- evvelsi gün
Üretim Zamanı ekibi bu hafta Ayancık'ta kadınların emeğiyle yeşeren keten üretiminin hikayesini ekrana taşıdı. 30 kadın, 30 tezgahla geçmişin hikayesini günümüze aktarıyor. Üretim Zamanı ilham verici hikayelerle her pazar 10.35'te CNN TÜRK'te.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:01Kadınlar bir araya geldiği zaman çok güzel işler çıkartıyorlar.
00:14MÜZİK
00:15Tırnaklarımızla kazıyarak meydana getirdik burayı.
00:20MÜZİK
00:21Arkamızda böyle güzel bir yer bırakmak tabii ki çok değerli benim için.
00:26MÜZİK
00:28Ben Asuman Yılmaz. Ayancık keten dokumaları ve yüresel nakışları alanında somut olmayan kültürel miras taşıyıcısıyım.
00:3720 kadın bir araya geldik ve bu keten evini kurduk.
00:40Burada bu sanatı geleceğe taşımak için bir takım çalışmalar yürütmekteyiz.
00:45MÜZİK
00:46Aile geleneği bizde. Ketenin inceliklerini annemden ve anneannemden öğrendim.
00:56Çocukluğum bu sanatın içinde geçti.
00:58Ama her sanat dalı gibi bu sanat dalı da Ayancık'ta yok olmaya başlamıştı.
01:03Tekstilin gelişmesiyle birlikte.
01:05Tesadüf Milli Eğitim Müdürü annemin yaptığı ürünleri gördü.
01:09Bununla ilgili sanatı canlandırmak adına anneme kurs açmayı teklif etti.
01:13Ama annemin yaşından dolayı ileriye taşıyamayacağını ve benim bu sanatı devralmamı istediler.
01:20Böylelikle ben halk eğitimde kurs vermeye başladım.
01:2330 yıldır da bu sanatı resmi olarak sürdürüyorum ve bir takım çalışmalar yürütmekteyim.
01:28Birçok projeye imza attım bu alanda.
01:30İki tezgahla başladık.
01:37Sanat geliştirilmeye başlayınca insanlar duydukça talep çok arttı.
01:42Kadınlar tarafından tezgah yetmemeye başladı.
01:45O zaman bir Avrupa Birliği projesi yaptık.
01:47Ve 30 tezgah yaptırdık.
01:49Biz halen aktif olarak çalışıyor bu tezgahlar.
01:52Yıllar içerisinde de ham madde sıkıntısına girmeye başladık.
01:56Buradan yola çıkarak yeni bir projeyle keten ipini de canlandırmayı düşündük.
02:01Ve biz bu keten evini kurduk.
02:06Gönüllülük ve sevmek burada çok önemli.
02:09Keten böyle ben güzel anlatıyorum ama çok da zahmetli bir iş.
02:136 ay tarlada kalıyor.
02:14Buğday gibi düşünün.
02:15Kışın, kim sonu, Kasım'ın ilk haftası gibi hava şartlarına göre ekiyoruz.
02:19Haziran sonu gibi hasat ediyoruz.
02:22Nisan'da çiçeğe gelir.
02:241 metre boya ulaşır.
02:25Mavi çiçekleri vardır çok güzel.
02:28Ve bizim bu bölgede mavi gözlere keten çiçeğe gözlü denir.
02:31Masmavi havuz gibi böyle tarlayı görürsünüz.
02:38Ketenin ip yapma aşamaları oldukça zahmetli.
02:41Keteni elle hasat ediyorsunuz.
02:43Tohumunu alıyorsunuz.
02:45Daha sonra havuzlama yapıyoruz.
02:4710 gün suda bırakıyoruz.
02:48Sudan çıkartıyoruz.
02:50Güneşe seriyoruz.
02:51Güneş yeterli gelmezse yörede kullanılan taş fırınlar vardır.
02:56Taş fırında koyuyoruz.
02:57Bir gece taş fırında kalıyor.
02:59Kırma işlemi yapıyoruz.
03:01Odun su kısımları kolay dökülsün ve lifleri ortaya çıksın diye.
03:04Bu aşamalar tabii ki günlerce sürüyor.
03:06En ince el yapı elde edene kadar bu aşamaları dışarıda bahçede yapıyoruz.
03:12Daha sonra soğuk havalarda, yağışlı havalarda içeride eğirme işlemini yapıyoruz ve elde ettiğimiz ipi daha sonra ağartma yapıyoruz odun külüyle.
03:21Ağarttığımız ipleri el tezgahlarında dokuyoruz.
