'Ground Zero,' dokumentaryo ni Atom Araullo (Full Episode) | I-Witness - video Dailymotion

GMA Public Affairs

Aired (October 4, 2025): Noong gabi ng September 30, niyanig ng magnitude 6.9 na lindol ang Cebu na kumitil sa ilang buhay at libo-libong residente ang naapektuhan.  Pinakamatindi ang pinsala sa Bogo City, kung saan bumigay ang mga kalsada, gumuho ang mga tahanan at nasira ang mga kabuhayan. Paano nga ba sila muling babangon sa trahedyang ito?

Transcript

00:00September 30

00:08Isang minuto

00:11bagong mag-alas-chise ng gabi.

00:16Biglang yung manigang lupa sa Cebu.

00:30In an iglap, there was a lot of fun and thousands of thousands of lives were born.

01:00Here is an episode of navigation.

01:05Here is an episode of the navigation.

01:10The one that I thought was a nice one.

01:17I think so.

01:23Thank you, ma'am.

01:30Magnitude 6.9 ang lindol na nagpadapa sa Hilagang, Cebu.

01:41Isa sa pinakamalubhang apektado ang Bogos City.

01:45Na pinakamalapit sa sentro ng pagyanig.

01:59Wasak ang maraming gusali.

02:03Punit ang mga kalsada.

02:08Ang mga residente, balot pa rin ang takot at pangamba.

02:12So, dito sa bahay ng Bugo, lahat ng mga barangay, 29 barangay, ay affected ng paglindol.

02:21At sa pinaka-poblasyon, makikita natin yung extent ng damage.

02:25Marami sa mga structures na ito ay mga sementado.

02:28At nakikita nga natin na nagkanda pitak-pitak ang marami sa kanila.

02:33So, bukod sa walang kuryente, hindi pa talagang makabalik ng bahay yung mga kababayan natin dito dahil sa delikado.

02:39Baka magkaroon pa ng aftershocks.

02:42Nangyari itong lindol na ito sa panahon na matinding pinag-uusapan yung ating mga public works, yung ating infrastructure.

02:57So, itong kalsada na ito, klaro na nadamid siya dahil sa lindol.

03:01Pero may mga parts din na mukhang matagal nang nasira.

03:04At kapansin-pansin kung titinan mo yung bitak na ito halimbawa.

03:07Sa lahat ng mga crack na nakita ko, wala akong nakita na kahit na anong reinforcement na bakal.

03:18So, isa ito sa mga madalas na tinitingnan dahilan kung bakit marami sa mga istruktura natin,

03:25mapakalsada o mga flood control project, ay madaling masira.

03:29Hindi pa raw nakararanas ng malakas na lindol ang mga kababayan natin sa lugar na ito.

03:45Grabe ang pag-ano niya, yanig?

03:55Pagyanig?

03:55Oo, as in, ang yanig niya, first time pa namin na try ito ganito eh.

04:01Kahit na ano, at my age, ever since, ngayon lang talaga.

04:05Nagkalindol dito?

04:06Oo, nga na grabe. Yung sabo, nakadama kami dito.

04:09Mahina lang.

04:10Oo, mahina lang. Katulad that one.

04:15Tila malayo pa ang kanilang lalakbayin bago muling makabangon.

04:22Hindi ko alam, hindi ko alam anong gagawin saan mag-start.

04:28Kasi yung sa tindahan din namin, doon yung first income talaga.

04:34Nasira din.

04:36Hindi ko talaga alam kung saan kukuha talaga.

04:38Tapos, ang hirap-hirap pa ngayon.

04:56I just try to keep myself strong, pero mabagsak talaga mo na talaga.

05:01Gabi tumama ang lindol.

05:11Kaya marami sa mga kababayan natin

05:13ang nagpapahinga na sa kanilang mga tahanan.

05:18Sa isang kisap mata,

05:21bumaligtad

05:22ang kanilang daiting.

05:24Sa gitna ng takot at gulo,

05:33isang nakapanlulumong eksena ang sumambulat.

05:38Matapos ang lindol,

05:40dali-dali umuwi galing trabaho

05:42ang isang ama.

05:45Pero ito na,

05:46ang kanyang inabutan.

05:47Ang kanyang labing-pitong taong gulang na anak na si Mia,

05:55agaw buhay na.

05:58Matapos madaga na ng pader

05:59nang gumuho nilang bahay.

06:01Matapos,

06:14aah!

06:16Aaaaaah!

06:17I don't know.

06:47Tatay.

06:50Tatay.

06:51Hinanap ko ang lalaki.

06:56Tatay June Ray.

