Skip to playerSkip to main content
  • 3 months ago
Cebu City’s rapid growth brings both challenges and opportunities. Join us as we talk with Cebu City Agriculturist Mr. Joselito Baclayon about how development plans address housing, traffic, sustainability, and agriculture.
Transcript
00:01:00The stories shaping our communities and our future, going past the surface, and going into the impact, the context, and the conversations that matter.
00:01:10In every episode, we move past what's trending and examine what the headlines truly mean for everyday Filipinos.
00:01:18I'm Mildred Galarpa.
00:01:20And I'm DJ Moises.
00:01:22Okay, today's conversation will focus on urban gardening.
00:01:27Malipay gano ang mga tanong ron DJ kay nag-uwan-uwan.
00:01:30Pwera lang sa maha.
00:01:31An initiative that promotes greener spaces, healthier lifestyle.
00:01:38I remember during COVID, ang tanong tao na himong plantita o plantito.
00:01:42Nang gawa sa to siya.
00:01:44Nga mananong mo na farmer o mo ganoon ta.
00:01:46Pero para to make it sosyal, plantito o plantita.
00:01:50And a way to provide a better food security for our communities.
00:01:54And today, we will explore both the challenges and opportunities of urban gardening and its impact on both the environment and the community.
00:02:05And we're very fortunate because joining us today will be an expert who will share how gardening in small spaces can contribute to sustainability and self-sufficiency.
00:02:17We have Cebu City Agriculturist, Joelito Baclayon.
00:02:21Okay.
00:02:22One is siya'y pinaka-green o'ng tam sa City Hall.
00:02:26Kay agriculture niyo, di ba?
00:02:28Pero, sir, maayaw mo ito?
00:02:29Yeah, maayaw ito, Mildred.
00:02:31Okay.
00:02:31Pasalamat yun in-town ta kay Kagabi I.
00:02:34Ako siyang gimme si John.
00:02:35May tubag yun in-town.
00:02:36Salamat kayo, sir.
00:02:38I remember, Manggood, ang among photographer, si Juan Carlo, nani siya'y giran nga kanang series of photos about kanang mga kanang gardening, especially sa SRP nga, Sai.
00:02:51So, murabag ka nang, pwede di ay.
00:02:54If there's a vacant space, mas maayaw na lang na i-mong i-garden kaysa puy anog, squatter nga.
00:03:00Later on, mapoblima pa ka sa pagpahawa.
00:03:02Correct.
00:03:02So, niya, mas magamit siya for pagkaon.
00:03:06At the same time, murabag, muhatag siya'y green.
00:03:08SRP, for example, di ba, murabag, there's a gigantic icon of infrastructure there.
00:03:14There's Cicilex.
00:03:16And there's the viaduct.
00:03:17But behind that icons of infrastructure ba, there's green bitaw somewhere nga musyag.
00:03:22There's a balance between environment and development.
00:03:25So, Kana, sir.
00:03:27Unsa man ang, for Cebu City, unsa man ang iyahang, do we have a plan related to urban gardening?
00:03:35Yes, of course.
00:03:36Ang kininotong urban gardening, actually, no, it's been started since, I think, mga 5 years or 10 years ago.
00:03:44Ngunya, namurag na kung wala na ito na yung atulan ni siyang na mapipular during the pandemic time.
00:03:49Actually, na, plantito, plantita.
00:03:50Actually, urban gardening, actually, the vision here, actually, is for all the household and communities na ito,
00:03:58na ma-produce sa ilahang kaguling mo paggaon.
00:04:00Because we are in the tropic, actually.
00:04:02We have become spaces or even wala ganito yung mga spaces.
00:04:05Pwede na ito, pwede kaya punta makatanom, using mga containers na ito.
00:04:09That we call vertical gardening.
00:04:12So, diha siya nagsugod, nga ito ang program.
00:04:15So, kita na ito sa, not only ang community, but also we also involve the schools, the schools, no,
00:04:23because we have the paralanan, gulayan sa paralanan.
00:04:26We have the, also, the dihapag, ganang atukuan sa DILG, no, as well as the NUPAP,
00:04:31the National Urban and Peri-Urban Agriculture Program, no, sa Department of Agriculture.
00:04:37Mga na ito ang i-adapt, mawos na ito ang i-do sa mga community, sa itong communities.
00:04:42So, given that this has been going on for five or even ten years, no, in Cebu City,
00:04:50what benefits are we seeing now?
00:04:53Well, the good thing, the good thing about both urban gardening,
00:04:56it's not only somehow we're producing our own food somehow,
00:04:59but also, it also, it also help us in greening the area.
00:05:03Correct.
00:05:04I mean, it's not the environment, it's not the environment, it's not the environment, no?
00:05:08In fact, you can see, some people really love to plant, no?
00:05:11I mean, decorating their houses with ornamentals.
00:05:16But why not somehow introduce a kind of crops na pwede na ito maka-on?
00:05:21In-door, na pwede ka ng less maintenance.
00:05:24Yes, less maintenance.
00:05:25So, gito sa landscaping na ito, what we call this is edible landscaping.
00:05:29So, muna ito ang i-introduce.
00:05:31So, muna ito ang i-introduce.
00:05:31So, muna ito ang mga tanuma, sir, na pwede indoor, na pwede ka ng,
00:05:33nang parehan na mo ni DJ, inigmata, work, inigtulog, ulina.
00:05:39Mga low maintenance.
00:05:39Low maintenance.
00:05:41So, ato lang ko, ang tanum is,
00:05:44doon na lang siya yung dua kaklase, no?
00:05:45There's a heat-loving plant, as well as also the shade-loving plants.
00:05:49So, muna ito ang mga tanum na ganahan, purog landong, giligigahan o ginit, no?
00:05:53When usually, makita niyo mo ganang mga tanum na lagpad o dahon,
00:05:58that's a shade-loving plants.
00:06:00But, muna ito ang gagmay ganit, that's somehow a heat-loving plants.
00:06:03Muna ito ang ganahan siya o sunlight, somehow.
00:06:05But of course, the plants,
00:06:07nagkinhanglan ganit siya o sunlight, no?
00:06:10Para mo tubo ni siya, no?
00:06:11Para mo dako, para mo develop, para mo productive siya.
00:06:14So, at least, ang tanum, kinhanglan po siya 8 hours of sunlight, somehow.
00:06:18Even if shade-loving?
00:06:19Even if shade-loving.
00:06:20So, that's why, with the shade-loving, kung ganahan ka,
00:06:23agriculture ka ron is not really,
00:06:25mga kang outdoor,
00:06:26mga outdoor lagi na ito, i-perform.
00:06:28But we can do it also inside.
00:06:30So, that's how the indoor agriculture,
00:06:33which, with that, makaprovide na ka-ugwan mo.
00:06:36Provide na ka-ugwan mo,
00:06:37like the light, no?
00:06:40You emitted the light, no?
00:06:41The sunlight, the daylight,
00:06:43the daylight, the daylight and the sunlight,
00:06:46the light, the light, the light, the light.
00:06:48Importante kaya na.
00:06:48So, na may mga suga nga,
00:06:51kanang,
00:06:52ano, o init.
00:06:54Init, yes.
00:06:54So, gitawagin siya mga high-intensity discharges.
