SININDIKATO NA ANG BUONG GOBYERNO

Jedi

“SININDIKATO NA ANG BUONG GOBYERNO.”  ‘Yan mismo ang mabigat na pahayag ni Cong. Toby Tiangco sa panayam niya kay Jessica Soho kung saan ibinunyag ni Tiangco kung paano na-manipula ang budget sa Kongreso.  Dito rin niya ikinuwento ang kanyang personal na relasyon kay Speaker Martin Romualdez at kung bakit hindi na sila nag-uusap ngayon.  Naniniwala rin si Tiangco na kailangang magpaliwanag si Cong. Zaldy Co sa bilyon-bilyong inilaan nitong pondo sa iba-ibang proyekto.  Panoorin kung paano nagkaroon ng insertions, ghost projects at kung paanong tila naging negosyo ang pambansang budget sa KAPUSO MO, JESSICA SOHO FULL INTERVIEWS.

Transcript

00:00So, how is it going to happen?

00:02If you're a congress,

00:04there are some kind of things.

00:06Because it's hard to do it.

00:12When you do it,

00:16when you do it,

00:18what do you think about your constituents?

00:22In fact, you know,

00:24in the nine years that I've been congressman,

00:26from 2010 to 2019,

00:28never yata akong tumapak

00:30sa opisina ng speaker.

00:34Nakatapak lang ako sa opisina ng speaker,

00:362022, nung si speaker Martin

00:38ang naging speaker.

00:40So, maybe 40 years na kami

00:42magkaibigan ni Martin?

00:44Anong status nyo ngayon?

00:46Hindi na kami nag-uusap.

00:48And to those who will say,

00:50eh kasi hindi siya nanalong speaker

00:52kaya sinisiraan niya si Martin Romualdez.

00:54Ano masasagot mo?

00:56Okay, I'll be very honest. Okay?

00:58Let me be very honest.

01:00Put me on record.

01:04The fact na hindi nila linagay sa archives

01:06ibig sabihin ayaw nilang may kopyahan.

01:08Hindi pa natin ko lang.

01:10My God.

01:12Nakakapagod, di ba?

01:14Oo, why?

01:16Why are we here?

01:18Why are we even here?

01:20Ay...

01:22This is large scale.

01:24Tama.

01:25Hindi mo sinindigato yung buong...

01:26buong gobyerno.

01:28Ang gobyerno.

01:30Ang gobyerno.

01:32Ang gobyerno.

01:34Ang gobyerno.

01:36Congressman Chanko,

01:38Maraming salamat po sa interview na ito.

01:41Nasa politika na po kayo.

01:421998 pa.

01:44Tama po.

01:45Paano nangyari na dadating tayo sa puntong ito na maraming kailangan ipaliwanag tungkol sa budget ng ating gobyerno?

01:55At a time na humihirap ang buhay.

01:57And at a time na...

01:59With all the historical events in the past, eh dapat nakaka-move forward na po itong ating bansa.

02:07So, why are we still here?

02:09Okay. Abag ko sagutin yan, Jessica.

02:11For the record, I have to state it for the record.

02:13Hindi po ito ang unang beses na kunistyon ko ang budget.

02:18Opo.

02:19For the record, pwede nilang check-in sa archives ng Kongreso.

02:222012 budget, 2014 budget, at 2015 budget.

02:26Kuinistyon ko na yan.

02:27Okay?

02:28Tapos nun, admittedly, surrender na ako.

02:30Wala na akong magagawa dito dahil ma-outvote lang ako.

02:33Napagod din ko yan. Kayo?

02:35Hindi lang napagod.

02:36Alam ko walang mangyayari.

02:37Kasi pagbobotohan, eh.

02:39Di ba lahat naman pinagbobotohan sa Kongreso, eh.

02:41So, matatalo lang ako sa botohan.

02:43So, wala na.

02:44Bakit pa ako magkikustyon?

02:45Para for the record, na kunistyon ko na wala naman mangyayari din.

02:49So, taimik lang tayo kahit Kongreso man ako hanggang 2019.

02:53Okay?

02:54Ngayon, nabuhayan lang ako ng loob at nagkaroon lang ako ng pag-asa pagkatapos ng Sona ng Pangulo na sinabi niya na dapat magkaroon ng budget reform.

03:03Ditong 2025 report?

03:05Yeah, 2025 Sona.

03:06Nagkaroon ako ng pag-asa dahil siya mismo ang nagsabi.

03:10So, kung may initiative o may...

03:12Kung nauna ang Pangulo nasabihan yung Congress na may pag-asa.

03:18May pag-asa.

03:19Sorry.

03:20Kung nauna ang Pangulo nasabihan yung Congress na dapat baguhin yung budget, may pag-asa.

03:27So, doon ako nagkaroon ng pag-asa ang baguhin.

03:30Number one yan.

03:31Number two, bakit ba yung 2025 sabi ng iba?

03:34Bakit yung 2025 ang lagi mong binabalikan?

03:37Kasi di ba lahat ng tao, ang description na doon, pinakabulok, pinakapangit, kung ano-ano pang...

03:44Criminal budget daw.

03:46Criminal budget.

03:47Alin yung uunahin natin?

03:49Alam naman tumalong tayo doon sa ibang budget.

03:52Ito yung sinabing pinakapangit na budget.

03:54So, ito yung binubusisi ko.

03:56Para hindi na maulit sa 2026 budget.

03:59Opo.

04:00Paano po nangyari na nagkaroon ng insertions, ghost projects?

04:05Can you give us an idea po?

04:07Okay.

04:08Magsimula tayo doon sa insertions.

04:12Kasi dalawang beses nagkakaroon ng insertions.

04:16Okay.

04:17Isa, doon sa small committee.

04:19House of Representatives pa lang yan.

04:22At pangalawa, doon sa BICAM.

04:25Okay.

04:26Ano ba yung tinatawag na insertions?

04:28Ang tinatawag na insertions, ito po yung mga amyenda.

04:31Okay.

04:32So, liwanagin natin, Jessica.

04:34Hindi lahat, hindi ko sinasabing lahat ng amyenda ay masama.

04:39Diba?

04:40Pag gumagawa ng batas, nagbidebate, may makikitang dapat amyendahan.

04:45Doon sa batas.

04:48Opo.

04:49Okay.

04:50So, hindi ko rin alam bakit pag ibang batas ang tawag amendments, pagdaling sa budget ang tawag insertions.

04:58Ang iniisip ko lang, baka kasi sikretong siningit.

05:02Siningit.

05:03Diba?

05:04Kasi yung insertions is a form of amendment.

05:06Opo.

05:07Ngayon, doon sa mga amendments, dapat transparent.

05:11Diba?

05:12Opo.

05:13Kasi hindi ka makakapagdagdag sa isang departamento kung hindi ka muna magbabawas sa isang departamento.

05:20So, dapat transparent para sabihin bakit mo binawas dito.

05:25Opo.

05:26Opo.

05:27Opo.

05:28At ipaliwanag, bakit mo naman ililipat dito sa isang departamento.

05:32So, is it correct to assume, Congressman Chanko, na dito po sa process na ito, meron talagang singip? Meron talagang hindi tamang nangyayari?

05:43Meron kasi hindi siya transparent.

05:45Diba?

05:46Sinasabi ko, minsan talaga makikita na mas magandang gasto sa inyong pera ng tao dito sa bagay na ito. Diba?

05:53Dapat lang doon, transparent, ipakita. Diba?

05:56Kahapon, nagsimula yung TRICOM, yung tinatawag nilang INFRACOM, na supposed to be mag-imbestiga doon sa anomalya sa mga flood control at iba pang proyekto.

06:08Ako, tutul ako na kongreso ang mag-imbestiga.

06:14Opo.

06:15Kasi, papaano namin iimbestigahan ang sarili namin?

06:19Okay?

06:21Papaano namin iimbestigahan yung sarili namin?

06:23Number one, ang sinasabi naman na iba, we have to exercise our oversight function.

06:30Katungkulan daw namin yun.

06:32Ang sagot ko naman doon, pero mas mataas naman yung delikadesa.

06:38Kahit namin dapat gawin yung oversight function, out of delikadesa,

06:43dapat kami na ang magsabi na hindi magandang tignan kung kami ang mag-imbestiga sa sarili namin.

06:51Okay.

06:52So, may nagmosyon, sabi ng isang kongresista, sabi ni Congressman Erice,

06:58ganito, tinanong po na pala ni Congressman Erice si Secretary Manuel Bonoan.

07:04Dating Secretary Manuel Bonoan.

07:06Yung mga nadagdag na budget sa inyong departamento, alam niyo ba o hindi?

07:15Sabi niya, hindi namin alam.

07:17So, ang sabi ni Congressman Erice, naghain siya ng mosyon na paimbitahan si Congressman Saldico

07:24kasi siya ang chairman ng appropriations noong 2025 budget.

07:30Tumutol naman si Congressman Avante.

07:33Sabi niya, ayaw niyang paimbita si Congressman Saldico.

07:36Nagpaliwanag ako doon.

07:38Sabi ko, kasi ang pinag-uusapan is yung insertion ng 2025 budget.

07:43Ito ang dahilan kung ako naman, bakit sa tingin ko, dapat imbitahin si Congressman Saldico.

07:48Kasi doon sa budget, doon sa records, makikita mo kung sino ang nag-request at saan distrito napunta yung project.

08:07Diba?

08:08Opo.

08:09Kaming mga congressman, pag nakita namin yung budget sa NEP, magre-request kami ng extra para sa distrito namin.

08:19Pag nag-grant yung request, for example, ako, Congressman Toby Tianko, nag-request ako.

08:25Sa records, pag nag-grant yung request ko, ang lalabas na requestor or proponent is si Toby Tianko at mapupunta sa distrito ng Nabotas.

08:36Doon sa records ng kongreso, meron doon na worth P13,803,693,000 na ang requestor is Congressman Saldico at napunta sa iba-ibang distrito.

08:57Okay.

08:58Tapos, ang mas nakakagulat pa doon, kung matatandaan mo, Jessica, may nabanggit na dalawang, may nabanggit na lugar na malaki yung budget.

09:12Diba?

09:13Can you identify the districts already?

09:16Huwag na natin pangalanan yung kasamahan ko.

09:18Okay.

09:19Yan sabi na nila, hindi nila alam.

09:20So, huwag na natin banggitin.

09:22O, pero sinasabi ko lang sa inyo, meron isang, out of the P13,803,693,000,

09:30yung isang distrito, nilagyan niya ng P3,105,759,000.