06:58Hello sir. Atom po.

07:00Salamat po sir.

07:01Nakikiramay po tayo ha.

07:02Masakit po sir.

07:03Oo.

07:04Siya si Tatay June Ray, caretaker sa isang farm.

07:08Dami namang kinawang buhay.

07:11Ilan taon na po siya?

07:13Seventeen.

07:14Seventeen.

07:15Ayaw na niyang mag-graduate.

07:18Pero tinuha talaga.

07:20Oo.

07:21Ayaw na niya.

07:22Iniiwan.

07:23Saan po siya naka buro?

07:26Sige lang kami doon sa tirahan namin dati.

07:29Kasi mayroon pang lindol.

07:31Kaya wasak man doon.

07:33Dito nalang dinala sa pamilya ko.

07:36Sa mamak.

07:37Upod na po natin.

07:39Salamat sa pagkikiramay.

07:43Ay, opo, opo.

07:46Ilan po ba ang anak niyo?

07:47Apat po sir.

07:48Isang laki.

07:49Tatmong babae.

07:51I-graduate na yung babae na isa.

07:53May school and course.

07:54Bunso niyo po ba ito?

07:56Oo, bunso.

08:00Sa bahay ng isang kamag-anak,

08:02nakaburol na si Mia,

08:04ang kanyang pinakamamahal na bunso.

08:07Saan po ba ito?

08:08Saan po ba ito?

08:09Saan dito?

08:10Saan po yung mga tatlase niya?

08:12Oo.

08:21Tawag ko sa kanya.

08:22Ring ng ring, ayaw sumagot.

08:25Pangatlo, ayaw pa rin sumagot.

08:27Kapitbahay, tinawagan ko.

08:29Jer, palihog ko sa akong anak o kumusta siya?

08:33Kahit delikado at nagkabitak-bitak na ang mga daan,

08:38dali-daling umuwi si Junray

08:40sakay ng kanyang motorsiklo.

08:42Nak.

08:43Sabi ko, nak.

08:44Nandito na si Papa mo.

08:47Masalita ko naman.

08:50Ito yung sinasuot ko yung gabi.

09:02ng pag ano sa trahedya.

09:05Ito yun.

09:06Pati ito.

09:07Yan.

09:08Kaniya yung mga larawan ng mga patak na dugo.

09:13Dito siya sa aking kamay.

09:15Nagkaganon ako.

09:16Pati ito.

09:17Dito.

09:18Katawan.

09:19Ito naman.

09:20Dito naman po ito.

09:21Pati ito.

09:22Puro dugoan.

09:23Oo.

09:24Dito.

09:25Ito.

09:26Kasi nagano'n man ako, Sero.

09:28Nagano'n man ako sa kanya.

09:30Hindi po ba mahirap makita yung ganyan ng mga bakas nang nangyari?

09:38Sa akin talaga, itapon talaga ito.

09:41Kasi nandito naman siya kahit masakit.

09:45Masakit talaga.

09:46Isa lang trahedya.

09:47Dami ang kinuha.

09:48Nadamay pa siya.

09:49Yun ang pinakasakit.

09:50Sabi.

09:51Sabi ko sa sarili ko.

09:52Wala ka na sa bahay natin.

09:53Doon ka nabagsak.

09:54Iwan na natin yan.

09:55Wasak lang tayo.

09:56Ayaw ko nang bumalik doon sa bahay natin.

09:57Sabi pa niya.

09:58Sabi pa niya.

09:59Dami ang kinuha.

10:00Nadamay pa siya.

10:02Yun ang pinakasakit.

10:04Sabi.

10:05Sabi ko sa sarili ko.

10:08Wala ka na sa bahay natin.

10:10Doon ka nabagsak.

10:12Iwan na natin yan.

10:13Wasak lang tayo.

10:14Ayaw ko nang bumalik doon sa bahay natin.

10:16Sabi pa niya.

10:23Sabi pa niya.

10:24Mugong mag-graduate lang siya.

10:27Nagsinsya sa akin yung isang buwan.

10:30Malaki ang grado niya.

10:31Sabi ko na patuloy mo lang yan.

10:34Para sa inyo man lang yan ang pag-aaral niya.

10:39Maka na siya.

10:40Salamat pa.

10:46Mula nang mangyari ang malagim na trahedya,

10:58hindi pa raw umuwi si Junray sa kanilang bahay.

11:03Nag-iipon pa raw siya ng lakas ng loob.

11:07Hindi lamang si Tatay Junray ang nagdadalamhati ngayon.

11:20Sa isa pang bahagi ng bayan,

11:22labing isa ang sabay-sabay na nakaburol.