00:06:57Like this one, kung wala na imong balloon,
00:06:59init na siya.
00:07:01Ah, yeah, of course.
00:07:02So, managinahan po sa tanong pulang puli.
00:07:04Ah, so, okay.
00:07:04Ang akumuntang follow-up question is,
00:07:06do we need to put the plants outside every once in a while?
00:07:09Yes.
00:07:09Oh, yes, po.
00:07:10Yes, of course.
00:07:11Ah, even with the bulb?
00:07:12Yes.
00:07:13Even with the bulb.
00:07:14Importante.
00:07:15So, ipagawas g'day siya.
00:07:16Pero kung indoor di ka,
00:07:17kanang,
00:07:18full indoor.
00:07:19Full indoor ka,
00:07:20of course, you have to emit it the light,
00:07:22no?
00:07:22Emet it the daylight,
00:07:23even it also the sunlight,
00:07:25I mean, the intensity,
00:07:25kanang, initon g'dwa.
00:07:27Pero,
00:07:28kung naalang sa tanong balay,
00:07:29that's why,
00:07:30pero wala kita nag-propose,
00:07:32nag-introduce,
00:07:33ginana,
00:07:34gyan nga mo,
00:07:34yung bato na to sa mga household
00:07:35because we are the tropics man,
00:07:37let's enjoy the light, no?
00:07:38Yes, natural light.
00:07:40Natural light lang.
00:07:41So, at least,
00:07:42di po sila mo spend
00:07:42ang itong mga,
00:07:43itong mga,
00:07:43itong mga,
00:07:43itong mga kauba,
00:07:44itong mga saunan po,
00:07:46no?
00:07:46Nga mo-produce po silang gohan.
00:07:47For example lang,
00:07:48kanang condo dwellers,
00:07:50kanang di magigit siya mungit-ngit
00:07:51because the space is smaller
00:07:53compared to regular houses,
00:07:55that sunlight will do already.
00:07:57No, naturally.
00:07:58Kinahangin siya from time to time.
00:08:00Because, as I said,
00:08:02ang tanong,
00:08:03di lang kinahangin
00:08:04ang iyahang daylight.
00:08:05I mean,
00:08:05iyahang kahayagun ba?
00:08:07Saadlaw?
00:08:07Ang heat.
00:08:07Kinahangin pong heat.
00:08:09So, it's the vitamin D.
00:08:10It's the vitamin D, of course.
00:08:12Kinahangin siya,
00:08:12expone siya from time to time,
00:08:14at least once a week.
00:08:15Dapat ang tanong,
00:08:16kung saan ma-expose siya
00:08:17sa light,
00:08:19sa sunlight mismo.
00:08:21So, mo naman,
00:08:22yung pagkatimahan po
00:08:23sa itong,
00:08:23mo nang usap po
00:08:24sa itong mga servisyo
00:08:25pag-i-joke.
00:08:26Because the training,
00:08:27before ang mga tao,
00:08:28ganito pagkuhan,
00:08:29itong mga household mo,
00:08:30mo in barco ginani,
00:08:32they have to undergo training.
00:08:33Ang training,
00:08:35saan mo,
00:08:35on-site po.
00:08:36Meaning,
00:08:37dili na ito,
00:08:38invite on sila nga doon
00:08:38sa itong pwisina.
00:08:40But,
00:08:40on-site ko mismo.
00:08:41What do you mean by on-site?
00:08:43I heard nga,
00:08:44naamoy barangay,
00:08:46ka nang ato mo
00:08:47sa mga barangay.
00:08:47Yes,
00:08:48natin weekly po nga
00:08:49mo ato ta sa barangay.
00:08:50Of course,
00:08:51natin only the department,
00:08:52the old department
00:08:53of the city
00:08:53mo ato dito,
00:08:54mo rinder o servisyo.
00:08:55Part lang nga na
00:08:56ang agriculture.
00:08:57So,
00:08:57weekly na siya.
00:08:58Every week,
00:08:59mag-pulip-pulip,
00:09:00mag-pulip-pulip,
00:09:00mag-pulip-pulip o mga barangay.
00:09:02Wherein,
00:09:03usan na sa itong
00:09:04g-introduce
00:09:04ng itong urban gardening.
00:09:06Magdala ta di ahog.
00:09:07Aside nga mag-training ta,
00:09:09magdala po taog
00:09:09mga itawag to
00:09:10mga initial nga mga
00:09:12tanom,
00:09:13inputs like
00:09:14the seedlings.
00:09:17Ang ito pong g-introduce
00:09:20is kato pong common
00:09:21nga mga
00:09:21o tanon.
00:09:24Kadabat ang makaon
00:09:24pito in general
00:09:26public.
00:09:27You know,
00:09:27like the alubati,
00:09:28the tomato,
00:09:31the pepper,
00:09:32the talo.
00:09:32breathe,
00:09:48breather ba?
00:09:49Correct.
00:09:49So,
00:09:50Utah.
00:09:51Asa man tamang
00:09:52huwag Utah nga.
00:09:54Ang atong,
00:09:54ang atong sa syudad,
00:09:55puro naman si Mintonia.
00:09:57Kung mga itag-Utah,
00:09:59ka na,
00:09:59ka na,
00:10:00the problem with soil,
00:10:01mo na usay mo,
00:10:02palit na lang
00:10:02tagka itong coconut.
00:10:04Coconut.
00:10:04Coconut na lang.
00:10:06Kung saan sa yung mga tanom,
00:10:07less,
00:10:08kinahanglan,
00:10:09o yuta?
00:10:09Well,
00:10:10doon na ang tanom,
00:10:11no?
00:10:11Ang tanom,
00:10:12ang yuta,
00:10:12kung sa substrate naman
00:10:13gina-actually
00:10:14sa pagpatubo
00:10:14sa tanom ba.
00:10:15But we can do
00:10:16also as well less.
00:10:17Kitawag sa
00:10:17walay yuta ba?
00:10:18Okay.
00:10:18Interesting.
00:10:19Muna yung kitawag
00:10:20sa hydroponics.
00:10:21Hydroponics or aeroponics.
00:10:23Usap mo na
00:10:24sa itong
00:10:24g-introduce.
00:10:25So,
00:10:25naata mag-hatag da.
00:10:26Initially,
00:10:27once yung established
00:10:29po dahil,
00:10:29mag-identify na na
00:10:30ito sila,
00:10:31matrain na ito sila.
00:10:32Initially,
00:10:32itagaan na ito sila
00:10:33yuta.
00:10:34Okay.
00:10:34Mixture na siya.
00:10:35It's a potting,
00:10:36ito siya,
00:10:36potting mix.
00:10:37Gikoan na na siya,
00:10:38giprocess na na.
00:10:39Kompleto na na siya.
00:10:40Nutritious na siya
00:10:40as well.
00:10:41With garden soil,
00:10:42with compost,
00:10:43and of course,
00:10:43with carbonized rice hulls.
00:10:46Kompleto na siya.
00:10:47That's enough
00:10:48for one cropping.
00:10:50Parang nga,
00:10:51ma-sustain po siya.
00:10:52Ang itong
00:10:53part sa training
00:10:55is
00:10:55atong g-encourage
00:10:56ang itong mga
00:10:57household nga,
00:11:00dili ilabay nila
00:11:01ang ilahang mga
00:11:02organic waste
00:11:03or variable waste.
00:11:04Kaya hinuo nilang
00:11:05compost.
00:11:07Kaya nang sir,
00:11:07mo train sa
00:11:08Monila for composting.
00:11:09Yes, of course.
00:11:10Part na sa training,
00:11:11part na sa servisyo
00:11:13nga itong
00:11:14nga itong
00:11:14ihatag nila.
00:11:15Although,
00:11:16later on,
00:11:16we will
00:11:17share to our viewers
00:11:18your Facebook
00:11:19nga kanang site
00:11:21for them to monitor.
00:11:22But,
00:11:22just in case
00:11:23they miss
00:11:24the barangay
00:11:25schedule ba,
00:11:26what other
00:11:27options
00:11:28do they have
00:11:28to avail
00:11:29of the training?
00:11:30Well,
00:11:30naanay ko.
00:11:31Sa department
00:11:32natin,
00:11:32natin,
00:11:33Facebook page.
00:11:35They can reach out
00:11:36or you can reach
00:11:37to us.
00:11:38Or,
00:11:38you can also
00:11:39visit the office
00:11:40of course.
00:11:41Naaman tayo.
00:11:42Nga natin sa
00:11:43department,
00:11:44I also develop
00:11:45a unit
00:11:46actually.
00:11:47It's like
00:11:47urban agriculture
00:11:48unit
00:11:48nga mo
00:11:50ay gawin mo
00:11:50spread.
00:11:50Every time
00:11:51now and then,
00:11:52aside sa itong
00:11:53weekly,
00:11:54what do yun
00:11:54is like barangay?
00:11:55What do
00:11:56like schools?
00:11:58Although,
00:11:59sometimes,
00:12:00most of the time,
00:12:01ang schools
00:12:02may mo
00:12:02aris office.
00:12:17Urban area,
00:12:18urban barangay,
00:12:19it's 51 man.
00:12:20So,
00:12:20tanang school,
00:12:21almost karoon nga
00:12:22schools.
00:12:22Nanay gulayan.
00:12:24That's nice
00:12:25to hear,
00:12:28instead of
00:12:28the flowering plants,
00:12:31tanang gulayan
00:12:31yun itong
00:12:32magangit.
00:12:33I think it's more
00:12:34on food
00:12:34sustainability.
00:12:38So far
00:12:39lang for
00:12:39those who
00:12:40have been
00:12:41trained,
00:12:42what challenges
00:12:43ang imong
00:12:44na-observe
00:12:45that they
00:12:46go through
00:12:46and how
00:12:47can these
00:12:48challenges
00:12:49be
00:12:49surpassed
00:12:52in terms
00:12:53of people
00:12:54interested
00:12:54to do
00:12:55urban
00:12:56gardening.
00:12:57One challenge
00:12:58is because
00:12:59the lack of,
00:13:03as you said,
00:13:04katungkulang
00:13:05Ugyuta.
00:13:06Of course,
00:13:07Ugyuta.
00:13:08But that's the best.
00:13:09That's the most
00:13:09one dyan silang
00:13:10nagkikinahanglan po nila
00:13:12yun,
00:13:12actually.
00:13:13Ugyuta,
00:13:13as we ask,
00:13:14of course,
00:13:14the time po nila
00:13:15po.
00:13:15Third is,
00:13:18o sa
00:13:18high-pod,
00:13:19actually,
00:13:20mo na-usap po
00:13:20sa nakitaan ako.
00:13:22We've been
00:13:23introducing,
00:13:23first-firstly,
00:13:24introduced ko
00:13:25sa urban
00:13:25gardening,
00:13:26we produce
00:13:27a lot,
00:13:28ang communities,
00:13:29we produce
00:13:29a lot.
00:13:30But somehow,
00:13:30ang problema
00:13:31na to is,
00:13:33ang nakitaan
00:13:35mo is,
00:13:36within the
00:13:37family,
00:13:38ka nang
00:13:39naging habit
00:13:40ba nga,
00:13:40diliitang
00:13:40mukhaon
00:13:41o guwan,
00:13:41diliitang
00:13:42ganahan
00:13:42o bukutan ba?
00:13:43o bukutan ba?
00:13:45Social kake,
00:13:46mukhaon sa
00:13:46ng utang
00:13:47lettuce.
00:13:50Parihura na siyang
00:13:51value sa
00:13:51alubati.
00:13:53Mane akong
00:13:54gitan na,
00:13:54mong gitan na,
00:13:54mong,
00:13:55siguro,
00:13:55aside from
00:13:56really introducing
00:13:57this technology
00:13:59para sa mga
00:14:00household,
00:14:01siguro,
00:14:01mag-develop
00:14:02mi o guwan,
00:14:02mag-develop
00:14:03mi o guwan,
00:14:03usap po sa
00:14:04mga
00:14:05portion nga
00:14:07tuluan na to
00:14:08sila,
00:14:09kung saan
00:14:09paggamit
00:14:10o pagloto
00:14:12recipes
00:14:13or recipes,
00:14:15tinood yun na,
00:14:15parang mo
00:14:16sustained.
00:14:17For example,
00:14:18unsaman ang mga
00:14:19recipes,
00:14:20nga ganahan
00:14:20ang mga bata
00:14:21nga,
00:14:22alubati
00:14:22mong gamitun,
00:14:23they will not
00:14:24later realize nga,
00:14:25di ko ganahan
00:14:25na na kay
00:14:26sticky-sticky.
00:14:27But,
00:14:28you know,
00:14:28very green,
00:14:29healthy kay
00:14:30ang alubati
00:14:30niya,
00:14:30very easy
00:14:31to maintain.
00:14:32Nalang kay tubig
00:14:33diyan,
00:14:34katay lang na
00:14:35siyong pusina.
00:14:36Diba?
00:14:37Mamuto lang
00:14:37dahil yung
00:14:38kainan,
00:14:38nalang ka
00:14:38simple DJ.
00:14:39Then,
00:14:40kuna dahil yun,
00:14:40it makes more sense
00:14:41when people would say
00:14:42we harvest
00:14:42what we plant.
00:14:43Yes,
00:14:44we harvest,
00:14:44we eat what we plant.
00:14:46But I think,
00:14:46nindot din po
00:14:47na-encourage
00:14:48sa atong mga
00:14:49residents,
00:14:50atong mga
00:14:50committees,
00:14:50labaw na itong
00:14:51na pa'y gamay
00:14:52ng hawanan,
00:14:52nga,
00:14:53kanang,
00:14:54ang department,
00:14:55ang city agriculture,
00:14:56aduna sila
00:14:57yung mga seedlings,
00:14:58nga,
00:14:58pwede na itong
00:14:59matanom.
00:15:00Matudluan pa mo
00:15:01kung unsaon,
00:15:03at the same time,
00:15:03makarecommend sila nga,
00:15:05okay,
00:15:05kung na kay Utah,
00:15:06mas ideal ni siya.
00:15:08Pero,
00:15:09pariha ka na mo,
00:15:10nga naara sa
00:15:11kwadrado nga lugar,
00:15:13aw,
00:15:14pwede lang yung
00:15:14katong
00:15:15kamuti nga,
00:15:17yung mong ihumul
00:15:17sa tuping niya,
00:15:18kamuti tops na din
00:15:19yung...
00:15:20Actually,
00:15:20wala na siya problem
00:15:21na,
00:15:21actually,
00:15:22kung gamay.
00:15:22That's the one,
00:15:23that's the,
00:15:24usap po na sa challenge po,
00:15:25na,
00:15:25kulang mga may lugar.
00:15:27Oh,
00:15:27kanan siya,
00:15:27mamagin na nga,
00:15:28asa po,
00:15:28ano may kamutakan sa...
00:15:30We somehow innovate gamay,
00:15:31among nagpuan may,
00:15:32instead,
00:15:32daghan nga container,
00:15:34but,
00:15:34dakko nga container
00:15:35at nagibuhat,
00:15:36but,
00:15:36itawag na sa gardenator.
00:15:38Okay.
00:15:38Ang tandaan nga mga plants na,
00:15:40ah,
00:15:40dakko na siya,
00:15:41about half drum,
00:15:42about mga 500,
00:15:44500 liters,
00:15:45or 200 liters.
00:15:46Ah,
00:15:46so multiple nga tanom.
00:15:47Multiple nga tanom.
00:15:49Na na sa kilid,
00:15:49na na sa ipananom ni mo.
00:15:50So,
00:15:51that's part sa,
00:15:52sa training nga mong baton.
00:15:54Oh,
00:15:54di ba?
00:15:54Usap po nga.
00:15:55Usap po nga container,
00:15:56naana dito ang ingredient,
00:15:57sa tanang,
00:15:58tanbisaya.
00:15:59Naan itong spice ni mo.
00:16:00Kaya na mga,
00:16:00what's na na?
00:16:01Rectangular plant boxes.
00:16:02Rectangular or kanang drums.
00:16:04Kanapitang,
00:16:04baril bitong magamayin.
00:16:07Kanapitang,
00:16:07kanapitang,
00:16:08kanapitang vestibular,
00:16:09kanapitang,
00:16:10kanapitang,
00:16:10kanapitang,
00:16:10kanapitang,
00:16:11buslok tanan mo sa kilid,
00:16:13na ipar na,
00:16:13kitawag sa gardenator.
00:16:15Naan na tanan.
00:16:16I'm very interested to her.
00:16:17Ang sa table,
00:16:17ang sa sinter,
00:16:18naan ako,
00:16:19sa kilid-kilid,
00:16:20napod at ng mga lipi
00:16:21o kama spices na itong mga tanom.
00:16:23So,
00:16:23just because gardenator.
00:16:24Wala gina.
00:16:25Usara ka kuan.
00:16:27Naan na dito tanan mo
00:16:28na harvest.
00:16:28But,
00:16:29dili na siya.
00:16:29Di man ni mo ibtun tanan.
00:16:31Kahit kuan,
00:16:31kanang dahon raman ni mong kuaon.
00:16:33Pero dili na,
00:16:34hasil buhaton sir.
00:16:35Dili,
00:16:36ragid.
00:16:36It's very easy.
00:16:38Mga niya mga mong gipurk,
00:16:39gipurk,
00:16:39gipurk,
00:16:40gipurk,
00:16:40gipurk,
00:16:40gipurk,
00:16:40gipurk,
00:16:41gipurk,
00:16:41gipurk,
00:16:41gipurk,
00:16:42gipurk,
00:16:42gipurk,
00:16:42gipurk,
00:16:42gipurk,
00:16:43gipurk,
00:16:43gipurk,
00:16:44kusara sa ikairiyain mo.
00:16:45Gamay ka nga lugar.
00:16:46Pero,
00:16:47kusara kukairiyain mo nga doon.
00:16:48While you are sitting.
00:16:50Good for condo dwellers.
00:16:51Yes.
00:16:52You can put it sa balcony.
00:16:54Pwede rin niya mag-ibutangan mo.
00:16:56O kanabit nang nairoller.
00:16:57Pwede niya mag-itodod.
00:16:58O kanabit nang nairoller.
00:16:59O,
00:17:00diba?
00:17:01So,
00:17:01ano lang ang innovations.
00:17:03Or,
00:17:04agpati sa kukalugbati niya.
00:17:06Paligid mo nito.
00:17:07Hindi rin niya.
00:17:08And then,
00:17:08ang tanan niya mga
00:17:10sagboot na nila,
00:17:11ang tanang mga walata
00:17:13ang mga sagboot,
00:17:14including na lipovers,
00:17:16pwede rin niya ibalik.
00:17:18Naaman tayo kwan,
00:17:19within the
00:17:20coordinator,
00:17:22at the center,
00:17:23at the middle,
00:17:23I mean,
00:17:24nai-tubes niya.
00:17:26We're using,
00:17:27actually,
00:17:27mga 5 liters
00:17:28nga minor water,
00:17:30nga tubig.
00:17:31At ito nang ablihan.
00:17:32Dailan na ito
00:17:33kung ano i-remove gitanan.
00:17:35Ablihan na ito,
00:17:35isuot na na tanan nito,
00:17:37na-perforated na siya inside.
00:17:39Isuot na tanan nito
00:17:40mga lipovers.
00:17:41And then,
00:17:42slowly,
00:17:42malata na ito siya.
00:17:43And those juices,
00:17:45nga ako to,
00:17:45that's fertilizer.
00:17:47So,
00:17:47dili naka-recycle siya,
00:17:48bali mo mag-maguhan siya.
00:17:49Sustained,
00:17:50very sustaining.
00:17:51Pero,
00:17:51iyang baho,
00:17:52sir?
00:17:52No,
00:17:52wala,
00:17:53dili nga mga baho.
00:17:54Diba,
00:17:54that's why,
00:17:55katong-katong gitawag na ito,
00:17:56katong tubes,
00:17:57sulanan na ito sa ito,
00:17:59ang fertilizer,
00:18:00leftovers,
00:18:01dili nga ito siya,
00:18:02i-remove gitanan.
00:18:03Meaning,
00:18:03inisuda ni mo,
00:18:04inisuda ni mo,
00:18:05matako brah.
00:18:07So,
00:18:07wala gilangaw,
00:18:08the smells will not come out.
00:18:10Okay.
00:18:10These are interesting information.
00:18:12I think,
00:18:12Nanay Kampanya,
00:18:13Ani,
00:18:13before,
00:18:14kanang,
00:18:15part mag-initi siya,
00:18:16if we can reduce,
00:18:18malaga na,
00:18:18if we can reduce
00:18:19the volume of garbage
00:18:21ng atong ilabay,
00:18:22mo ginabitong,
00:18:23malata,
00:18:23di malata.
00:18:24Then,
00:18:25ang kanang atong ibayad siya,
00:18:27mag-haul dito.
00:18:28Ato nang mapalit diri,
00:18:30sa pwede na itong makaon.
00:18:32Diba?
00:18:32So,
00:18:32dakukay ni siya,
00:18:33o tabang,
00:18:34kanang kinanglang,
00:18:35kanang,
00:18:36yun ang maingon,
00:18:36ah,
00:18:37ginagmay raman na siya,
00:18:38pero,
00:18:39kanang di,
00:18:40para na mag-project yung kagdaan.
