Oynatıcıya atla
Ana içeriğe atla
Ara
Oturum açın
Tam ekran izle
Beğen
Yer işareti ekle
Paylaş
Daha fazla
Çalma listesine ekle
Bildir
Hafıza | Hatay'ın Geri Alınmasına Giden Yol
SÖZCÜ Televizyonu
Takip Et
6 ay önce
Hafıza | Hatay'ın Geri Alınmasına Giden Yol
Kategori
🗞
Haberler
Döküm
Tüm video dökümünü görüntüle
00:00
Merhabalar, hafızaya hoş geldiniz. Ben Yaşar Özer.
00:03
Aşina olduğumuz bir sözle başlıyoruz bu bölüme.
00:06
Hatay benim şahsi meselemdir.
00:08
Mustafa Kemal Paşa bildiğiniz gibi böyle söylemişti.
00:11
Ölümünün ardından 7 Temmuz 1939'da çıkarılan yasayla
00:15
Hatay resmen il olarak Türkiye'ye dahil olmuş,
00:19
23 Temmuz'da ise Fransız birlikleri Hatay'ı terk etmişti.
00:23
Tabii 1921'de resmen aldıkları İskenderun ve Antakya sancaklarını
00:27
bize altın tepside geri sunmadılar.
00:30
Peki nasıl oldu bu iş? Onu anlatacağız bu bölümde. Başlıyoruz.
00:36
Tarih 20 Ekim 1921.
00:39
Fransızların Anadolu topraklarında resmen pes ettiği gün.
00:43
13 maddelik Ankara İtilaf Namesi yani Ankara Antlaşması imzalanmış
00:48
ve güneydeki sınırlarımız Misak-ı Milli çerçevesinde çizilmişti.
00:52
Ancak bir eksik vardı.
00:54
İskenderun ve Antakya sancağı Fransız mandası altındaki Suriye'de kalıyordu.
00:59
Burada özel bir yönetim oluşturulacak ve bazı özel durumlar olacaktı.
01:04
Örneğin içinde Süleyman Şah Türbesi'nin bulunduğu Ceber Kalesi Türk toprağı sayılmıştı.
01:09
Ayrıca Antlaşma'ya bölgede yaşayan Türk nüfusun haklarını korumak için özel hükümler konulmuştu.
01:15
İskenderun ve Antakya bölgesinde Türk halkının kültürel hakları korunacak,
01:20
Türkçe resmi dil gibi kullanılabilecek, yerel özellik sağlanacaktı.
01:24
Fakat bu hükümler kağıt üzerinde kaldı.
01:27
Çünkü Fransa zamanla hükümlere uymadı.
01:30
Aslında Antlaşma son derece önemliydi.
01:33
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk uluslararası antlaşmasıydı.
01:37
Güney cephesinde çatışmaları sona erdirmesi,
01:39
Kurtuluş Savaşı'nda elimizi güçlendirdi.
01:41
Fransa'yla sağlanan uzlaşı Sovyetler ve diğer Avrupa ülkeleriyle diplomasi kanallarını açtı.
01:48
Hatay ise dönemin koşulları çerçevesinde vermek zorunda kaldığımız bir taviz,
01:53
ancak her şeye rağmen hiçbir zaman vazgeçmediğimiz bir toprak parçasıydı.
01:58
1923-1936 yılları arasında Hatay Fransız mandası yönetimindeydi.
02:04
Ancak Mustafa Kemal Paşa için önemini hiçbir zaman yitirmedi.
02:08
Bölgedeki Türklüğün korunması ve kültürel ilişkilerin sürdürülmesi iki önemli başlıktı.
02:15
1930'lara geldiğimizde ise uzun vadeli planların iz düşümlerini görmeye başlamıştık.
02:20
1933 sonrasında Türkiye bölgeden Türk çocuklarını getirerek özel okullarda eğitti.
02:27
Bu projeye Atatürk bizzat destek vermişti.
02:30
1935 seçimlerinde ise Tayfur Sökmen Antalya'dan bağımsız milletvekili seçilmişti.
02:36
Yakınları Atatürk'e niçin Adana veya Antep değil de Antalya diye sordular.
02:42
Günü gelince L harfi yerine K harfini koyacağız.
02:46
Böylece Antalya, Antakya olacak demişti.
02:49
Sökmen, 37'de kurulan Hatay Devleti'nin ilk ve tek cumhurbaşkanı olacaktı.
02:54
Milletvekili olması yönündeki hamle Atatürk'ün uzun vadeli planlarının bir işareti gibiydi.
02:59
Takvimler 1936'yı gösterdiğinde ise merkezi Paris olan ancak Ankara'yı yakından ilgilendiren yeni bir gündem vardı.
03:08
Fransa Devleti Paris'te Suriye heyetiyle bağımsızlık müzakerelerine başladı.
03:13
9 Eylül'de imzalar atıldı ve Suriye'nin 3 yıl içinde bağımsızlığını kazanacağı netleşti.
03:20
Suriye elbette bağımsızlığını kazanmalıydı.
03:22
Ancak bir soru vardı ortada.
03:24
Hatay ne olacaktı?
03:25
Antlaşma Suriye meclisi tarafından onaylanmış ancak Fransa meclisi onaylamamıştı.
03:31
Çünkü diğer sömürgelere kötü örnek olacağı endişesi vardı.
03:35
Ancak yine de Suriye'deki Fransa mandasını sona erdirecek süreç başlamıştı.
03:40
İskenderun ve Antakya'nın Suriye'ye bırakılması ihtimali Türkiye'de büyük bir tepkiyle karşılanacak,
03:46
Atatürk ve hükümet konuyu yakından izleyecek ve milletler cemiyeti nezdinde girişimlerde bulunacaktı.
03:52
Basında Hatay'a özel statü verilmesi gerektiği yönünde kampanyalar yürütüldü.
03:57
Hatay'ın Suriye'ye bırakılması misak-ı milliye aykırıydı.
04:01
Ve bu Mustafa Kemal Paşa'nın şahsi meselesiydi.
04:04
Fransa ve Suriye tarafından imzaların atılmasına yaklaşık 2 ay kala önemli bir gelişme yaşanmıştı.
04:11
Montreux Sözleşmesi imzalanmış ve o gün Türkiye'ye dönen Afet İnan'a,
04:15
Atatürk, şimdi Antakya-İskenderun yani sancak meselemiz var demişti.
04:21
Fransa, Suriye'den çekileceğini açıkladıktan sonra tarihe geçen o sözü söyledi.
04:26
Gazi Paşa, Hatay Türk yurdudur, Türk kalacaktır.
04:30
Hatay benim şahsi meselemdir diyordu.
04:32
Artık zamanı gelmişti.
04:35
1937'de Mersin'de yaptığı bir konuşmada 40 asırlık Türk yurdu esir kalamaz diyecekti.
04:40
2 Eylül 1938'de Gazi Paşa'nın ömrünün sonbaharında Hatay Devleti resmen kuruldu.
04:48
Bu devlet resmi dil olarak Türkçe'yi, para birimi olarak da Türk lirasını kullandı.
04:53
Devletin Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, Başbakanı Abdurrahman Melek oldu.
04:58
Türkiye bu devleti fiilen destekledi ve yönlendirdi.
05:02
Atatürk, Hatay'ın bir il olarak Türkiye'ye katıldığını dünya gözüyle görememiş olsa da temelleri onun döneminde atıldı.
05:09
29 Haziran 1939'da Hatay Meclisi oy birliğiyle Türkiye'ye katılma kararı aldı.
05:16
23 Temmuz'da Türkiye, Hatay'ı resmen topraklarına kattı.
05:20
Suriye ise Hatay'ın Türkiye'ye katılmasını hiçbir zaman tanımadı.
05:24
Ancak fiilen karşı çıkması da mümkün olmadı.
05:27
Uluslararası hukukta ve fiiliyatta Hatay, Türkiye Cumhuriyeti toprağı olarak tescillenmiş,
05:33
Misak-ı Milli sınırlarına ve Gazi Paşa'nın şahsi meselem dediği mirasına sahip çıkılmıştı.
İlk yorumu siz yapın
Yorumunuzu ekleyin
Önerilen
1:57
|
Sıradaki
Fenerbahçe Başkanı Sadettin Saran ifadeye çağırıldı
Sözcü Gazetesi
2 saat önce
1:09
Ankara'da gençlik örgütlerinin '19 Mart' yürüyüşüne polis müdahalesi
Sözcü Gazetesi
3 saat önce
0:20
Kocaeli'de insansız hava aracı düştü
Sözcü Gazetesi
5 saat önce
1:04:59
Dikkat Ayvaz Şef Çıkabilir - Keban | 18 Aralık 2025
Kanal 7
1 gün önce
1:47:13
Necmettin Nursaçan'la Sohbetler - 18 Aralık 2025
Kanal 7
1 gün önce
1:04:15
Dikkat Ayvaz Şef Çıkabilir - Adıyaman - 1 | 17 Aralık 2025
Kanal 7
2 gün önce
0:18
Balıkesir'de patlayıcı üretilen fabrikada patlama
Artı Gerçek
1 yıl önce
0:28
Konyaspor-Antalyaspor maçında taraftarlar polisle çatıştı
Artı Gerçek
1 yıl önce
13:55
TÜRKİYE'NİN YILDIZLARI - TÜRKAN ŞORAY
SÖZCÜ Televizyonu
2 hafta önce
12:20
TÜRKİYE'NİN YILDIZLARI - CAN BARTU
SÖZCÜ Televizyonu
5 hafta önce
14:50
TÜRKİYE'NİN YILDIZLARI - 78 - UZAY HEPARI
SÖZCÜ Televizyonu
5 hafta önce
7:05
Atatürk Bir Fikirdir, Ölmez: Hafıza 10 Kasım Özel Bölümü
SÖZCÜ Televizyonu
6 hafta önce
14:05
TÜRKİYE'NİN YILDIZLARI - NAZAN ÖNCEL / 01.11.2025
SÖZCÜ Televizyonu
7 hafta önce
5:02
Hangi Kriterler? Kopenhag mı, Ankara mı? | HAFIZA
SÖZCÜ Televizyonu
7 hafta önce
14:45
TÜRKİYE'NİN YILDIZLARI - 74 - BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU
SÖZCÜ Televizyonu
2 ay önce
5:02
VATAN CEPHESİ: Türkiye'nin Unutulan Siyasi Gücü!
SÖZCÜ Televizyonu
2 ay önce
20:36
SÖZ SANATTA - MAHİR ÜNSAL ERİŞ
SÖZCÜ Televizyonu
3 ay önce
12:57
TÜRKİYENİN YILDIZLARI - FERİDUN DÜZAĞAÇ
SÖZCÜ Televizyonu
3 ay önce
7:32
HAFIZA; 30 Ağustos Zaferini Getiren Karar
SÖZCÜ Televizyonu
4 ay önce
16:25
TÜRKİYE'NİN YILDIZLARI - MOĞOLLAR - 28.06.2025
SÖZCÜ Televizyonu
6 ay önce
23:22
TÜRKİYE'NİN YILDIZLARI - ŞENER ŞEN - 22.06.2025
SÖZCÜ Televizyonu
6 ay önce
17:49
TÜRKİYE'NİN YILDIZLARI - İLYAS SALMAN - 08.06.2025
SÖZCÜ Televizyonu
6 ay önce
6:32
Mahsa Amini'nin ardından İran | Hafıza
SÖZCÜ Televizyonu
6 ay önce
6:07
01 ŞUBAT - MERT GÖKALP 1 - HAYAT BİLGİSİ_yayınlandı
SÖZCÜ Televizyonu
7 ay önce
6:53
4 OCAK - Zafer Akçay 3 - HAYAT BİLGİSİ
SÖZCÜ Televizyonu
7 ay önce
İlk yorumu siz yapın