09:36Yung isang nilagyan niya ng P3,200,000,000.

09:41So, anong tingin niyo po dito?

09:43What was Saldico doing?

09:45Dapat ipaliwanag niya.

09:46Unang-una, bakit siya may discretion over this amount of money?

09:51Diba dapat, yung congressman, mas alam niya kung ano yung kailangan niya.

09:58At tulad ng sinabi ko, pag pinagbigyan yung request namin, nakasulat doon kami ang requestor,

10:04at doon yung distrito.

10:07Pero ito, lahat yan, yung 13 billion na yan, siya ang requestor.

10:10Ito pa.

10:11Yung dalawang party list associated to him,

10:14Ako Bicol,

10:162.295 billion,

10:19at saka yung BHW,

10:21nasa pamangkit niya ito,

10:242 billion 64 billion.

10:26So, yan na naman yung isang question, diba?

10:28So, total 17 billion.

10:30Almost 18 billion.

10:32Pero ang question is,

10:34Yung mga party list,

10:37alam ko, pinagbibigyan sila ng allocation.

10:39Opo.

10:40Pero maliit lang.

10:41Hindi ako nagkangamali, ha?

10:43Hindi ko alam.

10:44Kasi, nahihiya naman ako magtanong-tanong, diba?

10:47In the amount of magkano?

10:49Mga siguro, 100, 150.

10:50If I'm wrong,

10:51doon sa mga party list nakasama ko,

10:53kung mali po ako, correct nyo ako.

10:54Yan ang alam ko.

10:56Hindi usual yung 2 billion.

10:58Hindi, 60 nga silang party list itong dalawa.

11:01Pinagpala, diba?

11:02Nakakuha ng 4 billion.

11:042 billion each.

11:06It's not usual.

11:07Tama po.

11:08Hindi, hindi.

11:09Okay.

11:10Ulitin ko lang po, congressman.

11:11Kasi yung 2 billion, isang distrito na yun, eh.

11:13Oo.

11:14More or less.

11:15Ulitin ko lang po, ha?

11:16Tama po yung pagkakaintindi ko.

11:18So, si Zaldico gets 13 billion

11:22na inilagay niya sa kung ano-anong distrito

11:25without the congressmen

11:27or even the LGUs for that matter.

11:30Bigla na lang meron pala silang ganong pondo.

11:33Yes, sinabi sa akin ng mga congressman,

11:34hindi namin alam yan.

11:36And then, aside from that,

11:38yung dalawang party list associated with him

11:41got 2 billion na pondo,

11:45which is, again, very unusual

11:47kasi hundreds of millions lang

11:51at the most ang nakukuha ng party list.

11:53Kasi wala naman silang distrito, diba?

11:55It's expected na yung mga distrito

11:58aasikasuhin ng district congressman, diba?

12:00Okay.

12:01So, kaya hindi sila pinagbibigyan.

12:02But, syempre, siguro may konting pagbibigay

12:04kasi meron silang dapat tulungan,

12:06mga kanyang pag nagre-request, diba?

12:08Naiintindihan naman natin yun.

12:09Pero ibig sabihin,

12:11ang laki na next year.

12:12Ang tanong ko ulit,

12:14paano nangyari ito?

12:15Zaldico is a party list representative

12:19who is the chairman of the Appropriations Committee

12:22in the House

12:23and then gets to do this,

12:25sabi nyo,

12:26paano nangyari yun?

12:27Hindi.

12:28Siya dapat sumagot.

12:29Paano?

12:30Hindi.

12:31Pero, there's a house leadership, diba?

12:33The house would probably have its own oversight committee.

12:36May tumitingin dapat doon.

12:38How was he able to do this?

12:40Paano niya ho nagawa ito?

12:41Kaya nga, Jessica, diba?

12:42Kung nagawa niya ito,

12:43sinong maniniwala

12:44na kaya namin

12:46imbestigahan yung sarili namin?

12:50Para sinong maniniwala?

12:52Tapos ayaw nilang ipatawag?

12:54Sinong maniniwala dun sa imbestigasyon na yun?

12:56Nasa na ho ba daw siya?

12:59Hindi ko alam.

13:00No, but there are reports

13:02kasi that he's already abroad.

13:03I don't know.

13:04I don't know.

13:05I haven't seen him since

13:08since the opening of congress.

13:09Tapos congressman,

13:10we're only talking of one person here,

13:12Zaldico.

13:13Yeah.

13:14And there are so many others

13:15in the list of

13:17the president.

13:18Siya na yung pinakamalaki.

13:19Siya na yung pinakamalaki.

13:20But his case is unique

13:21kasi contractor na nga siya,

13:23congressman pa.

13:24Hindi na daw siya contractor.

13:25Nag-divest na daw siya.

13:27Nag-divest na daw siya.

13:28Sabi niya.

13:29Pero sabi po ni Sen. Laxon,

13:31meron daw 67

13:33na mga congressman

13:34who are also contractors.

13:36So, ito yung contractor.

13:38Okay.

13:39Anong masasabi niyo ho doon?

13:40Nag-divest ko na meron.

13:42Pero,

13:44whether may kalukohan

13:45o wala.

13:46Pero again,

13:47out of delicadesa.

13:48Diba yun nga yung sinasabi natin

13:49yung delicadesa?

13:50Diba?

