- 3 gün önce
Dış politika analisti Barçın Yinanç ve T24 dış haberler editörü Buse Söğütlü yorumladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba ben T24 Dış Haberler Editörü Buse Söğütlü. Siz bu yayını 5 Kasım çarşamba günü izliyorsunuz ama dış politika analisti Barçı İnanç Ermenistan'ın başkenti Erivan'da bulunduğu için biz bu yayını 4 Kasım'da çektik. Siz Bant'tan izliyorsunuz.
00:16Birazdan Barçı İnanç'ın Ermenistan izlenimlerine geçeceğiz ama önce bu haftanın en önemli olayıyla ilgili biraz konuşacağız.
00:26Barçı İnanç şu anda stüdyoda değil Ermenistan'dan yayına katılıyor.
00:32Haftanın en önemli olaylarından birisi Hakan Fidan'ın Bağdat ziyareti ve burada imzalanan Türkiye-Irak Su Anlaşması.
00:41Hem zamanlaması çok dikkat çekici çünkü Irak seçimleri 11 Kasım'da yapılacak seçimlerden tam 9 gün önce imzalanmış oldu bu anlaşma.
00:48Hem de içeriği bakımından önem arz ediyor. Hemen çok kısaca anlaşmanın içeriğinden bahsedeyim.
00:56Türkiye'nin su kaynaklarının kullanımı konusunda Irak'a destek vermesini ve barajlar da dahil olmak üzere ortak sulama sistemlerinin kurulmasını öngörüyor anlaşma.
01:05Peki niye önemli?
01:06Çünkü su meselesi Türkiye-Irak ve Suriye üçgeninde en önemli meselelerden bir tanesi.
01:13Bu anlaşmayla birlikte Türkiye hem devletten devlete bir danışmanlık vermiş olacak hem de Türk şirketleri burada önemli bir rol üstlenecekler.
01:22Bunun finansmanı da Irak'ın Türkiye'ye sattığı petrolün gelirinden karşılanacak.
01:29Aynı zamanda Bağdat'ın Türk şirketlerinden gelen tekliflerle ilgili bunları değerlendirmek için bir komite kurması da bekleniyor.
01:36Deyim ve hemen Bahçin Anca bu anlaşmanın önemi ve zamanlamasıyla ilgili ilk sorumu sorayım.
01:44Ne düşünüyorsunuz bu konudan?
01:47Şimdi bu sınır aşan sular meselesi, ben gazeteciliğe 1990'ların başlarında başladığımda Türk dış politikasının en önemli gündem maddelerindendi.
01:56Çünkü malum Türkiye'den çıkıp Irak ve Suriye'ye akan nehirler konusunda genelde bu iki Arap ülkesi iş birliği yapıp Türkiye'ye derlerdi ki sen bize daha fazla su bırak.
02:15Türkiye de derdi ki yani mesele size daha fazla suyun gitmesi değil eğer siz bunu boşa harcayacaksanız ne anlamı var?
02:22Bizim bu suları daha manalı bir şekilde kullanmak üzere çeşitli iş birliği mekanizmalarımızı geliştirmemiz gerekir derdi.
02:33Ama sonuçta Bağdat ve Şam'dan bu yönde çok da olumlu karşılık alamazdı.
02:40O anlamda imzalanan, Bağdat'ta son imzalanan çerçeve anlaşması önemli.
02:47Zaten asıl anlaşma 2024'te Erdoğan Bağdat'a gittiğinde Irak Başbakanı Sudani ile bir ilkesel bir anlaşma imzalıyor.
02:58Anladığım kadarıyla Hakan Fidan'ın imzaladığı anlaşma bunu ete kemiğe bürüyor.
03:04Yani uygulanmasına dair.
03:05Burada da işte en önemli mesele Türkiye'nin özellikle Irak'ın suya dönük altyapısını modernleştirmesi ki su daha etkin bir şekilde kullanılabilirsin.
03:17Bunun karşılığında da Irak'tan petrol alınması ya da işte bu bağlamda petrolün içine giriyor olmasının da önemli bir gelişme.
