- 10 saat önce
Gece Haberleri, 24 saatin tüm gelişmelerini ekrana getiriyor.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00İNTRO
00:00:00İyi geceler CNN Türk ekranlarına hoş geldiniz.
00:00:09Değerli izleyenler geride bıraktığımız gün hem Türkiye'de hem de dünyada önemli gelişmeler yaşandı.
00:00:15Bu gece Türkiye'nin savunma sanayinde yaşanan gelişmeleri ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barak'ın Türkiye Yunanistan ilişkilerine dair yaptığı açıklamaları değerlendireceğiz.
00:00:27Stüdyoda konuğumuz Akademisyen Doktor Cihan Günyel. Hoş geldiniz.
00:00:31Hoş bulduk Erhan Bey. Bu arada Serkan Hocama da iyi akşamlar, iyi yayınlar.
00:00:34Evet Serkan Gündoğdu da uzaktan bağlantıyla konuğumuz. Doçent Doktor Sayın Serkan Gündoğdu siz de hoş geldiniz.
00:00:43Merhabalar Erhan Bey, Cihan Bey merhabalar. İyi yayınlar diliyorum.
00:00:47Önce savunma sanayindeki gelişmeye bakalım.
00:00:50Türkiye açısından çok sevindirici ve gurur verici bir gelişme yaşandı.
00:00:55Türk Havacılık tarihinde ilk kez milli bir insansız uçaktan milli hava hava füzesi milli bir radar tarafından güdümlenerek hava hedefine karşı ateşlendi.
00:01:06Bayraktar Kızıl Elma, Aselsan imzalı Murat AESA radarının işaretlediği hedefi TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen Göktuğ'un füzesiyle tam isabetle vurdu.
00:01:18Bu testle birlikte milli insansız savaş uçağının havadan havaya taarruz yeteneği de doğrulandı ve bu dünya tarihinde de bir ilk oldu.
00:01:28Onu da söyleyelim.
00:01:29Gerçekten gurur verici bir gelişme.
00:01:31Cihan Bey, tabii ki savunma sanayinde Türkiye'nin son dönemdeki ivmesi çokça dikkat çekiyor.
00:01:37Tabii biz bunu yakından takip ediyoruz ama bizim dışımız da dünyada yakından takip ediyor.
00:01:43Özellikle savunma sanayinde söz sahibi ülkeler Türkiye'nin bu kısa sürede geldiği noktayı biraz da şaşkınlıkla takip etmeye devam ediyorlar.
00:01:53Özellikle insansız hava araçlarında Türkiye'nin vizyoner bakış açısı ve geliştirdiği ürünler tüm dünyada ses getirmeye devam ediyor.
00:02:04Ve Kızıl Elma bugün tarihi bir atış gerçekleştirdi.
00:02:06Tabii bu atışı Türkiye'nin geliştirdiği milli insansız uçak Kızıl Elma tarafından yapılması, milli bir radarla yapılması, milli bir füzeyle yapılması aslında bunların hepsi çok çok önemli.
00:02:19Her biri ayrı bir emek, ayrı bir çalışma, ayrı bir ekibin alın teriyle ortaya çıkmış, birliktelikle ortaya çıkmış gerçekten çok büyük bir başarı.
00:02:29Nasıl değerlendiriyorsunuz?
00:02:30Tabii aslında Erhan Bey biz burada çokça yayın yaptık.
00:02:33Çokça da beraber gururlandık.
00:02:34Çünkü milli ve yerli savunma sanayimizin bu denli başarıları tabii ki göğsümüzü kabartıyor.
00:02:43Ve ilk belki de şunu söylemek gerekir.
00:02:46Tüm emeği geçenlere en belki de en alt kademeden en üst kademeye kadar da her birine teşekkürlerimizi, şükranlarımızı sunmamız bence önemli.
00:02:55Ben kendi adıma hepsine çok çok teşekkür ediyorum.
00:02:58Şimdi aslında uluslararası sistemin kendi içerisinde gelişen son süreçte krizler, savaşın değişen doğası ve bu değişen doğa içerisinde şunu altını çizerek belirtmek isterim ki,
00:03:12Türkiye, başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere devletimizin kurumları çok önceden görerek aslında bugünlerin adımını attı.
00:03:20Bunun altını çizmek gerekir.
00:03:22Belki son dönemde bu başarıların meyveleri alıyoruz ama temel metnine biraz geriye gittiğimizde aslında yaşanan süreç,
00:03:31Türkiye'nin çok öngörülü davrandığını, savaşın değişen doğasını ama bununla beraber de uluslararası sistemdeki krizleri yine önceden görerek attığı adımlar içerisinde değerlendirmek lazım.
00:03:43Mesela çok basit iki örnek bile ne kadar aslında önemli bir gelişmeyi bizim adımıza ortaya döküyor.
00:03:53Bakın hatırlıyoruz şurada çok kısa bir zaman önce Katar'da Hamas'ın hatırlarsanız saldırı düzenlediği Sirayn.
00:04:02Ve orada şu mesele çok önemliydi.
00:04:06Neydi?
00:04:06Şimdi Katar'ın kendisi adına da sadece Katar'da bulunan Amerikan üstlerindeki hava savunma sistemleri değil.
00:04:14Katarlıların bizzat kendi kullandığı Amerika'dan satın aldığı hava savunma sistemleri devreye giremedi.
00:04:20Neden?
00:04:20Çünkü yazılımı kendilerine ait değil, hiçbir şeyi kendisine ait değil ve yazılım gönderilirken, kullanırken kime karşı olacağı, nasıl olacağı,
00:04:29mesela İsrail'e karşı kullanılamayacağı ortaya çıktı.
00:04:31Yani düşman tanımı çok önemli burada.
00:04:33Düşman tanımı olarak kimlere o silah verenin işaretlediği çok çok önemli.
00:04:40İstediğiniz ülkeyi yani bir tehdidi düşman olarak tanımlayamıyorsunuz.
00:04:45Katar örneği çok net bir şekilde ortada.
00:04:47Evet, bu sizin de bahsettiğiniz üzere şimdi bu çok önemli bir gelişmeydi.
00:04:52Şimdi Katarlılar hava savunma sistemini alıyor, hava radar sistemini alıyor.
00:04:57Hepsi Amerikan menşeli ve İsrail'e karşı çalışmadı.
00:05:01Evet, yani bütün hava sahanız, bütün egemenliğiniz burada ihlal edildi.
00:05:05Geçtiğimiz yıla dönelim Eren Bey, 2024 yılına gidelim.
00:05:08Hatırlarsanız yine Lübnan'da İsrail'in pejir telsiz saldırıları.
00:05:13Bakın orada bile baktığımızda İsrail sızmış, tüm yazılımı nasıl olacağı, nasıl patlatılacağı, saati dakikasını her şeyini hesaplamış ve bunlar Hizbullah tarafından alınmış.
00:05:24Ne? Çünkü dışarıdan almak zorunda.
00:05:27Tamam, hani dersiniz devlet altı bir aktörden bahsediyoruz.
00:05:30Fakat meselenin geldiği noktada burada sizin özelliğinizi nasıl kazandığınız çok önemli.
00:05:37Bugün hava savunma sistemi kullandığınız uçak ve kullandığınız mühimmat, yani füzeler.
00:05:43Hepsi sizin yapımınız ve hepsi sizin, nasıl söyleyelim, kontrolünüzde.
00:05:47Buna birisi müdahale edebilir mi? Biri bunu engelleyebilir mi?
00:05:51Veyahut da yani bunu sadece hani farazi cümle şey olsun diye söylüyorum.
00:05:55Herhangi bir ülke veyahut da İsrail size böyle bir saldırı yapabilir mi? Yapamaz.
00:05:58Sizin sistemlerinizi kilitleyebilir mi? Hayır.
00:06:00Çünkü sizin milli ve yerli bununla beraber özerk bir savunma sisteminiz oluyor.
00:06:05Tabi bu işin bu boyutu.
00:06:07Diğer tarafına baktığımızda bugün Avrupalıların işte Ukrayna Savaşı ile beraber en çok endişe duydukları noktalardan birisi.
00:06:14Nedir o? Bugünleri tam öngörememiş savaş sanayi doktrinini değiştiremediklerini görüyoruz.
00:06:21Hala tank ürettiklerini veyahut da zırhlı araç fakat bugünkü savaşın o değişen doğasında bir etkinliğinin olmadığını görüyoruz.
00:06:29Hava savunma sistemleriniz, insansız hava araçlarınız, hatta dün yine beraberdik Eren Bey, insansız deniz araçlarını konuşuyoruz.
00:06:36Yani artık yapay zekaların kullanıldığı baktığımızda tamamen sizin savaş konseptinizin değiştiği insan gücünden belki hatta şöyle de söylemek gerekiyor.
00:06:48Birinci Dünya Savaşı'nda tüfek makinalı tüfek kullanma belki de araç kullanmak bir asker için önemliydi.
00:06:55İkinci Dünya Savaşı'nda yine benzer şekilde tankı da kullanmanız gerekiyor.
00:06:58Fakat günümüze geldiğimizde hatta askerlerin bile artık sadece bu bir araç kullanmak, daha gelişmiş bir makinalı tüfeği kullanması değil.
00:07:09İşte elinizdeki telefonla, tabletle siz bir mühendis gibi aslında bu insansız hava araçlarını kullanabiliyor musunuz?
00:07:17Ve savaşın tüm doğasını değiştiriyor.
00:07:19İşte artık siperlerin belki de bir önemi kalmadı.
00:07:22Yani aylarca siper kazıyorsunuz, oraya girip düşmanla mevzi alıp çatışacaksınız.
00:07:27Fakat üstünüzdeki bir iha, bir drone sizin tamamen aylarca yaptığınızı veyahut da insan kaybına neden oluyor.
00:07:37Ve savaşın doğası değişmiş durumda.
00:07:38Bugün şimdi hem Kızıl Elma olsun hem Kaan olsun mesela örneğin Kaan'ın en büyük özelliklerinden biri ne olacak?
00:07:45Yanındaki ihaları kendisi kontrol ediyor, siyahları.
00:07:48Ve beraber yani operasyonu tam bir belki de eşkülüm içerisinde yürütecek.
00:07:53Bunların her biri çok önemli ama birkaç katkısı var bize.
00:07:56Birincisi sizi savaşın değişen doğasında günümüzün savaş şartlarındaki stratejilerine, doktrinine belki de belirleyen güçlerden biri oluyorsunuz.
00:08:07Ki Türkiye'nin tecrübesi de çok fazla.
00:08:09Terörle mücadele eder.
00:08:11Özellikle bizim İHA ve SİHA'larımız ve hava kuvvetlerimiz büyük başarı kazandı.
00:08:16Bunun dışında sizin bir caydırıcı güç olarak kapasitenizi yükseltiyor, bağımsızlığınızı yükseltiyor.
00:08:22Siz yerli ve milli savunmanızı geliştirdikçe aslında savunma kapasitenizin de arttığını görüyorsunuz.
00:08:29Sadece bununla da bitmiyor.
00:08:30Son söz uzatmadan hocama bırakayım.
00:08:33Sizin bunun ihracatlarıyla beraber aslında Asya'da, Afrika'da, Latin Amerika'da, Avrupa'da da söz sahibi olduğunuz etki sahası yaratmanızın bir aracı.
00:08:42Bugün biz Endonezya ile 48 adet Kaan Anlaşması imzaladık.
00:08:46Bütün eğitimlerini, bütün yedek parçalarını biz vereceğiz. Bizim belki orada askeri üslerimiz olacak ki bu da bizim Asya Pasifik'te burada belki de önemli bir oyun kurucu veyahut da söz sahibi olan aktör olmamıza doğru evriltecek.
00:09:00Bir de bu kısmı var.
00:09:02Ve son söz olarak da bugün Avrupa Birliği işte yıllarca Türkiye'ye birçok bahaneyle baktığımızda sıkıntı çıkartan Avrupa Birliği artık Türkiye'yi tüm Avrupa savunmasında birer stratejik ortak olarak görme arayışı içerisindeki bu da bizim bu attığımız yerli ve milli savunmayla beraber olduğunu söylememiz gerçekçi olur.
00:09:25Erhan Bey son sözüyle böyle söyleyip Serkan Hocam'ın vaktini çalmayayım.
00:09:30Sağ ol.
00:09:31Evet Serkan Gündoğdu sizin de yorumunuzu alalım. Gerçekten dünya havacılık tarihine geçen bir denemeydi.
00:09:37Bu tüm dünyada da ses getirdi. Aslında sizin yorumlarınızdan sonra özellikle dünya basınına bu haberin yansımasını da aktaracağım.
00:09:45Önce sizin yorumunuzu almak istiyorum.
00:09:48Öncelikle Cihan Hocam'a da nezaketi için teşekkür ediyorum.
00:09:51Erhan Bey sizlerle birlikte tekrar bir yayında buluşmanın da mutluluğunu da belirtmek istiyorum.
00:09:56Bir her Türk gibi ben de çok gurur duydum.
00:09:58Özellikle milli savunma sanayimizin bu denli gelişmiş olması ve artık bir nebze dünyadaki diğer savaş teknolojilerine ya da dünyadaki diğer böyle hegeman güçlere belki bir anlamda süper güçlerimiz için çok erken diyebiliriz.
00:10:11Ama bir nebze artık bu alanda bu arenada bizlerin de olduğunu Türk milli savunma sistemlerinin yeni savaş teknolojilerine nedenle hazır ve nedenle bu yeniliğe açık olduğunu da göstermiş oldu.
00:10:24Cihan Hocam az önce bahsetti çok da güzel örnekler üzerinden bahsetti.
00:10:29Eğer bu bölgede ve bu coğrafyada yaşıyorsanız ve özellikle de güvenlik tüketen bir bölgede yaşıyorsanız Türkiye'nin gerekçe o politik konumu ve Türkiye'nin kendisine munasır özelliklerine bağlı olarak ehemniyeti ve kıymeti buna bağlı olarak da her daim dünyanın ve diğer böyle güçlerin eşelediği ya da işte bir güç mücadelesinde bir araç olarak kullanmak istediği bir ülke.
00:10:56Türkiye kıymetli bir ülke gerek bölgedeki rolü gerekse dünya siyasesindeki etkinliği de göz önünde bulundurulduğunda elbette dünyanın diğerlerine karşı ya da rakip alanlara karşı bu gelişmeleri yaşatması ve tesis etmesi elzem ve bir zorunluluktu.
00:11:14Sayın Erdoğan'ın geçtiğimiz günlerde buna dair çok güzel bir açıklaması vardı.
00:11:18Aslında bir real politik söyleme olarak da çok hem gerçekçi hem de çok bu denli çalışmaların da yapılacağının da bir işareti olarak kabul etmek gerekir.
00:11:29Güzel şeyler yapıldı ancak henüz daha yetersiz demişti bir ifadesinde.
00:11:35Özellikle yine Kaan ve Milli Savunma Teknolojilerindeki Roketsan'ın, Aselsan'ın, Kızıl Elma'nın yapılım ve geliştirilme sürecindeki gelişmelere ilişkin.
00:11:48Çünkü bölgemizde birçok çatışma alanları söz konusu ülkeler Orta Doğu'da keza öyle, Kuzey'de yine öyle birbirleriyle didişen ve çalışan bir ateş çemberinin etrafında kaldık tabiri caizse.
00:12:03Buna bağlı olarak da el değirmeniyle tabiri caizse değirmenin de dönmeyeceği, el suyuyla değirmenin de dönmeyeceği mantığını da düşündüğümüzde
00:12:11yani bu bölgede eğer güçlü olmak ya da diğer aktörlerle birlikte bir söz sahibi olmak istiyorsanız milli savunmanızı, savunma sanayinizi hem geliştirmek
00:12:21hatta bugünün teknolojisiyle bile değil Erhan Bey, geleceğin teknolojisiyle donatmanız gerekiyor.
00:12:26Aksi takdirde hem rekabet edilebilir bir ülke olamazsınız hem de dünyadaki gelişmelere karşı yaptırımlara maruz kalırsınız
00:12:33ya da işte söz konusu bölgelerdeki olaylara dair tutumunuz, söylemleriniz etki etmeyecektir.
00:12:40Haliyle günümüzdeki Türkiye'nin hatta ifadeyle de çok da örtüşen bir anlam aslında, Türkiye yüzyılına da yakışır bir gelişme aslında bu.
00:12:50Artık savaş teknolojilerinin değişmesi, siber teknolojilerle ya da işte insansız savunma araçlarının gelişmesi
00:12:57gerek deniz, gerek kara, gerekse hava teknolojilerinde Türkiye'nin bu alanda ben de varım demesi
00:13:02güzel bir gelişme, güzel gurur verici bir durum.
00:13:05Özellikle uluslararası ilişkilerde ve dış politikada da elimizi güçlendiren unsurlar bunlar.
00:13:11Malumunuz önceleri asker sayısına bağlı olarak bir güç ya da bir savaş teknolojilerinden bahsediyorken
00:13:18şimdi tam tersine belki asker sayılarından ziyade teknolojik harp ve farklı savunma sanayi sistemleriyle
00:13:26dünyanın birçok bölgesindeki gelişmelere hem yön verebilmekte hem de bu anlamda da söz sahibi olabilmekte.
00:13:32Bu bakımdan da değerlendirdiğimizde biraz daha artık aktör olma düzeyini ciddi ciddi kabul ettiren bir Türkiye'den bahsedebiliriz.
00:13:42Bu gelişmelerin inşallah devamı da gelir.
00:13:45Diğer roket sanayisinde de aynı şekilde bazı gelişmelere şahit olduk.
00:13:48Önümüzdeki günlerde çalışmaları daha bile devam ediyor.
00:13:52Yine buna benzer tankların yapılıyor olması, envanterlere girecek olması gurur verici bir şey.
00:14:00Ümidim odur ki dediğim gibi hem bugünün teknolojisi de değil belki de geleceğin teknolojisine de yön verecek şekilde
00:14:07yeni bir donanma ile yeni bir askeri tesisatla dünya gündeminde de uluslararası ilişkilerde de yön veren bir aktör olma misyonunu ziyadesiyle tesis edecektir diye ümit ediyorum.
00:14:19Evet tabi dünya basınında da ses getirdi Kızıl Elman'ın bu denemesi özellikle Rus, Çin, Avrupa basını ve Türkiye'yi son dönemde çok yakından takip eden İsrail basınında da önemli yansımaları olmuş.
00:14:34İsrail'in Mariv gazetesi Türkiye semalarında tarih yazıldı.
00:14:39Bir insansız hava aracı dünya ordularının ancak hayal edebileceği bir önleme operasyonu gerçekleştirdi.
00:14:44Başlıklı haberinde Türkiye'nin küresel bir atılım yaptığını vurgulamış.
00:14:48Gazete Kızıl Elman'ın havadan havaya füze kullanarak bir hedefi başarıyla önlemesinin uluslararası hava silahlanma yarışında yeni bir çığır açtığını da aktarmış.
00:14:59İsrail'in Hayom gazetesi de Kızıl Elman'ın başarısını Erdoğan'ın tarihi denemesi havacılıkta yeni bir çağ başlığıyla duyurmuş.
00:15:10İlginç bir yorum aslında bu yorumla birlikte Can Bey size dönmek istiyorum.
00:15:15Herhalde Türkiye'nin savunma sanayindeki başarısını çok net bir şekilde özetleyen bir yorum olmuştu.
00:15:22Çin'in Çinhua Ajansı bu başarının arkasındaki mühendislik entegrasyonuna dikkat çekmiş ve bu gelişmenin Kızıl Elman'ın sensör füzyonu, radar yeteneği, uçuş kontrol algoritmaları ve yerli füze teknolojilerinin tek bir hedef doğrultusunda uyum içinde çalıştığını gösterdiğini yazmış.
00:15:42Aslında şöyle açalım. Şimdi Kızıl Elma uçtu bugün.
00:15:49Murat Ayeser radar yani Bayraktar'ın geliştirdiği Kızıl Elma uçtu.
00:15:54Aselsan'ın geliştirdiği Murat Ayeser radar hedefi buldu, yakaladı, işaretledi ve TÜBİTAK SAGE GÖKDOĞAN hedefi vurdu.
00:16:04Tabii burada alt sistemler de var. Hedefin işaretlenmesi, işte başka teknik detayları da belirleyen, başka firmalarında Türk yerli mühendislikle geliştirilen ürünleri de söz konusu.
00:16:18Ama tabii ki biz ana görünenlerden bahsediyoruz.
00:16:20Burada Çin Ajansı'nın yorumu çok enteresan.
00:16:23Yani bu birçok mühendislik çalışmasının entegrasyonuyla tek bir hedefe ulaşmak için birlikte çalışmanın çok güzel bir örneği.
00:16:32Çünkü buna benzer yorumları yerli Türk savunma sanayi ile ilgili özellikle Avrupa, Amerika'daki yorumlarda, haber sitelerinde ve tabii ki savunma dergilerinde yapılan yorumlarda,
00:16:48Türkiye'nin bu konuda koordinasyonu çok iyi becerdiğini ve birçok bürokratik engeli bu tip mühendislik faaliyetleri yürüten firmaların arkasında bırakarak rahat çalışmalarını sağladığını
00:17:00ve bu gelişmenin kısa sürede olmasının sebebinin, yegane sebebinin bu olduğunu sık sık dile getiriyorlar.
00:17:06Katılıyor musunuz? İlginç bir yorum.
00:17:08Evet, şimdi burada şunu belirterek katılmak gerekir.
00:17:11Şimdi Türkiye'nin tüm devlet kurumlarının açıkçası son özellikle 10 yıldaki bütünleşmesi ve kendisini çok sağlam bir şekilde inşa etme sürecini hep beraber yaşadık.
00:17:25Ve bunun neticesinde de Türkiye'nin kendi içerisindeki kurumlarına baktığımız zaman birbiriyle entegre ama kendi içerisinde de işte herhangi bir dış müdahale veyahut da baskıya veyahut da nasıl söyleyelim bir müdahaleye kalmadan da artık devletin kendi içerisindeki hiyerarşisi çerçevesinde de projelerini hayata geçirdiğini görüyoruz.
00:17:48Zaten bu bağımsızlık aynı zamanda veyahut da bu projelerin hayata geçmesi işte sizin içeride de güçlü olduğunuzu, kendi özerk yapınızı nasıl oluşturduğunuzu yani devlet kamu hiyerarşisinde, bürokrasisinde çok sağlam bir şekilde tekrardan inşa edildiğini görüyoruz.
00:18:05Bunun çok büyük etkisi var. Yani şu tür gerçeklikler var ya bunu Serkan Hocam da katılacaktır.
00:18:11Sizin özellikle soğunma ve güvenlik konularında attığınız tüm adımlar aslında dışarıda bir uluslararası derde devletler arası bir sistemde biz aktörlerin güç mücadelesi vardır ki işte istibarat faaliyeti olarak veyahut da başka faaliyetler üzerinden sizin projelerinizin paralize edilmesi
00:18:27veyahut da bunların nasıl söyleyelim sabote edilmesi ve bir şekilde adımları atmamanız üzerine de kurgulanır.
00:18:34Şimdi bugün Çin'in açıklamaları, İsrail'in açıklamaları aslında bir anlamda da bize onu gösteriyor.
00:18:40Türkiye'nin kendi devlet yapılanması içerisinde ne kadar artık aslında entegre ve güçlü bir şekilde yol aldığını gösteriyor.
00:18:48Bunlar da bunun yansıması.
00:18:50Şimdi İsrail açısından baktığımızda Eren Bey, biz hatırlarsanız 13 Haziran'da Trump'ın tabiriyle bir 12 gün savaşı yaşadık.
00:19:00Ve 13 Haziran günü hepimiz son dakikada neyi gördük?
00:19:03Tüm İsrail Hava Kuvvetleri'nin İran hava sahası üzerinde çok rahat uçtuğunu ve istediği yerleri bombardımana tabi tuttuğunu gördük.
00:19:11Hatta İran birçok da üst düzey generalini kaybetti.
00:19:15Şimdi zaten İsrail bölgede sadece kendisinin hava kuvvetleri üzerinden caydırıcı bir güç olarak kalmasını istiyor.
00:19:23Ve hatırlarsanız ki yani birçok ülkenin de bölgede körfüz ülkelerinde F-35 almasını istemeyen bir yaklaşımı var ki buna bir de Türkiye ile dahil ediyorlar.
00:19:32Bununla beraber Yunanistan'da aynı yaklaşımın içerisinde aynı perspektiften bakıyorlar.
00:19:38Havada kesinlikle Türkiye'nin kendileri geçmemesi, hiçbir şekilde hatta denge noktasına da gelmemesi.
00:19:43Şimdi benzer şekilde Çin şöyle bir durum var.
00:19:47Çok son dönemlerde Çin'in birçok askeri teknolojiyi geliştirdiğini fakat tam da bilgi sahibi olamadığını yani olamadığımızı görüyoruz.
00:19:55Mesela J serisi uçaklarını şu an tam olarak çözümleyebilmiş değiliz.
00:20:00Ama bu mühendislik çalışmalarına da çok önem veren bir Çin var.
00:20:03Uluslararası sistemde onlar da baktığımızda Çin'de Amerika'yı geçmek isteyen sistemin hegemonik başat aktörü olmak için mücadele veriyor.
00:20:12Ve elbette ki dikkatini çekiyor.
00:20:14Ama buradaki yakın coğrafyamıza geldiğimizde, bölgemize geldiğimizde Yunanistan ve İsrail,
00:20:21Türkiye'nin özellikle hava savunma sistemlerindeki gelişmelerini kendi üstünlüklerinin F-35 alarak Amerika'dan bir üstünlük kurma arayışı var ki
00:20:32bu da bunu tamamen aslında baktığımızda bu doktrinin de gerileten, Türkiye'yi de ön plana çıkartan bir yaklaşım ortaya koyuyor.
00:20:41Zaten kara kuvveti, kara gücü unsuru olarak her iki ülkenin de Türkiye ile mücadele etme şansı yok.
00:20:46Bunun bir diğer ayağı yine deniz kuvvetleri.
00:20:49Kala kala özellikle Yunanistan'ın havada Türkiye'ye karşı bir üstünlük kurma arayışı vardı ki,
00:20:54aslında yapılan, daha doğrusu bizim attığımız bu adımlarla beraber biz aslında havada Yunanistan açıkçası rakibimiz değil ama geçmiş durumdayız.
00:21:05Bunun dışında da İsrail'in bölgede dizayn etmeye çalıştığı kendi politikalarının karşısında da
00:21:11özellikle milli ve yerli savunma sarayısını geliştirmiş çok büyük bir caydırıcı güç var.
00:21:16Havada da bu üstünlüğü Türkiye'ye aldığı zaman İsrail'in bölge politikalarının önünde durabilecek yegane ülkede Türkiye oluyor.
00:21:25Evet Serkan Bey, sizinle devam edelim.
00:21:28Tabii burada önemli bir başarı ve ilkten bahsediyoruz.
00:21:33Türk İHA'ları, SİHA'larının tüm dünyada diğer üreticilerle bir rekabeti söz konusu ve bu rekabeti Türkiye yavaş yavaş öne çıkan ülke olarak dikkat çekiyor
00:21:45ve dünyada İHA, SİHA ticaretinde 165'lik bir hacmede ulaşmış durumda.
00:21:52Tabii ki burada önemli rakipleri var.
00:21:55Çok daha belki de Türkiye'den önce bu işlere çalışmaya başlamış özellikle Amerika Birleşik Devletleri, Çin gibi önemli rakipler söz konusu.
00:22:05Tabii bu ilk ile birlikte Baykar'ın yakın zamanda gerçekleştirdiği bir başka ilk daha vardı.
00:22:11TB-3'ü biliyorsunuz kısa pisti bir gemiye iniş kalkış yapan...
00:22:17TCG Anadolu'ya.
00:22:18TCG Anadolu'ya ve dünya üzerinde kısa pisti bir gemiye iniş kalkış yapan ilk SİHA olarak tarihe geçmişti.
00:22:27Şimdi bu başarı gerçekleşmeden önce Amerika Birleşik Devletleri'nin General Atomics şirketinin geliştirdiği bir İHA.
00:22:35Aslında TB-3 bir proje aşamasındayken bunu başaracak ilk şirketin kendileri olacağını iddia etmişlerdi ama bunu başaramadılar.
00:22:45TB-3 bunu geçti.
00:22:47Diğer taraftan Kızıl Elma'nın bu başarısı öncesinde de yine Amerika Birleşik Devletleri'nin Avustralya ile birlikte geliştirdiği
00:22:55Boeing MQ-28 Ghostbat isimli insansız yine bu Kızıl Elma benzeri bir uçak bugün Kızıl Elma'nın başaracağını dünyada ilk başaracak diye duyurulmuştu Amerika Birleşik Devletleri tarafından.
00:23:11Kızıl Elma bir kez daha Amerikalıları geçmeyi başardı.
00:23:15Daha doğrusu Baykar şirketi.
00:23:16Şimdi burada Amerika Birleşik Devletleri gibi dünyada savunma sanayinde gerçekten öncü, uzun yıllardır bu tip çalışmaları ve ARGE çalışmalarını yürüten bir ülke karşısında bu tip başarıların elde edilmesi de herhalde öyle kolay geçilecek bir şey değil.
00:23:38Altını çizmemiz gereken önemli bir başarı değil mi?
00:23:41Çok doğru kesinlikle öyle. Öncelikle şunu da kanıtlamış oluyoruz Erhan Bey.
00:23:47Hiçbir ülke alternatçısız olmadığını ya da devletler arasındaki birbirleriyle olan münasebetlerin de diğerine zorunlu olmadığını da gösteriyor.
00:23:55Şimdi eminim ki bu gelişmeler doğrultusunda belki savunma sanayi sistemlerinde gerek İHA-SİHA olsun ya da insansız savunma sistemlerinde olsun
00:24:04Amerika'ya bu bağlamda bağlı olup belki Amerika'nın politikaları doğrultusunda kendi dış politikalarını, askeri mücadelelerini ve müdahalelerini şekillendiren birçok devlet var.
00:24:15Ve buna bağlı olarak da artık bir alternatif olabilme anlamında Türkiye'nin bu şekilde bir gelişme göstermesi
00:24:22bu bağlamda da diğer devletlerin ya da işte artık dediğim gibi Amerika'dan bunu temin ve tedarik eden ülkelerin alternatif bir ülke olarak Türkiye'den temin etmelerinin de yolunu aşmış oldu.
00:24:33Az önce bahsettiğim üzere birçok savaşta da aslında İHA ve SİHA'larımız kullanıldı.
00:24:38Özellikle Karabağ mücadelesinde büyük bir etki söz konusu oldu.
00:24:43Yine Libya'da vesaire benzeri bölgelerde.
00:24:45Şimdi daha öncelerini de hatırlamak lazım aslında Erhan Bey.
00:24:48Yani bunu sadece böyle bir teknolojik gelişme olmaktan ziyade bu yapılan her atılımın uluslararası ilişkilerde devletlerin dış politika anlamda az önce Cihan Hoca'da belirtti.
00:24:59Özellikle güç denklemi üzerinde ne denli bir etki yarattığına da bakmak lazım.
00:25:03Çünkü uluslararası ilişkilerde güç teoremi tanımlanırken özellikle askeri yapısı ve niteliği de bu bağlamda çok ciddi.
00:25:10Teknoloji ve teknolojiyi nasıl kullanabildiği, bunu nasıl bir uluslararası ilişkilerde ya da dış arenada bir güç aracı argümanı haline, enstrümanı haline nasıl getirdiğini de çok iyi irdelemek lazım.
00:25:23Hatırlayacağınız üzere daha önceleri bizler de malumunuz bu İHA SİHA teknolojilerinin geliştiği zamanlarda başka ülkelere bağlı olarak bu teknolojiyi kullanmaya çalıştık.
00:25:33Belki bu teknoloji sayesinde kendimiz üretmeye başladık.
00:25:36Hatta tabiri caizse kötü komşu insanı ev sahibi yaparmış misali.
00:25:42Daha önceden temin ettiğimiz ülkelerdeki bakım ve onarım bahanesiyle aylarca yıllarca tedarik edilemeyen çok ara ürünleri bile
00:25:51o söz konusu İHA ve SİHA'ların işte atıyorum belki iniş takımlarındaki çok böyle savunma sanayisine ya da savunma kabiliyetine ve kapasitesine etki etmeyecek bir parça bile
00:26:03yıllarca aylarca temin edilemiyordu ki bu sanayi bu teknoloji kullanıcıları tarafından işte Türkiye tarafından geliştirilmesin.
00:26:11Ama çok şükür ki biz dediğim gibi kötü komşu tabiri caizse bizi ev sahibi yaptı.
00:26:17Bizi böyle bir ürünün böyle birçok daha doğrusu ürünün de geliştirilmesine de vesile oldu.
00:26:23Malumunuz gençler bu alanda çok ciddi bir şekilde hem hevesli yeni kuşağın teknofeslerle bu tarz savunma sanayisine nedenle etki ettiğini ya da nedenle etki edebileceğini doğrudan görmeleri,
00:26:37ülkenin gerek yönetiminde gerekse devletler arasındaki ilişkilerde üretebileceği ya da bir buluşunun bu teknofesler aracılığıyla yapılabilecek bir işte gençler tarafından bir buluşun nedenle katma değeri yüksek bir ürün üretebileceğinin de güvenini özgüvenini sağlamış oldu.
00:26:57Az önce de bahsetti Cihan Hoca da daha önceki belki bölgedeki gelişmelerde bir nebze savunma sanayimizin dışa bağlılığına ya da farklı güçlerin rekabet edilemez oranda nispetinde zayıf olmamızdan kaynaklı olarak
00:27:15belki bu bölgelerde ya da işte çevremizdeki gelişmelere karşı daha sessiz, daha çılız sesler, biraz daha yaptırma az tavırlar, politik söylemlerde bulunabiliyorduk.
00:27:27Ancak bunlar ilerletilmesi durumunda hem envanterde ziyadesiyle üretilebilir hale gelmesi neticesinde biraz daha uluslararası işlerde hem söz sahibi olmamız anlamında
00:27:39hem de biraz daha böyle dünyanın ya da bölgeler arasındaki o iletişimde aktör konumunu pekiştirmesine de vesile olacak diye düşünüyorum.
00:27:48Ümit ederim ki gelişmeler bu anlamdan da hem diğer kurumlar arasından da az önce bahsettiniz sahiplenilmesi ve geliştirilmesi noktasında
00:27:58gerek ARGE yöntemleri gerek üniversiteler aracılığıyla bu süreç hem hızlandırılır hem de kalıcı bir hale getirilir diye ümit ediyorum ben de.
00:28:06Evet Kızıl Elman'ın bu başarısını bir kez daha gururla takip ettiğimizi belirtelim ve kutluyoruz kurumlarımızı.
00:28:15Baykar, Aselsan, TÜBİTAK, SAGE ve emeği geçen tüm yerli milli kurumlarımızı, emeği geçen mühendislerimizi, çalışanları tebrik ediyoruz.
00:28:24Sizin de belirttiğiniz gibi envanterimizde çokça sayıda üretilmiş bir şekilde filolar halinde görmeyi de istiyoruz en kısa zamanda.
00:28:33Geçelim diğer konumuza değerli izleyenler Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barak Yunanistan'da yayınlanan Katimerini gazetesine konuştu ve
00:28:41Türkiye-Yunanistan ilişkileri hakkında önemli açıklamalar yaptı.
00:28:45Kendisine Yunanistan-Türkiye ilişkileri özellikle Doğu Akdeniz'de nasıl daha iyi bir noktaya gelebilir sorusu yöneltildi.
00:28:52Tom Barak şu dikkat çekici yanıtı verdi.
00:28:57Bunu Başkan Trump'la da konuştuk.
00:28:59Acaba iki ülkeyi bir arada tutan bir harç gibi davranıp onları adım adım birbirine yaklaştırabilir miyiz diye düşündük.
00:29:08Artık zamanı geldi.
00:29:09Bu yapılmalı ifadelerini kullandı Tom Barak.
00:29:13Evet Cihan Bey Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye Yunanistan ilişkilerinde Tom Barak'ın da ifade ettiği gibi bir harç görevi görüp iki ülkenin birbirine yaklaşmasını
00:29:23daha dostça ilişki yürüten komşular olarak belki de yollarına devam etmesini sağlamaya amaçladığını belirtiyor.
00:29:31Sizce bu mümkün mü? Nasıl olacak?
00:29:33Türkiye'nin bu konuda aslında bir itirazı olacağını düşünmüyoruz.
00:29:37Çünkü Türkiye Yunanistan'la ilişkileri konusunda Yunanistan'a göre çok daha pozitif bir yaklaşım sergiliyor.
00:29:44Ama Yunanistan Türkiye'yi kendisi için gerçekten en önemli tehlike tehdit olarak görüyor.
00:29:49Görmeye de devam ediyor.
00:29:50Türkiye'nin odağını son dönemde Yunanistan ya da Avrupa tarafından daha farklı noktalara çektiğini biliyoruz.
00:30:00Daha önemli problemler var.
00:30:02Çözülmesi gereken sorunlar var.
00:30:03Odaklandığı başka konular var.
00:30:05Ama Yunanistan sanki Türkiye ile rekabet edebilmenin o eski zamanlarda kalan aralarındaki soğuk savaş dönemindeki gibi tatlı çekişmenin devam etmesini ister gibi bir hali var.
00:30:25Aslında yaptıkları açıklamalarda hep gerginliği artırıcı tarafın onlar olduğunu görüyoruz.
00:30:29Barak'ın bu açıklamalarıyla birlikte Türkiye Yunanistan ilişkileri hangi noktaya gelir sizce?
00:30:34Şimdi burada şöyle bir durum var.
00:30:362024 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız Yunanistanlı mevkidaşlarıyla yetkililerle görüşmüştü ve yaptığı açıklamalarda aslında bir barış inşasından bahsetmişti.
00:30:45Şimdi Türkiye'nin buradaki yaklaşımına baktığımızda iki tane faktörü görmemiz gerekiyor Erhan Bey.
00:30:50Aslında siz cümlelerinizin içinde vurguladınız ama ben yine biraz açayım.
00:30:54Şimdi bunlardan bir tanesi Türkiye bir inşa sürecinden bir barıştan bahsederken sürekli olarak Yunanistan'ın işte bu soğuk savaş döneminden hala kalma aslında burada realist kuram çerçevesinde yani uluslararası çerçevesinde değerlendireceğimiz bir güç dengesi.
00:31:10Tek başına da bu güç kapasitesi yeterli olmadığı için şimdi içinde bir sürü faktör var.
00:31:14Yani nüfus, coğrafyanız, askeri gücünüz, ekonomik gücünüz.
00:31:17Şimdi bunların hiçbirinde Türkiye'yi dengeleyemeyen Yunanistan'ın aslında Amerika üzerinden de bir denge yaratmaya çalıştığını görüyoruz.
00:31:24Yani Türkiye bir anlamda aslında hem Ege'de olmak üzere hem Doğu Akdeniz'de bir inşa sürecini başlatmak isterken fakat bunun karşılığındaysa Yunanistan'ın hala işte bu soğuk savaş döneminden beri kendi toplumunu bir Türkiye üzerinden bir ulus inşasını sürdürmeye çalışma.
00:31:42Hala doktrini bu dönemden kalmış bir güvenlik tehdit algısı üzerinden yaratmaya çalışması.
00:31:47Ve Amerika'yı da burada bir güç dengesinde müttefik olarak seçmesi ki yani işin şöyle bir durum var zaten Amerika hem Yunanistan hem de Türkiye ile müttefik.
00:31:57Fakat ne oldu zaman içerisinde?
00:31:59Şimdi 9 tane üs almış Amerika'yı görüyoruz.
00:32:02Şimdi bunlardan bir tanesi Dede Ağaç.
00:32:04Bakın Dede Ağaç'ta verdiğiniz üslerle durum şuna döndü.
00:32:07Aslında Amerika'nın kendisi de o Akdeniz'de bir etki sağ olsun nüfus alanı kazandı.
00:32:11İşte Dede Ağaç'ı verdiğiniz özellikle Ukrayna Savaşı'nda Biden döneminde burada sürekli Ukrayna'ya Möntrobazlar Sözleşmesi'nden kaynaklı olarak
00:32:19Ukrayna'ya Karadeniz'den geçiremediği tüm askeri tehcizatları Dede Ağaç üzerinden buradan Ukrayna'ya sevk etti.
00:32:26Fakat Yunanistan bu durumda ne oldu?
00:32:28Aslında bir borç içerisine girdi.
00:32:30Güç dengesini yaratmaktan ziyade Doğu Akdeniz'de veyahut da Akdeniz'in genelinde siz Amerika'yı daha etkin bir pozisyona getirmiş oldunuz.
00:32:42Şimdi Türkiye açısından ise durum çok farklı.
