Eko Vizyon’un bu bölümünde Amerika’nın yeni dönemde ağırlık vereceği ekonomik reformları, vergi paketlerini ve bunların Amerika’nın yeniden yükselişine reçete olup olmayacağını değerlendiriyoruz... #EkoVizyon
00:00ABD başkanlık seçimleri öncesinde ve koltuğa oturduktan sonra da Trump'ın en çok kullandığı slogan şuydu.
00:07Make America Great Again.
00:09Amerika'yı yeniden büyük yap.
00:11Trump neden böyle bir ifade kullanıyor?
00:14Çünkü Amerika finansal açıdan zor durumda.
00:17Son 50 yılda girdiği savaşların hepsinden derin ekonomik yaralar almış bir ülke.
00:22Ayrıca Birleşmiş Milletler ve NATO için yaptığı harcamalar,
00:25uluslararası kuruluşlara akıttığı ödenekler, Arap Baharı sürecinde askeri üslerine yaptığı yatırımlar,
00:32Biden'ın İsrail'e verdiği sınırsız destek ekonomiyi oldukça sınırlandırdı.
00:38Zaten krizlere gebe olan Amerikan ekonomisi savaş politikaları ile daha derin yaralar almış durumda.
00:45Buna mukabil Çin üretim ekonomisi ile yükselen finansal bir dev olma yolunda ilerliyor.
00:51Trump'ın birinci döneminde Huawei teknoloji şirketine yapılan ambargo ile aslında Çin'in yükseliş trendine girdiği itiraf edilmişti.
01:02Çin sanayi ve teknoloji hamleleri ile büyüyor.
01:05ABD ise özellikle Biden döneminde durağan bir üretim ve finansal daralma yaşıyordu.
01:11İşte ABD Başkanı Trump yeniden ifadesini kullanırken bu duraksama dönemini itiraf ediyor ve tekrar yükseliş dönemine çevireceğini söylüyor.
01:23Aslında Çin'i yükselen teknolojik bir dev haline ABD ve Avrupalı devletler getirdi.
01:30Çünkü onlar ucuz iş gücü ve üretim potansiyelini fırsata çevirmek için Asya'ya fabrikalar kurdular.
01:38Çinliler çalışsın biz kazanalım dediler.
01:41Fakat ucuz oyuncaklar ülkesi olarak görülen Çin ve onun gibi Asya Pasifik ülkeleri tüm dünyanın tedarik merkezine dönüştü.
01:51Şimdi Batı kendi ürettiği canavar ile rekabet halinde.
01:56Peki Trump'lı ABD yeni dönemde hangi kararlar aldı ve ne tür reformlar yapmayı düşünüyor?
02:03İşte EkoVizyon'un bu bölümünde ABD'nin yeni dönemde ağırlık vereceği ekonomik reformları, vergi paketlerini ve bunların ABD'nin yeniden yükselişine reçete olup olmayacağını ele alıp değerlendireceğiz.
02:18ABD'nin öncelikle şunu yaptı.
02:21Trump ile birlikte içine kapanma politikası gereği uluslararası kuruluşlardan ayrılmaya başladı.
02:27Daha önce ayrıldığı Kyoto protokolüne benzer bir gerekçe ile Paris İklim Anlaşması'ndan da çekildi.
02:35Yine Trump Dünya Sağlık Örgütü'nden çıkacağını açıkladı.
02:39Birleşmiş Milletler tarafından dünya ülkelerine dağıtılan sermayenin Amerika sınırlarından çıkmasını engelleyeceğini açıkladı.
02:48NATO'nun yüksek maliyetini Amerika'nın tek başına karşılamayacağını ifade etti.
02:53Yine benzer şekilde Ukrayna'ya Rusya ile savaşında daha fazla destek olmayacağını ima etti ve Rusya ile masaya oturdu.
03:02İsrail'e yapacağı silah desteğini şarta bağladı ve Yahudi sermayesindeki dolarları Amerikan Merkez Bankası'na yöneltti.
03:10Yahudi lobisinin seçimleri Trump'ın kazanması için senatörleri satın alması söylemleri bu durumu destekliyor.
03:16Trump destekçilerini finanse eden Yahudi zenginler yeni dönemde kazan kazan politikası uygulayacağının sinyalini vermişlerdi.
03:25Yine Trump yasa dışı yollarla topraklarına giren göçmenleri de sınır dışı etme kararı aldı.
03:32Güney sınırlarını koruyarak uyuşturucu kaçakçılarını engellemek üzere kararname imzaladı.
03:37Çinli BYD firmasıyla rekabet etme amacıyla Meksika'da Tesla elektrik araçlarını daha ucuz insan gücüyle üretebilmek için kolları sıvadı.
