• 2 ay önce
Siyasi Vizyon "Amerika'nın İflası ve Küresel Siyasette Boşluk" konusu ile yayında...

Uluslararası Sistemde siyasi bir boşluk var mı?
ABD’yi devletlerarası arenada hala üstün konumda tutan faktörlerin neler?
ABD’nin askeri, ekonomik ve teknolojik gücü abartı mı?
ABD’nin zayıfladığı yönündeki yorumların gerçekliği var mı?

#SiyasiVizyon #Amerika

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00Amerika Birleşik Devletleri'nin iflası ve küresel siyasette boşluk
00:05ABD dünyanın süper gücü ve birinci devlet olma pozisyonunu sürdürüyor.
00:10Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte uluslararası sistem,
00:14ABD'nin üstünlüğüne dayalı tek kutuplu dünya sistemini yeni dünya düzeni olarak kabul ettirdi.
00:20ABD'nin 11 Eylül sonrasında giriştiği Afganistan ve Irak maceralarının
00:25siyasi, askeri, stratejik ve ekonomik fiyaskosuyla sonuçlanması
00:30bu konuyu yüksek sesle tartışılır hale getirdi.
00:34ABD'nin gücünün zayıfladığı, ABD'nin dış dünyaya müdahale yeteneklerinin azaldığı,
00:39silah ve maddi yardımla desteklediği Yahudi varlığı İsrail'e dahi söz geçiremediği,
00:45dolayısıyla devletler arası düzende bir kara delik oluşmaya başladığı gibi
00:49söylemler sıkça gündeme gelmeye başladı.
00:52Geçtiğimiz günlerde, Birleşmiş Milletler Geleceğin Zirvesi Küresel Çağrı çevrim içi etkinliğine
00:58video mesaj gönderen Cumhurbaşkanı Erdoğan,
01:01çok taraflı sistemi dünyanın beşten büyük olduğu şiarını merkeze alarak
01:06adalet ve hakkaniyet ekseninde yeniden şekillendirmeye ihtiyaç olduğunu gündeme getirdi.
01:12Siyasi vizyonun bu bölümünde uluslararası sistemde gerçekten bir boşluğun olup olmadığını,
01:18ABD'yi devletler arası arenada hala üstün konumda tutan faktörlerin neler olduğunu ele alacağız.
01:25ABD'nin askeri, ekonomik ve teknolojik gücüne ilişkin değerlendirmelerde bir abartı söz konusu mu?
01:33Liderliğini yaptığı kapitalist ideolojinin yol açtığı ifsadın sonuçları nedeniyle
01:38acaba ABD'nin zayıfladığı yönündeki yorumlar temenniden mi ibaret yoksa bunun bir gerçekliği var mı?
01:46Bütün bu sorulara cevap aramaya çalışacağız.
01:49Bazı Amerikalı analistler, ABD'nin askeri üstünlüğü, denizler üzerindeki kontrolü,
01:55geniş ittifak ağı, küresel finans sistemine etkisi ve dünya zenginliğinin önemli bir kısmına sahip olması gibi
02:02faktörleri ileri sürerek ABD'nin halen güçlü bir imparatorluk olduğunu söylüyor.
02:08ABD'nin gücünün gerilemeye başladığı iddialarını abartılı buluyor.
02:13Üstelik sadece kendi büyüklüğü, gücü, stratejik varlıkları ve coğrafi konumuyla değil,
02:19ayrıca uluslararası kurum ve kuruluş aracılığıyla, uluslararası düzen, uluslararası ekonomi,
02:26uluslararası hukuk, uluslararası askeri ittifaklar ve kukla ulus devletler üzerindeki kontrolü sayesinde
02:34kimilerince dünyanın jandarması denilen hegemonik ve rakipsiz süper güç sıfatını hala sürdürüyor.
02:41Tek başına dünya ekonomisinin %30'undan fazlasını elinde tutuyor.
02:45Diğer ülkelerin iç işlerine müdahale etme kabiliyetine sahip tek devlet olarak öne çıkıyor.
02:51Dünyanın pek çok yerinde sahip olduğu askeri üsler ve filolar sayesinde sıcak çatışma alanlarını
02:58kontrol altında tutuyor.
03:00Doğrudan veya dolaylı askeri müdahalelerde bulunabiliyor.
