00:00Recovery efforts at continue the development of the agriculture sector
00:03after our conversation with Assistant Secretary Arnel de Mesa,
00:09the Assistant Secretary of Agriculture Department of Agriculture.
00:12Asek Arnel, good morning.
00:16It's Yutek Amoy and Asek Joey.
00:19Good morning. Good morning.
00:22Asek, what is the assessment of the DA's
00:26sa Kabuang Pinsalang Idunulot ng mga Bagyong Tino at Super Typhoon U-1?
00:31Sa Bagyong Tino po ay umabot na po sa 968 million
00:39yung Kabuang Danyos at karamihan po ng apektadong lugar.
00:49Asek Arnel, nawala yata sa linya.
00:54Asek Arnel?
00:56Ayan, babalikan po natin si Asek Arnel
01:00habang inaayas po natin ang linya ng komunikasyon.
01:06Pero bago siya nawala, malaki-laki na yung Pinsalang,
01:08915 million ang narinig kong nabanggit niya.
01:11Tino pa lang yata yung babanggitin niya, sana iba pa yung U-1.
01:14Yung sa U-1, sana nakarecover.
01:17Pero base naman sa previous interviews natin,
01:20may mga efforts na nirelease na for the recovery,
01:23at yung ang importante yung makapagsimula ulit na negosyo
01:26at ang ating mga fisher folks at magsasaka.
01:31Andiyan na ulit si Asek Arnel?
01:34Wala pa po yata.
01:35Mas mababa na inaasahan na reciprocal tariff na ipapato ng status unigdos
01:42sa ilan sa mga exportation at agri-products ng Pilipinas.
01:46Kaugnay nito, patuloy naman ang koordinasyon ng pamahalaan
01:49para ma-secure din ang mga taripa sa iba pang Filipino-made products.
01:53Ang detalye nito sa report ni Denise Osorio.
01:55Malaking ginhawang dala ng bagong executive order na inilabas ng U.S. noong November 14,
02:02kung saan tinanggal ang 19% reciprocal tariff sa karamihan ng agricultural exports ng Pilipinas.
02:09Kabilang sa mga exempted products ang coconut oil, coconut water,
02:14desiccated coconuts o kinayog na nyog,
02:16pinya, manga, mangosteen, bayabas, saging na fresh at processed,
02:23iba pang dried fruits at fruit juices, tuna fillet,
02:27confectionary goods tulad ng asukal at rice wafer products.
02:32Hindi na rin papatawan ng taripa ang kape, tsaa, kokwa, spices,
02:37avocado, oranges, kamatis, beef o karne ng baka at ilang fertilizer.
02:43Ayon sa DTI at sa Office of the Special Assistant to the President for Investment and Economic Affairs,
02:49higit 1 billion U.S. dollars na agricultural exports noong 2024 ang pasok sa exemption,
02:56kung saan mahigit 60% ay coconut at coconut derivatives.
03:01Sa kabuuan, kasamang industrial products,
03:03umaabot sa 46% ng total U.S. imports mula sa Pilipinas,
03:08ang ngayon ang tariff-free na.
03:09The exempted agricultural products amount to over 1 billion dollars,
03:16or 1.03 billion dollars.
03:19So it's a very significant export number.
03:25Ayon pa kay OSEPIA Secretary Frederick Goh,
03:28malaking tulong ito sa ating farmers,
03:30MSMEs, at exporters dahil napapanatili
03:34ang pagiging competitive ng mga produktong Pilipino sa U.S. market.
03:37Dagdag naman ni Department of Trade and Industry Secretary Cristina Roque,
03:42matagal na itong hinihingi ng Pilipinas mula pa noong Hulyo,
03:46at nagpapakita ito ng matibay na trade partnership ng dalawang bansa.
03:50I think definitely this will be a boost to agricultural exports, right?
03:56But I don't think the effects of this are also instant.
04:00I think agriculture by its very nature also needs more gestation,
04:06more planning, more logistical play.
04:09So it's not an instant effect.
04:12But it's still good news.
04:13Mananatiling aktibo ang pamahalaan sa pakikipag-usap sa U.S.
04:18para masiguro ang iba pang sektor gaya ng garments,
04:21travel accessories, at furniture,
04:24habang pinapalakas din ang produksyon sa tulong ng Department of Agriculture.
04:28Iginitirinigo na maging ang semiconductors,
04:31na isa rin sa pinakamalaking exports ng Pilipinas,
04:34ay patuloy pa rin ang isinasagawang negosasyon.
04:38Denise Osorio, para sa Pambansang TV, sa Bagong Pilipinas.
04:43Samantala, balikan natin si Asek Arnel de Mesa ng Department of Agriculture.
04:51Asek Arnel.
04:54Sir Gaboy, magandang hapon po muli.
04:56Magandang hapon na putuluto.
04:57Pero yung nabimbin ko ang tanong,
04:59yung ano yung pinakahuling assessment ng kabuang pinsala na dinulot ng dalawang bagyo, Asek?
05:05Yes, Yusek, yung sa Bagyong Tino ay nasa 968 million yung kabuang danyos na naitala sa sektor.
05:13At karamihan nga po dito ay sa Visayan area from Western, Central, at Eastern Visayas.
05:18At ang luba po naapektuhan dito, yung ating mga high-value crops.
05:23Dito naman po kay Bagyong Uwan ay umapot sa 3.2 billion po yung damage.
05:28At ang naapektuhan po dito yung ating palayan,
05:31dahil ang tinamaan po nito ay Central at Northern Luzon.
05:34Bagamat karamihan po ng ating palayan ay na-harvest na more than 90% bago pa po tumama itong dalawang bagyo.
05:44Kaya hindi po naman natin inaasahan yung malaking efekto sa rice subsector ng dalawang bagyo.
05:50Bahagi po ng damage na base po sa mga ulat, Asik Arnel,
05:56ay 700 million pesos na pinsala po sa abaka at mga taniman po ng nyog.
06:03So paano po ito nakaka-apekto sa mga kabuhayan po ng mga magsasaka
06:08at ano po yung immediate intervention ng Department of Agriculture para sa kanila?
06:13At tama yun, Asik Jowin, in particular dito sa Katanduanes,
06:17na sentro ng ating produksyon ng abaka.
06:21Medyo tatagalan tayo dyan, mga one year to two years,
06:24bago natin muli ma-recover yung karamihan ng ating mga abaka plantation.
06:30Ganon din sa ating niyugan.
06:31Kaya kagad na pinagutos ng ating Pangulo at ni Secretary Kiko
06:36dun sa kanilang huling pagdalaw.
06:38Ang pagtulong sa pamamagitan ng pagmibigay ng alternative livelihood
06:43through our Quick Response Fund
06:45at saka dun sa iba pa natin na programa existing sa ngayon
06:49na mabigyan sila ng pansamantalang kabuhayan
06:53lalo na dun sa ating mga baka, kambing, pag-aalaga ng baboy at monok
07:00at sa pagsatanim na rin ng cash crop
07:02habang isinisaayos itong pagbangon muli ng Katanduanes
07:06sa kanilang abaka at sa kanilang mga nasirang yugan.
07:13Asek, paano naman po makaka-avail ang mga apektatong magsasaka natin
07:17at mangingisda ng mga low interest recovery loans
07:19mula sa sure loan program po natin?
07:21May tongue or get number na huwag ba tayo ng mga beneficiaries para dito?
07:24Yes po, Yusek. Actually, marami na pong naipamigay ngayon
07:30ang ating survival and recovery loan package.
07:33Ito po yung P25,000 na immediate assistance po natin sa kanila
07:38for individual farmers and fisheries, fisher po po natin.
07:44At karamihan po rito ay nakikipag-coordinate po ngayon sa ating mga municipal,
07:48city, and provincial agriculture risk para mas madagdagat pa po
07:52yung maka-avail nitong survival and recovery loan package.
07:59Asek, gaano kalawak naman po yung naging epekto
08:02ng dalawang bagyo dun sa mga probinsya po
08:05ng Nueva Ecija, Pangasinan, pati La Union po na rice producing
08:09at paano po matitiyak na mananatiling sapat yung supply ng bigas
08:14pagpasok po ng 2026.
08:18Yes, Asek, Joey. Dito sa palayan ulit natin,
08:23kagaya nang nabanggit ko kanina,
08:25bagamat ang tinamaan nitong bagyong uwan
08:27ay itong ating rice area dito sa Central and Northern Luzon,
08:34karamihan naman po ay na-harvest na more than 90%.
08:37In fact, doon sa first semester,
08:40nakapag-harvest tayo ng 9.08 million metric ton.
08:42Dito sa third quarter ay 3.5 million metric tons.
08:47At ngayong last quarter,
08:48bagamat may mga bagyo at ito naman na inaasahan,
08:51ay in-expect natin na 7.4 million metric tons
08:54ng palayan pwedeng ma-harvest.
08:56At ang expectation pa rin po natin
09:00ay magkaroon tayo ng record harvest
09:01for the rest of the year.
09:03Kaya kahit may import ban pa rin po tayo
09:06hanggang katapusan ng Desyembre,
09:08ay mananatili pong matatag yung supply
09:10ng ating bansa para po sa bigas.
09:15Asek, isa sa mga kinakaharap nating hamon talaga ngayon
09:18ay yung mga climate-related disturbances.
09:20Ano na po yung progreso sa pagtatayo
09:22ng mga post-harvest facilities
09:24gaya ng silos at cold storage units
09:27para mapalakas ang ating food buffer stock?
09:30Yes po, ang ating PILMEC ay nakapagtayo na
09:35ng mahigit sa 151 na rice processing systems
09:39para po talagang pababain yung ating mga
09:42post-harvest losses para sa palay.
09:46Ganun din po ang National Food Authority
09:48ay nakapagtayo at nire-repair at nire-rehabilitate
09:51at nagtatayo ng mga bagong warehouses
09:54para rin po sa ating palay subsector.
09:57At next year naman po ay naasahan natin
10:00na karamihan sa mga cold storages
10:02na isinagawa po ng ating Pangulo
10:06at ni Seth Niko
10:06ay mapapakinabangan na rin po natin.
10:09At meron po rin tayong mga proyekto ngayon
10:11sa tulong ng ating official development assistance
10:15na nagsasagwa rin po tayo
10:17ng mga ganitong klaseng agricultural infrastructure.
10:21Asek, dahil sa pinsalan ng dalawang bagyo
10:24inaasahan bang bumagal yung agricultural growth
10:27ngayong fourth quarter ng 2025
10:30at ano po yung mga hakbang
10:31para mapabilis po yung recovery ng sektor
10:34at maibalik po natin sa positive growth trend?
10:39Asek, Jorwi, yung ating third quarter growth
10:42ng agri, isa sa pinakamatatag at 2.8%.
10:45At itong fourth quarter,
10:47bagamat merong bagyong tino at uwan,
10:51inaasahan pa rin natin na lalago pa rin
10:54yung sektor na agrikultura
10:55dahil last year medyo naging problema
10:58yung El Niño at Laminya.
11:01At patuloy tayong tututok
11:02para palakasin yung ating,
11:06kasi ang nagdadala ng ating sektor ngayon
11:08ay itong ating craft subsector,
11:10especially yung palay at mais,
11:11yung ating livestock,
11:14especially yung ating manok
11:15at saka ang itlog.
11:17At yung fisheries naman ay tinututukan pa rin
11:19para lalong lumakas.
11:23Lalo na sa sektor ng aquaculture,
11:25in fact, nandito kami ngayon
11:26sa Pampanga para inaugurate
11:28yung pinakamalaking nursery
11:31ng krikis sa buong bagya.
11:35Asek, kamusta naman po yung
11:36koordinasyon ng DA sa mga LGs
11:38sa mga apektadong probinsya?
11:39Pagdatingin po sa clearing operations,
11:41damage verification,
11:43at pagpapabilis ng replanting
11:44at livelihood restart po natin.
11:46Yes po, Yusek.
11:48Tulit-tulit po yung coordination natin.
11:50Alam po natin
11:51na mabisang ka-part-time po natin
11:54at katuwang
11:54ang mga lokal na pamahalaan
11:56sa probinsya at munisipyo
11:58para po dun sa ating data collection
12:01at muling pagbangon
12:03ng ating sektor,
12:04lalo na po dun sa mga affected areas.
12:07At kagaya po nang napanggit kanina,
12:08dito po sa Katanduanes,
12:10dito po sa Bigol area,
12:12sa Cagayan,
12:13at dito po sa Central Luzon
12:15na lupa pong naapektohan
12:16ay mabilis po
12:17ang pagkilos
12:19at ang coordination
12:21ng ating mga
12:22local government units.
12:24Sa mga mangingisda naman po,
12:28ASEC Arnel,
12:29ano po yung tulong
12:29na ibinibigay
12:30ng Department of Agriculture
12:32para po mapabilis po
12:34yung pagbabalik nila sa laot
12:36at makarecover po sila?
12:38So, meron po bang binibigay
12:40na boat,
12:41fuel assistance,
12:42pati po yung mga kagamitan
12:44sa pangingisda?
12:45Yes, ASEC Joey,
12:47bago pa man nagbagyo
12:48ay nakapreposition
12:49yung ating mga finger links,
12:51yung mga accessories
12:52and parapernalias,
12:54pati na rin yung mga bangka
12:55galing sa BIFAR
12:56para pag ready na ulit
12:58na pumalaot
12:59at iba naman
13:00nakapalaot na
13:01itong assistance natin
13:02ay madaling maipamigay.
13:04Meron din tayo
13:05yung fuel assistance
13:07para sa mga apektado
13:08ng bagyo
13:11and of course
13:11yung ating
13:12quick response fund
13:13para sa rehabilitation
13:15and recovery
13:16ng mga affected areas
13:17and also
13:18eligible din sila
13:20doon sa tinatawag natin
13:21na survival and recovery loan
13:23dito sa indemnification
13:24galing sa PCIC
13:26hanggang 571 million
13:28ang nilaan
13:29ng PCIC
13:29for the insurance claims
13:31ng mga apektadong
13:32magsasaka
13:33at mangingisda
13:34at yun nga
13:35doon sa quick response fund
13:36para ma-rehabilitate din
13:38kung may mga nasirang
13:39fishery and agriculture
13:40infrastructure.
13:42Okay, ito bihira ito
13:43pero dahil ang ini-interview
13:44natin ngayon
13:45ang BA
13:45at si Asik Arnel
13:46may phone-in question tayo
13:47Asik
13:48may tanong
13:49mula sa ating
13:50kasamahan sa media
13:51na si Vell Custodio
13:52ng PTV
13:53ano daw po
13:54ang inaasahang epekto
13:55ng tariff exemptions
13:56sa agricultural exports
13:57sa Pilipinas
13:58mula sa Bansang Amerika?
13:59Ang inaasahan natin dito po
14:02USEC
14:02ay ang pagtaas
14:04ng agricultural exports
14:05sa US
14:05dahil po
14:07mahigit sa 200
14:08kategoryan
14:09ng agricultural products
14:11ang exempted
14:12hindi na po tayo
14:13sa ilalim
14:14doon sa
14:1419%
14:16US reciprocal tariff
14:18at ang pagbibigay
14:19ng karagdagang
14:20exemption
14:21ay magbibigay
14:22ng agara na ginhawa
14:23sa mga Pilipino
14:24magsasaka
14:25at agri-product
14:26exporters
14:27po natin.
14:27Follow-up question
14:30Asek mula
14:31kay Vell Custodio
14:32May limitasyon ba
14:33sa volume
14:34o value
14:35ng exports
14:36na sakop
14:37ng exemption?
14:39Asek Jawi
14:40wala pong
14:40directang binanggit
14:41sa ulat
14:42ang limitasyon
14:43sa volume
14:43o value
14:44ng exports
14:45na sakop
14:46ng nasabing exemption
14:47doon.
14:47Gayunpaman
14:48noong 2024
14:49ang export
14:50po natin
14:51sa US
14:51ay imabot
14:52ng 12.12
14:53billion dollars
14:54at karamihan
14:56po nito
14:56ay nasa
14:57coconut-based
14:58products
14:58na ngayon po
14:59ay kasama
15:00rin doon
15:00sa mga
15:00exempted
15:01agricultural
15:02commodities
15:03at nagpapasalamat
15:05po tayo
15:05sa ating
15:05Pangulo
15:06sa kabuhan
15:08po ng ating
15:08negotiating team
15:09para po
15:10dahil dito.
15:11Asek at
15:11dahil mukhang
15:12paborito
15:12kayo ni Vell
15:13may tanong pa
15:14siya
15:14ano yung
15:15projected
15:15impact
15:16nito
15:16sa mga
15:16local
15:17farmers
15:17at
15:17agribusiness
15:18sectors
15:18natin.
15:21Asek.
15:21Muli
15:22ang projected
15:22impact
15:23po nito
15:23ay
15:24immediate
15:24relief
15:24para sa ating
15:26mga
15:26agri
15:27exports
15:29and producers
15:30malaking
15:31tulong
15:31po ito
15:32sa kalakalan
15:32ng mga
15:33produktong
15:33agricultural
15:34sa gaya
15:35po ng
15:35coconut oil
15:36coconut
15:37water
15:37desigrated
15:38coconut
15:39yung ating
15:39kape
15:40at sa
15:41kape
15:41niya
15:41among others
15:42na pinapadala
15:43po natin
15:43sa bansang
15:44Amerika.
15:45Bilang
15:46panghuli
15:46Asek
15:47Arnel
15:47mensahe
15:48nyo na
15:48lamang
15:48po sa
15:49ating
15:49mga
15:49kababayan
15:50base
15:50na rin
15:51po sa
15:51mga
15:51direktiba
15:52ni
15:52Pangulong
15:52Ferdinand
15:53R.
15:53Marcos
15:53Jr.
15:54para
15:54makabangong
15:55muli
15:55ang ating
15:56mga
15:56magsasaka
15:57at
15:57mangingisda
15:57na
15:58apektado
15:59ng
15:59dalawang
15:59bagyo.
16:01Muli
16:01po
16:01maraming
16:01salamat
16:02po
16:02Yusek
16:03Aboy
16:03and
16:03Asek
16:04Joey
16:04at
16:05ganoon
16:05na
16:06po
16:06yung
16:06tagobili
16:07ng
16:07ating
16:07Pangulo
16:08sa
16:08Kagawaran
16:09kay
16:09Sekiko
16:10at sa
16:10buong
16:11pwersa
16:12po
16:12ng
16:12Department
16:12of
16:13Agriculture
16:13na
16:14kaget
16:14po
16:15na
16:15bigyan
16:15ng
16:15tulong
16:16ang
16:16ating
16:16mga
16:16apektado
16:17magsasaka
16:17at
16:18mangingisda
16:18na
16:19lubapong
16:19naapektuhan
16:20ng
16:20bagyong
16:20sino
16:21at
16:22bagyong
16:22uwan
16:22at
16:23immediately
16:24nga
16:24po
16:24ay
16:24kumilos
16:25yung
16:25ating
16:25Kagawaran
16:26at
16:27makakaasa
16:27po
16:27yung
16:28ating
16:28magsasaka
16:29at
16:29magingisda
16:30ng
16:31servisyo
16:31at
16:32tulong
16:32po
16:32mula
16:33po
16:33sa
16:33Kagawaran
16:33Muli
16:34po
16:34maraming
16:34maraming
16:35salamat
16:35magandang
16:36hapon
16:36po
16:36Maraming
16:38salamat
16:38po
16:38sa inyong
16:39oras
16:39Assistant
16:40Sekretary
16:40Arnal
16:40de Mesa
16:41sa buong
16:41pamunang
16:41Annand
16:42Metamagriculture
16:43sa pangunian
16:43ni Sekretary
16:44Kiko
16:45Laurel
16:45Maraming
16:46salamat
16:46po