13:51Na,

13:53dapat,

13:55lumayaw na tayo.

13:56Again,

13:57ano maniniwala yung mga tao

13:59na

14:00na

14:01magiging fair

14:02ang investigasyon

14:03kung meron niyang 67

14:04na

14:05mag-contractors

14:06doon sa congressman.

14:07Ang hindi ko maintindihan,

14:09hindi ko alam

14:10kung di ba nila nararamdaman

14:11na galit na yung mga tao

14:12sa congressman,

14:13na ang pangit na

14:14ng

14:15image ng congressman.

14:16Hindi ba namin

14:17nararamdaman yun?

14:18Hindi ko alam

14:20bakit sinasakripisyo

14:22yung imahe

14:23ng House of Representatives

14:25para lang sa isang tao.

14:27Of course,

14:29alam ko,

14:31narivinig ko naman

14:32yung iba doon

14:33ako yung sinisisi.

14:34Ako daw nakakasira

14:35ng image ng house

14:36kasi ako daw

14:37yung salita ng salita.

14:39So,

14:40pag tumahimik si Toby,

14:42hindi naman tayo nasisira

14:43kaya lang tayo nasisira

14:44dahil sa mga pinagsasabi niya.

14:46So, parang ganun ang spin nila.

14:50So, later on,

14:51sigurado akong papalabasin

14:52ang masamaan yun.

14:53Yun na nga,

14:54usually yung madada,

14:56hinahanapan din po ng butas.

14:58Yes.

14:59Later on,

15:00will you be able to stand scrutiny

15:01congressman Tsianko

15:02in case the tables are turned

15:04at kayo naman po yung aakusahan?

15:07Okay.

15:08For the record ha,

15:091998,

15:10wala ako kahit isang graph case.

15:13And that is despite the fact

15:15na lumalaban ako

15:18o hindi ko naging kakampi

15:20yung mga presidente.

15:22From 1998

15:24to 2022,

15:28hindi ko kakampi lahat ng presidente.

15:312022 lang,

15:33naging kakampi ko

15:34yung presidente.

15:36Ang record nyo po,

15:37tama ko ba?

15:38Okay, ganito na lang ha.

15:39For example,

15:42nakita ko,

15:43kung ano-anong fake news.

15:45Jessica Chicken mo,

15:46yung lifestyle ko,

15:51check-upin nyo yung kotse ko.

15:55Ever since 2010,

15:59ang kotse ko fortuner.

16:00Baka kala nung mga tao,

16:01nag-fortuner lang ako

16:02kasi pupunta ko dito ngayon.

16:03Tignan nyo doon sa congress.

16:06So, kontrapelo ho kayo pala.

16:08Laging kontrapelo.

16:09Anong kontrapelo?

16:10Anong kontrapelo?

16:11Laging kontra sa administration.

16:13Parang hindi kayo nakikigroupie.

16:15Hindi kayo groupie.

16:17Hindi.

16:18Kasi prinsipyo.

16:20Prinsipyo.

16:21Yes.

16:22In fact, alam mo,

16:23in the nine years

16:24that I've been congressman

16:25from 2010 to 2019,

16:28never yata akong tumapak

16:30sa opisina ng speaker.

16:33Nakatapak lang ako sa opisina ng speaker

16:352022 nung si speaker Martin

16:37ang naging speaker.

16:39And I must admit,

16:40magkaibigan kami for over...

16:44I'm married for 31 years.

16:46So, maybe 40 years na kami

16:49magkaibigan ni Martin.

16:51Kaya hindi rin masaya to eh.

16:55Anong status nyo ngayon?

16:56Hindi na kami nag-uusap.

16:57Pero,

16:58kailangan ko mamili

17:00between my friendship with him

17:02and the legacy of the president.

17:06So, hindi rin madali eh.

17:08Diba?

17:09You're in a very unique position

17:10kasi yung asawa nyo pala

17:12pinsan ng Pangulo mismo.

17:14Nilang dalawa.

17:15And ni congressman.

17:16Silang tatlo magpinsan buo.

17:17Speaker Romualdez, yeah.

17:19Silang tatlo magpinsan buo.

17:20Kaya nga magkaibigan kami ni Martin

17:23for over 30 years.

17:25And to those who will say,

17:26eh kasi hindi siya nanalong speaker

17:28kaya sinisiraan niya si Martin Romualdez.

17:30Ano masasagot ko?

17:31Okay.

17:32I'll be very honest.

17:33Okay?

17:34I'll be very honest.

17:35Put me on record.

17:37Noong bago,

17:39hindi ako nag-attempt

17:40na tumakbong speaker.

17:42Okay?

17:43Pero may mga lumalapit sa akin.

17:47Sabi ko,

17:48kung ano ang desisyon ng karamihan

17:51ng ating mga kasamahan,

17:54tatanggapin ko.

17:56For the record,

17:57now,

17:58kasi may ugong-ugong pa rin sa congress,

18:00ano ba mangyayari?

18:01For the record,

18:02kung mapalitan man si Speaker Martin,

18:06hindi ko tatanggapin.

18:08Yan ah.

18:09For the record yan.

18:10So, hindi ko ito ginagawa.

18:12Para maging speaker.

18:14Pero inaamin ko,

18:15kung noon,

18:18inelect nila ako,

18:21tatanggapin ko.