03:30Çünkü hatırlayalım yakın zamanda yine merkezi hükümetle kült bölgesi arasında bir uzlaşmazlık yaşanıyordu.
03:42Ve bu nedenle çok uzun zamandır Irak'tan kerpik petrol boru hattı aracılığıyla petrol alınması mümkün olmuyordu.
03:50Yakın geçmişte Mağdat'la kült bölgesi arasındaki bu anlaşmazlık giderildi.
03:58Ve hatta petrol boru hattından petrol de alınmaya başlandı.
04:03Zaten bunun içindir ki Türkiye'nin özellikle de Rusya'dan son dönemlerde petrol alımını azalttığına dönük haberler geldi.
04:13Evet özellikle İngiliz basınında Türkiye'nin Rus petrol dışında daha fazla petrol satın almaya yöneldiğine dair haberler çıktı.
04:22Bunun da Avrupa Birliği ve İngiltere'nin Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rusya'ya uyguladığı yaptırım çabalarının bir etkisi olarak görüldüğü söylendi.
04:33Şimdi zamanlama olarak da sonuç olarak bu anlaşmanın Bağdat'ta imzalanması önemli.
04:41Neden 11 Kasım öncesinde Ankara anlaşılıyor ki Irak Başbakanı Sudani'ye bir destek vermek üzere bu anlaşmayı bu zamanlamayla imzaladı.
04:54Zaten Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın açıklamasına baktığımızda hani önce sanki bütün tarafları eşitmiş gibi bir cümle kuruyor.
05:04İşte diyor ki ben şimdiden seçimlerde yarışan bütün partilere başarılar diliyorum.
05:09Türkiye, Irak halkının iradesine saygı duymaktadır diyor.
05:13Ama ondan sonra diyor ki nasıl Sayın Sudani ile fevkalade verimli çalıştık inşallah bundan sonra da çalışmaya devam edeceğiz diyor.
05:20Yani bir nevi hani seçimleri inşallah Sudani kazanacak demeye getiriyor ki bence yani biraz bu Irak seçimlerine bir müdahale olarak algılanabilecek bir cümle olduğunu söylüyorum.
05:35Bu anlaşmanın imzalanmasının neden Sudani için önemli bir destek anlamına geldiğini de zannediyorum sen bize açıklayacaksın.
05:45Çünkü seçim süreciyle ilgili bilgiler sende.
05:48Evet ben seçimlere Irak seçimlerine baktığımda şöyle genel olarak üç noktayı önemli buluyorum.
05:58Bu Sudani Türkiye arasındaki bu destek hattının da biraz açıklaması gibi aslında gördüğüm bu önemli noktalar.
06:06Sudani seçimi İmar ve Kalkınma İttifakı isminde bir ittifakla katılıyor.
06:11İki yıldır başbakan ve hem ittifakın isminden hem de iki yıllık başbakanlığı süreci boyunca ortaya koyduğu iş ve hizmete dayalı siyasete baktığımızda
06:21Irak'ta özellikle Bağdat'ta ve Musul'da büyük projeler, büyük yüksek katlı binalar kalkınma üstüne eğildiğini görüyoruz.
06:30Ve bunun seçmende bir karşılık bulduğu yönünde değerlendirmeler var.
06:34Örneğin Türkiye'nin su diplomasisi de bu İmar ve Kalkınma Başlığı altında neden Ankara'nın bunu tercih ettiğiyle ilgili bir yanıt veriyor olabilir.
06:45Örneğin Basra, Irak'ın üçüncü büyük kenti ve burada susuzluktan dolayı ciddi sorunlar yaşanmıştı.
06:51Türkiye'nin bu hamlesiyle, bu su anlaşmasıyla içeride ciddi bir sosyal sıkıntıya sebep olan bu sorun giderilebilir.
07:00İkincisi Şiiler seçime parçalı bir şekilde giriyor.
07:04Bu da Sudani'nin Şiilerden aldığı oyun kendisinde toplanması gibi bir sonuç yaratabilir.
07:10Yine oy oranını arttırıcı bir etki olarak gördüğüm bir faktör.
