Special Report - pagbusisi sa proseso ng pagsisingit ng pondo sa mga proyekto mula NEP hanggang GAA | 24 Oras - video Dailymotion

GMA Integrated News

Mabusisi ang pag-apruba sa budget ng gobyerno na dapat lang dahil galing sa buwis na pinagpaguran ng bawat Pilipino tulad ng kaltas sa sahod at VAT na dagdag sa presyo ng mga bilihin. Ang problema, halos bawat hakbang na pinagdadaanan ng budget nagiging pagkakataon umano para magsingit ng pondo ang ilang nasa gobyerno. Pagkatapos, sila rin umano ang kukubra ng porsyento.    24 Oras is GMA Network’s flagship newscast, anchored by Mel Tiangco, Vicky Morales and Emil Sumangil. It airs on GMA-7 Mondays to Fridays at 6:30 PM (PHL Time) and on weekends at 5:30 PM. For more videos from 24 Oras, visit http://www.gmanews.tv/24oras.   #GMAIntegratedNews #GMANetwork #KapusoStream  Breaking news and stories from the Philippines and abroad: GMA Integrated News Portal: http://www.gmanews.tv Facebook: http://www.facebook.com/gmanews TikTok: https://www.tiktok.com/@gmanews Twitter: http://www.twitter.com/gmanews Instagram: http://www.instagram.com/gmanews  GMA Network Kapuso programs on GMA Pinoy TV: https://gmapinoytv.com/subscribe

Transcript

00:00Mabusisi ang pag-aproba sa budget ng gobyerno na dapat lang, hindi po ba?

00:06Dahil galing sa buwis na pinagpaguran ng bawat Pilipino,

00:10tulad ng kalta sa sahod at VAT, na yan po yung dagdag sa presyo na mga bilihin.

00:15Ang problema, halos bawat hakbang na pinagdadaanan ng budget,

00:21e nagiging pagkakataon din umano para maisingit o magsingit ang pondo

00:27ang ilang nasa gobyerno.

00:30Pagkatapos, sila rin umano ang kukubra ng porsyento.

00:35Himayin kung paano sa special report ni Maki Pulido.

00:44Saan nagsisimula ang korupsyon? Sa mga flood control project.

00:48Sa NEP pa lang ba, Mayor?

00:50Oo naman.

00:50May nagbabantay ng kontraktor?

00:52Oo naman, meron na. Meron lang sa buwatan ng mga contractors, pati mga DPWH.

01:01NEP o National Expenditure Program ang panukalang budget na inihahanda ng Department of Budget and Management o DBM.

01:10Lahat ng mga department at ahensya nagsusumite sa DBM na mga gusto nilang proyekto at budget.

01:17Dahil may sabuatan umano ang mga politiko, DPWH at mga kontratista, dito pa lang daw, nakakapagsingit na,

01:27sabi ng ilang civil society groups na nagbabantay ngayon sa budget deliberations.

01:30Yung ibang congressman or contractor na matatalino o mautak, siguro ang gagawin na nila ay para hindi mahalata na through insertion,

01:39sa NEP pa lang, isasama na nila yung project.

01:42Ang NEP, isusumite ng DBM sa camera. At dito, may naggaganap umano ulit na hokus-pokus.

01:49Sa rules ng camera, kung pumasa na sa plenaryo ang isang panukalang batas, tulad ng National Budget, hindi na pwedeng amyandahan.

01:56Pero sa camera, kahit pumasa na sa second at third reading, binigyan ng otoridad ang tinatawag na small committee para galawin ito.

02:03Ito raw ang ikalawang insertion.

02:06Ang small committee noong 2025 budget ay sin Ako Bicol Partylist Representative Zaldico,

02:12dating chair ng House Committee on Appropriations, dating Marikina Representative Stella Kimbo,

02:18dating House Majority Leader Manuel Dalipe, at dating House Minority Leader Marcelino Libanan.

02:23Sa 2025 budget, ayon kay Nabotas Representative Toby Tshanko,

02:29si Zaldico ang proponent ng mahigit 13.8 pilyon pesos na flood control project sa iba't ibang distrito.

02:37May tawag si Tshanko sa ilang paraan kung paano nakakapag-singil ng pondo sa budget.

02:42Ang parking at ang sagasa.

02:46Yung parking po, Your Honor, is nakiusap ka dun sa District Congressman,

02:52umayag yung District Congressman.

02:54Yung sagasa po, Your Honor, is wala kang magagawa sa ayaw mo't sa gusto.

02:59Mula sa camera, ipapadala ang panukalang budget sa Senato para sa panibagong round ng deliberasyon at pag-amienda.

03:06Para mapag-isang House at Senate version ng budget,

03:09bubuo ng bicameral conference committee.

03:11Sabi ni Tshanko, hanggang dito may naggaganap na pangmamadji.

03:16Kaya makikita mo siyang insertion kasi siningin tapos pumunta doon sa ibang distrito na hindi naman re-request ng congressman.

03:27Kung pasado na sa Kamara at Senado, lalagdaan na ito ng Pangulo at tatawagin ang General Appropriations Act o GAA.

03:34Sabi mismo ng Congressional Policy and Budget Research Department ng Kamara,

03:38ang ending ng proseso, nagiging higit na mataas ang budget ng DPWH sa GAA kung ikukumpara sa unang hinihingi sa NET.

03:47Ganyan ang nangyari noong 2021 hanggang 2025.

03:51At itong 2025 nga, halos 900 billion pesos na hinihinging DPWH budget sa NET.

04:00Naging mahigit, isang triyong piso pagdating sa GAA.

