- 20 saat önce
02-Anayasal Kavramlar ve Anayasal Tarih 13
Kategori
📚
ÖğrenmeDöküm
00:00Evet, devam edelim.
00:20Şimdi, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi.
00:25Şimdi, Cumhurbaşkanı bir olağan dönemde çıkartıyor bu kararnameyi.
00:32Satın adı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi.
00:34Bir de olağanüstü dönemde çıkartıyor.
00:37O hal Cumhurbaşkanlığı kararnamesi.
00:41Şimdi, Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin özellikleri neler?
00:44Şimdi, bugün Cumhurbaşkanlığımız dilediği konuda, şu anda istediği her konuda bir kararname çıkartamaz.
00:52Yani bir konu sınırlaması var orada.
00:54Çünkü anayasamız demiş ki, sadece yürütme yetkisine ilişkin,
00:59çünkü yürütme organı yürütme yetkisine ilişkin,
01:02idari konularda, idari teşkilatı ilgilendiren konularda kararname çıkartabilirsin demiş.
01:08Şimdi ne demek bu idari teşkilatı ilgilendiren, yürütmeyi ilgilendiren konular nedir?
01:13Şöyle örnek vereyim.
01:15Bugün mesela Devlet Denetleme Kurulu Cumhurbaşkanlığı'na bağlı anayasada düzenlenmiş bir idari bir teşkilat.
01:22Şimdi Devlet Denetleme Kurulu'nun bütün çalışma düzeni, görevleri, yetkilerini kim düzenliyor?
01:31Cumhurbaşkanı kararnameyle düzenliyor.
01:33Ya da bugün, mesela diyelim ki bir bakanlık kurulacak, yeni bir bakanlık kurulacak,
01:38iki bakanlık birleştirilecekse ya da bir bakanlık kaldırılacaksa,
01:43şimdi bakanlıklar yürütme organıdır, idari teşkilattır.
01:46Bunu yine kim yapıyor?
01:47Bugün Cumhurbaşkanı kararnameyle yapıyor.
01:50Ya da bir baktınız, mesela bugün Adalet Bakanlığımız var.
01:53Şimdi Adalet Bakanlığı'nın içerisinde birçok genel müdürlük var.
01:57Bugün Adalet Bakanlığı'na yeni bir genel müdürlük eklendi.
02:01Ve o genel müdürlüğün mutlaka bir görev yetkileri falan olacaktır.
02:05Bunları neyle yapılıyor, neyle düzenliyor?
02:07Kararnameyle düzenliyor.
02:08Yani dilediği konuda bir kararname çıkartamıyor.
02:12Yürütme ya idari teşkilatı ilgilendiren konularda çıkartabilir.
02:17Ki anayasa, bakın şunu söylemiş, demiş ki anayasada açıkça kanunla düzenlenmesi gereken konularda
02:24Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkmaz.
02:26Yani bugün para basınına karar verme yetkisi meclistedir ve bunu kanunla yapar.
02:33Bugün Cumhurbaşkanı para basınına karar veremez.
02:36Ya da bugün Cumhurbaşkanı bütçe kanunla değişiklik yapamaz.
02:41Çünkü bütçe kanunla değişiklik yapma yetkisi meclistedir, onu kanunla yapacaktır.
02:46Yani bu şekilde.
02:48Ya da diyor ki bakın, kanunla açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkartamaz.
02:54Çünkü kanunla yapılacak bu işlem.
02:57Şimdi diyelim ki Cumhurbaşkanı bir kararname çıkarttı, CBK çıkardı.
03:01Yalnız çıkardığı kararname kanun hükümleriyle çatışıyorsa tabii ki otomatik olarak ne geçerli olur?
03:10Kanun hükümleri geçerli olur.
03:11Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümleri orada geçersiz olur.
03:15Yani ya da diyor ki bakalım, meclis, mesela diyelim ki bugün Cumhurbaşkanı bir kararname çıkardı.
03:22Meclis aynı konuda bir kanun çıkardı.
03:24Otomatik olarak kararname geçersiz olur.
03:28Ne geçerli olur? Kanun geçerli olur.
03:30Yani burada kanun üstünlüğü mü var? Evet.
03:33Yani kanun üstünlüğü var.
03:35Şöyle söyleyeyim, en üstteki normumuz bizim biliyorsunuz anayasa.
03:40Anayasanın altında ne var? Kanun var.
03:43Kanun hatta denktir, eşittir milletler arası anlaşmalara.
03:47Kanunun altında da ne var? Cumhurbaşkanlığı kararnamesi var.
03:52Bir de çıkan Cumhurbaşkanlığı kararnamesini denetleyecek mahkeme anayasa mahkemesidir.
04:01Anayasa mahkemesi hatta hem şekil hem de esas olarak denetliyor ve iptal edebiliyor mu?
04:10Evet. Yani çıkan bugün kararname kanuna aykırıysa, anayasaya aykırıysa anayasa mahkemesi bu kararnameyi iptal edebiliyor.
04:18Bir de Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde, şimdi Cumhurbaşkanımız bugün temel haklara ilişkin şunu yapamaz.
04:28Temel haklara ilişkin bakın.
04:30Kişi ve siyasi haklarda asla bir düzenleme yapamaz.
04:36Demek ki bak kişi ve siyasi haklarda Cumhurbaşkanı kararnameyle düzenleme yapamıyorsa,
04:41demek ki kişi ve siyasi haklarda düzenlemeyi kim yapacak, Cumhurbaşkanı yapamıyorsa kim yapacak, meclis yapacak, neyle yapacak, kanunla yapacaktır.
04:52Aynen.
04:53Peki o zaman bir de ekonomik sosyal haklar vardı.
04:56Ekonomik sosyal haklarda düzenlemeyi kim yapacak?
04:59Evet, Cumhurbaşkanı kararnameyle ekonomik ve sosyal haklarda düzenleme yapar diyoruz.
05:06Tamam mı?
05:06Yani şimdi toparladığım zaman, bir, yürütme ve idari konulara ilişkin kararname çıkartabilir.
05:13Kanunla açıkça düzenlenen konularda kararname çıkmaz.
05:17Kararnameyle kanun çatışırsa, kanun hükümleri geçerli olur otomatik olarak.
05:24Denetimini kim yapacak?
05:25Anayasa mahkemesi yapacak.
05:26Hem şekil hem esas olarak denetleyecek.
05:28Öyle söyleyeyim.
05:30Temel hakları ilişkinde sadece ekonomik ve sosyal haklarla ilgili düzenlemeler yapabilir.
05:36Düzenleme dediğimiz de şey bu sırada.
05:38Hocam düzenlemeleri iyileştirme yapabilir.
05:40Yani iyi şeyler yapabilir.
05:42Kişi ve siyasi haklarda düzenleme yapamaz.
05:46Şimdi bir de olağanüstü dönemde kararname çıkartıyor.
05:50Şimdi olağanüstü dönemde çıkardığı kararnamede şöyle bir şey var.
05:53Tabii OHAL kararnamesi olarak geçiyorum arkadaşlar.
05:57Burada herhangi bir konu sınırlaması yok biliyor musunuz?
06:01Yani dilediğin konuda şöyle söylemiş aslında.
06:05Olağanüstü hali ilgilendiren konularda kararname çıkartabilir.
06:10Ama olağanüstü hali her şeyi ilgilendirebilir.
06:13Yani o yüzden mesela burada bir konu sınırlaması yok OHAL kararnamesinde.
06:18Bu bir. İki, çıkar kararname kanun hükmündedir diyor bakın dikkat.
06:25Yani kanun denktir milletler arası anlaşmalara.
06:29O da denktir.
06:30OHAL Cumhurbaşkanlığı kararnamesine.
06:33Yani çıkarttığı bugün olağanüstü hal Cumhurbaşkanı kararnamesi çıkarttığı an otomatik olarak kanun çıkartmış oluyor.
06:41Yani bugün Cumhurbaşkanı yürütme organı olarak tek başına kanun yapabilme gücü müdür bu?
06:47Evet. Tamam.
06:49Ve yargısal denetimi de yok bakın.
06:52Tamam mı? Yani anayasa mahkemesinin burada denetim yetkisi de yok.
06:56Yargı yoluna da kapalı.
06:58Şimdi burada tabii bu söylediğiniz zaman çok muazzam bir yetkiyem.
07:02Cumhurbaşkanı tek başına kanun yapma yetkisi tanımış anayasa.
07:07Şimdi o yüzden şöyle bir kurallara var.
07:10Bakın şöyle açıklayayım.
07:11Şuraya boşlukların her yerini dolduruyorum.
07:16Şimdi OHAL kararnamesi, OHAL Cumhurbaşkanlığı kararnamesi resmi gazetede Cumhurbaşkanı tarafından yayınlanıyor.
07:25yayınlandığı gün de yürürlüğe gidiyor bakın.
07:30Yürürlükte.
07:32Tamam.
07:33Aynı gün
07:33Aynı gün bu OHAL kararnamesi meclisin onayına gitmek zorunda.
07:43Meclisin onayına gidiyor.
07:45Şimdi dikkat.
07:48Şimdi eğer mesajla örnek vereyim.
07:49Bugün kaç?
07:509 Mayıs.
07:51Örnek veriyorum.
07:51Diyelim ki bugün 9 Mayıs 2022'de Cumhurbaşkanı OHAL kararnamesini resmi gazetede yayınladı ve bugün yürürlüğe girdi.
08:01OHAL kararnamesi.
08:02Atıyorum 200 maddelik.
08:04Aynı gün bugün kimin onayına sunmak zorunda Cumhurbaşkanı?
08:08Meclisin onayına sunmak zorunda.
08:11Eğer sunmazsa otomatik olarak geçersiz olur.
08:15Şimdi niye meclisin onayına sunmak zorunda?
08:18Çünkü çıkarttığı kararname kanun hükmünde bir nevi kanun yapıyorsa, kanun yapma etkisi arkadaşlar mecliste.
08:26E tabii ki meclisin onayına gitsin.
08:27Bir meclis bakacak çünkü.
08:29Şimdi meclisin onayına gitti.
08:31Şimdi meclisin ne kararı verebilir?
08:33Şimdi bak meclisin onayında.
08:35Meclis bu çıkan OHAL kararnamesine onay verebilir.
08:39Ya da bazı maddelerinde değişiklik yaparak onay verebilir.
08:44Bu da bir nevi kısmı onaydır.
08:46Ya da ne kararı verebilir?
08:48Red kararı verebilir.
08:49Bakın meclisin yetkisi bu.
08:51Tamam mı?
08:52Peki meclis onay ya da red kararını ne kadar sürede verecek?
08:58Bu OHAL kararnamesine kararını ne kadar sürede verecek?
09:02Üç ay içerisinde karar verecek.
09:04Üç ay içinde meclis karar veriyor.
09:07Yalnız savaş ve mücbir sebeplerde, mücbir sebep doğal afetlerdir öyle söyleyeyim.
09:15Savaş ve mücbir sebeplerde bu üç aylık süre aranmaz.
09:18Yani savaş olmuş düşünün Allah korusun.
09:21Belki meclis yok, meclis toplanacak durumda değil.
09:24Hani savaş döneminde falan bu üç aylık süre aranmıyor.
09:27Şimdi diyelim ki bakın bugün 9 Mayıs'ta OHAL kararnamesi yürürlüğe girdi.
09:34Girdi yürürlükte.
09:35Tamam mı?
09:36Bugün meclisin onayına gitti.
09:38Şimdi meclis diyelim ki red kararı verdi.
09:42Şimdi ne zaman red kararı verecek?
09:44Üç ay içerisinde.
09:45Atıyorum bu tarihi de atıyorum.
09:47Ne zaman red kararı versin?
09:489 Mayıs, Haziran, Temmuz olsun.
09:52Attım.
09:529 Temmuz'da meclis açıklama yaptı.
09:56Dedi ki 9 Mayıs'ta çıkan OHAL kararnamesini biz dedi meclis olarak reddettik.
10:04Dediği an 9 Mayıs'ta çıkan o kararname otomatik olarak yürürlükten ne yapıyor?
10:10Kalkıyor.
10:10Çünkü meclis reddetmiştir.
10:12Ancak şöyle bir durum var.
10:14Şimdi bakın hani verdiğim örnekle 9 Mayıs'tan 9 Temmuz'a kadar yürürlükte mi?
10:19Evet yürürlükte.
10:20Ve yapılan işlemler geçerlidir orada.
10:23Şimdi şunu sorabilirsiniz kafanızda tabii ki haklı olarak.
10:26Hocam şöyle bir şey olsun o zaman.
10:30Cumhurbaşkanı kararnameyi ilk önce meclisin onayına sonsun.
10:36Sonra yürürlüğe girsin.
10:38Hani ilk önce yürürlüğe giriyor sonra aynı gün meclisin onayına gidiyor falan.
10:42Hani şimdi burada bakın tam ters bir işlem var.
10:46Niye böyle bir şey yapılmış?
10:47Çünkü olağanüstü dönem olduğu için hızlı ve acil karar çıkması lazım.
10:52O yüzden diyor ki kararname resmi gazetede yayınlanır yürürlüğe girsin.
10:57Meclisin onayına girsin.
10:58Meclis de 3 ay içerisinde değerlendirsin diyor.
11:01Tamam mı?
11:01Hani tam ters vermeden ülkede olağanüstü durum var.
11:04Ve çıkan kararnameler dikkat.
11:06Anayasa Mahkemesi tarafında denetim yetkisi yok.
11:11Anlaştık mı?
11:11Bu şekildedir.
11:12Peki.
11:15Şimdi OHAL kararnamesi gelebilir.
11:19Şeye çok dikkat edin.
11:20Bakın şimdi olağan dönemde çıkan kararnamede meclisin onayına gidiyor mu?
11:26Hayır gitmiyor.
11:27Tamam mı?
11:27Neden gitmiyor?
11:28Çünkü çıkan kararname zaten olağan dönem bir de kanunun altında yer alır.
11:34Kanun daha üstünde bak diyor ki zaten kanunla çatışması halinde kanun hükümleri geçerli olur.
11:40Ama OHAL kararnamesi meclisin onayına gitmek zorunda.
11:44Çünkü çıkan kararname kanun hükmünde kanun yapıyor Cumhurbaşkanı.
11:49tam olağan kararname kanun.
11:50Tamam.
11:55Peki.
11:58Bunları geçtim dediğim gibi.
12:00Şimdi yürütmede bir de şeyler var.
12:04Devlet Denetleme Kurulu var.
12:07Şimdi Devlet Denetleme Kurulu anayasada geçiyor.
12:12Anayasal bir kuruluş.
12:15Anayasal kuruluş.
12:17İlk defa 1982 anayasasında gelmiş.
12:27Cumhurbaşkanlığına bağlı bir teşkilat.
12:29Nereye bağlı?
12:30Cumhurbaşkanlığına bağlı bir teşkilat.
12:32Yalnız Devlet Denetleme Kurulu'nun bütün
12:35tamam anayasada düzenlenmiş ama anayasada çok kısa bir şekilde düzenlenmiş.
12:39Yani bir iki paragraf falan.
12:41Ama Devlet Denetleme Kurulu'nun bütün görevleri, yetkileri, işleyişi
12:45kararname ile Cumhurbaşkanlığı kararnamesi de düzenleniyor.
12:49Hatta bak buraya beş sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi de
12:51Devlet Denetleme Kurulu'nun bütün işleyişi görevleri yetkilerini bulabilirsiniz orada.
12:56Şimdi Devlet Denetleme Kurulu'nun üyelerini de
13:00başkanı da kim seçecek?
13:02Tabii ki Cumhurbaşkanı seçecek.
13:03Öyle söyleyeyim size.
13:05Tabii ki Cumhurbaşkanı'na karşı sorumlu bir organ, bağlı bir kuruluş olduğu için.
13:10Şimdi görevi ne?
13:12Görev ne biliyor musunuz?
13:13Devlet Denetleme Kurulu'nu şöyle düşünün.
13:17Cumhurbaşkanlığı'nın müfettişleri gibi düşünün.
13:22Devlet organlarını Cumhurbaşkanı adına denetleyecek olan bir teşkilattır.
13:28Yani bugün mesela Milli Eğitim'de ya da Sağlık Bakanlığı'na birçok müfettişler var değil mi?
13:33Cumhurbaşkanlığı'nda müfettişlerine biz Devlet Denetleme Kurulu diyoruz.
13:37Şimdi Devlet Denetleme Kurulu üyeleri resen harekete geçmez.
13:41Yani şöyle bir şey yapmazlar.
13:42Hadi bugün de gidelim de ÖSYM'yi bir denetleyelim demezler.
13:46Kimin talimat üzerine gidecekler?
13:49Cumhurbaşkanı talimat üzerine gidecekler ve denetleyecekler.
13:52Şimdi nereleri denetleyecekler?
13:54Bak devletin bütün kamu kurum ve kuruluşlarının hepsini denetliyor.
13:58Şimdi bunları say say bitmez.
14:00Birçok kamu kuruluşu var.
14:01Siz denetleyemeyeceği devlet kuruluşlarını bileceksiniz.
14:06Denetleyemedi tek devlet organı var.
14:09O da yargı organıdır.
14:10Şimdi yargı bağımsızdır.
14:12Yargıyı kimse denetlemez.
14:14Yargıyı yargı denetler zaten.
14:16Yargı organını yani hiçbir mahkemeyi denetleyemiyor.
14:20Ama bunun dışında devlete bağlı olan bütün kuruluşların hepsini denetliyor.
14:25Şimdi özel işletmeleri denetler mi?
14:28Mesela bir anonim şirketi, bir limited şirketi tabii ki denetlemez.
14:32Onları denetlemiyor.
14:34Peki belediyeyi, köyü, üniversiteyi, TRT'yi tabii ki denetler.
14:39ÖSYM'yi tabii ki denetler.
14:41Tamam dikkat edin.
14:42Şimdi bir de şunlara dikkat edin.
14:44TSK'yı denetler mi?
14:46Denetler.
14:48Şimdi her derneği denetler.
14:50Mesela bir dernek özel dernektir.
14:52İşte Kütahyalıları Koruma Derneği.
14:54Bunu denetlemez.
14:56Ama Kızılay Derneği, Yeşilay Derneği'ni denetler.
15:00Neden?
15:00Çünkü Kızılay ve Yeşilay şöyle geçiyor bakın.
15:04Kamuya yararlı dernek.
15:06Yani her derneği değil.
15:07Kamuya yararlı derneği denetler.
15:11Başka?
15:12Şimdi özel birçok vakıf var.
15:14Şimdi vakıfları denetler mi?
15:16Özel vakıfları denetlemez.
15:18Ama Mehmetçik Vakfı'nı denetler.
15:21Çünkü Mehmetçik Vakfı vergiden muaf vakıftır.
15:25Yani kamu, devlet kontrolünde olan bir vakıftır.
15:29Bak bunu denetler.
15:30Meslek odalarını denetler.
15:32Aynen.
15:33Meslek odaları.
15:33Çünkü şimdi meslek odası dediğin barolar, tabipler odası, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, birlikler, işte makine mühendisleri odası, daha muhasebeciler odası falan.
15:45Bunların hepsini denetliyor aynen.
15:46SMMMO aynen denetliyor.
15:49Çünkü bunlar ne diye geçiyor biliyor musunuz?
15:51Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları.
15:54Yani bunların da bir nevi kamu kuruluşu.
15:56Bunları da denetler.
15:58Sendikaları da denetler.
16:00Şimdi bunları niye yazdım?
16:02Şimdi şıklarda görürseniz, hocam acaba bunları denetliyor muydu?
16:06Bunlar karışabilir.
16:07Sadece bunları değil.
16:08Hani belediye, TRT ve bir sürü bakanlıkların hepsini denetleyebiliyor ama bunları da denetliyor.
16:15Tamam dikkat edin.
16:16Bunları da Cumhurbaşkanı adına denetliyor.
16:20Şimdi bak ne yapıyor?
16:21Tamam hani şey şıkta görürsünüz orada acaba sendikaları denetler mi diye hani düşünürsünüz o yüzden veriyoruz.
16:28Şimdi bakın neler yapacak?
16:30Şimdi diyelim ki siz inşallah memur oldunuz.
16:33Maliye Bakanlığında, Gelir İdaresi Başkanlığında çalışıyorsun, memursun.
16:38Uzmansın, düz memursun neyse.
16:41Devlet Denetleme Kurulu üyeleri senin bulunduğun biri mi denetler mi?
16:45Evet denetler.
16:46Seni de denetler mi?
16:47Evet çünkü sen memursun.
16:49Tabii ki seni de denetleyecek.
16:50Şimdi idari soruşturma başlatabiliyor.
16:53Bak soruşturma yapabiliyor.
16:55İnceleme yapabiliyor.
16:57Araştırma yapabiliyor.
16:58Denetleme yapabiliyor.
16:59Bak yapabilecekleri şeyler.
17:01İnceleme, araştırma, denetleme, idari soruşturma başlatacak.
17:06Adli soruşturma başlatmaz.
17:08Adli soruşturmayı sadece savcılık makamı başlatır.
17:11Buradaki idari soruşturmadır.
17:13Öyle söyleyeyim.
17:14Şimdi soru ne gelebilir burada?
17:16Bir, şunlar soruldu ama tekrar soru olarak gelebilir.
17:20Nereye bağlı bir teşkilat?
17:21Cumhurbaşkanlığına.
17:22İlk defa ne zaman kuruldu?
17:2482 Anayasasıyla geldi.
17:26Anayasal bir kuruluş.
17:28Devlet Denetleme Kurulu'nun denetleyemediği yerlerden biridir der.
17:32Anayasa Mahkemesi'ni koyar.
17:34Ne bileyim ceza mahkemesi'ni koyar.
17:36Hiçbir mahkemeyi denetleyemiyor.
17:38Tamam mı?
17:39İdari soruşturma başlatabiliyor.
17:41Denetleme yapıyor adı üstüne zaten.
17:43Araştırma yapıyor.
17:44İnceleme yapıyor.
17:45Tamam mı?
17:46Bunları yapabiliyor.
17:51Şimdi bir de Milli Güvenlik Kurulu'umuz var.
17:56MGK'mız var.
17:58Şimdi Milli Güvenlik Kurulu arkadaşlar bugün
18:02güvenlikle ilgili tavsiye niteliğinde karar alan bir kamu kuruluştur.
18:11Tamam mı?
18:12Yani görüş bildirecek.
18:14MGK'nın kararları bağlayıcı değildir.
18:17Tavsiye niteliğinde ise bağlayıcı değildir ama
18:19güvenlikle ilgili hocam kime tavsiyede bulunuyor?
18:23Bakanlıklara ve Cumhurbaşkanlığına tavsiyede bulunuyor.
18:26Şimdi üyeleri kim MGK'nın?
18:29Ki Milli Güvenlik Kurulu rutin olarak arkadaşlar iki ayda bir toplanır.
18:34Şimdi üyelerine baktığınız zaman Cumhurbaşkanı başkanlığında,
18:38çünkü başkanı zaten Cumhurbaşkanı,
18:40Cumhurbaşkanı yardımcıları,
18:43Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Dışişleri Bakanı,
18:47Milli Savunma Bakanı, çok da normal baktığınız zaman,
18:49hani olması gereken bakanlar burada.
18:51Tamam, bir daha sivil kanat, bir de askeri kanat var.
18:56Askeri kanatta da tüm kuvvet komutanları,
18:59Genelkurmay Başkanı, Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanı.
19:03Bakın üyeleri bu kadar.
19:06Şimdi biraz önce şunu söyledim.
19:07Şimdi MGK toplandı, güvenlikle ilgili tavsiye niteliğinde karar alıyor.
19:13Kime bildiriyor?
19:14Cumhurbaşkanına ve bakanlıklara.
19:17Şimdi Cumhurbaşkanı da kurulun başkanı mı başkanı?
19:21Gündemi kim belirleyecek o zaman?
19:23Konuşulacak gündemi tabii ki Cumhurbaşkanı belirler.
19:26Peki Cumhurbaşkanı yok.
19:28Cumhurbaşkanı yurt dışında katılamadı.
19:31Bu sefer MGK'nın başkanlığına Cumhurbaşkanı yardımcısı yapacaktır.
19:36Şimdi buradan da soru şu gelebilir.
19:38Şimdi Milli Güvenlik Kurulu bir kere ilk kez,
19:41ilk kez 1961 anayasasında gelmiştir.
19:47Anayasasında gelir.
19:48Ha şu anda anayasamızda hala var.
19:50Ama bak devlet denetleme kurulu ilk kez hangi anayasada?
19:5561'de devlet denetleme kurulu yok arkadaşlar.
19:57İlk kez 82'de geliyor DBK.
20:00Mesela bu gelebilir.
20:01Milli Güvenlik Kurulu ilk kez hangi anayasada düzenlenmiştir?
20:0461 anayasası.
20:06Aşağıdakilerden hangisi?
20:08MGK'nın üyesi değildir der.
20:10Oraya da şıklardan birisine neyi koyar?
20:14Jandarma genel komutanını koyar.
20:16Arkadaşlar jandarma genel komutanlığı zaten bir kuvvet komutanı değil.
20:21Anayasada unutmayın jandarma yok, bizde yok.
20:24Anayasada hiçbir yerde jandarma genel komutanlığı yok.
20:27Tamam genellikle de şıklara onu koyuyorlar.
20:31Şimdi başka burada.
20:32Şimdi kurul toplanıyor.
20:35Tabii her ne kadar tavsiye niteliğinde karar da alsa bu adamlar oylamayla karar alıyorlar.
20:40Oylama yaptılar.
20:42Oylamada eşitlik çıktı.
20:44Tabii ki başkan tarafı geçerli olur.
20:47Başkan da kim?
20:47Cumhurbaşkanı.
20:48Tamam mı?
20:49Cumhurbaşkanı ne derse orada olur.
20:50Eğer oylamada eşitlik çıkarsa.
20:53Şimdi kurulun sekreterliğini kim yapacak?
20:58MGK genel sekreterliği yapacak bakın.
21:01MGK genel sekreterliği yapacak.
21:03Ki MGK genel sekreterliği bugün Cumhurbaşkanlığına bağlı bir teşkilattır.
21:10Çünkü Cumhurbaşkanlığına bağlı MGK genel sekreterliği bu teşkilatın sekreterlik kısmını yapıyor.
21:16Ve bir tane de MGK genel sekreterimiz var.
21:19Şimdi bu genel sekreterin atamasını da kim yapıyor?
21:22Tabii ki Cumhurbaşkanı yapıyor atamasını.
21:25Ve Cumhurbaşkanı'na karşı bu adam da sorumludur.
21:28Şimdi bakın buradaki genel sekreter şu anda Seyfullah Hacı Müftüoğlu olması lazım.
21:33Hala o yapıyordu.
21:34En son bir değişiklik olmadıysa yani ben bir iki ay önce, üç ay önce baktım.
21:38Bir daha da bakmadım.
21:40Seyfullah Hacı Müftüoğlu'ydu.
21:42Eski bir validir.
21:44Cumhurbaşkanı tarafından göreve getirdi.
21:46Uzun zamandan beri de MGK genel sekreterliği yapıyor.
21:49Şimdi bugün genel sekreter MGK'nın her toplantısına katılıyor.
21:53Sekreter gibi düşünün onu.
21:54Normal sekreter mantığı.
21:56Toplantı tutanaklarını tutuyor arkadaşlar.
21:59Şimdi toplantı bittikten sonra şimdi alınan kararlar bir kere kamuoyuyla paylaşılmaz.
22:05Başlıklar paylaşılıyor.
22:06Hani şu başlık bu başlık.
22:08Hani içerik kısmı bizimle tabii ki paylaşılmıyor.
22:10Bu bir.
22:11İkincisi toplantı tutanaklarını sadece genel sekreter, Cumhurbaşkanı'na iletip bir de genel sekreterlikte.
22:18Onlar açıklanmamak üzere saklı bir şekilde saklanır.
22:24Tamam mı?
22:24Genel sekreterlik tarafından.
22:26Şimdi MGK genel sekreteri her toplantıda bulunmak zorunda.
22:30Ama kurulun üyesi değildir.
22:32Kurulda oylamalarda o yüzden oylamada oy hakkı yoktur.
22:35Hani şey sorusu da gelirse hangisi MGK'nın üyesi değildir der.
22:40Oraya MGK genel sekreterini de kurar.
22:44MGK genel sekreteri de kurulun üyesi değildir.
22:49Anlaştık mı?
22:50Anayasada geçtiği için önemli.
22:54Sorabilirler mi sorabilirler ama hani devlet denetleme kuruluyla MGK'dan gelebilecek sorular belli sorulardır.
23:02Öyle söyleyeyim size.
23:02Evet ve yürütmedeki son başlığımız arkadaşlar yürütme bitiyor.
23:16Son başlığımız olağanüstü hal.
23:20Şimdi artık sık yönetim var mıydı?
23:22Sık yönetim ilan edilmeyecek.
23:24Sık yönetim anayasadan kaldırıldı artık yok.
23:27Olağanüstü hal var.
23:29Şimdi olağanüstü hal neden ilan edilir?
23:32Kim ilan eder?
23:34Şimdi kim ilan ediyor zaten?
23:35Niyetik kimdir?
23:36Cumhurbaşkanı.
23:37Peki neden ilan edebilir?
23:40Doğal bir afet olabilir.
23:43Salgın bir hastalık olabilir.
23:45Ağır ekonomik bir bunalım olabilir.
23:48Ya da kamu düzeninin bozulması olabilir.
23:50Şimdi kamu düzeninin bozulması şu da olabilir değil mi?
23:53Mesela yaygın şiddet olayları, işte vahim şiddet olayları, önlenemeyen iç ayaklanma, cumhuriyet ve rejime karşı çıkan kalkışma eylemleri falan.
24:20Bunlar aslında baktığınız zaman kamu düzeninin bozulmasıdır.
24:25Yani bu gibi sebeplerden dolayı olağanüstü hal ilan ediliyor ama ilan yetkisi kimde?
24:31Cumhurbaşkanı'da.
24:32Şimdi tüm yurtta ilan edilebilir.
24:35Yalnız tüm yurtta ilan edilmesidir diye şart koşul yoktur.
24:39Yurdun bir bölümünde ya da tamamında yani mesela sadece İç Anadolu bölgesinde de ilan edildi.
24:45Belirli bölgelerde de ille tüm yurtta ilan edilmesine gerek yok ama biz 15 Temmuz'dan sonra biliyorsunuz OHAL ilan edildi.
24:53Yaklaşık iki sene OHAL vardı ülkemizde.
24:56Neden ilan edilmişti?
24:58Kamu düzeninin bozulması yüzünden ilan edildi ve tüm yurtta ilan edildi.
25:01Şimdi ilan eder kim Cumhurbaşkanı?
25:05Şimdi şöyle bir süreç var burada.
25:07Şimdi Cumhurbaşkanı ilan ediyor da bu ilan kararını resmi gazetede ne yapacak?
25:13Yayınlayacak ve yayınlandığı günde yine yayınlandığı gün otomatik olarak OHAL yürürlüğe girecek.
25:21Yürürlükte.
25:22Şimdi yalnız Cumhurbaşkanı resmi gazetede yayınlarken şunları yazmak zorunda.
25:29Neden ilan ettiğini yazmak zorunda.
25:31Sebep yazıyor mesela salgın bir hastalık ve ağır ekonomik bunalım yüzünden ilan ediyorum.
25:37Bak sebebini yazdı.
25:39Tamam bu bir.
25:39İkincisi nerelerde ilan ettiğini yazmak zorunda.
25:43Yazdı tüm yurtta ilan ediyorum dedi.
25:46Üç süresini de yazmak zorunda.
25:49Ne kadar süreli ilan edecek?
25:52Altı ayında ilan edecek.
25:53Cumhurbaşkanı yazdı altı ayında ilan ediyorum dedi.
25:57Bak bunları düzenledi ve bunu resmi gazetede yayınladı.
26:01Yürürlüğe soktu.
26:02Yayınlandığı gün yürürlüğe giriyor zaten.
26:04O haldeyiz.
26:05Olağanüstü haldeyiz.
26:06Yalnız anayasa diyor ki aynı gün, aynı gün kimin onayına gidecek?
26:14Meclisin onayına gidecek.
26:18Burada da aynı, tam ters mantık var.
26:24Çünkü olağanüstü hal olduğu için bir an önce ilan edilsin.
26:26Yani ilk önce meclisin onayına gitsin, sonra yürürlüğe gitsin değil.
26:30Yani acil olduğu için.
26:32Şimdi meclisin onayına gitti.
26:33Şimdi meclisin ne kararı verebilir?
26:35Şimdi bakın meclis bir şunu diyebilir.
26:38Ben diyebilirim.
26:39O hal ilan kararına onay veriyorum diyebilir.
26:42İkincisi, değiştirerek onay verebilir.
26:48Şimdi değiştirerek onay ne yapabilir biliyor musunuz burada meclis?
26:51Der ki, Sayın Cumhurbaşkanım siz bulaşıcı hastalık ve ağır ekonomik bunalım yüzünden ilan etmişsiniz.
26:58Ama ülkede bir de kamu düzeninin bozulması var.
27:01Yaygın şiddet var.
27:03Oraya biz yaygın şiddet de ekliyoruz.
27:05Yani sebeple değişiklik yapabilir mi meclis?
27:08Evet.
27:09Ya da şurada olabilir.
27:10Sayın Cumhurbaşkanım tüm yurtta ilan etmişsiniz ama gerek yok tüm yurtta.
27:15Karadeniz ve İç Anadolu bölgesini ilan ediyoruz.
27:17Aynen bak burada da değişiklik yapabilir.
27:19Ya da dikkat, şurada da değişiklik ya.
27:22Her türlü değişiklik etkisi mecliste.
27:25Sayın Cumhurbaşkanım siz altı aylığına ilan etmişsiniz ama altı ay çok fazla.
27:29İki aylığına ilan edelim.
27:31Bir aylığına dört aylığına ilan edelim.
27:34Yani sürede de değişiklik yapabilir mi?
27:36Yapabilir.
27:37Yani bu da bir nevi kısmi onaydır.
27:40Ya da ne kararı verebilir?
27:42RET kararı verebilir.
27:43Şimdi RET kararı verdiği anda o hal otomatik olarak yürürlükten kalkar.
27:49Şimdi olağanüstü hal bakın nasıl yürürlüğe giriyor?
27:54Cumhurbaşkanı resmi gazetede yerine yürürlüğe giriyor.
27:56Peki ne zaman yürürlükten kalkacak?
27:58Ya meclis reddedecek o hal kararını ya da süre bitecek.
28:05Bak bizde mesela süre bitti.
28:07O yüzden o hal kalktı.
28:09Süre bittikten sonra.
28:11Şimdi diyelim ki meclis onay verdi.
28:14Reddetmiyorum dedi.
28:15Onayladı.
28:16Olağanüstü haldeyiz.
28:17Altı ay.
28:19Tamam.
28:20Şimdi altı ay bitimine yakın hala ağır ekonomik bunalım ve salgın hastalık devam ediyorsa bu sefer ne alınacak?
28:28Ek süre alınacak.
28:29Yani uzatma süresi alınacak.
28:31Şimdi uzatma süresi de diyor dört ayı geçemez.
28:35Şimdi peki sorum şu.
28:37Uzatma süresini kim talep edecek?
28:43Kim talep edecek?
28:44Talep kimden gelecek?
28:46Cumhurbaşkanından gelecek.
28:47Yani Cumhurbaşkanı istemi üzerine.
28:50Peki kim onaylayacak?
28:52Meclis onaylayacak yine bakın.
28:54Aynen.
28:55Meclis onaylayacak ama Cumhurbaşkanı talep edecek.
28:58Şimdi Cumhurbaşkanı talep etti.
28:59Dedi ki dört ayını uzatmak istiyoruz dedi.
29:01Şimdi meclisine ya onay verecek ya sürede değişiklik yaparak onay verecek ya da red kararı verecek.
29:09Öyle söyleyeyim size.
29:11Şimdi olağanüstü hal uzatma süresi dört ayı geçemez.
29:17Ama kaç defa uzatılacak onun herhangi bir sınırı yoktur.
29:22Bakın biz iki sene boyunca olağanüstü haldeydik.
29:25İki sene boyunca uzatıldı mı?
29:27Evet uzatıldı.
29:28Üç ay, üç ay, üç ay diye uzattılar.
29:32Çünkü en fazla dört ay.
29:34En fazla dört ay ne demek?
29:35Üç ay uzatabilirsin, iki ay uzatabilirsin.
29:38En son üç ay uzattıktan sonra bir daha uzatma talebi gelmedi.
29:43Süre bitti otomatik olarak.
29:45O halde ne oldu?
29:46Kalktı.
29:47Yani kendi dinden kalktı.
29:49Ya da nasıl kalkabilir?
29:50Meclis red kararı verebilir.
29:52Öyle söyleyeyim size.
29:53Ya da bakın ülkemizde 1987 yılından 2001 yılına kadar, bak o çok ciddi bir senedir, 87-2001 yılları arası doğu illerinde olağanüstü hal vardı.
30:06Ve sürekli uzatma yaptılar.
30:07Uzattır uzattır yani sınırsız yapabilirsin bunu ama her seferinde uzatma süresi dört ayı geçemez diyor.
30:13Dört, dört, dört, dört.
30:15Ne yapıyorlar?
30:16Uzatıyorlar.
30:16Tamam mı?
30:19Şimdi ilan yetkisi Cumhurbaşkanı'nda onay yetkisi her şeyde değişiklik yaparak onay yetkisi mecliste.
30:27Süre altı ayında ilan edilir.
30:29En fazla tabii ki.
30:30Uzatma süresi de dört ayı geçemez.
30:33Tamam mı?
30:34Evet.
30:35Olağanüstü halde bu ülkemizde sık yönetim yok.
30:39Hemen şöyle şeyi de yazayım.
30:41Ülkemizde savaş ilan yetkisi kimde yalnız?
30:44Dikkat.
30:45Savaş ilanı başka bir şey.
30:46Savaş ilan yetkisi o da şöyledir.
30:51Cumhurbaşkanı'nın istemi üzerine, bak böyle aslında istemi üzerine, aynen mecliste o.
31:00Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıdır.
31:02Ve nasıl oylamayla karar alacak?
31:04Acil ve hızlı bir karar olduğu için basit oynamadır.
31:09Tamam mı?
31:13Sanırım yürütme bitti.
31:15Vallahi bitti yürütme.
31:16Kısa sürüyor zaten yürütme.
31:32Yasama yürütme ve geldik yargıya.
31:37Evet, geçelim bence yavaş yavaş.
31:48Şimdi yargının genel ilkeleri var arkadaşlar.
32:00Buralar önemli.
32:01Buralardan sorular gelmedi çünkü.
32:03gelebilir şu kısım özellikle mahkemelerin bağımsızlığı, hakimlik savcılık teminatı ve hakimlik savcılık mesleği.
32:12Şimdi mahkemelerin bağımsızlığı şu.
32:14diyor ki hakimler ve savcılar görevlerinde tabii ki bağımsız ve tarafsızlar anayasaya, kanunlara uygun bir şekilde vicdani kanaatlerine göre tabii hüküm verecekler.
32:27Bugün hiçbir organ, yani hiçbir organ dediği yürütme olabilir, yasama olabilir, öyle söyleyeyim size.
32:33Hiçbir makam, hiçbir merci, hiçbir kişi yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere, hakimlere asla emir talimat veremez.
32:42Bak bu mahkemenin bağımsızlığıdır.
32:45Genelge gönderemez.
32:46Tavsiye telkinde bulunamaz.
32:48Yani bugün bir bakan, bugün bir vali, rektör genelge gönderebilir mi?
32:53Bir tavsiye verebilir mi mahkemeye?
32:55Hayır tabii ki.
32:56Olmaz.
32:57Mahkemenin bağımsızlığı gereğidir.
32:59Ya da bugün görünmekte olan bir dava hakkında, diyelim ki bir davanız mahkemede görülüyor.
33:05İşte ne bileyim hangi mahkemede?
33:06Asli Hukuk Mahkemesi'nde bir davanız görülüyor.
33:09Meclis bu yargı yetkisinin kullanılmasıyla ilgili mecliste soru soramaz.
33:14Hani yazıl soru önergesi falan öyle veremezsin sen.
33:18Ya da görüşme yapamaz.
33:20Herhangi bir beyanda bulunamaz.
33:22Meclis o konuyla ilgili, mahkemede görülen bir dava ile ilgili genel görüşme açıp onu mecliste tartışamazsın sen diyor.
33:29Tamam mı?
33:30Ve bugün mahkeme kararlarının arkadaşlar herkes uymak zorundadır.
33:35Herkes.
33:36Yani bugün cumhurbaşkanı da uyacak, yürütme organı olarak meclis da uyacak.
33:40Hatta siz memurlar da uyacaksınız.
33:43Yani bugün siz memur olduğunuz zaman atıyorum görevinizle alakalı bir mahkeme kararı geldi.
33:49O mahkeme kararını hatta şöyle şeyler var bakın.
33:5230 gün içinde görevinizi de uygulamakla sorumlusunuz, yükümlüsünüz.
33:56Uygulamazsan, mesela dedin ki memur olarak aman ben bu mahkeme kararını uygulamadım derin.
34:02Bak 30 gün içinde uygulayacaksın.
34:04Uygulamazsan oluşan bütün zararlardan memur sorumludur.
34:09Tamam mı?
34:09Çıkan bütün zararlardan.
34:11Aynen.
34:12Olalım da hocam hepsini uygularız diyorsun.
34:15Tamam.
34:15Şimdi bunlar mahkemenin bağımsızlığı inşallah.
34:20Şimdi hakimlik ve savcılık teminatı var.
34:22Şimdi bak hakimler ve savcılar 65 yaşından önce kendileri istemedikçe, tamam kendileri istemedikçe emekliye ayrılamazlar.
34:33Tamam bu bir.
34:33İkincisi hakimler ve savcılar az olunamaz.
34:36Yani görevden anlamaz.
34:38Ha tabii ki şöyle şeyler var anayasa düzenlememiş ama kanunda diyor ki hakimlik mesleğine yakışmayan bir suçtan dolayı hüküm giyerse, bir hakim yüz kızartıcı suçtan hüküm giyerse tabii ki onlar ayrı.
34:50Onlar zaten mesleğine olacak, gidecek.
34:52O ayrı bir şey.
34:53Ya da hakimlik mesleğine, savcılık mesleğine yakışmayan davranışlarda bulunursa tabii ki az olunur.
34:59Ama bunları yapmıyorsa o adam asla görevden alınamayacak diyor.
35:03Ya da şimdi sen hakimsin, savcısın, oldu mahkemen kapatıldı.
35:08Şimdi mahkemen kapatıldı, bir kere kadron var mı? Var, özlük hakkın var mı? Var.
35:13Bak diyor ki mahkeme ya da kadronun kaldırılması sebebi olsa da diyor aylık ödenek ve diğer özlük haklarından asla yoksun, kılınamazsın diyor.
35:23Tamam mı?
35:26İstisnalar saklıdır.
35:27Biraz önce verdim hakimler, savcılar az olunamaz ama şuradaki istisnalar saklıdır.
35:32Bak şimdi buradan şöyle söylenmesi.
35:34Aşağıdaki derdin hangisi?
35:35Mahkemelerin bağımsızlığıyla ilgili yanlış bir bilgidir der.
35:39Tamam mı?
35:40B, Ç, D, E.
35:44Hakimler ve savcılar az olunamazlar.
35:51Şimdi bak hakimler ve savcılar az olunamaz, mahkemenin bağımsızlığıyla alakalı değil.
35:56Bu hakimlik, savcılık teminatıyla alakalıdır.
35:59Anlaştık mı?
36:01Bak bu şekilde gelir.
36:02Hani orada çok farklı bir şey sormaz.
36:04Başka?
36:06Şimdi hakimler ve savcılar adli ve idari yargı olmak üzere ikiye ayrılıyor.
36:12Yani adli yargıda çalışan hakim ve savcılarımız var.
36:15Bir de idari yargıda çalışan hakim ve savcılarımız var.
36:19Onlar eliyle yürütülür.
36:21Öyle söyleyeyim.
36:21Hakim ve savcıların şöyle söyleyeyim size, bütün özlük işlemleri, disiplin soruşturmaları, görev yerlerinin değiştirilmeleri, yargılanmaları falan filan bunların hepsi kendi kanunlarında düzenleniyor.
36:3965 yaşını bitirinceye kadar hizmet görürler.
36:44Hakim ve savcılar kanunda belirtilen istisnalar var.
36:49Onlar haricinde başka hiçbir resmi özel görev alamazlar.
36:54İdari yönden, bak buraya çok dikkat edin.
36:57Hakim ve savcılar idari yönden Adalet Bakanlığı'na bağlıdır.
37:01Ne der biliyor musunuz size?
37:02Aşağıdakiler hangisi hakimlik ve savcılık mesleğiyle ilgili anayasaya göre yanlış bir ilgidir der.
37:08Hakim ve savcılar idari yönden HSK'ya bağlıdır der.
37:12Hakimler savcılar kuruna bağlıdır der.
37:14Yanlış.
37:15İdari yönden bunlar Adalet Bakanlığı'na bağlıdırlar.
37:18Tamam mı?
37:19Öyle söyleyeyim.
37:20Ve bugün şöyle şeyler de var.
37:23Yani hakim ve savcı bu adam.
37:26Ama bu adam nerede çalışıyor?
37:30Adalet Bakanlığı bünyesinde idari kadroda çalışıyor.
37:33Ama normalde hakim, savcı.
37:36Ama idari görevde çalışsan da tabii ki tüm hakim ve savcılara tanınan her türlü haktan yararlanıyorlar.
37:43Şöyle düşünün, şöyle somutlaştırayım size.
37:46Hani bugün polisten örnek vereyim.
37:47Mesela trafik polisi var değil mi?
37:49İşte terörle mücadele var polis.
37:52Hani bunlar çevik kuvvetimiz var.
37:55Şimdi nerede bunlar?
37:55Sahada çalışıyor bu adamlar.
37:57Ama bugün gidin emniyete.
37:59Gidiyorsunuz mesela emniyette.
38:02İşlerinizi yapmak için.
38:03Mesela emniyet müdürüne gidiyorsunuz.
38:04İşlerinizi yapmak için.
38:06Orada sizi memur bekliyor değil mi?
38:07İşlerinizi yapıyor.
38:09O adam da polis.
38:11Polis değil mi?
38:11O adam da polis.
38:12Şimdi bak hakim ve savcılarda böyle bir şey var.
38:15Sahada çalışanlar var.
38:16Yani mahkemede görev yapan, adliyede görev yapan hakim ve savcılarımız var.
38:20Bir de Adalet Bakanlığı bünyesinde idari kadroda da çalışan hakim ve savcılarımız var.
38:27Ama onlar da yine hakim ve savcı bütün özlük haklarına sahipler.
38:31Çünkü hakim savcı.
38:33Sadece mahkemede çalışmıyor.
38:34İdari kadroda da sahada çalışmıyor.
38:36Öyle söyleyeyim.
38:38Tamam.
38:39Bunlar önemli.
38:39Bunlar çünkü gelmedi.
38:41Gelebilir.
38:41Dikkat edin bunlara.
38:43Bunlar bir.
38:43Şimdi ikincisi, şimdi yargı organlarımız, şurası kaymış, şöyle şurada 15, 15'i şurası.
38:57Şimdi yargı organlarımız neler?
38:59Şimdi bir yargıtayımız var.
39:01Şimdi yargıtay, yüksek mahkeme.
39:04Şunlar arkadaşlar, şunların hepsi, şu dördü var ya, yüksek mahkeme.
39:12Yüksek.
39:13Sayıştay bir mahkemedir.
39:17Ancak yüksek mahkeme değildir.
39:21Mahkeme.
39:22Sadece mahkeme.
39:25Tamam mı?
39:26Şimdi yüksek mahkemelerimiz neler?
39:28Çünkü hangisi yüksek mahkeme değildir diye tarznak sorularla genellikle o da sayıştayı görüyoruz.
39:33Yüksek mahkemelerimiz neler?
39:35Bir, yargıtay.
39:36İki, danıştay.
39:38Üç, anayasa mahkemesi.
39:39Dört, uyuşmazlık mahkemesi.
39:41Dört tane yüksek mahkememiz var.
39:44Kimse, kimsenin astı, üstü değil.
39:46Hepsinin görevi ve yetkileri farklı farklı.
39:48Öyle söyleyeyim size.
39:50Yargıtay dediğimiz arkadaşlar, yargıtay yüksek mahkeme ama yargıtay adli yargı içerisinde çalışan, adli yargı içerisinde çalışan yüksek mahkemedir.
40:00Danıştay, idari yargı içerisinde çalışan yüksek mahkemedir.
40:05Şimdi adli ve idari yargıyı şöyle ayırt edeyim ben size.
40:10Hani ne demek?
40:10Kısaca, tabii ki istisnaları var.
40:13Çok fazla var.
40:15Hani genel çerçeve şeklinde söylüyorum.
40:17Adli yargı ne biliyor musunuz?
40:20Kişi ile, kişi arasında bir uyuşmazlığınız varsa, tamam?
40:26Senle benim aramda uyuşmazlık var.
40:28Ne var?
40:29Kira sözleşmesinden kaynaklı bir uyuşmazlığınız var.
40:32Bana borcunu ödemedin.
40:33Mirasla ilgili sıkıntım var.
40:35Adımı değiştireceğim, soyadımı değiştireceğim.
40:38Velayet davam var.
40:39Boşanma davam var.
40:41Bak bunların hepsi kişisel.
40:43Tamam?
40:43Ya da suç işledin.
40:45Tamam?
40:45Ceza mahkemelerinde yargılanıyorsun.
40:47Bunlar da adli yargıdır.
40:48Tamam?
40:49Bunlar adli yargının görev alanı.
40:51İdari yargıda da şöyle bir şey var.
40:53Benim karşımda kim var?
40:56Devlet var.
40:58Devletle benim uyuşmazlığım var.
41:00Kısaca yani benle üniversitem arasında uyuşmazlık var.
41:04Çünkü üniversitem beni, bana bir disiplin cezası verdi.
41:08Verdiği disiplin cezası 6 ay okulumu uzatıyor.
41:13Şimdi o disiplin cezasına karşı tabii ki mahkemeye giderim ama karşımda üniversitem olduğu için
41:18nereye gideceğim?
41:19İdari yargıya gideceğim.
41:21Tamam?
41:21Bu şekildedir.
41:22Ya da belediyeyle ilgili uyuşmazlığınız var.
41:25Belediyenin yapmış olduğu işlemden kaynaklı zararınız var.
41:28Nereye gidiyorsun?
41:29İdari yargıya gidiyorsun.
41:30Hani böyle bir ayırım var.
41:31Tabii ki istisnai durumları var.
41:33Öyle söyleyeyim size.
41:34Şimdi o yüzden adli yargıdaki yüksek mahkememiz, yargıtay, idari yargıdaki yüksek mahkememiz, danıştaydır.
41:42Ki yüksek mahkemeler şöyle de geçer, temiz mahkemeleridir.
41:46Bakın ben size söyleyeyim.
41:47Şimdi temiz mahkemeleri yüksek mahkemelerdir aynı zamanda.
41:54Yani size der ki mesela adli yargıdaki temiz mahkemesi aşağıdakilerden hangisidir?
42:02Yargıtay.
42:03İdari yargıdaki temiz mahkemesi hangisidir?
42:07Danıştay.
42:08Tamam?
42:08Bugün yargıtayın üyeleri, şimdi kaç üyesi oldu?
42:13Bak şimdi ben burada şey yazmadıysam, herhangi bir rakam falan yazmadıysam önemli değil.
42:20Tamam mı?
42:20Yargıtay'ın kaç üyesi var önemli değil.
42:22Yeteri kadar üye var diyor çünkü.
42:24Yeteri kadar diyor.
42:25Bugün yargıtay üyelerinin hepsi hakim statüsündedir, savcı statüsündedir.
42:30Bir de bunlar, bu adamlar yüksek hakim zaten.
42:33Yargıta üyelerinin görev süresi 12 yıl.
42:36Tamam 12 yıl, bu adam yargıta üyesi.
42:3912 yıl bittikten sonra bir daha tekrar yargıta üyesi olmadı değil mi?
42:43Artık olmaz yani 12 yıl, 24 yıl yapacak.
42:45Zaten yargıta üyesi olabilmek için belirli bir yaş lazım orada.
42:50Öyle söyleyeyim.
42:51Yani belirli bir kıdem olması lazım.
42:5412 yıl görev süreleri var.
42:56Üyelerini kim seçecek?
42:58Bütün üyelerini, yargıtayın bütün üyelerini hakimler, savcılar kurulu seçer.
43:02HSK seçer.
43:04Yargıtay başkanını kim seçer?
43:06Başkanlar genellikle kendi aralarından seçilir.
43:09Yargıtay kendi üyeler arasından bir tane başkan seçiyor.
43:13Geldim Danıştay'a.
43:15Bugün Danıştay üyeleri de yüksek mahkeme üyesi.
43:19Danıştay üyelerinde de şöyle şey var.
43:22Yeteri kadar üye var diyor.
43:24Danıştay üyelerinin görev süresi 12 yıl.
43:26Bittikten sonra bir daha Danıştay üyesi olamıyor tabii ki.
43:30Danıştay üyelerinin dörtte birini yalnız Cumhurbaşkanı seçiyor.
43:34Dörtte üçünü HSK seçiyor.
43:37Danıştay üyeleri kendi arasından bir kişiyi ne seçiyor?
43:42Kendi üyeleri arasından başkan seçiyor.
43:44Yani Danıştay başkanı, yargıtay başkanı, anayasa mahkemesi başkanı bakın hep kendi üyeleri arasından seçilir.
43:50Şimdi geldim anayasa mahkemesi.
43:53Anayasa mahkemesini zaten anlatacağım size.
43:55Şimdi anayasa mahkemesinin üyelerinin görev süresi 12 yıl.
43:58Yani baktığınız zaman genellikle yüksek mahkeme üyelerinin görev süresi 12 yıl.
44:02Yalnız anayasa mahkemesinin üye sayısı belli.
44:05Anayasamız yazmış 15 üyesi var demiş.
44:0815 üyesinin 12'sini kim atıyor zaten?
44:10Cumhurbaşkanı.
44:12Üçünü de kim atıyor?
44:13Türkiye Büyük.
44:15Seçiyor da Ardoz atamıyor da Türkiye Büyük Millet Meclisi seçiyor.
44:19Kendi içlerinden de bir tane ne seçiyorlar?
44:21Başkan seçiyorlar.
44:23Şimdi geldim uyuşmazlık mahkemesine.
44:25Şimdi uyuşmazlık mahkemesi yüksek mahkeme.
44:29Şimdi uyuşmazlık mahkemesi üyelerinin görev süresi 4 yıl.
44:33Bak biraz farklı.
44:34Bu da yüksek mahkeme.
44:35Biraz farklı bir mahkeme.
44:37Uyuşmazlık mahkemesinin görevi ne biliyor musunuz?
44:40Adli ve idari yargıda.
44:44Bak adli ve idari yargıda.
44:46Yani Yargıtay ve Danıştay da öyle söyleyeyim.
44:48Adli ve idari yargıda görev ve hüküm uyuşmazlığını çözen mahkemedir.
44:54Yani şöyle şeyler olabiliyor.
44:56Evet ülkemizde.
44:58Bugün Yargıtay adli yargı olarak mesela diyor ki ben bu davaya bakmaklı görevli mahkeme değilim.
45:04Ben bu davaya bakamam diyor.
45:07Çünkü bu dava idari yargının görev alanıdır.
45:10Bu dava Danıştay'ın görev alanıdır diyor.
45:13Danıştay'a götürüyorsun.
45:14Danıştay da diyor ki yani yüksek mahkeme olarak söylüyorum.
45:17Danıştay da diyor ki ben de bu davaya bakmaklı görevli mahkeme değilim.
45:21Çünkü bu dava Yargıtay'ın görev alanıdır diyor.
45:24Yani adli yargı diyor ki senin davanın üzerinde ben bakmam.
45:29İdari yargı diyor ki ben de bakamam diyor.
45:32E şimdi kim bakacak benim davamı ben mi bakacağım davama?
45:36Şimdi burada bir görev uyuşmazlığı var.
45:39Uyuşmazlık mahkemesine gidiyor.
45:41Uyuşmazlık mahkemesi burada davaya bakmaz arkadaşlar.
45:44Kimin bakacağına karar veriyor.
45:46Atıyorum diyor ki uyuşmazlık mahkemesi.
45:49Bu dava diyor adli yargının görev alanıdır.
45:52Görev uyuşmazlığına karar veriyor.
45:54Şimdi adli yargı bakmak zorunda mı?
45:56Evet çünkü uyuşmazlık mahkemesi yüksek mahkeme olduğu için yüksek mahkemenin kararları nasıl?
46:02Kesin.
46:02Şimdi uyuşmazlık mahkemesi yalnız şöyle üyeleri şu şekilde.
46:09Şimdi şöyle söyleyeyim size şöyle yapayım.
46:11Üç asıl üç şedek.
46:13Anayasada düzenlenmemiş ama olsun yine de bilin.
46:17Şimdi üç asıl üç yedekiye Yargıtay'dan gelecek.
46:21Üç asıl üç şedekiye Danıştay'dan gelecek.
46:24Eşit şekilde gelmiş.
46:25Yani şöyle desem uyuşmazlık mahkemesine altı üye nereden geliyor?
46:32Yargıtay'dan.
46:33Kendi içlerinde seçilip gönderiyorlar.
46:37Altı üyede nereden geliyor?
46:39Danıştay'dan.
46:42Tamam uyuşmazlık mahkemesini söylüyorum.
46:45Uyuşmazlık mahkemesi.
46:46Tamam.
46:47Şimdi yalnız uyuşmazlık mahkemesi başkanı da bak karma bir mahkeme uyuşmazlık mahkemesi.
46:54Yargıtay'dan üye var.
46:56Danıştay'dan üye var.
46:57Bir de başkan kendi aralarından seçiliyor.
47:00Başkan anayasa mahkemesi üyelerinden birisi uyuşmazlık mahkemesi başkanını yapıyor.
47:08Yani anayasa mahkemesinin on beş üyesi var.
47:12On beş üye kendi aralarından bir üyeyi nereye gönderiyor?
47:16Uyuşmazlık mahkemesinden başkan olarak gönderiyor.
47:19Yalnız şöyle şey yapmayın.
47:21Sanki o zaman anayasa mahkemesinin üye sayısı azalıyormuş gibi düşünüyorsunuz.
47:24Hayır.
47:26O adam hem uyuşmazlık mahkemesi başkanı hem de anayasa mahkemesi üyesidir.
47:33Öyle söyleyeyim.
47:33Şimdi üyeleri nereden seçilir mi?
47:39Önemli bunlar.
47:39Ölsevme bunları seviyor.
47:41HSK bir kalsın.
47:43HSK'yı zaten ayrıca anlatacağım.
47:45HSK'yı.
47:46Hani burada var ama HSK'yı anlatacağım.
47:49Sayıştay, Sayıştay mahkeme hesap yargısı.
47:52Ama Sayıştay'ın bütün üyelerini ve başkanını da kim seçiyor?
47:58Meclis seçiyor.
47:59Şey söyleyebilirim.
48:01Sayıştay üyelerinin görev süresi ne kadar biliyor musunuz?
48:04Emekli oluncaya kadar.
48:06Çakılı kadroya Sayıştay.
48:08Emekli oluncaya kadar.
48:12Sayıştay başkanının görev süresi de beş yıldır.
48:17Ve meclis seçiyor yani başkanını.
48:19Değil mi? Sayıştay ya çok güzel.
48:23Bak diğerlerinde bir uyuşmazlık mahkemesi dört yıl mesela.
48:26Anayasa mahkemesi on iki yıl ama Sayıştay üyesi mahkeme statüsünde.
48:30Onlar da hakim statüsünde.
48:32Savcı var Sayıştay'da.
48:33Mesela emekli oluncaya kadar çakılı kadro onlar.
48:40Şimdi anayasa mahkemesi demişsin ama.
48:44Şimdi tabii burası biraz ayrıntılı.
48:46Acaba HSK sonra mı HSK?
48:57Hakimler Savcı.
48:59Şimdi bir ara vereyim.
49:00Aradan sonra ilk önce ben bir HSK'yı anlatayım size.
49:04İlk önce hakimler savcılar kurulunu anlatayım.
49:07Kısa çünkü.
49:09Anayasa mahkemesi biraz daha uzun.
49:10HSK bittikten sonra anayasa mahkemesini anlatayım.
49:15Burada da ayrıntı.
49:16Emin olun bakın burada çok ayrıntı.
49:19Ben şu beyaz sayfaya bir şey yapayım.
49:21Sayıştay'da da bir şey yok.
49:23Tamam.
49:24Bir ara verip mi?
49:25Arkadaşlar şu yüksek mahkemeler bak.
49:40Yargıtay'dan işte düşmanlık mahkemesi falan var mı?
49:43Bunları okumanıza gerek yok.
49:45Anayasada bu şekilde geçmiş.
49:46Bak kısa kısa kısa kısa kısa geçmiş.
49:48Ben de kısa kısa aldım.
49:49Yani hani şunu bilin.
49:54Şuradaki tablo var ya.
49:57Onu bilseniz yeterli.
49:58Üyelerini kim seçer?
49:59Tamam bak bunları bilseniz yeterli.
50:04İyi hadi ara verdim.
50:05İzlediğiniz için teşekkür ederim.
İlk yorumu siz yapın