03:03Kendi dış politik hedeflerine sarsılmaz bağlılık gösteren müttefik rejimleri iktidarda tutabiliyor.
03:10İşlevsiz hale gelenleri veya çıkarlarını tehdit edenleri alaşağı edebiliyor.
03:15Sahip olduğu muazzam güç dengesiyle diğer devletleri kendisine karşı meydan okumaktan caydırabiliyor.
03:22Devletler arası rekabet açısından da ABD'nin karşısında durabilecek,
03:26birinci devlet konumunu sarsabilecek herhangi bir güç devlette söz konusu değil.
03:32Avrupa Birliği, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Hindistan gibi devletlerin
03:37küresel güç olarak ortaya çıkacağına dair öngörüler gerçekçi değil.
03:42ABD'nin bu devletler karşısındaki gücü mukayese edilemeyecek derecede fazla.
03:47Avrupa Birliği de buna dahil.
03:49Zira Brexit sonrası AB yeni parçalanma dalgalarıyla karşı karşıya kalacak.
03:55İngiltere'nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da, Fransa'nın Afrika'da,
04:00ABD karşısında uğradığı kayıtlar bunun göstergesi.
04:04Büyük güç olma potansiyeline sahip Almanya'nın,
04:07İkinci Dünya Savaşı'nın şokundan halen çıkamamış olması,
04:10diğer irili ufaklı Avrupa devletlerinin birliğe muhtaç veya anlayacağı olması,
04:16Avrupa Birliği'nin ve birliğin lokomotifi olan devletlerin,
04:20ABD karşısında durabilecek bir süper güç olma,
04:24eski imparatorluk günlerine geri dönme hayalini suya düşürmüş durumda.
04:28Rusya, Ukrayna Savaşı'ndan sonra içine düştüğü bataklıkta debelenmeye devam ediyor
04:34ve Putin dönemiyle başlayan Çarlık Rusya'sına dönüş umudu ilelebet sönmüş durumda.
04:40Geriye küresel düzeni etkileyen en önemli faktör olarak görülen Çin kalıyor.
04:45ABD, Çin'in yükselişini engellemek için çeşitli yaptırımlar uygulamaya
04:50ve Trump döneminde iyice kızışan bir ticaret savaşına girişmeye başladı ancak,
04:55dünyanın en büyük tedarikçilerinden biri olan Çin'in ekonomik gücü istenen ölçüde kırılamadı.
05:01Sonuçta, ABD'nin gücünün gerilemeye başladığı iddialarına sert bir şekilde karşı çıkan kesimler,
05:08ABD'nin halen dünyanın en büyük imparatorluğu olduğunu savunmakla birlikte,
05:14ABD, Çin rekabetini küresel düzenin şekillenmesindeki en belirleyici etken
05:20ve ABD hegemonyası önündeki en büyük tehdit olarak görmeye devam ediyor.
05:25Peki, bütün bunlar gerçekten ABD'nin gücünün gerilemediği ilelebet birinci devlet konumunda kalacağı
05:33ve karşısına alternatif yeni bir süper güç çıkamayacağı anlamına mı geliyor?
05:38Biraz geç bir şey gidelim.
05:39Tarihte, tek bir devletin dünya üzerindeki güç dengesini belirlediği ve diğer devletlerin
05:45bu güce boyun eğdiği veya uyum sağladığı dönemler olmuştur.
05:49Pers İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu, İslam Hilafeti, Moğol İmparatorluğu,
05:55İngiliz İmparatorluğu gibi devletler birinci devlet konumuna yükselmiştir.
06:00Fakat bu devletlerin hepsi bir şekilde diğer büyük devletler tarafından sınırlandırılmıştır.
06:06Örneğin, Osmanlı Devleti uzun süre boyunca iki rakibiyle İran'daki Saferi Hanedanlığı
06:12ve Hindistan'daki Babur İmparatorluğu ile arka bahçesinde mücadele etmek zorunda kalmıştı.
06:19Avrupa'nın hüküm sürdüğü 18. yüzyılda, sömürge döneminin zirvesinde bile Britanya
06:25İmparatorluğu, Fransa tarafından sınırlandırılmıştı.