00:18:41But,
00:18:41actually,
00:18:42kanis siya,
00:18:43kanis siya nga project,
00:18:44para na ako,
00:18:44it's,
00:18:45it's inculcating values,
00:18:48sa katawahan,
00:18:49nga,
00:18:49on,
00:18:50on,
00:18:50kanang food security,
00:18:51at the same time,
00:18:52kanang yun lagi,
00:18:53discipline na yun sa basura,
00:18:54kaya,
00:18:54we are spending so much money
00:18:57for garbage.
00:18:58Diba?
00:18:59Mura man siya,
00:18:59for me,
00:19:00it's immoral.
00:19:01Kay,
00:19:02basura good,
00:19:03ganong mag-spend man ta,
00:19:04kanang,
00:19:04it's,
00:19:05I think,
00:19:05proper disposal lang yun ang atong buhaton,
00:19:07then,
00:19:08that money nga atong gastuhuan,
00:19:10atong ipa,
00:19:11whatever atong mabuhat nga,
00:19:13better use,
00:19:13gd sa katawahan.
00:19:14Ipaglalipay ko ka ron sa,
00:19:15kwan po,
00:19:16sa,
00:19:16sa,
00:19:16um,
00:19:17direction ni mayor,
00:19:18nga,
00:19:19he really wanted to,
00:19:20really,
00:19:21ah,
00:19:21enforce,
00:19:21green,
00:19:22green,
00:19:23green person,
00:19:23not green person,
00:19:26but,
00:19:26enforce the,
00:19:27no collection,
00:19:27no segregation,
00:19:28so,
00:19:28those segregated,
00:19:30nga mga,
00:19:30especially,
00:19:31di ba,
00:19:31yung,
00:19:31delete ni siya,
00:19:32maspa,
00:19:32sleep behind,
00:19:33no,
00:19:33I mean,
00:19:33naara sa balay,
00:19:34and then,
00:19:34you can use that sa atong urban gardening.
00:19:37So,
00:19:37kanang,
00:19:37because these are good insights,
00:19:39no,
00:19:39sa katong,
00:19:40kanang,
00:19:42garbage utilization,
00:19:43biodegradable,
00:19:44no,
00:19:44and then,
00:19:45at the same time,
00:19:45we can also plant,
00:19:46and then harvest,
00:19:47and then eat,
00:19:48no,
00:19:49is kaning garden in SRP,
00:19:51but just in case,
00:19:52our viewers would,
00:20:01kanang,
00:20:08ang kaning pasabot ni,
00:20:10ni DJ nga SRP,
00:20:12kay,
00:20:12base niyag mag-inspeksyon sa the whole SRP,
00:20:14dan,
00:20:14mangita ni si Lagasa,
00:20:16naani siya sa likod sa kaning Sanremo nga area,
00:20:19kung musod,
00:20:21bitaw,
00:20:21mugikan,
00:20:22mag JV Steel,
00:20:24na i-access road,
00:20:25yung bago,
00:20:26ang lusod,
00:20:27ang atuman sa may atubangan sa,
00:20:30ang sagay na doon,
00:20:32kanang,
00:20:33kananan din ha,
00:20:34El Corso,
00:20:35El Corso,
00:20:36yes,
00:20:36maagianin mo din ha,
00:20:37ang ilahang,
00:20:38kanang,
00:20:39kanang,
00:20:40garden,
00:20:41napad-dapat ba yan ha,
00:20:42dako na,
00:20:43so,
00:20:43what's the name,
00:20:44just in case they would like to,
00:20:45check it in their ways,
00:20:47no,
00:20:47well,
00:20:47actually,
00:20:48kwan na siya,
00:20:48itawag na siya,
00:20:49bypass road,
00:20:50manguna siya sa kwan,
00:20:51BRT road,
00:20:52no,
00:20:52actually,
00:20:53that's a,
00:20:53kilid good siya mismo,
00:20:54kwan siya,
00:20:57SRP,
00:20:58People's Farm,
00:20:59People's Farm,
00:21:01so,
00:21:02mga tutaon niya,
00:21:03ha?
00:21:03I don't know,
00:21:04because you also mentioned,
00:21:06I think,
00:21:06ikaw,
00:21:07rin siguro to ganina,
00:21:08nung,
00:21:08there are certain,
00:21:09kanang,
00:21:09children,
00:21:10or family members,
00:21:11I think,
00:21:11ikaw,
00:21:12also,
00:21:12Joey,
00:21:12nga,
00:21:13who are not so keen,
00:21:14about,
00:21:15kanang,
00:21:15consumption,
00:21:16of vegetables,
00:21:17that might be a good way for parents,
00:21:19also,
00:21:19to bring their children,
00:21:21and then,
00:21:21they get to see,
00:21:23the garden,
00:21:23and then,
00:21:24be familiar,
00:21:25and hopefully,
00:21:25be enticed,
00:21:26no,
00:21:27but I think,
00:21:27to eat more vegetables,
00:21:28yeah,
00:21:28nindot na siya nga,
00:21:29saktotong gingon ni,
00:21:30Sir Joey nga,
00:21:31ang problema manggon,
00:21:33yes,
00:21:33nanatay tanong,
00:21:34pero,
00:21:34di man,
00:21:35weirduhan man ang mga bata,
00:21:36kayo,
00:21:37naanad masat doon,
00:21:38di ba?
00:21:38So,
00:21:39ang I think,
00:21:40nindot siya nga,
00:21:41na ay collaboration,
00:21:42with the Department of Health,
00:21:43para sa recipes food nga,
00:21:46kanang,
00:21:46kanang,
00:21:47palatable to the kids,
00:21:49di ba?
00:21:50kanang,
00:21:51di ba,
00:21:51na ay crispy kang kung,
00:21:52crispy kang kung,
00:21:54mahal ka na,
00:21:55crispy kang kung,
00:21:56anong di man ta,
00:21:57mag alug,
00:21:58humbang alugbati,
00:22:00just that,
00:22:01ang daugon na ginya,
00:22:03sa sauce,
00:22:03nilidyo.
00:22:04Kanan siya,
00:22:04usah na siya sa mong guhan,
00:22:05product,
00:22:06gitudluan na na mo siya.
00:22:07So,
00:22:07this is located in,
00:22:09sa SRP ni?
00:22:09Besides,
00:22:10besides the,
00:22:11the subway,
00:22:12subway,
00:22:12kanang murag,
00:22:13ibabaw siya sa tunnel,
00:22:14mo ni siya,
00:22:16I think,
00:22:17ang,
00:22:17kinsa man ni sila sir,
00:22:18ang nag,
00:22:19Actually,
00:22:19they are,
00:22:19they are workers,
00:22:21they are government workers,
00:22:22actually,
00:22:22especially,
00:22:23from the DPS,
00:22:24nagkuha na to sila.
00:22:26They're assigned in,
00:22:27carbon market,
00:22:28sigi mo sila po,
00:22:29ang basura,
00:22:31so,
00:22:31ilang,
00:22:31ilang separate ang,
00:22:32guhan,
00:22:33pwede pa matanom.
00:22:34O,
00:22:34pwede pa matanom,
00:22:34di asas,
00:22:36kung saan na to,
00:22:36pagpatanong.
00:22:44Backyard Gardening,
00:22:53ginagitawag,
00:22:54kanang kitawag,
00:22:55bio-intensiva.
00:22:57Na,
00:22:57naas sila'y kuha,
00:22:58naas sila'y katong,
00:22:58water impounding.
00:23:00Yes,
00:23:00water impounding,
00:23:01of course.
00:23:01Atro'y sila magkuha,
00:23:03para,
00:23:03So,
00:23:03the good thing also,
00:23:04if they visit this location,
00:23:06they get to see the actual,
00:23:07no?
00:23:08Naun saun siya nga.
00:23:09Correct.
00:23:10Lakita ka,
00:23:10pwede na lata-lata,
00:23:11ang angi.
00:23:12What a container gardening na to.
00:23:14Kaya nga,
00:23:15ang urban agriculture man,
00:23:16dagahan man,
00:23:17gawin siya gawin.
00:23:18We have the container gardening,
00:23:19we have the vertical gardening,
00:23:21no?
00:23:21O,
00:23:21niya,
00:23:22the hydroponic,
00:23:22the aeroponic,
00:23:24the aquaponics.
00:23:25So,
00:23:26how do you envision,
00:23:27kaya mo ragdagan-dagahan
00:23:28na mag-intag ka ng na-sugdan,
00:23:30no?
00:23:30And it looks like
00:23:31it's going very well.
00:23:33So,
00:23:33how do you envision,
00:23:34uh,
00:23:35urban gardening in Cebu City
00:23:36for the next,
00:23:37on sa man,
00:23:38five or ten years,
00:23:40no?
00:23:41The,
00:23:41the,
00:23:41the future is now,
00:23:43actually.
00:23:44Not in the future.
00:23:46Yeah,
00:23:46okay.
00:23:47In the future,
00:23:47ano,
00:23:47maglutaw na ng vegetables,
00:23:49kitungod sa technology,
00:23:50but,
00:23:51tinanw bitan na,
00:23:51sir,
00:23:51kanang how,
00:23:54kanang,
00:23:55mura mag,
00:23:56ang kanibitang,
00:23:57like,
00:23:57agriculture,
00:23:58same result sa vet nga,
00:23:59kanabang murag,
00:24:01gamit na to everyday,
00:24:02but yet,
00:24:04murag,
00:24:04hilong,
00:24:04murag,
00:24:05kanang,
00:24:06kanang,
00:24:06nakuha nga sa pag-promote.
00:24:08So,
00:24:09karoon ang higa yun.
00:24:10Yes.
00:24:10Ngayon mo mag-promote
00:24:11ang mga programa
00:24:12sa city agriculture.
00:24:13Labipag yun,
00:24:14labipag yun nga,
00:24:15kabantay mo,
00:24:16nagkamahal ang pag-amaligyaon.
00:24:17Wado ka ng market,
00:24:18mahal na kayang kamatis,
00:24:19mahal na kayang sili.
00:24:20So,
00:24:20why not produce on our own?
00:24:22Lessons also the middle,
00:24:24middle person price.
00:24:26That's really part,
00:24:27I mean,
00:24:27that's really helps in,
00:24:28in securing our food.
00:24:30I mean,
00:24:30food security.
00:24:32Why not somehow,
00:24:33sa tuag mismo,
00:24:34sa tuag,
00:24:35ang government is there.
00:24:36Actually,
00:24:37through our office,
00:24:38we always provide the training,
00:24:40the technology,
00:24:41no,
00:24:41tanang-tanang siya,
00:24:42even,
00:24:42even mga seeds,
00:24:44seedlings,
00:24:45even the technology,
00:24:45yuta,
00:24:46na-apple.
00:24:47Mantul lagi ko na yuta o niya.
00:24:50So,
00:24:50kanala ka.
00:24:50Then,
00:24:51ang akong konganit is that,
00:24:52kung mahimbo,
00:24:53ang tibok na area sa Cebu City,
00:24:55no,
00:24:55that's really my,
00:24:56my,
00:24:56my,
00:24:57my,
00:24:57my,
00:24:57imog yung dream.
00:24:59The whole area sa Cebu City,
00:25:02what are you doing?
00:25:03Why idol?
00:25:04Idol.
00:25:05Nato'y nakikipackets,
00:25:06packets of plants,
00:25:07no,
00:25:07beauties,
00:25:09like flowering,
00:25:10or fruit,
00:25:11or vegetables.
00:25:13So,
00:25:13kanala.
00:25:14I think the barangay visit
00:25:16is a good start,
00:25:17no,
00:25:17pero,
00:25:18I think,
00:25:18ang masuggest lang siguran ako
00:25:20is,
00:25:20ang pag-sustain na,
00:25:22when you leave the barangay,
00:25:23no,
00:25:23what do they do?
00:25:25Yes,
00:25:26naana o sana.
00:25:27In fact,
00:25:27we have one,
00:25:28we have one winner,
00:25:30grand winner sa regional,
00:25:32ang atuang barangay San Jose.
00:25:34Sa barangay San Jose.
00:25:36Sa barangay San Jose.
00:25:36Sa barangay San Jose.
00:25:38Sa barangay San Jose.
00:25:39Okay.
00:25:39Talamban.
00:25:40Sa talamban.
00:25:41Ah, okay.
00:25:41Kadawag ko kamay.
00:25:42Bakayan.
00:25:43Ah, bakayan.
00:25:44Sa bakayan.
00:25:45So, dito,
00:25:45they are the grand winner
00:25:46sa atuang NOPAP.
00:25:48Kung sa man siya kanang
00:25:48barangay initiative?
00:25:49Barangay initiative.
00:25:51Barangay mismo sa schools.
00:25:52Malang tanong.
00:25:53Kaya,
00:25:53itong mga,
00:25:54itong mga,
00:25:55itong mga,
00:25:56common vestibos
00:25:58nito sa one area
00:25:59amin sa,
00:26:00sa balay.
00:26:01Okay,
00:26:01that will
00:26:02make the vision
00:26:04into a reality.
00:26:05Yeah.
00:26:06You start
00:26:06and then sustain.
00:26:07And then eventually,
00:26:08the rest of the barangay is,
00:26:09nindut na to siya.
00:26:11Kay barangay,
00:26:11mga yung pinaka-basic.
00:26:12Correct.
00:26:13Atu,
00:26:14gitang mag,
00:26:15sige na sila visit ka ron.
00:26:16Ang kuwang na lang gira ito,
00:26:17luan sa pagluto.
00:26:19Kaya,
00:26:19ang naanda na to sa alugbate,
00:26:21atuang rin ang isagol
00:26:22o tadbisaya.
00:26:22That's why,
00:26:23introduce po na mo,
00:26:24mora siya diversified ba?
00:26:25Meaning,
00:26:26not only crops,
00:26:27but also,
00:26:28kung ito ka na na ipan,
00:26:29may small pan.
00:26:30Pwede na matulubuhin
00:26:31na itong isda.
00:26:33I mean,
00:26:33tilapia ba?
00:26:34So that's why
00:26:34introduce it,
00:26:35tilapia,
00:26:35and all the
00:26:36fresh water fish.
