00:00Samantala, ito naman po, patuloy na tumataas ang bilang ng HIV cases sa bansa.
00:04Ayon po sa Department of Health, may get 5,500 ang bagong kasong naitala.
00:08Mula July hanggang September, katumbas po ito ng 61 Pilipino kada araw ang nadadiagnose.
00:14Pinakapektado ang kabataan at kadalasan po ay natutuklasan na lamang HIV sa advanced stage dahil sa late testing.
00:21Kaya malaki po ang papel na ginagampana ng mga community organization gaya ng Love Yourself Incorporated
00:27na patuloy na nagbibigay ng suporta at kalaman sa laban kontra HIV-AIDS.
00:33Kaya makakasama natin live ito sa studio, ang Senior Program Manager ng Love Yourself Incorporated, J.M. Menes.
00:39Good morning and welcome to Rise and Shine.
00:41Good morning po.
00:42Yes, matagalan natin kaysa ang Love Yourself Incorporated sa pagbuo ng Empowered Committee laban sa HIV-AIDS.
00:48Why is World AIDS Day still significant and why does it continue to be important today?
00:57Sige po.
00:58A World AIDS Day po, it's a global commemoration for December 1 actually.
01:04This is specific po para dun sa mga taong nawala because of HIV.
01:08Also to spark hope para dun sa mga people who are living with HIV.
01:12This is also important po para marinig ng community, ng mga leaders, ng mga bansa, ng mga government kung ano pa yung kailangan ng community specifically po doon sa pag-address ng HIV sa Pilipinas.
01:28Pag-usapan natin sir yung root cause. Para po sa kalaman ng ating mga kababayan, sa inyo pong datos, ano po yung mga pangunahin dahilan kung bakit mas tumataas yung HIV cases sa ating mga kabataan?
01:41Specific po sa mga bata, wrong information, very important. Talagang unang-una po sa listahan, wrong information.
01:50And yung access po nila sa mga information, yun nga, maaring maling information yung nakukuha nila.
01:55Or it can be something na hindi nila ma-absorb pa because they are still kids.
02:01So, yun po yung mga kadalasan na mga main reason bakit tumataas po yung kaso sa mga kabataan.
02:09Bukod pa po doon yung access nila sa testing, by, with our law, RA 11166, 15 years old and above, pwede na po magpa-test without parent consent.
02:21And that's, hindi pa po masyado alam yun ng mga kabataan ngayon.
02:25Siguro yun po yung kailangan talaga nating palawakin.
02:28And also, access to prevention.
02:30Yung prevention po, specific is pre-exposure prophylaxis.
02:35There's some medication na pwede inumin para hindi mo makuha yung virus.
02:40And also, yung mga access to condoms and lubricants and all of that info.
02:46Alright, so yun nga ba yung sinasabi mong tungkol sa impormasyon dapat malaman ng mga tao?
02:50What are these wrong information na sabi mo, JM, ay dapat sigurong makorek din na mga misconception rin ng mga tao about this HIV AIDS?
02:58Ang pinaka-common po ng misconception is yung mga, alam mo yun, pagyakap sa taong living with HIV, hindi mo makukuha yung virus doon.
03:09There are specific ways para maka-transmit yung virus, but sharing utensils, sharing toilets, hugging, kissing, swimming with others.
03:19Ito yung mga kadalasan na myth na hindi totoo.
03:23Na akala na yung ibang tao makukuha pag yun yung ginawa.
03:28Sabanggit niyo po, sir, na yung pag-focus na sa mga kabataan ngayon, paano niyo sila ini-engage?
03:34Lalo na po yung mga Gen Z na, ano maging mas bukas sila dito?
03:38Ano yung mga kasulukuyang projects and activities ng Love Yourself para sa kanila?
03:43Sa Love Yourself po, we've created community-based na mga approaches.
03:51Across the Philippines po, together with the OH, we have a project with external funding po.
03:58And we have community centers, actually mga 50 community centers across the Philippines.
04:04So these are safe spaces po na talagang maaaring puntahan ng mga tao.
04:09Kadalasa mga Pilipino, mababa yung kanilang health-seeking behavior.
04:14So mas gusto nila yung peer-to-peer na approach.
04:18So yung mga community mobilizers talaga yung nakiki-reach sa kanila
04:24para pumunta sa mga centers at doon magpa-test.