06:28Ha keza İngilizler ve Fransızlar da Avusturya, Macaristan İmparatorluğu tarafından sınırlandırılmıştı.
06:3520. yüzyılın başlarında Britanya İmparatorluğu başka bir süper güç olan Almanya ile iki
06:42kez karşı karşıya gelmek zorunda kalmış, bu da İki Dünya Savaşı'na yol açmıştı.
06:48İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra yükselişe geçen ABD hegemonyası o zamanlar yeni bir
06:54süper güç olan Sovyetler Birliği tarafından sınırlandırılıp dengelenmişti.
06:58Bu da Soğuk Savaş dönemi boyunca iki kutuplu dünya düzenine yol açmıştı.
07:04Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra ABD liderliğinde ortaya çıkan tek kutuplu
07:10dünya düzeni ise tarihte benzerine az rastlanılır bir dönem oldu.
07:14Çünkü ABD'yi sınırlandırıp dengeleyebilecek bir güç kalmadı.
07:19Öyle ki ABD artık tarihin sonunun geldiğini, dünyanın yegane hakimi olduğunu, aynı
07:27anda birden fazla cephede savaşabileceğini, dünyanın tüm coğrafyalarına ayak basabileceğini,
07:33gerektiğinde uluslararası hukuku ve güçler dengesini ayaklar altına alabileceğini
07:39iddia etmeye başladı.
07:40Bu muazzam kibir ve küstahlık sonucu yeni dünya düzeni idealini ortaya atarak yeni
07:46tehdit olarak dündeme getirdiği İslam'a karşı harekete geçti.
07:5111 Eylül sonrasında giriştiği Afganistan ve Irak işgalleri, 2008 küresel finans
07:56krizi, 2010'da başlayan Arap Baharı devrimleri ve sonrasında yaşanan tüm gelişmeler ABD'nin
08:04dünya liderliğinde ve dış politika hedeflerinde büyük bir zafiyete yol açtı.
08:09Kendisini sınırlandırıp dengeleyecek bir güç olmasa da kibir, küstahlık ve aşırı
08:14özgüveni zirveden tepe taklak aşağı yuvarlanmasına neden oldu.
08:19Sahip olduğu devasa güç araçlarına, siyasi nüfuzuna, askeri üstünlüğüne,
08:25ekonomik hakimiyetine rağmen hem de karşısında adam akıllı bir rakip devlet olmamasına
08:31rağmen güç zehirlenmesinden kurtulamadı, gerileşini önleyemedi.
08:37ABD'nin gerilemesi sadece dünya hakimiyeti ve sömürgecilikteki liderliği açısından
08:42değil, kendi iç düzeni açısından da barizleşti.
08:46Kapitalist ideolojinin saçtığı ifrazatların yanı sıra dış politik başarısızlıkları
08:52ülke içinde de sessiz ve derinden ilerleyen kronik krizleri tetikledi.
08:57Ulusal borcu 35 trilyon doları aşmış durumda.
09:01Diğer büyük güçler de hızla artan bir borç batağında.
09:05ABD'de borcun gayri safi yurt içi hasılaya oranı %120'yi aşmış durumda ve 2028 yılına
09:12kadar %150'ye ulaşması bekleniyor.
09:15Artan borçların yanı sıra sosyal güvenlik, yaşlı bakım hizmetleri ve çocuk sağlık
09:20sigortası gibi devasa karşılanmamış yükümlülükler ülkenin mali istikrarını
09:25ciddi şekilde tehdit ediyor.
09:27Ekonomik eşitsizlik giderek artıyor ve orta sınıf küçülüyor.
09:31Ev sahipliği ise birçok kişi için giderek ulaşılmaz hale geliyor.
09:36Yüksek kiralar yüzünden milyonlarca evsiz insan sokaklarda, insanlık dışı koşullarda
09:41yaşamaya mahkum oluyor.
09:43Zengin ve fakir arasındaki uçurum büyüdükçe sosyal hareketlilik azalıyor ve bu durum
09:48toplumsal gerginlikler ile ekonomik istikrarsızlığa yol açıyor.
09:53Özellikle siyahilere, hispaniklere ve Müslümanlara yönelik ırkçılığın yükselişiyle birlikte
09:59Birleşik bir Amerikan kimliği kavramı zayıflıyor.