03:49Yeni vergi paketleri açıkladı.
03:52Bitcoin ve Dogecoin gibi kripto varlıkların değerini arttırıp manipülatif kazancın kapısını araladı.
03:58Bütün bunların yanı sıra Amerika Avrupa Birliği ülkelerine yapacakları alüminyum ve çelik ihracatı için %25'lik gümrük vergisi uygulama kararı aldı.
04:10Kuzeyde Kanada, güneyde Meksika ve okyanus ötesinde Avrupa Birliği ile ticari kaygılarını çözmeye yönelik adımların yanında bir de İslam coğrafyasındaki sinsi planlarını ifşa etti.
04:23Gazze'yi turizm cenneti yapıp paraya çevireceğini vaat etti.
04:29Bütün bunlar Amerika'nın finansal darboğazını çözmeye yetmeyecek ki, geçtiğimiz günlerde Trump yeni vergi paketleri açıkladı.
04:38Devletlerin ödeyeceği en düşük vergi oranı %10 olarak belirlendi.
04:43Özellikle Uzakdoğu ülkelerine en yüksek vergi artışları yapılarak rekabetin kiminle yapılacağı belli olmuş oldu.
04:51Çin %34, Vietnam %46 ile en yüksek vergi artışı yapılan iki ülke oldu.
04:58Avrupa Birliği ülkelerine vergi oranı %20 olarak belirlendi.
05:02Trump'ın vergi paketlerini açıklarken sarf ettiği sözler oldukça manilerdi.
05:07ABD'nin altın çağı geri geliyor, bugün ekonomik bağımsızlığımızı ilan edeceğiz dedi.
05:14Anlayamadık. Amerika bugüne kadar altın çağını yaşamıyor muydu?
05:18Ekonomik olarak dışa mı bağımlıydı?
05:20İşte birazdan bunlara değineceğiz.
05:23Yine Trump, Avrupa Birliği için zor bir rakip, bizi soydular ifadesini kullandı.
05:30Tayland, Çin, Hindistan ve Vietnam gibi ülkeleri ABD ürünlerine yönelik haksız vergi tarifeleri nedeniyle eleştirdi.
05:38ABD içinde ithal edilen otomobillere %25 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı.
05:44Amerika içinden geçtiği finansal darboğazı doğrudan sıcak para ile telafi etmeye çalışıyor.
05:49Fakat Trump'ın da ifadesiyle bütün kartlar artık kendi ellerinde değil.
05:55Zira devletler için ithalat seçenekleri arttı.
05:58Uzak Doğu ve Asya en büyük tedarik zincirini oluşturuyor.
06:03Bu durumda Amerika istediği oranda vergi artışları yapmaktan çekiniyor.
06:07Çünkü Çin, ABD'ye iki kat daha fazla vergi uyguluyor.
06:12Avrupa Birliği, Amerikan borsasındaki yatırımlarını geri çekip, hisselerin değer kaybetmesiyle tehdit ediyor.
06:18Yatırımcı eskisi gibi Amerika'ya güvenmiyor.
06:22Zira başında ne zaman ne yapacağı belli olmayan bir deli var.
06:25Trump, yeniden büyük olmak için attığı her çılgınca adımda biraz daha zarar görüyor.
06:32Zira Çin, aldığı yeni kararla ABD'den ithal edilen kömür, doğalgaz ve bazı tarım ürünlerine %10-15 civarında ek vergi artışı yaptı.
06:42Elektrikli araç sektöründe Şubat 2025'te yapılan analize göre,
06:48Çinli BYD firması, ABD'li Tesla'ya karşı satış rakamlarında öne geçti.
06:54Yatırımcısını ve üreticisini başka ülkeleriyle alışveriş yapmaya teşvik eden Çin,
07:00bir gecede Amerikan borsasında sarsıntı oluşturdu.
07:03Dow Jones, Standard & Poor's ve Nasdaq hisselerinde ortalama %10 gibi bir düşüş yaşandı.
07:09Artık Amerikan ekonomisi pamuk ipliğine bağlı.
07:14Resesyon kapıda ve gırtlağına kadar borca batmış.
07:1816 trilyon dolar ile dünyanın en borçlu ülkesi.
07:22Sattığı hazine tahvilleri ve ülke içindeki borçlanma ise bu oranın sadece yarısı.
07:28Dolayısıyla dış borç stoku 8 trilyon dolara yakın.
07:33Fakat yıllardır ödeme yapmıyor.
07:35İngiltere merkezli yayın yapan The Economist,
07:39liberal uluslararası düzen parçalanıyor mu başlığıyla yayınladığı makalede,
07:43liberal uluslararası sistem yavaş yavaş çöküyor.