00:32:44Türkiye soğuk savaş döneminin doktrinleriyle hareket etmiyor.
00:32:48Türkiye artık başka bir klasmanda bunu kabul etmemiz gerekir.
00:32:51Uluslararası artık küresel aktör olma yolunda giden bir klasmanda görüyoruz.
00:32:55Biraz önce konuştuk yerli ve milli sanayimizin ne kadar artık kendimizin bağımsız ve bizi bir caydırıcı güç hale getirdiğini konuşuyoruz ki
00:33:05bunun karşısında Yunanistan'ın hala eski tezlerle devam ediyor.
00:33:10Şimdi 1952'den beri müttefik, NATO'da iki tane müttefik ülkeden bahsediyoruz.
00:33:14Fakat günümüze geldiğimizde bakın en son yine şunu bahsetmemiz gerekir.
00:33:19Yanılmıyorsam iki hafta önceydi Erhan Bey yayın yaptığımızda işte Kıbrıs'ta Türk Cumhuriyeti'nin kuruluşunda
00:33:26yani yıl dönümünde biz neyi gördük?
00:33:28Yunanistan bayraklarını hala Yunanistan'ın Kıbrıs üzerinden bir adanın birleşmemesi
00:33:34orada hala Türkiye'yi bir şekilde veyahut da Türk Cumhuriyeti'ne karşı gösteriler yapmaya sevk ettim.
00:33:40En son his hayalini sürdürdüklerini de ortaya koydular.
00:33:43Evet benzer şekilde hadi Rum kesiminin Yunanistan'la olan hani müttefikliğini koyduğumuzda
00:33:49benzer şekilde Amerika, İngiliz, Fransızların, İtalyanların özür dilerim yani bu ülkelerin
00:33:56burada çok daha fazla yükseldığını gördük biz.
00:33:58Yani Kıbrıs'ın da bu noktada Rum kesiminin kendisini dışa bağımlı hale getirdiğini görüyoruz.
00:34:04E şimdi yaklaşım böyleyken bakın safe programı var yani Avrupa Birliği'nin güvenlik eylem planı.
00:34:10Burada savunma şirketlerine yatırım olacak, Türkiye'yi engellemeye çalışan bir Yunanistan var.
00:34:17Yani olabildiğince Avrupa Birliği'nde de veyahut da Amerika beraber Türkiye'ye karşı bir güç dengesi
00:34:23arayışı içerisine girmeye çalışan Yunanistan'ı görüyoruz.
00:34:27Şimdi Tombara'nın biraz veyahut da Amerika'nın yaklaşımına baktığımızda bu süreci biraz tersine çevirmeye.
00:34:33Çünkü Doğu Akdeniz'in güvenliği veyahut da Orta Doğu'nun buradaki güvenliğinin önemli noktasından birisi ki
00:34:40Soğuk Savaş'ta da Güneydoğu kanadını yani Sovyetler Birliği'ne karşı Türkiye ve Yunanistan burada kanadı oluşturuyorlardı ki
00:34:47burada Türkiye başta olmak üzere Orta Doğu'da Sovyetler Birliği'nin etki sahasının kırılması da yine bizim sayemizde olmuştu.
00:34:54Şimdi benzer şekilde aynı durumu sanki biraz da Çin'e doğru uyarlamaya çalışan ama kendi içerisinde çatışma değil.
00:35:01Fakat bir araya gelip burada bir şekilde nasıl söyleyelim bir inşa sürecinden bahseden bir tombarak görüyoruz.
00:35:09Fakat Yunanistan'ın yaklaşımı nasıl olacaktır?
00:35:12Şu ana kadar bir barış inşasından ziyade yani bir gerilim politikası hala o Soğuk Savaş döneminin doktrinleriyle hareket eden.
00:35:20Ama içeride de bunun üzerinden baktığımızda toplumunun ulus kimliğini Türk karşıtlı üzerinden kurmaya çalışan bir devlet anlayışı var.
00:35:27Yoksa şunu da altını çizerek sözü vereyim size ben Eren Bey.
00:35:30Toplumlar arasında Türk toplumu ile Rum toplumu arasında da bir problem yok.
00:35:35Zaten bizim de burada konuştuğumuzda yani biz genel bir Yunan halkı veyahut da Rum halkı üzerinden konuşmuyoruz.
00:35:40Ama devlet yaklaşımının hala çok eski mantık üzerinde kaldığını bir inşa sürecine girmek yerine o eski idealler çerçevesinde hala Türkiye'ye karşı kendisini rakip görme bir düş dengisi yaratma sürecine girmeye çalışıyor.
00:35:56Ama kendi ekonomisine veyahut da kendilerinin Rum kesmiyle beraber daha fazla bağımlı hale geldiklerini de görüyoruz.
00:36:03Evet Barak'ın açıklamalarından devam edelim Serkan Bey.
00:36:07Dünyada yeni bir dinamizm görüyoruz.
00:36:10Geçmişin kırılganlıklarını bir kenara bırakıp yeni bir çerçeve oluşturma çabası var.
00:36:15Bu Yunanistan ve Türkiye'den başlamalı.
00:36:17Birbirine bu kadar yakın iki büyük ülkenin yüzlerce hatta binlerce yıl öncesinin meseleleri nedeniyle gerginliklerini sürdürmesinin anlamı yok.
00:36:26Her şey iletişimle başlar demiş Barak ve iletişimi besleyen şey korkudan çok refahtır.
00:36:35Yunanistan ve Türkiye yakınlaşırsa insanların ve hayallerin yararına neler ortaya çıkabileceğini düşünün.
00:36:44ABD'nin Yunanistan'daki yeni büyük elçisi çok iyi bir arkadaşımdır.
00:36:48Başkan Trump'la da bunu konuştuk acaba iki tuğlayı bir arada tutan harç gibi davranıp ülkeleri adım adım birbirine yakınlaştırabilir miyiz ifadelerini kullanmış.
00:37:01ABD Başkanı Donald Trump sizce bunu başarabilir mi?
00:37:06Bunun önündeki engeller nedir?
00:37:09Yani Barak'a göre iki ülke birbirlerine çok yakın ama bir türlü bir araya gelemiyorlar.
00:37:16İki ülkenin refahı için bu gerekti diyor.
00:37:20Tabii burada biraz önce Cihan Bey'in yorumunda da vardı.
00:37:24Burada önemli çıkarlar ve karşılıklı çelişen durumlarda söz konusu.
00:37:31Ama ABD'nin de iki ülkenin bir araya gelmesiyle ortak çıkarlarının da olduğunu söyleyebiliriz.
00:37:37Özellikle Akdeniz'deki enerji yatakları, gaz ve petrol sahaları bildiğiniz gibi Türkiye ile Yunanistan ve Güney Kıbrıs arasındaki bu anlaşmazlıklar orada rekor seviyede bulunduğu iddia edilen kaynakların çıkarılmasını ve dünyaya belki de Avrupa'ya taşınmasının önündeki en önemli engel.
00:38:00Trump bunu başarabilir mi sizce?
00:38:03Yani aslında şuradan başlamak lazım.
00:38:06Ben bu ara buluculuk ya da işte köprü görevi görmenin ya da işte bir harç misali iki devletin birbiriyle yakınlaşmasını tesis etmekteki iki endişeyi aslında.
00:38:17Hem endişeyi hem de bir görüşü belirtmek istiyorum.
00:38:19Burada ne kadar samimiler gerek Trump gerekse Tom Barak'ın?
00:38:26Çünkü şöyle bir durum söz konusu biraz daha böyle sanki iki devletin aslında evet tarihten beri böyle tatlı sert dediğiniz gibi az önce Cihan Hoca da belirtti bir ilişkisinin olduğu kesinlikle halklar düzeyinde olmayan ve politik nedenlerle çoğu zaman da böyle gerilimli bir seyirde olduğu söylenilen ve belli birkaç konu üzerinde de derinleşen evet Türk Yunanistan ilişkileri var.
00:38:49Ancak bu böyle çok da iki ayrı kopuk ülkenin, kopuk bir devletin birbiriyle olan ilişkilerini yeniden dizayn etmek üzerine düşündüğümüzde biraz bana daha manipülatif geldi işin doğrusu.
00:39:02Biraz da böyle sanki söylemler farklı bazı amaçları da hizmet edercesine yani bir Türkiye'nin Ankara Büyük Yatı Temsilcisi'nden ziyade sanki farklı bir böyle ülkenin temsilcisi hatta neredeyse bazı detaylarla da incelediğimizde bir İsrail heyetinden biri sanki konuşuyor gibi.
00:39:19Yani çünkü iki ülkenin birbirleriyle evet bazı gerilimli konuları var ancak çok kopuk birbirinden farklı ya da dediğiniz gibi birbirine çok böyle rigid şekilde ayrılmış bir ikili ilişkiler değil ne yazık ki.
00:39:34Yani en azından bu anlamda Trump'ın ya da Barack'ın ifade ettiği gibi ne yazık ki demek istediğim kısmı burası.
00:39:42Biraz da böyle sanki ABD bu konuda da hep şunu yapıyor.
00:39:45Trump'ın özellikle çatışmalı bu bölgeler diyelim böyle dondurulmuş sorunları üzerindeki yaklaşımında genel bir tarzı var.
00:39:54Önce ya çatıştırıp barıştırıyor ya da kendisi doğrudan bölgeye gidip bir şekilde sorunu büyütüp kaotik bir hale getirip ondan sonra hemen barıştıralım ya da işte barışı tesis ettim şeklinde bir söylemle karşı karşıya görüyoruz.
00:40:10Ancak burada dediğim gibi biraz samimiyetini de görmek lazım çünkü Türkiye Yunanistan ilişkilerine baktığımızda sanki burada biraz da Yunanistan'ın elini güçlendirecek tavırlarla bu durumu yöneltmeye çalışıyor.
00:40:24Az önce Cihan Hoca biraz deyin de ABD'nin Dede Ağaç'taki öncelikle kurmuş olduğu bu dev üste baktığımızda gerek hani Rusya açısından her ne kadar söylemde olsa da Türkiye'ye karşı da stratejik bir askeri merkez haline getirdi.
00:40:39Yani evet her ne kadar F-35'lerle ilgili yeni gelişmeler değerlendirildiğinde belki satışı temin sağlanacak vesaire ancak F-35'ler Yunanistan'a koşulsuz ve çok hızlı bir şekilde verilirken Türkiye ile ilgili bu durum çok uzadı ve neredeyse vazgeçileceği bir dönemde tekrar gündeme getirilmek haliyle işte Türkiye'ye satışı yapılacak.
00:41:03Keza katsa yaptırımları yine aynı şekilde düşündüğümüzde yani Yunanistan'a farklı Türkiye'ye farklı davranan bir Amerika'dan bahsediyoruz.
00:41:13Elbette iki ülke arasındaki ilişkileri düzeltmek ya da var olan sorunları bile en az düzeye çekmek ya da bu anlamda bir mücadele vermek çok kıymetli.
00:41:23Ama biraz daha böyle samimiyet ve ne şekilde hangi ülkelere dair nasıl bir tavır sergileyen Amerika perspektifinden baktığımızda sanki bu bakımdan biraz daha Yunanistan'ı güçlendiren Türkiye'yi de hani kuşatmak demeyeyim ama mesela hangi anlamda ne şekilde bazı o sorunlu konulara ilişkin Yunanistan'a yaptırımlar olacağına dair hiçbir ifade yok.
00:41:49İşte Lozan'a rağmen Ege'deki adaların silahlandırılması noktasında hala Yunanistan'ın bazı direttiği konular var.
00:41:57Ya da işte mil unsuru, kara sahaları, fır hatları vesaire gibi geçmişten beri Türkiye-Yunanistan ilişkilerini bu adalardaki bazı kardak krizi vesaire gibi unsurları da düşündüğümüzde henüz böyle evet net bir şekilde çözülmemekle birlikte.
00:42:13Ancak böyle temel iki ülke arasında her daim çatışmayı gerektirecek bir sorun olmadığı halde bunları söylemek sıkıntı.
00:42:22Benim biraz daha bu bağlamda çıkarımım şu oldu aslında.
00:42:26Sanki NATO müttefiki dediğiniz gibi NATO üyesi iki ülkenin birbirleriyle böyle didişiyor olmasını istemeyen bir Trump ve Amerika var.
00:42:34Ve bunu yaparken de dediğiniz gibi Doğu Akdeniz bölgesini de düşündüğümüzde enerji hafızaları ve koridorlarını da göz önünde bulundurduğumuzda gerek Rusya'ya ve gerekse Çin'e ezeli ve asli düşmanı diyelim ya da Amerika açısından asıl motivasyonun Çin'i bu anlamda bir ülke içerisindeki özür dilerim blok içerisindeki NATO üye ülkeleri içerisindeki çatışmalar vesilesiyle zayıflamasının önüne geçmek.
00:42:59Yani aslında burada biraz daha öncelediği sanki Trump ve Barack'ın ifade etmek istediği kendileri açısından enerji ve güvenlik kaygıları üzerinden bir jeopolitik çıkarım kendi çıkarlarının korunmasına yönelik bir refleks ve bir talep gibi geldi.
00:43:17Yani burada aslında çok da iki ülkenin çözülemeyecek ya da birbirleriyle her daim çatışmasına neden olacak krizlerin olduğu bir durumun olmadığını da biliyoruz.
00:43:28Burada biraz daha kendisinin özellikle jeopolitik anlamda biraz daha Amerikan'ın enerji ve güvenlik politikaları bağlamında bir hamlesi şeklinde olduğu kanaatindeyim.
00:43:41Ve Yunanistan'ın dediğim gibi Türkiye'nin de ikisinin de NATO üyesi olması ve NATO üyelerinin arasında böyle bir çatışmanın ya da böyle ufak dahi olsa gerilimlerin olmasından rahatsızlığını duymuş olsa gerek ki böyle bir önlem alma yolunu seçti.
00:43:56Çünkü Türkiye'ye karşı dediğim gibi hem bir jeopolitik baskı haline getirmek istiyor bu durumu bu iki ülke arasındaki ilişki kurma ya da işte iki devlet arasında bir köprü olma rolüyle hem de bu nedenle biraz daha böyle barış elçiliğini tesis ediyorum, temin ediyorum.
00:44:15İki ülke arasındaki gerilimleri bitireceğim şeklinde çok da açıkçası benim gerçekçi bulmadığım iki ülke arasındaki ilişkilerin iyileşmesi noktasında belki olabilir.
00:44:25Ancak temelde kazanımının biraz daha ABD'yi önceleyen ve Yunanistan'ı da koruyucu bir şekilde elinde güçlendirecek bir şekilde bir modla ve misyonla yapacağını bekliyorum.
00:44:41Yani yoksa asli takdirde Türkiye dediği gibi Yunanistan'la hiçbir şekilde rekabet edebilecek bir ülke değil.
00:44:49Yani Yunanistan bu anlamda çok çok zayıf Türkiye'den bu bakımdan da belki biraz daha başka devletlerin özellikle Amerika'nın kendisine vermiş olduğu savunma sistemleriyle varlığını sürdürebilecek bir ülke.
00:45:02Ekonomik anlamda baktığımızda ziyadesiyle zor günler geçiren bir ülke.
00:45:06Yani birçok boyutuyla baktığımızda sanki Tom Barak burada biraz daha Yunanistan kozu üzerinden Türkiye'ye bazı şeyler ifade etmek istiyor gibi geldi bana.
00:45:15Yoksa çok samimi iki ülke arasındaki ilişkileri güzelleştirelim daha iyi bir seyirde devam etsin şeklinde bir kaygıdan dolayı bunu yaptığını zannetmiyorum.
00:45:28Çünkü hali hazırda Türkiye öncelikli olarak çözmesi gereken sorunlar olarak asla Türkiye Yunanistan ilişkilerini görmedi.
00:45:38Belki bu anlamda tam tersine Yunanistan kendi müttefiki saydığımız işte Amerika'nın Yunanistan'daki üstleri ve askeri sayısını askeri üstlerini arttırmak suretiyle belki de yeri geldiğinde Türkiye için de bir baskı aracı bir buna bağlı olarak bir kuşatma bir stratejik merkez üst haline getirdiğini de düşündüğümüzde tam tersi bir durum söz konusu da olabilir.
00:46:03Yani buradaki mevcut ilişkileri iyileştireyim derken aksine Yunanistan'ı burada arkalayan destek ve güdünü pekiştiren bir tombarak bir Amerika stratejisi politikası var gibime geldi.
00:46:16Genel perspektifte baktığımızda bunu belki örneklendireceğimiz birçok konu var ama ilk bakışta ilk etapta aklıma gelenler işte F-35'ler ve Katsa yaptırımları ya da işte Deda Ağaç'taki üstünü düşündüğümüzde
00:46:27biraz daha sanki dediğim gibi Çin'i ve Rusya şu anda pek dikkatini çekmiyor ancak olası bir ihtimal dahilinde Rusya ve Çin'i bir nebze frenleyecek bir enerji, diplomatik ve jeopolitik bir çember, bir hak çekmek üzerine kurguladığı bir strateji diye ben değerlendiriyorum Erhan Bey.
00:46:52Evet Serkan Gündoğdu'nun ifadeleri en dikkat çeken ifadelerden biri Amerika Birleşik Devletleri'nin bu barışı sağlama çabasının kendi çıkarlarından geçtiği yönündeki yorumuydu.
00:47:05Aslında Tombara'nın açıklamalarının satır aralarında da biz bunu görebiliyoruz.
00:47:09Şöyle diyor Hazar Denizi'nde büyük fosil yakıt rezervleri var ama Akdeniz'e çıkışları yok.
00:47:18Bu çıkış noktası Yunanistan ve Türkiye üzerinden olabilir.
00:47:21Bu kapı nasıl açılabilir?
00:47:22Siyasi komplikasyonlardan arınarak siyasi komplikasyonlardansa refah sayesinde kurtulabilirsiniz.
00:47:30Bizim umudumuz bu ifadesini kullanmış Cihan Bey.
00:47:32Yani burada Doğu Akdeniz'deki petrol, doğalgaz rezervlerinin yanı sıra Hazar Denizi'ndeki fosil yakıt rezervleri de Amerika Birleşik Devletleri'nin odaklandığı,
00:47:45barışı tesis etmek için motivasyon bulduğu noktalardan biri.
00:47:49Çok net bir şekilde açıklamalarda da çok da gizleme ihtiyacı da duymamış Tombara'k.
00:47:54Burada tabii ki Amerika Birleşik Devletleri her zaman için kendi çıkarlarını düşünüyor.
00:47:58Yani iki komşu ülkeyi barıştırmak, belki de Nobel Barış Ödülü'ne bir puan daha toplamak gibi bir niyeti yok Trump'ın.
00:48:06Burada Amerika Birleşik Devletleri'nin de çıkarları söz konusu.
00:48:11Siz de katılıyor musunuz Serkan Gündoğdu gibi?
00:48:14Asıl satır aralarında Amerika Birleşik Devletleri'nin niyeti bu mu?
00:48:17Elbette.
00:48:18Şimdi Serkan Hocam aslında çok önemli bir noktaya vurgu yapmış oldu.
00:48:22Şimdi bazen şunu karıştırıyoruz herhalde Eren Bey.
00:48:25Tombara'nın bazı açıklamaları bize çok sempatik geliyor.
00:48:27Böyle kendimizden biriymişiz gibi görüyoruz ama şunu unutmamamız gerekir.
00:48:32Tombara'k geçmişinde bir Osmanlı bakiysi olmuş olsa bile bugün Amerika'da ve Amerika'nın çıkarları çerçevesinde hareket eden bir nasıl söyleyelim diplomat, bir görevli.
00:48:43Ve bundan dolayı da şimdi bu bir gerçeklik yani bu realiteyi görmek gerekiyor.
00:48:48Her ülkenin kendi diplomatları veyahut da yetkilileri kendi ülkelerinin çıkarı için hareket eder.
00:48:53Ve şimdi bu noktada aslında tombarak evet bazen böyle çok nasıl söyleyelim belki de diplomatik dili çok fazla böyle güzel bir şekilde kullanıyormuş gibi oluyor.
00:49:05Çok alışık olmadığımız bir sıcaklıkla diyelim.
00:49:08Yani diplomatik dilden ziyade daha sizden biriymiş gibi sıcak açıklamaları var.
00:49:15Daha da aslında Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçilerinden çok duymadığımız farklı açıklamalar da duyuyoruz.
00:49:21Ama tabii bunun sahaya yansıması ne oluyor gerçekleşebiliyor mu ona bakmak lazım.
00:49:25Elbette buradaki en önemli nokta bu.
00:49:28Yani tombarak çok sıcak bizlenmiş gibi açıklama yapabilir.
00:49:31Ama en azından ben kendi adım ben her zaman ihtiyatlı dururum.
00:49:33Çünkü Türkiye'nin diplomatı değil netice itibariyle Amerika'nın diplomatı ve Amerika'nın çıkarlarını önceleyecektir.
00:49:40Şimdi dün biz yayında konuşuyorduk Ukrayna hatırlarsanız Karadeniz'de idalarla yani insansız deniz araçlarıyla saldırı yaptı.
00:49:49Fakat aynı gün Hazar Petrol Hattı da yani vuruluyor.
00:49:54Şimdi bu Hazar Petrol Hattı da Kazakistan petrollerinin Karadeniz'e taşındığı oradan da dünya piyasalarına taşındığı bir düzergah.
00:50:02Peki buranın bu konsorsiyumu da açıklama yapmıştı büyük hasar aldı diye.
00:50:06Şimdi bu konsorsiyumun içinde iki tane de Amerikalı şirket bulunuyor.
00:50:09Birisi Exxon diğeri de Chevron diye biliyorum.
00:50:13Şimdi baktığımızda Hazar'daki enerji kaynaklarında da Amerikalı şirketler bu enerji kaynaklarının çıkartılması noktasında yer alıyorlar.
00:50:22Ve Kafkasya bugün Zengizur Koridoru'nun biliyorsunuz Trump yolu barış yolu olarak adlandırıldı.
00:50:28Ve bu yol güzergahı üzerinden Amerikalı şöyle söyleyelim Amerikalıların ortak olduğu enerji kaynakları çıkacak.
00:50:35Zengizur Koridoru'ndan gelecek ve buradan Avrupa piyasalarına gelecek.
00:50:39Tabii ki burada nasıl bir Türkiye'nin zaten jiyostratejik olarak birçok enerji hattının geçtiği güzergah Türkiye.
00:50:47Merkez üstü Türkiye.
00:50:48Ve buradan dünya piyasalarına özellikle Avrupa piyasalarına arzı gerçekleşiyor.
00:50:53Burada Yunanistan'la kurulacak güzel yani nasıl söyleyelim güzel demeyelim de pek uygun olmadı belki.
00:51:00Burada yaratılacak olan iki ülkenin arasındaki müttefiklik ilişkisinin normal bir seviyeye getirilmesi ve bu enerji arzında yer almaları da bir istiklal yaratmanın yanı sıra aslında Amerika'nın da hem bölgede bir etki sahası kurması.
00:51:14Bunu Kafkasya için özellikle söylemek isterim.
00:51:17Ve buradan da kendi kazanacağı nasıl söyleyelim elde edeceği kazançlara bakacaktır.
00:51:22Şimdi aslında baran bir noktada da istiklal isteme sebeplerinden birisi de bu.
00:51:27Bugün Orta Doğu'da da istiklal isterken Tom Barak Amerika'nın çıkarlarını gözeterek bunu yapıyor.
00:51:32Yani Irak'ta örneğin Haçti Şabi'nin bir anda belki de nasıl söyleyelim pasifize edilmesi yeni gelen seçilecek mesela iktidarın Amerika yanlısı olması bu petrol hatların bugün Suriye'de bile benzer politikaları görüyoruz.
00:51:48Yani önce Amerika'nın çıkarı daha sonrasında da işte bir çıkar nasıl söyleyelim ortaklaşması yaratmak.
00:51:55Ama tabii en önemli müttefik Türkiye şöyle bir gerçeklik de var Amerika özellikle son dönem Biden döneminde attığı adımlarda herhangi bir şekilde Suriye'deki sorunu çözemedi.
00:52:05Kafkaslar'daki sorunu da çözemedi.
00:52:07Bunların her birinde bugün hatta siz Amerika'nın ne yaklaşımı var işte Trump'ın özellikle Gazze barışını sağlayacak Nobel barış ödülüne gidecek.
00:52:17Bugün Türkiye'ye Sayın Cumhurbaşkanımız olmasaydı Hamas'ın masaya oturtulması silahsızlanmayı ateşkesi kabul etmesi yine Türkiye sayesinde oldu.
00:52:26Yani buradaki keyf aktör yani kilit aktör Türkiye ve bunun da farkında.
00:52:32Fakat tabii ki Kafkasya'dan alınıp getirdiğimizde iki önemli müttefik sadece NATO üzerinden değil.
00:52:40Baktığımızda Avrupa jeopolitiğinde de hem Çin'i belki de Kafkas bölgesinde aynı zamanda siz Rusya'yı pasifize ediyorsunuz enerji kaynaklarının çıkartılması ve buradan dünyaya arzında yine Amerika aslında baktığımızda öncelikle kendi çıkarı daha sonrasında baktığımızda müttefik çıkarları noktasında hareket edecektir.
00:53:02Bu konuda da Serkan Hocam oldukça haklı kendisine de katılıyorum elbette.
00:53:05Yani Amerika Birleşik Devletleri'nin tek motivasyonu bu mu?
00:53:09Yani iki ülkenin iki NATO müttefikinin daha barışçıl bir şekilde komşuluk ilişkilerini yürütmesi ki son dönemde özellikle Cihan Bey bunu konuşuyoruz.
00:53:18Kıbrıs üzerinden ve Doğu Akdeniz'de İsrail'in de bu denklemin içine kendini sokmak için çaba sarf ettiği bir ortamda iki ülke ile iki ülke arasındaki gerilimin artması çok muhtemel bir noktaya geldi.
00:53:31Yani özellikle denklemin içine İsrail'in girmesiyle Türkiye ve Yunanistan ve ART olarak tabii ki Güney Kıbrıs arasındaki gerilimin belki de silahlı bir çatışma noktasına yaklaştığını da görebiliyoruz.
00:53:47Çünkü Güney Kıbrıs'ın silahlandığını görüyoruz, Yunanistan'ın silahlandığını görüyoruz, birlikte hareket ettiklerini sizin de belirttiğiniz gibi Kıbrıs adası üzerinde birçok ülkeye üst verdiklerini görüyoruz.
00:53:58Belki de bir koruma amacıyla bunu yapıyorlar.
00:54:02Şimdi sadece bu enerji denklemiyle bakmak normal midir?
00:54:05Diğer taraftan Amerika Birleşik Devletleri gelecekte iki NATO müttefikinin karşı karşıya gelmesinin önünü almak istiyor olabilir mi?
00:54:12Elbette. Şimdi Kafkas veyahut da Orta Asya enerji kaynakları açısından da sadece bakmamak gerekiyor.
00:54:21Tabii Doğu Akdeniz enerji kaynaklarına elbette bir kenara koyalım.
00:54:26Fakat Orta Doğu'da şimdi denklemde daha doğrusu belki de Ostatiko'da da çok büyük kırılmalar oldu.
00:54:33Yeni baktığımızda çatışma dinamikleri, yeni çatışmaları gördük.
00:54:36Belki de dondurulmuş çatışmaları, İsrail'in özellikle İran'la olan çatışması, Gazze'deki soykırımı,
00:54:42hala Suriye'ye müdahale etmeye çalışması, yeni işgal alanları yaratması, Lübnan'da benzer şekilde.
00:54:49Ve Hamas'a karşı Katar'da yaptığı saldırıda bölgedeki artık güvenlik şemşesi olarak
00:54:54veyahut da Amerika'nın nasıl söyleyelim güvenliği altında savunma veyahut da dış politikalarını geliştirmeye çalışan bölge ülkelerinin de farklı arayışa girdiğini görüyoruz.
00:55:05Bu anlamda aslında bir anlamda da bunu anlatmaya çalıştım.
00:55:08Çünkü bu yeni arayışlarda Amerika'nın alternatifleri, Çin gibi, Rusya gibi veyahut da bakın Suudi Arabistan'ın Pakistan'la olan savunma anlaşmaları,
00:55:16bunların her biri Amerika'nın bölgedeki o jeopolitik çıkarlarına da inanılmaz derecede zarar vermiş durumda.
00:55:23Şimdi benzer adımları hala atıyorlar.
00:55:25Yani 2000'li yılların başında biz şunu görüyoruz.
00:55:29İsrail, Rum kesimi ve Yunanistan'ın Türkiye'yi baypas etme.
00:55:33Yani en son atılan adım bile Lübnan'la Rum kesiminin imzaladığı o süreçte bile şöyle bir durum var.
00:55:40Türkiye'ye karşı bir hareket.
00:55:41Sanki Amerika'nın da bu politikalara karşı bunun da olmayacağını ve Türkiye'ye olmadığı anında da
00:55:47kendi politikalarında zarar göreceğini bildiği için bence süreci biraz da nasıl söyleyelim normalleştirmeye çalışıyorlar ilişkileri.
00:55:54Evet kısa bir ara vereceğiz.
00:55:55Aradan sonra konuşmaya, tartışmaya devam edeceğiz efendim.
00:55:58Tekrar birlikteyiz değerli izleyenler.
00:56:13Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye Büyükelçisi Tom Baran,
00:56:16Türkiye ile Yunanistan arasındaki barışı Amerika Birleşik Devletleri'nin sağlayacağı yönündeki açıklamaları konuklarımızla birlikte konuşuyoruz.
00:56:26Selkan Bey sizinle devam etmek istiyoruz.
00:56:28Tabi Amerikan Başkanı Donald Trump'ın bu iş için artık devreye gireceğini tombarak söylüyor.
00:56:37Burada açıklamalarında Ruhban Okulu ile ilgili detaylar var.
00:56:42Açılabileceği yönünde iki ülke arasında karşılıklı jestler olabileceği söylenebiliyor.
00:56:48Ama diğer tarafta tabi Cihan Bey'in de biraz önce belirttiği gibi,
00:56:52sizin de ilk bölümde belirttiğiniz gibi Yunanistan silahlanmaya devam ediyor.
00:56:58Türkiye'yi kendisi için bir tehlike olarak görüyor ve gerçekten Yunanistan'ın ekonomisinin hala toparlanamadığını,
00:57:05sıkıntılar yaşadığını biliyoruz.
00:57:07Ve buna rağmen harcamalarını savunma harcamaları için kullanıyor.
00:57:13Aslında birikimlerini, paralarını, halkının vergilerini diyebiliriz.
00:57:16Ama Türkiye ile rekabet edebilecek seviyede mi, değil mi?
00:57:21Yunanistan'da da bu önemli bir tartışma konusu.