00:26:37Pwede na itong mgaon ba?
00:26:38Pwede na itong mgaon ba?
00:26:40Pwede na itong chance
00:26:41na pwede mo retire
00:26:42self-sustaining na ito.
00:26:44Ang yut,
00:26:44ang tubig po
00:26:45mismo sa pan,
00:26:46maunay mahin mo na
00:26:46itong fertilizer
00:26:47sa kuwan.
00:26:48mora siya vertigasyon,
00:26:49meaning,
00:26:49disconcili sa lotang mga friends.
00:26:50Ang kuwan sa isda,
00:26:51imu mang maano,
00:26:53sa imong tanong,
00:26:54grabe no?
00:26:54So, psycho lang.
00:26:55Grabe no?
00:26:55Kanang how nature
00:26:57provides for us,
00:26:58pero ni-ignore ta,
00:26:59kaya atoragid ta
00:27:00sa mga,
00:27:01whatever.
00:27:03So,
00:27:03so that our viewers
00:27:04will not ignore them,
00:27:06so,
00:27:07or the opportunity,
00:27:08so how can they
00:27:09get in touch
00:27:10with the city agriculture?
00:27:11Yeah,
00:27:12agriculture actually,
00:27:13they can reach us
00:27:14through our page,
00:27:15no?
00:27:15sa FB page
00:27:18na ito na ata.
00:27:19Then we have also
00:27:19the office for,
00:27:20of course,
00:27:21no?
00:27:22You can come to the office.
00:27:24This is City Hall,
00:27:25no?
00:27:25No longer sa City Hall.
00:27:27Naamin sa kuwan,
00:27:27sa CQC,
00:27:28sa NRA,
00:27:29sa North Reclamation,
00:27:30sa CQC before.
00:27:31Katong,
00:27:31katong mga buildings ito,
00:27:33one of the buildings
00:27:33sa COVID area.
00:27:35Namin dito.
00:27:35Which is very close
00:27:36na po sa Katawanyo.
00:27:37Very close,
00:27:38very close sa itong
00:27:39nursery food.
00:27:40In the nursery food na ito,
00:27:41we have,
00:27:42we have a showcase
00:27:43of cultural
00:27:44and garden,
00:27:46urban garden.
00:27:48So,
00:27:50unsa pa may inyong gihuwan?
00:27:53Visit na mo sa,
00:27:54unsa yung Facebook page ninyo,
00:27:55sir?
00:27:55City Agriculture Department.
00:27:58Okay,
00:27:58so,
00:27:59para kung ganahan mo
00:28:00sa schedule
00:28:00sa mga barangay visits nila,
00:28:03kanang,
00:28:03pwede ninyo mabisita
00:28:04ang Ilahang Facebook page,
00:28:06arun dito mo maka-connect.
00:28:07Or pwede sa gud mo mo
00:28:08message,
00:28:09kung naamoy mga inquiries,
00:28:10like,
00:28:11sir,
00:28:11naamoy liso din na sa,
00:28:14pero mo may liso
00:28:15ng Ilahang Bati,
00:28:15di ba, sir?
00:28:16Na-a,
00:28:16yeah, na-a.
00:28:17Na-a,
00:28:17di ay na.
00:28:18Na-a,
00:28:18na-angkanko,
00:28:19na-angkanko,
00:28:20na-a,
00:28:20ang Ilahang Bati,
00:28:21na-a,
00:28:21pizza na-a.
00:28:22But Ilahang Bati,
00:28:23pwede na na siya
00:28:24hydrophonic.
00:28:24Pwede hydrophonics.
00:28:26Pwede hydrophonics.
00:28:26Cuttings,
00:28:27pwede hydrophonics.
00:28:27I mean,
00:28:27there are all parts
00:28:29sa Ilahang Bati,
00:28:31pwede na ito ma-reproduce.
00:28:32Or,
00:28:32kung karong weekend,
00:28:34if they have trips
00:28:35to SRP,
00:28:36then they can also
00:28:37drop by to the
00:28:37people's farm.
00:28:38In fact,
00:28:39ang vision ako sa
00:28:40SRP is,
00:28:41mahimos siyang itawag
00:28:43o ka ng
00:28:43week in farmer ba,
00:28:45week in farming ba?
00:28:46No,
00:28:47meaning,
00:28:47kung katong mga ganahan,
00:28:49gawin nga magtanong,
00:28:50we can give them
00:28:52atroos siguro,
00:28:53space, no?
00:28:53Maybe,
00:28:54square meter lang siguro,
00:28:56or maybe,
00:28:56or two.
00:28:57Mapindi nila ito magtanong.
00:28:58So,
00:28:59we provide them
00:28:59all the assistance,
00:29:00like the seedling,
00:29:01the seedling,
00:29:02by the way,
00:29:03it's a weekend,
00:29:04Sundays included,
00:29:04or Saturdays.
00:29:05Pwede rin po.
00:29:06Ah, okay.
00:29:07No, I think this is a good
00:29:08family trip.
00:29:09This is,
00:29:10for example,
00:29:12katong yung wala po yung
00:29:13mga space ba,
00:29:14kanang,
00:29:15pwede rin mo na,
00:29:16katong usaka,
00:29:17kutagaan mo
00:29:18one square meter there,
00:29:19or usaka black,
00:29:20pwede na ninyo
00:29:20tandang ingredients
00:29:21sa pinakmit,
00:29:22ugutan,
00:29:22bisaya,
00:29:23buwi ng longso,
00:29:24di ba?
00:29:26So,
00:29:27muna siya,
00:29:28sir,
00:29:28salamat kaayos
00:29:29sa imong,
00:29:30misan,
00:29:30sa short notice,
00:29:31kanang,
00:29:32naaring yung kakay,
00:29:33kanang nakita,
00:29:34mag-good na mo nga,
00:29:35kanang,
00:29:36na ay,
00:29:36naagoy ano,
00:29:37ang urban gardening,
00:29:38kanang lagi nakita na ko
00:29:39sa SRP,
00:29:40nga,
00:29:40kinangalan siguro,
00:29:41makaibaw ang mga tao,
00:29:42ini nga,
00:29:43you can do,
00:29:44pwede ka mag-urban gardening,
00:29:45no matter on sa kagamay,
00:29:47bisan siguro,
00:29:47yung imong boarding house,
00:29:48pwede lagi ka magbutang
00:29:49diag kaang gamay,
00:29:50tubok kang sibuyas dahon.
00:29:52Ibigin yung rooftop ha,
00:29:53Ibigin yung rooftop,
00:29:54yung veranda,
00:29:54pwede rin yung,
00:29:55And then this is good
00:29:56paradigm shift,
00:29:57considering na more and more
00:29:59people also within the city
00:30:00are transitioning
00:30:01to becoming condo dwellers,
00:30:03this will also
00:30:04create perspective bang,
00:30:07urban gardening
00:30:07is even more possible,
00:30:09even if they have
00:30:10a limited space.
00:30:11So, it's,
00:30:12dili na,
00:30:13dili na,
00:30:14limitation ang space.
00:30:16Ang atulag yung pagkakugihan
00:30:19o ka nang madiskarte,
00:30:21di ba?
00:30:21Correct.