04:05Sa oras na isang line item na, pwede nang simulan ng DPWH ang bidding para sa proyekto.

04:11Na ayon kay Baguio City Mayor Benji Magalo, kadalasan ay moro-moro.

04:15Even before the bidding, alam na kung sino panalo.

04:19Ang unang qualification ng mananalong bidder is, sino ba ang pinakamalaking magbigay ng porsyento?

04:27Ang next na parameter, sino sa inyo makapagbibigay ng pinakamalaking advance?

04:33Iba't iba ang modus ng bigayan ng kickback.

04:36Pwede raw na ang contractor magbibigay sa proponent o politiko,

04:40o kaya taga DPWH ang kukolekta para ibigay sa politiko.

04:44Can you tell us before this committee, kung gano'n nakalaki ang binalang pera ni Sally Santos sa office mo?

04:53Mula po noong 2022, billion na po.

04:58Pwede rin ang politiko na mismo ang contractor, o kaya ang taga DPWH, contractor na rin.

05:04Kaya bibigyan na lang niya ng SOP ang politiko at babayaran ang nirentang lisensya ng construction company.

05:10Si Engineer Bryce Erikson po at si JP Mendoza, nagpapairam na po sila ng lisensya sa akin.

05:17So ako naman po, nagtiwala po dito sa dalawa na to, na humana po ng lisensya na gagamitin po sa mga proyekto nila.

05:27E iisipin ko po ba na isa po opisyal ng DPWH na nire-respeto ay gagawa po ng ghost project.

05:35May porsyento rin ang congressman na pinaradahan ng inserted project na kung tawagin ay parking fee o pass-through.

05:45Dahil sa hatian sa pera ni Juan, may mga ghost project o kaya substandard na flood control project.

05:51Dahil swerte na kung may matirang 30% para ipatupad ang isang proyekto.

05:57Maraming scheme eh, kasi bulky yung peso.

06:00Kumisan, ang gusto na ng funder is, i-convert mo na into, deliver mo na into dollars, euros, kung anong denomination.

06:11Trivia time!

06:12Alam nyo ba kung gano'ng kabigat ang isang bilyong piso?

06:16Ang bawat isang perang papel, tinatayang nasa isang gramo ang bigat.

06:20Kung tig isang libong piso yan, kailangan ng isang libong piraso ng 1,000 peso bills para makabuo ng isang milyong piso.

06:28Kaya ang isang milyong piso, tinatayang nasa isang kilo ang bigat.

06:33At ang 1 billion pesos, nasa humigit kumulang isang tonelada.

06:38Talagang heavy gut.

06:39Ayon sa People's Budget Coalition, insertions, ang pinalit ng mga nasa gobyerno

06:44nang tanggalin ang pork barrel noong panahon ng Aquino administration.

06:48Nagsimula raw lumobo ang insertions noong 2018.

06:52Yung pork barrel din, nakalista yung amounts.

06:54Yung insertions, hindi siya obvious.

06:56Sa ngayon, you really have to do like some forensic accounting.

06:59Ngayon siya lumalabas kasi nga parang lumabasin mong lahat ng data.

07:02Para raw mangyari ang ganitong kalawak na korupsyon,

07:05ayon kay dating BPWH Secretary Rogelio Simpson,

07:08sangkot lahat ng sangay ng gobyerno.

07:11Lahat sila ang mga.

07:12Lahat meaning legislative,

07:15executive,

07:16lower house,

07:17Senate executive.

07:19Let's face it.

07:20Niwanag naman, di ba?

07:22Nagtuturoan na ngayon.

07:24The contractor was

07:25the linspin

07:27na pinagsama lahat yan.

07:30Kaya sabi ni Magalong,

07:31isa itong highly organized crime syndicate

07:34sa ating gobyerno.

07:36Tinuro niyang isa sa mga mastermind

07:39ay si Congressman Zaldi Co.

07:41Pamilya ni Co ang may-ari ng SunWest Inc.

07:45Isa sa labing limang contractor na naka-corner ng 20%

07:49ng total budget para sa flood control projects

07:52sa nakalipas na tatlong taon.

07:54Dati nang sinabi ni Co na nag-divest na siya ng interes sa kumpanya.

07:58Hirap na hirap silang banggitin ba yung isa sa mga mastermind nila dyan,

08:02si Zaldi Co.

08:02Hirap na hirap pa silang banggitin.

08:04For some reason,

08:05for some reason,

08:08di ko rin alam kung bakit takot na takot

08:10baka mayroon pa mas mataas sa kanya.

08:12Hindi naman basta-basta gagalaw yan.

08:14Nagulat naman daw si Co na nabanggit ni Magalong

08:17ang kanyang pangalan

08:18nang hindi sinasabi kung ano ang ginawa niya.

08:21Muli rin niyang itinangging nasa likod siya

08:23ng anumang katiwalian.

08:24Nabalitahan na raw niyang makakasama si Magalong

08:27sa independent commission

08:28na mag-iimbestiga ng flood control project

08:30pero nagsasalita na si Magalong

08:32laban sa kanya

08:33patay sa chismis at haka-haka.

08:37Mahaba at masalimuot

08:38ang magiging investigasyon

08:40sa kontrobersya sa flood control projects.

08:43Kaya dapat

08:43at maging mapagmatsyag

08:45sa ating pagbabantay

08:47sa kaban ng bayan.

08:49Para sa GMA Integrated News,

08:51ako si Mackie Pulido,

08:52Nakatutok,

08:5324 Horas.

Special Report - pagbusisi sa proseso ng pagsisingit ng pondo sa mga proyekto mula NEP hanggang GAA | 24 Oras

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended