00:00Hey, bago naman tayo magtungo, Asik Joey, sa ating talakayan,
00:03hingi muna tayo ng update mula sa Department of Health.
00:06Asik Albert, kamusta po ang kasalukuyang kalagayan ng DOH-activated
00:10National Public Health Emergency Operations Center?
00:14Ano po ba yung mga pangunahing aksyon na ibinabahagi po nito
00:17sa mga rehiyong tinamaan ng bagyo?
00:20Yes, Director Cheryl and Asik Joey,
00:22ang ating National Public Health Emergency Operations Center
00:26ay nasa Code Blue pa rin po.
00:27Ibig sabihin po ng Code Blue, asanay ho nga ating mga kababayan
00:31pag sinabing Code White ay handa at mag-monitor.
00:34Code Blue po ay yung mga tinatawag na resources, yung mga gamot,
00:38yung mga tauhan ay pwedeng igalaw natin.
00:41Tandaan po natin nang galing tayo kay Tino at tumawid tayo kay Uwan.
00:45Meron po tayong nasa, kung Uwan lamang ang pag-uusapan natin,
00:49meron tayong 11.19 na milyong halaga ng ating mga gamot
00:54at iba pang mga commodities na ibinaba.
00:56Ibig sabihin, ibinigay po sa ating mga local government unit.
00:59Huwag po tayong mag-alila kasi meron pa tayong 26.31 million
01:04na nakapreposition sa ating mga regional offices sa Ilocos,
01:08Cagayan Valley, Central Luzon, Bicol, Calabarzon,
01:12Cordillera at Western Visayas.
01:15Tapos nationwide naman po,
01:16meron tayong nakahanda na 153.30 million na stockpile.
01:22Bigyan ko po, Asik Joey and Director Sherry ng halimbawa,
01:25naririnig po ng ating mga kababayan lagi yung katagang campola,
01:28C-A-M-P-O-L-A-S.
01:30Meron pong halimbawa yan, merong mga kadugmas yan,
01:33yung cotrimoxazole, amoxicillin, mefenamic acid, paracetamol,
01:39ORS or oral rehydration salts, lagundi, vitamin A, at saka skin ointments.
01:46Kung mapapansin niyo po, yan yung mga kadalasang ginagamit ng ating mga bakwit
01:50pag meron tayong mga sitwasyon tulad ng mga bagyo.
01:53Kaya yan po yung mga kasama sa ating binibigay sa ating mga nangangailangan mga kababayan.
01:59Maliban po dyan, meron po tayong umagalaw ng mga katauhan,
02:03yung ating health emergency response teams,
02:05nasa 307 po sila.
02:08At ang 307 teams ito,
02:10ang katumbas ito ay 3,368 na mga doktor, nars at iba pa.
02:15Parang madaling tandaan yung binanggit mo, Asik Albert,
02:19kasi parang katunog niya yung isang brand ng wafer stick.
02:23Doon naman sa mga apektadong lugar, Asik Albert,
02:26kamusta yung deployment ng medical team,
02:28mental health personnel,
02:30pati na rin yung water sanitation and hygiene teams,
02:33at ano yung pinakamalaking hamon para sa kanila?
02:36Ang pinakamalaking hamon,
02:37doon sa nabanggit natin noon,
02:39na 307 na aktibo na health emergency response teams,
02:43yung ating mga konsultasyon,
02:45kasi pag tayo po ay nasa evacuation center,
02:48magkakalapit po ang mga tao.
02:49Pag magkakalapit po ang mga tao,
02:51mabilis pong magkaroon ng hawaan
02:53ng ating mga tinatawag na malatrang kasong sakit
02:55or yung influenza-like illness.
02:57So, ang karamihan po sa katunayan ng mga konsultasyon
03:00sa ating mga evacuation centers,
03:02sa utos po ng ating Pangulo,
03:04ang DOH at ang mga local government unit doctors
03:06ay umiikot po sa mga evacuation centers.
03:09Marami po dito ubo at sipon
03:10yung ating malatrang kasong sakit nga.
03:12Meron rin po tayong mga nakukuhang mga konsultasyon
03:15na tungkol sa mga sugat
03:16o mga maliliit po na mga trauma
03:18dahil sa mga na-dapa,
03:21na sugatan,
03:22o mga napalusong.
03:23At mahalaga po nga,
03:24huwag natin kalimutan yung doxycycline
03:26kung kayo po ay kinakailangan
03:28kumonsulta po dun sa doktor
03:30sa evacuation center
03:31o kaya sa mga barangay health centers natin.
03:34Asak yung po bang medical teams nyo
03:3624-7 na nakastandby din dun sa evacuation centers?
03:40Para kung meron may sakit or may...
03:42Yes.
03:4224-7 available yung servisyo.
03:45Hindi sila nananatili dun sa isang evacuation center lamang.
03:48Umiikot sila,
03:50pero sabi nga na sa termino ng ating mga doktor,
03:52may mga rounds yan.
03:53So talagang umiikot sila
03:54dun sa iba-ibang evacuation center.
03:57At meron naman ho tayong mga naiiwan na
03:59evacuation center manager.
04:01So kumbaga rinaradyo or tinatawag
04:03kapag meron mga urgent yung mga emergencies
04:06na pupuntahan ho kagad na ating mga ambulansya.
04:09Meron din po ba kayo, Asak,
04:11na natanggap na mga report
04:13na meron pong nasirang health facilities
04:15dahil sa mga nakaraang bagyo?
04:18At paano nyo po ito tinutugunan
04:20para hindi po maapektuhan yung servisyo po?
04:23Opo, Director Cheryl, mahalaga.
04:25Sabi nga ni Secretary Erbosa,
04:27ang mga health facilities
04:28dapat ang last infrastructure standing
04:31sa mapalindol, mapabagyo.
04:33Kasi dyan, umaasa ang ating mga kababayan
04:35sa mga lugar na nabanggit
04:37yung Ilocos, Cagayan Valley,
04:38Central Luzon, Cordillera, Mimaropa.
04:42Meron ho tayong 127 na total
04:44na binabantayan ng mga health facilities.
04:47Sa talaang pong yan,
04:49ito yung breakdown.
04:506 ang DOH hospitals,
04:5211 ang mga hospital na mga LGU,
04:555 yung Drug Abuse Treatment and Rehabilitation Centers
04:59o yung .RC na tinatawag namin,
05:0111 siyam ang rural health unit,
05:0478 ang barangay health stations
05:06at 3 ang ating super health centers.
05:09Sumatotal, Director Cheryl and Asek Joey,
05:11ang nakikita natin,
05:1380% ang fully functional.
05:15Kung magtatako ko kayo,
05:16ay ano nangyari dun sa 20%?
05:18Yung 20% po,
05:19dalawa ang not functional,
05:2210 ang partially functional,
05:24tapos meron na ho tayong
05:25dalawang po pa na inaantay pa natin yung reports.
05:28Kasi meron pa rin ho talaga mga lugar na
05:30hindi na pupuntahan para sa ating assessment.
05:32But the good news is,
05:34yung pong damage,
05:35isa lamang yung totally damaged
05:37na ating facility,
05:3976,
05:40dun sa 127,
05:41ay partial.
05:43Pag sinabi hong partial,
05:44pwede nagkaroon lang ng tulok sa bubong
05:46or baka nabahalang yung isang bahagi
05:48ng ating health center,
05:50ang mahalaga,
05:50tuloy-tuloy po ang operations.
05:53Sa ibang usapin naman,
05:54Asek Albert,
05:55target naman na isa ilalim
05:57sa tuberculosis screening,
05:59ang labing dalawang milyong Pilipino
06:01sa susunod na taon.
06:03So, ano yung detalya nito?
06:04Yes.
06:04Ang kontekso nito,
06:05Asek Joey,
06:06naglabas kasi ng Global Tuberculosis Report
06:08ng ating World Health Organization,
06:11kamakailan lamang
06:11kung hindi kagabi nung isang gabi.
06:13At alam nyo,
06:14ito yung mga contest na ayaw natin
06:16umaakit tayo sa podium.
06:18Pero kung dati,
06:19top 4 tayo sa buong mundo,
06:20abay,
06:21tumaas po tayo ng top 3
06:22dun sa pinakamarami
06:24sa buong mundo
06:24na may tuberculosis.
06:26At ang tugun po
06:27ng Department of Health
06:28sa utos ng ating Pangulo,
06:29yung ating screening,
06:31mahalaga dito, no?
06:32Alam nyo ba ngayon
06:33yung x-ray
06:34na ginagamit sa tuberculosis,
06:35hindi na siya yung
06:36alam natin na malaki
06:37na talagang merong hiwalay,
06:40na nagbumabaril
06:41ng ating radiation.
06:42Ngayon,
06:43parang nilang siyang camera.
06:44Maliit lang siya,
06:45nakakawakan siya
06:46at AI-assisted pa siya,
06:47artificial intelligence.
06:49Ibig sabihin,
06:50marami hong pwedeng ma-screen.
06:51Meron pa isa,
06:52ASIC Joey,
06:52yung ating
06:53Nucleic Acid Amplification Test.
06:55Kahit laway lang po,
06:56makuha,
06:57alam nyo po,
06:58yung sa COVID,
06:59ganong teknolohiya rin.
07:00Kukuhanan ng laway,
07:01eto hindi siya yung bahing,
07:03pero yung laway,
07:03tas nalalaman
07:04ng ating laboratorio
07:06kung merong TB o wala.
07:07Yan ang kailangan
07:08para maparami
07:09yung ating screening
07:10para pag alam natin
07:12kung ilan ang may TB
07:13ay matutulungan kagad sila
07:14at mapipigilan
07:15ang hawa ng sakit.
07:17ASIC,
07:17ano naman po
07:18ang mensahe ng DOH
07:19para po sa mga pamilyang
07:21nasa evacuation centers
07:22at doon din po
07:23sa mga komunidad
07:24na nasa lantanang bagyo,
07:26lalo na po doon
07:26sa usapin ng kalusugan,
07:28pagbabakuna,
07:29at paghahanda po nila
07:30para kung magkaroon man
07:31ang susunod na kalamidad.
07:32Yes, Director Sheryl,
07:34buo ang suporta
07:35ng ating gobyerno
07:36sa ilalim
07:37ng ating Pangulong
07:38Marcos Jr.
07:39Sa gawi po ng kalusugan,
07:41pinapaalala po natin,
07:42alam nyo,
07:43nakita natin ang uwan,
07:44mas konti,
07:46kahit mas malakas siya,
07:47ay mas konti
07:48yung kanyang casualties
07:49dahil po,
07:51talagang nag-evacuate
07:52nung sinabi
07:52ng mga local government unit.
07:54Mahalaga po sa kalusugan yun
07:55dahil karamihan
07:56ng mga naging casualties
07:57sa Tino
07:58ay yung mga nalunod,
08:00di ba,
08:00na sana ay nalikas
08:02sila na maaga.
08:03Ngayon,
08:03ang paalala sa mga
08:04nasa evacuation centers pa,
08:06tayo po ay maghugas
08:07ng kamay
08:08para trangkaso,
08:08bye-bye,
08:09kumain tayo ng prutas at gulay,
08:11importante po yung food safety.
08:13Mas mahalaga po yung
08:14freshly cooked,
08:15sariwang luto
08:16para hindi tayo
08:16magkaroon ng problema.
08:18Tapos yung tubig po natin,
08:19gamitan natin
08:19ng ating mga chlorine tablets
08:21or granules
08:22or yung filter
08:22ng DSWD
08:24para po sigurado tayo.
08:25At kung may duda pa rin,
08:27pakuloan po natin yung tubig
08:28dalawang minuto
08:29mula sa pagbula
08:29hanggang sa magamit ito.
08:32Very busy
08:33ang Department of Health
08:35dahil sa nagdaan
08:36na dalawang bagyo.
08:37Pero good job
08:38sa DOH,
08:39Asik Albert,
08:40at maraming salamat
08:41sa updates
08:42mula sa DOH.