00:30:22Kuma namang July,
00:30:23ang July kay Health Month,
00:30:24mata,
00:30:25mag-andam,
00:30:27tapos nindot gina,
00:30:28sir,
00:30:28ngayon yung,
00:30:28I think,
00:30:29makatrigger gina,
00:30:29kay inyong ipakontest.
00:30:32Kana bang unsa
00:30:33ang mga,
00:30:33kanang,
00:30:34mga unique ways
00:30:35na nag-inani ka,
00:30:37kanang,
00:30:37not just kanang
00:30:38sa pag-garden,
00:30:39pero kanang,
00:30:40para to encourage people
00:30:44ba nga,
00:30:44kanang,
00:30:45daghan mga kagsulti nga,
00:30:47ang mga challenges,
00:30:48Utah,
00:30:49ang challenges,
00:30:50lugar,
00:30:50ang challenges,
00:30:51katong huay panahon.
00:30:53So,
00:30:54with all those challenges,
00:30:55naapay hope,
00:30:57na pwede pag-idiay,
00:30:58naapay chance nga,
00:30:59kanang naakay opportunity nga,
00:31:01naakay tanong nga,
00:31:03self-sustaining,
00:31:04kung mahilig ka nang kaon,
00:31:06o di ka pwede mo kaugway sili,
00:31:08pwede lang ka makatanong
00:31:09pag-sili,
00:31:10inside sa imong kwarto,
00:31:12ayun,
00:31:12nandilang tamang,
00:31:13nanom,
00:31:14mga illegal ha,
00:31:15kainara ba to'y gerain sa una,
00:31:17nananom,
00:31:18illegal,
00:31:18so,
00:31:19siyang kondo,
00:31:19sakpan na bagyug ka,
00:31:21so,
00:31:21magbantay taana,
00:31:22so,
00:31:23Sir Joey,
00:31:23daghan kayo,
00:31:24salamat sa imong higayon,
00:31:26nga gihatag sa amin.
00:31:27But aside ha,
00:31:27kanina in addition,
00:31:28naapay din nagtabang ang mga partners,
00:31:30like the East End Foundation,
00:31:32they're also offering,
00:31:33kanang itaw sa kabalikat sa kabuhayan,
00:31:35in fact,
00:31:36marag seven,
00:31:37seven batches na masiguro ang mong kuwan,
00:31:39communities na,
00:31:39mag-i-organize.
00:31:40And then,
00:31:41kito rahan,
00:31:42naay series of training,
00:31:44about mga 16 modules,
00:31:4516 modules,
00:31:47gikang gisalan,
00:31:48preparation,
00:31:49tanom,
00:31:50seedling,
00:31:51germination,
00:31:52pagtanom,
00:31:53pag-atiman,
00:31:54until kipag-harvest,
00:31:55namang sa,
00:31:55namang sa,
00:31:56kitawa ko.
00:31:57Ang harvest,
00:31:58ato na to include sa SM.
00:31:59SM, yes.
00:32:00Maunan,
00:32:00kasi ginaroon sila,
00:32:01kung ano ba,
00:32:02mga,
00:32:02mga,
00:32:03mga,
00:32:03katong mga nag-practice,
00:32:04kikontinue ba?
00:32:05Sure buyer.
00:32:06They're no selling.
00:32:07Sure buyer.
00:32:07They're no selling the groceries,
00:32:08ako na sa SM.
00:32:09Punindot na siya nga,
00:32:10initiative po,
00:32:13ang pag-tie-up ni mo ba,
00:32:16sa farmers,
00:32:18o farm to market,
00:32:19kaya nagig kay,
00:32:20sure nga market,
00:32:21nga,
00:32:21nina ganakong baso.
00:32:24Nagig kay sure nga market,
00:32:25kay momang po na,
00:32:26ang pagka-competitive man po nga,
00:32:28na nakagi-harvest niya,
00:32:30ito ni most carbon market,
00:32:32kadaku kayong carbon market,
00:32:33taliging na maligya.
00:32:35But this one,
00:32:36sure na nga na ay,
00:32:37kuan.
00:32:37Usagi nga kuan na to,
00:32:38isa usap po,
00:32:39is kanyang,
00:32:40safe pa nga itong i-produce,
00:32:42no?
00:32:42I mean,
00:32:43I'm not sure,
00:32:44as a market,
00:32:44matito kay Balog,
00:32:45how it is produced ba,
00:32:47somehow.
00:32:48So,
00:32:48kung mag-produce,
00:32:49kagimuhang kagwalingon nga,
00:32:50mga pagka-on,
00:32:52i-assured na,
00:32:54safe siya,
00:32:55organic pa siya.
00:32:55neutralizer,
00:32:56diba?
00:32:56So,
00:32:57it can be,
00:32:59kanang ornamental,
00:33:00kanilot man sa rin,
00:33:01mga itsura,
00:33:02food consumption,
00:33:03they can also sell it.
00:33:05Okay,
00:33:06add to ka sa,
00:33:06mo add to ka sa,
00:33:08sa SM,
00:33:08diba,
00:33:09from time to time,
00:33:09namanay sila mag-display,
00:33:11mga ornamental,
00:33:12maybe barato,
00:33:13maybe barato.
00:33:15So,
00:33:15naangin siya yung market,
00:33:16kaya maging mga tao nga,
00:33:18ganahan ko ane,
00:33:19kaya makapagwapani sa kong bahay,
00:33:20makapawa sa kong stress,
00:33:22na-stress na ko,
00:33:23ikita na ko,
00:33:24ay,
00:33:24salamat,
00:33:25pinaglami na kay caller,
00:33:26i-mong tanong,
00:33:27uliin ni mo nga laya,
00:33:28na mag-guilty,
00:33:29kung kagmahayo.
00:33:30Pero kanina nga,
00:33:31conversation work naman sila,
00:33:32diba?
00:33:32If there's a will,
00:33:34there's a way.
00:33:34Kanin,
00:33:35there is a way,
00:33:36so,
00:33:36there should be a will.
00:33:38Will na langkawang na to.
00:33:40So,
00:33:40Mona,
00:33:41Sir Joey,
00:33:41nagan ka yung salamat.
00:33:43Mga higala,
00:33:44inigbalik na to,
00:33:45atong masturya,
00:33:46si LTFRB Chief,
00:33:49Monte Alto,
00:33:50kalabot ni sa pag-abot
00:33:51aning mga e-taxi.
00:33:55Kanang,
00:33:56kung ano ba,
00:33:57kanang,
00:33:57onsan na,
00:33:58kanang,
00:33:59charger na.
00:34:00Electrical.
00:34:01But actually,
00:34:02naan nang sa Manila,
00:34:03ang kaning e-taxi,
00:34:06mas cheaper gait ko no,
00:34:07sa regular nga kanang gasoline.
00:34:10So,
00:34:10ato aning paminahon,
00:34:12o,
00:34:12when sa di mo abot sa Cebu City?
00:34:14Inigbalik na mo,
00:34:15ayo magbihan.
00:34:21Aning mga,
00:34:28sa mga,
00:34:28ba,
00:34:29sa mga,
00:34:29ba,
00:34:29ka.
00:34:30ka.
00:51:30I remember.
Be the first to comment
Add your comment

Recommended