10:02Genç ve daha çeşitli nüfuslar arasında vatanseverlik azalıyor.
10:05Bu ortak kimlik kaybı toplumsal parçalanmayı artırıyor ve ülkenin bütünlüğünü kırılgan
10:11hale getiriyor.
10:12Sanılanın aksine ABD'de sağlık ve eğitim sisteminde iflas çanları çalıyor.
10:18Milyonlarca insan sosyal güvencesi olmadığı için sağlık sisteminden yararlanamıyor.
10:23İlk ve orta öğretim öğrencilerinin matematik yeterliliği %20'lere düşmüş durumda.
10:28Evlilik ve doğum oranlarının düşmesi diğer gelişmiş ülkelerde olduğu gibi nüfusta
10:34artan bir yaşlanma krizine işaret ediyor.
10:36Gençler arasında artan uyuşturucu madde kullanımı, işsizlik, şiddet olayları,
10:42intihar eğilimleri ve ruhsal sağlık sorunları çok ciddi bir toplumsal krize dönüşüyor.
10:47Siyasi kutuplaşma ve siyasi sisteme duyulan hayal kırıklığı daha önce hiç olmadığı
10:52kadar yüksek seviyelere ulaşmış durumda.
10:54100 yıldan fazladır Cumhuriyetçi ve Demokrat Parti arasında el değiştiren ABD iktidarının
11:00sınırlı bir çıkar grupları kesimi tarafından kontrol edildiği gerçeği yalnızca Amerikan
11:05Devleti'nin yönetimi açısından değil, aynı zamanda dünya liderliği ve hegemonik
11:11süper güç olma vasfı açısından da şüpheye yol açıyor.
11:14Daha da önemlisi ciddi bir itibar ve prestij kaybına neden oluyor.
11:19Gallup'un yaptığı bir ankete göre Amerikalıların %67'si ülkenin bugünkü dünya sahnesindeki
11:26durumundan hiç memnun değil.
11:28Bu oran 2000 yılında %35'ti.
11:31İşte bu dinamikler dünyanın en güçlü devletinin ve ulusunun düşüşte olduğu
11:36gerçeğini ortaya koyuyor.
11:38Kuşkusuz Amerikalı düşünürler, analistler ve politika üreticileri de bunların farkında.
11:44O halde bütün bunlar birbirine bağlı ekonomik, toplumsal ve siyasi sorunlar, düşüşün sadece
11:50geçici bir aksaklık olmadığına daha derin ve geri döndürülemez bir değişime işaret
11:56ediyor olabilir mi?
11:58Hegemonik süper güç vasfını korumaya devam ettiği halde ABD'nin hem içeride hem de
12:03küresel ölçekte güç kaybettiği, bununla devletler arası düzenli bir boşluk oluşturduğu
12:08kesin.
12:09Bu durumda bir başka soru gündeme geliyor.
12:11Acaba ABD'nin bu güç kaybı zamanla düzelebilecek geçici bir düşüş mü yoksa artık geri döndürülemez
12:18çöküşün ilk aşaması mı?
12:20Ortaya koyduğumuz verilerin gösterdiği kesin gerçek şu ki ABD ulaştığı zirveden
12:26aşağı düşmeye başladı ve bu çöküş daha da iman edilecek.
12:31ABD'nin şu anda yaptığı bu çöküşü geri döndürülebilir hale getirip tekrar zirveye
12:36yükselmek değil düşüş hızını yavaşlatmaya yönelik adımlar atmaktan ibaret.
12:41Bu nedenle askeri yönden doğrudan savaşlara giremez hale gelerek vefalet savaşlarına
12:48yöneldi.
12:49Siyasi yönden denge politikasına yeniden yönelmeye başladı.
12:52Uluslararası kurumları çiğnemekten vazgeçmeye başladı.
12:56Ekonomik yönden doların itibarını kurtarmaya çalışıyor ve Çin ile ticaret savaşından
13:01kaçınmaya başladı.
13:03Coğrafyamızdaki Sisi, Muhammed bin Selman, Erdoğan ve İran'ın Molla rejimi gibi
13:09müttefiklerine daha çok bel bağlamaya başladı.
13:12Burada bir başka soru daha gündeme geliyor.
