Oynatıcıya atlaAna içeriğe atla
  • 7 saat önce
Karadeniz'in bereketli topraklarından doğan gelenek… Üretim Zamanı ekibi bu hafta Samsun Bafra'da yüzyıllardır kuşaktan kuşağa aktarılan zembil dokumacılığını ekrana taşıdı. Bölge insanının yaşamında önemli bir yerde olan ve doğal liflerle örülen emek dolu sepetler, usta öğretici Nuran Güngör sayesinde gelecek nesillere aktarılırken aynı zamanda yeni tasarımlarla geleceğe taşınıyor. Üretim Zamanı her pazar 10.35'te CNN TÜRK'te.

Kategori

🗞
Haberler
Döküm
00:00Öğretmek aslında nefes almak bence, faydalı olmak.
00:13Kındır'a zembili nasıl ayakta tutuyorsa, bitmiş bir zembilde kurs içerisindeki bu dostluğu, bu arkadaşlığı bizleri bir arada tutuyor.
00:23Her düğümünde bir hayal var. O yüzden zembili tanıştıktan sonra zembili bir daha bırakmadık.
00:30Merhaba, hoş geldiniz. Ben Nuran Güngör. Samsun Bafra Halk Eğitim Merkezi'nde 37 yıldır usta öğreticisi olarak çalışıyorum.
00:43Aynı zamanda Kültür Bakanlığı Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı ünvanına sahibim.
00:48Bafra'da Halk Eğitim Merkezi'nde Bafra'nın 300 yıllık geleneği olan zembili tanıtım, üretim alanlarında çalışıyorum.
01:00Zembili tanışmam aslında 95'li yıllara dayanıyor.
01:04Bafra'nın civar köylerinden, Göltepe Köyü'nde yaşayan Kaptan Çakır ve eşi Canan Çakır bu işi üretiyorlarmış.
01:10O zaman usta öğreticilik vasfı olmayan Canan Teyze'ye unutulmaya yüz tutmuş el sanatlarına dayalı olarak bir usta öğreticilik vasfı kazandırılıyor.
01:19Ve o yıllarda Göltepe Köyü'nde köy halkına bu işi üretmek için bir kurs açılıyor.
01:24Sonuçta 300 yıllık bir sanat. Biz eğitimimizi alırken aynı zamanda da zembili üretmek ve Bafra'ya mal etmek adına tanıtmak amaçlı olarak ARGE'de Avrupa Birliği projesi yazıldı.
01:3530 tane öğrenci, 2 tane eğitmen Avrupa Birliği projemizi başlattık.
01:39Ve bu projeyle unutulmaya yüz tutmuş zembili tekrar hayat buldu ve günümüze bize geri döndü diyebiliriz.
01:48Şimdi zembili ne amaçla yapıldığına gelince poşetlerin olmadığı dönemlerde taşıma aracı olarak yapılmış.
02:00Taşıma aracı dediğimiz işte insanlar pazara giderken zembili içerisine en az 3 bakır yoğurt kabının girecek şekilde örmüşler o yıllarda.
02:09Ve bunu Bafra'nın pazar yerlerinde hem ihtiyaçlarını karşılamışlar hem insanlara satış olarak sunmuşlar.
02:17Tamamen doğaya dost bir ürün. Tamamen doğal.
02:19Eskittiğiniz zaman tekrar toprağa attığınız zaman poşetler gibi zarar vermeden tekrar aslına dönerek doğa dostu.
02:27O yüzden biz de buna gönül vererek hala günümüzde bunu üretmeye, yapmaya devam ediyoruz ve edeceğiz.
02:39İki tane ham maddesi var zembili. Bir tanesi kındıra dediğimiz sazgillerden bir saz çeşidi.
02:47Bafra'nın Kızılırmak deltasında yetişir. Kındıra zembili iskeletini oluşturuyor her şeyden önce.
02:53Ve sağlamlığı tartışılmaz. Çok uzun yıllar, 10 yıla aşkın elimizde olan bir kındıramız var mesela hala kullanabildiğimiz.
02:59Ve zembili dik tutan o iskelet yani o kındıranın sağlamlığı zaten.
03:03Dolayısıyla da coğrafi işareti alınmış olan zembili üretmek için en gerekli ham madde kındıra.
03:15Çocukluğumda bizim büyüklerimiz giderler, sazın içerisinden keserler, evlerin önüne getirip sererek kuruturlar.
03:23O zamanlar Mayıs aylarında kesilen kındıra, bugün günümüzde kuş cennetinde dolayısıyla,
03:28işte kuşların öreme mevsiminden dolayı Aralık ve Şubat aylarında kesimi yapılıyor sadece.
03:34Bize şimdi devletin kurumlarının izin verdiği zaman ve süre içerisinde kındırayı temin edebiliyoruz ancak.
03:41Zaten zembili bu kadar değerli olmasının sebebi de kındıranın zor elde ediliyor olması.
03:47Kındıra'nın normalde aslında bir tanesini almış olsanız hemen kırılır, eder.
03:56Ama bir araya gelerek, avuç içerisine bükerek, bir araya getirerek yaptığımız o halatımsı ip o kadar sağlam ki,
04:03üç tane bakır yoğurt kabının içerisini taşıyacak kadar sağlamlıklı bir ürün.
04:07Kındıra ve mısır yeleğinin bir araya gelerek üretildiği zembil sağlamlığıyla da ömürlük açıkçası.
04:17Şimdi ilk önce kındıra kuru bir malzeme oluyor tabii ki.
04:22İşleme koyduğumuz zaman da ıslayarak çalışıyoruz.
04:24Daha sonrasında kındırayı avuç içerisine bükerek ip haline getiriyoruz.
04:29Aynı şey mısır yeleğinde de geçerli.
04:31Mısır yeleklerini yapacağınız işin çeşidine göre, büyüklüğüne göre, inceliğine göre, zarifliğine göre parçalara ayırarak,
04:38bunları kındıra üzerinde tekniğine uygun düğümler atarak objelerimizi çalışmaya başlıyoruz.
04:47Mısır yeleğinin kendine has bir rengi vardır.
04:50Zembillere farklı formlar vermek için mısır yeleklerini boyuyoruz.
04:54Doğal boyalarla yaklaşık bir saat süresince kaynatıyoruz.
04:58Kaynattıktan sonra onu tekrar kurutuyoruz.
05:01Görmüş olduğunuz bütün renkleri elde ediyoruz.
05:03Bu da yaptığımız tasarımlarda yeniliklere.
05:06Olduğu yerde saymıyor da daha ileri, daha ileri, daha ileri diye gidiyoruz.
05:10Hayal gücü sınırsız bir kere.
05:12Tasarım sınırsız.
05:13Her hayal ettiğiniz şeyi üretebilirsiniz.
05:15Taşıma aracı olarak yapılan zembil, dün pazarda, bugün plajda, tasarımın geldiği nokta diyoruz biz buna.
05:22Zembil'in daha çok bir alanda kullanılmasını sağlamak amaçlı da tasarımlarımız ve çalışmalarımız devam ediyor.
05:30Bir çantada zembil dediğimiz işte formunda çalışılan bir çantanın bir sırasına gitmek yaklaşık bir saat, bir buçuk saat arası bir şey.
05:3930 sıralık bir çantada yaklaşık 50 saate yakın zaman harcıyorsunuz.
05:43Yani bu bir insanın hayatında çok önemsenecek bir zaman dilim açıkçası.
05:48Harcadığınız bu zamanı da işte zembili değerli kılan şeyler diyoruz ya, harcadığınız zaman da o işin içine girmiş oluyor.
05:56Kındır'a zembili nasıl ayakta tutuyorsa bitmiş bir zembil de kurs içerisindeki bu dostu, bu arkadaşlığı inanın ayakta tutuyor.
06:08Bizleri bir arada tutuyor.
06:10Halk eğitim kurslarında insanlar sosyalleşiyor her şeyden önce.
06:12Yani sen bunu ürettin, ben bunu yapıyorum, aşurunun rengi şöyle oldu, bunu böyle oldu diye birbirleriyle paylaşım içerisinde olmak istiyorlar.
06:21Bir yıllığına diye gelen öğrenci inanın 3-4 yıl gelir kalır, hatta bir dahaki sene beni alacak mısın diye de sorar.
06:28Demek ki faydalı oluyoruz diye düşünüyoruz.
06:30Ben en azından öyle düşünüyorum.
06:32Emekli hemşireyim.
06:334 yıldır zembil ile uğraşıyorum.
06:36Çok mutlu oluyorum.
06:37Alışkanlık haline geliyor zaten.
06:39Yapmadığınızda kendinizi suçlu hissetmeye başlıyorsunuz.
06:42Torunu büyüttüm.
06:45Ondan sonra da boş kalınca mecbur.
06:51Böyle bir denedim.
06:52E güzelmiş ama ben uğraşamam bununla dedim.
06:54Ondan sonra evde sıkıldı kızımla beraber.
06:57Dedik hadi beraber bir başlayalım.
06:59Muhteşem.
07:01Yani terapi.
07:02Terapi.
07:02İnsanoğlusun, moralin bozuk çıkıyor veya bir şeye canı sıkılıyor.
07:06Oraya girdiğinde her şeyi unutuyorsun.
07:08Tarlaya gidiyoruz, mısırları topluyoruz.
07:11Çoğallara koyuyoruz, onları taşıyoruz.
07:13Sonra boyama işlemlerimiz var.
07:15Onları yapıyoruz.
07:16Ürettik de çantalar falan yaptık.
07:18Harika duruyor.
07:20Sonuç güzel.
07:20Yeni bir şeyler üretebilmek o kadar güzel ki kendime özgüvenim daha fazla arttı bu işte.
07:27Kafa dağıtıyor.
07:29Her imlekte düşünce değişiyor.
07:34Ben dedim bunlara, ben bu senin şöhret olayım.
07:36Gülme, eğlenme, işimizi yapma, birbirimize yardımlaşma, özellikle kendi masamız var.
07:45Öbür masaya laf atarız, biz daha iyi bir şeyler yapıyoruz, siz neredesiniz gibi.
07:49Sanki yanlışlık yaptın gibi geldim ona.
07:54Sökeceksin onu elinde sonunda sökeceksin.
07:57Mevla nasip eylesin de, düğünümü hayrı.
08:04Yedim bafran okulu, ceviz yüzüm kokulu.
08:09Her düğüm attığınızda bir kere oraya bakarken çocuğunuzu görüyorsunuz.
08:23Hayallerinizi görüyorsunuz.
08:25Yaparken o kadının onu hayal ettiği şeyleri düşünseniz de.
08:29Yani ben bunu üreteceğim, bitireceğim, işte bununla eve bir teneke yağ alacağım.
08:33Öbürü diyor ki işte bir giyim belki çorap alacağım.
08:36Yani o olacak, bu olacak.
08:38Her düğümünde bir hayal var.
08:39Bir pazarımız maalesef şu anda yok.
08:46Ama bireysel olarak fuarlarda, festivallerde satışını yapıyorlar arkadaşlarımız.
08:52Ürettikleri ürünlerde ihtiyacın dışındaki bütün geliri evinde kullanabiliyor, çocuğuna verebiliyor.
08:57Kendi ihtiyaçlarını karşılayabiliyor.
08:59Emeğinden elde etmiş olduğu gelirin hazdını yaşıyor her şeyden önce.
09:03Bu tip şeylerden kazandığım parayı fotoğrafçılıkla ilgileniyorum profesyonel anlamda.
09:09Gezilere harcıyorum.
09:11Benim yurt içi, yurt dışı gezi param.
09:13Şu an bir ürün yapıyorsun, bazen bir fiyat koyuyorsun, bazen pahalı diyorlar.
09:18Aslında onun arka perdesini kimse bilmiyor.
09:21Zembil yapmaya başladıktan sonra el yemeğin değerini daha iyi anlamaya başladım.
09:28Üretmek aslında nefes almak bence.
09:30Faydalı olmak.
09:32Dünyaya geliş sebebin diye düşünüyorum.
09:35Yani dünyayı boş geçirmemek.
09:37Yaşam yani kısacası.
09:39Nefes almak ve yaşam bence.
09:40Şunu diyorum her zaman.
09:45İnsanların yaşadıkları yerlere hep bir borcu vardır diye.
09:48Benim de elimden gelen buydu herhalde.
09:50O yüzden Zembil'le tanıştıktan sonra Zembil'i bir daha bırakmadım.
09:53Ben 300 yıllık bir işi ustamdan aldım.
09:56Öğrendim.
09:57Ben de ustalar yetiştirdim.
09:59Ve bu işi 300 yıl daha ileriye götürmek için çalışıyoruz.
10:03İzlediğiniz için teşekkür ederim.
İlk yorumu siz yapın
Yorumunuzu ekleyin

Önerilen