00:00Naisuportahan at tulungan ng Department of Science and Technology
00:04ang mga maliliit na negosyante sa bansa
00:07upang makasabay sa makabagong teknolohiya
00:10gaya na lamang ng pag-tulong ng ahensya
00:12sa produksyon ng tuyo sa probinsya ng Capiz.
00:16Nagbabalik sa Isaiah Mara Fuentes.
00:22Binansagang seafood capital of the Philippines ang Capiz.
00:26Napapaligiran ang probinsya ng tubig
00:27kaya sa ganas sa yamang dagat.
00:30Ito na rin ang pangunahing kabuhayan ng mga residente.
00:32Ang mag-asawang Lucille at Eugenio Dalida
00:35nagtayo ng negosyong paggawa at pagbibenta ng tuyo.
00:39Since pinapadalahan kami ng mother namin ng tuyo
00:42so ginagawa ng husband ko sa Singapore
00:44at sinestell namin sa mga Filipino community.
00:48Kwento nila, nagsimula lang daw sila sa kapital
00:50na nagkakahanagan ng 20,000 pesos.
00:54Mano-mano lang nilang ibinibilad sa araw
00:56at niriripak ang mga isda.
00:58When I do something,
01:00kailangan lagi pong may purpose.
01:02Kailangan pong laging may self-achievement ako
01:05or something na merong talaga siyang mapupuntahan.
01:10Para maparami pa ang kanilang production,
01:12kumingi sila ng tulong sa Department of Science and Technology.
01:15Tumulong sa kanilang ahensya
01:17para magkaroon ng mga makina
01:19sa pag-repak ng kanilang produkto.
01:22Nagkaroon sila ng sariling vacuum machine
01:24at three-packing machine.
01:26Kaya namin ng around 1,000, 800 to 1,000.
01:30Tapos sa mga snacks naman,
01:34kaya din around that figure na 800 to 1,000 per day.
01:39Pero dati hindi talaga kaya.
01:40Siguro nasa 200 lang, maximum 300 a day.
01:43Isa sa mga naisuportahan ng DOST
01:46ay ang mga micro-small medium enterprises o MSME
01:49sa pamamagitan ng teknolohiya at agham.
01:53Silasagot nila ang ilang sa mga pangangailangan
01:55ng mga maliit na negosyante
01:57gamit ang makabagong teknolohiya.
02:00So wala dito,
02:01nilalagay nila ito dito sa kanilang vacuum
02:03para dito is-seal talaga yung kanilang mga produkto.
02:07Susubukan natin.
02:11Tapos, kailangan mag-end.
02:13Yun, ang galing.
02:16Ah, hindi ko pipitawan.
02:18Yan.
02:20After dito sa vacuum,
02:21syempre kailangan natin lagyan ng label.
02:23So, doon na tayo sa labeling process.
02:26Ayan.
02:27Kuha tayo nitong label.
02:30Tuyo, di copies.
02:32Papasok natin sya dito sa taas.
02:33Para ito yung magsasabing
02:38tatakapis talaga yung produkto nila.
02:42Alright.
02:43And, ilalagay na natin dito
02:45sa kanilang machine.
02:49Ayan.
02:51Yun, tuho.
02:51Sana siya tumakbo.
02:53Alright.
02:54Tapos,
02:55ito na yung finished product
02:56at ito na yung binibenta nila sa mga market.
02:59Sa tulong ng Senza Technology Innovation,
03:01mapaparami ang production,
03:03mapaparami yung sales.
03:04Mas mahalaga yung technical assistance
03:07kasi sa funding support.
03:09Kasi kung minsan,
03:09bibigyan mo ng funding support,
03:11hindi naman tama yung
03:12in-acquire na equipment.
03:14Hindi naman ready yung kanilang
03:15facilities to accommodate that equipment.
03:18Sa mga nais maging binipisari
03:19ng programa ng DOST,
03:21magtungo sa regional office
03:23ng ahensya.
03:24Ay,
03:25Siamira Fuentes
03:26para sa Pumbansang TV
03:27sa Bagong Pilipinas.
