- 1 gün önce
T24 yazarı Candan Yıldız sordu, DEM Parti Milletvekili Cengiz Çandar cevapladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00TM4'ten bir kez daha merhaba. Uzun bir ara verdik ama her cuma bundan sonra TM4'te yeniden yayınlarımıza devam edeceğiz.
00:09Çok uzatmadan hemen Türkiye'deki bahçelerinin başlattığı süreçle doğrudan ilişkisi olan Suriye'deki gelişmelerin de konuşulduğu,
00:18Suriye'deki gelişmelerin bir iz düşümü olan ve aynı zamanda onun bir çıktısı olan Doğu'daki güvenlik zirvesinden izlenimleri
00:28ve oradan çıkan mesajları konuşacağız. Cengiz Çander bizimle, kendisinden milletvekili ama aynı zamanda Kürt meselesine ömrünü vermiş bir gazeteci.
00:38Mezopotamya Ekspresi kitabını da çok severek okumuştum. Cengiz Bey ilk sorum şu olacak.
00:43Şimdi tabii ki konuşuldu o yüzden tekrara düşmeden. Mazlum Abdi'nin verdiği mesajlar ki o mesajlar neydi?
00:51Dedi ki Türkiye'ye hiçbir şekilde tehdit değiliz, olmayacağız da. Ankara'dan duyulur mu?
00:56Duyulur tabii, duyulması kaçınılmaz. Bir de bu toplantı güvenlik zirvesi değildi aslında. Bir düzeltme yapayım.
01:06MAPS, Middle East Pilsen Security Forum. Bu Kürdistan Amerikan Üniversitesi Doğu'da Meslul Barzani'nin mütevelli heyeti başkanlığını yaptı.
01:19Başbakan zaten. Kuzey Irak'taki Irak-Kürdistan Bölge Yönetimi'nin başbakanı. Bu üniversitenin de kurucusu ve mütevelli heyeti başkanı.
01:31Bu 2016 yılından beri benzeri toplantılar yapılıyor da bu isim altında yani Orta Doğu Güvenlik ve Barış.
01:46Barış ve Güvenlik Forumu adı altında bu 6.sı 2019'da ilki yapılmıştı ve uluslararası şahsiyetler, akademik, siyasi ve özellikle Irak'la herkes aşağı yukarı katılıyor.
02:02Yani bir tür Orta Doğu konulu ve uluslararası politika platformu gibi bir işlevi var bunun.
02:14Irak'ta da yeni seçimler yapılmıştı ve Kürdistan Demokrat Partisi de...
02:19Partisi de 2. parti oldu değil mi?
02:21Aslında oy olarak yani bütün genel seçimlerdeki oy oranı olarak 1. parti.
02:26Ve Irak seçim sisteminin özellikleri nedeniyle ya da seçim karnı nedeniyle sandalye adedi bakımından 1. parti değil ama oy olarak 1. parti seçmen olarak.
02:40Şu anda da Irak'ta nasıl bir hükümet kurulacak gibi sorunlar var.
02:45Orada da anahtar parti.
02:47Şimdi Mesut Barzani partinin başkanı işte onun oğlu Mesut Barzani de bir yandan başbakanı kuzeydeki yönetimi Kuzey Irak'taki ve bu toplantı onun himayesinde yapılıyor ve seçim henüz olduğu için Irak Başbakanı Muhammed Şia Sudani, Irak'ın bütün siyasi şahsiyetleri herkes oradaydı.
03:09Tony Blair'de geldi mi gerçekten?
03:10Tony Blair gelmedi ama...
03:12Adı geçti de çünkü.
03:13Tony Blair gelmedi ama benimle aynı panelde Nedim Zahavi vardı.
03:19Azra Başbakan oluyordu 3 sene önce.
03:22Irak'ta Rişi Sunak oldu onun yerine.
03:26İşte zaten panelde komşumdu yan yana oturup konuşuyorduk.
03:29Bir de Mazlum Abdi geldiği zaman önce bir odaya alındı.
03:33Mesut Barzani, İlham Ahmet, Barzani'ci bir Suriye-Kürt ittifakı var.
03:42Türkiye'nin de yakın ilişkisi olduğu en ekese.
03:45Onun başkanı Muhammed İsmail, Nedim Zahavi, Hoşer Zebari eski Dışişleri Bakanı o getirdi zaten.
03:54Kürt.
03:55Kapıdan karşıladı evet.
03:56Mesut Barzani'nin dayısıdır aynı zamanda öyle bir aile bir ilişki de var.
04:00Sefin Cizahi onun ilişkileri bakanı.
04:03Bütün o eski bildiğimiz iz figürler oradaydı.
04:05O Osman Baydemir.
04:06Ben Nedim Zahavi ile bir yanımda Osman Baydemir ile Mazlum Abdi oturuyordu.
04:11Öbür yanımda da Nedim Zahavi.
04:13Onunla sohbet ettim.
04:15Hatta İngilizce dedim.
04:16Senin başbakanlığını izlerken yurt dışındaydım o zaman.
04:20It's too good to be true yani.
04:22Bir Irak, Kürt kökenli üstelik, Bağdat doğumlu.
04:27Orada büyümüş.
04:2912 yaşında ailesi İngiltere'ye göç ediyor.
04:33Müslüman.
04:34Öyle biri İngiltere başbakanı olacak.
04:37Hem de muhafazakar parti.
04:40It was too good to be true dedim.
04:41Çakalaştık.
04:42Ama dört hükümette, Liz Truss hükümeti en son Rişi Sunak, ondan önce Boris Johnson.
04:50Bir hükümet daha.
04:52Dört hükümette İngiltere Maliye Bakanı'ydı.
04:55Yani İngiliz siyasi elitinin ve uluslararası iş dünyasının önemli bir adamı.
05:01Mesela o vardı.
05:02İngiltere'den o vardı.
05:03Fransa'dan bir panelde herhalde şu sırada dünyada ilk 3-5 Suriye uzmanı denecekse kaçırılmaz olarak o var.
05:13Fabrice Balanche vardı.
05:15Sürekli Suriye'ye gidip geliyor uzun yıllar.
05:18Orada yaşamış.
05:19Amerikalılar vardı.
05:20Yine benim panelistlerden biri eski Amerikan Dışçıları Bakan Yardımcısı'ydı.
05:26Clark.
05:27Uluslararası böyle şahsiyetler vardı.
05:29Bir gün öncesinde Davutoğlu ve AKP'den isimler var mıydı?
05:32Üç milletvekili vardı AKP'den.
05:34Galip Ensarioğlu yoktu.
05:36Galip Ensarioğlu yoktu.
05:37Bu isimler geçidi de o yüzden.
05:38Galip Ensarioğlu değil, Ferhat Nasuroğlu vardı.
05:41Batman milletvekili.
05:42Bir panel konuşmacısıyordu.
05:44O da zaten bir Şırnak milletvekili.
05:47Bir Batman milletvekili daha vardı.
05:49Hüdapar'dan da vardı zaten.
05:50Hüdapar'da Serkan Raman vardı.
05:52Raman vardı.
05:53Batman.
05:53Evet, Batman milletvekili ve Hüdapar'ın en dışa dönük yüzü.
06:00Beraberdik zaten, yan yana oturduk bazı oturumlarda onda.
06:04Bir Diyarbakır milletvekili, bir Batman milletvekili, Hüdapar, DEM Parti.
06:11Evet, DEM, evet.
06:12Ondan sonra Serkan Raman'la sonuna kadar bütün oturumlarda bulundu.
06:19Anayasa Mahkemesi'nden Selahantin Menteş vardı.
06:22Müsriyat Başkanı vardı Türkiye'den.
06:24Erol Yarar mı vardı?
06:26Erol Yarar değil.
06:28İsmail Özdemir mi?
06:30Tam bilemeyeceğim ben de.
06:32Ama Müsriyat'ten bir temsilci vardı.
06:34Başkan, başkan sıfatıyla gayet güzel bir İngilizce'ydi.
06:38Bir panelde o da konuşmacıydı.
06:42Yani Türkiye'den böyle bir de basın mensupları vardı.
06:46Ahmet Davutoğlu'yla birlikte ona refakat ederek gelmiş olan.
06:51Onlar vardı.
06:52Yani Türkiye'den epey insan vardı.
06:54Peki bu isimleri söylememizin bir anlamı var.
06:57Çünkü bu Barış ve Güvenlik Forumu'nun MAPS'in yani Dohuk'ta düzenlenen bu forumun bu kadar temsil gücü olmasının bir anlamı var değil mi?
07:09Yoksa bu isimleri boşu boşuna zikretmeyiz.
07:12Hayır, şu var.
07:14Orada da söyledim ben bunu.
07:15Bundan iki ay önce Erbil'de yine bir forumda, RUDAV Araştırmalar Merkezi'nin bir forumu vardı.
07:23Benzeri konular, benzeri isimler dünyanın orasından ve bölgeden, Türkiye'den de isimler vardı.
07:29Şimdi bu bir şeye işaret ediyor.
07:32Onu şimdi söyleyeyim.
07:34Irak Kürdistan Bölge Yönetimi'nin bölge siyasetinde...
07:40Aktörlüğü mü?
07:41Çok aktif bir rol sahibi kendiliğinden olduğuna işaret ediyor.
07:46Çünkü gelen isimlere davet edilen ve icabet eden isimlere baktığınız zaman ve yelpazeye, siyasi yelpazesine olanın baktığınız zaman,
07:57düzeyine baktığınız zaman, sıfatlarına baktığınız zaman dedim ki ben yani böyle bir toplantıyı Bağdat düzenleyebilir mi?
08:06Düzenleyemez açıkçası yani o isimleri.
08:10Çünkü Bağdat'ta işte İran ağırlığı altındaki Şii partilerin önemli iktidar paylaşımı var.
08:18Bunların çağırdığını onlar çağıramaz, onların çağırdığını belikiler çağıramaz.
08:22Amman'da yapamazsınız.
08:24Beyrut'ta Şam'da yapamazsınız.
08:26Hakkı, hatta Ankara'da İstanbul'da bile şüpheli yani son 3 sene içinde ben Türkiye'de bu başlık altında
08:34uluslararası siyasetlerinin rol alabileceği bir toplantı görmedim açıkçası.
08:40Ankara'da ve İstanbul'da.
08:42Antalya'daki diplomasi forumu vardı.
08:45O tabii istisna sayılabilir.
08:47O dünyanın çok önemli siyasetlerini Türkiye'nin kendi ağırlığı sayesinde getirebiliyor ama
08:54mesela Antalya forumuna davet edilmesi düşünülmeyecek, akla gelmeyecek bir takım isimler...
09:02bir takım isimler...
09:04...habuki Orta Doğu konuşulurken olması gereken isimler vardı Doğu'da.
09:09Mesela az önce ismini geçirdiğim Fabris Balaş.
09:13Fabris Balaş uzun yıllar Suriye'de yaşadığı gibi son 1-2 ay içinde birkaç kez gitti geldi ve Alevi bölgesi konusunda kıyı attı.
09:28Laski'ye, Tartus, oradaki dağ bölgesinin ne oluyor, ne bitiyor...
09:32Çok vakıf.
09:33Durum son derece vakıf.
09:35Şimdi mesela Türkiye'de Fabris Balaş'ı Antalya'ya davet etmek ya da bir bilmem toplantıya davet etmek gelmeyebilir.
09:43Orada geliyor ama.
09:45Antalya forumunda göreceğiniz bazı isimleri de görebiliyorsunuz orada.
09:51İşte İngiliz Muhafazakar Partisi'nin başbakan adayı Nedim Zahavi gibi filan.
09:57Gerçi Türkiye'de çağırılsa da gelir Nedim Zahavi ama diyeceğim yani bu isimleri en azından Erbil'de, Duhok'ta bir araya getirebilen bir rol.
10:08KDP.
10:09KDP ve Barzani Yönetimi bu rolü oynuyordu.
10:14Barzani Yönetimi çok ilginç bir özelliği var tabii.
10:17Bizim açımızdan baktığınız zaman Türkiye'deki iktidarla son derece yakın, Türkiye ile ve somut olarak da Türkiye'deki iktidarla çok çok yakın ilişkileri var.
10:27Tabii, geçen yeni geldi zaten Neçirvan Barzani.
10:31Evet ve Neçirvan Barzani geldi gitti.
10:34Zaten sık sık gelip gidiyor.
10:37Ne oldu sonucunda?
10:39Süleymaniye Havaalanı açıldı mesela.
10:41Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştü hemen 2-3 yıldır kapalı bulunan, Türkiye'nin tepkisi nedeniyle kapalı bulunan ki orası Talabani, Kürdistan Yılseverler Birliği'nin alanı doğrudan KDP alanında değil.
10:57Neçirvan Barzani konuştu.
10:59Bir de tabii aradan geçen gelişmeler son birkaç ayda orada göz önüne alınarak artık bir güvenlik tehdidi gibi algılanmadığı için Türkiye bakımından ya da bir mesaj verme gereği ortadan kalktığı için de olsa açıldı neticede verili.
11:15Bu Kürdistan bölge yönetimi alanındaki yönetimi tarafları, farklı tarafların ilişkilerini kolaylaştırıcı, ekonomisini oranın kolaylaştırıcı bir rol oynuyor Süleymaniye Havaalanı'nın açılması ama varmak istediğim sonuç şu.
11:32Kürdistan bölge yönetiminin, Barzanilerin Türkiye'deki iktidarla çok yakın ilişkileri var.
11:39Onların Türkiye'ye büyük ihtiyaçları var.
11:41Fakat Türkiye için de işlevsel bir konumları var.
11:44En azından hiçbir sebep olmasa, şimdi bir süreçten bahsediyor değil mi Türkiye'de?
11:50İşte kendini lağvetmiş de olsa, adı artık öyle olmamış da olsa yerine başka bir şey de gelmedi.
11:58PKK'nin askeri unsurlarının silahlı mücadeleyi sona erdirmiş olduklarını ilan ettiği...
12:05Türkiye'den çekilmeleri...
12:06Evet, 11 Temmuz'daki sembolik törenle bunu ortaya koydukları, silahlı mücadeleyi son verdikleri, Türkiye'den de kuvvetlerini çektiler, nereye çektiler, oraya çektiler.
12:19Şimdi orayı da şimdi boşaltıyoruz.
12:22Çatışma olabilir diye zaptan da çektiler.
12:24Zaptan da çektiler.
12:25Bizim gittiğimiz günden bir gün önceydi Duok'a.
12:29Neresi orası?
12:31İşte Kürdistan bölge yönetiminin egemenlik alanı içindeki topraklar.
12:35Dolayısıyla Türkiye'deki süreç PKK'li ya da eski PKK'lilerin ilzam ettiği yönüyle zaten Erbil'deki yönetimle sıkı koordinasyon işbirliği, eş güdüm içinde yürütülmesi kendiliğinden olan bir durum var.
12:53Şimdi az önce de söyledik aynı zamanda Irak'ta yeni hükümet kurulması noktasında anahtar konumuna geldiler.
13:02Bir üçüncü durum var. Mazlum Abdi ve İlham Ahmet'in oraya gelişiyle kendiliğinden ortaya çıktı.
13:09Suriye'deki gelişmeler bakımından da anlamlı bir yeri var.
13:13Çünkü Şahra yeni dönmüştü değil mi Amerika'da?
13:16Evet yeni dönmüştü.
13:19Ve Şahra'nın dönüşünden hemen bir gün sonra tombarakla Mazlum Abdi çok uzun bir konuşma.
13:29Telefon konuşması bir saati aşağıya aşağıya yukarı.
13:33Onu da Mazlum Abdi açıkladığı için medya üzerinden biliyoruz.
13:37Harika bir konuşma gerçekleştirdik dedi mesela.
13:41Şimdi aradan bir hafta geçmeden o Mazlum Abdi İlham Ahmet'le birlikte kuzeydeki Kürtlerin ağırlıkta olduğu özel yönetiminin dış temsilcisi İlham Ahmet'le birlikte
13:52birdenbire Doğuk'ta bu toplantıda boy gösteriyor.
13:57Ve Mesur Barzani'nin bizzat konukları olarak ve onların geleceğini de bir gün önceden Neçirvan Barzani açıklıyor.
14:04Tam orada araya gireceğim Cengiz Bey.
14:07Bu hani Davutoğlu döndü işte aslında oldu diye getirilmek istendiğim gibi açıklamalar yaptı Mazlum Abdi konusunda ama
14:15siz dediniz Türkiye ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin ilişkilerinin ne kadar güçlü olduğunu az önce değindiniz.
14:24Tam da bu bağlamda Mazlum Abdi'nin, İlham Ahmet'in oraya geleceğinden habersiz olabilir mi sizce Türkiye?
14:32Bence...
14:33Türkiye'nin habersiz olacağını sanmıyorum.
14:34Ben de öyle düşünüyorum.
14:36Ahmet Davutoğlu'nun habersiz olması mümkün.
14:40Ben Ahmet Davutoğlu ile birlikte gittim.
14:43Yani aynı uçakta yan yana oturuyorduk.
14:46Orada da beraberdik bir ara.
14:49Birlikte döndük dün.
14:52Yani bu...
14:54O sırada kendisi iki Türk gazetecisine Deniz Zeyrek ve Nevzat Çiçe'ye demeç vermişler.
15:02Bu arada fotoğrafları da kullanabiliriz arkadaşlar bu forumla ilgili.
15:06Yani Deniz Zeyrek ve Nevzat Çiçek onlar da zaten aynı uçakta birlikteydik.
15:14Verdiği demeci okuduğum için ne oldu da ayrıldınız mu haberiniz yok muydu, şuydu buydu ben konuşma gereği duymadım açıkçası ama.
15:23Orada da Ahmet Davutoğlu gayet olumlu mesajlar veriyor.
15:26Yani kendisinin zaten orada yaptığı konuşmada toplandığın ilk günü konuşmacıydı.
15:34Üstelik panel değil yani.
15:36Doğrudan Kürsü konuşmacısıyla keynot speaker diye İngilizce öyle konuştu.
15:42Ve orada Türkiye'nin Suriye Kürtleri ile Şam'daki rejim arasında diyalogun sağlanması ve mutabata kata ulaşması konusunda.
15:5410 Mart anlaşmasının Mazlum Abdi ve Ahmet Erşar arasında imzalanmış.
16:00Bu konuda geçmesi konusunda Türkiye'nin rol oynayabileceğini, oynaması gerektiğini söyledi.
16:05Olumlu mesajlar verdi ve yine aynı sözünü ettiğimiz söyleşisinde de Mazlum Abdi ile yüz yüze gelmek gibi bir sıkıntısı yok.
16:20Yani hatta bunun olması gerektiğine dair kendisinin bunu yapabileceğine dair mesajlar verdi.
16:27Ahmet Davutoğlu'nun kendisinin de hak veriyorum.
16:32Bir yaklaşım tarzı o.
16:36Saygı göstermek gerekir.
16:38Benim haberim yoktu.
16:39Emrivaki gibi olmuş olacaktı.
16:42Eğer ben kalsaydım.
16:44Başbakan sıfatı taşımış birisiyim Türkiye'de.
16:46Ben kalmış olsam ve Mazlum Abdi ile görüşecek olsam bir emrivakiye maruz kalmış görünürde olacaktım.
16:55Bir de ne konuşacağız?
16:57Ben nereden baksanız eski başbakanım önceden haberli olup gündemi bilsem şunları şunları konuşacaksınız.
17:04Tamam diyebilirdim ama bu olmadığı için.
17:05Ama yine de Türkiye'nin bundan habersiz olduğu anlamına gelmez Davutoğlu'nun.
17:09Ben de onu kastediyorum.
17:11Yani şunu da unutmamamız gerekiyor.
17:12Bütün bu sıfatlarına rağmen de Ahmet Davutoğlu bugün bir küçük muhalefet partisinin genel başkanı.
17:19Şimdi Türkiye'de Cumhur İttifakı'nı oluşturan unsurların ya da devlet mekanizmasının her bir noktada Ahmet Davutoğlu'na özel bir bilgi vermek gibi bir yükümlülüğü olmayabilir.
17:34İşte bir başbakandır ama eski başbakan.
17:38Yani şu andaki başbakan değil yani.
17:40Zaten başbakanlık yok Türkiye'de artık kalmadı.
17:44Yani ama şuradan hareket etmek mümkün.
17:48Bu bir bilgi değil benim şimdi söyleyeceğim.
17:51Bir akıl yürütme.
17:53Bu Kürdistan Bölge Yönetimi, Erbil'deki yönetim Türkiye ile o kadar iç içe ilişkilere sahip ki.
18:02İstihbarat, diplomasi, siyaset, enerji, ekonomi her alanda yani o kadar iç içe ilişkilere sahip.
18:12Ve bir de İran faktörü nedeniyle Türkiye onların dış dünyaya çıkış noktası.
18:18Hatta potansiyel olarak Bağdat'la bir sıkışıklık olduğu zaman da dayanacağı yer Türkiye.
18:24Nitekim petrolün akması konusunda uluslararası takvimde Türkiye haline çıkan karar.
18:30Kürdistan yönetimini de rahatsız etti zaten konu onunla.
18:35Yani Erbil Bağdat'a mı yakın, Ankara'ya mı yakın derseniz.
18:40E tabii ki aynı sınırlar içinde birlikte ülkeyi yönetmeleri bakımından Bağdat gibi ama
18:46fiilen ve ruhen Ankara'ya daha yakın.
18:50Şimdi bu yönetimin esasına gelelim için Türkiye'yi üzecek, canını sıkacak, sinirlendirecek bir adım atmayacağını düşünmek mantıklı olur diyorum.
19:02Yani Mazlum Abdi'nin ve İlem Ahmet'in Duok'taki konferansa o yönetimin başkanı Neçirvan Barzani'nin açıklamasıyla
19:12o yönetiminin başbakanı Meslum Barzani'nin konuğu olarak gelip bir de Mesut Barzani ile UPUZ'un bir görüşme yapması
19:27bütün bunlar Türkiye'ye hiç haber verilmeden Türkiye'ye emrivaki şeklinde yapılırsa
19:33eğer Türkiye'nin canını sıkacak bir gelişme ise bu, bunu yapmayacak kadar
19:37yani Türkiye'ye özen gösterecek, Türkiye'nin canını sıkacak bir adım atmayacak kadar
19:44aklı başı medya ve duyarlı olduklarına deminden beri söylediğimiz bu ilişkilerin yapısı ve özelliğin nedeniyle
19:52buna hükmetmek gerekiyor.
19:54Yani o nedenle muhtemelen, bu bilgi değil, onu da tekrar altını çizerek söylüyorum,
20:00muhtemelen Türkiye'nin bilgisi vardı onların oraya geleceğinden.
20:03Peki ben böyle size bir fotoğraf çizeyim ve siz bunu yorumlayın.
20:08Dediğiniz gibi güçlü ilişkiler Ankara-Erbil arasında,
20:13Duoka, Mazlum Abdi'nin yani general sıfatıyla davet edilmesi ama sivil kıyafetlerle gelmesi,
20:22beri taraftan da Neçirvan Barzani'nin verdiği mesajlar,
20:25işte vaktiyle bize de aslında peşmergeye katılsın Irak ordusuna ama
20:30bunun mümkün olmadığını ve bu olmadan da başka bir model yaratılabileceğini gösterdik.
20:36Bu model neden Suriye'de de işlemesin türlü açıklamalar vs.
20:41Doğuk'taki o forumun Türkiye'deki yankısının da makul seviyede ilerlemesi,
20:49bütün bu tabloyu yorumladığımızda,
20:52acaba Mazlum Abdi'yi biz Ankara'da görebilir miyiz yakın zamanda?
20:56Yani bu ihtimal dışı değil tabii.
21:00Çünkü orada da ben sayısız, gerçekten yani neredeyse sayısını unuttum.
21:065-6 ayrı Irak, Kürdistan televizyonuna ya da medyatik kurumuna
21:13işte söyleşi yaptık onların oradayken.
21:17Birkaç tanesine şunu söyledim.
21:20Yani Türkiye ile Suriye Kürtleri arasındaki ilişkilerin gelecekte nasıl olabileceğine dair,
21:27Türkiye bugün böyle davranıyor, peki ne olacak sorularına cevap ben şunu söyledim.
21:33Bunu burada söylememde anlamlı olacak dedim ki,
21:35bakın burası bizim şu anda bulunduğumuz yer,
21:39Irak, Kürdistan toprakları.
21:411991 yılından beri Körfez Savaşı'nın sona erişinden itibaren
21:46defakto Kürt yönetimi altında.
21:49Yani Saddam ordularının 27. paralelin üstüne gelmesinin
21:53Uluslararası Koalisyon tarafından ve
21:56Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararına dayanarak
21:59yasaklı olmasından itibaren
22:01Uçuşa yasak.
22:02Evet malum.
22:03İşte bu Türkiye'de yaşı müsait olanları hatırlar.
22:0736. paralel.
22:0836 mıydı?
22:0927 mi dedim?
22:1036-36.
22:11Ben paralelde de şaşırmışım.
22:1336. paralelde güzel.
22:1536. paralelin kuzeyine çıkması Saddam'ın askeri olarak
22:20Adan Bağdat'ta iktidar kendi ülkesinin 36. paralelin üstüne
22:25Uçuş yapamıyor.
22:27Uçuş yapamıyor, kuvvet de gönderemiyor.
22:29Karakuk gücü de gönderemiyor.
22:33O alan bugün Irak Kürtistan Bölge Yönetimi olarak
22:37bir federal yapının bulunduğu alan.
22:4191'den birazdan dediğiniz gibi.
22:4391'den itibaren.
22:44Peki kim yönetiyordu orayı?
22:47Bir tarafında Barzani, öbür tarafında Talabani.
22:50Sonra birleştirdiler yönetimi.
22:531991'den böyle.
22:552003'te savaş çıktı.
22:56Evet.
22:56Savaş onlara karşı yapılmadı.
22:59Bağdat'a karşı Amerikan işgaline uğradı Irak ve Saddam yıkıldı.
23:04Saddam yıkıldıktan sonra 2005 yılında yeni Irak Anayasası şu anda yürürlükte olan kabul edildi ve federal bir Irak oluştu.
23:13ve defakto yönetim yasallaştı, anayasallaştı.
23:19Anayasallaştı.
23:20O günden bugüne kadar.
23:22Peki Türkiye'nin ilişkileri, Türkiye'nin hem ilişkileri vardı hem de çok iyi ilişkileri de yoktu.
23:28Gerek Mesut Barzani, gerek Celal Talabani, Türkiye'de hakaretami sıfatlar kullanılarak anılırlardı.
23:35Postal yalayıcılar, yok şunlar bunlar.
23:38Peşmerge kavramı fedai anlamına geliyor Türkçe.
23:42Ölümü göze alan anlamda.
23:43Peki Özal demen sizin de biraz etki, o zamanki diplomatik çabalarınızla Özal zamanında pasaport mu verilmişti yanlış mı hatırlıyorum Talabani'ye?
23:53Verildi yani Talabani'nin Türkiye'ye gelip Turgut Özal'la görüşmesinde o rolü ben oynamıştım ama tabii Turgut Bey'in bilgisi ve isteği dahilinde oldu.
24:05Zaten başka türlü söz konusu değil.
24:06Turgut Özal'ın çok vizyoner bir şekilde konuya yaklaşımı vardı ve önce Talabani, bir süre sonra o sıralarda İran'da dağlardaydı Mesut Barzani.
24:18Sonra Mesut Barzani'de gelir oldu, beraber de geldiler.
24:22Bir arada pasaport verildi ama o sembolik anlamı çok kuvvetliydi onun.
24:27Yani Türkiye devletinin Irak-Kürt liderliğini bir anlamda himayesi altına aldığı mesajıydı o.
24:35Yoksa Türk pasaportu olmadan ellerinde hiç seyahat edemez bir durumlar yoktu.
24:41Dünyanın her yerine gidip geliyorlardı.
24:43Zaten şimdi bağlayacağım konuyu, onun için şu anda söyleyeceğimi söyleyeyim.
24:47Turgut Özal'da ilk Talabani geldikten sonra ilk gelişi gizli bir görüşme oldu Ankara'da.
24:52Ankara'da.
24:54Sonra 1991 yılının Mart ayında geldi.
25:06Yanlış hatırlamıyorsam.
25:07Hafızada süper yani.
25:08Gizli gelişi o.
25:11Esas alini gelişi ve Çankaya Köşkü'nde bizzat Turgut Özal tarafından kabul edilmesi ki daha önceki gelişi şeydi.
25:21Turgut Özal görüşmemişti onunla.
25:23Dışişleri Müsteşar'ı o zaman ki sıfatıyla Tugay Özçeli rahmetli.
25:29Ve daha sonra Şam Büyükelçiliği yapmış olan tam o dönemde Dışişleri İstihbarat Dairesi Başkanı yine rahmetli Cenk Duatepe onlarla görüştüler.
25:41Şimdiki Dışişleri Bakanı Sefin Dizay'ın babası Muhsin Dizay ile birlikte gelmişti Celal Talabani.
25:48Aleni görüşmesi ve bizzat Cumhurbaşkanlığı'nın köşkünde Çankaya'da kabul edilmesi Turgut Özal'la.
25:56Sosyalist Enternasyonel nedeniyle Haziran ayında 1991'in İstanbul'a gelmesinden sonra oldu.
26:05O orada Erdal İnönü'ydü ev sahibi.
26:08Erdal İnönü'nün başbakan yardımcısıydı.
26:11Sonra Turgut Özal o gelişme üzerine aleniyete çıktı iş.
26:16Celal Talabani'yi kabul etti.
26:18Daha sonra başbakan Süleyman Demirel görüştü.
26:22Ondan sonra da sık sık gelmeye başladılar.
26:24Mesut Barzan da gelmeye başladı.
26:26Pasaport o sıralarda verildi.
26:28Ondan önce bu adamlar dünyanın hiçbir yerine gidemiyorlar mı?
26:31Ben söyleyeceğim şu.
26:33Turgut Bey o zaman bunu ilk açıkladığı zaman Mart ayında Moskova seyahatinde bomba gibi patladı uçakta.
26:41Bütün gazeteciler Celal Talabani'nin gelip gittiğini öğrenmiş oldular.
26:44Turgut Özal biraz da yarı ironiyle ve bir hayret ifadesi ne var yahu dedi.
26:51Adamlar dedi burnumuzun dibinde yaşıyorlar dedi.
26:57Paris'e gidiyorlar görüşüyorlar.
26:59Londra ile görüşüyorlar.
27:02Hatta Amerika'ya gidiyorlar.
27:03Biz görüşmeyeceğiz.
27:04Böyle şey olur mu dedi yani.
27:06Bazı bazı için olur mu sizce bu benzer?
27:09Şimdi onun için söyledim.
27:10Yani şu anda bizim şunu ilave ederek söyleyeyim.
27:152009 yılında yanılmıyorsam Türkiye Başkonsoloj atadı Erbil'e.
27:19O günden bugüne son 15-16 yıldır Türkiye'nin bütün bölgede ister Suriye olsun, ister Bağdat olsun, ister Ürdün olsun, ister Mısır olsun.
27:29Neresine bakarsanız bakın en yakın ilişkide olduğu ve çok boyutlu ilişkide olduğu Erbil.
27:35Bir numaralı partneri bir anlamda Türkiye'nin bütün bölgede.
27:40Irak, Kürtistan bölge yönetimi.
27:42Şimdi 20 yıla yakın bir süre evet ilişkiler vardı ama biraz da hasmane bir yaklaşım da vardı.
27:51Hakareten bir sıfatlar kullanılırdı.
27:53Tepeden bir bakış vardı.
27:55Şimdi çok dostuz.
27:58Neçirvan Barzani geliyor.
28:01Cumhurbaşkanı ile konuşuyor.
28:02Ertesi gün Cumhurbaşkanı hemen bir adım atıyor.
28:07Süleymaniye hava sahasını açıyor.
28:09İşte PKK silah bırakacak.
28:13Türkiye'nin yetkililerinin gözü önünde yapılacak bu iş.
28:16Nerede oluyor?
28:17Orada oluyor.
28:18Bütün protokolü, her şeyi oradaki yönetim sağlıyor.
28:22Gayet sıkı ilişkiler var.
28:23İstihbarat alanı, askeri, işbirliği, ekonomi şu bu.
28:29Şimdi Mazlum Abdi'ye bakıyorsunuz, dönüyorsunuz.
28:31Yani 20 yıl Türkiye'nin orayla hiçbir ilişkisi yokken son 15 yıl en yakın ilişkimiz olduğu yer.
28:36Suriye, bu Mazlum Abdi işte terörist miydi, değil miydi, işte İlham Ahmet şu muydu, bu muydu.
28:43E anladık da Mazlum Abdi, Amerika'nın Türkiye'deki büyük elçisi Tom Barak'la, aynı zamanda Suriye özel temizisi Tom Barak'la defalarca konuşuyor.
28:55Trump'ın general mazlum dediği kişiye değil mi?
28:58Evet, sıfatı o verdi zaten.
29:00Yani Trump general mazlum diye o yazdı.
29:04Ve şu anda da Suriye Kürtleri arasında konuşulurken, hangi Kürt olursa olsun, mazlum denmiyorlar.
29:10General, hatta general mazlum dedi bile.
29:12General deyince o anlaşılıyor.
29:14SDG'nin başkomutanı sıfatı taşıyor.
29:17İlham Ahmet de bir tür dış işledi bakanım.
29:19Bu kişiler Ahmet Elçara'yla Türkiye'nin büyük bir destek verdiği Ahmet Elçara'yla görüşüyorlar Şam'da yüz yüze.
29:29Geliyorlar, Dohuk'ta Türkiye'nin son derece yakın ilişki kurmuş olduğu bütün bu isimlerle onlar tarafından çok özel bir düzeyde karşılanıp sunuluyorlar.
29:43Ve Türkiye bunlarla hiçbir zaman görüşmeyecek.
29:46Böyle şey olabilir mi?
29:47Olamaz.
29:47Yani mantıken.
29:48Nasıl Irak, Kürtistan'daki gelişmelere 1991, 2003, 2005, 2009 şöyle bir tarih şeridini gözümüzden geçirip o günden bugüne son 15 yıla bakalım.
30:03Şu anda mazlum abdiye şöyle deniyor, böyle deniyor.
30:06Yarın değişir bu.
30:07Değişebilir, değişmesi de gerekir ayrıca.
30:10Peki bölgenin bu kadar zamanı var mı?
30:12Türkiye'nin bu kadar zamanı var mı?
30:14İşte mazlum abdinin temsil ettiği siyasetin bu kadar zamanı var mı?
30:20Çünkü dediğiniz ki 20 yıl boyunca aslında ilişkiler hasmaniydi ama son 15 yıldır böyle daha çok daha yakın ve çok boyutlu dediniz.
30:29Irak, Kürtistan bölgesiyle ilgili olarak böyle bir zamanı var mı?
30:34Çünkü zaman çok hızlı ilerliyor ve Orta Doğu dengeler bir tür İsrail'in dayatmasıyla ve zorlamasıyla da biraz hızlı ilerliyor gibi.
30:42Yani zamanı var mı sorusunun hemen yanına bir soru ekleyerek cevabı aramakta bence yarar var.
30:52Başka seçeneği var mı?
30:54Başka bir alternatifi var mı?
30:56Şimdi ben Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne de gerek dışişleri bütçe görüşmelerinde bu sene bulunamadım ama komisyonda gerekse genel konuşmalarında tutanaklarda var.
31:10Yani çok müthiş bir şey söylüyor değilim.
31:13Kayıtlı zaten var.
31:15Şunu savundum hep.
31:17Türkiye'nin Suriye Kürtlerine yaklaşımında yani iktidarın diyeyim resmi Türkiye'nin yaklaşımındaki sıkıntının en önemli yanlarından biri İsrail'le ilişki kurabilirler.
31:31Ve işte Suriye'den ayrılma davranışı ortaya koyabilirler.
31:36Gitsinler Şam'a teslim etsinler kendilerine.
31:39Şimdi böyle bir şey olmayacak bir kere.
31:43Onun için demin sizin gönderme yaptığınız Neçirvan Barzani'nin Irak örneği ilginç.
31:49Ama zaten bu aşılmış bir konu.
31:51Şu anda da 10 Mart anlaşmasını Mazlum Abdi ve Ahmet Erşar'a imzaladıktan bu yana yapılan bir takım temaslar da şu anda durmuş gibi gözüküyor.
32:03Ve sıkıntılar da yok değil.
32:05Var, var. Daha da olacak.
32:07Yani gerçekçi bakalım olacak.
32:09Ama işin askeri boyutu aşağı yukarı çözülmüş durumda.
32:13İki tane Tugay, bir Tümen, iki Tugay ya da üç Tümen üzerinde anlaşılmış komutanların isimleri de ilan edildi.
32:2270 kişilik listeden söz ediliyor.
32:24Ve bunlar Şam'da, Genelkurmay'da konumlanacak.
32:28Bu birlikler, bir Tümen, iki Tugay, Kürt yoğunluklu bölgelerde Suriye ordusunun parçası olarak bulundukları,
32:39şimdi bulundukları noktada tıpkı Neçirvan Barzan'ın Irak ordusu Peşmerge örneğini verdiği gibi bulunacaklar.
32:46Bir de ayrıca en tecrübeli savaş unsuru, savaşkan unsuru olduğu için Suriye'nin, YPG'nin unsurları öyle diyeyim.
32:57Onlar özel kuvvetler statüsüyle, çünkü işi de karşı, büyük tecrübe kazandılar.
33:03İşi de karşı savaşa esas, onlar omuzladı Suriye'de yıllar boyu.
33:06Onlar Suriye'nin her yerinde terörü ve terörizmi önlemek amaçlı özel kuvvetler işlevi görecekler.
33:15Şimdi bu konularda mutabakat var.
33:17Asıl sorun nereden kaynaklanıyor?
33:20Yeni Suriye nasıl bir Suriye olacak?
33:22Anayasal olarak.
33:23Anayasal mesele.
33:24Zaten Cengiz Bey demiş.
33:25Adem'in merkeziyetçi bir Suriye mi olacak, merkeziyetçi mi?
33:28Konu bu.
33:28Evet.
33:29Şimdi dolayısıyla, yani alternatif var mı?
33:36Derken şunu kastediyorum ve meclisede gönderme yaptığım husus şuydu.
33:40İsrail'e kaptırılmasından korkuyorsak, biz Türkiye olarak Suriye'deki Kürtlerin, gözümüzü açalım.
33:47Niye İsrail'e kaptırılsın onlar?
33:49Suriye Kürtleri, Türkiye'nin Kürtleri ile aşağı yukarı aynı şey.
33:52Yani aynı dil, şey anlamında aynı dil.
33:56Akrabalıklar var.
33:58Aradaki sınır demir yolu Allah aşkınıza.
34:02Bin Hat, Bin neydi?
34:04Serhat Bin Hat.
34:06Yani Suriye, Türkiye kelimeleri bile kullanılmaz orada.
34:10Hattın yani demir yolu hattının altı üstü.
34:13Aynı köyün, aynı şehrin, aynı kasabanın içinden geçen bir sınır.
34:18Birden, 1921'de çizilmiş.
34:21Aynı ailenin ferdi, kardeş, teyze oğlu, amca kızı falan biri orada kalmış, biri burada kalmış.
34:28Irak'taki Kürtler ile Türkiye Kürtleri arasında, bir bölümü arasında olduğu gibi Sorani, Kurmancı falan böyle dil farkları da yok.
34:36Dil aynı, aile aynı, aşiret aynı.
34:40Şimdi bir kısmı zaten Türkiye'den göçedip yerleşmiş oluyor.
34:43Yani göçedip dediğiniz 20 kilometre öteye gitmiş.
34:46Yani İzmit'ten İstanbul'a gelen, İstanbul'dan Tekirdağ'a gitmiş olan adamı siz başka bir ülkeye gitmiş sayar mısınız?
34:54Yani o dönemi düşünürseniz.
34:56Şimdi dolayısıyla Suriye Kürtleri bizimdir duygusuyla bakarsak ve onlara Şam'daki yeni yönetime gösterdiğimiz şefkatin aynısından ötesini göstermemiz lazım.
35:09Ama hadi ondan vazgeçelim.
35:11Yarısını göstersek niye İsrail'e kaptıracağız onları?
35:15Onlar bizim.
35:15Öyle bakarsanız o zaman Türkiye, Ahmet Davutoğlu'nun da işaret ettiği gibi söyleşisinde dün yayınlanan Şam rejimiyle Suriye Kürtleri arasında pekala çok yapıcı, Suriye için yapıcı ve Suriye için yapıcı olduğu anlamda Türkiye'nin güvenliğini de güvence altına alacak bir rolü Türkiye oynar.
35:37Bunlar yapılacaksa ve yapılması gerekiyor.
35:41O zaman Mazlum Abdi'yle de İlham Ahmet'le de diğerleriyle oturup konuşmanız lazım.
35:46Tanımadığınız adamları dedi bu ülkeye Salih Müslüm kaç kere geldi gitti yani.
35:49Evet evet o zaman şöyle diyebilir miyiz böyle zamanda daralıyor hızlı hızlı gideceğim.
35:54Ya aslında Türk Ankara ya da mevcut iktidar ve özellikle AK Parti tabii ki AKP'nin KDP'yle Barzan ailesiyle yakın ilişkilerini de göz önünde bulundurduğumuzda ve tam da böyle KDP'nin bölgesel aktör rolünün daha öne çıktı bu seçim sonuçlarıyla da beraber.
36:13Zaten bir de bildiğimiz gibi zengin bir şeyden bahsediyoruz yönetimden de bahsediyoruz.
36:19Para bu meseleler de önemli.
36:21Türkiye aslında bir tür onlara rol vermiş olabilir mi?
36:26Bunu yakında öğreniriz yani bazı şeyler zaman geçtiğince öğrenir.
36:31Aa öyle miymiş meğerse diyor ama yani yabana atılır bir soru değil mi?
36:36Olabilir.
36:37Hiçbir bilgim yok.
36:38Evet.
36:39Hiçbir bilgim yok olabilir ama şunu tekrar bütün izleyicilerin.
36:43Ve kamuoyu bir kez daha bilinçaltına önemle yerleştirsin diye söylüyorum.
36:50Irak bölgesel Kürt yönetimi Suriye'deki Kürtlerle çok sıkı ilişki içinde.
36:56Bağdat da zaten aynı ülkenin bir parçası.
37:01Oranın siyasi oluşumunda rol sahibi ama her şeyden daha önemlisi en yakın ilişkilere ve en çok boyutlu ilişkilere Türkiye ile sahip.
37:12Dolayısıyla bu böyle bir yönetimin Türkiye'nin stratejik hesaplarında bir yeri ve rolü olması lazım.
37:21Dolayısıyla eğer bir gün bu rol oraya Türkiye tarafından verilmiştir diye bir bilgi çıkarsa,
37:28bir tarihi kayda geçecek anlamda bir bilgi çıkarsa bunun hiçbir şaşırtıcı tarafı olmaması gerekir.
37:37Son derece normal ve mantıklıdır bu öyle diyelim.
37:40Peki şimdi böyle işte Mazlum Abdi'nin mesajları duyuldu dedik.
37:45Verdiği mesajların...
37:47Ne duydunuz burada?
37:48İşte burada şey anlamıyla Mazlum Abdi'den ne duyduk?
37:52İşte Türkiye hiçbir zaman, biz zaten hiçbir zaman savaşmadık kendimizi koruduk.
37:56Türkiye hiçbir zaman tehdit olmadık ve olmayacağız.
38:00Türkiye burada çok daha yapıcı bir rol oynayabilir ki bildiğimiz şeyleri söyledi aslında Mazlum Abdi.
38:06Ama öyle bir forumda söylemesi, himaye eden gücün kendisi, sivil olarak söylemesi.
38:13Bütün bunların hepsinin bir manası var özellikle politik bağlamda.
38:20Türkiye'ye gelirsek, Suriye ile doğrudan organik ilişkisi olan bir süreç işliyor.
38:26İşte Ekim 2024'ten beri malum Bahçeli'nin o meşhur çıkışıyla.
38:33Bugün de Ankara'da önemli bir toplantı var.
38:35İşte meclis, milli birlik, kardeşlik dayanışma ve demokrasi komisyonu.
38:43Onlar bugün kritik bir karar, kritik karar alacaklar.
38:48Ben yayına gelmeden önce bizim Ankara muhabirimiz Ceren Bayar'la siz de çok bilirsiniz kendisini.
38:55Ondan bilgiler aldım.
38:57CHP'nin tavranın olumsuz olduğu yönündeki havanın değişmediğini ama Genel Başkan Özgür Özel'in son anda tek karar verici olduğunu,
39:09ara formül olarak da işte çekimsel ama tek kişi gönderebileceğini söyledi.
39:17Bu arada bir buçukta Numan Kurtulmuş koordinatörlerle bir toplantı yapacaktı.
39:22Saat iki buçuğu geçiyor.
39:24Orada oylama olup olmayacağı da karara bağlanacaktı.
39:27Oylama olmama yönünde de eğilim vardı.
39:30Belli ki partiler de o oy verdi.
39:32Bu oy vermedi, gerilimini yaşamak istemiyor.
39:34CHP'nin pozisyonu, kurucu parti ve biz aslında Cumhuriyet'in demokratikleşme meselesinin yeniden tartışıldığı bir sürecin içerisindeyiz.
39:46İmralı'ya gitmezse ne olur?
39:49Giderse kıyamet mi kopar?
39:53Yani gayet, şimdi bir kere tabii ben bir partinin milletvekiliyim.
39:58O partinin adı Cumhuriyet Halk Partisi değil.
39:59O yüzden Cumhuriyet Halk Partisi de işte malum bu 2023 Mart seçimlerinde kent uzlaşması ve daha sonraki 19 Mart'tan bu yana başına gelen konularda da bizim partinin...
40:1531 Mart sonrası, 19 Mart sonrası kendisiyle dayanışma gösterdiğimiz, aynı muhalefet platformu üzerinde bulunduğumuz bir parti.
40:26Bize yabancı bir parti değil, belediye seçimlerinde beraber davranılmış, kent uzlaşması altında.
40:3619 Mart'tan bu yana da yaşadığı sıkıntılar da bizim partimizin, benim mensup olduğum partimin dayanışma halinde olduğu ve bunu en yüksek düzeyde...
40:46Genel baş, eş başkanlar düzeyde...
40:48Genel baş, eş başkanlar düzeyinde.
40:49İfade etmiş olduğu bir parti ama benim partim değil o yüzden Cumhuriyet Halk Partisi'ne akıl vermek, Cumhuriyet Halk Partisi konusunda bir şey söylemekten imtina ederim.
41:01Açıkçası ama şunu söylemeye ihtiyacıyla soruya da, sorudan da ilişkin cevaptan kaçmış olmayayım.
41:10Bu arada Murat Emir, genel başkan yardımcısı CHP, İmralı'ya gidecek komisyon heyetine partimizden üye vermeyi doğru bulmuyoruz diye açıklama yapmış son dakika olarak da geldi.
41:21Doğru bulmuyorlarsa, kendi bilecekleri iştir sonuç itibariyle.
41:26Eğer İmralı'ya bir komisyonun içinden çeşitli partileri temsil eden bir heyet gidecekse, Cumhuriyet Halk Partisi'nin olması çok daha iyi olurdu tabii.
41:37Çünkü İmralı'da kendisiyle görüşülecek olan Abdullah Öcalan da onlara çok önem verdiğinin defalarca altını çizdi.
41:45Olup olmamasının önemi ve değeri nedir?
41:49Şunu söyleyeyim, yani niye illa Öcalan'a mı gidilmesi gerekiyor yani?
41:56Geldiğimiz noktada evet, şu anlamda evet.
41:58Eğer bir süreç varsa Türkiye'de ve bu süreç bir hedefe gidecekse, bunu en iyi şekilde Devlet Bahçeli çok yakında açıkladı.
42:08Dedi ki, bu sürecin en önemli muhatabını dinlememek, onunla konuşmamak olabilir mi?
42:17Dedi. Şimdi Abdullah Öcalan öyle, emeğinin beğenmeyin, itiraz edin etmeyin, aynı görüşte olmak zorunda da değilsiniz.
42:25Ama Abdullah Öcalan'a gitmek ve görüşmek demek, Türkiye'de gerçekten artık silahların bırakıldığı ve bir daha ele alınmayacağı,
42:35Kürt meselesi bağlamında yeni bir sayfanın açılışını simgelemesi anlamında önemli.
42:43Siz Abdullah Öcalan'ı yok varsayacaksınız ya da onu sadece bir terörist kavramıyla niteleyeceksiniz.
42:53Ondan sonra yol aldıracaksınız süreci.
42:57Mümkün değil. Ne burada ne Suriye'de yol alamazsınız.
43:01Bunun bir sürü sebebi var.
43:04Eğer Abdullah Öcalan, Devlet Bahçeli'nin 22 Ekim 2024'te yaptığı çağrıya cevaben 27 Şubat açıklamasını yapmasaydı,
43:17ne PKK kongre toplar, kendisini lağveder, ne silahları bıraktığını ilan ederdi.
43:22Şimdi Abdullah Öcalan, kendisinden talep edilen rolü ve kendisinden daha önce vaat ettiği,
43:29eğer iş, hukuk ve siyaset zeminine çekilecekse ben rol oynamaya hazırım dedi ve bu rolü yerine getirdi.
43:38CHP'nin itirazı da şu Cengiz Bey, biz o kadar baskı altındayken, 19 Mart az önce sizin söylediğiniz gibi,
43:46bu kadar haksız, hukuksuzca arkadaşlarımız içerideyken ve demokrasinin adına hangi bir emarenin göremediğimiz bu sürece destek vermek,
44:02aslında iktidarın pozisyonunu güçlendirmek gibi bir kaygıyla mı hareket ediyor, onu mu düşünüyorsunuz?
44:10Yoksa gerçekten böyle bir oy kaygısı mı?
44:14Çünkü anladığımız kadarıyla bir süreç...
44:16Valla oy kaygısı varsa AK Parti'de daha fazla olması lazım o oy kaygısının.
44:20Çünkü AK Parti tabanı içinde de bir takım isteksizlik emareleri vardı bu İmralı konusunda.
44:27Ama yani diyelim ki sizin şimdi yorumladığınız anlamda bir bakış açısı var, bilmiyoruz öyle mi değil mi?
44:35Kendileri bilir gerçeğin ne olduğunu. Ama bu noktadan yola çıkılıyorsa peki gitmiyorsunuz.
44:43O zaman 19 Mart'tan bu yana başınıza haksızca gelmiş olan hamlelerin önü kesilecek ve Türkiye'de daha demokratik bir ortama mı gidilmiş olacak?
44:56Yani siz İmralı'ya gidilmesinden imtina ettiğiniz noktada Türkiye'de demokratikleşmeye daha anlamlı bir katkı mı vermiş oluyorsunuz o zaman?
45:06Tam tersine siz kendinizi çok önemli bir sürecin kıyısına çekmiş oluyorsunuz.
45:14Ve en önemlisi Türkiye'de bir de Kürt halkı yaşıyor.
45:17Bunu Sayın Özgür Özel Diyarbakır'a gittiği zaman da ısrarla altını çizerek bunun anlamını, değerini vurgulamıştı.
45:27Siz o Kürt halkının zihninde bir takım kendinize ilişkin soru işaretleri yarattığınızda fark etmelisiniz demektir.
45:37Ama hepimizin bildiği şu var.
45:39Cumhuriyet Halk Partisi içinde çok kuvvetli bir ulusalcı diye bilinen bir cereyan var.
45:45O cereyanın yayın organlarında kendisini ortaya koyan büyük ölçüde partiyi etkiliyor.
45:54Özgür Özel bambaşka bir çizgide değil mi?
45:57O gelenekten daha farklı bir çizgide bugüne kadar.
46:00Değil değil tam tersine.
46:01Ama yani tek başına Özgür Özel karar alsaydı benim en ufak bir kuşkum yoktu İmralı'ya gidiş konusunda Özgür Özel'in olumlu bir pozisyon alacağından.
46:14Ama onu aşan bir çalkantı var anlaşılan Cumhuriyet Halk Partisi'nde.
46:20Ama Cumhuriyet Halk Partisi'nin katılmayacak olması sıkıntılı bir durumdur açıkçası.
46:25Neden önemli CHP'nin bu süreçte olması ve onun simgesel bir adımı olarak da İmralı'da olması?
46:33Yani şunun için önemli CHP kim ne derse desin Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu siyasi partisi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla birlikte ortaya çıkmış bir Kürt sorunu var.
46:48Şimdi bunun açılmasına doğru yol arayışı sırasında Cumhuriyet'in kurucusu olan partinin bu yol arayışında aktif ve yapıcı bir şekilde rol alması bir anlamda iki şeye işaret edecek.
47:06Bir, kurucu partinin öz eleştirisine, iki, kurucu partisinin Cumhuriyet'in yeniden inşa edilmesine, güncellenmesine yine kurucu rol almakta olacağını.
47:19Ama şu ya da bu gerekçeyle bundan geri çekilirse bunun kendileri lehine bence, benim görüşümce lehine olmayacak siyasi sonuçları olabilir.
47:31Ama kendi bilecekleri iştir tabi saygı göstermek gerekiyor.
47:35Cengiz Bey, Cengiz Çanlar çok teşekkürler, çok sağ olun.
47:39Hem Dohuk izlenimlerinizi paylaştınız hem de aslında oradan çıkan mesajların hem gelecek siyasette ki bunun içine Suriye'de var tabi ki.
47:49nasıl okumaya yol açılebileceğini, ne tür siyasetler üretebileceğine dair de öngörüleriniz, tabi ki deneyimler ve birikimler ışığında.
48:00Bunları bizimle paylaştınız, çok çok teşekkürler.
48:02Ben teşekkür ederim.
48:03Sevgili TMD takipçileri, dediğim gibi biz de anlamaya, anlamlandırmaya çalışıyoruz.
48:10Hem Kırt meselesinin geldiği yeri, bölgesel bağlamını ve Suriye'deki gelişmelerle ilgili bağlamını ve tabi ki Ankara siyasetindeki gelişmelerdeki,
48:18gelişmelerle ilişkisini.
48:21Başka bir yayında görüşmek üzere.
48:22Hoş kalın, hoşça kalın.
48:24TM4'te kalın.
48:25YouTube kanalımıza abone olun.
48:28Beğenin, paylaşın.
48:29Başka bir gazetecilik mümküne destek verin.
48:32İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
53:11
|
Sıradaki
0:53
1:08:33
8:52
2:40
20:11
İlk yorumu siz yapın