00:57:24Tabi Türkiye'nin Yunanistan'la arasındaki bu gerilimi gidermek için
00:57:31Amerika Birleşik Devletleri bir taraftan adımlar atarken
00:57:34Yunanistan'da Türkiye'nin yararına olacak her konuda
00:57:39özellikle Avrupa Birliği mekanizmaları üzerinden
00:57:43aleyhte oylar kullanmaya, kulisler yapmaya devam ediyor.
00:57:48Hatırlayacaksınız son olarak Eurofighter alımıyla ilgili
00:57:51İngiltere ve Avrupa ülkeleri üzerinde baskı oluşturmaya çalışmıştı.
00:57:56Özellikle Almanya üzerindeki etkinliğini kullanmaya çalışmıştı.
00:58:00Ama başarılı olamadı.
00:58:01Bunun için çok büyük çaba sarf etmelerine rağmen
00:58:03Son olarak Seyf programı üzerinden de bir propaganda yürütüyor Türkiye'ye karşı.
00:58:08Yani Yunanistan bu kadar Türkiye'ye karşı
00:58:10olumsuz, negatif tavırlar, adımlar atmaya devam ederken
00:58:14Barak'ın belirttiği bu iyi ilişkiler nasıl inşa edilecek?
00:58:20Yunanistan bu adımları atmaya devam edecek mi sizce?
00:58:24Yani az önce de ifade ettiğim gibi Erhan Bey
00:58:27ne kadar samimi olduğunu da aslında biraz da gösteren
00:58:31hükümler diyelim ya da talepler diyelim.
00:58:34Gerekse az önce dediğiniz gibi
00:58:36Ruhban Okulu'na ilişkin birçok ifadesi var.
00:58:39İşte enerji koridorlarına ilişkin ifadeleri var
00:58:42Tom Barak'ın ve bunu yaparken biraz daha böyle
00:58:45Avrupa'ya açılan kapıyı hem Yunanistan yapmak derdinde
00:58:48hem de bazı unsurlarda Yunanistan'ın
00:58:50elini güçlendirecek kozlar vermek şeklinde değerlendiriyorum aslında.
00:58:55Yani burada bahsettiğiniz bazı tavizler mi diyelim
00:58:59ya da bazı yaptırımlara maruz kalırken Türkiye
00:59:02Yunanistan bu bakımdan hiçbir şekilde
00:59:04herhangi bir fedakarlık ya da feragat edeceği
00:59:08hiçbir unsurdan bahsedilmemiş ya da yok
00:59:11ve devam ediyor dediğiniz gibi Yunanistan.
00:59:13Özellikle Avrupa güvenlik politikasında
00:59:14dediğiniz gibi az önce SEV programında
00:59:17Türkiye'nin olmaması için
00:59:18Fransa ile birlikte belki Avrupa'daki
00:59:20birçok müttefikiyle birlikte hareket edip
00:59:22bu program dışına bırakılması için mücadele verdi.
00:59:26Keza Avrupa Birliği üyeliği tarihinden beri
00:59:28malumunuz Türkiye'nin
00:59:30üyeliğine bir engel olduğu durumu söz konusu.
00:59:36Buna bağlı olarak da her geçen gün yeni söylemlerle
00:59:39ki özellikle Barak'ın biraz daha böyle
00:59:43Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkileri de
00:59:46kazıyacak şekilde bir söylemlerde bulunması.
00:59:49Bunun biraz daha samimiyetinden ziyade dediğim gibi Yunanistan'ı biraz daha güçlendirmek
00:59:53ve o söz konusu rekabette geri kalmış yanını
00:59:56o handikaplık kısmını kapatmaya yönelik bir mücadele gibi değerlendiriyorum.
01:00:02Özellikle ruhban okuluna dair bir tarih verecek cürette bulunması bile
01:00:05aslında çok şaşırtıcı bir durum.
01:00:07Yani Türkiye'nin yıllarca iki ülke arasında
01:00:09ya da özellikle Heybelada ya da Pakdükane ile ilgili
01:00:13buna dair bazı söylemlerine rağmen
01:00:16ruhbanlığa ilişkin benzeri ekumeniklik tartışmaları üzerinden
01:00:20malumunuz gelişen bazı gündemlere rağmen
01:00:22bunu kazıyor olması biraz daha böyle
01:00:26sanki tombarağın iki ülke arasındaki ilişkileri düzeltmekten ziyade
01:00:31sanki Türkiye aleyhine bazı şeyleri kabul ettirmeye yönelik
01:00:35ifadeler olduğunu ben düşünüyorum.
01:00:37Keza o enerji savunma sistemlerinde de ya da enerji koridorlarının
01:00:43Yunanistan üzerinden evet belki daha ilkin hoş geliyor
01:00:46Türkiye'nin bu anlamda bir köprü görevi görmesi
01:00:50ya da bir geçiş güzergahının olması
01:00:53bazı anlamda kendisine elini güçlendiren unsurlar
01:00:57olabileceği değerlendirilebilir ama
01:00:58burada asıl yine kazanımı ya da asıl önemli bir misyonu
01:01:03Yunanistan'ın üzerine bırakıyor ve Avrupa'ya açılan bir kapı olarak
01:01:06Yunanistan'a adletmekte.
01:01:07Bu gibi unsurlara baktığımızda özellikle biraz daha böyle
01:01:12ruhban okulu üzerinden bir tarih vermesi
01:01:15ki yıllardır Türkiye'nin bu konuda
01:01:17Cumhuriyet döneminde özellikle patrikhaneyi biraz daha böyle
01:01:20Türkiye'nin bir kurumu şeklinde idare ediyorken
01:01:24biraz daha politik yetkilerini ya da politik etkisini arttıracak
01:01:28bir misyon ifade edercesine beyanatta bulunması
01:01:33çok da samimiyet noktasında ilk turda da bahsettiğim üzere
01:01:37böyle detaylarıyla bakıldığında çok da tek yanlı olan
01:01:42biraz daha Yunanistan'ı Türkiye ile rekabet edebilir bir politik anlamda
01:01:46ekonomik ve askeri anlamda kesinlikle dediğim gibi rekabet söz konusu olamayacakken
01:01:52politik anlamda biraz daha Yunanistan'ı Türkiye ile eşit bir düzeye
01:01:56bir düzleme taşımaya yönelik bir mücadele şeklinde değerlendiriyorum
01:02:01ve hatta bunu bir Türkiye ile Yunanistan ilişkilerinde de bir koz olarak kullanıyor
01:02:05yani eğer söz konusu iki ülke arasındaki ilişkileri istediğimiz seyirde
01:02:10belki bunu Kıbrıs'la olan münasebette İsrail'le olan münasebette
01:02:14az önce çok önemli bir yere değindiniz
01:02:16belki özellikle Akdeniz havzasındaki enerji havzasındaki bir iş birliğine
01:02:20Türkiye'yi sokaraktan Türkiye'nin malumlu bir mavi vatan
01:02:24işte Akdeniz politikalarındaki o bağımsız ve kendine özgün çıkarları
01:02:29ve politik duruşuyla davranışlarına da bir nebze kısıtlayacak
01:02:33ket vuracak yaptırımlar yapmasına da neden olacak belki de
01:02:38yani biraz daha bakıyoruz işte din özgürlük söylemleri üzerinden
01:02:42sanki biraz daha böyle Amerika ile Türkiye ilişkilerinde de
01:02:46Yunanistan'ın bu kartını ya da bu kozunu kullanaraktan
01:02:50bazı şeyleri yaptırmaya zorlayacağının sinyali gibi değerlendiriyoruz
01:02:56ama zamanla tabii biraz daha Trump'ın ve Sayın Erdoğan'ın da
01:03:01muhtemeldir ki tabii ki iki ülke arasındaki ilişkileri
01:03:04asli ve ciddi anlamda yön veren liderler
01:03:07ve bu bağlamda da Sayın Erdoğan'ın dış politikaya çok ciddi bir hakimiyeti
01:03:11ve o geçmişten gelen tüm sorunlara vakıf oluşu
01:03:15ve buna dair de nasıl bir politika izleyeceğini de çok iyi bilen bir lider
01:03:20yani lider diplomasını da çok etkin bir şekilde kullanan bir lider
01:03:24tahminimce Tom Barak'ın ilk söylemleri biraz daha böyle bir tartma gibi diyelim
01:03:29yani Türkiye'deki tepkilerin ve reflekslerin nasıl olacağı
01:03:33işte gerek ruhban okul açısından olsun gerekse işte Fenerbahçe'nin patrikhanesiyle ilgili
01:03:38tavırlar olsun ya da işte Türkiye'nin enerji havzaları ve Akdeniz'e dair söylemleri
01:03:46Kıbrıs'a ilişkin yaklaşımı malumunuz özellikle Kıbrıs'a dair
01:03:50İsrail'in de ciddi beklentileri emelleri olan bir ülke
01:03:56e haliyle Kıbrıs'ın da Türkiye'deki işte bir garantör devlet olması Kuzey Kıbrıs açısından
01:04:02ve iki devletli bir çözüm önerisini önermesi
01:04:05biraz daha böyle bölgede de Türkiye'nin aktör olması
01:04:09sözü kabul edilebilir geçerli bir devlet olması
01:04:12haliyle İsrail'i hem çok endişelendirmekle birlikte çok da hoşnut olmadığı bir durum
01:04:16malumunuz birçok gelişmelerde de söz sahibi olması
01:04:21masaların kurulmasında ve seyrinde ciddi hatırı sayılır etkiler bırakması
01:04:27bu bakımdan İsrail açısından da ve Yunanistan açısından da
01:04:32iç açmayacak durumlar olduğundan dolayı böyle bir söylemle
01:04:35Türkiye'yi şu anda böyle bir tartmak ya da politik anlamda
01:04:38bazı davranışları yapmaya zorlamak şeklinde değerlendiriyorum
01:04:42ama eminim ki ne Erdoğan ne Sayın Fidan da bu söylemlere karşı
01:04:46daha stratejik ve daha politik refleksler ve hamleler geliştirecek diye
01:04:51ümit ediyorum ve de bekliyorum da işin doğrusu.
01:04:53Serkan Gündoğdu, Cihan Günyal çok teşekkür ediyoruz
01:04:56programa katkılarınızdan dolayı veda ediyoruz efendim iyi geceler.
01:04:59teşekkür ederim iyi yayınlar.
İlk yorumu siz yapın