank you.
06:02Thank you, Chuckman.
06:03Thank you, Julia.