18:22Pero kung ngayon,

18:23sabihin,

18:24kaya ako ginagawa ito

18:26kasi para matanggal siya.

18:27Kung palitan siya,

18:28hindi ko tatanggapin.

18:30Apo.

18:31Ito, sinabi nyo raw,

18:32545 million ghost projects.

18:35Hindi ako yan si Presidente yata yan?

18:37O kung sino yan?

18:38Yung 777,

18:39kayo ba yan?

18:40Kaya,

18:41kinonfirm ko lang.

18:42Oo, ano yun?

18:43Okay.

18:44Yung 777,

18:45diba,

18:46ang nangyayari kasi noon,

18:47in-interview ako.

18:48Apo.

18:49Okay.

18:50Nung after the Sona.

18:51Tinanong sa akin,

18:52kung totoo ba

18:53na may 777

18:57kapag sumama ka

18:59doon sa Bagong Pilipinas Servicio Fair.

19:03Ni Speaker Maldes.

19:05Yes.

19:06Okay.

19:07Sinabi ko,

19:08oo, oo.

19:09Alam nga magsinungaling ako

19:10na wala,

19:12di ba?

19:13Meron naman talaga.

19:14Yung 777,

19:15hindi cash yun.

19:16Okay.

19:17Yun ay,

19:18tupad

19:21na 7 million worth,

19:23AX or ACAP

19:257 million worth,

19:26at

19:28Garantilete

19:297 million worth.

19:30Yun yung

19:31kinonfirm ko

19:32na

19:33meron

19:34talaga.

19:35Bakit may ganon?

19:36Siguro,

19:37para madaming sumama doon

19:38sa Bagong Pilipinas Servicio Fair.

19:40Eh,

19:42sasabihin nila hindi totoo.

19:44Eh,

19:45nung dalawang beses lang yata ako sumama eh.

19:47Isn't that patronage politics?

19:49It is.

19:50Yes, it is.

19:51Pero,

19:52I mean,

19:53congressman ka,

19:54sasama ka,

19:55mabibibayaan yung mga

19:57distrito mo.

19:59Sasama ka.

20:00Pero,

20:01it goes only to

20:02the favored few.

20:03Pag hindi ka sasali doon,

20:05hindi ka bibigyan.

20:06And then meron naman.

20:07Ito yung dagdag doon sa basic.

20:09Ah, okay.

20:10So, may basic kaming,

20:11may basic lahat ng distrito.

20:12Diba?

20:13Kaming mga district congressman,

20:14pati party list may basic yan.

20:16Siyempre, mauubos.

20:18Diba?

20:19So,

20:20kung gusto mo ng extra,

20:22eh,

20:23yun.

20:24Meron.

20:25So,

20:26ang sinasak,

20:27actually,

20:28it's not the patronage

20:29that's illegal.

20:30What is illegal there

20:32is the post enactment

20:34of the budget

20:35na diniklarang

20:36unconstitutional,

20:37noon diniklarang

20:38unconstitutional yung PDAF.

20:40Pork barrel.

20:41Ang sabi noon,

20:42PDAF yun eh.

20:43Kasi diba,

20:44naunang binawal pork barrel.

20:45Tapos diba,

20:46pinalitan yung pangalan,

20:47ginawang PDAF.

20:48Okay.

20:49Priority Development Assistance Fund.

20:51Yeah.

20:52Tapos, in 2014,

20:53nag-ruling ang Supreme Court.

20:55Illegal.

20:56Illegal ang PDAF.

20:57Kasi dapat,

20:58pagkatapos,

20:59manggaling sa Congress yung budget,

21:02pag nasa executive,

21:03hindi na pwedeng

21:05pakialaman

21:07ng mga legislator yung budget.

21:10Kasi executive branch na

21:12ang mag-implement.

21:13Yes.

21:14Ang sinasabi kong hindi tama dito

21:17is yung proseso na

21:21may discretion yung speaker

21:25na magbigay

21:28o hindi magbigay.

21:29Ibig sabihin,

21:31may post enactment role siya

21:34doon sa budget.

21:36Yun ang sinasabi ko

21:37na hindi,

21:38dapat.

21:39Dapat yun,

21:40yung DSWD na lang

21:42o yung DOH,

21:44sila na lang

21:45ang magbigay.

21:47Alam mo,

21:48ang pinakamahalaga lang naman

21:49sa amin dyan,

21:50Jessica,

21:51kung ako tatanungin,

21:52dalawa.

21:53Ano po?

21:54For my district,

21:55talagang pinakamahalaga dyan

21:57is yung guarantee letter.

21:58Kasi kung hindi sila

22:00makabayad sa ospital,

22:01saan sila pupunta?

22:04Hindi naman namin sinasabi

22:06sa kanilang pumunta kayo sa amin.

22:08Pag hindi sila makabayad

22:09sa ospital,

22:10pupunta sila sa mayor

22:12or sa congressman.

22:14Doon sa Navota City Hospital,

22:16libro yun.

22:17Pero kunwari sa mga specialty hospitals,

22:19saan sila pupunta?

22:20Pupunta sa amin.

22:22Diba?

22:23So, kung congressman ka,

22:24inipit yung guarantee letter mo,

22:25napakasakit.

22:26Pero kung kayang ng DOH na walang babayaran,

22:30hindi naman namin hinihingi yan.

22:32Number 2 doon sa AX,

22:34karamihan ng AX sa Navotas,

22:36ginagamit yan for medical assistance.

22:40Yeah.

22:42So, yun, mapakalaking tulong yun.

22:44Yung ghost project po,

22:45ano po naman ang anatomy nito?

22:47Ha, ghost project.

22:48How does it happen na

22:50nagkakaroon ng ghost projects?

22:53E yun, ano yun?

22:54Walang kawalangyaan na talaga yun.

22:57Diba?

22:59Gabing kawalangyaan yun.

23:01Ano po nangyari na,

23:03pinunduhan,

23:05wala namang proyekto.

23:07Guni-guni, sabi nga ni Pangulong Marcos.

23:09Hindi ko rin maintindihan.

23:13I mean,

23:15kasi ang dami pipirma doon.

23:16Baka sampung tao pipirma doon

23:18bago mabayaran eh.

23:19So, hindi sabihin yung sampung taong yun,

23:22nagkasundo sila na...

23:25Okay, ang gagawa nun,

23:27is yung mga kailangan pumirma

23:30para bayaran.

23:32Diba?

23:33Pero,

23:34I'm assuming,

23:36hindi isang pirma yan.

23:39Hindi dalawang pirma.

23:40Hindi tatlong pirma.

23:41Diba?

23:42Ilan ang nagkasundo-sundo dun

23:44na lahat sila magsa-certify?

23:45Number one.

23:46Number two,

23:47may literato yun eh.

23:48Accomplishment Report.

23:50So, anong in-attach nilang

23:53Accomplishment Report doon?

23:54Walang collusion with congressmen yun.

23:56Wala kasing pirma yung congressman doon eh.

23:58So, bakit nila kailangan yung...

23:59Okay.

24:00Yung...

24:02Yung...

24:03Hindi nila kailangan.

24:05Kung gagawa sila ng ghost project

24:08at paghahati-hatian nila yung pera,

24:11hindi nila kailangan sabihin kay congressman.

24:14Kasi,

24:15wala namang kinalaman si congressman doon

24:17sa pag-release ng pera.

24:19Okay.

24:20O sa bayaran.

24:21So, sila-sila lang mag-uusap doon.

24:23Hindi na pa paalam kay congressman yun.

24:26Yun ang pananaw ko.

24:29Bakit ho ayaw i-release sa inyo yung minutes

24:32o report ng small committee?

24:34What do you suspect?

24:36Eh, kasi doon makikita kung ano yung mga binawasan,

24:39kung ano yung mga dinagdagan.

24:41Kasi yung record ko, Jessica, by cam lang yan.

24:45Wala akong record nung pinalit-palit doon sa small committee.

24:53So, by cam lang.

24:54Yung sinasabi ko sa'yo, by cam lang.

24:56Pero for the record, naka-hold yan.

24:58Hindi min-release yan ng executive.

25:00Kasi nga nakita.

25:03Here you are a congressman asking for an official report, supposedly.

25:08No, because, tignan ko, section ano ba yun?

25:10Section something sa rules natin.

25:12Nakasulat doon.

25:13All...

25:14Hanapin ko lang.

25:15Section something yun.

25:17All records must be filed sa archives

25:20within seven days na maging batas

25:22or within 15 days after we close congress.

25:24So, doon pa lang, may violation na yan.

25:27Pero ayaw kain bigyan.

25:30The fact na hindi nila linagay sa archives,

25:32ibig sabihin ayaw nilang may kopya.

25:34Sikahan natin ko lang.

25:37Oh my god.

25:38Kamon, nakakapagod diba?

25:39Oo.

25:40Nakabismaya na.

25:41Huh?

25:42Why are we here?

25:45Why are we even here?

25:47Ay...

25:53Ba't ikaw sa tagal mo naman nag-cover ng report?

25:57Ito na talaga yung...

25:59Sukdulan eh.

26:00Ito na talaga yung babuyan.

26:02Ito na talaga yung...

26:03large scale.

26:04Ibig sabihin,

26:06may ba didinig-dinig ka, pero

26:08hindi yung,

26:10paano ba yan?

26:12Hindi yung,

26:13hindi yung,

26:14kumbaga sa ano,

26:15hindi institutionalized.

26:18That is small scale.

26:19Hindi, kumbaga,

26:21at tama,

26:22sinindigato yung buong

26:25gobyerno.

26:27Bakit nga?

26:28Anong bakit?

26:29Bakit nga nangyari?

26:30Eh, alam na natin yun

26:33kung bakit nangyari.

26:35So, congressman,

26:36humihingi kayo nung

26:37small committee report

26:40kung what transpired

26:41among themselves.

26:43Hindi kayo mabigyan.

26:44Hindi, wala.

26:45Kasi doon sa rules namin,

26:46kasi unang-una,

26:48dapat lahat ng reports na yan

26:50nahan doon sa archives,

26:53nakatago.

26:54Alam mo, magaling yung archives namin

26:56sa House of Representatives.

26:58Di ba pag pinagdidebatihan

26:59yung konstitusyon,

27:00kung ano yung intensyon

27:01ng batas,

27:03di ba tinitignan nila yun?

27:04At lahat nakarecord.

27:05Ito, nung isang taon lang,

27:07wala doon.