07:47Bu çöküş ani ve geriye döndürülemez olabilir ifadelerini kullanmıştı.
07:52Makale içeriğinde doların prestij kaybettiğine de vurgu yapılıyor.
07:56The Telegraph yazarı Evans Pritchard ise Amerikan ekonomisini şöyle yorumluyor.
08:01Bu ölçekte kronik borç ihracı dünyanın ABD hazine tahvillerine olan iştahını azaltacak
08:08ve ABD hükümetinin konjöktür karşı teşviklere uzun dönemli bir çöküşle mücadele etme kabiliyetini köreltecektir.
08:17Bunun dünyanın dolarize olmuş finans sistemi üzerinde güçlü zincirleme etkileri olacak
08:23ve ABD'nin ekonomi mimarisine hasar verecektir dedi.
08:33Fakat bu boşluğu kimin dolduracağı konusunda şimdilik herhangi bir tahminleri yok.
08:39Ya da bir korkuları yok.
08:41Çin ya da Rusya'nın dağınık AB ülkelerinden birinin bu boşluğu dolduramayacağını biliyorlar.
08:48Bu boşluğu İslam ve Müslümanlar dolduracak.
08:51Bunu da biliyorlar.
08:52Peki bunu hedef edinen bir devlet var mı?
08:56İslam beldelerinin hepsi başka krizlerle boğuşur.
09:00Orta Doğu ve Asya coğrafyalarında Müslüman liderlerin tek derdi koltuklarını korumak ve servetlerini çoğaltmak.
09:08Hiçbirinde ne bir kalkınma vizyonu var ne de siyasi boşluğu doldurabilecek bir kabiliyet.
09:15O yüzden onlar da şimdilik yılan deliğine çomak sokmak istemiyorlar.
09:19Hatta öyle ki Suud Prensi Selman Trump ile görüşmesinde 600 milyar dolarlık yatırım sözü verdi.
09:27Birleşik Hanepemirlikleri ise Amerikan ekonomisinde can suyu olacak yatırımlar için start verdi.
09:33Trump ilk iktidarı döneminde olduğu gibi yine körfez ülkelerinden umutlu.
09:39Nasıl olmasın ki?
09:40Yıllardır ekonomi tehdidiyle siyasal üstünlük sağlayan Amerika için tehlike çanları çalıyorken normal şartlarda diğer devletlerin yöneticileri kolları sıvar ve bu boşluğu doldurmaya çalışırdı.
09:54Ama ilginçtir ki ne Avrupa ne de İslam coğrafyasındaki liderlerden herhangi birisi hiçbir plan yapmamışlar.
10:01Bu çöküşü hızlandıracak ve kendilerini dünyanın yeni gücü haline getirecek adımları atamıyorlar.
10:09Çünkü öngörüsüzler, korkaklar ya da acizler.
10:1520 yıldır Türkiye ekonomisini çökertmekle tehdit eden ve her istediğini yaptıran Amerika şu an kendi çöküşünü durdurmaya çalışıyor.
10:24Fakat Türkiye'de hükümet bırakın karşı hamle yapmayı sadakatine bağlı kalmaya devam ediyor.
10:32İşte Amerika'ya güç ve cesaret veren temel unsur budur.
10:38Netanyahu'yu Beyaz Saray'da ağırladığında Türkiye ile İsrail arasındaki sorun ve sürtüşmeleri çözebileceğini,
10:45Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte çok şeyi atlattıklarını söyleyen Trump,
10:50Amerika ve Batı çıkarları için Türkiye ile nasıl bir müttefiklik ve dostluk içine olduğunu itiraf ediyor.
10:58Trump, Amerikan ekonomisini kurtarmak için ne yaparsa yapsın kalıcı bir çözüm bulamayacaktır.
11:07Kendisine aidiyet duygusuyla bağlı olan devletlerin destek ve teşvikleriyle Amerika bir süre daha nefes alabilir.
11:14Fakat karşısına iktisadi sistemi krizlerden etkilenmeyen,
11:20ordusu her türlü tehdidi savuracak kadar güçlü ve cesaretli olan bir devlet çıkarsa
11:27ve Amerika'dan boşalacak siyasi ortama talip olursa işte o zaman değil Trump.
11:34Bütün siyasetçiler, püresel şirketler ve kapitalist sermayedarlar da bir araya gelse Amerika'yı yeniden büyük yapamazlar.
11:44Peki ya ABD'ye karşı koyabilecek bu liderlik neden İslam'ın liderliği olmasın?
11:50Bu güçlü ve kararlı ordu neden Müslümanların ordusu olmasın?
11:54Böylesi vizyoner bir devlet neden İslam ilafet devleti olmasın?