11:26Lahat sila,

11:28magkakamag-anak na nakatira sa paanan ng bundok.

11:31Si Tatay Silvestre,

11:35nasugatan ng ulo at paa

11:37nang gumuho ang malalaking bato sa itaas ng kanilang tahanan.

11:42Pero ang labing-pitong taong gulang niyang anak na si Lady Jane,

11:46hindi pinalad.

11:48Maglaan kasi sir eh.

11:50Magla yung bumuho yung bahay namin.

11:54Bumagsak.

11:55Tapos yung anak po lang yung naganaw sa amin.

11:59Pagising namin.

12:01Bumagsak ka namin ng...

12:05Padera ng ano namin.

12:06Halublak.

12:07Bumagsak na?

12:08Bumagsak na.

12:09Bumagsak na.

12:11Saan po nanggaling yung bumuho yung bundok?

12:13Bumagsak na tayo taas.

12:16Bundok.

12:19Yung anak po ninyo, siya po ang pinaka natabunan eh.

12:25Siya po naman sa amin.

12:27Ang damdahanan siya ng bato.

12:29Tumaan siya dito.

12:31Bumagsak sa siminto kaya mukana dito.

12:35Bumagsak na dito.

12:36Saan po siya inabot?

12:37Dito dito siya.

12:38Kasi siya may upultahan niya dito siya eh.

12:41Tumakbo siya sa amin.

12:43Tumakbo siya sa amin.

12:44Tulungan sana niya.

12:46Nasaktuhan siya.

12:50Sakto yung pagdating.

12:52Yung ba yung bata na ano?

12:53Ang laki pala.

12:56Meron natang isa niya.

12:57Ito yung parang nandubuan niya siya.

13:04Oo.

13:05Ang hilera ng mga kabaong, malalaki at maliliit.

13:15Ang pinakamabigat na larawan ng pinsalang iniwan ng lindol.

13:24Marami pang bayan ang patuloy na nagdurusa at nagluluksa pagkatapos ng lindol.

13:30Sa Daanbantayan, isang istruktura ang mahigit isang siglo ng nakatayo, ang nawasak at halos tuluyan ng gumuho.

13:40Ito yung simbahan ng Daanbantayan, yung Shrine of Santa Rosa de Lima.

13:50Nasira nung lindol.

13:52Bumagsak itong buong harapan niya.

13:54So, 167 years old na itong simbahan na ito.

13:59Dati na rin nasira nung Bagueng Yolanda, natuklap daw yung bubong.

14:04Pero ngayon, ito na siguro yung pinakamatinding pinsala na inabot niya, sabi ng mga tao dito.

14:12So, malaking challenge ito kung paano siyang i-re-restore dahil sa malaking bagi siya ng buhay ng komunidad.

14:18Sa San Remigio, bumuka ang lupa sa gitna ng mga bahay sa isang bukit.

14:31Ako ba yung lumubog?

14:38Ah, lalim pala.

14:44Ay, laki.

14:46So, ito ay isang dambuhalang sinkhole na lumitaw dito sa San Remigio pagkatapos ng lindol.

14:57Halos kainin na itong bahay na ito.

15:00Kung titignan natin yung bato, yung puti na yan, parang indikasyon na gawa sa limestone itong paligid.

15:07Kaya posibleng mahina na yung bato dahil sa ulan o sa groundwater.

15:15At dahil sa pag-uga, eh, tuluyan na itong lumubog.

15:20Mula dito sa kinatatayuan ko, hindi ko na makita yung pinakailalim niya eh, pero talagang malalim.

15:26Saan man tumingin, daang-daang pamilya ang sumisilong sa mga trapal.

15:41At naghihintay sa tabi ng kalsada para maabot ng tulong.

15:46Dalawang araw mula ng trahedya, kupuntahan na ni Najunray ang kanilang tahanan para mag-alay ng tasal sa yumaong anak.

16:04At kunin ang anumang gamit na maisasalba.

16:08Kapunta pa kami sa bahay, hindi ko pa nakita anong nangyari doon.

16:19Kunin ko pa yung spirit niya yun.

16:22Kasi hindi pa kami nakapunta para madala namin mapasok dito.

16:26Hindi kami nakapunta na. Anong nangyari sa bahay namin.

16:30Kasi ang sabi nila, wasap daw.

16:31Sabi nila, wasap daw.

16:41Pagkarating sa kanilang bahay,

16:44muling gumuho ang mundo ni Junray.

17:01Hai.

17:02Pati kumpulin ang?

17:03Dini kumpulin ang da.

17:04Pasti kumpulin ang da.

17:05Kumpulin ang da.

17:06grid vidung ang da.

17:07Tunggung ang da.

17:09Ia nisak.

17:10Kasih am da..

17:12Masa di sini kumpulin ang da.

17:14Kasih am da uang da.

17:15Ang da munus.

17:17Ang da diponulin ang da.

17:19Ang da ng da.

17:21Ang da.

17:22Ang da.

17:23Ang da kung bayang na kekuasai, ya.

17:28Gila siapa kita.

17:30I don't know.

18:00Why are you doing this?

18:04No, I didn't say that.

18:06I noticed it.

18:12I thought I liked it.

18:17I thought it was bad.

18:20I found it right.

18:23I swear I got a bomb.

18:26Here's your dog, Steve.

18:30My dog is dead.

18:31I can't believe it!

18:35They're not weak.

18:36No pressure...

18:39No pressure.

18:41I'm the one there, I can't breathe.

18:43Yes, it's a dog.

18:45It's a dog!

18:47You're a dog!

18:50Hunsilan ko, laging hihangangin.

18:58Iyan! Iyanin ko!

19:01So ngayon lang naka-uwi si Kuya Jun rate sa kayong pamilya niya mula nung mangyari ang Lindol.

19:06Ito yung bakay nila.

19:08Kung makikita n'yo, talagang gumuhon.

19:11Yung warang kapat conditional and all the equipment,

19:14ako ngayon lang na naka-uwi si Kuya June rate sa kayong pamilya niya mula nung mangyaring dindol.

19:17You can see that this is a padel and the part of it is coming to the floor.

19:24And that's where the body is, Mia.

19:28So in the middle of the river, there are other things that have been used.

19:37That's why the family has overcome the emotion that we can see.

19:47What are you going to see at Mia?

19:59At the first time, Junray was the first to meet at the end of the lindol.

20:05It was a big deal.

20:07It was a big deal.

20:08It was not a big deal.

20:09It was a big deal.

20:10It was a big deal.

20:11It was a big deal.

20:12It was a big deal.

20:13I went out to the hospital and got it to the hospital.

20:18We went out to the hospital and went out to the hospital and went out to the hospital.

20:24It was a big deal.

20:25It was a big deal.

20:26I went out to the hospital.

20:27When I came back, there were two people who came out.

20:32He said,

20:33Are you calm down the window?

20:35They were inside.

20:36I saw the hospital.

20:38I'm going to take a look at the fish.

21:08I'm going to go.

21:10I'm going to go.

21:12I'm going to go.

21:14I'm going to go.

21:16I'm going to go.

21:18This picture is going to be right here.

21:20I'm going to go.

21:22I'm going to go.

21:24I'm going to go.

21:26I'm going to go.

21:28What's up, Nadia?

21:30What's up?

21:32What did you see here in the book?

21:34I saw the phone.

21:36I was going to go.

21:38I came here.

21:40It's just that my picture is.

21:42It's just that I didn't have anything else.

21:44Because on my cell phone,

21:46it's a little picture.

21:48I'm here.

21:52You want me to go for it?

21:56I'm sorry.

21:58Wait.

22:00I can't remember that it's a good thing.

22:02I don't know why it's a good thing.

22:08It's my fault.

22:10There's no one.

22:12This is my fault.

22:14It's my fault.

22:16You can't go there.

22:18I saw this place in my father, Junray.

22:24You saw how early did you think

22:28He needs to be able to collect the things that are still going to be able to collect here

22:33because there are a lot of places in the past.

22:39So it's important to see if there is still a problem.

22:58Sa muling pagbabalik ni Junray sa kanilang bahay,

23:11bitbit niya ang mga alaala ng namayapang anak na patuloy na mabubuhay sa kanilang puso

23:19at tutulong na maihimlay siya ng payapa at puno ng pagmamahal.

23:27Abot na si papa ni Monterinak, ayaw na paghilak.

23:30Kailan pong kanako dito sa imang patang lawas na magkuyog sa karun.

23:37Tapos gumana itong kuyog, ayaw na pagbalik niya.

23:41Kaya hindi nasa kumubalik niya rin.

23:51Magandang gabi. Ako si Atom Araulio. At ito ang Eyewitness.

23:57Absolutely.

24:00Harani, kong explained it well.

24:02We've been up for those of our city and won't get up.

24:05Other

24:20Thank you very much for listening to Eyewitnesses.

24:37What did you say about this documentary?

24:40Comment it at subscribe to the YouTube channel of GMA Public Affairs.

'Ground Zero,' dokumentaryo ni Atom Araullo (Full Episode) | I-Witness

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended