- 2 ay önce
- #ekovizyon
Eko Vizyon I ABD ile Ticarette Kazan Kazan Olur mu?
Eko Vizyon’un bu bölümünde, ABD ile Türkiye arasında gerçekleşen 100 milyar dolarlık anlaşmanın arka planını ve Türkiye ekonomisine yansımalarını sunmaya çalışacağız.
#EkoVizyon
Eko Vizyon’un bu bölümünde, ABD ile Türkiye arasında gerçekleşen 100 milyar dolarlık anlaşmanın arka planını ve Türkiye ekonomisine yansımalarını sunmaya çalışacağız.
#EkoVizyon
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Eylül ayında New York'ta BM Genel Kurulu toplantısı yapıldı.
00:04Biliyorsunuz hani bütün ülke liderlerinin sırayla konuşma yaptığı
00:08ama bu konuşmaların hiçbirinin bir işe yaramadığı toplantı.
00:12Günlerce sürdü ama her zamanki gibi bir şey çıkmadı.
00:16ABD Başkanı Birleşmiş Milletler'de konuşmak için geldiği New York'ta başka bir toplantı daha yaptı.
00:22Hani şu hala konuşulan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Trump'ın hemen sağında oturduğu,
00:26Türkiye medyasının ise günlerce üzerinde kritik yaptığı toplantıdan bahsediyorum.
00:31Gazze başlığı ile yapılan toplantıda Erdoğan dışında Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif,
00:36Katar Emiri Alsani, Endonezya Cumhurbaşkanı Subianto,
00:40Ürdün Kralı Abdullah ve Mısır Başbakanı Medbuli ile
00:44Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanları da katıldı.
00:48Gazze'de güya barışın sağlanması için toplanan bu liderler kendi önerileri olmaksızın
00:53ve sonuca bakmaksızın sorgulanmadan Trump'ın planını övdüler ve onayladılar.
00:59Buna mecbur ve mahkumdular.
01:01Çünkü hepsi kendi ülkelerinde Gazze konusunda baskı görüyor,
01:06somut adım atmamakla eleştiriliyorlardı.
01:08Daha önemlisi hepsi Gazze meselesini zaten Amerika'ya havale etmişlerdi.
01:13Toplantı akabinde ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ne demişti?
01:17Türkiye dahil herkes Gazze'ye müdahil olmamız için yalvarıyor.
01:22Günün sonunda bir şey istediklerinde Beyaz Saray'a geliyorlar.
01:25Doğruya doğru Beyaz Saray adeta İslam beldelerinin başındaki bu yöneticilerin kıblesi olmuş.
01:32İki yıl boyunca katliam ve soykırım izlediler.
01:35Yıkılan bir şehir, yok olan hayatlar ve yalnızlığa terk edilen Filistin halkının geleceği için
01:41Trump'ın sinsi planına sarıldılar.
01:43Çünkü bu yöneticilerin ümmet diye bir derdi olmadığı gibi kendilerinin bir planı, bir politikası da yok.
01:50Evet, Türkiye hükümeti siyasi olarak Amerika'nın çıkar ve menfaatleri çerçevesinde bir dış politika belirlerken
01:57ekonomik olarak da aynı doğrultuluğu hareket etmektedir.
02:00Çin'in yükselişini sınlandırmak için her şeyden önce sıcak para arzına ihtiyaç duyan ABD yönetimi
02:06yeni gelir kalemleri bulmakta zorlanmıyor.
02:09BM toplantısında yanına oturttuğu Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'ndan
02:13100 milyar dolarlık ticaret hedefine ulaşmak için sözler alıyor, anlaşmalar yapıyor.
02:20Bu konuyu değerlendirmek için beklememizin sebebi yapılan anlaşmaların detaylarını öğrenmek
02:25ve ticarete konu olan hususların netleşmesini görmekti.
02:30O yüzden şimdi daha net ve anlaşılır hale gelen
02:33Türkiye-Amerika arasında yapılan ticari anlaşma sürecini 6 maddede özetleyelim.
02:381- Rusya kaynaklı enerji bağımlılığını azaltmak.
02:42Evet her ne kadar Karadeniz'de 700 metreküp gaz rezervi bulduk denilse de gerçeklik öyle değil.
02:49Türkiye enerjide dışa bağımlı bir ülke ve bu bağımlılığı çeşitlendirmek istiyor.
02:54Yani Rusya'dan gelen daha ucuz gaz ile yetinmiyor.
02:58Bu sebeple BOTAŞ Amerikalı şirketler Merkuria ve Woodside Enerji ile uzun vadeli LNG anlaşması imzaladı.
03:07Anlaşma gereği BOTAŞ yıllık 4 milyar metreküp olmak üzere 20 yılda toplam 70 milyar metreküp LNG yani sıvılaştırılmış doğal gaz tedariği konusunda ABD ile el sıkıştı.
03:2020 yıllık anlaşmanın toplam maliyeti ise 43 milyar dolar.
03:24Doğal olarak Türkiye daha ucuza mal etmesine rağmen bu anlaşma gereği Rusya'dan aldığı doğal gaz tedariğini sınırlandıracak.
03:322- Savunma yaptırımlarının kaldırılmasına yönelik adımlar.
03:36Yine Rusya'dan alınan S-400 rampaların kullanımını iptal etme ve süreci durdurma kararı vermesi durumunda.
03:43Türkiye'ye F-16 ve F-35 savaş uçaklarının verilmesi vaat ediliyor.
03:46Daha önce yapılan ödemelerin üstüne yatan ABD şimdi de 296 savaş uçağına mukabil 24.3 milyar dolar istiyor.
03:56Üstelik bu alımda F-35 yok ve fiyata da uçakların motorları dahil değil.
04:01Motorlar Brett Whitney firması tarafından ayrı bir sözleşme ile tedarik ediliyor.
04:053- Savunma sanayinde teknoloji transferi ve yerleştirme.
04:09Türkiye'nin ürettiği özellikle muharip uçakların motor veya işlemci ekipmanlarını Amerika'nın tedarik etme talebi var.
04:19Bu şekilde silah ve savunma gücü olarak herhangi bir uydu devletin bağımsızlık kazanmasını istemiyor.
04:26Eğer Amerika'nın patent kuruluşlarınca onaylanmadıysa NATO engeline takılmasını sağlamak ve yerel milli üretim hedefini boşa çıkarmak.
04:36Bu konuda da iki ülke arasında belli oranda mutabakata varıldı.
04:40Ama Hakan Fidan'ın dediği gibi hala daha Kaan motorları üzerindeki yaptırım kalkmış değil.
04:46Kaan'ın motorları var şu anda bekliyor Amerikan kongresinde onların lisansı durmuş durumda.
04:524- Finansman destek paketleri ve banka swap döviz garantileri.
04:57Büyük uçak ve enerji yatırımlarını karşılayacak kadar kendine yeter ekonomisi olmayan Türkiye için ABD şirketleri kredi vermeye, ortaklık yapısı kurmaya ve swap anlaşmaları için teminat mekanizmaları hazırlamışlar bile.
05:12Bu şirketler Exim Bank benzeri ihracat yapan şirketler adına ödeme yapmak üzere kredi destek paketleri sunar ve karlılık sürecini takip ederek kazançtan payını alır.
05:225- Boeing uçak siparişleri ve hala hazırdaki uçak stona yedek parça temini.
05:28Türk Hava Yolları Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamaya göre 2029-2034 yılları arasında teslim alınmak üzere 50 adet kesin, 25 adet opsiyonel, toplam 75 adet B-787 model uçağın satın alımı için imzalar atıldı.
05:44Ayrıca 100 adet kesin, 50 adet opsiyonel olmak üzere toplam 150 adette 737 MAX tipi uçak alımı hususunda da anlaşma sağlandı.
05:53Sadece ilk siparişin tutarı 22 milyar dolar.
05:566- Bölgesel yeniden inşa ve altyapı kontratları.
06:00Evet, Müslüman liderler Gazze'ye konuşmak için Birleşmiş Milletler toplantısı bahanesiyle Trump ile görüştü.
06:07Fakat biz zannettik ki katledilen masum çocuk ve kadınların hakları aranacak ve Gazze'li Müslümanlara zafer yüklü bir çıkış kapısı aralanacak.
06:17Nerede?
06:17Sosyal medyaya sızan bazı gizli gündem maddelerinde Gazze'nin yeniden imarı, inşaat ve altyapı çalışmaları için izlenecek yol haritası konuşulmuş.
06:27Türkiye, Mısır ve Katar'ın koordinasyonuyla projelerin hayata geçirilmesi desteklenecekmiş.
06:32Peki, ekonomisi pamuk ipliğine bağlı Türkiye, bütün bu sözleşmelerin finansmanını nasıl sağlayacak?
06:39Kaynak sorunu nasıl çözecek?
06:41Ya da ödemeler dengesini nasıl sürdürecek?
06:44Bu soruya mucizevi bir cevap vermek yerine, real politik sonuçlara dayanarak diyebiliriz ki,
06:49ya Merkez Bankası'nın rezervi sonuna kadar kullanılacak, ya devlet destekli krediler alınacak,
06:55ya da diplomatik tavizlerle bir takım finansal kuruluşların himayesine girilecek.
07:00Tarih, benzer örnekleriyle bize bunu net bir şekilde gösterdi.
07:04Amerika ile 100 milyar dolarlık alışveriş hedefi, Türkiye için kazan kazan ticareti değil.
07:11Tek taraflı ödeme işleyişini gerekli kılan, ithalata dayalı bir ticaret.
07:15O halde paranın kaynağı göz önüne alındığında, Türkiye ekonomisini bekleyen mali tabloyu da şöyle özetleyelim.
07:23Kamu borcu ve hazine garantileriyle finansman ihtiyacı kısmen giderilebilir.
07:28Ama bu bütçeyi baskılar, borç yükünü arttırır.
07:32Kamu sektörünün risk birimini yükseltir.
07:34Ya da Merkez Bankası rezervleri veya swaplar kullanılarak da ödeme planı oluşturulabilir.
07:40Fakat hemen sonra enflasyon ve döviz kriziyle karşı karşıya kalan bu halk,
07:44yine artan vergiler, zamlar ve cep yakan faturalar ile bunu ödemek zorunda kalır.
07:49Yurt dışı krediler ve leasing yoluyla uzun vadeli borçlanmaya gidilebilir.
07:53Ama aynı oranda ihracat gerçekleşmezse, kamu borcu artar, kredi derecelendirmesi düşer ve yatırımlar azalır.
08:00Bu da zincirleme bir krizi beraberinde getirir.
08:02Hazine açını kapatmak için para politikası baskılanır.
08:05Fakat peşi sıra TL değer kaybeder, fiyatlar yükselir, alım gücü düşer.
08:11Enflasyon için atılan bütün adımlar boşa gitmiş olur.
08:14Dış politika tavizleri verilerek ödemelerin geciktirilmesi, alımların durdurulması ve sözleşme maddelerinde revizyona gidilmesi gibi bir takım hamleler de yapılabilir.
08:24Ama bunlar bölgesel, stratejik ve güvenlik konularında bağımlılığı arttırır.
08:30Bu da Trump'ın yeni Orta Doğu projesi için liderlerden istediği koşulsuz itaat politikasına hizmet eder.
08:36İşte bu sebeple makro veya mikro ölçekte 100 milyar dolarlık ticaret hedefinin Türkiye ekonomisine faydası yok denecek kadar azdır.
08:45Zira herhangi bir üretim yok, istihdam arttıran hiçbir husus yok, ihracat verilerini iyileşmeyiz doğuracak herhangi bir satış yok.
08:53Fakat buna karşı ciddi bir cariye açık riski var.
08:56O halde Türkiye neden böyle riskli bir ticareti yapıyor?
08:59Trump'ın yanında oturmak için mi?
09:01Gazze'de inşaat projelerinden pay almak için mi?
09:04Yoksa Filistin meselesinde bozulan imajını düzeltmek için mi?
09:08Sebebi her neyse bu anlaşmaların siyaseten bağımlılık, iktisadi olarak da intihar olduğu unutulmamalıdır.
09:16Bakın bu büyük borç batağından ülkeyi kurtaracak olan finans baronları değil, kapitalist şirketler değil, yabancı sermaye hiç değil.
09:24Bunların hepsi ekonomik kriz çıktığında sevinçten dört köşe olacak simsarlardır.
09:30Maalesef bu ülke omuzlayacak olanlar yine halk olacaktır.
09:33Bakınız yıllardır Türkiye ekonomisi borçlanma üzerine kurulu bir büyüme modeliyle ilerliyor.
09:39Hazine tahvilleri satıyor.
09:41İthalat ile üreticisini rekabete zorluyor.
09:43Dolayısıyla bir tüketim ekonomisi uyguluyor.
09:45Hal böyle olunca kırılgan ve kısır bir döngünün içinde debeleniyor.
09:51İşte bu 100 milyar dolarlık ticaret hedefi de bu kısır döngünün yeni bir halkasıdır.
09:56Bu ticareti yapacak iki ülke aynı kategoride değiller.
09:59Sözleşmelerin hiçbirinde Türkiye'den ihraç edilecek bir mala dair bilgi veya açıklama yok.
10:06Hep satın alınacak ürünler üzerinden konuşuluyor.
10:09O halde bu 100 milyar dolarlık ticaret hacmi falan değil en kibar ifadeyle haraç kesmedir.
10:15Amerikan mallarının Türkiye'yi satışı halinde gümrük vergisinin minimuma indirilmesi bile bu konuyu tek başına anlamlı kılıyor.
10:22Ayrıca Türk yetkililer bir dahaki görüşmede Karadeniz gazını, değerli maden elementlerini Amerikalı yetkililere pazarlayacaklarını ifade etti.
10:31Bu da yeni özelleştirme ve işletme devri demektir.
10:35Bu yüzden Amerika ile artan ticaretin arkasında eşit ortaklık falan yok.
10:41Aksine Türkiye'nin pazarlarını Amerikan mallarına daha fazla açma planı var.
10:46Bu plan devletin kasasını arttırmak şöyle dursun, borç faiz sarmalarını derinleştiren yeni bir mali yükü beraberinde getiriyor.
10:54Siyasi kaygılar, uluslararası dengeler ve dış politikada rol alma arzusu Türkiye ekonomisini kontrollü bağımlılık ile çıkmaza sokuyor.
11:05İşte Amerika'nın razı olduğu Türkiye hedefi de tam olarak bu.
11:08Kendi ayaklarının üzerinde duramasın, her zaman dış krediye ihtiyaç duysun, teknoloji ve sanayi yatırımlarını ABD ile yapsın,
11:15katma değeri yüksek üretim sevdasından vazgeçsin, bu şekilde siyaseten uydusu olarak kalsın.
11:22İktidar borçla süslenmiş bir ekonomik ilizyon ile gözleri yanıltabilir, algıları değiştirebilir,
11:30masadaki pozisyonu ile PR çalışması yapabilir, hatta Türkiye ekonomisini 100 milyar dolarlık yatırım kapasitesi ile tanımlayabilir.
11:38Fakat bunların hepsi sonuçta bir ilizyondur ve bunun bedeli ise halkın ödeyemeyeceği kadar ağır olur.
11:44Halbuki Türkiye'nin stratejik konumu, jeopolitik durumu, nüfusu, yeraltı ve üstü kaynakları,
11:50tarihi geçmişi ve toplumsal kültürü ile böylesi bir ticari anlaşmaya daha doğrusu yaptırma ihtiyacı yoktur.
11:57Amerika ile müttefiklik yapmaya stratejik ortak olmasına da gerek yoktur.
12:01Zira onunla örtünen çıplak kalır, ona güvenen hayal kırıklığına uğrar,
12:06onun planlarına uyan rotasını kaybeder ve onu sadakat gösteren Müslümanlara ihanet etmiş olur.
12:12Bu apaçık gerçeği maalesef devlet dinamiklerini İslam ile inşa eden liderler görebilirler.
12:18Tarih İslam devletlerindeki liderlerin küfrün temsilcisi olan batılı devletler ve onların liderleriyle kurdukları ilişkileri tüm gerçekliğiyle yazmıştır.
12:29İslam halifesi herhangi başka bir devlet ile ikili ilişkilerini Müslümanların maslahatına bina eder.
12:35Herhangi ticari bir sözleşmeyi toplumun refahını gözeterek yapar.
12:39Yatırımlar devletin hazinesini kalkındıran birer araçtır.
12:43İşte bu iktisadi yönetim ancak İslami iktisat siyasetinin bir gereğidir.
12:47Kapitalizme öykünenler, onu kör taklit ile uygulayanlar bu nimetten asla istifade edemezler.
12:54Çünkü siyasi esaret, iktisadi bağımlılığı, siyasi irade ise ekonomik refahı beraberinde getirir.
13:01İşte bu yüzden bugün böylesi bir iradeye sahip olmak için Müslümanların İslami bir devlete her zamankinden daha fazla ihtiyacı vardır.
İlk yorumu siz yapın