27:08Iyan ay labag sa aming rules

27:10kasi doon sa rules namin,

27:12within seven days

27:13after maipaisa

27:14ang isang batas,

27:15or within 15 days

27:17after the close of Congress,

27:20dapat nakafile yan doon.

27:21Wala.

27:23Ano suspecha nyo?

27:25Bakit biglang wala?

27:26Kung magaling yung

27:27archive section nyo?

27:28Hindi, hindi ko alam

27:29kung may report.

27:30Ang question,

27:31may report ba?

27:32Ang makakasagot ulit noon,

27:34si Congressman Saldico,

27:36may meeting ba talaga

27:37yung small committee

27:38o siya lang

27:39ang nag-decide mag-isa?

27:40Kasi yung small committee,

27:41apat na tao yan, di ba?

27:42So, siya senior vice chairman

27:45ng committee on appropriations,

27:46majority leader,

27:47minority leader.

27:48Nag-meeting ba talaga sila

27:50o siya lang ang nag-desisyon?

27:53Eh, ayaw naman magsalita

27:54ng tatlo.

27:56So, siya na lang magsabi

27:57kung anong ginawa niya.

27:57So, paano ho nangyayari ito?

28:01Congress kayo,

28:02may mga ganyan

28:03nakahinahinala.

28:05Kayo yung tagagawa ng batas.

28:07I mean,

28:09the standard that,

28:10you know,

28:10people look up to

28:11kayo.

28:12Kasi kayo yung leader

28:13ng, kasama kayo

28:14sa mga leader

28:15ng Pilipinas.

28:16And yet,

28:17may mga nangyayaring ganyan.

28:18Because mahirap

28:19tumutul eh.

28:20Pag tumutul ka,

28:26pinutul yung pondo,

28:30anong haharap mo

28:31sa mga constituents mo?

28:34So, ibig sabihin,

28:38tatahimik na lang sila.

28:40Di ba?

28:41Tatahimik na lang sila.

28:42Alam mo,

28:43after yesterday,

28:45ang dami,

28:46pagpupunta ako si boss.

28:48Kasi ganyang tawagan namin

28:49sa Congress,

28:49di ba?

28:49Lahat naman boss.

28:51At ako,

28:51tawag ko sa mga Congress

28:52ng boss.

28:53Boss, tama yan.

28:53Tuloy mo yan.

28:54Kaya lang,

28:55pasensya na,

28:55hindi kami makasalita dito.

28:58May iipit kami.

29:01So, yun.

29:02Yun ang reason

29:02bakit

29:03they will just look

29:05the other way.

29:07Karamihan ng congressman

29:08will just look

29:10the other way.

29:11Parang,

29:11bahala na lang kayo

29:12sa buhay nyo.

29:14Mas marami matinu doon.

29:16Bakit natin sinaksakripisyo

29:18yung institusyon

29:19para lang sa isang tao.

29:22Ngayon,

29:23yung iba naman,

29:23talagang naiintindihan ko naman.

29:25Kasi pinagdaan,

29:27Jessica,

29:28pinagdaanan ko yan

29:29for nine years.

29:31Na talagang,

29:33pag

29:33hindi ka

29:35good,

29:38hindi ka makakapagdala

29:39ng mas maraming servisyo

29:40at proyekto sa

29:41sa distrito mo.

29:44Di ba?

29:45Pero bakit nga ba ganun?

29:47Paano tayo nakarating

29:48sa puntong ito?

29:50That the Congress,

29:51the credibility of Congress

29:53is so shot

29:54because of all this.

29:55Kasi nung una,

29:56ang na-focus yung

29:57sisi sa

29:58contractors

30:00because of

30:01President BBM

30:02coming up with that

30:0315 list.

30:04And then,

30:04napunta sa DPWH.

30:06But then,

30:07people are asking,

30:08I'm sure

30:09kasama yung mga

30:10congressmen dyan

30:10and the senators too.

30:12Hindi lang,

30:13I'm sure.

30:14Anong sabi ni

30:15Mayor Magalong?

30:2020%

30:21Committee on Appropriations.

30:25So,

30:25ibig sabihin yung

30:26contractor,

30:278 to 10% yata.

30:29Yung DPWH,

30:305% yata.

30:33So,

30:33ang pinakamalaki,

30:34doon sa ayaw namin

30:36ipatawag.

30:39At si Mayor Magalong,

30:41willing siyang pangalanan,

30:43hinamon-hamon nila,

30:45na sige,

30:45sabihin mo kung sino

30:46papatawag ka namin

30:47kahapon,

30:48ayaw nila.

30:48Sige,

30:49sa susunod na,

30:50madami pa tayong

30:50pinag-uusapan.

30:51Hindi ba pag may

30:52nawawalang pera,

30:53ang gusto mong matuko

30:54yung sino

30:55pinakamalaki

30:55ang kinuha?

30:59O si

30:59Senator Pink Lacson,

31:01anong ginamit

31:02niyang term?

31:03Proponent yata

31:03ginamit

31:04ni Senator Pink,

31:05sabi niya,

31:0520%

31:06sa proponent,

31:07yun yung sinasabi ko

31:08na proponent.

31:10Na example

31:11kung paano

31:12nakakita

31:13kung sino yung

31:13proponent.

31:15E bakit

31:16ayaw natin?

31:19So,

31:19bakit natin

31:20sinasakirpiso

31:21yung

31:21institusyon

31:22para sa bagay

31:24na to?