13:14ABD güç kaybettiğine göre, zirveden düştüğüne göre, yokuş aşağı yuvarlandığına göre
13:20ABD süper güç niteliğini ve birinci devlet konumunu kaybedecek mi?
13:26Yükselen rakip güçlerin oluşturacağı varsayılan çok kutuplu düzenin parçası
13:30mı olacak?
13:31Mevcut devletler arası düzende ABD'nin karşısında durabilecek alternatif bir
13:36gücün olmaması ve hali hazırdaki büyük devletlerin ABD'yi birinci devlet konumundan
13:41indirmekten aciz olmaları, ABD'nin bu devletler karşısında büyük ve süper güç olarak
13:47görülmeye ve tek kutuplu düzeni sürdürmeye devam edeceğini gösteriyor.
13:52İşte bunun tek bir istisnası var.
13:55ABD'ye meydan okuyabilecek, küresel hegemonyasını kırabilecek, ekonomik ve askeri güç
14:01kabiliyetlerini bu nura uğratabilecek tektonik bir sarsıntı kaçınılmaz hale geldi.
14:07Devletler arası düzende süregelen bu boşluk enerji yüklü fay hatlarının tetiklediği
14:12bir depreme gebe.
14:14Dünya tarihinde imparatorlukların yükseliş ve çöküşlerini inceleyen pek çok eserde
14:19ele alındığı gibi devletler arası ilişkiler ve dünya düzeni ilelebet sabit kalamaz.
14:25Günümüzde şahit olduğumuz dünya sahnesi köklü bir değişimin arefesinde olduğumuza
14:30işaret ediyor.
14:31Hiç kuşkusuz böyle bir değişim ancak yeni bir alternatif ideoloji ile gerçekleşebilir
14:37ki bu İslam'dan başkası değil.
14:39Buraya kadar ifade ettiğimiz ABD'nin soğuk savaş henüz sona ermeden önce hazırlanan
14:45uzun vadeli planlarında yeni tehdit olarak İslam'ın seçilmesi işte bundandır.
14:50Yeni dünya düzeni idealinde ilk hedef olarak Orta Doğu'nun kalbi olan Irak ve Güneydoğu
14:56Asya'nın zayıf halkası olan Afganistan'ın seçilmesi, Arap Bağdışı sırasında bölgedeki
15:02diktat rejimlerinin hunharca desteklenerek yıkımdan kurtarılması, Yahudi varlığının
15:08vahşetine açık çek verilmesi ve Müslümanların başındaki rejimleri ısrarla ayakta tutması
15:14işte bundandır.
15:16Bilhassa güç, iktidar ve otorite sahiplerinin idrak etmesi gereken hakikat şudur.
15:22ABD güçlü olduğu için güçlü değil, bilakis karşısında güçlü bir devlet olmadığı
15:28için öyle görünüyor.
15:29Zayıf ulus devletleri korkutmayı ve sindirmeyi başardığı için güçlü görünüyor.
15:35Desteklediği diktatörler sayesinde başka ülkelerin topraklarını, servetlerini ve
15:41imkanlarını kullanarak güçleniyor, güç gösterisi yapabiliyor.
15:46Bölge ülkelerinin desteği olmasaydı, ABD'nin ne Irak veya Afganistan'ı işgal etmesi
15:52ne de Yahudi varlığı gibi bir virüsü barındırması mümkün olabilirdi.
15:57Allah'ın izni ve ümmetin desteğiyle raşidi hilafet devleti kurulduğu zaman, başımızdaki
16:03bu ulus devletlerin kartondan devletçikler olduğu, İslam devletinin devletler arası
16:08düzendeki boşluktan fazlasını doldurarak dünyanın süper gücü haline geleceği,
16:14ABD'nin kendi kabuğuna geri çekilmek zorunda kalacağı ve yepyeni bir çağın başlayacağı,
16:21sadece Müslümanların ve küfrün karanlıklarında izlenen milletlerin arzusu ve temennisinden
16:28ibaret değil, sadece fay hatlarındaki tektonik hareketliliği okuyabilenlerin öngörülerinden
16:35ibaret değil, aynı zamanda alemlerin Rabbinin vaadinin ve Resulü sallallahu aleyhi ve sellemin
16:42müjdesinin yerine geldiğini göreceklerdir.

Önerilen