03:23Bu bölgenin nemi kaliteli keten yetiştirilmesine elverişli.
03:29Çünkü keten nemi seven bir bitki.
03:31Bizim üç tarafımız dağlarla çevrili, önümüz denize açık.
03:35Bir yıla yayılan bir serüveni var aslında.
03:37Ketenin ip haline gelmesi.
03:39Daha sonra da ürüne çevriliyor el tezgahlarında dokunarak.
03:42Kadınlar bir araya geldiği zaman çok güzel işler çıkartıyorlar.
03:51Biz buraya geldiğimiz zaman, evet burası merkezde bir yer, kapanmış bir okuldu bize tahsis edildiğinde.
03:57Atıl durumda.
03:58Kadınlarla birlikte biz tırnaklarımızla kazıyarak meydana getirdik burayı.
04:03Bahçesine çiçekler ektik, ketenimizi ektik.
04:06Gelen ziyaretçilerin keyif aldığı, burada zaman geçirmekten mutlu oldukları bir yeri haline getirdik.
04:12Bizi mutlu ediyor yani.
04:14Çokça da insanlar gelsin istiyoruz.
04:21Dokumalarımızı üç farklı çeşitte yapıyoruz biz.
04:24Motifli dokumalarımız var, giyimlik dokumalarımız var, bir de işlemelik dokumalarımız var.
04:30Keten bezimiz ve göğnek yakalarımız coğrafi işaretli.
04:34Bu çalışmayı da ben yürüttüm.
04:35Günümüzde nelere çeviriyoruz?
04:37Eskin havlusunu, masa örtülerine, sehpalara, çantalara, telefonluklara, yine ev tekstiline yönelik, işte yastıktır, perdedir.
04:46Eski göğneklerimizi de günümüzde işte gömlek, çeket, yelek, elbise modernize ederek dış giyim olarak tasarlayarak yeni ürünler ortaya koyuyoruz.
04:56Tabii ki bizim yöremize ait motiflerimiz var, renklerimiz var, işlemelerimizde, dokumalarımızda kullanılan.
05:03Benim önceliğim yerel motifleri yaşatmak.
05:06Kursuma yeni gelenlere önce yerli öğretiyorum.
05:10Daha sonra onların ihtiyaçları doğrultusunda modernize ederek yeni ürünlere çeviriyorum.
05:14Tezgahta dokuyarak yaptığımız motiflerimizden bazılarından örnek göstereyim.
05:26Doğadan ve kullandığımız objelerden etkilenerek geçmişte çokça yapılmış.
05:30Bu gördüğünüz ıbrık motifi.
05:32Yine bu bölgede çerkezler yaşamakta.
05:35Eli belinde çerkez kızları olarak işlenen bir dokuma motifi.
05:39Yine düz kumaşlara işlediğimiz, kumaşı tezgahtan aldıktan sonra yaptığımız çalışmalarımız mevcut.
05:45Bu eskiden başa takılan bonemiz, nezgiptiriz biz.
05:49Onun işleme tekniği şöyle.
05:52Ve yine giyimde kullanılan eskiden alt giysi olarak paçaları işli, don dediğimiz bir çalışma tekniği bu.
05:59Buradaki motif de özellikle kadın ve erkeği işlemişler ve kadını güçlü olarak göstermişler.
06:06Yani biz güçlü kadınlara anlatıyor aslında bu motif.
06:13Burası kadınların ikinci evi.
06:15Kendilerine ekonomik girdi sağlamaya başladılar yaptıkları ürünlerle.
06:19Onları daha güçlü kılıyor.
06:21Hayata bakışları değişti.
06:23Aslında kendi evlerinden çok enerjilerini buraya harcadılar.
06:26Burası kurulduktan sonra hikaye bitmez.
06:29Kadınlar bir araya geldiği zaman fıkralar, şarkılar, keyifli bir ortamları var.
06:34Kadınlarımız her derdini burada unutuyor aslında.
07:02Dokumaya başladıkları zaman şu anda içimizde olan arkadaşımızın bir tanesi kanser tedavisi görmüştü.
07:08Hiç kursu bırakmadım.
07:09Çünkü onun önünde rehber bendim.
07:11Benim de öyle bir hikayem vardı.
07:13Böyle bir sürecim oldu.
07:14İstanbul'da tedavim oluyordum.
07:16Gidiyordum otobüsle ilacımı alıyordum, geliyordum.
07:19İlacın etkisi geçince ilk hafta kursumun başında tüm etkinlikleri ve projeyi yürüttüm.
07:24Saçlarım döküldü, perukla sergilerimi yaptım.
07:27Hiç kopmadım.
07:28Belki beni de hayata bu çalışma tutundurdu.
07:32Bu şekilde atlattım ve üzerinden de uzun bir süre geçti.
07:36Çok şükür o arkadaşa da rehber oldum.
07:38Kesinlikle kopmayacaksın dedim.
07:40Yaptığımız çalışmalar neticesinde sanatımız duyulmaya başladı ve ilgi görmeye başladı.
07:50Bir takım modacılarla da yaptığımız çalışmalar var.
07:54Bunlardan bir tanesi Zeynep Tos'un sofra takımı çıkarttık.
07:58Modernize edilmiş bir model.
08:00Motiften ziyade burada kaynamış ve kaynamamış ipi kullanarak
08:03ve bu yöreyi temsil edecek, işte deniz ve doğadan esinlenerek motifler kullanıldı.
08:10Modacı Dilek Hanif ile birlikte bir kıyafet tasarladık.
08:14Bizim yöresel motiflerimizi, yine göynek işlemelerimizi kullandığı modern bir kıyafete dönüştürdü.
08:21Son zamanlarda doğalın öne çıkması bizim ürünümüzün önemini artırdı.
08:32Bir de tabii bunun manevi boyutu var.
08:35Bu bizim geçmişimiz, tarihimiz, kültürümüz.
08:39Bunu yaşatmamız gerekiyor.
08:41Gelecek nesillere aktarmamız gerekiyor.
08:43Onun için özellikle ben çocuklar üzerinde çok duruyorum.
08:46Burada deneyim atölyeleri yapıyorum çocuklara yönelik.
08:49Çocukları dokunduruyorum ketene.
08:52Çocukların anlayacağı şekilde aparatlar yaptırıp
08:55onların buradan bir şey alıp yaptığı ürünleri evlerine götürmeleri için çalışmalar yürütüyorum.
09:01Bileklik yaptırdım mesela onlara.
09:03En kolay, en hızlı ne yapılabilir?
09:05Burayı unutmamaları adına.
09:08Yine yürüttüğümüz projemiz var.
09:10Anakuluyla her ay bir etkinlik yapıyoruz.
09:12Geleneksel aletleri öğreniyor çocuklar.
09:14İçinden bir tane bile bir tekstil mühendisi çıksa ilerleyen süreçte
09:18bir tane güzel sanatlara birini gönderebilsek bizim için çok değerli.
09:24Hem ilçem tanıtılıyor, hem ilçemin kültürü tanıtılıyor ve yaşatılıyor.
09:28Hem kadınlar bundan ekonomik gelir elde ediyor.
09:31Daha da nasıl geliştirebiliriz?
09:34Bu çalışmaları biz artırarak devam edeceğiz kadınlarla birlikte.
09:38Sanatın ekonomiye dönüşmesi çok kolay değil, çok zor.
09:47Öncelikle sevmek gerekiyor.
09:49Aslında bu her meslek için geçerli.
09:51Sevdiğiniz işi çok daha farklı yürütüyorsunuz.
09:55Yılmamak gerekiyor.
09:56Tabii ki bu çalışmaları yaparken engellerle karşılaşmıyor musunuz?
10:00Çok engelle karşılaşılıyor.
10:01Ama sevdiğiniz için ve çok emek verdiğiniz için bunu bırakamıyorsunuz yani.
10:07Burası sayesinde Ayancık'ta tanıtılmaya başlandı.
10:17Ve KETE'nin Ayancık'a has bir şey olduğu duyulmaya başlandıkça da
10:23bizimle birlikte diğer sektörler de bundan etkilenecek.
10:26Ve birçok insana faydası olacak bunun.
10:28Çok güzel oldu bence.
10:30Geç bile kalındı aslında.
10:32Daha erken böyle bir yer kurulabilirdi.
10:34Benim aslında hep hayalim bu kursa başladığımda bir açık hava müzesi yapmaktı bu alanla ilgili.
10:40Bir nebze de olsa açık hava müzesi gibi bir yer yarattık aslında biz.
10:44Arkamızda böyle güzel bir yer bırakmak,
10:47bizden sonra sürdüreceklerin güzel, keyifli bir çalışma ortamı bırakmak
10:51tabii ki çok değerli benim için.
Önerilen
11:00
|
Sıradaki
10:05
9:23
9:20
10:26
11:05
10:55
10:36
10:11
9:37
9:39
9:57
9:56
10:34
10:29
10:45
9:51
9:26
9:31
9:30
10:00
9:03
11:19