04:28Well, bakit mahalagang maunawaan ng ating mga kababayan
04:33na kapag undetectable yung viral load, hindi na ito naipapasa?
04:38Bakit mahalaga na consistent yung treatment at adherence para maging undetectable na yung HIV?
04:45Thank you po.
04:45So very important po na maintindihan talaga ng public yung U equals U.
04:50Undetectable, ibig sabihin, untransmissible.
04:53So kapag ganun po, bababa na yung viral load o yung virus sa katawan ng tao,
05:00hindi niya na maipapasa.
05:01Ganun siya kababa.
05:02And also, syempre, ma-improve na yung immune system niya.
05:05Hindi siya makakuha ng opportunistic infection.
05:10Kagaya ng pneumonia, tuberculosis.
05:12Ito po yung kadalasan na sanhi ng pagkamatay ng isang person living with HIV.
05:17Also, this improves their quality of life.
05:19And yun yung goal talaga ng medication.
05:21Alright, nag-aalok ng libring HIV testing sa mga love-yourself hubs.
05:26Tell us more about this.
05:27Yes po.
05:28We have in-facility na mga free HIV testing.
05:32So pupunta po sila sa mga love-yourself hubs.
05:34And even sa mga partner po natin, social hygiene clinics, city health offices,
05:39and championed community centers across the Philippines,
05:42libre po ang HIV testing.
05:45Bukod po doon, pwede rin silang pumunta sa Embrace hub.
05:49Ito po yung online ordering system.
05:52So hindi na po nila kailangan.
05:53May mga tao po kasing ganun eh.
05:54Nahihiya.
05:55Nahihiya silang pumunta sa mga centers.
05:57So they can order it online.
05:59It will be delivered to them.
06:01Na hindi nila kailangan magpakita.
06:02So ngayon po, World AIDS Day.
06:08Ano sa tingin ninyo ang pinakamahalagang mensahe na dapat marinig ng mga Pilipino?
06:15For me po, this World AIDS Day,
06:18ang pinaka-importante po talagang maintindihan at marinig ng ating komunidad is
06:24that HIV is still ongoing.
06:29Hindi pa po siya tapos.
06:30Nakikita po natin sa mga datos,
06:3361 people or individuals are being diagnosed every day sa kasalukuyan.
06:40And maaari natin itong mapababa
06:42by making sure na tama yung information na naibibigay natin sa public
06:46and also maging accessible yung mga testing, treatment, prevention.
06:53And bukod po doon,
06:56HIV can be eliminated and can be suppressed po.
06:59Dito sa Pilipinas,
07:01by making sure na compassionate yung approach
07:04and empathetic yung approach.
07:07Yun na nga eh.
07:08Sa mga local government units,
07:09kapag tumataas na yung data ng maraming nagkakahawa ng HIV AIDS,
07:14dapat siguro malaki yung parte ng LGU
07:17kapag nakikipag-partner sila
07:19sa kagayang organization ng Love Yourself.
07:21How's every LGU merong testing hub?
07:25Ideally, meron po mga social hygiene clinics
07:28kasi bawat isa po yung mga rural health units nila.
07:31Meron po yan sila mga testing capability.
07:34However, minsan po,
07:35limited lang talaga yung may alam na meron doon.
07:39Sir, ano po yung next step?
07:41Kung nga rin nag-positive nga po,
07:42lalo po yung mga kabataan.
07:44Ano ba yung next step sa mga gano'n?
07:46So, they'll get treatment from there?
07:48Yes.
07:49They need to pay the treatment or it's also for free?
07:52It's also for free po.
07:53Because of the DOH and the government
07:55supports the free treatment po
07:57ng mga PLHIVs.
07:59Yun yung po yung kagandahan.
08:01We need psychosocial support
08:03before we transfer them to treatment then, of course.
08:08Well, you have social media pages
08:09naman na that our viewers can check
08:12and also connect with you
08:13if they also want collaboration,
08:15lalo na yung ilang mga organizations
08:16and LGU.
08:17They can contact you sa Love Yourself.
08:20Dito, ambasador niya si Pio Urshpaq, di ba?
08:22Yes, ma'am.
08:23Well, thank you din.
08:25Sa pagsama po sa amin dito,
08:26ang senior program manager ng Love Yourself Incorporated
Be the first to comment