31:28Yeah.

31:28Yeah,

31:29I get it.

31:31Totoo ba

31:32na merong

31:32big six

31:33in Congress?

31:35I have no

31:36personal knowledge,

31:37but what I know

31:39is,

31:40yun ang hindi

31:40ko maintindihan

31:41sa mga

31:42kasamahan ko,

31:43hindi naman sila.

31:46Ang

31:46kinakatakot nila

31:49ay yung

31:49mawawala

31:50sa kanila.

31:51Pero yung nakikinabang,

31:53sabi ko nga noon

31:54in a previous

31:55interview,

31:56maximum

31:5620

31:57out of

31:58316

32:00kami.

32:01Baka nga

32:01hindi 20,

32:02I just gave 20

32:03as a figure

32:04para safe,

32:05di ba?

32:05Bakit natin

32:07pinagtatanggol

32:08yung

32:08yung mga yun?

32:12Because nga,

32:13mahirap talagang

32:14mawalan.

32:15Yan ang

32:16punot

32:17dulo niyan.

32:19Mahirap.

32:20So there's

32:22only a few.

32:24There's a

32:24clique

32:25sa Congress

32:26who controls

32:27the money

32:28strings,

32:29the purse.

32:31Yes.

32:31At pag

32:32hindi ka

32:34join doon,

32:35hindi ka mabibigyan

32:35ng pondo.

32:36Hindi,

32:36meron kang

32:36extra.

32:37Pero yung sinasabi ko,

32:38yung kumbaga

32:39sa ano,

32:39yung talagang

32:40extra,

32:40oh yeah.

32:41Hindi,

32:41yung,

32:41okay.

32:42Yung mga

32:43pag mabait ka,

32:45may konti kang

32:45extra.

32:46Pero yung talagang

32:47namimiesta,

32:48hindi na lang

32:50sila doon.

32:5120 lang siguro

32:53na talagang

32:54happy-happy.

32:57Ngayon nga,

32:58sumabog na itong

32:58mga kurakot

32:59anomalies.

33:02So,

33:02ano tingin nyo doon?

33:04I mean,

33:05we can go on

33:05accepting na ganyan

33:07talaga sa politika,

33:08no, no,

33:08we cannot accept it.

33:09Okay.

33:09We cannot accept it

33:10and we should not

33:11accept it.

33:12But then,

33:13we've gotten to this point

33:14na sumabog na lahat

33:16itong mga

33:16naisisiwalat ngayon.

33:18Na ang dami palang

33:19insertions,

33:20ang dami palang

33:21ghost projects

33:22and the president himself,

33:23no less,

33:24discovered for himself.

33:26Yes.

33:26So,

33:27kaya nga nagkaroon

33:28ng pag-asa,

33:28di ba?

33:29Okay.

33:29Kaya nga nagkaroon

33:30ng pag-asa.

33:31May way out ba tayo?

33:33Yes.

33:34Paano?

33:35E talagang dapat

33:36yung independent

33:37commission,

33:39sila na mag-imbestiga.

33:40Hindi talaga namin

33:41ma-imbestigahan

33:42sa rin namin.

33:43Gagamitin lang yan

33:44to divert,

33:47gagamitin yan

33:49para

33:50sirain yung

33:52mga

33:54kalaban.

33:55gagamitin lang yan

33:59para

34:00i-cover up

34:02yung totoong

34:04mga may kasalanan.

34:05Pero hindi madali

34:06because alam mo,

34:07ang responsibilidad

34:08ko,

34:09hindi lang naman

34:09sa Kongreso.

34:10Ang problema dito,

34:11nababawasan yung

34:12oras ko sa distrito.

34:15Hindi ba?

34:15Instead of

34:16spending time

34:18sa distrito,

34:19siyempre nababawasan

34:20yung oras

34:22and effort ko.

34:23Congressman,

34:23paano?

34:24Baka meron pa

34:25kayong gustong sabihin

34:26para sa mga

34:27gustong

34:28maintindihan pa

34:30itong nangyayari.

34:31Ano bang

34:32gusto nyo sabihin pa

34:33sa mga tao?

34:35Sa mga tao,

34:36wala.

34:36Sa mga kasamahan ko

34:37sa Kongreso,

34:37inabasan natin

34:38yung totoohanan.

34:39Bakit naman yung tao

34:40ang sasabihan natin?

34:41Wala naman silang kasalanan?

34:43Tapos sila pa

34:44sasabihan natin?

34:45Favor kayo doon

34:45sa Independent Commission.

34:47Yes.

34:48Hindi ako favor

34:49sa investigasyon

34:50ng Kongreso

34:51sa sarili namin.

34:54Dapat may

34:55Independent Commission.

34:56Tingnan na natin,

34:57sundin na lang natin

34:57si Secretary Vince Dizon.

34:59Yung anti-corruption

35:00ano yan?

35:01Yeah.

35:01In the DPWH.

35:02In the DPWH.

35:04Binawag niya.

35:05Kasi hindi nila pwede

35:06imbisigahan sa willy nila.

35:08Tapos tayo na naman,

35:09pinipilit na naman natin

35:11imbisigahan yung

35:12sa willy natin.

35:13Yeah.

35:14Thank you,

35:15Congressman.

35:16Salamat.

35:18Thank you for

35:19being honest.

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended