- 1 gün önce
02-Anayasal Kavramlar ve Anayasal Tarih 06
Kategori
📚
ÖğrenmeDöküm
04:57Şimdi üyelerinin nereden geldiği çok önemli.
05:01Altısı yargıtlar, beşi danıştay.
05:03Şimdi on bir üye kendi içlerinde seçildikten sonra yedi asıl, tamam, dört yedek üyeye ayrılıyor.
05:11Şimdi yedeklerin görevi farklı, asılların görevi farklı sonuçta öyle söyleyeyim.
05:17Bunlar da iki yılda bir değişiyorlar.
05:19Yedi asıl, dört yedek yani asıl olamıyor yedek, yedek olamıyor asıl olabiliyor.
05:24Şimdi yüksek seçim kurulu seçimle ilgili karar alıyor ya.
05:27Mesela seçimleri iptal edebiliyor ya da seçimle göreve gelen kişilerin seçiline dair tutanak olan mazbata diyoruz.
05:36Onu duymuşsunuzdur mutlaka mazbataları düzenleyen bir yargı organıdır.
05:41Şimdi mesela diyelim ki en son yapılan yerel seçimlerde biliyorsunuz İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimini yüksek seçim kurulu hatırlıyorsanız iptal etmişti.
05:51Büyükşehir Belediye Başkanı için tekrar bir İstanbul halkı yerel seçim ama belediye seçimi için söylüyorum.
05:56Tekrar sandık başına geldi.
05:59Şimdi hani burada seçimi iptal ederken sanki yedi asıl üye toplanıp karar veriyormuş gibi düşünülüyor.
06:05Hayır.
06:05On bir üye toplandı.
06:07On bir üye var.
06:07On bir üye üzerinden karar verir.
06:10On bir üye toplanıp toplantıya katılanların sal çoğunluğuna karar çıkartıyorlar.
06:14Öyle söyleyeyim.
06:15Ve on bir üye gizli oylamayla kendi içlerinden de bir tane başkan seçiliyor.
06:22Görev süreleri altı yıl.
06:23Seçilen kişiler bir altı yıl daha aynı kişiler görev yapabiliyorlar.
06:29Yüksek seçim kurulu bir yargı organıdır.
06:32Ancak anayasamızda 82 anayasamızda yasama bölümünde yani yasama başlığı altında düzenlenmiştir.
06:39Daha önce konuşmuştuk sanıyorum sizinle bunu.
06:41Hatırlıyorum çünkü.
06:43Yani bazen daha önce konuşmuş oluyoruz bazen sonra konuşmuş oluyoruz ama konuşmuş muyduk?
06:47Yani yüksek seçim kurulu anayasamızda geçiyor ama hangi başlık altında düzenlenmiş?
06:53Yasama başlığı altında düzenlenmiş.
06:55Şimdi yasama başlığı altında düzenleniyor olması onu yasama organı yapmaz demiştim.
07:00Sonuçta bir yargı organıdır.
07:03Başka burada bilmeniz gereken bak şöyle yuvarlak içini alayım.
07:07Başkan ve başkan vekilleri kendi içlerinden gizli oylamayla seçiliyorlar.
07:11Asalk çoğunlukla seçilir.
07:12Çok önemli değil bunlar.
07:15Bir de şöyle bir şey var.
07:16Yüksek seçim kurulunun seçimle ilgili almış olduğu bütün kararlar arkadaşlar resmi gazetede yayınlanır.
07:21YSK'nın seçimle ilgili bütün aldığı kararla yüksek seçim resmi gazetede yayınlanır.
07:27Şimdi görevi ne?
07:29Şimdi görevi şu bakın.
07:31Seçimlerin başlamasından bitimine kadar seçimin düzen içinde yönetim ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak veya yaptırmak.
07:39Seçim süresince seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayetleri, itirazları inceleyecek.
07:46Ve bunları kesin olarak karara bağlayacak.
07:48Ya da seçimle gelen kişilerin tutanaklarını düzenleyecek.
07:50İşte bu belediye başkanı olur, belediye meclis üyeleri, il genel meclis üyeleri, milletvekilleri ve cumhurbaşkanı bütün seçim tutanaklarını düzenliyor.
08:00Öyle söyleyeyim.
08:01Yani şurada bir görevidir.
08:03Bir de yüksek seçim kurulu arkadaşlar.
08:04Mesela şu anda meclisimizde 600 milletvekili var biliyorsunuz.
08:09Şimdi yüksek seçim kurulu eskiden 2017 öncesi 550 idi.
08:132017 sonrası 600 oldu.
08:15Sizce şöyle sorayım size.
08:18Sizce meclis üyetam sayısını belirler mi?
08:21Yani bugün mesela yüksek seçim kurulu kalksa dese ki 600 milletvekili az 700 milletvekili olsun.
08:28Sizce böyle bir yetkisi var mıdır yüksek seçim kurunun?
08:30Yani kaç tane milletvekili olacağının hesabının sayısını belirleyemez.
08:35Böyle bir yetkisi yok.
08:35Bu yetki anayasa değişikliğinde yapıldığı için bu yetki Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndedir.
08:41Mesela 550 idi.
08:43Sonra ne oldu?
08:43600 oldu şu anda.
08:45Yalnız şöyle bir yetkisi var.
08:49Hangi il kaç milletvekili çıkartacak?
08:51Tamam.
08:51Onun hesabını yapıyor.
08:53Hangi il kaç milletvekili çıkartacak?
08:56Tamam.
08:57İşte mesela atıyorum Bayburt bir milletvekili çıkartıyordu.
09:00İki tane milletvekili çıkarsın.
09:02İşte ne bileyim Aydın sekiz milletvekili çıkartıyordu.
09:05Dokuz milletvekili çıkarsın.
09:06Onun hesabını.
09:08Bunu da nüfus sayımına göre yapıyor arkadaşlar.
09:11Nüfusa göre yapıyor.
09:13Nüfus sayımı açıklanır.
09:146 ay içinde Yüksek Seçim Kurulu'da hangi il kaç milletvekili çıkartacak?
09:19Bunun hesabını yapar.
09:20Tamam mı?
09:21Yüksek Seçim Kurulu kararların aleyhine başka bir merciye ne yapılmaz?
09:26Başvurulmaz.
09:27Öyle söyleyeyim.
09:29Tamam.
09:31Şimdi bir de şunları da söyleyeyim.
09:33Şimdi seçimlerle ilgili genel bilgiler vereceğim.
09:36Aslında yasamanın görevlidir ama.
09:38Şimdi burada şey konu bütünlüğünü bozmayayım.
09:41Burada atlamayalım.
09:44Yasama da anlatmam.
09:45Normalde şunlar falan hep yasamanın konusu.
09:47Ama seçimlerle başladık seçimlerle devam edelim.
09:50Şimdi bakın biz Türkiye Büyük Millet Meclis seçimlerini, milletvekili seçimlerini 5 yılda bir yapıyoruz.
09:56Aynı gün bir de kimi yapıyoruz bundan sonra?
09:58Aynı gün sadece milletvekillerini seçmiyoruz.
10:01Aynı gün Cumhurbaşkanı'nın seçimi de birlikte yapılır.
10:0424 Haziran 2018'de oy kullandıysanız görmüşsünüzdür.
10:08Milletvekili seçimleri ne diyor?
10:10Bundan sonra Cumhurbaşkanlığı seçimi.
10:12Çünkü ikisi de 5 yılda bir yapılıyor.
10:14Aynı gün yapılır.
10:15Yerel seçimler var.
10:17Yerel seçimler işte belediye seçimleri, muhtarlık, köy muhtarlığı seçimleri, belediye meclis seçimleri.
10:23Yerel seçimler de 5 yılda bir yapılır.
10:25Yani ülkemizdeki bütün seçimler 5 yılda bir yapılır.
10:27Ancak belediye yerel seçimleri, belediye seçimlerinin milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimiyle aynı gün yapamayız.
10:35Neden?
10:35Çünkü ortalık birbirine girer.
10:37Çok karışıklık olur.
10:38Öyle söyleyeyim.
10:40Yani şimdi hepsi 5 yılda bir yapılacaksa, aynı zamana denk geliyorsa,
10:44şimdi milletvekili seçimleriyle Cumhurbaşkanlığı seçimi aynı gün yapacaklar,
10:48yerel seçimi başka bir zaman yapacaklar.
10:50Tamam mı?
10:51Öyle söyleyeyim.
10:51Şimdi bunun dışında, şimdi seçimlerde tabii ki aday gösterilmesi vardır biliyorsunuz.
10:59Özellikle milletvekili seçimlerinde ve Cumhurbaşkanlığı seçiminde.
11:03Mesela bugün Cumhurbaşkanı olabilmek için siyasi partisinden istifa etmesine falan gerek var mı?
11:10Böyle şeyler var mı?
11:11Eskiden vardı.
11:12Şu anda yok.
11:12Yani bir kişi Cumhurbaşkanı adayı olabilmek için mesela belirli şartları taşıyor olması lazım.
11:19İşte milletvekili seçilebilme şartını taşıyor olması lazım.
11:22Seçilebilme şartı.
11:24Yaşını 40 yaşı olması lazım.
11:25Ve yüksek öğrenim mezunu.
11:27Yani üniversite mezunu olması lazım.
11:30Bir siyasi partiden aday gösterilebilir mi?
11:32Tabii ki.
11:33Tabii ki.
11:34Yalnız diyelim ki ben Cumhurbaşkanlığı adaylığımı koydum.
11:39Şimdi hem Cumhurbaşkanlığı adaylığını hem milletvekilinin adaylığını tabii ki koyamazsın.
11:43Öyle bir şey yok.
11:45Hani o olmazsa, milletvekili olmazsa, Cumhurbaşkanlığı olmazsa milletvekili seçirim gibi bir mantık yoktur.
11:51Diyelim ki milletvekili adaylığına koydum.
11:55Şimdi bağımsız olarak milletvekilinin adaylığımı koyabilir miyim?
11:59Tabii ki değil mi?
12:00Bak ille bir siyasi partinin olmasına gerek yok ki.
12:03Bağımsız milletvekillerimiz de var bizim.
12:06Bağımsız olarak koyabilirsiniz.
12:07Ya da bir siyasi partiden koyabilirsiniz.
12:10Siyasi parti sizi gösterir.
12:12Yüksek seçim kuruluna, X parti.
12:14Bugün var mesela AK Parti, CHP, MHP gibi, İYİ Parti gibi mesela partiler.
12:19Seni beni ne yapıyor?
12:20Yüksek seçim kuruluna aday gösterebiliyor.
12:22Şimdi bugün diyelim ki ben bir siyasi partiden aday olduğum anlamına itibaren başka bir siyasi partiden de aday olabilir miyim sizce?
12:30Olamam değil mi?
12:31Yani aynı kişi birden fazla siyasi partiden aday olamaz.
12:36Öyle söyleyeyim.
12:37Şimdi adaylıklar çıkıyor.
12:39Tabii ki milletvekili seçimleri ve cumhurbaşkanlığı seçimleri var ama şimdi onları yasamaları yürütmeden anlatacağım.
12:46Yeri gelmişken şu anda bir seçimlerden bahsedeyim.
12:48Şimdi normalde olağan seçimler biliyorsunuz arkadaşlar 5 yılda bir yapılır değil mi?
12:545 yılda bir yapılıyor.
12:55Şimdi en son yaptığımız seçim 2018.
12:58Bir sonraki seçim 2023.
13:02Şimdi 2018'de ne zaman yaptık?
13:04Haziran ayında yaptık.
13:052023 Haziran ayıdır.
13:07Şimdi 2023 Haziran ayı geldiği zaman olağan seçim gelmiştir.
13:12Şimdi dikkat şu anda milletvekillerimiz var.
13:15Şimdi 2023 Haziran ayı bir sıkıntı olmazsa eğer Haziran ayı geldi biz sandık başına gittik ve yeni milletvekillerini seçtik.
13:22Şimdi yeni milletvekilleri seçilip göreve başlayana kadar eski milletvekilleri hala görevdedir.
13:29Ha tabii şu olabiliyor.
13:32Mesela 2018-2023 arası şu anda milletvekili olanlar tekrar aday günü koyabilirler mi?
13:38Tabii ki koyabilirler.
13:40Ama koymayacak ya da seçilemeyecek olanlar da var.
13:43Onların görev süresi ne zaman son edecek?
13:462023 Haziran'da biz sandık başına gideceğiz.
13:50Oy kullanacağız.
13:51Yeni milletvekilleri seçilene kadar eski milletvekilleri seçilemeyen ya da tekrar adaylığını koyamayan milletvekilleri hala görevde olacak.
14:00Amaç devletin sürekli esası gereğidir.
14:03Şimdi aynı şey bakın kamunun her yerinde vardır.
14:06Mesela bugün yeni cumhurbaşkanı seçilene kadar görev süresi dolan eski cumhurbaşkanı diyeyim öyle görev süresi dolan cumhurbaşkanı hala görevdedir.
14:16Ya da bugün siz memur oldunuz diyelim ki inşallah.
14:21Diyelim ki memuriyetten istifa ettiniz.
14:23Tabii ki edebiliyorsunuz.
14:25Yerine bir memur gelene kadar bekliyorsun.
14:28Bir ay bekleme süren var orada.
14:30Tabii istifa edip arkanı koşa koşa gitme diyor kanun.
14:33Bir istifa dilekçeni verdikten sonra bekle.
14:36Bir ay bekle.
14:37Yerine yeni bir ne gelsin?
14:39Memur gelsin diyor.
14:40Bunların hepsi aslında neyin gerekli?
14:43Devletin sürekli esası gereği.
14:45Ya da bakın şunları da görüyoruz.
14:47Günümüzde özellikle bu dönem birçok bakan değiştirilir.
14:50Birçok bakan istifasını sundu.
14:52Adalet bakanı var.
14:53İşte maliye bakanı var.
14:55Ticaret bakanı var falan filan.
14:56Bunlar birçok istifasını sundu.
14:58Görevden alınanlar var.
14:59Milli Eğitim Bakanı falan filan var.
15:01Diyelim ki ben adalet bakanıyım.
15:03İstifa ettim.
15:04Bugün istifa ettim.
15:06Bakanların atamasını kim yapıyor?
15:07Cumhurbaşkanı yapıyor.
15:08Cumhurbaşkanı iki gün sonra bir adalet bakanı başka birisine atamasını yaptı.
15:15İstifa eden bakan, yeni bakan göreve başlayana kadar arkadaşlar görevine devam etmek durumundadır.
15:20Hani makam, koltuk boş kalmasın diye.
15:23Tamam onları önceden söyleyelim.
15:26Şimdi bu olağan seçimde.
15:27Şimdi olağan seçimin bazı istisnaları var.
15:30Ne olabilir?
15:30Seçimler öne alınabilir.
15:32Yani 2023 öncesi yapılan seçimler seçimlerin öne alınmasıdır.
15:37Ki ona da biz seçimlerin yenilenme kararı diyoruz.
15:40Bakın seçimlerin yenilenme kararı.
15:43Aslında bunun adı erken seçim kararıdır.
15:46Hepimiz biliyoruz, duyduk çünkü.
15:48Şimdi şunu söyleyeyim.
15:50Örseğime size sorarken erken seçim demeyecek arkadaşlar.
15:53Çünkü erken seçim ifadesi anayasada yok, kanunda da yok, onu söyleyeyim.
15:59Erken seçim doktrinsel bir şeydir.
16:02Halk dilidir, kamuoyu dilidir.
16:04Size şöyle diyecek, seçimlerin yenilenme kararı diyecek.
16:08Tamam mı?
16:08Onu unutmayın.
16:09Ama hepimiz ne diyoruz?
16:11Erken seçim kararı diyoruz.
16:14Şimdi erken seçim kararını kim alacak?
16:16Şimdi yüksek seçim kurumunun seçim kararı alma yetkisi yok arkadaşlar.
16:21YSK böyle bir karar, böyle bir yetki sahip değil.
16:25Erken seçim kararını ülkemizde ya Türkiye Büyük Millet meclisi alacak ya da kim alacak?
16:31Cumhurbaşkanı alacak.
16:33Tamam.
16:34Şimdi burada bunlar nerede yazıyor?
16:37Anayasa da yazıyor tabii ki.
16:38Şimdi yalnız burada anayasanın meclisten istediği şöyle bir şart var.
16:43Bugün meclisin erken seçim kararı alabilmesi için en az 360 milletvekilinin evet demesi lazım.
16:52Oylamaları size yasamada anlatacağım.
16:54Tamam mı?
16:55Yani bugün 600 milletvekili var.
16:59Düşünürsek hani üye tam sayısı 600 ya.
17:02En az erken seçim kararının çıkabilmesi için meclisten 360 elin evet diye el kaldırmış olması lazım.
17:10360 de ne diye geçer biliyor musunuz?
17:12Meclis üye tam sayısının yani 600'ün 600'ün üzerini hesap ediyorsunuz.
17:175'te 3'üdür.
17:19Doğru değil mi?
17:19600'ün 5'te 3'ü 360'tır.
17:22Peki Cumhurbaşkanı bugün erken seçim kararı alabilir mi?
17:25Tabii ki alabilir.
17:27Şimdi bakın ister meclis alsın ister Cumhurbaşkanı alsın.
17:30Ben hep şöyle söylerim aklınızda kalsın diye.
17:33Bu adamlar canlıları ne zaman isterse erken seçim kararı alabiliyorlar.
17:37Bakın herhangi bir ülkede işte ekonomi şöyle olmuş ülkede olağanüstü hal var.
17:43Şu kadar milletvekili sayısı yok.
17:45Mecliste hani olabiliyor bazen birçok milletvekili olmayabiliyor.
17:49Vekilliği sona ermiş olabiliyor.
17:51Erken seçim kararı alınır mı?
17:53Hayır alınmayabilir.
17:54Her şey çok düzgün giderken bir anda erken seçim kararı alınabilir.
17:58Her şey tepe taklak giderken hiç erken seçim kararı alınmayabilir.
18:02Çünkü bu adamlar öyle söyleyemse her zaman hiçbir şarta, hiçbir koşula bağlı kalmaksızın erken seçim kararı alabiliyorlar.
18:10Bakın bugün meclis erken seçim kararı aldı.
18:14En az 360 milletvekili evet de diyen erken seçime gidiyoruz.
18:17Bu karar Cumhurbaşkanı'nın onayına falan bitmez.
18:22Tamam mı?
18:22Aynı şekilde bak ikisi ayrı bir organ.
18:24Birisi yasama birisi yürütme organı.
18:27Bugün Cumhurbaşkanı açıklama yaptı.
18:29Dedi ki ben de erken seçim kararı aldım.
18:31Dediyen Cumhurbaşkanı'nın aldığı bu kararda meclisin onayına gitmez.
18:36Tamam mı?
18:36Yani herkisi de kendiliğinden.
18:39Tamam mı?
18:39Kendiliğinden demek resen yani resen erken seçim kararı alabiliyorlar.
18:43Ama anayasamız şunu söylemiş.
18:46İster meclis ister Cumhurbaşkanı erken seçim kararı alırsanız demiş.
18:51Bu karar resmi gazetede ne yapılacaktı?
18:5448 saat içinde çok önemli değil.
18:5648 saat resmi gazetede yayınlanacaktır.
19:00Peki resmi gazetede yayınlandı.
19:02Ne zaman sandık başına gidiyoruz?
19:04Kararı izleyen 60 gün sonraki ilk pazar bizim için seçim günüdür.
19:1460 günlük sürede arkadaşlar bu yüksek seçim kurumuna tanınmış işte o sırada adaylar çıkacak falan da seçim sandıkları oluşturacak.
19:23Seçim hazırlığı dönemidir.
19:24Şimdi 60 gün sonraki ilk pazar şimdi dikkat.
19:28Biz sadece Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerini seçmeyeceğiz.
19:33Bir de aynı gün kimi seçeceğiz?
19:35Cumhurbaşkanını seçeceğiz.
19:37Tamam mı?
19:37Sadece milletvekillerini seçmiyoruz.
19:38Aynı gün Cumhurbaşkanını seçiyoruz.
19:40Şimdi o zaman şöyle bir yorum yaparız.
19:42Bugün meclis erken seçim kararı alsa bakın bugün şu an tamam mı?
19:48Sadece aslında kendi görevini sonlandırıyor doğru değil mi?
19:50Milletvekilleri kendi görevini sonlandırıyor.
19:53Sadece kendi görevini sonlandırmıyor aslında.
19:56Aynı zamanda Cumhurbaşkanı'nın görevini de sonlandırıyor.
19:59Çünkü 60 gün sonraki ilk pazar hem Cumhurbaşkanı hem de meclis seçimleri var.
20:04Ya da tam tersi bugün Cumhurbaşkanı açıklama yaptı.
20:07Dedi ki ben de erken seçim kararı aldım.
20:09Ya da Cumhurbaşkanı, pardon önce meclis söylemiştim.
20:12Cumhurbaşkanı erken seçim kararı alsın.
20:14Bugün kararı açıkladı.
20:16Şimdi bu bir nevi aslında meclisin görevini sonlandırmaktır.
20:20Doğru mu?
20:20Yani bugün Cumhurbaşkanı erken seçim kararı alıyorsa meclisin görevini sonlandırıyor demektir.
20:27Ama sadece meclisin görevini sonlandırmıyor.
20:30Aynı zamanda kendi görevini de sonlandırmış oluyor.
20:33Anlaştık mı arkadaşlar?
20:34Böyle bir durum söz konusu.
20:36Çünkü anayasamız diyor ki meclis seçimlerinde Cumhurbaşkanlığı seçim aynı gün yapılacaktır diyor.
20:42Tamam.
20:43Şimdi yalnız burada şöyle bir koşul var.
20:46Bakın şimdi şöyle bir koşul var.
20:48Burada bir sıkıntı yoksa erken seçim bu.
20:51Yani size soru gelirse erken seçim kararını kim alır?
20:54Meclis alabilir ya da Cumhurbaşkanı alabilir.
20:57Meclisin erken seçim kararı alabilmesi için en az 360 millektekinin evet demesi lazım.
21:08Erken seçim kararı alındı.
21:1060 gün sonraki ilk pazarda hem meclis hem Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılır.
21:15Erken seçim kararı alınabilmesi için bir şart koşu gerekiyor mu?
21:20Hayır.
21:20Hiçbir şart hiçbir koşula bağlı kalmaksızın diyor.
21:25Şimdi bakın.
21:26Ya şöyle bir şey olursa?
21:27Şimdi Cumhurbaşkanı için konuşuyorum.
21:31Şimdi Cumhurbaşkanı'nın görev süresi 5 yıl artı bir de 5 yıl değil mi arkadaşlar?
21:38Değil mi?
21:38Halk seçmiyor mu sonuçta?
21:39Şimdi 5 yıllık dönem şurası birinci dönem.
21:44Birinci dönem.
21:46Şimdi bir kişi aynı zamanda ikinci dönemde Cumhurbaşkanı olabilir mi?
21:51Tabii ki olabilir.
21:52Yani üst üste iki dönem tabii ki Cumhurbaşkanlığı görevine üstlenebilirsin.
21:56Peki şimdi diyelim ki birinci dönemini icra etti Cumhurbaşkanı.
22:00Yani 5 yılın hepsini ne yaptı?
22:01Tamamladı.
22:03Bir daha adaylığını koydu.
22:05Koyabiliyor.
22:05Bir daha seçildi.
22:06Halk bir daha seçti.
22:07İkinci dönemini icra ediyor.
22:10Bak ikinci dönemini icra ediyor.
22:12Şimdi ikinci dönemini icra ederken tamam mı Cumhurbaşkanı bu sırada Türkiye Büyük Millet Meclisi
22:19Şimdi kim ama bak meclis erken seçim kararı alacak.
22:24Meclis erken seçim kararı alırsa diyor.
22:28Şimdi Cumhurbaşkanı ikinci dönemini icra eden Cumhurbaşkanı.
22:44İkinci dönemini icra ederken meclis o sırada erken seçim kararı alırsa şimdi dikkat buradaki Cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilir.
22:58Bir kez daha ama sadece bir kez daha aday olabilir.
23:05Şimdi meclis erken seçim kararı aldı.
23:07Çünkü şimdi bak şöyle düşünüyor.
23:09Şimdi Cumhurbaşkanı'nın burada görev süresini kim sonlandırdı?
23:14Atıyorum ikinci döneminde şurada üç yıl yapmıştı.
23:18Atıyorum örnek olarak üç yıl daha iki yıl var aslında Cumhurbaşkanı.
23:22Ama olsa da meclis erken seçim kararı aldı.
23:24Şimdi görev süresini sonlandıran kim?
23:26Meclis.
23:28O yüzden diyor ki ben diyor oradaki Cumhurbaşkanı olan kişiye bir kez daha hak tanıyorum diyor.
23:34Bir kez daha aday olabilir.
23:37Seçilirse bir beş yıl daha yapabilir mi?
23:39Artı bir beş yıl daha tabii ki yapabilir.
23:42Tamam ama bir kez daha.
23:44Tamam bu şekildedir.
23:45Şimdi Cumhurbaşkanı'nın aslında baktığı zaman şöyle bir durumda verdiğim örnekte görev süresi tabii ki uzuyor.
23:51Ama istisna şu genel ifadeyi bozmaz.
23:55Cumhurbaşkanı'nın görev süresi ne kadardır?
23:57Beş artı beştir.
23:58Ha istisna var mı var tabii ki o ayrı bir şey.
24:02Bir de size şunu söyleyeyim.
24:03Şimdi meclis erken seçim kararı alırsa.
24:07Mesela şurada ikinci dönemini icra eden Cumhurbaşkanı kendisi erken seçim kararı alırsa.
24:14Cumhurbaşkanı kendisi erken seçim kararı alırsa bir kez daha aday olamaz diyor.
24:19Bak o olmaz çünkü o zaman kötüye kullanılabilir.
24:22Tamam mı?
24:23Meclisin erken seçim kararı alması lazım.
24:25Böyle bir düzenleme yapılmış.
24:27Anlaştık mı arkadaşlar burada?
24:29Meclis ve Cumhurbaşkanı görev ve yetkileri yeni meclis ve Cumhurbaşkanı göreve başlamasına kadar devam eder.
24:40Şurada Cumhurbaşkanı ikinci döneminde, Cumhurbaşkanı ikinci dönemini icra ediyor.
24:45Meclis tarafından erken seçim seçimlerin yenilenme kararı alınırsa Cumhurbaşkanı bir kez daha, biraz önce verdiğim örnektir, aday olabilir diyor.
24:55Hocam şunlar ne? Şunlar bir kalsın. Bunları yasamada anlatacağım zaten.
25:00Peki şimdi bu şekilde olabilir ya da ne olabilir seçimlerle ilgili?
25:04Seçimlerin olağan seçimlerin istisnası.
25:07Seçimler ertelenebilir bakın.
25:10Şimdi bir önceki seçimlerin öne alınmasıydı.
25:12Erken seçim diyoruz ona.
25:13Seçimlerin yenilenmesi diyoruz.
25:16Ya da seçimler ertelenebilir.
25:19Erteleme kararı çıkabilir.
25:21Şimdi ne demek bu?
25:22Yani 2023 Haziran ayı geldiği zaman bizim sandık başına gitmemiz lazım.
25:28Şimdi Haziran ayı geldi hala sandık başına gitmedik.
25:30Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim uzadı mı? Uzadı.
25:34Ertelendi.
25:35Şimdi ertelenmesine de şöyle diyor anayasamız.
25:39Seçimlerin geriye bırakılması.
25:41Bak seçimlerin yenilenme kararı erken seçim.
25:45Seçimlerin geriye bırakılması seçimlerin ertelenmesidir.
25:50Şimdi seçimleri geriye bırakma sadece meclis kararıdır.
25:54Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıdır.
25:58Tamam mı?
26:00Burada Cumhurbaşkanı'nın bir yetkisi, bir görevi yok arkadaşlar.
26:04Şimdi yalnız anayasamız şunu söylüyor meclise.
26:06Bugün meclisin, tabi Allah korusun, meclisin seçimleri geriye bırakabilmesi için, erteleyebilmesi için ülkede savaş döneminin olması lazım.
26:16Cümle şu şekilde, sadece savaş sebebiyle seçimler bir yıl geriye bırakılır diyor.
26:24Yani bir yıl ertelenir.
26:25Tabi sadece milletvekili seçimleri değil, aynı zamanda Cumhurbaşkanlığı seçimi, aynı zamanda tüm yerel seçim, belediye seçimleri falan filan varsa hepsi arkadaşlar geriye bırakılır.
26:36Şimdi şunu diyebilirsiniz, hocam bir yıl geçti, yani meclis oradan oylamayla alıyor tabi ki, oylamayla, bir yıl ertelenir.
26:44Şimdi bir yıl geçti, hala savaş devam ediyorsa bu karar ne olur?
26:49Tabi ki tekrarlanır.
26:50Savaş ne zaman biterse.
26:52Bir tek 1922 seçimleri ertelenmiştir.
26:57Burada da neye dikkat edin biliyor musunuz?
26:59Mesela der ki size seçimlerin geriye bırakma yetkisi meclis ya da cumhurbaşkanı kararıdır der.
27:06Yalnız sadece bakın burada meclis mi yetkisi var?
27:08Cumhurbaşkanı böyle bir karar alamıyor.
27:10Cumhurbaşkanı erken seçim kararı alabiliyor sadece.
27:13Bu bir.
27:14İkincisi, bir de şuna dikkat edin.
27:16Şöyle bir cümle doğru mudur sizce?
27:18Ben size sorayım.
27:19Okuyorsunuz mesela.
27:21Olağanüstü dönemlerde...
27:22Ay!
27:26Olağanüstü dönemlerde...
27:29Olağanüstü dönemlerde seçimler meclis kararıyla bir yıl geriye bırakılır.
27:40Cümlesi sizce doğru mu?
27:43Okuyorsunuz seçimlerle ilgili hangisi doğrudur, yanlıştır tarzı bir soru geldi.
27:47A şıkkında da bu var.
27:49Olağanüstü dönemlerde meclis kararıyla seçimler bir yıl geriye bırakılır.
27:55Cümlesi doğru mu?
27:56Yanlış.
27:57Çünkü olağanüstü dönem deyince olağanüstü halde olabilir.
28:02Mesela salgın hastalık, doğal afet yüzünden o hal ilan edilmiş olabilir.
28:07Ya da olağanüstü dönem deyince savaş, seferberlik dönemi anlarsınız.
28:12O hal dememiş ki.
28:13Bakın sadece savaş döneminde.
28:16Ki ben hani aklınızda kaldınız.
28:17Şunu da söyleyeyim.
28:192024 diyorum.
28:2124 Haziran 2018 seçimlerin en son yaptığımız seçim var ya 2018'e yapılan seçim.
28:29O dönem biz seçime gittiğimiz zaman, sandık başına gittiğimiz zaman olağanüstü haldeydik mesela.
28:34O halde seçim yaptık.
28:35Bu 15 Temmuz'dan sonra iki sene olağanüstü haldeydik ya.
28:39Hatta o dönem erken seçim kararı alındı bir de.
28:42Tamam mı?
28:43Hani bırakın seçimlerin ertelenmesine erken seçime gitti.
28:45Bu yüzden sadece savaş sebebiyle seçimler meclis kararıyla.
28:51Tamam mı?
28:51O yüzden bu cümle yanlıştır.
28:52Tamam mı?
28:53Bir yıl geriye bırakılır.
28:57Öyle olağanüstü dönem.
28:59Çünkü olağanüstü dönem deyince olağanüstü halde olabilir.
29:04Olağanüstü hal farklı bir şey.
29:06Savaş farklı bir şey.
29:10O hal.
29:12Savaş.
29:12Tamam mı?
29:12Farklı.
29:14Peki.
29:15Son olarak seçimlerle ilgili bir de şöyle bir şeyimiz var arkadaşlar.
29:20Ara seçimimiz var.
29:22Tamam mı?
29:22Ara seçim kararımız var.
29:24Şimdi ara seçim çok farklı bir seçim.
29:28Ara seçim.
29:30Sizin de aslında hani öğrencilerimizin de en gıcık olduğu seçim biliyor musunuz?
29:36Şimdi bir şeye bakacağım.
29:37Son şu bir 5-6 gündür sürekli ben bir meclisin kendi sitesini sürekli takip ediyorum.
29:47Yine dedim yoğunluktan şu 5-6 gündür.
29:50Hiç bakamadım.
29:52Şimdi bir şey söyleyeceğim size.
29:55Ona göre yanlış bilgi vermeyeyim.
29:57Gündür sürekli değiştiği için arkadaşlar takip edemediğimiz için biliyorsunuz.
30:12değişmemiş.
30:16Şimdi ara seçim kararı.
30:20Ara seçim çok farklı bir seçim.
30:22Neden farklı bir seçim?
30:24Bugün ülkemizde erken seçim kararı alınsa, ülkemizde normal olağan seçim gelse ya da Allah korusun olmasın ama seçimlerin geriye bırakılma.
30:35Hani savaş döneminde oluyor ya sadece geriye bırakılma kararı verilse yani ara seçim dışında yapılan tüm seçimlerde tüm Türkiye'deki seçmen halkı sandık başına gidiyor arkadaşlar.
30:47Ne çıkarmak için?
30:48Milletvekili 600 milletvekilini seçiyoruz.
30:51Değil mi?
30:52Tamam mı?
30:53Yani meclisin tamamını seçiyoruz biz.
30:55O kadar tüm seçmen halk, tüm Türkiye'deki seçmen halk sandık başına gidiyor.
30:59Şimdi ara seçim öyle değil.
31:01Şimdi normalde meclis üye tam sayımız 600 ama bizim şu anda 600 vekilimiz yok.
31:07Bu rakama baktım.
31:10581.
31:1119 vekilimiz yok.
31:123-4 günlük hiç bakmıyormuş.
31:14Hiçbir televizyon bir şey, hiç haber bile, Twitter falan bile takip etmiyorum.
31:19Düşünün o derecedeyim.
31:21Olabilir.
31:21Bir vekilimizin vekilliği gitmiş olabilir.
31:23Her an her şey olabildiği için o yüzden baktım arkadaşlar.
31:27581 milletvekilimiz var şu anda mecliste.
31:3019 vekilimizin vekilliği aslında fazla da baktığınız zaman 19 milletvekilimizin vekilliği çeşitli sebeplerden dolayı sona ermiştir.
31:40Yok.
31:40Ha şimdi şöyle bir şey, ben size meclis üye tam sayısı dediğim zaman hep kaç üzerin hesap edeceksiniz?
31:48600 üzerin hesap edeceksiniz.
31:50Bak anayasa diyor ki beni olmayan vekiller ilgilendirmez diyor.
31:53Meclisin sıkıntısı.
31:56Tamam mı öyle söyleyeyim.
31:58Şimdi bugün mecliste ara seçim kararı alınsa tamam mı?
32:03Kim alacak ama bak meclis alacak.
32:05Cumhurbaşkanının burada da yetkisi yok.
32:07Cumhurbaşkanı ara seçim kararı falan almaz.
32:09Tamam.
32:10Meclis ara seçim kararı alsa şu olmayan 19 milletvekili için seçim yapılacak.
32:17Yani boşlukları doldurmak için seçimler yapılacak.
32:21600'ün 600'ünü seçmek için yapılmaz.
32:23Bilmem anlatabildim ben.
32:25Şimdi burada da bugün meclis ara seçim kararı alsa 19 milletvekili yok değil mi?
32:32Şimdi 19 milletvekili hangilerin milletvekili yok?
32:36Bakın ben bildiğim kadarıyla söyledim.
32:38Mesela bugün Antalya'nın yok, Bolu'nun yok, Edirne'nin yok, İstanbul'un yok, Van'ın yok, Şırnağ'ın yok, Hakkari'nin yok.
32:45Başka Bolu'yu söyledim, Edirne'nin yok, Edirne'nin yok söyledim mi bilmiyorum.
32:50Bak bunları biliyorum.
32:51Yani bunlarda bu saydığım illerde bir ya da iki, üç tane milletvekilinin vekilliği sona ermiş.
32:59Ölüm olmuş, bakan olarak atanan var.
33:02Çünkü bir milletvekili hem bakan olamaz biliyorsunuz.
33:06Yani Cumhurbaşkanı'nın bakan atamasını milletvekilleri içinden yaptığı an, bir milletvekilini bakan olarak atadığı an otomatik olarak vekilliği ne oluyor?
33:18Sona eriyor.
33:19Şimdi öyle de çok milletvekilimiz var baktığınız zaman.
33:22Adalet Bakanı, Milli Eğitim Bakanı, Ticaret Bakanı, Maliye Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı hep milletvekilleri içinden atandı.
33:31Ölümler var dediğim gibi, hüküm giyenler var.
33:36Belediye başkanlığını tercih edenler var.
33:39Belediye başkanlığına dairini koydu bazı milletvekillerimiz.
33:43Milletvekiliyken, bak olabiliyor bunlar da milletvekiliyken, belediye başkanlığına dairini koydu.
33:48Belediye başkanı seçildiler.
33:50Otomatik olarak vekilliği sona erdi.
33:52Yani belediye başkanlığını tercih ettiler.
33:55Bu şekilde on dokuz vekilimiz yok.
33:57Şimdi meclis bugün ara seçim kararı alsa, bu saydığım iller sandık başına gidiyor.
34:03Mesela meclis bugün ara seçim kararı aldı.
34:05Bolu'da, Bolu'nun bir milletvekili yok.
34:08Vekilliği sona ermiş.
34:09Vefat var çünkü.
34:11Orada Bolu halkı sandık başına gidiyor, bir vekil çıkartmak için.
34:15Ya da bugün İstanbul'un dört milletvekili yok.
34:18İstanbul halkı sandık başına gidiyor, dört milletvekili çıkarmak için.
34:22Bu şekildedir.
34:22Tamam burada, şimdi bak anayasa şunu da beni ilgilendirmez diyor.
34:28Hocam peki burada siyasi partiler, şimdi siyasi partiler tabii ki yine aday gösterecek.
34:34Bak yüksek seçim kurulu devreye girecek ama şimdi hangi siyasi partiden çıktı hiç önemli değil.
34:39Biz milletvekillerini seçiyoruz.
34:41Yani hep anayasa şunu düşünüyor.
34:43Ben vekili seçiyorum diyor.
34:45Anlaştık mı?
34:45Bu şekildedir.
34:46Şimdi yalnız ara seçim her zaman yapılacak bir seçim değil, yasaklı bir seçimdir.
34:51Mesela demiş ki bir yasama döneminde, yasama dönemi dediğimiz, evet evet, evet cennet, burası, burası.
35:00Bir yasama döneminde, yasama döneminde 5 yıllık dönemde, bir yasama döneminde bir kez ara seçim kararı alınır diyor.
35:08Ama bunun da istisnaları yok değil.
35:11Tamam mı?
35:11Genel ifade burada.
35:12Şimdi bakın şöyle örneklendim.
35:14Şimdi sayı doğrusu üzerinde.
35:16Şimdi en son yaptığımız seçim 2018, bir sonraki seçim tarihi 2023.
35:21Şimdi bak anayasa diyor ki evet kriterleri var, sıkıntılı da bir seçim aslında.
35:25Hep yasaklı bir seçim.
35:26Öyle aklınıza kalsın.
35:28Ara seçim, yasaklı seçim.
35:29Tamam mı?
35:30Şimdi son yapılan genel seçimlerin üstünden 30 ay geçmeden diyor.
35:35Bak şu arada diyor ki anayasamız meclise ara seçim kararı alamazsın diyor.
35:41Bu bir.
35:42İkincisi, 2023 seçimlerine tam bir yıl kala da ara seçim kararı alamazsın diyor, yasaktır diyor.
35:51Yani son seçimlere son bir yıl kala yasak, bir de ilk 30 ay yasak.
35:57E şimdi 5 yıllık dönemde hesap edin.
35:592,5 yıl, 30 ay 2,5 yıl değil mi?
36:012,5 yıl.
36:03Yasak.
36:04Son bir yılda yasak.
36:053,5.
36:05Şimdi şu maviyle yaptığım şu 1,5 yıllık zaman var ya, şurası mavi bölge olan, burası serbest bölge diyeyim ben.
36:14Ben diyorum bunu, ben uydurdum.
36:16Tamam mı?
36:16Anayasada serbest bölge diye bir şey yazmıyor.
36:18Serbest bölge ne demek?
36:19Demek ki burada meclis ara seçim kararı alabilir mi?
36:24Evet alabilir ama burada da bir kez alacak diyor.
36:28Bir kez alacak.
36:29Şimdi bakın biz şu anda serbest bölgedeyiz.
36:32Neden?
36:32Şimdi bizim yasaklı bölgemiz ne zaman başlayacak?
36:35Haziran, şimdi Haziran 2022 yaklaşık şöyle bir neredeyse Nisan'ın sonundayız.
36:45İşte bir buçuk ay sonra falan ne başlıyor?
36:47Yasaklı dönemimiz başlıyor.
36:49Tamam mı?
36:50Şu anda biz serbest bölgedeyiz.
36:52Meclis ara seçim kararı alır mı?
36:55Almaz da.
36:56Tamam mı?
36:56Hani şu anda serbest bölgede olduğumuz için almayacak da zaten alır diyoruz ama.
37:01Hani uygulama için söylüyorum ben.
37:03Yani şu anda serbest bölgede olduğumuz için meclis ara seçim kararı alabilir mi alır?
37:07Yalnız bunu bir kez alacak.
37:09Tamam mı?
37:09Öyle söyleyeyim.
37:10Şimdi ara seçimde arkadaşlar bakın bugün 19 vekilimiz yok ama bugün bir milletvekilimiz de olmayabilir değil mi?
37:19Yani mecliste 599 milletvekili var.
37:22Bir milletvekili vekilliği sona erdi.
37:24Bir milletvekili için bile ara seçim kararı alınabilir mi?
37:27alınır.
37:28Şu serbest bölgede alabilirsin diyor.
37:30Tamam mı?
37:31Ama meclis şimdi uygulamada baktığın zaman 19 vekil için almıyorsa yani takdir edersiniz ki 1-2 milletvekili için hiç almaz.
37:40Ama alacak mı?
37:41Hani bizi şey yapamaz mı?
37:42Alabilir mi?
37:43Alabilir tabii ki.
37:44Şimdi yalnız bunların da istisnaları var.
37:46O yüzden sıkıntılı bir seçim.
37:48Şimdi seçimlerin üstünden 30 ay geçme numara seçim kararı alamazsın.
37:53Ancak, ancak, ancak, ancak istisna.
37:57Şimdi birinci istisna şu.
37:59Şu 30 aylık dönemde meclis üye tam sayısının 600'ün %5 ve üstü yoksa %5 dediğimiz arkadaşa 600 diyor.
38:0930 milletvekili'ne tekabül eder.
38:10Bak, ilk 30 ay yasak, tamam ancak 30 ve üstü milletvekili'nin vekili çeşitli sebeplerden dolayı sona ermişse meclis burada ara seçim kararı alabilir diyor.
38:23Ve 3 ay içerisinde o illerde hangi illerin vekili yoksa o illerde tabii ki seçim yapılabilir diyor.
38:30Atıyorum 30 vekili yoktur, 50 milletvekili'nin vekili sona ermiştir.
38:34Meclis ara seçim kararı alıp hangi illerin vekili yoksa 3 ay içinde o iller sandık başına gidiyor.
38:40Yüksek bir rakam aslında 30 ve üstü.
38:43Şimdi bu bir.
38:44İkincisi, ikinci istisna ya da diyor, şimdi bu bölgede, yasaklı bölgede yapabilmenin diğer şartı da bir ili temsil edecek hiçbir vekil kalmadıysa mecliste, bir ili temsil edecek hiçbir vekil kalmadıysa.
38:59Şimdi bugün mesela Kırşehirli var mı aramızda?
39:02Kırşehir ilimizi temsil eden, sanıyorum, Gülçin sen Kırşehir miydin?
39:07Dört, bak valla memleketim, güzel de memleketim var Kırşehir.
39:12Valla çok güzel bir memleketim var.
39:15Dört milletvekili, ay ne yaptım ya bir yere tıkladım bir şey çıkma.
39:19Dört milletvekili olması lazım.
39:21Hangi bir kaç milletvekili temsil ediyor hepsini bilemiyorum.
39:23Açıkçası dört olması lazım.
39:25Şimdi Kırşehir ilini temsil eden dört tane milletvekili var.
39:29Diyelim ki vekilliği sona erdi.
39:33Dördünün de vekilliği sona erdi.
39:35Kırşehir ilini temsil eden kimse yok.
39:38Bugün Bayburt ilini temsil eden, Bayburt ilini temsil eden bir milletvekili var.
39:44Vekilliği sona erdi.
39:46Gitti.
39:47Bayburt ilini temsil eden hiç kimse kalmadı.
39:49Bu sefer meclis ara seçim kararı alır mı?
39:51Alır.
39:52Bak alır.
39:53Burada da alır.
39:54Burada da diyor karar alınır.
39:56Doksan gün sonraki ilk pazar atıyorum Kırşehir halkı sandık başına gidiyor.
40:02Ya da Bayburt halkı sandık başına gidiyor.
40:04Bir milletvekili çıkarmak için.
40:06Kırşehir'e dört milletvekili çıkarmak içinden bu şekildedir.
40:10Peki şimdi devam ediyorum.
40:11Son bir yıl Kaladara seçim kararı alamazsın diyor.
40:14Bak son bir yıl Kaladara seçim kararı alamazsın.
40:17Ancak demek ki şimdi biz 2022 Haziran ayı itibariyle bu sene itibariyle yasaklı bölgedeyiz.
40:25Tamam mı?
40:25Bir yıl boyunca ara seçim kararı alınmayacak.
40:27Ama bir ili temsil edecek, bak aynı koşu, bir ili temsil edecek hiç vekili kalmazsa meclis ara seçim kararı alabilir mi?
40:37Alabilir.
40:38Mesela diyelim ki son bir yıl kalan Manisa ilini temsil eden hiç veki, onun da galiba ya üç ya dört milletvekili var.
40:46Hiç milletvekili kalmadı.
40:47O zaman meclis ara seçim kararı alır mı?
40:49Alır.
40:50Yani şu ikinci istisna var ya arkadaşlar.
40:53Aslında şu ikinci istisna ortak istisnadır.
40:57Hem ilk otuz ayın istisnasıdır hem son bir yılın istisnasıdır.
41:03Peki size şöyle sorsam.
41:05Şimdi okuyorsunuz mesela.
41:06seçimlere bir yıl kala kural olarak ara seçim kararı alınamaz.
41:12Doğru mu bu?
41:13Seçimlere bir yıl kala kural olarak, yani kural olarak dediği olarak kural olarak diyorsa genel ifadedir.
41:20Yani genellikle ara seçim kararı alınamaz.
41:22Doğru.
41:24Bak sakın şöyle düşme ama istisnası var.
41:26Ama bak ÖSYM sanırım şunu söylemiş.
41:28Kural olarak genel ifadeyi söylüyorum demiş.
41:31Evet doğru.
41:32Peki okuyorsun B şıkkı.
41:34Seçimlere bir yıl kala ara seçim kararı alınamaz.
41:37Ancak, demek ki istisnaya iniyor.
41:40Tamam mı?
41:41Ancak otuz ve üstü vekilin vekilliği sona erdiyse son bir yıl kala ara seçim kararı alınır mı sizce?
41:49Son bir yıl kala ara seçim kararı alamıyorsun.
41:52Yasak.
41:53Ama son bir yıl kala otuz vekilin ya da otuz beş milletvekilinin vekilliği sona ermiş.
41:59Meclis ara seçim kararı alır mı?
42:02Alamaz.
42:03O ilk otuz ayın istisnası, yani ilk otuz ayın iki tane istisnası var.
42:08Son bir yılın bir tane istisnası var.
42:11Şimdi arkadaşlar siz bu istisnaları bilin.
42:14Mesela şu günlere çok takılmayın.
42:17Alancılar siz hariç.
42:18Tamam mı?
42:19Vatandaş da şuradaki üç ay içinde doksan gün sonra falan hani çok gelmiyor.
42:24Ben yine de verdim.
42:25Hani bilin ama onlara çok takılmayın.
42:27A grubu harç.
42:28A grubunda onlar gelebiliyor çünkü dikkat et.
42:32Anlaştık mı?
42:33Şimdi o zaman şöyle bir toparlıyorum bakın.
42:37Seçimler, milletvekili seçimleriyle genel seçimler aynı gün yapılır.
42:41Erken seçim kararını kim alıyor?
42:43Ya meclis ya da cumhurbaşkanı.
42:46Meclis ya da cumhurbaşkanı ne zaman alıyor?
42:48Canları ne zaman isterse.
42:51Karar aldılar.
42:52Meclis aldı.
42:53Ya da cumhurbaşkanı karar aldı.
42:5448 saat içinde resmi gazetede yayınlanır.
42:57Ne zaman sandık başına gidiyoruz?
42:58Bak burası önemli ama seçimlerin yenilenmesinde kaç gün sonra sandık başına gittiğimiz önemli 60 gün sonraki ilk pazar bizim için seçim günüdür.
43:10Seçimleri geriye bırakma yetkisi kimde?
43:12Sadece mecliste erteleme karardır.
43:14Ne kadar erteleyecek?
43:15Bir yıl.
43:16Bir yıl bitti hala savaş devam ediyorsa bir bir yıl daha bir bir yıl daha karar tabii ki tekrarlanır.
43:23Sadece savaş sebebiyle.
43:25Seçimler geriye bırakılır.
43:26Ara seçim kararı da sadece meclis karardır.
43:30Bakın ben meclisin görevi aslında.
43:32Ara seçim, erken seçim, seçimlerin yenilenme kararı falan.
43:35Tamam.
43:37Seçimlerin üstünden 30 ay geçmeden yasak.
43:41Bir yıl kala yasak.
43:42Ara seçim kararı alamıyorsunuz.
43:45Şimdi 30 ay yasak.
43:46Orada yapabilmenin iki istisnası var.
43:51Tabii tabii.
43:52Bu sebep güzel bir soru.
43:53Şimdi bak.
43:55Şunu karıştırıyorsunuz.
43:56Şimdi sana desem ki bak.
43:58Seçimlere seçimlere bir yıldan ya da bir yıldan az ya da bir yıl kaldıysa.
44:04Ara seçim kararı alabiliyor musun?
44:06Hayır.
44:07Ama erken seçim kararı alınır mı?
44:09Alınır.
44:09Erken seçim her zaman alınır.
44:11Ha tabii orada şey var.
44:13Yani size şöyle söyleyeyim.
44:15Seçim hazırlığı ne kadar kala alınamaz?
44:17Öyle söyleyeyim.
44:18Yani seçimlere bir 4-5 ay kala falan alınamaz.
44:22Tabii tabii direkt karar verebilir.
44:25Cumhurbaşkanı doğrudan kendisi de karar verebilir ya da bak ya da meclis 360 milletvekili evet der bu şekilde de çıkabilir.
44:35Yani ya meclis karar verecek cennet ya da cumhurbaşkanı doğrudan kendisi.
44:40Bak bugün o yüzden söyledin.
44:42Bugün cumhurbaşkanı şu anda açıklama yapabilir.
44:44Baktık televizyonlara.
44:46Her an her şey olabilir çünkü.
44:47Tamam mı?
44:48Her an her şey olabilir.
44:49Açtı televizyonu cumhurbaşkanı erken seçim kararı aldım der mi der.
44:52Ya da meclis toplanmıştır.
44:54360 milletvekili evet demiştir.
44:57Erken seçim kararı verdik diyebilirler mi diyebilirler.
45:00Bu ise şunu da söyleyeyim sana bak.
45:02Neden yapılamaz?
45:03Ara seçim kararı.
45:04O neden aklında kalmıştır biliyor musun?
45:06O erken seçim değil.
45:07Ara seçim yapılamaz.
45:09Tamam.
45:10Şu da var.
45:11Mesela bak şöyle bir örnek vereyim.
45:13Erken seçimle ilgili size.
45:14Bak ara seçim farklı bir şey değil mi?
45:16Erken seçim bambaşka bir şey.
45:18Mesela diyelim ki seçim yapıldı.
45:21Biz 600 milletvekilini yeni seçtik.
45:24Bu adamlar mazbatalarını aldılar.
45:26Meclise yeni oturdular.
45:27Daha bismillah.
45:29Aradan bir ay geçti.
45:31Meclis erken seçim kararı alır mı?
45:33Alır.
45:35Cumhurbaşkanı alabilir mi?
45:36Alır.
45:37Bak canların ne zaman isterse her zaman her koşulda alabiliyorlar.
45:41Tamam mı?
45:42Aklınız öyle kalsın.
45:44İstedik bir an, istedik bir zaman.
45:46Hani şey gibi düşünmeyin.
45:47Ama hocam yeni seçim yapılmış.
45:49Daha bir öy olmuş.
45:50Alır.
45:51Alırlar.
45:51Hani anayasada çünkü ya da kanunda bir hüküm yok bununla ilgili.
45:55Tamam mı?
45:56Yasaklı seçim ara seçim kararı öyle söyleyince.
46:02Tamam.
46:03Şimdi hemen bir 19.40'ta şey yapacağım, ara vereceğim.
46:13Bir 10 dakika sonra iftar arası vereceğim.
46:17Buna o yüzden şöyle bir hemen 5-10 dakika bir siyasi partilerle ilgili, seçimle ilgili bir sorunuz yoksa kafanızda bir siyasi partilere de bir bakalım.
46:25Şimdi seçme seçilebilme hakkı bir siyasi haktı hatırlıyorsanız.
46:29Seçme seçilebilme hakkı bir siyasi haktı.
46:32Siyasi parti kurma, üye olma da bir siyasi haktı.
46:35Sendika kurma nasıl bir haktı?
46:37Hatırlat mısınız?
46:37Sendika kurma.
46:38Sendika kurma.
46:42Kişi haktı mı?
46:43Sosyal haktı mı acaba?
46:45Değil.
46:46Sosyal haktı.
46:46Sendika kurma, sosyal.
46:48Siyasi parti kurma, siyaset üstünde.
46:51Bernek kurma.
46:53Bernek kişi.
46:55Sendika, sosyal.
46:57Siyasi parti kurma, siyaset.
46:59Toplantı gösteri yürüyüş.
47:02Kişi.
47:03Grev, lokalt, sosyalde.
47:06Tamam mı?
47:07Tamam mı?
47:08Peki, konut dokunulmazlığı.
47:15Konut dokunulmazlığı.
47:17Kişi mi sosyal mi?
47:19Senin konutun, benim konutum.
47:22Bugün polis eve gelse elini kolunu sallayarak giremez.
47:25Değil mi?
47:26Kişi.
47:26Ama konut hakkı dersem.
47:29Konut hakkı.
47:30Devletten konut istiyorsunuz.
47:32Barınmak istiyorsunuz.
47:33Sosyal.
47:33Peki, toprak mülkiyet hakkı.
47:36Toprak mülkiyet, toprağı olan çiftçi bir şey istiyor.
47:40Sosyal.
47:41Toprak mülkiyet, sosyal.
47:43Gülçin, ona mı söyledin?
47:45Bir önceki de değildi değil mi?
47:47Toprak mülkiyeti.
47:48Yanlış söyledin.
47:48Değil mi?
47:50Mülkiyet hakkı, mülkiyet hakkı miras hakkı zaten.
47:53Değil mi?
47:54Mülkiyet hakkı miras hakkı kişi hakkıdır.
47:56Tamam.
47:58Peki, şimdi siyasi partilerle devam edelim.
48:00Siyasi partiler bir siyasi hak.
48:03Anayasamız diyor ki siyasi olarak siyasi partiye girebilirsin, siyasi parti kurabilirsin, siyasi partiden ayrılabilirsin.
48:11Değil mi?
48:12Şimdi ve siyasi partiler demokratik hayatın vazgeçilmez unsuru çok partili siyasi hayat olsun.
48:20Ve diyor ki anayasamız şimdi demokrasiyi nasıl sağlayacak?
48:23Çok partili bir siyasi hayat olacak.
48:26O zaman ülkemizde şu anda siyasi partiyi kurmak kolay olacak.
48:31Amaç demokrasiyi sağlayacak çünkü.
48:33Kapatmak zor olacak.
48:35Şimdi bak kolay olmayı da nasıl sağlamış anayasa?
48:37Demiş ki siyasi partiler izin almaksızın serbestçe kurulur.
48:42Yani ne demek?
48:43İzin şartı var mı?
48:44Yok.
48:44Şimdi izin yoksa arkadaşlar bildirim usulü vardır.
48:49Bildirim usulü.
48:50Şimdi nasıl hocam?
48:51Şöyle.
48:51Şimdi bir siyasi parti kurabilmek için de arkadaşlar en az 30 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı
48:58tabii siyasi partiye üye olma yeterliğine sahip olacak.
49:01Kam ehliyetli olacak.
49:0218 yaşını doldurmuş falan olacak.
49:0530 kişi bir araya gelip bir siyasi parti kurabiliyorsunuz.
49:08Şimdi 30 kişiyiz ya da daha fazla kişiyiz.
49:11Bir araya geldik.
49:13Şimdi bir merkez binamız olacak.
49:14Merkez teşkilatımız olmak zorunda.
49:16Olmazsa olmaz koşulları Ankara teşkilatı.
49:19Merkezlerin hepsi Ankara'dır.
49:21Ankara teşkilatımızı kuracağız.
49:23Kendi içinde işte genel başkan, disiplin kurulu, merkez karar yönetim kurulu gibi hani kendi iç teşkilatlarımızı oluşturuyoruz.
49:32Bir bayrağımız olacak, bir ambilemimiz olacak, bir amacımız olacak, bir kendimize ait bir iç mevzuatı oluşturacağız.
49:39Bak bunlar prosedür aslında bildiğiniz gibi değil mi?
49:41Okul açarken de bugün böyle bir prosedür var.
49:44Siyasi parti kurarken de böyle bir prosedür var.
49:47Bu prosedürleri hazırlıyoruz.
49:49Her şeyi hazırlıyoruz.
49:50İçişleri Bakanlığı'na dosyamızı götürüyoruz.
49:54Ve diyoruz ki İçişleri Bakanlığı'na açıldık.
49:57Biz bilginiz olsun.
49:59Bak izin beklemiyoruz.
50:01Yani izin olsa İçişleri Bakanlığı izin verecek mi, vermeyecek mi, beklersin.
50:05Hani izni beklersin.
50:06Bu da öyle bir şey yok.
50:07Doğrudan açılabilirsin diyor.
50:09Bildir diyor.
50:09Şimdi İçişleri Bakanlığı tabii ki bunun kontrolünü sağlayacak.
50:14Neyi sağlayacak?
50:15Anayasa ve kanuna uygun açılmış mı, uygun hareket etmiş mi açılırken onlara bakacak.
50:21Tamam mı?
50:22Mesela iç mevzuatına bakacak, bayrağına bakacak, ambilemine bakacak falan prosedürleri sonradan bakıyorlar.
50:28Çünkü anayasamızda ve kanunda, siyasi partiler kanunda siyasi partilerin uyuması gerekli bazı esaslar var arkadaşlar.
50:37Tamam mı?
50:38Yani yapmaması gereken bazı hal ve hareketler var.
50:41Yasaklı hareketleri var.
50:43Tamam mı?
50:43Onlar tek tek kontrol altına alınacak.
50:46Tabii ki bir siyasi parti kurulduktan sonra tamam İçişleri Bakanlığı bildiriliyor.
50:51Peki sizce hiç kontrol sağlanmayacak mı?
50:54Tabii ki sağlanacak.
50:55Şimdi şöyle söyleyeyim.
50:56Siyasi partinin kontrollerini kim sağlıyor biliyor musunuz?
51:00Bugün Yargıtay, Cumhuriyet Başsavcılığı sağlıyor.
51:06Şimdi Yargıtay, Cumhuriyet Başsavcılığı sitesine girin.
51:09Ülkemizde şu anda bütün faaliyette olan bütün siyasi partileri görürsünüz.
51:14Orada başsavcılık sitesinde mesela siyasi partiler de bilin var zaten girdiğiniz zaman.
51:19Tamam.
51:20Yani bugün bütün ülkemizde açılmış faaliyette olan hani sadece siyasi parti deyince hani o büyük 4-5 tane parti gelmesin.
51:29Şu anda 116 tane olması lazım.
51:31Ülkemizde faaliyette olan siyasi parti var düşünün siz.
51:34Hani biz kaç tanesini biliyoruz?
51:36Meclis içinde olan değil mi?
51:385, 6, 7, 8 tane.
51:40Hani yeni kurulmuş biraz gündemde olan bazı siyasi partiler var falan hani.
51:45Genel başkanından kaynaklı.
51:48O da böyle işte şeylere falan çıkıyor, konuk oluyor falan.
51:52Oradan biliyoruz hani baktığınız zaman.
51:54Aslında 116 tane büyük siyasi partiler var.
51:57Yalnız bunların hepsi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nda tek tek bütün işte iç mevzuatları şunlar bunlar hepsi başsavcılıkta her bir siyasi parti için dosya vardır.
52:12Şimdi bugün ülkemizde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nız var.
52:16İçinde de bir tane başsavcımız var.
52:18Bu başsavcıyı atama yetkisi de kim de?
52:21Cumhurbaşkanı'dadır.
52:22Şimdi bakın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın görevi şu, bütün siyasi partilerin denetimini yapıyor aslında.
52:30Tamam mı?
52:30Çünkü başıboş kalmasınlar diye.
52:33Şimdi demokrasiyi sağlıyorsun ama başıboşla hareket etmesinler diye bir başsavcılık onların bütün dosyaları tutuluyor, tek tek kontrolünü sağlıyor.
52:41Ha bugün bir siyasi parti eğer anayasaya ya da kanunlara aykırı hareket ederse o siyasi parti kapatılır mı arkadaşlar?
52:50Değil mi?
52:50Kapatılır.
52:52Yani gördüğünüz ülkemizde birçok kapatılan siyasi parti var.
52:55Yalnız o siyasi partiyi kapatan mahkemedir.
52:59O mahkemede anayasa mahkemesi bak.
53:02Anayasa mahkemesi kapatır.
53:04Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı sadece bir nevi denetim yapıyor.
53:09Öyle söyleyeyim.
53:10Tamam mı?
53:10Kontrol sağlıyor.
53:12Hah.
53:12Kontrol mekanizması aslında ama kapatan mahkemedir.
53:16Anayasa mahkemesidir.
53:17Siyasi partinin genel merkezi dedim ki Ankara'da bulunur.
53:21Bir kimse aynı zamanda birden fazla siyasi partiye üye olamıyor tabii ki.
53:26Öyle söyleyeyim.
53:27Başka 18 yaşını dolduran medeni ve siyasi hakları kullanma ehliyetine sahip olan her Türk vatandaşı siyasi partiye üye olabilir.
53:37Yabancılar siyasi partiye üye olabiliyor muydu?
53:39Hayır değil mi?
53:41Olamıyordu.
53:43Peki bir şey soracağım.
53:44Şimdi bugün 24 Haziran seçimlerini hatırlayalım.
53:482018 seçimlerinde.
53:50Şimdi o dönemde arkadaşlar 86 tanemde siyasi parti vardı.
53:57Tamam mı?
53:58Şimdi 80 küsur tane siyasi parti vardı 2018'de.
54:01Şimdi size sorum şu 24 Haziran seçimlerinde oy kullandıysanız kabine girdiniz orada 80 küsur tane size oy pusulasını geldi.
54:11Yani açılmış o faaliyette olan bütün siyasi partiler genel seçime katılıyor mu?
54:16Hayır tabii ki.
54:17Şimdi genel seçime katılabilme şartları var.
54:20Tamam mı?
54:21Biraz büyük bir parti olmamız lazım.
54:23Teşkilatlanmış bir parti olmanız lazım.
54:25Yoksa her açılan siyasi parti o genel seçime katılamıyor.
54:29Bir de hadi diyelim ki genel seçime katıldık bir siyasi parti.
54:34Bak bir siyasi parti genel seçime katılıyorsa büyük ve teşkilatlanmış bir partidir.
54:39Şimdi genel seçime katılmış Türkiye geneli %3 ve üstüne almışsa bir siyasi parti devletten ne alıyor bu parti?
54:49Maddi bir destek alıyor.
54:51Aslında çok önemlidir burada.
54:53Çok da ciddi rakamlar var.
54:54Ama bir siyasi parti Türkiye geneli artık bunu yazabilirim.
54:59%10'du %7'ye düşürüldü artık.
55:02%7 ve üstüne almışsa yeni oldu arkadaşlar.
55:05%10'du.
55:06Bizim bu kitaplarımızda da %10 olarak görürsünüz.
55:10Gündemi takip ediyorsanız daha yeni oldu.
55:13Bakayım bir şurada var mı?
55:16Nerede?
55:16Bir yerde var.
55:17Kesin yazmışımdır.
55:18%10'u gördüğünüz zaman %7 olarak onu düzeltin.
55:23Tamam.
55:24Daha yeni değişti.
55:25Daha yürürlükleri değil aslında da %7 ama artık yani meclis kabul etti.
55:31%10'dan %7'ye düşürdüğünü artık kabul etti.
55:33Kanunla yaptı çünkü bunu.
55:36%7 ve üstüne aldıysa neyin içine giriyor?
55:40Meclisin içine giriyor.
55:41Meclis içindeki bir siyasi parti ve mecliste temsil edilmeye başlıyor.
55:46Tamam.
55:47%3'le ne yapıyorsun?
55:49Maddi yardım alıyorsun.
55:50Genel seçimlere katılmış bir siyasi parti.
55:52%7 ve üstüne aldı.
55:53Otomatik olarak da ne oluyor?
55:55Bir meclis içinde temsil ediliyor.
55:59Bir de size şunu da söyleyeyim.
56:01Ondan sonra ara vereceğim.
56:03Şimdi ittifak diye bir şey var değil mi?
56:05Biliyor musunuz ittifak nasıl oluyor?
56:07Şimdi şöyle şu şekilde.
56:09Örnekle açıklayayım ittifakları.
56:14Gördük.
56:16Göreceğiz de daha.
56:17Diyelim ki X partisi.
56:18Şimdi X partisi genel seçime katıldı.
56:20%3 oy aldı.
56:22Y partisi genel seçime katıldı.
56:25%15 bir oy aldı.
56:29Bu iki partide örnek vereyim.
56:31Şimdi Y partisi tek başına katılsa meclis içine girer mi?
56:36Tabii ki girer.
56:36Peki X partisi meclis içine girip milletvekili çıkartabilir mi?
56:41Hayır.
56:41Devletten de yardım alır.
56:43Ama X ve Y partisi birleşip, mesela bunlar birleşip, A ittifakı kurdular.
56:51Bak gördük ülkemizi.
56:52Daha da çok göreceğiz bundan sonra.
56:54A ittifakı kurdular.
56:55Şimdi ikisinin oy yüzdesi %7 ve üstünde mi?
57:00Evet değil mi?
57:00%18.
57:02O zaman da ikisi katıldığı için, A ittifakı olduğu için,
57:06şu X partisi de otomatik olarak mecliste ve milletvekili de çıkaracak, temsil edecek.
57:14Neden?
57:15Çünkü o Y ile birleşti.
57:16A ittifakı şeklinde girdiler.
57:19Yani diyor ki aslında kanun,
57:212-3 siyasi parti birleştiği zaman toplamda aldıkları oy %7 ve üstündeyse otomatik olarak hepsini çıkarmaya başlıyor.
57:31Meclis içine girmeye başlıyor.
57:32Aslında böyle bir ittifak küçük siyasi partiler için önemli midir?
57:37Baktığınız zaman böyle önemlidir.
57:40Yani %7'yi alamayacak düzeyde ise düşünsenize.
57:44Şimdi biz bir siyasi parti kurduk, genel seçime katılacağız.
57:48E biliyoruz ki meclise giremeyeceğiz.
57:50%1'lik bir kitlemiz yok çünkü.
57:52Küçük bir siyasi partiyiz.
57:54Ama sen orada bir AK Parti ile ya da ne bileyim CHP ile, özellikle bunları söylüyorum büyük partiler, birleştiğini düşün, kesin tamam, garanti yani meclisin içine temsil edeceğiz.
58:06Anlaştık mı? Küçük partiler için iyi bir şey aslında.
58:10Evet, bu da ittifak.
58:11Şimdi ara verelim arkadaşlar.
58:16Ne zaman gelelim?
58:188 çeyrekte geleyim mi?
58:20Bir yarım saat, 8 çeyrek geçer.
58:22Uygun mudur?
58:238 çeyrek geçer, yarım saat iftar arası.
58:27Tamam arkadaşlar, görüşürüz.
İlk yorumu siz yapın