07:15Diğer yanda da Sünilerden de oy alması bekleniyor Sudani'nin.
07:20Yine bu kalkınma ve ticari projeleri sebebiyle.
07:27Diğer yandan da üçüncü bir konu bence bu Irak'ın içine dair önemli bir şey söylüyor.
07:33Hediye Levent'in yayınında araştırmacı Mehmet Alıcan'ın dikkat çektiği bir anket sonucu var.
07:38Özellikle Bağdat'ta bir anket sonucuna göre insanların artık teknokratların daha fazla ülke yönetiminde olması gerektiğine dair bir isteği oluşmuş.
07:51Bu da aslında Sudani'nin, Sudani aslında biraz önce anlattığımız anlamıyla bir teknokrat.
07:58Dolayısıyla Sudani politikasının işe yaradığını ya da beklendiğini gösteren bir sonuç.
08:07Tabii ki genel anlamda bu üç noktadan ziyade Irak'taki seçimler yalnızca Irak'ın içinde değil.
08:13Bir bölgede de özellikle İran'ın 7 Ekim'den bu yana İran'ın etkisizleştirilmesine dönük hamleler itibariyle da önemli sonuçlar doğuracak.
08:24İran...
08:25Şunun da altını çizelim. İran faktörünü ortaya koyman önemli oldu.
08:31Şimdiye kadar benim gördüğüm kadarıyla Ankara, Sudani ile iyi bir işbirliği, sistematiği oturttu.
08:39İki taraf birbiriyle çalışmaktan memnun gözüküyor.
08:44Bunun da bir nedeni zannediyorum Sudani'nin Şii olmakla beraber İran'ın etkisinden de ülkeyi biraz uzaklaştırmak istemesi de olabilir diye düşünüyorum.
08:59Özellikle de işte Hamas'ın 7 Ekim saldırısından sonra İsrail'in İran'a hedef almasını da fırsat bilerek
09:08belki Sudani biraz daha İran'dan bağımsız politikalar gerçekleştirmek istedi.
09:15Ve bu anlamda da Ankara'ya daha fazla yakınlaşabileceği hesabında bulundu.
09:22Ve son bir nokta tabii şunu da altını çizelim.
09:25Irak'ta seçimler yaklaşırken yakın bir geçmişte de malum Türkiye Süleymaniye'ye dönük işte uçuşları kaldırmıştı.
09:35O uçuşları da geri başlattı.
09:38Bu da herhalde yani Kürt bölgesine dönük olarak seçimlerden önce bir jest olarak görülebilir diye hatırlatmak istedim.
09:48Evet oradan haftanın bu önemli konusunu kapattıktan sonra sizin Erivan izlenilerinize geçmek istiyorum.
09:56Ermenistan'da Başbakanlığa bağlı bir düşünce kuruluşunun düzenli bir forma katılıyorsunuz.
10:014 Kasım'da Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan bir konuşma yaptı.
10:06Öncelikle o konuşmada şimdiye kadar duyduğumuzdan daha farklı, dikkat çekici, ilgi çekici bir mesaj var mı?
10:12Paşinyan'ın mesajlarını sorayım size.
10:15Azerbaycan'la Ermenistan arasındaki barışa ilişkin mesajları vardı.
10:22İşte o dedi ki hani barışa bir nevi yeni doğan bir bebek gibi nasıl ki bir bebek her gün ihtimam gösterilmesi gerekir.
10:30Bizim de buna her gün ihtimam göstermemiz gerekir.
10:33Tamam artık hani bebek hafiften böyle bir çocuk olmaya doğru gidiyor ama hani bu ihtimamı sürekli kılmamız gerekiyor dedi.
10:42Türk-Ermenistan ilişkilerine dair yeni bir mesaj duymadım.
10:46Çünkü ben özellikle bu soruyu yönelttim kendisine.
10:50Özellikle 8 Ağustos'ta Azerbaycan'la Washington'da imzalanan işte para batılan bu anlaşmanın paraplanmasından sonra gözle görülür bir ilerleme hala yok Türkiye-Ermenistan arasında diye sorduğumda.
11:06İşte bu dedi bir zaman meselesi bizim aramızda kurumlaşmış kurumsallaşmış bir diyalog var ama dedi ve hani bu artık bir zaman meselesi sınırlar da açılacak diplomatik ilişkiler de bir noktada kurulacak.
11:23Ve tabii Mayıs ayında Avrupa siyasi topluluğunun zirvesine ev sahipliği yapacak ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı davet ettiğini söyledi ama katılıp katılmayacağına dair ben bir şey söyleyemem bu aşamada demekle yetindi.
11:40Ama benim açıkçası Türkiye-Ermenistan sürecinde kameralar önünde değilse de kameralar arkasında yine de trafiğin, diyaloğun hızlandığına dair bir hissiyatım var.
11:56Buradan bunun ipuçlarını aldığım için söylemiyorum ama genel anlamda ileriye dönük bir yol haritası üzerinde çok da fazla kamuoyunun önünde olmadan bir çalışma sürdürülüyor diye tahmin ediyorum.
12:13Ama asıl Azerbaycan-Ermenistan hattında çok enteresan gelişmeler yaşanıyor.
12:18Yaklaşık bir 10 gün önce Azerbaycan'dan 5 uzman Elivan'a gelmişler ve hatta Azerbaycan devletinin tahsis ettiği bir uçakla gelmişler.
12:29Bunu aslında kamuoyuna açıklanmamış ama Azerbaycan uçağı Ermenistan'daki havalimanına indiğinde bütün böyle havalimanındaki görevlilerin gözleri fal taşı gibi açılmış.
12:4230 yıldır savaşan iki ülkeden bahsediyoruz.
12:47Öyle ki bu iki ülke birbirlerine bırakın yetkili, gazeteci, uzman bile göndermiyorlardı.
12:56Bu forum için 10 gün önce gelen uzmanlardan bir tanesi geldi ve böyle şey dediler.
13:0330 yıldır işte 10 günde iki kere bana gelen ikinci Azerbaycanlı sizsiniz dediler.
13:10Ve tabii bu forum için iki Azerbaycan'dan iki uzman var ve ikisi de yakın koruma tahsis edilmiş durumda kaldıkları otelin odasında bile, odasının önünde bile Ermenistan'dan güvenlik kuvvetleri var.
13:28O da bize hani en azından bana bu iki ülke arasındaki 30 yıllık savaşın iki halkı getirdiği noktayı göstermesi açısından dikkat çekici buldu.
13:40Onun dışında yine yakın geçmişte şöyle bir gelişme yaşandı.
13:45Azerbaycan normal şartlarda başka ülkelerden Ermenistan'a kargoya izin vermiyordu.
13:51Bu konuda da bir tabu yıkılmış görünüyor.
13:54Örneğin Kazakistan'dan çıkan buğdayın işte Azerbaycan, Gürtistan üzerinden Ermenistan'a gitmesine izin verilmiş.
14:04Bunlar önemli gelişmeler.
14:06Ve son olarak şunu söyleyeyim.
14:08Tabii önümüzdeki günlerde 2020 Karabağ Savaşı'nın bitmesinin yıl dönümü olacak.
14:14Ve tahmin ediyorum ki Azerbaycan Cumhurbaşkanı gene böyle milliyetçi duygulara hitap eden ve belki de Ermenistan'ın hıdam alabilecek türden bir konuşma yapabilir.
14:27Ama hep bir arka kapıdan da anladığım kadarıyla Ermenistan'a dönük yani biz bu süreci önemsiyoruz.
14:34Hani zaman zaman içeriye dönük bir takım konuşmalar olsa da hani bunların süreci de baltalamasına izin vermeyelim şeklinde arka kapı tutulmasında yapılıyor.
14:44Bu mesajlar gidiyor ama işte arka kapıdan giden bu mesajlara rağmen Ermenistan kamuoyunda müthiş bir bu sürece dair de bir şüphe var.
14:55Yani Azerbaycan'a dönük olarak özellikle biz elimizden geleni yapıyoruz ama Azerbaycan'ın söylemleri bakın ne kadar olumsuz diye Faşinyan'ın muhalifleri bunu kendisine karşı kullanabiliyor.
15:10Peki gün boyu panellere katıldığınızı biliyorum.
15:14Bu panellere hem bölgesel aktörler hem de bölge dışı aktörler katılıyor.
15:18Örneğin İran bölgesel bir aktör olarak katıldığını biliyorum sizinle sohbetimizde.
15:23Onun dışında bölgesel bölge dışı aktörler olarak Hindistan var.
15:28Onların 8 Ağustos anlaşmasına dair fikirleri ya da yaklaşımları nasıl sizin bu konudaki diğer aktörler açısından izleniminiz ne yönde?
15:41Çok ilginç konuşmalara şahit oldum.
15:46Burada bir başka Türkiye'den gazeteci meslektaşımla beraberiz.
15:50Şimdi tabii konuşmacıların hiçbiri yetkili değil yani hükümeti temsil etmiyorlar.
15:56Uzman sıfatıyla konuşuyorlar orada ama kuşkusuz herhalde ülkelerinin pozisyonlarını aktarıyorlar.
16:03Rusya'dan gelen katılımcı hani özellikle ya işte bu barışa dair ben çok böyle pozitif şeyler duyuyorum ama ben dedi çok hani açıkçası kuşkuluyum.
16:14Bir kere dedik 26 yıllık bir statüs bu yıkıldı.
16:20Şimdi herkes Trump'dan bahsediyor ama yani 94 yılında 90'ların ortasında iki taraf arasındaki yani çatışmayı kim durdurdu?
16:30Rusya durdurmuştu diye hani böyle bir hatırlatma yapma gereği duydu açıkçası.
16:36Tamam biz yani Rusya olarak barışa karşı değiliz dedi ama mesela Azerbaycan'dan gelen uzman da şöyle bir soru sordu.
16:46Yani bizim için tam da net değil yani Rusya'nın vizyonu ne?
16:49Barışa karşı değiliz.
16:51Dışında hani ortaya ne türden bir vizyon koyuyor onu da tam bizde emin olamıyoruz dedi.
16:57Hakikaten de hani bundan sonrasına dair Rusya nasıl bakıyor bu sürece buna dair çok mesaj duymadık.
17:06Ama şunu anlıyoruz ki Amerika'nın devreye girmesi ve işte Trump'ın adını taşıyan bir koridorda Amerikan firmalarının firmasının ya da firmalarının bulunacak olması hem Rusya'yı hem İran'ı tedirgin ediyor.
17:22İran bu konuda daha da netti İran'dan gelen katılımcı.
17:28Hani biz dedi Amerika ve İsrail'in bölgete varlığının artmasından endişeliyiz.
17:34Doğal olarak endişeliyiz.
17:36Çünkü daha yeni bizi Amerika ve İran bombaladı dedi.
17:40Ve iki katılımcı vardı.
17:42Birisi hani biraz daha yumuşaktı söyleme ama diğer katılımcı çok enteresan bir şekilde.
17:48Yine hani cümle şöyle başlıyor.
17:52Biz tabii ki barışa karşı değiliz diye.
17:54Ama ondan sonra gelen cümleler çok dikkat çekildi de özellikle bir İranlı yetkinden.
17:59O da dedi ki hani biz 12 gün savaşından önce bu meselelere biraz daha ekonomik çıkarlarımızı önceleyerek bakıyorduk.
18:07Ama şimdi artık bir güvenlik meselelerimi önceleyerek bakıyoruz dedi.
18:13Ve şu anda dedi İran hükümeti bir denge politikasından dedi.
18:22Aktif bir savunma ve aktif bir caydırıcılık politikasına geçiş yapıyor dedi.
18:31Tabii şöyle bir durum var hani biz geçmişte bir denge politikası izliyorduk demesi ne kadar gerçeği yansıtır ondan emin değilim.
18:41Çünkü İran genelde özellikle de hani hem İran'daki Azerbaycanlıların varlığı nedeniyle hem de İsrail-Azerbaycan yakınlaşması nedeniyle Bakü'ye daha mesafeli.
18:55Ve genelde Erivan'a daha yakın idi.
18:59Ama açıkçası hani bu pasif denge siyasetini bırakıp aktif savunma ve caydırıcılık politikasına geçiyor İran demesini dikkat çekici buldum.
19:12Onun dışında yine çok dikkat çekici bulduğum bir başka yorum Hindistan'dan geldi.
19:17Hindistan'dan gelen katılımcı işte biz dedi bu bölgeye çok önem veriyoruz.
19:24Ve dedi bizim de dedi aslında bu çatışmaya dair hani genel anlamda bir nötr bir durumumuz var ama bizim nötr durumumuz aktif nötr durumu gibi tabir etmemiz lazım.
19:39Son zamanlarda da ilgimizi arttırdık çünkü bu bölgede güç dengesinde değişim yaşandı dedi.
19:47Yani demeye getiriyor ki hani eskiden Azerbaycan daha kuvvetliydi Azerbaycan'a karşı ama 2020 savaşından sonra hani Azerbaycan'ın eli daha güçlendi demeye getirdiğini düşünüyorum.
19:59Çünkü şunu hatırlatmakta fayda var Hindistan Türkiye, Azerbaycan, Pakistan üçlüsüne karşı kendisini Ermenistan ve İran hattıyla konsolide etme zorunluluğu hissediyor.
20:16Yani yoksa hani eskiden olsa Hindistan, Kafkasya'da ne arıyor diye sorardık.
20:21Ama bunun da altını çizdi Hindistanlı katılımcılar.
20:26Biz işte Hindistan, Ermenistan, İran üçlü işbirliği yanı sıra bunu daha da geliştiriyoruz.
20:35Hatta Fransa ve Yunanistan'la beşli formatta bir araya geldik.
20:40Bu işbirliğimizde ortak değerler üzerinden yürütüyoruz dedi ki hani açıkçası Fransa ile İran'ın hangi ortak değerler üzerinden böyle bir mekanizmaya katıldıklarını kendisine soramadım.
20:53Çünkü soru sormamıza vakit kalmadı.
20:56Ama İran'ın bu Kafkaslar'daki varlığı dikkat çekici ve sürekli bunun altını çizdi.
21:04Pakistan'a gönderme yaparak hani bizim terörizmle ilgili sıkıntımız var.
21:08Çünkü onlar Pakistan'ın Hindistan'daki terör gruplarının desteklediklerini düşündükleri için
21:13o Pakistan'ın varlığı ve Pakistan, Azerbaycan, Türkiye denklemi sanki Hindistan'ın buradaki ilgisinin temelinde yatan neden gibi gözüküyor.
21:28Evet Irak'la başladık.
21:30Güney Kafkasya'ya gittik.
21:31Şimdi biraz Gazze'ye dönelim.
21:33Çünkü bu hafta da yine Gazze ateşkese ve Gazze'nin geleceği konusunda İstanbul'da önemli gelişmeler oldu.
21:413 Kasım'da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Endonezya, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ürdün Dışişleri Bakanları'nı ağırladı.
21:52Ve işte Gazze'deki ateşkes özellikle uluslararası görev gücüne katılım konusunda görüşmeler yapılır.
21:59Burada Hakan Fidan'ın bir açıklaması oldu toplantıların sonunda.
22:04Uluslararası görev gücünün tanımının içeriğine göre asker gönderip göndermemeye karar verilecek dedi.
22:11Ve hemen bu açıklamanın ertesi gününde de ABD basınında ABD'nin BM'ye Gazze görev gücü konusundaki tasarısını gönderdiğine dair haberler çıktı.
22:24Haberlere baktığımızda Ocak ayına kadar Gazze'ye ilk uluslararası görev gücü askerinin ayak basacağının hedeflendiği yazılmış.
22:34Aynı zamanda da bu Trump'ın başkanlığını üstleneceği söylenen Barış Kurulu'nun da 2027'nin sonuna kadar görevde kalması öngörülüyor.
22:43Bildiğiniz gibi Türkiye'nin uluslararası görev gücündeki varlığına İsrail, doğrudan Netanyahu tarafından da bir karşı çıkış var.
22:54Siz bütün bu kırılgan ateşkes ve Gazze'nin geleceğine dair belirsizlikler devam ederken bu gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
23:03Şimdi Gazze'de uluslararası bir gücün kurulması için Birleşmiş Milletler'den bir karar çıkması o güce katkıda bulunacak ülkeleri açısından önemli olur.
23:18Özellikle bu gücün orada bulunmasının meşruiyeti açısından önemli olur.
23:25Ama böyle bir karara Rusya evet der mi ondan çok emin olamıyorum.
23:31Belki Amerikalılar bu taslağı göndermeden önce Ruslarla bir dirsek temas yapmış olabilirler.
23:39Ben burada Ermenistan'da bulunan ve toplantıya katılan Ruslardan birisine sordum.
23:45Çok emin değilim Rusya bunu destekler mi dedi ama çok netle konuşmak istemedi doğrusu.
23:52Çünkü Rusya aslında özellikle Libya'ya olan müdahaleden beri uluslararası müdahalelere, Birleşmiş Milletler eliyle müdahalelere soğuk bakıyor.
24:07Libya'da bir kez buna yeşil ışık yaktığı nedeniyle uzun süre bir pişmanlık içine girdi.
24:13O nedenle biraz izleyip görmek gerekiyor.
24:17Eğer Rusya gerçekten buna yeşil ışık yakarsa o zaman uluslararası gücün meşruiyeti açısından önemli bir engel kalkmış olur.
24:28Bu İsrail'in de aleyhine olacak bir gelişme olur diye düşünüyorum.
24:35Çünkü İsrail'in biraz daha elini ayağını sınırlar.
24:39Çünkü böyle bir güce karşı İsrail'in sahada engelleyici bir rol oynaması çok daha güçleşir.
24:49Evet İsrail demişken yine haftanın gözden kaçmasın diyeceğimiz bir gelişmesi var.
24:56Siyasette de karşılığını buldu aslında.
24:58ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye özel temsilcisi Tom Barak İsrail'in hem Türkiye ile hem de bölgedeki ülkelerle yakın zamanda yakınlaşabileceğine, normalleşebileceğine dair ifadeleri var.
25:12Tam ifadesi İsrail ile Türkiye arasında çok dozak olmayan bir gelecekte bir ticaret anlaşması imzalanabileceğine işaret etti Tom Barak.
25:21Aynı zamanda da Hazar Denizi'nden Akdeniz'e kadar bir hizalanma göreceksiniz dedi Trump'ın Orta Doğu politikasına atıfta bulunarak.
25:30Bunun üzerine Devlet Bahçeli 4 Kasım'daki grup toplantısında Barak'ın bu sözlerini densizlik olarak nitelendirdi.
25:38Bulunduğu görev yaptığı ülkenin politikasına rota çizme hevesi dedi.
25:43Ve bunun bir düzeyde olamayacağını, Gazze'deki sorunların aşılmadan, İsrail'in yargılanmadan bu adımların atılamayacağını söyledi.
25:55Tom Barak sık sık dikkat çekici mesajlar veriyor.
25:59Gerek Suriye ile ilgili, gerek Türkiye ile ilgili, gerekse de başka ilişkilerle ilgili.
26:04Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
26:05Şimdi ben geçenlerde bir yetkili ile karşılaştığımda, Tom Barak'la ilgili Ankara'nın bakışı nasıl diye sordum da şöyle de bir yanıt aldım.
26:20Amerika'da Dışişleri Bakanlığı ve bazı kurumlar o kadar resmin dışında ve karar alma süreçlerinin dışında ki,
26:32Amerikan başkanına doğrudan teması olan birisinin Türkiye'de büyük elçi olması ve Suriye'de rol oynuyor olması bizim de açıkçası işimize geliyor.
26:45Çünkü hala Amerika'da işte dış işlere savunma olsun, kurumlar hala yukarı beyaz saraya doğru Türkiye hakkında çok negatif geri bildirimlerde bulunuyor demişlerdi.
26:57Ama tabii tahmin ediyorum ki Ankara'da da Barak'ın çok konuştuğuna, yerli yersiz konuştuğuna dair bir haleti ruhiye ya da bir çıkarım söz konusu.
27:08İkinci söyleyebileceğim şey hani bu tıpkı Kıbrıs konusunda, Kıbrıs'taki seçimler üzerine CHP şeyle ayrışma,
27:19işte Cumhur İttifakı'nda ayrışma mı oluyor birbirlerine kızıyorlar mı, küsüyorlar mı?
27:24Ben hani bu böyle bir durumun olmadığını açıkçası düşünüyorum.
27:29Sonuç olarak Devlet Bahçeli kendi tabanına da konuşuyor.
27:33Fakat burada mesela benim Barak'ın son günlerde yaptığı konuşmada şu cümlesi daha rahatsız etti.
27:44Tekrar şunu söylemeye çalıştı, işte batılı güçler buraya işte demokrasi falan getirmeye çalıştılar Orta Doğu'ya.
27:51Ama Orta Doğu'da tek çalışan sistem monarşiler.
27:54Benevolent Monarchies dedi, yani iyi niyetli monarşiler Orta Doğu'da başarılı olabiliyor.
28:05Ellerinde muazzam paralar var, işte bunları yatırım için kullanmak durumundayız vesaire.
28:11Yani hani Orta Doğu'da demokrasi olmaz demeye getirdi.
28:15Yani işte Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri vesaire gibi ülkeler için bunu belki söyleyebilir ama
28:21hani Türkiye'yi de bu sepete koymaması gerekirdi.
28:25Ve bu çerçevede de Tom Barak'a asıl çıkışı, bana sorarsanız asıl CHP'den gelmesi gerekir.
28:34Barak her ağzını açtığında, eğer Türkiye'deki laik, demokratik sistemi göz ardı eden türden,
28:46Türkiye'nin ulusal çıkarlarına uyuşmayacak türden yorumlar yaptığında,
28:51burada ilk sesi çıkacak olan iktidarın küçük üyesi değil de CHP'nin daha hızlı, çimdik ve gül sesle tepki vermesi gerekir diye düşünüyorum açıkçası.
29:04Evet, sizin oradaki programınızın devam ettiğini de biliyorum.
29:07O yüzden radara geçmeden hemen önce sizi uğurlayabiliriz.
29:12Haftaya sizinle de görüşmek üzere.
29:23Merkez Bankası 7 Kasım'da yılın dördüncü enflasyon raporunu açıklayacak.
29:29Piyasaların yakından takip ettiği bir rapor bu.
29:31Merkez Bankası'nın 2025 ve 2026 enflasyon beklentilerinde değişiklik yapıp yapmayacağı merak konusu.
29:4010 Kasım'da Mustafa Kemal Atatürk'ün 87. ölüm yıl dönümü.
29:44Bu arada Selanik'teki Atatürk evi de bu yıl yeniden ziyarete açılıyor.
29:48Pazartesi günleri haricinde her gün 10 ile 17 arasında ziyaretçi kabul edilecek.
29:5410 Kasım'da Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Ahmet Şara Beyaz Saraya gidiyor.
30:00ABD'nin terör listesindeyken 8 Aralık'ta Beşer Esad'ın düşmesi ve HTŞ'nin yönetimi ele almasından sonra listeden çıkarılan Şara,
30:10ABD'ye bu türden bir ziyaret yapacak ilk Suriye Cumhurbaşkanı olacak.
30:15Bu arada Suriye ve İsrail arasındaki müzakerelerin 5. turunun da Şara'nın ziyareti sırasında yapılması bekleniyor.
30:2311 Kasım'da yayınımızın başında ifade ettiğimiz gibi Irak'ta parlamento seçimleri yapılacak.
30:2812 Kasım'da da ABD Başkanı Donald Trump'ın oğlu Donald Trump Jr.'ın Erivan'ı ziyaret etmesi bekleniyor.
30:35Bu haftalık bizden bu kadar. Haftaya görüşmek üzere.
30:38İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
33:25
|
Sıradaki
42:52
34:47
37:18
35:58
33:07
37:30
53:48
40:53
38:23
1:29
2:48
İlk yorumu siz yapın